Μιας και τελείωσα το topic με την σειρά γνώσης για "ΤΟ ΚΛΕΙΔΙ ΤΗΣ ΘΕΟΣΟΦΙΑΣ" της Ε.Π. Μπλαβάτσκυ, και για να μην... μείνω άπραγος και άεργος θα ξεκινήσω αυτό το topic με αποσπάσματα από ένα από τα σημαντικότερα έργα της φιλοσοφίας (και όπως θεωρώ εγώ της "Εσωτερικής Φιλοσοφίας") τις "Εννεάδες" του Πλωτίνου.

Μια σύντομη βιογραφία του Πλωτίνου μπορείτε να δείτε στο άρθρο μας
Ο ΒΙΟΣ ΤΟΥ ΠΛΩΤΙΝΟΥ - ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΤΟΥ

Η ίδια η Μπλαβάτσκυ θεωρεί τον δάσκαλο του Πλωτίνου, τον Αμμώνιο Σακκά, ως έναν αναβιωτή της Θεοσοφίας.

Λέει στο άρθρο της "Τι είναι η Θεοσοφία" και το οποίο βρήκα μεταφρασμένο στο site της Κας Παπαδομιχελάκη

quote:

---

Η ιστορία όμως δείχνει ότι η Θεοσοφία επανέρχεται στο προσκήνιο με τον Αμμώνιο Σακκά, τον ιδρυτή της Νεο-Πλατωνικής Σχολής. Τόσο ο ίδιος όσο και οι οπαδοί του αυτοαποκαλούνταν “Φιλαλήθεις”- εραστές της αλήθειας. Ενώ άλλοι τους ονόμαζαν “Aναλογιστές” εξαιτίας της μεθόδου με την οποίαν ερμήνευαν όλους τους ιερούς και συμβολικούς μύθους και τα μυστήρια. Αυτή η μέθοδος βασιζόταν σ’έναν κανόνα αναλογίας ή αντιστοιχίας έτσι ώστε γεγονότα που είχαν συμβεί στον εξωτερικό κόσμο εθεωρούντο ότι εξέφραζαν λειτουργίες και εμπειρίες της ανθρώπινης ψυχής.

Ήταν σκοπός και στόχος του Αμμώνιου να συμβιβάσει όλες τις αιρέσεις, τους λαούς και τα έθνη σε μια κοινή πίστη- προς μία και μόνη Υπέρτατη, Αιώνια, Άγνωστη και χωρίς συγκεκριμένο όνομα Δύναμη, που κυβερνά το Σύμπαν με αναλλοίωτους και αιώνιους νόμους. Αποσκοπούσε στο να αποδείξει ότι είχε υπάρξει ένα πρωτόγονο σύστημα Θεοσοφίας το οποίο αρχικά ήταν κατά βάση όμοιο σε όλες τις χώρες. Να παροτρύνει όλους τους ανθρώπους να παραμερίσουν τις διαμάχες και τις έριδές τους και να ενωθούν και στη σκέψη και στο στόχο ως παιδιά μιας κοινής μητέρας. Να εξαγνίσει τις αρχαίες θρησκείες που είχαν βαθμηδόν διαφθαρεί και επισκιασθεί από τη ρυπαρότητα του ανθρώπινου στοιχείου ενώνοντας και επεκτείνοντάς τες πάνω σε καθαρά φιλοσοφικές αρχές. Έκτοτε το Βουδδιστικό,Βεδαντικό και Μαγικό ή το Ζωροαστρικό σύστημα διδάσκονταν στην Εκλεκτική Θεοσοφική Σχολή μαζί με όλες τις φιλοσοφικές τάσεις της Ελλάδας. ΄Εκτοτε,επίσης,οι κατ’εξοχήν Βουδδιστές και Ινδοί διακρίνονταν ανάμεσα στους αρχαίους Θεόσοφους και την Αλεξάνδρεια, εξ αιτίας του σεβασμού τους προς τους γονείς και τους ηλικιωμένους, της αδελφικής αγάπης προς το σύνολο των ανθρώπων και της ευσπλαχνικής διάθεσης τους ακόμα και προς τα βουβά ζώα.

Αναζητούσε να εγκαθιδρύσει ένα σύστημα ηθικής πειθαρχίας που επέβαλε στους ανθρώπους το καθήκον να ζουν σύμφωνα με τους νόμους των εκάστοτε χωρών. Αναζητούσε ,επίσης, να εξυψώνει το νου τους με την έρευνα και την ενατένιση της Μίας και Απόλυτης Αλήθειας. Ο μοναδικός του σκοπός για να πετύχει-καθώς πίστευε –όλους τους άλλους ήταν να εξάγει από τις διάφορες θρησκευτικές διδασκαλίες, όπως από ένα πολύχορδο μουσικό όργανο, μια ολοκληρωμένη και αρμονική μελωδία, που θα εύρισκε ανταπόκριση σε κάθε καρδιά που αγαπά την αλήθεια.

http://www.theosophy.gr/articles.cfm?articleID=53

---

Ο Πλωτίνος ήταν το "στόμα" του Αμμώνιου που διέδωσε τις εσωτερικές του διδασκαλίες. Η συγγραφική δράση του Πλωτίνου παρουσιάζεται αρκετά αργά, γιατί πολύ καιρό μετέδιδε τη διδασκαλία του Αμμώνιου προφορικά. Μόνο ύστερα από προτροπές των μαθητών του πήρε την απόφαση και έγραψε το περιεχόμενο της διδασκαλίας του. Τα συγγράμματά του, τα συγκέντρωσε και τα κατέταξε ο μαθητής του Προφύριος, ο οποίος το διαίρεσε σε Εννεάδες, που περιλαμβάνονται σε έξι βιβλία.

Το καθένα από αυτά περιέχει εννιά πραγματείες, οι οποίες αναφέρονται στα μεγαλύτερα προβλήματα του ανθρώπινου πνεύματος, στη θεότητα, το Λόγο, την ψυχή, την αθανασία, την ελευθερία, το καλό, την αλήθεια, τη φύση και την ύλη.

Μέσα σε αυτό το topic θα χρησιμοποιήσω ως βιβλιογραφία τα βιβλία

ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΒΙΒΛΙΟ, Εκδόσεις ΔΩΔΩΝΗ
ΟΙ ΕΝΝΕΑΔΕΣ, Εκδόσεις ΚΑΚΤΟΣ
ΟΙ ΕΝΝΕΑΔΕΣ, Εκδόσεις ΠΑΠΥΡΟΣ

Σε όσα αποσπάσματα κρίνω ότι χρειάζεται θα προσθέτω κάποια σχόλια.

