Στην Αγγλία την εποχή των σκληρών μέτρων της Θάτσερ, ολόκληρες πόλεις βίωναν την φτώχια, την ανεργία και την περιθωριοποίηση. Τότε άρχισαν να κάνουν την εμφάνιση τους τα L.E.T.S. με σκοπό να ανακουφίσουν τον κόσμο από τα σκληρά μέτρα της "σιδηράς κυρίας". Τι είναι τα L.E.T.S.; Τα L.E.T.S. – Local Exchange Trading Scheme ( Τοπικό Ανταλλακτικό Εμπορικό Σχήμα ), είναι τοπικές κοινότητες ανθρώπων οι οποίες αποφασίζουν να πραγματοποιούν τις μεταξύ τους συναλλαγές χωρίς χρήμα, ανταλλάσοντας μεταξύ τους προϊόντα αλλά κατά βάση ανταλλάσοντας τον χρόνο τους, ο οποίος αποτελεί και το νέο νόμισμα εντός αυτών των κοινοτήτων. Αυτή είναι μια μορφή συναλλαγών, που δεν τοκίζονται, δεν παράγουν κέρδος, και βοήθησαν πολλές τοπικές κοινωνίες να επιβιώσουν και να αναπτυχθούν σε δύσκολες οικονομικά εποχές. Είναι ένας τρόπος να εργάζεσαι και να ζεις χωρίς λεφτά. Με το σύστημα L.E.T.S. καλούμαστε να πληρώσουμε με κάτι που όλοι διαθέτουμε – τον χρόνο μας. Τέτοιες ή παρόμοιες οικονομικές κοινότητες έχουν αναπτυχθεί σε διάφορα μέρη του κόσμου εκτός από την Βρετανία όπως στην Αυστρία, την Σουηδία, την Αργεντινή, τον Καναδά, την Αμερική, την Αυστραλία και τα τελευταία χρόνια και στην χώρα μας, μετά από πρωτοβουλία του Ελληνικού Δικτύου Γυναικών Ευρώπης, και την δημιουργία στην Αθήνα, της Τράπεζας Χρόνου Αθήνας. Σκέψεις και πρωτοβουλίες για την δημιουργία και άλλων τοπικών κοινοτήτων αναπτύσσονται σιγά, σιγά και σε άλλες περιοχές της χώρας μας.

Όσοι συμμετέχουν σε τέτοιες οικονομικές κοινότητες δεν αφήνουν τις δουλειές τους και εξακολουθούν να χρησιμοποιούν το εθνικό τους νόμισμα, όμως έχουν συγχρόνως και έναν παράλληλο δρόμο που βοηθάει το εισόδημα τους, αλλά και τα υπόλοιπα μέλη της κοινότητας. Επίσης αυτός είναι και ένας έξυπνος αλλά και νόμιμος τρόπος να γλυτώνουμε ένα μέρος της φορολογίας προς το κράτος αφού τέτοιου είδους συναλλαγές κυρίως αυτές που αφορούν παροχή υπηρεσίας δεν φορολογούνται. Είναι συνήθης τακτική από όλους, ιδιώτες ή επαγγελματίες, να προσπαθούν να αποφύγουν την κρατική φορολογία με το να μην εκδίδουν τις νόμιμες αποδείξεις και έτσι οι ιδιώτες που αγοράζουν να γλιτώνουν τον Φ.Π.Α., οι δε επαγγελματίες που προσφέρουν τις υπηρεσίες τους να γλιτώνουν τον φόρο εισοδήματος που συνεπάγεται. Με το σύστημα των αχρήματων συναλλαγών αυτό γίνεται με νόμιμο τρόπο. Σε αυτές τις κοινότητες καλούνται να συμμετέχουν κάθε είδους άνθρωποι άσχετα από την επαγγελματική τους δραστηριότητα, τις γνώσεις τους, τις δεξιότητες τους, το κοινωνικό τους υπόβαθρο, την οικονομική τους κατάσταση, καθώς ό ΚΑΘΕΝΑΣ μπορεί να προσφέρει κάποιες χρήσιμες υπηρεσίες στους συνανθρώπους του, αρκεί να είναι πρόθυμος να τις προσφέρει χωρίς πρωταρχικό του στόχο το άμεσο οικονομικό κέρδος. Φυσικά τέτοιου είδους κοινότητες δεν μπορούν να δημιουργήσουν πλούσιους ( χρηματικά ) αλλά προσφέρουν πολλά οικονομικά οφέλη σε όλα τα μέλη τους και κυρίως σε όσους έχουν μεγαλύτερη ανάγκη και οικοδομούν σχέσεις εμπιστοσύνης ανάμεσα σε όλα τα μέλη.

