Άραγε πόσο δίκιο μπορεί να είχε ο Spinoza όταν δήλωνε πως .. «οι άνθρωποι κρίνουν τα πράγματα σύμφωνα με τη διαμόρφωση του εγκεφάλου τους» .

Εγκέφαλος, ένα κομμάτι «κρέας/ζελατινοειδούς ιστού …» 1.300, 1.500 γραμμάριων που αποτελείται από 100 δισεκατομμύρια νευρώνες, καθένας από τους οποίους δημιουργεί από 1.000-10.000 συνάψεις με γειτονικούς νευρώνες .
Ένα κομματάκι του εγκέφαλου, με μέγεθος ενός κόκκου άμμου περιέχει 100.000 νευρώνες, 2.000.000 νευράξονες, και 1.000.000.000 συνάψεις που «συνομιλούν» .

Κάποτε είχα διαβάσει ότι τα νευρικά κύτταρα του εγκεφάλου, εάν είχαν τον όγκο κόκκων άμμου θα γέμιζαν την καρότσα ενός φορτηγού…

Άραγε με δεδομένη την πολυπλοκότητα του εγκέφαλου, με ποια σειρά θα μπορούσαμε να κατανοήσουμε τις λειτουργίες του ;

Νους και εγκέφαλος, συνείδηση και εγκέφαλος, «φαντάσματα» μέλη, συναισθησία, οπτικές ψευδαισθήσεις, θρησκευτικές εμπειρίες «νευροθεολογία», σύνδρομο της ευφυούς ιδιωτείας «Kim Peek» και δεκάδες παραδείγματα προβλημάτιζαν και προβληματίζουν την επιστήμη εδώ και πολλά χρόνια .

Άραγε μήπως τα πάντα είναι «αυθαίρετα» δημιούργημα αυτού του γνωστού, άγνωστου που ονομάζουμε εγκέφαλος ή ακόμα και από όλα αυτά που «γνωρίζουμε» για τον εγκέφαλο, κατά πόσο θα μπορούμε να μας επηρεάσει και να δούμε με μια άλλη οπτική γωνία κάθε διαμορφωμένη αντίληψη που έχουμε ή που μας έχουνε πλάσει ; …

ΣΥΝΑΙΣΘΗΣΙΑ

Συναισθησία ονομάζεται η νευρολογική ανάμιξη των αισθήσεων, δηλαδή η συναισθησία είναι προϊόν διασταυρούμενων καλωδιώσεων (συνάψεων) στον εγκέφαλο .

Ένας άνθρωπος που χαρακτηρίζεται από συναισθησία είναι δυνατό, για παράδειγμα, να "ακούει" τις οσμές, να "ακούει" του χρώματα, να "βλέπει" τους ήχους και να "μυρίζει" τους ήχους.
Το συχνότερο είδος συναισθησίας είναι το να βλέπει κανείς ήχους και το να συνδυάζει αυτόματα αριθμούς με συγκεκριμένα χρώματα, ο όρος συναισθησία δεν χρησιμοποιείται αποκλειστικά για την ταυτόχρονη ενεργοποίηση των βασικών αισθήσεων, αλλά και για την διέγερση αισθήσεων ως αποτέλεσμα γνωστικών επεξεργασιών.

Δηλαδή να βιώνουν τον «κόσμο» με εκπληκτικούς τρόπους, καθώς κατοικούν σε μια μυστηριώδη χώρα (για εμάς του «φυσιολογικούς»), στα σύνορα μεταξύ φαντασίας και πραγματικότητας .
Για αυτούς η αφή, η γεύση, η ακοή, η όραση, και η όσφρηση, αντί να διακρίνονται μεταξύ τους, συγχέονται .

Η συναισθησία είναι γνωστή στους επιστήμονες από το 1880, όταν ο francis Galton, δημοσίευσε ένα άρθρο στο Nature για το φαινόμενο αυτό .
Η πλειονότητα όμως των ερευνητών το απέρριψε, θεωρώντας το είτε απάτη είτε παρενέργεια της χρήσης παραισθησιογόνων ουσιών, καθώς το LSD και η μεσκαλίνη μπορούν να παράγουν παρόμοια αποτελέσματα .

Γνωρίζουμε περισσότερες από 50 παραλλαγές συναισθησίας, ενώ τα άτομα που έχουν μια εξ αυτών μπορεί να έχουν και άλλες .
Η εμφάνισή της είναι σε μεγάλο βαθμό κληρονομική και συχνότερη στις γυναίκες και στα «δημιουργικά» άτομα, η συχνότητα εμφάνισής της είναι πιθανόν 1 άτομο στους 2.000 ανθρώπους .

Η συναισθησία δεν είναι επικίνδυνη για το άτομο και μιας και δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί πλήρως, οι περισσότεροι συναισθητικοί απλά μαθαίνουν να ζουν με αυτή την ιδιαιτερότητα, συνήθως χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα. Παρόλα αυτά η κατάσταση αυτή μπορεί να γίνει ιδιαίτερα ενοχλητική για το άτομο.
Σημαντικό είναι και το γεγονός πως η συναισθησία είναι αρκετά πιθανό να χαθεί με την πάροδο του χρόνου. Έχει βρεθεί πως ενώ πολλοί ενήλικες έχασαν τις συναισθητικές ικανότητες που είχαν ως παιδιά, κανένας ενήλικος δεν ανέφερε πως ανέπτυξε σταδιακά συναισθησία ενώ δεν την είχε ως παιδί .

Ακόμα εξίσου ενδιαφέρων είναι και η ικανότητα κάποιων ανθρώπων που υποστηρίζουν ότι μπορούν να δουν τις «χρωματιστές» αύρες κάποιων ανθρώπων, (μια ικανότητα που ήταν αρκετά συχνή στον μυστικισμό ανά τους αιώνες), που όπως καταλαβαίνετε δεν είναι δύσκολο να φανταστούμε ότι σε μια άλλη κοινωνία ή σε άλλους χρόνους, θα δινόταν πιθανότατα μια μεταφυσική ερμηνεία .

Αν και αρκετοί άνθρωποι που ισχυρίζονται να κατέχουν τέτοιες δυνάμεις μπορεί να είναι τσαρλατάνοι, είναι επίσης πιθανό μερικοί να έχουν γεννηθεί με το χάρισμα της συναισθησίας, μπορεί δηλαδή απλά να έχουν μια εγκεφαλική ιδιομορφία και όχι κάποια ιδιαίτερη ψυχοδυναμική ικανότητα .

Το 1887 για πρώτη φορά περιγράφτηκε το σύνδρομο της ευφυούς ιδιωτείας από τον Langnon Down, δίνοντας τον ορισμό του επισήμανε ότι συνδέεται με εξαιρετικές ικανότητες μνήμης .

Αναφέρθηκε μάλιστα και στην περίπτωση ενός ασθενή που μπορούσε να απαγγείλει κατά λέξη την ιστορία της παρακμής και πτώσης της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας του Edward Gibbon .

Από τότε σχεδόν όλες οι καταγραμμένες περιπτώσεις ευφυών ιδιωτών διακρίνονται από μοναδικά χαρακτηριστικά μνημονικής ικανότητας σε κάποιον συγκεκριμένο τομέα .

Οι δεξιότητες που αναδείχνει το σύνδρομο ιδιοφυΐας είναι περιορισμένες και συνήθως εδράζονται στο δεξιό ημισφαίριο του εγκεφάλου. Είναι κυρίως ικανότητες που δε σχετίζονται με σύμβολα και το χειρισμό τους, αλλά αφορούν την τέχνη και τις οπτικές και κινητικές λειτουργίες. Περιλαμβάνουν τη μουσική, τη ζωγραφική, την αριθμητική, ορισμένα είδη υπολογισμών και μια πλειάδα άλλων ικανοτήτων, όπως η έφεση στη μηχανική και τις κατασκευές. Αντίθετα, οι ικανότητες που εδράζονται στο αριστερό ημισφαίριο είναι εκείνες που εμπεριέχουν αλληλουχίες, λογική και χρήση συμβόλων.

Μια από της πιο γνωστές περιπτώσεις ευφυούς ιδιωτείας είναι η ιδιαίτερες ικανότητες του 54χρονου Kim Peek .

Ο Κιμ γεννήθηκε στις 11 Νοεμβρίου του 1951, το κεφάλι του είναι αρκετά μεγάλο και στο πίσω μέρος του είχε μια εγκεφαλοκήλη, ένα εξόγκωμα στο μέγεθος μιας μπάλας του μπέιζμπολ το οποίο διαλύθηκε αυτογενώς .

Ακόμα πιο εντυπωσιακή όμως είναι η απουσία του μεσολόβιου, της ευμεγέθους δεσμίδας νευρικών ινών που συνδέει το αριστερό με το δεξιό ημισφαίριο του εγκεφάλου ( παρόμοια περίπτωση και με τον εγκέφαλο του Αϊνστάιν) .

Ο εγκέφαλος του Κιμ παρουσιάζει ανωμαλίες στο αριστερό ημισφαίριο, κοινό χαρακτηριστικό σε πολλούς ευφυείς ιδιώτες .

Είναι ικανός να ανασύρει μια πληροφορία από την νοητική του βιβλιοθήκη με την ταχύτητα που μια μηχανή αναζήτησης ερευνά το Δυαδίκτυο, για αυτό του είχαν δώσει και το παρατσούκλι «Κιμ-πιούτερ» .

Διάβασε το The hunt for red october του Tom Clancy σε 1 ώρα και 25 λεπτά .
Όταν 4 μήνες μετά ερωτήθηκε για το βιβλίο, θυμόταν το όνομα του Ρώσου ασυρματιστή, ενώ ανέφερε και την ακριβή σελίδα όπου περιγραφόταν ο χαρακτήρας και παρέθεσε διάφορα αποσπάσματα κατά λέξη .
Ο κιμ ξεκίνησε να απομνημονεύει βιβλία από 18 μηνών, καθώς του τα διάβαζαν .

Μέχρις στιγμής έχει αποστηθίσει 9.000 βιβλία, διαβάζει μια σελίδα σε 8 με 10 δευτερόλεπτα και τοποθετεί τα απομνημονευμενα βιβλία ανάποδα στην «βιβλιοθήκη του», ώστε να επισημάνει ότι βρίσκονται πλέον στον νοητικό «σκληρό δίσκο» .
Διατηρεί στην μνήμη του πληροφορίες για δεκαπέντε τουλάχιστον τομείς ενδιαφέροντος, μεταξύ των οποίων η παγκόσμια και η αμερικάνικη ιστορία, τα σπορ, ο κινηματογράφος, η γεωγραφία, τα διαστημικά προγράμματα, η λογοτεχνία, καθώς και η κλασική μουσική .

Το πιο ασυνήθιστο μάλιστα είναι πως μολονότι μεσήλικας, φαίνεται να αναπτύσσει μια νέα δεξιότητα, ενώ πριν περιοριζόταν στην συζήτηση γύρω από την μουσική, τα τελευταία δυο χρόνια μαθαίνει και να παίζει .
Το παραπάνω είναι αρκετά δύσκολα αν σκεφτεί κανείς ότι ο Κιμ έχει αρκετές σοβαρές αναπτυξιακές διαταραχές καθώς έχει έναν κάπως λοξό τρόπο βαδίσματος, δεν μπορεί να κουμπώσει μόνος του τα ρούχα του, δεν μπορεί να αντεπεξέλθει σε καθημερινές δουλειές και δυσκολεύεται αρκετά σε αφηρημένες έννοιες .

Η NASA είχε προτείνει την κατασκευή ενός υψηλής ευκρίνειας, τρισδιάστατου ανατομικού μοντέλου του εγκέφαλου του Κιμ .
Ο R. Boyle διευθυντής του τεχνολογικού κέντρου BioVis της NASA, λέει ότι το σχέδιο αυτό αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου εγχειρήματος που αποσκοπεί στην υπέρθεση και συγχώνευση απεικονιστικών δεδομένων από όσο περισσότερους εγκεφάλους, για αυτό και ο εγκέφαλος του Κιμ εχει ιδιαίτερη αξία .

Πηγή : Ατομικές διαφορές, μεγάλες αποκλίσεις .
Αποκωδικοποιώντας τα μυστικά του εγκεφάλου .

Εξαιρετικό το θέμα που έχεις ανοίξει.
Πρέπει να παραδεχθώ ότι ενώ με ενδιαφέρει πάρα πολύ, οι γνώσεις μου γύρω από αυτό είναι μηδαμινές (για να μην πω μηδενικές ).

Εντυπωσιάστηκα από την περιγραφή της "Συναισθησίας", όπως επίσης και "του Συνδρόμου της ευφυούς ιδιωτείας".

Χωρίς να θέλω να χαλάσω την ροή της ανάπτυξης του θέματος που κάνεις, Θα σου καταθέσω δυο απορίες μου για το τι είναι, επιτέλους, αυτό το θαύμα που λέγεται "ανθρώπινος εγκέφαλος".