Θα βρούμε, βέβαια, μπροστά μας, την μεγάλη δυσκολία της αποσπασματικής μελέτης, αφού μόνο με πολύχρονη και αφοσιωμένη έρευνα μπορούμε να γνωρίσουμε βαθιά την φιλοσοφία του Πλωτίνου.

Αλλά ελπίζω να δείξετε κατανόηση και να πάρετε μία... "μυρωδιά" της σκέψης του. Εάν κάποιος οσμιστεί το ευχάριστο και ελκυστικό άρωμα της Νεοπλατωνικής Σκέψης ας πάει τότε σε κάποιο βιβλιοπωλείο και ας αγοράσει τα παραπάνω βιβλία για να "γευτεί" και αυτό που οσμίστηκε.

Τα άλογα-οχήματα μιας γενναίας Ψυχής μόνο τότε μπορούν να τραφούν και να δυναμώσουν, όταν στο λιβάδι του "Νοητού" βρουν το νέκταρ και την αμβροσία και γίνουν σύν-τροφοι των θεών, όπως μας αποκαλύπτει ο Πλάτωνας στον "Φαίδωνα"

"ΕΝ ΤΟ ΠΑΝ"

Τους λαιστρυγόνες και τους κύκλωπες μη τους φοβάσαι

Καλό μας ταξίδι... συνταξιδιώτη.

Εάν κάποιος ρωτούσε την φύση: ένεκα τίνος δημιουργεί, και η φύση ήθελε να ακούσει τον ερωτώντα και να απαντήσει, σίγουρα, θα έλεγε:

«Δεν θα έπρεπε να με ρωτάς, αλλά να καταλάβεις από μόνος σου, σωπαίνοντας, όπως κι εγώ σωπαίνω και δεν συνηθίζω να μιλώ. Τί πρέπει λοιπόν να καταλάβεις; Ότι το δημιούργημά μου είναι ένα θέαμα δικό μου, της σιωπούσας, ένα αντικείμενο θέασης που προέκυψε εκ φύσεως, κι έχει λάβει από εμένα - η οποία επίσης προέκυψα από μία τέτοια θέαση - την τάση να θεάται. Και η θέασή μου δημιουργεί το βλεπόμενο, όπως ακριβώς ιχνογραφούν οι μαθηματικοί μόνο εφόσον θεώνται. Κι ενώ εγώ βέβαια δεν ιχνογραφώ, αλλά μόνο βλέπω, προκύπτουν οι γραμμές των σωμάτων κάπως σαν βροχόπτωση.

Με εμένα δεν συμβαίνει τίποτε διαφορετικό, από εκείνο που συνέβη με την μητέρα μου και τους γονείς μου. Κι εκείνοι προέκυψαν από μία θέαση, κι έτσι η γέννησή μου συνέβη χωρίς εκείνοι να κάνουν κάποια πράξη, διότι αυτοί είναι ανώτερες διαμορφωτικές δυνάμεις, κι εγώ γεννήθηκα μέσω της αυτοθέασής τους»
Το Μεγάλο Βιβλίο, ΙΙΙ 8,4.

«Τί σημαίνουν ετούτα; Σημαίνουν ότι η επονομαζόμενη «φύση» είναι γέννημα μιας ανώτερης ψυχής που ζει εντονότερα, και σωπαίνοντας ασκεί εντός εαυτής τη θέαση όχι στραμμένη προς τα επάνω και ούτε προς τα κάτω, αλλά ιστάμενη εκεί που βρίσκεται μέσα στο εντός εαυτής - σκέπτεσθαι και αυτοσυναισθάνεσθαι.

Και μέσα σε αυτή την αυτοκατανόηση και αυτοσυναίσθηση, θεάται όσα είναι μεθύστερα του εαυτού της, κατά τις δυνάμεις της. Και τώρα πια δεν ζητά τίποτε άλλο, μιας κι έχει γεννήσει ένα θέαμα λαμπρό και χαριτωμένο...

...Η θέασή της είναι αθόρυβη, αλλά είναι και πιο θαμπή. Διότι υπάρχει μία άλλη θέαση που είναι σαφέστερη, ενώ η θέαση της φύσης είναι μόνο η απομίμηση μιας άλλης. Γι’ αυτό και το δικό της γέννημα είναι πέρα για πέρα ασθενικό, διότι μια ασθενική θέαση παράγει ένα ασθενικό βλεπόμενο.» Πλωτίνος, Εννεάδες, ΙΙΙ, 8,4.

Σχόλια:

Διαβάστε τα σχόλια συγκρίνοντάς τα με το παραπάνω απόσπασμα και νομίζω ότι θα βοηθηθείτε.

Για τον Πλωτίνο το Παν είναι μια πολυεπίπεδη έκφραση όπου το ανώτερο επίπεδο συμπεριέχει όλα τα μεθύστερά του. Το κάθε επίπεδο γεννά, μέσα από "θέαση" το επόμενο. Η θέαση κατά τον Πλωτίνο είναι η λειτουργία μέσα από την οποία δημιουργούν τα νοητά όντα. Ο Πλωτίνος αφήνει να εννοηθεί ότι η λέξη "ΘΕΟΣ" προέρχεται από το "θεάομαι" (=βλέπω).

Είναι σημαντικό δηλαδή να δούμε ότι η λέξη "θεωρία" στον Νεοπλατωνισμό έχει μια πολύ διαφορετική έννοια από ότι σήμερα. Σήμερα λέμε κάτι θεωρητικό, και πιστεύουμε ότι είναι ιδεατό και όχι υπαρκτό. Για τον Πλωτίνο όμως, οι θεοί γεννούν και δημιουργούν με "θέαση". Βλέποντας, δηλαδή, "εσωτερικά", μέσα τους, τον Εαυτό τους, τον προβάλλουν προς τα έξω και με αυτόν τον τρόπο γεννούν ένα "ομοίωμα" μια "απομίμηση" του Ευατού τους.

Αυτό το κάνουν κατά τις "δυνάμεις" τους. Όσο πιο κάτω κατεβαίνουμε στην οικογένεια των όντων, τόσο περισσότερο χάνεται η δύναμη σε αυτά τα όντα. Κάθε ανώτερο Ον δύναται να κάνει πολύ περισσότερα από ένα κατώτερο Ον.

Η Φύση, τώρα, είναι ένα γέννημα της Ψυχής και η Ψυχή είναι ένα γέννημα του Νου και ο Νους είναι ένα γέννημα του ΕΝΟΣ. Και η ίδια η Φύση γεννάει το παιδί της, τον Κόσμο μας, τον φυσικό μας κόσμο. Αφού όμως είναι μεθύστερη της μητέρας της της Ψυχής έχει χάσει αρκετά σε δύναμη κι έτσι το ομοίωμά της, μέσα στην ύλη, δεν έχει την ομορφιά, την τελειότητα, την αξία που έχει η ίδια και πολύ περισσότερο η Ψυχή και τα ανώτερά της όντα.

Συνεπώς, κατά τον Πλωτίνο, ο φυσικός μας κόσμος, το σύμπαν, είναι ένα "όμορφο και χαριτωμένο θέαμα", ένα ομοίωμα των ανώτερων όντων, αλλά είναι "θαμπό" εάν το συγκρίνουμε με τα ανώτερα Όντα. Για αυτό έχουμε ασθένειες, ασχήμιες, αδυναμίες στον κόσμο μας. Η Φύση προσπαθεί συνειδητά και νοητά να τελειοποιήσει το "θέαμά" της, τον κόσμο αλλά χρειάζεται την βοήθεια της μητέρας της και των... προπατόρων της για να τα καταφέρει αφού η δύναμή της δεν της φτάνει.

Σε κάποια άλλη στιγμή θα δούμε ποιοι είναι αυτοί οι αρχαιοελληνικοί Θεοί, που υπονοεί ο Πλωτίνος, ότι αντιστοιχούν στην Ψυχή, τον Νου, το Εν.

Στο επόμενο: Ένα μικρότερο (... ευτυχώς) απόσπασμα των Εννεάδων όπου ο Πλωτίνος μιλάει για την αιτία της Μίμησης-Δημιουργίας

«Γενικά καθετί δημιουργικό μιμείται τον αρχέγονο δημιουργό και δημιουργεί μορφές, που είναι ένα νέο αντικείμενο θέασης, οι γεννώμενες υποστάσεις όντας απομιμήσεις αληθινών όντων, δίνουν να καταλάβουμε ότι, για τους δημιουργούς τους, ο σκοπός δεν είναι ούτε η δημιουργία ούτε η πράξη, αλλά η δυνατότητα να μπορέσουν να δουν το αποτέλεσμα.»Πλωτίνος, Εννεάδες , ΙΙΙ, 8,7.

Σχόλια:

Αυτό το απόσπασμα μας μιλάει για τον σκοπό της δημιουργίας που είναι η αυτοέκφραση.

Αν δούμε την ζωή μας γύρω μας θα δούμε όντα, συστήματα, θεωρίες που ζητούν έκφραση και αναπαραγωγή. Μέσα από την αυτοέκφραση ένα ον βλέπει τι έχει μέσα του και αναγνωρίζει ποιος είναι πραγματικά. Αυτή η αυτοέκφραση ξεδιπλώνεται μέσα στον χρόνο και έχει διάφορες φάσεις (ορυκτό, φυτό, ζώο άνθρωπος,....)

Κατά κάποιο τρόπο το ΠΑΝ-ΕΝ αγωνίζεται για την Αυτογνωσία του, προβάλλοντας τον ΕΑΥΤΟ του διαδοχικά σε επίπεδα και βλέποντας εξωτερικά αυτό που έχει εσωτερικά και έτσι εκεί τελειώνει η αναζήτησή του και επιστρέφει στον "γονιό" του.

Έτσι πρόχειρα μπορούμε να δουμε την Πτώση των Πρωτοπλάστων και το γεγονός ότι τρώγωντας τον καρπό "ανοίγουν τα μάτια τους" και "βλέπουν ότι είναι γυμνοί" ως ένα κοσμικό γεγονός (σε ένα επίπεδο συμβολισμού) της αρχής της αυτοέκφρασής τους και την θέασης τους. Αυτή η αυτοέκφραση θα περάσει από την αρχική Πτώση και θα καταλήξει στην Επανόρθωση αφού ο άνθρωπος ξεδιπλώσει τον εντός Εαυτό στην Ύλη και δει ποιος είναι πραγματικά. Ακόμη και η παραβολή του Ασώτου έχει σχέσεις με αυτό που συζητάμε.

Ακόμη και η Ινδική μεταφυσική λέει κάτι παρόμοιο:

quote:

---

KATHOPANISAD 2.1.1 Ο αυθύπαρκτος (Θεός) έπλασε τις αισθήσεις με το (μεγάλο) ελάττωμα να πηγαίνουν προς τα έξω, ως εκ τούτου ο άνθρωπος βλέπει τα έξωθεν και δε βλέπει τον εσωτερικό εαυτό. (Μόνο που και που) κάποιος στρέφει τα μάτια του προς τα μέσα και βλέπει τον εσωτερικό Ατμάν

---

ή όπως λεει αλλού..

quote:

---

KATHOPANISAD 2.1.10 Ό,τι υπάρχει εδώ, υπάρχει κι εκεί, ό,τι υπάρχει εκεί, το ίδιο είναι κι εδώ. Όποιος διακρίνει ανομοιότητα εδώ, συναντάει το θάνατο ξανά και ξανά.

---

Ο καθένας μπορεί να κάνει τους δικούς του συσχετισμούς και παραλληλισμούς και σε άλλα συστήματα και σε άλλες μυθολογίες ή θρησκείες.

Γιατί όμως ο άνθρωπος και άλλα όντα κάνουν λάθος σε αυτήν την έκφραση και θέαση; Γιατί αντί να γίνουν αυτοί που είναι (θεοί), καταλήγουν να γίνονται κάτι άλλο;

Αυτό θα το θίξουμε στο επόμενο μικρό απόσπασμα...

ΤΑ ΣΦΑΛΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΓΕΝΝΗΣΗ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ ΕΧΟΥΝ ΑΙΤΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ.

"ΕΝ ΤΟ ΠΑΝ"

«Τα σφάλματα {«αμαρτίαι»} τόσο κατά την γέννηση των πραγμάτων όσο και κατά το πράττειν, προέρχονται από το ότι οι θεώμενοι, απομακρύνονται από το μοντέλο που θεώνται.» Πλωτίνος, Εννεάδες , ΙΙΙ, 8,7.

Σχόλια:

Καταρχήν είναι πολύ ενδιαφέρον να δούμε ότι η λέξη "σφάλματα" είναι μετάφραση του πρωτότυπου "αμαρτίαι".

Αλλά εδώ η λέξη αμαρτία δεν είναι μια έννοια ηθικής ενοχής αλλά μια φιλοσοφική έννοια.

Ένα ον, είτε αυτό είναι ένας άνθρωπος, είτε ένας πλανήτης, εξελίσσονται με βάση ένα μοντέλο, ένα πρότυπο, ένα αρχέτυπο, ένα "παράδειγμα". Όταν αυτή η διαδικασία δεν γίνεται σωστά και δεν υπάρχει "ομοίωση" του προτύπου με το αναπαραγώμενο, τότε υπάρχει "αμαρτία", σφάλμα.

Κατά κάποιον τρόπο αυτή η έννοια έχει παραλληλισμούς με την λέξη "πλάνη". Η πλάνη σύμφωνα με τους Ινδουιστές αλλά και τους πρώτους Γνωστικούς Χριστιανούς, είναι ένα είδος ψευδαίσθησης, είναι να αντιλαμβάνεσαι κάτι σαν κάτι άλλο. Όταν θεάσαι και προσπαθείς να ομοιωθείς με κάτι που δεν είναι ο ΕΑΥΤΟΣ σου τότε απομακρύνεσαι από τον στόχο σου και εκεί υπάρχει "αμαρτία"(=σφάλμα).

Παρακάτω θα δούμε ότι και η δημιουργία μέσω της πράξης είναι ένα κατώτερο είδος "θέασης". Δημιουργούμε εξωτερικά για να ανακαλύψουμε αυτό που έχουμε εσωτερικά.

Για να χαριτολογήσουμε κάπως φιλοσοφημένα θα ήταν πολύ ενδιαφέρον να δούμε την θεμελιώδη σημασία της "θέασης" (βλέμμα, όραση) και την τρομερή της επιρροή στην διαμόρφωση του ανθρώπου σε σχέση με την σύγχρονη "τέχνη" της θέασης και ειδικότερα της... "τηλέ-θέασης". Η επιλογή προτύπων γίνεται πάντοτε με την "θέαση" είτε αυτή είναι η "θέαση" ιδεών μέσω του νου, είτε "θέαση" συναισθημάτων μέσω της "συμπάθειας", είτε θέαση τρόπων συμπεριφοράς και κίνησης μέσω της αίσθησης.

Δεν θα ήταν περίεργο να πούμε ότι "είσαι αυτό που βλέπεις νοητικά, συναισθηματικά, φυσικά"

Ας επιλέξει ο καθένας προσεκτικά τα "παραδείγματά" ζωής του γιατί αυτά είναι που θα τον διαμορφώσουν.

Ο Αμμώνιος δεν έγραψε τίποτα. Αν γνωρίζουμε κάτι για αυτόν αυτό οφείλετε σε μία συγκυρία. Ο Ωριγένης , ο Ερέμμιος και ο Πλωτίνος μαθητές του Σακκά, είχαν κάνει συμφωνία να μην αποκαλύψει ποτέ κανείς τους τίποτε από τις θεωρίες του Αμμώνιου. Ο Πλωτίνος κρατείσαι τον λόγο του , η συμφωνία όμως παραβιάστηκε πρώτα από τον Ερρένιο και κατόπιν από τον Ωριγένη. Ο Πλωτίνος από την πλευρά του αφού παρέμεινε σιωπηλός για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα άρχισε να χρησιμοποιεί στις συζητήσεις του ότι είχε μάθει από τον δάσκαλο του. Έτσι χωρίς να γράφει τίποτα , αλλά διαλεγόμενος συστηματικά με έναν ορισμένο αριθμό εταίρων του πέρασαν δέκα χρόνια.

Πριν συνεχίσει ο φίλος Θωτ αλλά και εγώ, τα σχόλια στον δάσκαλο Πλωτίνο ίσως είχε ενδιαφέρων να λάβουμε γενικότερα μάι ιδεά για την σχολή του Αμμώνιου Σακκά. Απο την ιστοσελίδα, http://www.rellos.com/ , λοιπόν αντιγράφω απόσπασμα από την εργασία του Διδάκτορος Φιλοσοφίας ΗΛΙΑ ΤΕΜΠΕΛΗ σχετικά με την ΣΧΟΛΗ ΤΟΥ ΑΜΜΩΝΟΥ ΣΑΚΚΑ « The school of Ammonius, son of Hermias, on knowledge of the divine».