Όμως όπως σε όλες τις οικονομίες διαμορφώνονται κάποιες ισοτιμίες οι οποίες καθορίζουν την αξία του χρήματος, έτσι και εδώ πρέπει να διαμορφωθούν οι αντίστοιχες ισοτιμίες του νέου νομίσματος που είναι ο χρόνος. Πρέπει δηλαδή να δούμε πόσο αξίζει ο χρόνος που προσφέρει το κάθε μέλος της κοινότητας στις ενδοκοινοτικές συναλλαγές με τα άλλα μέλη. Στις εγχρήματες κοινωνίες που ζούμε παρατηρούμε τεράστιες αποκλίσεις στην αξία του χρόνου των ανθρώπων, οι οποίες καθορίζονται από διάφορους παράγοντες όπως, το είδος του επαγγέλματος, την σπανιότητα ή κορεσμό του επαγγέλματος, την ελεύθερη ή εξαρτημένη σχέση εργασίας, την παραγωγικότητα, τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας οι οποίες ποικίλουν για κάθε επαγγελματικό κλάδο, αλλά και άλλους παράγοντες όπως την διασημότητα, το κύρος του επαγγέλματος, το πρεστίζ του επαγγέλματος, κ.α.

Συνήθως για τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες που χρειαζόμαστε καλούμαστε να αντικαταβάλουμε – να πληρώσουμε δηλαδή – με ένα είδος που αρκετές φορές δεν διαθέτουμε σε επαρκή ποσότητα, το χρήμα. Όμως σύμφωνα με το γνωστό σλόγκαν της εποχής μας, ο χρόνος είναι χρήμα. Έτσι λοιπόν τίθεται το εξής απλό ερώτημα: αφού ο χρόνος είναι χρήμα, γιατί να μην μπορούμε να πληρώνουμε με αυτόν στις συναλλαγές μας;

Όμως ο χρόνος εκτός από χρήμα, είναι κυρίως ζωή. Στην ουσία άσχετα από το είδος της εργασίας του κάθε ανθρώπου, όλοι προσφέρουν ένα κομμάτι από την ζωή τους ως αντάλλαγμα για την αμοιβή που αποκομίζουν από την εργασία τους. Οι αποκλίσεις στις εγχρήματες κοινωνίες είναι τόσο έντονες που στην ουσία μερικές φορές, οι αμοιβές κάποιου για μια ώρα εργασίας του αντιστοιχούν σε κάποιους μήνες εργασίας κάποιων άλλων. Αν διατηρήσουμε τις αποκλίσεις αυτές και στο σύστημα των αχρήματων συναλλαγών είναι σαν να δεχόμαστε ότι οι ζωές κάποιων ανθρώπων αξίζουν περισσότερο από τις ζωές κάποιων άλλων. Επίσης οι αποκλίσεις αυτές δεν αντικατοπτρίζουν πάντα την σπουδαιότητα μίας προσφερόμενης εργασίας προς το κοινωνικό σύνολο, άλλα έχουν να κάνουν με επουσιώδη κριτήρια.

Εκ των πραγμάτων ένα τέτοιο σύστημα είναι άδικο και στη ουσία ανατρέπει την βασική υποτίθεται θεώρηση των κοινωνιών μας, περί της ισότιμης αξίας της ανθρώπινης ζωής, δηλαδή ότι η ανθρώπινη ζωή έχει την ίση αξία για όλες τις ανθρώπινες υπάρξεις. Οπότε σε μια κοινωνία για να εφαρμοστεί ένα δίκαιο σύστημα αχρήματων συναλλαγών πρέπει να δεχτούμε ότι και ο χρόνος του καθενός – στην ουσία η ζωή του καθενός – αξίζει το ίδιο με κάθε άλλου μέλους της κοινωνίας άσχετα από την εργασία που προσφέρει. Επίσης πρέπει να δεχτούμε ότι κάθε είδους εργασία έχει την δική της ιδιαίτερη σπουδαιότητα και συμβάλει με τον τρόπο της στην ισορροπία του κοινωνικού οικοσυστήματος. Οπότε σε ένα τέτοιο σύστημα συναλλαγών δεν υπάρχουν σημαντικές και ασήμαντες εργασίες, εργασίες που κάποιες αξίζουν πολύ και κάποιες λίγο και αντιμετωπίζονται έτσι όλες τις εργασίες ως ιδιαίτερα σημαντικές για την συλλογική κοινωνική ισορροπία.

Καλούνται όλοι όσοι τους ακούγετε ενδιαφέρουσα αυτή η ιδέα να συμμετάσχουν σε έναν ουσιαστικό διάλογο, με απόψεις και προτάσεις για το πώς μπορούμε πρακτικά εφαρμόσουμε και να αναπτύξουμε στους τόπους που μένουμε, τέτοιου είδους κοινότητες.

Περιέχονται στοιχεία από: