dottore
Μέλος 1ης Βαθμίδας
Mexico
62 Μηνύματα |
 Απεστάλη: 29/05/2002, 19:32:11
Μολονότι η Αθήνα περνούσε βαθιά πολιτική και κοινωνική κρίση, μετά την καταστροφή της από τους Σπαρτιάτες, το 404 π.Χ., ιδρύθηκαν δύο φιλοσοφικές σχολές το έργο των οποίων δεν θα πάψει να απασχολεί την ανθρωπότητα. Ο Πλάτων κατόρθωσε να συγκροτήσει την Ακαδημία του, το 383 π.Χ., μέσα σε σπήλαιο αφιερωμένο στις Μούσες και τον ήρωα Ακάδημο. Η σχολή αυτή οργανώθηκε σαν ένας θρησκευτικός σύλλογος με την ονομασία Ακαδημία, και λειτούργησε για 900 χρόνια τουλάχιστον. Ο σπουδαιότερος μαθητής της Ακαδημίας από το 368 π.Χ. ως τον θάνατο του Πλάτωνα, το 348 π.Χ., ήταν ο Αριστοτέλης, ο οποίος θα ιδρύσει την άλλη σχολή, στο άλλο άκρο της Αθήνας (335 π.Χ. - 425 μ.Χ.), που ονομάστηκε αρχικά Λύκειο και, τουλάχιστον από τα χρόνια του Θεόφραστου Περίπατος.
Το Λύκειο προοριζόταν να λειτουργήσει στο πλαίσιο δημιουργικής άμιλλας προς την πλατωνική Ακαδημία. Έως τα μέσα του 4ου π.Χ. αιώνα και κατά την περίοδο της άνθισής του, τα χρόνια που δίδασκε ο διάδοχος του Αριστοτέλη, ο Θεόφραστος, η παράδοση κάνει λόγο για 2.000 μαθητές.
Στις δύο αυτές σχολές οφείλουμε όχι μόνο τη διάσωση πολλών έργων και παραδόσεων των ιδρυτών τους και της παλαιότερης ελληνικής γραμματείας, αλλά και την εδραίωση της συνείδησης του ρόλου του βιβλίου και της προσωπικής βιβλιοθήκης στην επιστημονική συγγραφή. Η τάση των μαθητών και των δασκάλων στις σχολές αυτές, να συλλέγουν, να αρχειοθετούν και να δημοσιεύουν τα έργα τους, δεν έχει προηγούμενο σε οποιαδήποτε άλλη μεταγενέστερη φιλοσοφική σχολή ή κύκλο της Δύσης και της Ανατολής.
Η πρώτη μεγάλη ιδιωτική βιβλιοθήκη της αρχαιότητας ήταν του Αριστοτέλη, σύμφωνα με τα λεγόμενα του Στράβωνα, η οποία περιήλθε σε μεγάλο ποσοστό στους διαδόχους, στη διεύθυνση του Περιπάτου, με σκοπό να συνεχίσει να υποστηρίζει το διδακτικό πρόγραμμα της σχολής.
Η έννοια με την οποία καταθέτει την άποψη αυτή ο Στράβων, τον τελευταίο αιώνα π.Χ. είναι ότι η βιβλιοθήκη του Αριστοτέλη είχε ιστορική συνέχεια: αποτέλεσε τη βάση της εκπαιδευτικής και επιστημονικής "φιλοσοφίας" του, ήταν πλουσιότατη σε όλα τα επίπεδα του επιστητού, και το περιπετειώδες χρονικό της την κράτησε "ζωντανή" ως την εποχή του Στράβωνα, ενώ είχε την ευκαιρία να τη θαυμάσει ακόμη και ο Κικέρων στις διάσημες επαύλεις της Ρώμης.
Για τα συγγράμματα του Αριστοτέλη, τα οποία αποτελούσαν το πιο σημαντικό τμήμα της βιβλιοθήκης του, έχουμε έναν Κατάλογο που διέσωσε ο Διογένης Λαέρτιος. Διαχωρίζονται σε εξωτερικά και εσωτερικά ή διδακτικά, και περιλαμβάνονταν σε 400 βιβλία με 445.270 αράδες, από τα οποία το Corpus Aristotelicum, δηλαδή τα διδακτικά συγγράμματα, εκτείνονταν σε 106 παπύρινα βιβλία. Ήδη ο αριθμός είναι εντυπωσιακός, αν προσθέσουμε μάλιστα και τα άλλα βιβλία που είχε στην κατοχή του, δίκαια ο Στράβων τον χαρακτήριζε ως τον σπουδαιότερο συλλέκτη της αρχαιότητας.
Ο Μέγας Αλέξανδρος, για τον οποίο ο Αριστοτέλης είχε επιμεληθεί μια έκδοση της Ιλιάδας την οποία είχε πάντοτε μαζί του ακόμη και στις εκστρατείες του, είχε εξασφαλίσει στον δάσκαλό του 800 τάλαντα ετήσια επιχορήγηση. Και δεν έφτανε μόνο αυτό, αλλά του έστελνε κατά την κατακτητική του πορεία σημαντικό υλικο για τη σύνταξη του μεγαλόπνοου έργου της Πολιτείας, με τα πολιτεύματα 158 πολέμων.
Σχετικά πρόσφατα μάλιστα, το 1891, ανακαλύφθηκε και το μεγαλύτερο τμήμα της Αθηναίων Πολιτείας, για το οποίο γνωρίζαμε ελάχιστα. Αλλά, εκτός από τα βιβλία που του έστελνε ο Αλέξανδρος, και ο ίδιος ο Αριστοτέλης διέθετε μεγάλα ποσά για την αγορά βιβλίων, είναι γνωστό δε ότι έδωσε τρία τάλαντα για να αποκτήσει τους 43.475 στίχους που συνέθεταν τα έργα του Σπευσίππου, του διαδόχου της Ακαδημίας του Πλάτωνα.ΤΗΣ ΑΡΕΤΗΣ ΟΥΔΕΝ ΚΤΗΜΑ ΣΕΜΝΟΤΕΡΟΝ, ΟΥΔΕ ΒΕΒΑΙΟΤΕΡΟΝ ΕΣΤΙΝ
Κανένα κτήμα δεν είναι σεμνότερο και πιό βέβαιο από την αρετή (ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ). |
Η βιβλιοθήκη του Αριστοτέλη.