«Κατά το μεταφυσικό σύστημα της νεοπλατωνικής σχολής του Αμμωνίου, το Εν, η κορυφή της πυραμίδας όλων των όντων, δεν είναι δυνατό να γνωσθεί και παραμένει άρρητο, διότι τα μόνα πράγματα που μπορούν να γνωσθούν είναι αυτά που συνιστούν αποτελέσματα κάποιων αιτίων. Το Εν είναι απολύτως αναίτιο και δεν καθίσταται γνωστό ούτε μέσω της καταφατικής, ούτε μέσω της αποφατικής θεολογίας. Ως προς την ύπαρξη του Ενός δεν είναι δυνατό να έχουμε αποδείξεις, αλλά μόνο ενδείξεις. Από το Εν παράγονται η νοητή Μονάς και η νοητή Δυάς. Η Μονάς είναι η μεταφυσική αρχή της ενότητας, της συνέχειας, της ομοιότητας και της ταυτότητας στο σύμπαν. Αντίθετα, η Δυάς είναι η μεταφυσική αρχή της διαίρεσης, της ετερότητας και του πλήθους στο σύμπαν. Ωστόσο αυτό δε σημαίνει ότι η Δυάς είναι και η μεταφυσική αρχή του κακού. Τέτοια αρχή δεν υπάρχει, διότι ως κακό ορίζεται η εκούσια απομάκρυνση κάποιου ανθρώπου από το αγαθό, το οποίο του είναι γνωστό εκ των προτέρων, αφού διαθέτει κοινές έννοιες δοσμένες από το Δημιουργό. Αμέσως μετά ιεραρχικά ακολουθούν οι δημιουργικοί και γνωστικοί λόγοι, οι οποίοι δεν είναι αυθύπαρκτοι, αλλά εδράζονται στο Νου του Δημιουργού. Ο Δημιουργός ανήκει στο δεύτερο επίπεδο του νοητού κόσμου, μεταξύ του Ενός και των ψυχών. Αν και ο ίδιος ο Δημιουργός δεν ανήκει στα εμπειρικά δεδομένα, ούτε γίνεται αντικείμενο παρατήρησης, εν τούτοις είναι δυνατό να γνωσθεί, ως ένα βαθμό, από τον άνθρωπο. Στη βάση της μεταφυσικής ιεραρχίας βρίσκεται ένα πλήθος κατώτερων θεοτήτων.
Από τους εκπροσώπους της σχολής του Αμμωνίου μερικοί τάχθηκαν υπέρ της καταφατικής θεολογίας. Συγκεκριμένα πίστευαν ότι ο Δημιουργός μπορεί να γνωσθεί αρχικά μέσω των ομοιοτήτων μεταξύ του αισθητού και του νοητού κόσμου. Κάτι το οποίο δεν είναι άμεσα προσιτό σε εμάς, γίνεται γνωστό μέσω ενδείξεων, που είναι απτές και ανήκουν στον αισθητό κόσμο. Η τάξη που διέπει το σύμπαν δίνει μια ιδέα για την ύπαρξη του Δημιουργού, που είναι υπεύθυνος γι' αυτήν την τάξη. Στην ουσία, όμως η γνήσια επαφή με το Δημιουργό συντελείται με την ενόραση. Αυτή εξασφαλίζει μια μυστική ένωση με το Δημιουργό, η οποία δεν είναι γνώση με την κυριολεκτική σημασία του όρου. 'Οσα από τα μέλη της σχολής τάχθηκαν υπέρ της αποφατικής θεολογίας δίδασκαν ότι επειδή ο Θεός υπερβαίνει κάθε τι υλικό ή άυλο, ο άνθρωπος δε μπορεί να κάνει τίποτε άλλο από το να καταστήσει σαφές τι δεν είναι ο Θεός, διότι τελικά το τι είναι δε θα καταφέρει ποτέ να το προσδιορίσει.
Καθώς το Εν είναι άγνωστο, σημασία έχει πλέον το περιεχόμενο της γνώσης περί του Δημιουργού. Πρώτα, ο άνθρωπος γνωρίζει ότι ο Δημιουργός είναι άυλος. Στα πλαίσια των διαλέξεων που έδιναν τα μέλη της σχολής του Αμμωνίου εξετάσθηκε και το θεωρητικό ενδεχόμενο να είναι ο Θεός ένυλος, αλλά βέβαια τα επιχειρήματα που θα μπορούσαν να στηρίξουν μια τέτοια θέση είναι μάλλον περιορισμένης ισχύος.
Δεύτερο, ο άνθρωπος μπορεί να γνωρίζει τα όρια της δύναμης του Δημιουργού. Η σχολή του Αμμωνίου κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο Δημιουργός δεν είναι παντοδύναμος, διότι υπόκειται σε μια σειρά αναγκαιοτήτων, που επιβάλλονται από την ίδια του τη φύση. Ειδικότερα, ο Δημιουργός είναι κατ' ανάγκη αγαθός, εφ' όσον δεν υπάρχει μεταφυσική αρχή του κακού. Επίσης, είναι αιώνιος και αναλλοίωτος και τη δύναμή του δεν την αντλεί από την ίδια τη φύση του. Κατ' αυτόν τον τρόπο είναι αυτάρκης. Αν και δε χρειάζεται τίποτε απολύτως, ούτε βέβαια και τα όντα που δημιουργεί, εν τούτοις υπόκειται στην αναγκαιότητα να δημιουργεί συνεχώς. Ενώ η δημιουργία του κόσμου είναι μια συνειδητή ενέργεια εκ μέρους του Δημιουργού, εν τούτοις δεν είναι προϊόν της θέλησής του. Ούτως ή άλλως, ο Δημιουργός δεν έχει θέληση, διότι αν είχε, αυτό θα σήμαινε ότι δεν είναι τέλειος, αλλά του λείπει αυτό το οποίο θα χρειαζόταν για να είναι τέλειος. Η τελειότητα του Δημιουργού συνεπάγεται ότι ο Δημιουργός παραμένει αμετάβλητος, διότι κάποια πιθανή εξέλιξή του θα σήμαινε ότι ο Δημιουργός χρειάζεται κάτι που το κατέχει ήδη για να είναι τέλειος. Για τους ίδιους λόγους, ο Δημιουργός δεν πέρασε ποτέ από μια κατάσταση δυνάμει σε μια κατάσταση ενεργεί_. Αυτό θα σήμαινε όχι μόνο ότι ο Δημιουργός πέρασε από εξελικτικά στάδια μέχρι να καταστεί τέλειος, αλλά και ότι αυτή η μετάβαση συντελείται σε κάποιο μήκος χρόνου. Για να αποφύγουν τέτοια συμπεράσματα, ο Αμμώνιος και οι μαθητές του πίστευαν ότι ο Δημιουργός δημιουργεί αιωνίως και συνεχώς τον κόσμο. Η τελευταία αναγκαιότητα είναι αυτή που υπαγορεύει ότι ο Δημιουργός έχει μια ενιαία και άχρονη γνώση του παντός. Ο χρόνος για το Δημιουργό έχει μόνο υπόσταση ως ένα αιώνιο στατικό παρόν.