Οποτεδήποτε μπορείς, αν έχεις στοιχεία πάνω σ'αυτά που θα σου γράψω παρακάτω, δώσε μου τη γνώμη σου γι'αυτές μου τις απορίες-ερωτήσεις:

1) Η σκέψη και η συνείδηση, ιδιότητες που αναφέρουν στο ανθρώπινο εγώ τις εντυπώσεις, τα συναισθήματα, τις βουλήσεις, δίνουν την ψευδαίσθηση πως είναι ανεξάρτητες από την ύλη, μολονότι συνδέονται μέσα στον Άνθρωπο, μ'έναν υλικό φορέα - τον εγκέφαλο .
Αυτό οφείλεται στο γεγονός πως ο Άνθρωπος δεν έχει την αίσθηση ότι σκέφτεται ;

2) Η σκέψη, παρ'όλο ότι είναι δικιά μας, μας δίνει μερικές φορές την εντύπωση πως είναι ξένη για μας κι'ότι έρχεται από κάπου αλλού κι'όχι από μας τους ίδιους !
Είναι πλάνη, νομίζω αυτό.
Όμως εύγγλωττα δεν μας την υποβάλλει το δισυπόστατο της υλοπνευματικής μας φύσης ;

Φιλικά

Κηφεύς

Η αλήθεια είναι πως και εγώ είμαι «παρθένος»… πάνω σε αυτό το κομμάτι, μιας και ασχολούμαι λίγο καιρό, αλλά η αλήθεια είναι ότι με έχει μαγέψει πολύ…

quote:

---

Κηφεύς-1) Η σκέψη και η συνείδηση, ιδιότητες που αναφέρουν στο ανθρώπινο εγώ τις εντυπώσεις, τα συναισθήματα, τις βουλήσεις, δίνουν την ψευδαίσθηση πως είναι ανεξάρτητες από την ύλη, μολονότι συνδέονται μέσα στον Άνθρωπο, μ'έναν υλικό φορέα - τον εγκέφαλο .
Αυτό οφείλεται στο γεγονός πως ο Άνθρωπος δεν έχει την αίσθηση ότι σκέφτεται ;

2) Η σκέψη, παρ'όλο ότι είναι δικιά μας, μας δίνει μερικές φορές την εντύπωση πως είναι ξένη για μας κι'ότι έρχεται από κάπου αλλού κι'όχι από μας τους ίδιους !
Είναι πλάνη, νομίζω αυτό.
Όμως εύγγλωττα δεν μας την υποβάλλει το δισυπόστατο της υλοπνευματικής μας φύσης ;

---

Προσωπικά όλα αυτά που αναφέρεις … «σκέψη και η συνείδηση.. εντυπώσεις, τα συναισθήματα, τις βουλήσεις.. κλπ» θα τα έλεγα με μια λέξη Νου .

Μια ακολουθία σκέψεων, συναισθημάτων, εμπειριών, συνειδητών και μη καταστάσεων που συγκροτούν την νοητική μας ζωή .

Όλες αυτές οι τεράστιες ποικιλίες ερεθισμάτων που δέχεται ο εγκέφαλος μας διεγείροντας κάθε φορά και διαφορετικά νευρικά κύτταρα .

Μάλιστα λέγεται από επιστήμονες που έχουν μελετήσει απομονωμένα νευρικά κύτταρα του εγκέφαλου (νευρώνες) , πως έχουν συγκεντρώσει ενδείξεις ότι υπάρχει η περίπτωση κάθε διαδικασία που γίνεται να μην είναι το νευρικό κύτταρο, αλλά υποκυτταρικές δομές στο εσωτερικό του.

Όπως καταλαβαίνεις αν αληθεύει κάτι τέτοιο, τότε η πολυπλοκότητα του εγκεφάλου υπερβαίνει τα όρια και της πιο τολμηρής επιστημονικής φαντασίας, με δεδομένο το σημερινό τεχνολογικό επιστημονικό επίπεδο .
Ακόμα και όλα αυτά που μας κάνουν και αναρωτιόμαστε περί νου, συνείδησης κλπ, ίσως να εδράζονται σε τέτοιες απρόσιτες περιοχές .

Όπως και αν θυμάμαι καλά πριν κάνουμε μια X ασυνείδητη ή συνειδητή σκέψη, πχ να κουνήσουμε ένα μέλος του σώματος, η εντολή έχει δοθεί από πριν στον εγκέφαλο περίπου 150 χιλιοστά του δευτερολέπτου .
Δηλαδή αν μπορώ να την ερμηνεύσω σωστά αυτή την διαδικασία, όχι ότι ο άνθρωπος δεν έχει την αίσθηση ότι σκέφτεται ή ότι υπάρχει η εντύπωση πως η σκέψη είναι ξένη προς εμάς , αλλά με κάποιον παράξενο τρόπο η «επεξεργασία» γίνεται πριν από την σκέψη…

Όσο για το δισυπόστατο που αναφέρεσαι (ύλη/πνεύμα) είναι ένα ερώτημα που αιώνες τώρα απασχολεί την φιλοσοφία, ψυχολογία, ακόμα και την νευροφυσιολογία .

Ειδικά από τον Καρτέσιο και μετά το πρόβλημα της σχέσης του σώματος με τον Νου έχει απασχολήσει παρά πολύ, σύμφωνα με την θεωρία του δυϊσμού ο άνθρωπος αποτελείται από μια «υλική πραγματικότητα» που μπορεί να ερευνηθεί επιστημονικά, και από τον Νου, που δεν επιδέχεται οποιαδήποτε επιστημονική προσέγγιση εξαιτίας της εξ ορισμού πνευματικής υφής του. Επίσης υπάρχει το πρόβλημα ότι η επιστήμη εξετάζει αντικειμενικά φαινόμενα, ενώ η συνείδηση είναι φαινόμενο καθαρά προσωπικό .

Από την μια έχουμε τα νοητικά αντικείμενα, όπως οι σκέψεις και τα συναισθήματα μας και από την άλλη τα φυσικά αντικείμενα, που έχουν μάζα και εκτείνονται στον χώρο αλληλεπιδρώντας αιτιακά με άλλα φυσικά αντικείμενα .

Όπως καταλαβαίνεις αυτή η θεωρία είναι ένα «πρόβλημα» που ακόμη και μετά από τόσους αιώνες οι περισσότεροι μένουμε κολλημένοι υποβαθμίζοντας είτε το ένα (ύλη), είτε το άλλο (πνεύμα) .

Και όμως ίσως το νοητικό και το υλικό να είναι ένα και αυτό .

Μια ιδιότητα όπως είναι και το πληκτρολόγιο (στερεό) που κάθομαι τώρα και γράφω, αλλά το «στερεό» αποτελείται από σωματίδια, τα σωματίδια έχουν χαρακτηριστικά στο επίπεδο των μορίων και ατόμων, όπως και σε βαθύτερο επίπεδο υποατομικών σωματιδίων, παρόλο που τέτοιες καθολικές ιδιότητες μπορούν να εξηγηθούν αιτιακά από την συμπεριφορά των στοιχείων που βρίσκονται στο μικροεπίπεδο, συνήθως δεν μπαίνουμε στην σκέψη ότι ίσως να συμβαίνει το ίδιο και στην αινιγματική σχέση ανάμεσα στον εγκέφαλο (ύλη) και Νου .

Βέβαια όλα αυτά είναι θεωρίες, γιατί όπως έχω γράψει και πιο πάνω παρόλα που γνωρίζουμε αρκετά για τον εγκέφαλο δεν παύει να είμαστε ακόμα σε νηπιακό στάδιο .

quote:

---

Προσωπικά όλα αυτά που αναφέρεις … «σκέψη και η συνείδηση.. εντυπώσεις, τα συναισθήματα, τις βουλήσεις.. κλπ» θα τα έλεγα με μια λέξη Νου .

Μια ακολουθία σκέψεων, συναισθημάτων, εμπειριών, συνειδητών και μη καταστάσεων που συγκροτούν την νοητική μας ζωή .

Όλες αυτές οι τεράστιες ποικιλίες ερεθισμάτων που δέχεται ο εγκέφαλος μας διεγείροντας κάθε φορά και διαφορετικά νευρικά κύτταρα .

Μάλιστα λέγεται από επιστήμονες που έχουν μελετήσει απομονωμένα νευρικά κύτταρα του εγκέφαλου (νευρώνες) , πως έχουν συγκεντρώσει ενδείξεις ότι υπάρχει η περίπτωση κάθε διαδικασία που γίνεται να μην είναι το νευρικό κύτταρο, αλλά υποκυτταρικές δομές στο εσωτερικό του.

Όπως καταλαβαίνεις αν αληθεύει κάτι τέτοιο, τότε η πολυπλοκότητα του εγκεφάλου υπερβαίνει τα όρια και της πιο τολμηρής επιστημονικής φαντασίας, με δεδομένο το σημερινό τεχνολογικό επιστημονικό επίπεδο .
Ακόμα και όλα αυτά που μας κάνουν και αναρωτιόμαστε περί νου, συνείδησης κλπ, ίσως να εδράζονται σε τέτοιες απρόσιτες περιοχές .

Όπως και αν θυμάμαι καλά πριν κάνουμε μια X ασυνείδητη ή συνειδητή σκέψη, πχ να κουνήσουμε ένα μέλος του σώματος, η εντολή έχει δοθεί από πριν στον εγκέφαλο περίπου 150 χιλιοστά του δευτερολέπτου .
Δηλαδή αν μπορώ να την ερμηνεύσω σωστά αυτή την διαδικασία, όχι ότι ο άνθρωπος δεν έχει την αίσθηση ότι σκέφτεται ή ότι υπάρχει η εντύπωση πως η σκέψη είναι ξένη προς εμάς , αλλά με κάποιον παράξενο τρόπο η «επεξεργασία» γίνεται πριν από την σκέψη…

Όσο για το δισυπόστατο που αναφέρεσαι (ύλη/πνεύμα) είναι ένα ερώτημα που αιώνες τώρα απασχολεί την φιλοσοφία, ψυχολογία, ακόμα και την νευροφυσιολογία .

Ειδικά από τον Καρτέσιο και μετά το πρόβλημα της σχέσης του σώματος με τον Νου έχει απασχολήσει παρά πολύ, σύμφωνα με την θεωρία του δυϊσμού ο άνθρωπος αποτελείται από μια «υλική πραγματικότητα» που μπορεί να ερευνηθεί επιστημονικά, και από τον Νου, που δεν επιδέχεται οποιαδήποτε επιστημονική προσέγγιση εξαιτίας της εξ ορισμού πνευματικής υφής του. Επίσης υπάρχει το πρόβλημα ότι η επιστήμη εξετάζει αντικειμενικά φαινόμενα, ενώ η συνείδηση είναι φαινόμενο καθαρά προσωπικό .

Από την μια έχουμε τα νοητικά αντικείμενα, όπως οι σκέψεις και τα συναισθήματα μας και από την άλλη τα φυσικά αντικείμενα, που έχουν μάζα και εκτείνονται στον χώρο αλληλεπιδρώντας αιτιακά με άλλα φυσικά αντικείμενα .

Όπως καταλαβαίνεις αυτή η θεωρία είναι ένα «πρόβλημα» που ακόμη και μετά από τόσους αιώνες οι περισσότεροι μένουμε κολλημένοι υποβαθμίζοντας είτε το ένα (ύλη), είτε το άλλο (πνεύμα) .

Και όμως ίσως το νοητικό και το υλικό να είναι ένα και αυτό .

Μια ιδιότητα όπως είναι και το πληκτρολόγιο (στερεό) που κάθομαι τώρα και γράφω, αλλά το «στερεό» αποτελείται από σωματίδια, τα σωματίδια έχουν χαρακτηριστικά στο επίπεδο των μορίων και ατόμων, όπως και σε βαθύτερο επίπεδο υποατομικών σωματιδίων, παρόλο που τέτοιες καθολικές ιδιότητες μπορούν να εξηγηθούν αιτιακά από την συμπεριφορά των στοιχείων που βρίσκονται στο μικροεπίπεδο, συνήθως δεν μπαίνουμε στην σκέψη ότι ίσως να συμβαίνει το ίδιο και στην αινιγματική σχέση ανάμεσα στον εγκέφαλο (ύλη) και Νου .

Βέβαια όλα αυτά είναι θεωρίες, γιατί όπως έχω γράψει και πιο πάνω παρόλα που γνωρίζουμε αρκετά για τον εγκέφαλο δεν παύει να είμαστε ακόμα σε νηπιακό στάδιο .

---

Ου τα πάντα τοις πάσι ρητά.

Θεός και στεφανιαίο σύστημα

Την δεκαετία του 90 ο νευροψυχολόγος Μ. Persinger (Neuroscience Research Group του Laurentian University στο Sudbury του Καναδά) και αργότερα ο νευρολόγος Ramachandran εντόπισαν την ύπαρξη ενός «θεϊκού σημείου» στον ανθρώπινο εγκέφαλο. Το «θεϊκό σημείο» βρίσκεται ανάμεσα στους νευρωνικούς συνδέσμους, στους κροταφικούς λοβούς. Σε τομογραφίες που έχουν γίνει με εκπομπή θετικά φορτισμένων ποζιτρονίων, οι νευρωνικές αυτές περιοχές φωτίζονται κάθε φορά που τα υποκείμενα της έρευνας συζητούν για πνευματικά ή θρησκευτικά θέματα. Οι αντιδράσεις διαφέρουν ανάλογα με τις πολιτισμικές επιρροές. Οι Δυτικοί ανταποκρίνονται στη λέξη «Θεός», ενώ οι βουδιστές και άλλοι, σε σύμβολα που εκφράζουν τα δικά τους πνευματικά πιστεύω .

Η μέθοδος που χρησιμοποίησε ο Persinger ονομάζεται (Transcranial Magnetic Stimulation), κατά την οποία όταν ο εγκέφαλος του ανθρώπου δέχεται μια συγκεκριμένη ακολουθία μαγνητικών παλμών διάφορων εντάσεων και συχνοτήτων, οι άνθρωποι που πήραν μέρος στο πείραμα αυτό, είχαν το αίσθημα μιας παρουσίας κοντά τους ή αισθάνονται να είναι συνδεδεμένοι με το περιβάλλον τους ή το σύμπαν ολόκληρο.

Τουλάχιστον 80% από το άτομα που φόρεσαν το κράνος κατά τη διάρκεια των πειραμάτων ανέφεραν ότι είχαν την αίσθηση μιας παρουσίας στο δωμάτιο, ή αν έκλιναν προς την αθεΐα είχαν μια αίσθηση ότι "είναι ένα" με το σύμπαν. Με άλλα λόγια η θρησκευτική και η μυστικιστική εμπειρία μπορούν να προκληθούν κατά βούληση από τεχνητή διέγερση περιοχών του εγκεφάλου.
Τα πορίσματα και άλλων ερευνητών του εγκεφάλου παρέχουν ισχυρές ενδείξεις για το ότι οι θρησκευτικές πεποιθήσεις είναι αποτέλεσμα της κατασκευής του εγκεφάλου.
Άλλοι εγκέφαλοι είναι κατασκευασμένοι έτσι, ώστε να είναι πιο δεκτικοί σε θρησκευτικές πεποιθήσεις, άλλοι λιγότερο.

Το εντυπωσιακό στην μελέτη του εγκεφάλου για τους νευροφυσιολόγους ήταν ότι ο εγκέφαλος είναι έτσι σχηματισμένος ώστε να δημιουργεί αυτές τις εμπειρίες, πολλοί βέβαια πιστεύουν ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος εξελίσσεται και πως τα κέντρα αυτά που δημιουργούν το θρησκευτικό συναίσθημα αργότερα πρόκειται να χρησιμοποιηθούν για ακόμη περισσότερες λεπτοφυείς λειτουργίες μπορεί και άγνωστες ακόμη στους ανθρώπους .

Το 1997, ο καθηγητής Vilayanur Ramachandran (διευθυντής του κέντρου Center for the Brain and Cognition του πανεπιστήμιου της Καλιφόρνιας στο Σαν Ντιέγκο) είπε στην ετήσια συνάντηση της 'Eνωσης Νευροεπιστημόνων πως υπάρχει «μια νευρική βάση για την θρησκευτική εμπειρία». Τα προκαταρκτικά του αποτελέσματα δείχνουν πως το βάθος του θρησκευτικού αισθήματος ή της θρησκοληψίας, μάλλον βασίζεται στον φυσικό -χωρίς αυτό να είναι αποδεδειγμένο- εμπλουτισμό της ηλεκτρικής δραστηριότητας των κροταφικών λοβών. Και είναι ενδιαφέρον το ότι αυτή η περιοχή του εγκεφάλου φαίνεται επίσης σημαντική στην εκμάθηση της ομιλίας .
Μια εμπειρία κοινή σε πολλές πνευματιστικές καταστάσεις είναι το άκουσμα της φωνής του Θεού. Αυτό φαίνεται να εμφανίζεται όταν να ταυτίζεται η εσωτερική φωνή (η "μικρή φωνή" μέσα μας που γνωρίζουμε πως ορίζει τον εαυτό μας) με κάτι εξωτερικό. Κατά τη διάρκεια τέτοιων εμπειριών, ενεργοποιείται η περιοχή Broca του εγκεφάλου (η εγκεφαλική έλικα η υπεύθυνη για τη λειτουργία της ομιλίας, που πήρε το όνομά της από τον Paul Broca (1824-1880)).

Πολλές από τις γνώσεις μας για τις λειτουργίες του στεφανιαίου συστήματος προήλθαν από την εξέταση ασθενών με επιληπτικές κρίσεις, οι οποίες είχαν ως εστία την περιοχή αυτή του εγκέφαλου .
Όταν ακούμε την λέξη «επιληψία» συνήθως σκεφτόμαστε έναν ασθενή που εκδηλώνει σπασμούς, έντονες συσπάσεις όλων των μυών του σώματος .
Πράγματι, τα συμπτώματα αυτά είναι η πιο γνωστή μορφή επιληψίας ονομαζόμενη ως «Grand Mal» .
Τέτοιου τύπου κρίσεις προκύπτουν όταν ορισμένοι νευρώνες σε μια περιοχή του εγκεφάλου εμφανίζουν μια «προβληματική συμπεριφορά», εκφορτίζονται χαοτικά και η εκφορτιση αυτή εξαπλώνεται σε ολόκληρο τον εγκέφαλο .

Οι κρίσεις όμως μπορεί να είναι «εστιακές», δηλαδή είναι δυνατόν να περιορίζονται κυρίως σε μια μικρή περιοχή του εγκεφάλου .
Όταν οι εστιακές κρίσεις εντοπίζονται στον κινητικό φλοιό, το αποτέλεσμα είναι μια διαδοχική σύσπαση των μυών, η περίπτωση αυτή ονομάζεται ιαξώνεια επιληψία .

Όταν όμως οι κρίσεις εντοπίζονται στο στεφανιαίο σύστημα, τα πιο χαρακτηριστικά συμπτώματα είναι συναισθηματικής φύσεως .
Οι ασθενείς ισχυρίζονται ότι «τα συναισθήματα τους παίρνουν φωτιά», εντυπωσιακές είναι οι περιπτώσεις ασθενών οι οποίοι έχουν βαθιές και έντονες συγκινησιακές θρησκευτικές εμπειρίες, στις οποίες περιλαμβάνεται η παρουσία του Θεού και η αίσθηση ότι βρίσκονται σε επικοινωνία μαζί Του και τα πάντα γύρω τους διαποτίζονται από μια κοσμική σπουδαιότητα .
Οι ασθενείς μπορεί να ισχυριστούν ότι, «τελικά καταλαβαίνω περί τίνος πρόκειται, περίμενα όλοι τη ζωή μου τη στιγμή αυτή, ξαφνικά όλα αποκτούν νόημα, ή τελικά μπορώ να δω την αληθινή φύση του Σύμπαντος .

Είναι ειρωνεία ότι η επιφοίτηση, η απόλυτη πεποίθηση ότι η Αλήθεια επιτέλους αποκαλύφθηκε, παράγεται μάλλον στο στεφανιαίο σύστημα το οποίο έχει σχέση με τα συναισθήματα και όχι στα σκεπτόμενα λογικά μέρη του εγκέφαλου που περηφανεύονται για την ικανότητα τους να διακρίνουν την αλήθεια από το ψέμα .

"Ο Θεός είναι ο μεγαλύτερος δημοκράτης που γνώρισε ο κόσμος, διότι Αυτός μας άφησε «ελεύθερους» να επιλέξουμε ανάμεσα στο καλό και κακό.
Αυτός είναι ο μεγαλύτερος δυνάστης που γνωρίζουμε, διότι συχνά πετάει την κούπα από τα χείλη μας και με το πρόσχημα της ελεύθερης βούλησης μας αφήνει ένα περιθώριο τόσο στενό, μόνο και μόνο για να γελά σε βάρος μας .
Επομένως είναι αυτό που ο Ινδουισμός ονομάζει όλα για το παιχνίδι Του (Λίλα) ή όλα είναι μια ψευδαίσθηση (Μάγια)… Ας χορέψουμε λοιπόν στον ρυθμό του μπάνσι (φλάουτο) του και θα είμαστε όλοι καλά" .

Κ. Γκάντι

Ένα μεγάλο μέρος του κειμένου που έγραψα είναι από το βιβλίο «Φαντάσματα στον εγκέφαλο» του Vilayanur Ramachandran, τα υπόλοιπα είναι από διάφορα σάιτ μέσα από το διαδύκτιο .

quote:

---

Κηφεύς

Δηλαδή από τα παραπάνω μπορούμε να συμπεράνουμε, ότι ο Άνθρωπος, χάρη στον εγκέφαλό του, είναι μια Εξελιξιακή καινοτομία που νέμεται και εξουσιάζει μια τεράστια πληροφορία, λογικά οργανωμένη (δηλαδή προσαρμοσμένη στη φυσική τάξη), προβαίνει στο σχίσμα της ύλης και του πνεύματος που τη διαρθρώνει, με μιαν αναλυτική ενέργεια βασιζόμενη στην αφαίρεση, αν κατάλαβα καλά.

Αφαιρώ, σημαίνει ανακαλύπτω την τάξη που είναι συμφυής με την ύλη, σημαίνει απομονώνω το πνεύμα.

---

quote:

---

Τη συνείδηση, είτε την εξετάσεις στον άνθρωπο και στον εγκέφαλό του, είτε σε ένα πρωτεύον θηλαστικό (από τα πιο "έξυπνα" όπως οι πίθηκοι, οι γάτες, οι σκύλοι, οι παπαγάλοι, τα άλογα, τα δελφίνια, κ.λπ.) δεν μπορείς να την εξηγήσεις πλήρως με νευροβιολογικούς όρους. Υπάρχουν βέβαια υποστηρικτές της υλιστικής/αναγωγιστικής θεώρησης (π.χ. εξαλειπτικός υλισμός: τα πάντα είναι ύλη / θεωρία ταυτότητας τύπων: οι νοητικές καταστάσεις είναι ταυτόσημες με τις εγκεφαλικές καταστάσεις, κ.λπ.) αλλά σε κάθε προσπάθεια ερμηνείας, είτε πρόκειται για άνθρωπο είτε για ζώο, υπάρχει ένα άλμα που πρέπει να γίνει για να περάσουμε από το νευροβιολογικό επίπεδο στο επίπεδο της υποκειμενικής φύσης κάποιων νοητικών χαρακτηριστικών. Και αυτό το άλμα (περιγράφεται συχνά ως "gap" μεταξύ του υλικού και φαινομενολογικού επιπέδου), σε όποια προσέγγιση και να ερευνήσεις, κάπου θα το βρεις να εμφανίζεται...

Αυτό το "άλμα" είναι λοιπόν αυτό που θεωρώ προσωπικά ως "εξελιξιακή καινοτομία".

---

Ου τα πάντα τοις πάσι ρητά.

Θα μου πεις: Μου τάπαν κι'άλλοι !

Πειράζει να τα πώ κι'εγώ ;

Συγχαρητήρια !

Φιλικά

Κηφεύς

Πηγή
http://www.focusmag.gr/articles/view-article.rx?oid=28854

Νευροεπιστήμονες, φιλόσοφοι και επιστήμονες της πληροφορικής μόλις άρχισαν να μας αποκαλύπτουν τον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλός μας γεννά τις πιο μύχιες σκέψεις μας.

Το τηλέφωνο χτυπά επίμονα και σας ξυπνά από βαθύ ύπνο. Απλώνετε το χέρι για να το κλείσετε, όμως δεν αναγνωρίζετε καμιά γνωστή επιφάνεια. Στα τυφλά αναζητάτε το διακόπτη, που εδώ και χρόνια βρίσκεται πάνω από το κεφάλι σας. Στη θέση του υπάρχει ένα άγνωστο κεφαλάρι κρεβατιού. Συνοφρυώνεστε κι αναζητάτε μια εξήγηση, επιστρατεύοντας τη μνήμη σας. Η αγωνία σας φουντώνει. Μα πού πήγαν; Πού βρίσκονται; Κάτι τέτοιες στιγμές μπορεί ακόμα και ν' αναρωτηθείτε Ποιος είμαι;. Λίγο αργότερα, με τη βοήθεια της μνήμης καταφέρνουμε να συνειδητοποιήσουμε το ξύπνημά μας σε κάποιο άγνωστο δωμάτιο ξενοδοχείου.

"Αυτή η κατάσταση περιορισμένης συνείδησης, που όλοι μας έχουμε βιώσει κάποια στιγμή στη ζωή μας, διαρκεί μόνο μερικές στιγμές. Όμως αρκεί για ν' αντιληφθούμε το πώς θα ήταν η ζωή μας αν απουσίαζε η συνείδηση", επισημαίνει ο Αντόνιο Νταμάζιο, διάσημος νευροεπιστήμονας στο πανεπιστήμιο της Αϊόβα (ΗΠΑ). Τουλάχιστον ένας ορισμένος τύπος συνείδησης - στην καθημερινή γλώσσα, με τον όρο "συνείδηση" περιγράφουμε πολλά και διαφορετικά μεταξύ τους πράγματα.

Εκτός από τη συνείδηση-επίγνωση υπάρχει και η συνείδηση-αυτεπίγνωση, η οποία σχετίζεται με την προσωπική φυσική και νοητική μας υπόσταση, αλλά και η αυτοβιογραφική συνείδηση, που οικοδομείται από τις μνήμες του παρελθόντος και τα μελλοντικά μας σχέδια. Επίσης υπάρχει η ηθική συνείδηση, το σύστημα αξιών που μας επιτρέπει ν' αποδεχόμαστε ή να απορρίπτουμε τις πράξεις και τις σκέψεις μας. Η ηθική συνείδηση δεν είναι παγιωμένο σύστημα στο κοινωνικό επίπεδο˙ μεταβάλλεται από εποχή σε εποχή και από πολιτισμό σε πολιτισμό, όπως και με την ηλικία σε προσωπικό επίπεδο. Σήμερα μάλιστα γίνεται πολύς λόγος ακόμα και για υπολογιστικές μηχανές προικισμένες με συνείδηση.

Αν αυτή είναι η τυπική περιγραφή που μας δίνουν τα λεξικά για τη συνείδηση, τότε η εικόνα της συνείδησης που μας προσφέρουν οι φιλόσοφοι είναι πολύ διαφορετική. "Το 17ο αιώνα ο Καρτέσιος και ο Γαλιλαίος έκαναν σαφή διάκριση μεταξύ της φυσικής-υλικής πραγματικότητας, την οποία περιγράφει η επιστήμη, και της άυλης-πνευματικής πραγματικότητας, της ψυχής, την οποία θεωρούσαν ξένη προς τα ενδιαφέροντα της επιστημονικής έρευνας", συνοψίζει ο Τζον Σιρλ, καθηγητής φιλοσοφίας του νου στο πανεπιστήμιο UCLA (Μπέρκλεϊ, ΗΠΑ). Και προσθέτει: "Αυτή η διάκριση ανάμεσα στην ενσυνείδητη νόηση και στη μη συνειδητή ύλη αποδείχθηκε ωφέλιμη για την επιστημονική έρευνα, γιατί απελευθέρωσε ένα ευρύτατο πεδίο ερευνών από τον ασφυκτικό, εκείνη την εποχή, έλεγχο της εκκλησιαστικής εξουσίας, επιτρέποντας την επιστημονική μελέτη του φυσικού κόσμου".

Η ύλη του νου

Η διάκριση μεταξύ πνεύματος και ύλης ή σώματος και νου επικράτησε για αιώνες και τροφοδότησε μεγάλες φιλοσοφικές και επιστημονικές διαμάχες. Στις μέρες μας ελάχιστοι επιστήμονες, όπως ο νευροφυσιολόγος Τζον Εκλς και ο μαθηματικός Ρότζερ Πενρόουζ, υποστηρίζουν αυτή τη διάκριση.

Στις μέρες μας η πλειοψηφία των ερευνητών θεωρεί ότι αποτελεί πλέον εμπόδιο για την έρευνα και την πρόοδο των γνώσεών μας. "Η συνείδηση είναι φυσικό, βιολογικό φαινόμενο", υποστηρίζει ο Σιρλ, "που μπορεί να συγκριθεί με την πέψη - φαινόμενο που θα κατορθώσουμε να κατανοήσουμε πλήρως μόνο όταν καταλάβουμε το πώς λειτουργεί ο εγκέφαλος". Ο εγκέφαλος λοιπόν είναι η βιολογική μηχανή που παράγει όλα τα νοητικά φαινόμενα˙ είναι η πραγματική ύλη του νου και της συνείδησης.

Ας δούμε μερικές από τις λειτουργίες αυτής της πολύπλοκης μηχανής, αρχίζοντας από την επίγνωση, το μηχανισμό εκείνο που μας επιτρέπει να επιλέγουμε, δηλαδή να συνειδητοποιούμε μόνο όσα δεδομένα μπορούμε ή μας ενδιαφέρουν από την πραγματικότητα.

Η επίγνωση

"Είναι μια περίπλοκη διαδικασία", υποστηρίζει ο Τζέραλντ Έντελμαν, νομπελίστας νευροεπιστήμονας που εργάζεται στο πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, στο Σαν Ντιέγκο, "ικανή να επιλέγει μέσα σε κλάσματα δευτερολέπτου σε ποια περίπτωση ή κατάσταση πρέπει να επικεντρώσει την προσοχή του το άτομο ανάμεσα στις δισεκατομμύρια καταστάσεις ή σκηνές που γίνονται αντιληπτές από τις αισθήσεις ή δημιουργούνται από τον εγκέφαλο".

Προσπαθώντας να σκεφτούμε αυτή την εκπληκτική ικανότητα επιλογής της συνείδησης, θα μπορούσαμε να φανταστούμε ένα σκηνοθέτη με την κινηματογραφική του κάμερα. Η συνείδηση λοιπόν μοιάζει με αλληλουχία από καρέ με ηχητική επένδυση. Αντίθετα όμως από τα φιλμ, είναι εμπλουτισμένη με συναισθήματα, αρώματα, αισθήματα αφής, με κάποιες σκηνές που παίζονται σε επανάληψη, με θραύσματα από προηγούμενα επεισόδια που ανασύρθηκαν από τη μνήμη, αλλά και με κάποιες σκηνές που γυρίστηκαν στο μέλλον.

Για παράδειγμα, όταν φανταζόμαστε το πώς θ' αντιδρούσαν οι γονείς ή ο διευθυντής μας σε κάποια είδηση. Σ' αυτή την περίπτωση ο θεατής είναι και ο σκηνοθέτης. Ο θεατής-σκηνοθέτης αποφασίζει τι θα βρίσκεται σε πρώτο πλάνο, τι στο φόντο και τι κατά τη διάρκεια των σκηνών. Επιπλέον, επιλέγει ανάμεσα στις εκατομμύρια δυνατές σκηνές που ο εγκέφαλος επιτρέπει να γυριστούν.

Αυτοσυνείδηση

Ένας άλλος τύπος συνείδησης είναι η επίγνωση που έχει κάθε άτομο για τον εαυτό του ως υποκείμενο. Επιστρέφουμε στο παράδειγμα του φιλμ˙ εφόσον είσαι ο σκηνοθέτης, η κάθε σκηνή θα έχει τη δική σου οπτική γωνία. Το φιλμ της συνείδησης είναι υποκειμενικό, και η ίδια σκηνή θα ήταν πολύ διαφορετική αν γυριζόταν από διαφορετικούς σκηνοθέτες. Υπάρχει όμως και κάτι άλλο: το δάγκωμα ενός σκύλου. Η αντίδρασή του δεν είναι συνειδητή˙ δεν έχει επίγνωση του εαυτού ή του εγώ που δέχεται την επίθεση.

Αυτό αποδεικνύουν τριάντα χρόνια έρευνας στην αυτοσυνείδηση των ζώων, την οποία πραγματοποίησε ο Γκόρντον Γκάλαπ, ψυχολόγος στο State University της Νέας Υόρκης. "Ο σκύλος δεν έχει αυτοσυνείδηση, ούτε το δελφίνι, ο γορίλας ή άλλα πρωτεύοντα", υποστηρίζει ο Γκάλαπ. Απόδειξη; Μπροστά στον καθρέφτη ο σκύλος γαβγίζει στο είδωλό του, το μυρίζει, μετά από λίγο το αγνοεί και δεν καταλαβαίνει ποτέ ότι ήταν το είδωλό του.

Την ικανότητα αναγνώρισης του εαυτού, που υποδηλώνει την ύπαρξη αυτοσυνείδησης, έχουν μόνο οι χιμπατζήδες, οι ουρακοτάγκοι και οι άνθρωποι. Για να μελετήσει την αυτοσυνείδηση, ο Γκάλαπ νάρκωσε τα ζώα και ζωγράφισε μια κόκκινη βούλα στο πρόσωπό τους. Μόνο οι χιμπατζήδες, βλέποντας το σημάδι στο είδωλό τους, έβαλαν το χέρι πάνω στο σημάδι και μύρισαν τα δάχτυλα για να καταλάβουν τι συμβαίνει.

Νεογέννητα χωρίς ψυχή;

Οι άνθρωποι κατά τη γέννησή τους δε διαθέτουν αυτοσυνείδηση. Αυτή εμφανίζεται μόνο 18-24 μήνες μετά τη γέννηση και αντιστοιχεί χρονικά με την περίοδο ωρίμανσης του προμετωπιαίου φλοιού του εγκεφάλου.

"Πριν απ' αυτή την ηλικία τα βρέφη κοιτάζουν το είδωλό τους στον καθρέφτη όπως και τα υπόλοιπα ζώα, δηλαδή σαν να είχαν απέναντί τους κάποιο συνομήλικο", επισημαίνει ο Γκάλαπ. "Μετά τα δεύτερα γενέθλιά τους όχι μόνο μπορούν ν' αναγνωρίζουν τον εαυτό τους στον καθρέφτη, αλλά αρχίζουν να χρησιμοποιούν τις προσωπικές αντωνυμίες "εγώ", "εμένα". Αμέσως μετά αρχίζουν να καταλαβαίνουν την ψυχική κατάσταση των άλλων παιδιών και τα παρηγορούν όταν κλαίνε.

"Το να έχουμε επίγνωση του εαυτού μας και των συναισθημάτων μάς επιτρέπει να χρησιμοποιούμε την εμπειρία μας για να κατανοήσουμε την ψυχική κατάσταση και τις διαθέσεις των άλλων", εξηγεί ο Γκάλαπ. Επιπλέον, αυτή η ικανότητα συνταύτισης με τα βιώματα των άλλων μας επιτρέπει να προβλέπουμε τις αντιδράσεις τους στη συμπεριφορά μας.

Η αυτοσυνείδηση αποτελεί τη βάση της λεγόμενης αυτοβιογραφικής συνείδησης. Χάρη σ' αυτή τελειώνει και η βρεφική αμνησία. "Η αυτοβιογραφική συνείδηση εξαρτάται από τις αναμνήσεις των καταστάσεων που έζησε συνειδητά το άτομο κατά το παρελθόν", εξηγεί ο Νταμάζιο. Και συνεχίζει: "Περιέχει τα ιδιαίτερα ληξιαρχικά μας στοιχεία, τι μας αρέσει και τι όχι, αλλά και το πώς αντιδρούμε στα προβλήματα. Χάρη στην αυτοσυνείδηση υπάρχει στο προσωπικό συναίσθημα ο πόνος, η εμπειρία, το ημερήσιο φιλμ της προσωπικής μας ζωής".

Γκρίζο χορτάρι

Τα ανθρώπινα μάτια μπορούν να δουν το κόκκινο, αλλά όχι το υπεριώδες. Για μας το χορτάρι είναι πράσινο και οι μαργαρίτες κίτρινες. Η μέλισσα δε βλέπει το κόκκινο, αλλά μπορεί να συλλάβει το υπεριώδες. Έτσι βλέπει το χορτάρι γκρίζο και τις μαργαρίτες σε χρώμα πορφυρό. Πράγματι, τα χρώματα είναι η μετάφραση που κάνει ο εγκέφαλός μας στις πληροφορίες που φτάνουν από τον αμφιβληστροειδή χιτώνα του ματιού.

Οι ήχοι είναι επίσης η εγκεφαλική μετάφραση των δονήσεων του αέρα - όπως ακριβώς και η αφή δεν είναι παρά η μετάφραση της διαφοράς πίεσης πάνω στο δέρμα. Επίσης τα συναισθήματα και ο πόνος είναι "τεχνητές" κατασκευές του νευρικού συστήματος και του εγκεφάλου μας.

Η συνειδητή εικόνα που έχουμε για τον κόσμο δεν είναι προϊόν παθητικής αντανάκλασης, αλλά δημιουργία του εγκεφάλου μας, ενός υλικού οργάνου που παράγει την άυλη νόηση - βιολογικού οργάνου που εξελίχθηκε και εξελίσσεται για να εξασφαλίσει την επιβίωση του ανθρώπου.

Οι ψηφίδες του μωσαϊκού

Για να ερμηνεύσει την πραγματικότητα, ο εγκέφαλός μας πρέπει πρώτα να τη συλλάβει μέσω των αισθήσεων και κατόπιν να την αποδομήσει σε μικρότερα κομμάτια, σαν να μην ήταν κάτι ενιαίο, αλλά ένα μωσαϊκό αποτελούμενο από πολλές ψηφίδες. Κάθε ψηφίδα αντιστοιχεί σε μια εξειδικευμένη ομάδα νευρικών κυττάρων, τους εγκεφαλικούς πυρήνες. Οι οπτικές πληροφορίες αποτυπώνονται στον αμφιβληστροειδή, ο οποίος τις αποδομεί και τις στέλνει με τη μορφή νευρικών σημάτων στο θάλαμο, περιοχή στο κέντρο του εγκεφάλου όπου βρίσκονται οι οπτικοί πυρήνες.

Εκεί τα σήματα διαχωρίζονται και ερμηνεύονται από τους πυρήνες που είναι υπεύθυνοι για τα χρώματα είτε ως χρώματα είτε ως οριζόντιες ή κατακόρυφες γραμμές, ανάλογα με το αν διεγείρονται οι αντίστοιχοι πυρήνες. Πρόκειται για έναν από τους πολλούς διαχωρισμούς που συντελούνται στο θάλαμο. Σ' αυτό τον ενδιάμεσο σταθμό επεξεργασίας των νευρικών πληροφοριών διαχωρίζονται επίσης οι ήχοι και τα δεδομένα της αφής.

Ο εγκέφαλος αποκωδικοποιεί τόσα είδη αισθητικών πληροφοριών όσες είναι και οι θύρες εισόδου που διαθέτει -η όραση, η ακοή, η γεύση, η όσφρηση, η αφή-, καθώς και τις εσωτερικές αισθήσεις, όπως ο πόνος ή η πείνα. Ο Μπέντζαμιν Λάιμπετ, νευροεπιστήμονας στο πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, ανακάλυψε ότι ο εγκέφαλος χρειάζεται πεντακόσια χιλιοστά του δευτερολέπτου για να επεξεργαστεί συνειδητά πληροφορίες από την εξωτερική πραγματικότητα, ενώ του αρκούν εκατόν πενήντα για τον αισθητηριακό εντοπισμό χωρίς συνειδητή επεξεργασία.

Για παράδειγμα, όταν βλέπουμε κάποια αδιάφορα πράγματα, όπως έναν πεζό τη στιγμή που οδηγούμε. Η διαδικασία της συνειδητοποίησης κάποιων πραγμάτων προκαλεί μια ανεπαίσθητη χρονική καθυστέρηση ανάμεσα σ' αυτό που βλέπουμε ή αισθανόμαστε και σ' εκείνο που έχουμε επίγνωση ότι είδαμε ή αισθανθήκαμε.

Πώς καταφέρνουν όμως οι οπτικές πληροφορίες που σχηματίζονται στις ινιακές περιοχές του εγκεφάλου -πίσω και χαμηλά στο κεφάλι- ν' αναμειγνύονται και να συνδυάζονται με τις ακουστικές πληροφορίες που προέρχονται από τον κροταφικό λοβό, την περιοχή του φλοιού πάνω από το αφτί, αλλά και τις συναισθηματικές πληροφορίες που προέρχονται από την αμυγδαλή (σημαντικό εγκεφαλικό πυρήνα); Πώς καταφέρνει το θέατρο της συνείδησης να δημιουργεί συνεκτικές και ενοποιημένες σκηνές; Για ολόκληρες δεκαετίες, οι ερευνητές αναζητούσαν μια μοναδική κεντρική αυλαία στην οποία υποτίθεται ότι εκτυλίσσονται όλες οι συνειδητές πράξεις. Σήμερα είναι σχεδόν βέβαιοι ότι δεν υπάρχει καμιά κεντρική αυλαία μέσα στον εγκέφαλό μας. Η συνείδηση δεν είναι κάποιος χώρος ή τόπος, αλλά μια σύνθετη διαδικασία που παράγει μια καθορισμένη συχνότητα κύματος.

Κύματα σαν αυτά των ραντάρ

Ο πρώτος που υποστήριξε αυτή τη θεωρία ήταν ο μεγάλος νευροφυσιολόγος Ροδόλφος Λίνας, διευθυντής του Κέντρου Φυσιολογίας και Βιοφυσικής στο πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης. Ο Λίνας υποστηρίζει ότι στη συνείδηση εισέρχονται μόνο οι πληροφορίες που τα νευρικά κύτταρα επαναμεταδίδουν στο θάλαμο με τρόπο συγχρονισμένο και συντονισμένο σε μια βασική κυματική συχνότητα σαράντα Χερτς, δηλαδή σαράντα κύκλων ανά δευτερόλεπτο.

Η υπόλοιπη αδιάκοπη φλυαρία των κυττάρων που μεταδίδεται σε διαφορετικό μήκος κύματος μένει έξω από τη συνείδηση. Σύμφωνα με τον Λίνας, η συλλογή αυτών των πληροφοριών πραγματοποιείται από έναν κυτταρικό δακτύλιο, το λεγόμενο πολυπέταλο πυρήνα του θαλάμου. Σ' αυτό το σημείο γεννιέται ένα κύμα νευρικών ώσεων παρόμοιο με μια δέσμη κυμάτων ραντάρ. Αυτό το κύμα διατρέχει το σύνολο του εγκεφάλου, κάνοντας έναν πλήρη γύρο κάθε 12,5 χιλιοστά του δευτερολέπτου.

Σε κάθε πλήρη γύρο περισυλλέγει τις πληροφορίες που καταφθάνουν απ' όλες τις εξειδικευμένες περιοχές του εγκεφάλου, οι οποίες όμως γίνονται αντιληπτές ως ένα μοναδικό και ενιαίο φωτόγραμμα - η αποκρυστάλλωση της συνείδησης σε μια δεδομένη στιγμή.

Σαν φιλμ σε επιτάχυνση

Όταν μια νέα ομάδα νευρικών κυττάρων ενεργοποιείται, δηλαδή συντονίζεται στη συχνότητα των σαράντα Χερτς, ένα νέο φωτόγραμμα διαμορφώνεται, ενώ η ομάδα κυττάρων που είχε ενεργοποιηθεί πριν, τώρα σωπαίνει και το φωτόγραμμά της σβήνει. Τα φωτογράμματα του φιλμ της συνείδησης διαδέχονται το ένα το άλλο σε διαλείμματα των 12,5 χιλιοστών του δευτερολέπτου - δηλαδή με ογδόντα φωτογράμματα το δευτερόλεπτο, ενώ στις κινηματογραφικές ταινίες η διαδοχή είναι 24 το δευτερόλεπτο.

Η διαδοχή τους είναι λοιπόν αρκετά γρήγορη, ώστε να γίνονται αντιληπτά ως κάτι συνεχές. Η συνείδηση λοιπόν, όπως και κάθε άλλη ανώτερη λειτουργία του νου, δεν ανήκει στο άυλο βασίλειο της ψυχής, ούτε όμως εντοπίζεται κάποιο καθορισμένο κέντρο του εγκεφάλου˙ δεν είναι ουσία, είναι διαδικασία. Μια τρομερά πολύπλοκη διαδικασία που αναδύεται από την απέραντη ζούγκλα από νευρώνες, συνάψεις και μικροκυκλώματα που υπάρχουν μέσα στο κρανίο μας.

.
.
.
.
.
.
.
Το δεύτερο άρθρο μπορείτε να το διαβάσετε στο http://www.focusmag.gr/articles/view-article.rx?oid=39545. Είναι επίσης εξαιρετικά ενδιαφέρον διότι παρουσιάζει τις θέσεις διαφόρων ειδικών επιστημόνων οι οποίοι ενώ γενικά συμφωνούν ότι ο εγκέφαλος ευθύνεται κατά κάποιο τρόπο για την παραγωγή συνείδησης, εντούτοις διαφαίνεται μια διάσταση απόψεων σχετικά με την αντικειμενικότητα της μεθοδολογίας που τεκμηριώνει την αιτιακή σχέση εγκεφάλου-συνείδησης.

"Η μυστική ζωή του εγκεφάλου

Η αλήθεια είναι ότι τα μυστικά του εγκεφάλου είναι περισσότερα από τις γνώσεις μας για αυτόν.
Γιατί,π.χ.,καίει περισσότερο «καύσιμο» όταν κοιμόμαστε παρά όταν δουλεύουμε; Οι επιστήμονες εξερευνούν την αξία της ονειροπόλησης
τoυ douglas fox | Κυριακή 8 Μαρτίου 2009

Tο 1953 ο Λούι Σοκόλοφ , ερευνητής στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια στη Φιλαδέλφεια, ξάπλωσε έναν εικοσάχρονο φοιτητή σε ένα κρεβάτι νοσοκομείου, συνέδεσε ηλεκτρόδια στο κρανίο του και εισήγαγε μια σύριγγα στη σφαγίτιδα φλέβα του.

Επί 60 λεπτά ο εθελοντής ήταν ξαπλωμένος λύνοντας μαθηματικά προβλήματα. Ολο αυτό το διάστημα ο Σοκόλοφ κατέγραφε τα κύματα του εγκεφάλου του και ήλεγχε τα επίπεδα οξυγόνου και διοξειδίου του άνθρακα στο αίμα του.

Αυτό το οποίο προσπαθούσε να ανακαλύψει ο ερευνητής ήταν πόση ενέργεια καταναλώνει ο εγκέφαλος όταν σκέφτεται έντονα. Περίμενε ότι ο εγκέφαλος του εθελοντή του θα καταβρόχθιζε περισσότερο οξυγόνο όταν έλυνε τα προβλήματα, βρέθηκε όμως μπροστά σε μια έκπληξη: ο εγκέφαλος του φοιτητή δεν κατανάλωνε περισσότερο οξυγόνο όταν αυτός έκανε μαθηματικούς υπολογισμούς αλλά όταν ξεκουραζόταν με τα μάτια κλειστά.

Ανύπαρκτη αδράνεια

Για πολύ καιρό οι άνθρωποι φαντάζονταν τον εγκέφαλο σαν ένα είδος ηλεκτρονικού υπολογιστή σε αναμονή, ο οποίος βρίσκεται διαρκώς σε κατάσταση «νάρκης» ώσπου να του ζητήσουν να εκτελέσει ένα έργο, όπως το να λύσει ένα Sudoku, να διαβάσει την εφημερίδα ή να αναγνωρίσει ένα πρόσωπο μέσα στο πλήθος. Το πείραμα του Σοκόλοφ πρόσφερε την πρώτη όψη μιας διαφορετικής αλήθειας: ότι ο εγκέφαλος έχει μια πλούσια προσωπική ζωή. Το εκπληκτικό αυτό όργανο, το οποίο αντιπροσωπεύει μόλις το 2% της μάζας του σώματός μας αλλά απορροφά το 20% των θερμίδων που καταναλώνουμε, καίει μεγάλο μέρος αυτής της ενέργειας όταν φαινομενικά δεν κάνει απολύτως τίποτε.

«Στον αναπαυόμενο εγκέφαλο υπάρχει μια τεράστια δραστηριότητα την οποία σε μεγάλο βαθμό δεν υπολογίζαμε ως τώρα» λέει ο Μάρκους Ρέιτσλ, νευροεπιστήμονας στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον. «Ο εγκέφαλος είναι ένα εξαιρετικά δαπανηρό όργανο,αλλά κανείς ως πρόσφατα δεν είχε εξετάσει βαθιά σε τι ακριβώς ωφελεί αυτό το κόστος». Ο κ. Ρέιτσλ και μερικοί άλλοι επιστήμονες έχουν αρχίσει επιτέλους να διερευνούν το θεμελιώδες ερώτημα: με τι ασχολείται ο εγκέφαλος όταν βρίσκεται σε αδράνεια; Οι έρευνές τους οδήγησαν στην ανακάλυψη ενός βασικού εγκεφαλικού συστήματος, το οποίο αποτελεί ένα είδος οργάνου μέσα στο όργανο, και επί δεκαετίες κρυβόταν μπροστά στα μάτια των ειδικών. Ορισμένοι το αποκαλούν το «νευρωνικό δυναμό των ονειροπολήσεων». Αλλοι του αποδίδουν έναν πιο μυστηριώδη ρόλο, πιθανώς την επιλογή των αναμνήσεων και τη σύνθεσή τους για τη δημιουργία μιας προσωπικής αφήγησης. Οποια και αν είναι η ασχολία του, ο εγκέφαλος πάντως καταπιάνεται με αυτήν αμέσως μόλις αφεθεί ελεύθερος από τα άλλα καθήκοντά του και «ανάβει» κυριολεκτικά καταβροχθίζοντας, γραμμάριο το γραμμάριο, περισσότερο οξυγόνο από την παλλόμενη καρδιά.

«Η ανακάλυψη είναι πολύ σημαντική» λέει ο Τζούλιο Τονόνι, νευροεπιστήμονας του Πανεπιστημίου του Γουισκόνσιν-Μάντισον. «Δεν βλέπουμε συχνά να εντοπίζεται ένα νέο λειτουργικό σύστημα στον εγκέφαλο,στην πραγματικότητα κάτι τέτοιο έχει να συμβεί εδώ και ούτε και εγώ ξέρω πόσα χρόνια.Είναι σαν να ανακαλύπτουμε μια νέα ήπειρο».

Η πορεία ωστόσο προς αυτή την ανακάλυψη ήταν αργή. Το πείραμα του κ. Σοκόλοφ πριν από 55 χρόνια είχε προσελκύσει ελάχιστη προσοχή. Μόνο στη δεκαετία του 1980 οι ερευνητές άρχισαν να υποψιάζονται ότι ο εγκέφαλος ενδέχεται να επιτελεί σημαντικές λειτουργίες όταν φαινομενικά βρίσκεται σε «νεκρή» ταχύτητα.

Κρυφακούοντας το μυαλό

Την εποχή εκείνη είχε αρχίσει να χρησιμοποιείται μια νέα τεχνική απεικόνισης, η Τομογραφία Εκπομπής Ποζιτρονίων (ΡΕΤ scan). Χρησιμοποιώντας αυτή τη μέθοδο για να εντοπίσει περιοχές του εγκεφάλου οι οποίες σχετίζονταν με τις λέξεις ο κ. Ρέιτσλ παρατήρησε κάτι παράξενο: ορισμένες περιοχές φαίνονταν να τίθενται σε πλήρη δραστηριότητα κατά την ανάπαυση αλλά σταματούσαν μόλις ο εξεταζόμενος ξεκινούσε μια άσκηση. Οι περισσότεροι ερευνητές προσπερνούσαν τέτοιου είδους παράξενα φαινόμενα ως «τυχαίο θόρυβο». Το 1997 όμως ο συνεργάτης του κ. Ρέιτσλ, Γκόρντον Σούλμαν, κατέληξε σε μια άλλη διαπίστωση.

Εξετάζοντας εγκεφαλικές τομογραφίες 134 ατόμων ο κ. Σούλμαν παρατήρησε ότι, όποιο και αν ήταν το έργο που τους είχε ανατεθεί, είτε αφορούσε την ανάγνωση είτε την παρακολούθηση σχημάτων σε μια οθόνη, η ίδια διάταξη περιοχών του εγκεφάλου «έσβηνε» τη στιγμή που ο εθελοντής άρχιζε να συγκεντρώνεται σε αυτό. «Με εξέπληξε η συνέπεια που υπήρχε» λέει ο ερευνητής. Ξαφνικά ο «θόρυβος» δεν φαινόταν και τόσο τυχαίος. «Ηταν ένα νευρωνικό δίκτυο το οποίο ως τότε δεν είχε ανακαλυφθεί».

Ο κ. Ρέιτσλ και ο κ. Σούλμαν δημοσίευσαν το 2001 μια εργασία υποστηρίζοντας ότι επρόκειτο για μια ως τότε άγνωστη «προκαθορισμένη ρύθμιση»- ένα είδος εσωτερικού ατομικού παιχνιδιού το οποίο ο εγκέφαλος «έπιανε» όταν δεν είχε τι άλλο να κάνει και άφηνε μόλις του ανετίθετο ένα έργο. Η εγκεφαλική αυτή δραστηριότητα παρατηρούνταν κυρίως σε μια συστάδα περιοχών που σχημάτιζε τόξο στο μέσο του εγκεφάλου, από το εμπρός προς το πίσω μέρος του, την οποία οι δύο ερευνητές ονόμασαν «προκαθορισμένο δίκτυο».

Οι περιοχές του εγκεφάλου που αποτελούν το δίκτυο ήταν γνωστές και είχαν μελετηθεί από τους ειδικούς. Αυτό το οποίο δεν ήταν γνωστό ως τότε ήταν ότι βρίσκονται σε διαρκή συνομιλία μεταξύ τους όταν ένας άνθρωπος δεν απασχολείται με κάτι αλλά σιγούν όταν εμφανίζεται κάποιο έργο το οποίο απαιτεί εστιασμένη προσοχή. Οι μετρήσεις της μεταβολικής δραστηριότητας έδειξαν ότι ορισμένα τμήματα αυτού του δικτύου καταναλώνουν 30% περισσότερες θερμίδες από οποιαδήποτε άλλη περιοχή του εγκεφάλου.

Ολα αυτά θέτουν το ερώτημα: τι ακριβώς κάνει ο εγκέφαλος όταν εμείς δεν κάνουμε τίποτε; Οταν ο κ. Ρέιτσλ και ο κ. Σούλμαν κατέγραψαν το προκαθορισμένο δίκτυο βρήκαν κάποιες ενδείξεις για τον σκοπό του με βάση τα όσα ήταν ήδη γνωστά για τις περιοχές που το αποτελούσαν.

Ενα από τα βασικά κομμάτια του δικτύου είναι ο μέσος προμετωπιαίος φλοιός, ο οποίος γνωρίζουμε ότι αξιολογεί τα πράγματα από μια εξαιρετικά εγωκεντρική σκοπιά και σε σχέση με το αν θα αποβούν καλά, άσχημα ή αδιάφορα. Αλλα τμήματα έχουν ισχυρή σχέση με τον ιππόκαμπο, ο οποίος καταγράφει και ανασύρει αυτοβιογραφικές αναμνήσεις όπως τι φάγατε χθες για πρωινό ή την πρώτη σας μέρα στο σχολείο.

Ονειροπόληση:σκληρή δουλειά Σύμφωνα με τον κ. Ρέιτσλ και τη συνεργάτιδά του Ντέμπρα Γκάσναρντ όλα αυτά δείχνουν προς μια κατεύθυνση: την ονειροπόληση. Μέσω του ιππόκαμπου ίσως το προκαθορισμένο δίκτυο αντλεί αποθηκευμένες αναμνήσεις- την πρώτη ύλη των ονειροπολήσεων. Στη συνέχεια ο μέσος προμετωπιαίος φλοιός μπορεί να αξιολογεί αυτές τις αναμνήσεις από μια ενδοσκοπική άποψη. Ο κ. Ρέιτσλ και η κυρία Γκούσναρντ υποθέτουν ότι το προκαθορισμένο δίκτυο ενδέχεται να προ σφέρει στον εγκέφαλο μια «εσωτερική πρόβα» για μελλοντικές ενέργειες και επιλογές.

Ο Ράντι Μπάκνερ, πρώην συνάδελφος του κ. Ρέιτσλ ο οποίος σήμερα βρίσκεται στο Χάρβαρντ, συμφωνεί ότι όλα αυτά τα στοιχεία συνθέτουν την εικόνα ενός συστήματος του εγκεφάλου το οποίο ασχολείται με την πιο ουσιαστική λειτουργία της ονειροπόλησης, την εξέταση προηγούμενων εμπειριών και τη διατύπωση εικασιών για το μέλλον. «Είμαστε πολύ καλοί στο να φανταζόμαστε πιθανούς κόσμους και να σκεφτόμαστε πώς είναι» λέει. «Αυτό ίσως είναι το δίκτυο του εγκεφάλου που μας βοηθάει να το κάνουμε».

Σήμερα υπάρχουν πλέον άμεσες αποδείξεις που υποστηρίζουν αυτή την ιδέα. Πέρυσι η Μάλια Μέισον του Κολεγίου Ντάρτμουθ του Νιου Χάμσαϊρ έδειξε ότι η δραστηριότητα του προκαθορισμένου δικτύου συσχετίζεται με την ονειροπόληση. Με τη βοήθεια της λειτουργικής μαγνητικής τομογραφίας (fΜRΙ) η ερευνήτρια διαπίστωσε ότι οι εθελοντές δήλωναν ότι ονειροπολούν όταν το προκαθορισμένο δίκτυο στον εγκέφαλό τους ήταν ενεργό, αλλά όχι όταν ήταν αδρανές. Οσο πιο ενεργό ήταν το δίκτυο τόσο πιο πλούσιες ήταν οι ονειροπολήσεις που αναφέρονταν.

Το να ονειροπολεί κανείς ακούγεται ίσως σαν μια νοητική πολυτέλεια, πρόκειται όμως για μια λειτουργία με πολύ σοβαρό σκοπό. Ο κ. Μπάκνερ και ο συνεργάτης του στο Χάρβαρντ Ντάνιελ Γκίλμπερτ θεωρούν ότι αποτελεί το απόλυτο εργαλείο για την ενσωμάτωση των μαθημάτων του παρελθόντος στα σχέδιά μας για το μέλλον. Η ενασχόληση είναι, όπως φαίνεται, τόσο σημαντική ώστε ο εγκέφαλος αφιερώνεται σε αυτή όποτε αυτό είναι δυνατό, διακόπτοντάς τη μόνον όταν αναγκάζεται να διοχετεύσει τα περιορισμένα αποθέματα αίματος, οξυγόνου και γλυκόζης που διαθέτει σε ένα πιο επείγον καθήκον.

Νευρωνικός βιβλιοθηκάριος

Οι συνάψεις των νευρικών κυττάρων, όπως εμφανίζονται στη σχηματική αναπαράσταση, είναι τα σημεία ανταλλαγής πληροφοριών Κάποιοι ερευνητές ωστόσο υποπτεύονται ότι το προκαθορισμένο δίκτυο κάνει και κάτι περισσότερο. Οι υποψίες γεννήθηκαν το 2003, όταν ο Μάικλ Γκρέισιους του Πανεπιστημίου Στάνφορντ μελέτησε το προκαθορισμένο δίκτυο με έναν καινούργιο τρόπο. Εβαλε τους εθελοντές του να ξαπλώσουν σε ηρεμία σε έναν λειτουργικό μαγνητικό τομογράφο και απλώς παρακολούθησε τους εγκεφάλους τους. Ετσι εντόπισε τις λεγόμενες διακυμάνσεις ανάπαυσηςβραδέα κύματα νευρωνικής δραστηριότητας τα οποία κινούνται με έναν συντονισμένο τρόπο, συνδέοντας τις περιοχές που αποτελούν το προκαθορισμένο δίκτυο σε ένα συνεκτικό σύνολο. Τα κύματα διαρκούσαν 10 ως 20 δευτερόλεπτα από κορυφή σε κορυφή, ήταν δηλαδή περίπου 100 φορές βραδύτερα από τα τυπικά εγκεφαλικά κύματα που καταγράφονται στο κρανίο κατά τη διάρκεια ενός ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος.

Ως τότε οι επιστήμονες μελετούσαν το προκαθορισμένο δίκτυο με τον παραδοσιακό τρόπο, συγκρίνοντας τομογραφίες που διεξάγονταν σε ανάπαυση με αυτές που διεξάγονταν κατά τη διάρκεια της εκτέλεσης ενός έργου για να μετρήσουν τις αλλαγές στην εγκεφαλική δραστηριότητα. Η έρευνα του κ. Γκρέισιους έδειξε ότι μπορεί κανείς να «κρυφακούσει» το δίκτυο κάνοντας τομογραφίες σε εθελοντές οι οποίοι είναι απλώς ξαπλωμένοι χωρίς να κάνουν τίποτε. Αυτό επέτρεψε στους επιστήμονες να μελετήσουν το δίκτυο σε ανθρώπους οι οποίοι δεν είχαν καν τις αισθήσεις τους, αποκαλύπτοντας απρόσμενα ευρήματα.

Ο κ. Ρέιτσλ ανέφερε πέρυσι ότι τα κύματα ανάπαυσης του δικτύου συνεχίζονταν σε βαθιά ναρκωμένους πιθήκους σαν να ήταν ξύπνιοι. Πιο πρόσφατα ο κ. Γκρέισιους παρατήρησε ένα ανάλογο φαινόμενο σε ανθρώπους που βρίσκονταν σε ήπια νάρκωση ενώ άλλοι ερευνητές βρήκαν το προκαθορισμένο δίκτυο ενεργό και συγχρονισμένο στα πρώτα στάδια του ύπνου.

Ολα αυτά έρχονταν σε αντίθεση με το συμπέρασμα ότι το προκαθορισμένο δίκτυο χρησιμεύει μόνο για την ονειροπόληση. Το γεγονός ότι το δίκτυο είναι ενεργό στα πρώτα στάδια του ύπνου θα μπορούσε να το συνδέσει με τα πραγματικά όνειρα. Ο κ. Ρέιτσλ ωστόσο υποπτεύεται ότι η νυχτερινή του δραστηριότητα έχει άλλο σκοπό: την ταξινόμηση και τη διατήρηση των αναμνήσεων. Καθημερινά απορροφούμε ένα βουνό από βραχυπρόθεσμες αναμνήσεις, μόνο λίγες όμως από αυτές αξίζουν πραγματικά να προστεθούν στην προσωπική αφήγηση που καθοδηγεί τη ζωή μας.

Ο κ. Ρέιτσλ πιστεύει σήμερα ότι το προκαθορισμένο δίκτυο παίζει ρόλο στην επιλεκτική αποθήκευση και ενημέρωση των αναμνήσεων με βάση τη σημασία τους από μια προσωπική οπτική γωνία- αν είναι καλές, απειλητικές, συναισθηματικά οδυνηρές, και ούτω καθεξής. Για να εμποδίσει τη συσσώρευση μη αποθηκευμένων αναμνήσεων το δίκτυο επιστρέφει σε αυτά τα καθήκοντα όποτε βρει τον χρόνο.

Για να υποστηρίξει αυτή την ιδέα ο ερευνητής υπογραμμίζει ότι το δίκτυο βρίσκεται σε διαρκή συνομιλία με τον ιππόκαμπο. Επίσης καταναλώνει τεράστιες ποσότητες γλυκόζης, σε πολύ μεγάλη δυσαναλογία με την ποσότητα οξυγόνου που χρησιμοποιεί. Ο κ. Ρέιτσλ πιστεύει ότι η επιπλέον γλυκόζη δεν διασπάται για να παράγει ενέργεια αλλά χρησιμοποιείται ως πρώτη ύλη για τη σύνθεση αμινοξέων και νευρομεταδοτών που ο εγκέφαλος χρειάζεται για να κατασκευάσει συνάψεις, το βασικό συστατικό των αναμνήσεων. «Το μεγαλύτερο μέρος του κόστους λειτουργίας του εγκεφάλου χρησιμοποιείται σε αυτές τις συνδέσεις» τονίζει.

Ο ρόλος της ασθένειας

Από τη στιγμή που έχει τόσο κεντρικό ρόλο δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι το προκαθορισμένο δίκτυο φαίνεται να εμπλέκεται σε ορισμένες γνωστές ασθένειες του εγκεφάλου. Ο κ. Ρέιτσλ, ο κ. Γκρέισιους και ο κ. Μπάκνερ έχουν διαπιστώσει ότι το πρότυπο δραστηριότητας του δικτύου διακόπτεται σε ασθενείς που πάσχουν από τη νόσο του Αλτσχάιμερ. Εχουν επίσης αρχίσει να παρατηρούν τη δραστηριότητα του δικτύου σε ανθρώπους που παρουσιάζουν προβλήματα μνήμης για να δουν αν θα μπορέσουν να προβλέψουν ποιοι από αυτούς θα αναπτύξουν στη συνέχεια τη νόσο.

Το προκαθορισμένο δίκτυο αποδεικνύεται επίσης ότι είναι διακεκομμένο σε άλλες ασθένειες, όπως η κατάθλιψη, το σύνδρομο ελλειμματικής προσοχής, ο αυτισμός και η σχιζοφρένεια. Φαίνεται επίσης να παίζει έναν μυστηριώδη ρόλο σε όσους βρίσκονται σε κατάσταση φυτού ύστερα από κάποιο τραύμα στον εγκέφαλο ή κάποιο εγκεφαλικό επεισόδιο. Ο Στίβεν Λόρις, νευρολόγος στο Πανεπιστήμιο της Λιέγης στο Βέλγιο, εξέτασε με λειτουργική μαγνητική τομογραφία τη δραστηριότητα του δικτύου σε τέτοιους ασθενείς. «Βλέπει κανείς πραγματικά το δίκτυο να διακόπτεται καθώς βαθαίνει το κώμα» λέει. Τώρα προσπαθεί να διαπιστώσει αν η δραστηριότητα του δικτύου μπορεί να δείξει αν οι ασθενείς θα ανακτήσουν τις αισθήσεις τους στο μέλλον. «Ελπίζουμε να δείξουμε ότι έχει διαγνωστική αξία» τονίζει.

Ολα αυτά άργησαν να ακολουθήσουν την πρώτη, εκπληκτική παρατήρηση του κ. Σοκόλοφ πριν από 55 χρόνια. Η παρακολούθηση του εγκεφάλου σε ανάπαυση- αντί, όπως συνηθιζόταν, κατά τη διάρκεια που επιτελεί διάφορα έργααποκαλύπτει σήμερα τον πλούσιο εσωτερικό κόσμο των προσωπικών μας στιγμών. Την επόμενη φορά λοιπόν που θα κάθεστε χωρίς να κάνετε τίποτε το ιδιαίτερο θυμηθείτε ότι ο εγκέφαλός σας εξακολουθεί να δουλεύει σκληρά, περιπλανώμενος στις ονειροπολήσεις σας.

© 2009 Νew Scientist Μagazine, Reed Βusiness Ιnformation Ltd."

Πηγή:http://tovima.dolnet.gr/default.asp?pid=2&ct=33&artId=258368 για περισσότερες πληροφορίες...

Αλλά λόγο κούρασης και … και επειδή τέτοια θέματα θέλουν ξεκάθαρο μυαλό για να σχολιαστούν, επιτρέψτε μου να συνεχίσω αύριο..

Αν έχεις διαβάσει προσεχτικά αυτά που έχουν γραφτεί εδώ μέσα θα δεις πολλές πληροφορίες που είναι άξιες προσοχής και σκέψης…

Ο σκοπός αυτού του θέματος δεν είναι ούτε να υποτιμήσω το πνεύμα (όπως και να το εννοεί ο καθένας μας) συγκρίνοντας το με τον εγκέφαλο, αλλά και ούτε το ανάποδο, αλλά το να γνωρίσουμε κάποιες ιδιότητες αυτού ή και κάποιες επιστημονικές απόψεις .

Τώρα αν θες την άποψη μου .

Ναι ο εγκέφαλος εξυπηρετεί τον άνθρωπο, την εξέλιξη του, άλλωστε και για αυτό «έχουμε» ένα τόσο πολύπλοκο όργανο, ένα όργανο που μπορεί να είναι ύλη αλλά αυτό που «παράγει» είναι πάνω από κάθε «ύλη» .

Εγκέφαλος και μάθηση

Η επιστήμη των αισθητικών απολαύσεων

quote:

---

Trexagireve: Μα αγαπητέ μου elo, ο άγνωστος εγκέφαλος μας, όπως πολύ σωστά έθεσες το θέμα, μήπως είναι απλά ένα εκτελεστικό όργανο,που εκπροσωπεί το πνεύμα και όπως με άλλα,φτάσουμε
στο σημείο να κοιτάμε το δάχτυλο, αντι αυτού που δείχνει;
Και αυτά που έγραψες, περί παραγωγής κάτι πάνω απο ύλη,δείχνει
οτι αν είναι υλικό,δεν μπορεί να παράγει πνεύμα...Παρά μόνο αν
έχει επαφή με το πνεύμα...
Δεν θέλω να έχουμε πάλι καμιά ..εγκεφαλολατρεία, κατά το ηλιολατρεία..

---

Ου τα πάντα τοις πάσι ρητά.

quote:

---

trexagireve : Μα αγαπητέ μου Κηφέα, αν είναι ένα άγνωστο πεδίο ο εγκέφαλος, πως γνωρίζουμε ότι δεν είναι εκτελεστικό όργανο; Το άγνωστοτου πεδίο, μπορεί να είναι εκεί, στην εκτέλεση εντολών, απο τον πνευματικό και αιώνιο εαυτό μας...
Η δυαρχική αντίληψη υπάρχει, όσο είναι άγνωστο ότι και οι
δύο αρχές, προέρχονται απο την εξής μιά...Ο εγκέφαλος, ώς όργανο,
σωματικής λειτουργίας, μόνο κι όχι πνευματικής απόδοσης,
θα ήταν όπως ενός ζώου...Απλά αντιδραστικός.. Ο ανθρώπινος
εγκέφαλος,όμως, δρά, δεν αντιδρά μόνο...Άρα, δεν μπορεί να πρόκειται
για δική του πρωτοβουλία,αν εξυπηρετεί ειδικά το σώμα... Και ο
ρόλος του μεγαλώνει, μόνο χάρην της πνευματικής του καθοδήγησης..

---

Ου τα πάντα τοις πάσι ρητά.

quote:

---

Ποιος είναι εκείνος που θα μπορούσε να αμφισβητήσει την παρουσία του πνεύματος;

---

quote:

---

quote:

---

Ποιος είναι εκείνος που θα μπορούσε να αμφισβητήσει την παρουσία του πνεύματος;

---

ο εγκεφαλος βεβαια!

---

Χαχα, πολύ καλό!
Όντως, μπορεί να το κάνει ο εγκέφαλός μας, είτε με την υλική του υπόσταση, εφόσον αποτελεί το υλικό υπόστρωμα μέσα από το οποίο εκφράζεται ή και δημιουργείται/αναδύεται αυτό που αποκαλούμε πνεύμα, είτε με τη φαινομενική του υπόσταση, δηλαδή ως νους (συνείδηση) που ερευνώντας τον εαυτό του αμφισβητεί και θέτει ερωτήματα όπως:
-τι είμαι;
-είμαι κάτι διαφορετικό από τον συνδυασμό των νευρώνων και των λειτουργιών του εγκεφάλου;
-κατά πόσο μπορώ να αμφισβητήσω την ξεχωριστή από την ύλη ύπαρξη μου, δηλαδή αυτή που ο νους πολλών ανθρώπων έχει βαφτίσει ως "πνεύμα";
κ.λπ.

quote:

---

trexagireve - Απεστάλη: 11/03/2009, 14:22:39

Και αυτά που έγραψες, περί παραγωγής κάτι πάνω απο ύλη,δείχνει
οτι αν είναι υλικό,δεν μπορεί να παράγει πνεύμα...Παρά μόνο αν
έχει επαφή με το πνεύμα...

---

Επειδή η λέξη πνεύμα και ο τρόπος που χρησιμοποιείται εδώ θέτει ως δεδομένο το ότι αυτό το "πνεύμα" είναι κάτι υποστασιακά διαφορετικό από την ύλη (κλασικός καρτεσιανός δυισμός δηλαδή) θα χρησιμοποιήσω τις λέξεις "συνείδηση" και "νοητικά φαινόμενα".

Η συνείδηση και τα νοητικά φαινόμενα λοιπόν, είναι πρώτα απ' όλα κάποια φαινομενολογία που παρουσιάζεται σε ένα ον όπως ο άνθρωπος, φαινομενολογία που συνδέεται όπως ξέρουμε με τον εγκέφαλο. Το βασικό ερώτημα είναι αιτιακής φύσεως:
είναι ο εγκέφαλος η αιτία και τα νοητικά φαινόμενα το αποτέλεσμα;
είναι ο νους (νοητικά φαινόμενα και συνείδηση) η αιτία και ο εγκέφαλος το αποτέλεσμα ή το μέσο;
και λοιπές διατυπώσεις...
Το βασικότερο εμπόδιο για να κατανοήσουμε -πριν απαντήσουμε- αυτά τα ερωτήματα, βρίσκεται σε ένα αγεφύρωτο χάσμα: αυτό της υποκειμενικής και αντικειμενικής εξέτασης του θέματος. Υποκειμενικά είναι πολλά νοητικά φαινόμενα και η συνείδηση βεβαίως, ενώ αντίστοιχα αντικειμενικός είναι ο εγκέφαλος και η λειτουργία του. Και το δύσκολο ερώτημα: Πως από αντικειμενικές φυσικές διεργασίες στον εγκέφαλο, γεννιέται η υποκειμενική συνειδητή εμπειρία; (τη διατύπωση αυτή του ερωτήματος την έκανε ο φιλόσοφος David Chalmers).