Τρίτο, ο άνθρωπος μπορεί να μάθει την απάντηση σε ένα μείζον πρόβλημα: Το γεγονός ότι ο Δημιουργός γνωρίζει εκ των προτέρων αυτό που για τον άνθρωπο αποτελεί μέλλον, σημαίνει ότι ο κόσμος ντετερμινιστικά ακολουθεί την πορεία του, διότι έτσι είναι προδιαγεγραμμένο στο Νου του Δημιουργού; Ο Αμμώνιος και οι μαθητές του κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι αν και ο Δημιουργός γνωρίζει το μέλλον, σέβεται την ελεύθερη βούληση του ανθρώπου, η οποία ούτως ή άλλως είναι δικό του δώρο. Αυτό ενισχύεται από το γεγονός ότι ο Δημιουργός δεν παρεμβαίνει για να παρεμποδίσει την εκτέλεση μιας κακής πράξης από τον άνθρωπο. Απλώς, ο Νους του Δημιουργού έχει το προνόμιο να γνωρίζει εκ των προτέρων το συγκεκριμένο από τα πολλά ενδεχόμενα που θα υλοποιηθεί από τον κάθε άνθρωπο, και γενικά από κάθε ον που υπόκειται σε μεταβολή και φθορά. 'Αλλωστε ο Δημιουργός έχει διατάξει όλα τα ενδεχόμενα, αλλά βέβαια για τον ίδιο δε συνιστούν ενδεχόμενα. Εφ' όσον ο Δημιουργός είναι αμετάβλητος, δεν είναι δυνατό να έχει γνώση που συνεχώς θα συμπληρώνεται και θα εξελίσσεται, διότι αυτό θα σήμαινε ότι και ο ίδιος θα ήταν ατελής. Ο Δημιουργός γνωρίζει την έκβαση κάθε πράγματος χωρίς να χρειάζεται αυτή να έχει συντελεσθεί. Και καμμιά έκβαση δε θεωρείται αναγκαία από το γεγονός και μόνο ότι ο Δημιουργός τη γνωρίζει προτού αυτή συντελεσθεί. Ο Δημιουργός έχει μια εσωτερική γνώση του παντός με διαρκή αναφορά όχι μόνο στη δική του αμετάβλητη φύση, αλλά και στους γνωστικούς και δημιουργικούς λόγους των φυσικών όντων τους οποίους έχει στο Νου του.
Μπορεί ο Δημιουργός να μην παρεμβαίνει υπέρ της μιας ή της άλλης έκβασης μιας κατάστασης, αλλά οπωσδήποτε από αυτόν εξαρτάται η γένεση όλων των φυσικών όντων. Ο τρόπος με τον οποίο συντελείται η δημιουργία του κόσμου είναι το τεράστιο ζήτημα ως προς τη φύση του Δημιουργού, το οποίο ο άνθρωπος μπορεί να προσεγγίσει γνωστικά. Το πρόβλημα είναι να εξηγηθεί πώς, ενώ ο Δημιουργός είναι άφθαρτος και αναλλοίωτος, εν τούτοις ο κόσμος τον οποίο δημιουργεί είναι φθαρτός. Ο Αμμώνιος και οι μαθητές του απάντησαν ότι μόνον οι ουσίες τις οποίες δημιουργεί αποκλειστικά ο ίδιος ο Δημιουργός είναι άφθαρτες. Ως τέτοιες θεωρούσαν τα ουράνια σώματα τα οποία είναι μεν ένυλα, αλλά απολαμβάνουν μια ιδιάζουσα αιωνιότητα, επειδή αναπληρώνουν διαρκώς την ενέργεια που καταναλίσκουν κατά την κυκλική τους κίνηση. Με τρόπο που δεν αναλύεται επαρκώς στα γραπτά της σχολής του Αμμωνίου, τα ουράνια σώματα παρεμβαίνουν στη γένεση των επί μέρους όντων και ευθύνονται για το γεγονός ότι τα τελκευταία υπόκεινται σε φθορά. Κατ' αυτόν τον τρόπο τα ουράνια σώματα καθίστανται τα άμεσα αίτια της γένεσης και της φθοράς των επί μέρους όντων. Η ευθύνη του Δημιουργού περιορίζεται στο γεγονός ότι εξασφαλίζει τον αιώνιο χαρακτήρα της γένεσης των φυσικών ειδών. Ο κόσμος είναι συνα_διος με το Δημιουργό του. Η σχολή του Αμμωνίου δίδασκε ότι η δημιουργία δεν αρχίζει από το μηδέν, και αυτό διότι τότε θα ήταν έγχρονη. Στην τύχη δε μπορεί να αποδοθεί η δημιουργία του αισθητού κόσμου, παρά μόνο η ύπαρξη κάποιων μεμονωμένων φυσικών όντων που γεννώνται ελαττωματικά, σε σύγκριση με άλλα ομοειδή όντα, χωρίς να εκπληρώνεται κανείς ιδιαίτερος σκοπός. Στα γραπτά της σχολής του Αμμωνίου δε γίνεται συγκεκριμένη αναφορά για το γενικό σκοπό της δημιουργίας του κόσμου. Ως σκοπός της φύσης θεωρείται η διαιώνιση των φυσικών ειδών, ενώ αόριστα αναφέρεται ότι η παρουσία του ανθρώπου καθιστά τον κόσμο τέλειο. Κατά τη δημιουργία του κόσμου, προτεραιότητα δίνεται στις αμετάβλητες νοητές ουσίες. Μετά ακολουθούν τα ουράνια σώματα και τα επί μέρους φυσικά όντα, τα οποία δημιουργούνται με την παρέμβαση των ουρανίων σωμάτων. Ο αισθητός κόσμος ως σύνολο δεν πρόκειται να φθαρεί, διότι είναι ένα τέλειο δημιούργημα.
Τέλος, εξετάζεται τι μπορεί να γνωσθεί για την πρόνοια την οποία ασκεί ο Δημιουργός για ό,τι δημιουργεί. Η πρόνοια ασκείται από το Δημιουργό κατά τρόπο αυτόματο και απόλυτα συνυφασμένο με το γεγονός της δημιουργίας, έστω και αν ο Δημιουργός υπερβαίνει όλα τα κατώτερα ως προς αυτόν όντα και χαρακτηρίζεται από αυτάρκεια. Είναι αναπόσπαστο χαρακτηριστικό της αγαθότητάς του το να ασκεί πρόνοια για κάθε ον ξεχωριστά, καθώς επίσης και για τον κόσμο ως σύνολο. 'Εγκειται πλέον στην ικανότητα κάθε ανθρώπου να αξιοποιήσει αυτήν την πρόνοια στο μέγιστο βαθμό, ανεπηρέαστος από πάθη. Την πρόνοια που ασκείται από το Δημιουργό καταδεικνύει και το γεγονός ότι η ψυχή του ανθρώπου είναι αθάνατη. Μετά την κάθαρση την οποία υφίσταται για όσα λάθη διεπράχθησαν κατά τη διάρκεια της ζωής ενός ανθρώπου, η κάθε ψυχή είναι δυνατό να επιστρέψει στον αισθητό κόσμο για να ενωθεί με άλλο ανθρώπινο σώμα και αυτό μπορεί να γίνει άπειρες φορές.
Συμπερασματικά, η σχολή του Αμμωνίου επιχείρησε μια επαρκή χαρτογράφηση του πεδίου στο οποίο κινούμενος ο ανθρώπινος λόγος μπορεί να προσπελάσει γνωστικά την έννοια του θείου. Η μελέτη των μεταφυσικών και γνωσιοθεωρητικών αντιλήψεων του Αμμωνίου και των μαθητών του συμβάλλει στην έρευνα για την ιστορία των ιδεών της ύστερης αρχαιότητας.»

«Η γνώση της άγνοιας είναι η αρχή της σοφίας»

Για παράδειγμα γιατί ο Πλωτίνος είχε τόσο μεγάλη ανάγκη μετά την μαθητεία του με τον Αμμώνιο, να επισκεφτεί την Ινδία; Τι βρήκε στην διδασκαλία του Αμμώνιου, που τον έκανε να θέλει να επισκεφτεί την Ινδία; Κανείς δεν ξέρει. Μόνο υποθέσεις μπορούμε να κάνουμε.

Συνεχίζω...

«Διότι κάτι από αυτό [το Ένα] υπάρχει μέσα μας. Και μάλιστα δεν υπάρχει τόπος όπου αυτό να μην υπάρχει, σε όσα μπορούν να συμμετέχουν τούτου. Διότι οπουδήποτε κι αν θέσεις αυτό που είναι ικανό να το συλλάβει μπορείς εκεί να συλλάβεις το πανταχού παρόν. Είναι σαν μία φωνή που γεμίζει έναν κενό χώρο. Κάθε άνθρωπος που θα στήσει αυτί σε ένα οποιοδήποτε σημείο αυτού του χώρου, θα συλλάβει την φωνή ολόκληρη, κι όμως όχι ολόκληρη.» Πλωτίνος, Εννεάδες ΙΙΙ, 8, 9.

«Φαντάσου μία πηγή που δεν έχει καμία άλλη προέλευση αλλά δίνει ολόκληρο τον εαυτό της στα ποτάμια. Κι όμως δεν καταναλώνεται από αυτά τα ποτάμια αλλά παραμένει αυτή η ίδια μέσα σε ηρεμία, ενώ τα ποτάμια που προκύπτουν από αυτήν, παραμένουν κατ’ αρχήν επί ένα διάστημα μαζί, προτού διαρρεύσουν άλλο εδώ κι άλλο εκεί. Ήδη όμως κάθε ποτάμι γνωρίζει πού θα εκβάλλει τα ρεύματά του.

Ή φαντάσου ένα τεράστιο δένδρο, του οποίου η ζωική δύναμη διατρέχει ολόκληρο το δένδρο, αλλά η αρχέγονη αιτία παραμένει εντός αυτής και δεν διασκορπίζεται σε όλο το δένδρο. Έχει εγκαθιδρυθεί, κατά κάποιο τρόπο, μέσα στην ρίζα. Αυτή η αρχέγονη αιτία παρέχει έτσι στο δένδρο ολόκληρη την ζωή του μέσα στην πολλαπλότητά της, αλλά η ίδια η αρχέγονη αιτία παραμένει ακίνητη, γιατί αυτή δεν είναι πολλαπλή, αλλά αρχέγονη αιτία της πολλαπλής ζωής.» Πλωτίνος, Εννεάδες , ΙΙΙ 8,10.

Σχόλια:

Για τον Πλωτίνο το ΕΝ είναι η Απόλυτη Αρχή, το ΑΓΑΘΟΝ του Πλάτωνα. Το ΕΝ δεν είναι η αριθμητική Μονάδα αλλά αυτό που από το οποίο απορρέει το ΠΑΝ χωρίς όμως αυτό να μειωθεί ή να ελαττωθεί σε τίποτε. Είναι το άπειρο δυναμικό.

Αλλά ακόμη και αυτά που λέμε είναι σχήματα λόγου γιατί δεν μπορούμε πραγματικά να πούμε τι είναι το ΕΝ, αφού το "είναι", το "ΟΝ, η "ύπαρξη" είναι μεθύστερα του ΕΝΟΣ. Και αφού το "είναι" είναι μεταγενέστερο του ΕΝΟΣ όχι στον χρόνο αλλά στην δύναμη, δεν μπορεί να χαρακτηρίσειτο ΕΝ, είναι ακατάλληλο να περιγράψει κάτι που το υπερβαίνει.

Πώς μπορούμε συνεπώς να πούμε τι είναι το ΕΝ αφού ούτε είναι ούτε δεν είναι;

Έτσι μόνο αποφατικά και αρνητικά μπορούμε να το χαρακτηρίσουμε. Για όσους έχουν μελετήσει τον "Παρμενίδη" του Πλάτωνα ή έχουν μελετήσει Μη-δυιστική Βεδάντα, ή έχουν μελετήσει Ταοϊσμό, αυτό είναι γνωστό.

Αλλά αφού το ΕΝ κείτεται υπεράνω όλων τότε είναι έξω από τα πάντα αλλά αφού από αυτό απορρέει το ΠΑΝ τότε είναι παντού.

Για να το δείξει αυτό ο Πλωτίνος σωστά, χρησιμοποιεί ένα θαυμάσιο παράδειγμα που λυπάμαι που δεν το συναντώ συχνά στις διάφορες μελέτες και εργασίες για την ιδέα της υπέρτατης Αρχής. Χρησιμοποιεί το παράδειγμα του ήχου στον κενό χώρο. Κάθε άνθρωπος συλλαμβάνει αυτόν τον ήχο αλλά κανένας δεν μπορεί να πει ότι είναι μόνο δικός του. Ακόμα και αν δισεκατομμύρια άνθρωποι ακούν αυτόν τον ήχο, ο ήχος παραμένει ανεξάρτητος και ελεύθερος και κανείς δεν μπορεί να τον μαζέψει και να τον περιορίσει.

Ετσι είναι και το ΕΝ. Όλα τα όντα έχουν κάτι από αυτό μέσα τους αλλά κανένας δεν μπορεί να πει ότι το έχει αποκλειστικά και κανείς δεν μπορεί να πει ότι το άθροισμα των υποτιθέμενων μερών του μας κάνει τον έναν ήχο. Αυτός ο ήχος δεν σκλαβώνεται ούτε μερίζεται στα αυτιά όσων τον ακούν και με τον ίδιο τρόπο, αν και το ΕΝ είναι παντού, ωστόσο παραμένει ανεξάρτητο και ελεύθερο από τα μέρη του που το μετέχουν.