Συνδέοντας τις παραπάνω διευκρινίσεις με την φράση σου trexagireve που έβαλα σε quote, θα επαναδιατυπώσω τη φράση:
Αν κάτι είναι υλικό μπορεί να παράγει νοητικά φαινόμενα;
και
Αν κάτι είναι αντικειμενικό, μπορεί να παράγει μιαν υποκειμενική ποιότητα;
Για το δεύτερο, όπως έγραψα, η απάντηση είναι πολύ δύσκολη. Ίσως και η ερώτηση να είναι λάθος, αλλά αυτήν έχουμε για την ώρα.
Για το πρώτο, οι έρευνες που έχουν γίνει μέχρι στιγμής σε πολλά επιστημονικά πεδία, μας δίνουν ενδείξεις ότι από την αλληλεπίδραση των στοιχείων που αποτελούν ένα πολύπλοκο σύστημα (όπως είναι ο εγκέφαλος) προκύπτουν ή αναδύονται φαινόμενα, που και μας εκπλήσσουν, αλλά και είναι δύσκολο να ερμηνεύσουμε πως δημιουργήθηκαν. Ωστόσο, γνωρίζουμε πως μπορούν να προκύψουν. Άρα, δεν είμαστε δεσμευμένοι να υποθέσουμε ότι υπάρχει κάτι διαφορετικό σε υπόσταση (όπως ένα πνεύμα) το οποίο υφίσταται ανεξάρτητα από την ύλη. Μπορούμε να ερευνήσουμε το ζήτημα και χωρίς αυτήν την υπόθεση, αν και η δυσκολία της επίλυσης του διπόλου αντικειμενικό/υποκειμενικό, μπορεί να μας το ξαναφέρει στο προσκήνιο. Μπορεί όμως και όχι.
Θεωρώ συνεπώς, πως το συμπέρασμα που βγάζεις trexagireve είναι κάπως εύκολο. Αν δεν ήταν, δε θα καθόμασταν καν εδώ να συζητούμε το μέγα μυστήριο του νου, της συνείδησης και του εγκεφάλου και ούτε θα ξόδευαν οι επιστήμονες αμέτρητες έρευνες για να απαντήσουν σε όλα αυτά τα σχετικά ερωτήματα.

quote:

---

Κηφεύς - Απεστάλη: 11/03/2009, 20:33:33Ενώ μπορούμε και μαντεύουμε την ύπαρξη αυτού του θαυμαστού οργάνου , ενώ μπορούμε και μεταφράζουμε , με τη γλώσσα , την απόρροια των ενεργειών του , δεν έχουμε ιδέα για τον τρόπο που λειτουργεί ούτε για τη δομή του .

---

Βασικά, δε θα έλεγα πως δεν έχουμε ιδέα. Αντίθετα, έχουμε κάνει τεράστιες προόδους στο ζήτημα αυτό. Ωστόσο, αυτά που ήδη ξέρουμε πιθανότατα δεν επαρκούν για να δώσουμε μια απάντηση στο βασικό (κρυφο-δυιστικό) ερώτημα. Αλλά, όπως προτείνει και μια γνωστή επιστήμονας που ασχολείται με το θέμα (η Patricia Churchland), πιθανότατα θα πρέπει να περιμένουμε λίγο ακόμα ώστε να μάθουμε περισσότερα για τον εγκέφαλο και τον νου, ώστε να διατυπώσουμε καλύτερα το ερώτημα, αλλά και να αξιολογήσουμε τη δυσκολία του θέματος.

Η φαινομενολογία του πνεύματος, όμως, όπως λέει κι ο Χέγκελ στο σχετικό του έργο,αφορά σε μια επιστημονική αλήθεια, η οποία βοηθά
το πνεύμα να γνωρίσει,σαν αυτό να μην γνωρίζει...Αλλά μια πνευματική υπόσταση που να είναι ανώριμη και αδαή, δεν είναι πνεύμα, αλλά, πνευματική υπόσταση, δίχως ρόλο και θέση στο όλο πνευματικό οικοδόμημα που διέπει το σύμπαν, απλά περιφερόμενη στον
πνεμυατικό κόσμο...

Γιατί αυτό είναι ένα θέμα:Το πνεύμα έχει συμπαντική διάσταση
ολοκληρωμένη και δεν βρίσκεται σε εξέλιξη...Δεν μπορεί να καθορίζει
την συμπαντική λειτουργια ένα ημιμαθές πνευματικά ¨Ον...Κοινώς,αυτό
το ανώτερο Όν, δεν είναι επικοινωνόν με το πνεύμα του ανθρώπου;
Δεν έχει το πνεύμα του ανθρώπου τη γνώση; Την αναζητεί;Το θέμα
νομίζω, είναι αν θυμάται..Αν χρησιμοποιεί τις κατάλληλες ικανότητες του για την μετάλλαξη του σε ένα άλλο όν, που θα είναι και η
τελική του μορφή...

Το σημαντικό για μένα είναι ότι μέσα σε ένα μήνυμα κατάφερες (με την πυκνή σου γραφή), να δώσεις όλη την εικόνα του περίπλοκου (από τη φύση του), αυτού θέματος και να αναδείξεις την περιπλοκότητά του μέσα από ένα χείμαρρο ερωτημάτων, όπως δείχνουν οι παρακάτω καταθέσεις σου:

quote:

---

Η συνείδηση και τα νοητικά φαινόμενα λοιπόν, είναι πρώτα απ' όλα κάποια φαινομενολογία που παρουσιάζεται σε ένα ον όπως ο άνθρωπος, φαινομενολογία που συνδέεται όπως ξέρουμε με τον εγκέφαλο. Το βασικό ερώτημα είναι αιτιακής φύσεως:
είναι ο εγκέφαλος η αιτία και τα νοητικά φαινόμενα το αποτέλεσμα;
είναι ο νους (νοητικά φαινόμενα και συνείδηση) η αιτία και ο εγκέφαλος το αποτέλεσμα ή το μέσο;
και λοιπές διατυπώσεις...
Το βασικότερο εμπόδιο για να κατανοήσουμε -πριν απαντήσουμε- αυτά τα ερωτήματα, βρίσκεται σε ένα αγεφύρωτο χάσμα: αυτό της υποκειμενικής και αντικειμενικής εξέτασης του θέματος. Υποκειμενικά είναι πολλά νοητικά φαινόμενα και η συνείδηση βεβαίως, ενώ αντίστοιχα αντικειμενικός είναι ο εγκέφαλος και η λειτουργία του. Και το δύσκολο ερώτημα: Πως από αντικειμενικές φυσικές διεργασίες στον εγκέφαλο, γεννιέται η υποκειμενική συνειδητή εμπειρία; (τη διατύπωση αυτή του ερωτήματος την έκανε ο φιλόσοφος David Chalmers).

---

quote:

---

trexagireve -Μα αγαπητέ μου elo, ο άγνωστος εγκέφαλος μας, όπως πολύ
σωστά έθεσες το θέμα, μήπως είναι απλά ένα εκτελεστικό όργανο,
που εκπροσωπεί το πνεύμα και όπως με άλλα,φτάσουμε
στο σημείο να κοιτάμε το δάχτυλο, αντι αυτού που δείχνει;
Και αυτά που έγραψες, περί παραγωγής κάτι πάνω απο ύλη,δείχνει
οτι αν είναι υλικό,δεν μπορεί να παράγει πνεύμα...Παρά μόνο αν
έχει επαφή με το πνεύμα...

---

Δεν το εννοούσα ακριβώς έτσι…

Βλέπεις φίλε μου trexagireve πάνε πολλά χρόνια που πιστεύανε ότι για να υπάρξει «ζωή» χρειαζότανε και κάποιο άλλο στοιχείο πέρα από τις βιολογικές λειτουργίες, κάποιο «Elan Vital», κάποια ενέργεια πχ (πνεύμα) που χαρίζει την ιδιότητα της ζωής .

Όχι βέβαια ότι δεν υπάρχει ακόμα αυτή η θεωρία, αλλά όπως και να το κάνουμε πλέον γνωρίζουμε αρκετά ώστε να μην μας φαίνεται μυστήριο το γεγονός ότι η ύλη μπορεί και να μην χρειάζεται το πνεύμα ώστε να είναι ζωντανή να είναι συνειδητή, χωρίς αυτό βέβαια να αποκλείει το γεγονός ότι αυτός που πιστεύει αυτήν την άποψη μπορεί να είναι και «άθεος»…!!!

Μπορεί να μην κατανοούμε (γνωρίζουμε) απόλυτα τις λειτουργίες του εγκέφαλου, αλλά γνωρίζουμε πολλά πάνω στην διαδικασία (ηλεκτροχημικές δραστηριότητες) που εξελίσσονται ανάμεσα στα νευρικά κύτταρα ή στα μόρια των νευρικών κυττάρων, ώστε να είμαστε σίγουροι ότι ο εγκέφαλος δεν είναι εκτελεστικό όργανο, αλλά η αρχική αιτία…

Ένα πολύ σωστό ερώτημα που ειπώθηκε εδώ μέσα είναι το πως ταιριάζουμε την υποκειμενικότητα των νοητικών καταστάσεων με την αντικειμενική αντίληψη του «φυσικού κόσμου» ή για να το πω καλύτερα, πως τα νοητικά γεγονότα μπορεί να είναι αίτια φυσικών γεγονότων ;

Η άποψη μου (από αυτά που γνωρίζω) είναι ότι ο Νους και η ύλη (εγκέφαλος) δεν είναι δυο διαφορετικά πράγματα, αφού τα νοητικά φαινόμενα είναι χαρακτηριστικά του εγκέφαλου, δυο «χαρακτηριστικά» που αλληλεπιδρούν, ένα υψηλότερο με νοητικούς όρους και ένα χαμηλότερο με όρους της φυσιολογίας, που βέβαια είτε το ένα, είτε το άλλο, ο εγκέφαλος πάντα θα είναι «δραστηριοποιημένος»…

quote:

---

elo:

Η άποψη μου (από αυτά που γνωρίζω) είναι ότι ο Νους και η ύλη (εγκέφαλος) δεν είναι δυο διαφορετικά πράγματα, αφού τα νοητικά φαινόμενα είναι χαρακτηριστικά του εγκέφαλου, δυο «χαρακτηριστικά» που αλληλεπιδρούν, ένα υψηλότερο με νοητικούς όρους και ένα χαμηλότερο με όρους της φυσιολογίας, που βέβαια είτε το ένα, είτε το άλλο, ο εγκέφαλος πάντα θα είναι «δραστηριοποιημένος»…

---

quote:

---

Για τις διάφορες θεωρίες και προσεγγίσεις που έχουν αναπτυχθεί για το συγκεκριμένο ζήτημα, μπορείτε να ανατρέξετε στο βιβλίο "Γνωσιακή Επιστήμη - η νέα Επιστήμη του Νου" που έχει επιμεληθεί η Καθ. Στέλλα Βοσνιάδου (κεφάλαια 5 και 11, αν και ολόκληρο το βιβλίο είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον και χρήσιμο για τη συζήτησή μας και το να δίνεται ελεύθερα μέσα από το Διαδίκτυο αποτελεί μια αξιέπαινη πράξη)

---

Ου τα πάντα τοις πάσι ρητά.

Εκτός από τον λειτουργισμό βέβαια, υπάρχουν και άλλες θεάσεις για την ερμηνεία της συνείδησης.

Βασική θέση του λειτουργισμού είναι πως τα νοητικά φαινόμενα δεν έχουν ως ικανή και αναγκαία προϋπόθεση την ύπαρξη του εγκεφάλου-υποστρώματος. Με ποιαν έννοια όμως;
Μια από τις πιο συνηθισμένες ερμηνείες του λειτουργισμού είναι, πως δεν είναι ανάγκη να υπάρχει ένας βιολογικός εγκέφαλος για να έχουμε νου. Θα μπορούσε να είναι π.χ. ο εγκέφαλος ενός όντος που τα κύτταρά του είναι φτιαγμένα με βάση το πυρήτιο και όχι τον άνθρακα, όπως τα δικά μας. Ή ακόμα, και μια μηχανή, φτάνει όμως να έχει δομή παρόμοια με τη δομή του εγκεφάλου και οι αιτιακές σχέσεις μεταξύ των μερών της να μη διαφέρουν από αυτές ενός εγκεφάλου που παρουσιάζει νοητικά φαινόμενα. Για μια πιο προχωρημένη φαντασία, θα μπορούσε ακόμα να υπάρχει και ένα οποιοδήποτε σύστημα με περιπλοκότητα ανάλογη με αυτή του εγκεφάλου που θα μπορούσε να έχει αναπτύξει μια αναδυόμενη φαινομενολογία, όπως αυτή του νου.

Το ότι οι νοητικές διεργασίες θεωρούνται από τους λειτουργιστές ως κάτι ανεξάρτητο του υλικού υποστρώματος, δε σημαίνει βέβαια πως υπάρχει αναγκαία κάποια εξωτερική οντότητα που επεμβαίνει στο οποιοδήποτε υπόστρωμα κάνοντάς το να λειτουργήσει με τον συγκεκριμένο τρόπο. Θα μπορούσε η ίδια η εξέλιξη του εγκεφάλου/υποστρώματος και το πως έχει διαμορφωθεί συναρτήσει του περιβάλλοντός του να τον έκανε να αποκτήσει ιδιότητες που ο συνδυασμός τους παράγει φαινόμενα όπως αυτά που χαρακτηρίζουμε ως νοητικά ή γνωσιακά.
Κάτι τέτοιο, οπωσδήποτε δεν είναι λιγότερο μυστηριώδες ή και θαυμάσιο από το να υπάρχει ένα πνεύμα ανεξάρτητο από τον εγκέφαλο...

ESOTERICA.gr Forums !

© 2010-11 ESOTERICA.gr