Αυτό φαίνεται πολύ καλά και με το παράδειγμα του ποταμού με την αστείρευτη πηγή, το ΕΝ, και με το κλασικό παράδειγμα του δέντρου που η αρχέγονη αιτία του παραμένει εντός της ρίζας του και δεν χάνεται όσο και να μεγαλώνει το δέντρο.

Είναι αξιοσημείωτο αυτό που λέει ο Πλωτίνος για τα ρεύματα του ποταμού που ξέρουν που θα εκβάλλουν ήδη. Η δύναμη του Ενός φαίνεται να χωρίζεται σε άλλες δυνάμεις που ήδη έχουν προσχεδιασμένη την αποστολή τους.

Στην Ινδία συναντούμε αυτούς τους όρους με το ΝΤΑΡΜΑΝ που δηλώνει το ΕΝ και με τα πολλά ΝΤΑΡΜΑ (τα ποτάμια ή τα κλαδιά) που απορρέουν από τον ΝΤΑΡΜΑΝ και έχουν προκαθορισμένη πορεία εκδήλωσης.

Δοκιμάστε να διαβάσετε το TAO TE CHING του Λάο Τσε και συγκρίνετε τα αποσπάσματα που αναφέρονται στο υπέρτατο ΤΑΟ, με τα σημεία στα οποία περιγράφεται το ΕΝ από τον Πλωτίνο. Θα δειτε σημαντικές ομοιότητες.

Στο επόμενο απόσπασμα θα συνεχισουμε να μιλάμε για το ΕΝ και την αναγκαιότητα της αρνητικής-αποφατικής του περιγραφής.

«Είναι λοιπόν αξιοθαύμαστο, πώς εκείνος δεν έχει έρθει κι όμως παρίσταται, δεν είναι πουθενά κι όμως δεν υπάρχει τίποτα όπου να μην είναι. Σίγουρα μπορεί κανείς να απορεί γι’ αυτά, αλλά ο γνώστης θα απορούσε αν τα πράγματα ήταν αντίθετα...

...Ενώ όμως τα περιέχει [το Εν], χωρίς να περιέχεται από αυτά, δεν υπάρχει τίποτε όπου να μην είναι, γιατί εάν αυτό δεν παρίσταται, δεν μπορεί να τα περιέχει. Εάν αφετέρου δεν περιέχεται, τότε δεν παρίσταται. Άρα παρίσταται και δεν παρίσταται, δεν παρίσταται επειδή δεν περιλαμβάνεται, εφόσον αντίθετα είναι ελεύθερο από όλα, δεν εμποδίζεται από τίποτα στο να παρίσταται. Γιατί εάν εμποδιζόταν ως προς αυτό, θα περιοριζόταν από κάτι άλλο, και όσα είναι μεθύστερα, θα έμεναν αμέτοχα τούτου. Ο θεός, δηλαδή, θα έφτανε μόνο ως εκεί, και ούτε θα ήταν πια αυτεξούσιος αλλά θα ήταν δούλος όσων είναι μεθύστερα...

... Είναι Ένα επειδή είναι το απλό και το πρώτο. Είναι το πρωταρχικό [«αρχή»] γιατί από αυτόν πηγάζουν τα πάντα. Από αυτόν η πρώτη «κίνηση» γιατί μέσα του δεν υπάρχει κίνηση, από αυτόν η «ακινησία» γιατί αυτός ο ίδιος δεν την χρειάζεται. Αυτός ούτε κινείται, ούτε ακινητεί. Δεν έχει κανένα τόπο, όπου θα μπορούσε να σταθεί, ούτε κάπου να κινηθεί, γύρω από τί ή προς τί ή μέσα σε τί θα μπορούσε να κινηθεί; Αφού είναι ο πρώτος...

...Ούτε είναι πεπερασμένος. Γιατί από ποιον θα μπορούσε να περιοριστεί; Αλλά ούτε απεριόριστος με το νόημα του μεγέθους, γιατί προς τα πού να επεκταθεί, και τί θα ήθελε έτσι να αποκτήσει, αφού δεν χρειάζεται τίποτε; Αντίθετα αυτός κατέχει την απεραντοσύνη ως δύναμη, γιατί δεν αλλοιώνεται ποτέ και ούτε θα ελαττωθεί, αφού και τα μη ελαττωματικά μόνο χάρη σε αυτόν υπάρχουν» Πλωτίνος, Εννεάδες , V, 5-10.

Σχόλια:

Ο Πλωτίνος εδώ συμφωνεί με τον Πλάτωνα: "Άπειρον άρα το Εν, ει μήτε αρχή μήτε τελευτήν έχει - Άπειρον - και άνευ σχήματος άρα" ("Παρμενίδης", 137d 7-8)

Αυτή η αποφατική μέθοδος που χρησιμοποιεί ο Πλωτίνος είναι πολύ σημαντική. Αποδεικνύει ότι το ΕΝ υπερβαίνει κάθε χαρακτηρισμού. Δεν μπορεί βέβαια να του αποδοθεί ούτε κάποιο όνομα. Ακόμα και το "ΕΝ" που χρησιμποιείται ως όνομα δεν είναι καν δηλωτικό αριθμού. Γιατί εάν είναι δηλωτικό αριθμού, τότε οι υπόλοιποι αριθμοί είναι έξω από το ΕΝ και αυτό είναι αδύνατο.

Στην Ινδική Φιλοσοφία αλλά και σε πολλά άλλα συστήματα χρησιμοποιείται ο όρος "ΑΠΕΙΡΟ" για να δηλωθεί η υπέρτατη αρχή. Χωρίς να είναι λάθος αυτός ο όρος ωστόσο, ο Πλωτίνος, σεβόμενος την φιλοσοφική του μέθοδο, δεν μπορεί να ταυτίσει το ΕΝ και το ΑΠΕΙΡΟ γιατί τότε το ΠΕΡΑΣ θα είναι έξω από το ΕΝ και αυτό πάλι είναι αδύνατο.

Ο Πλωτίνος περιγράφει επίσης το ΕΝ με φράσεις που είναι παρόμοιες με αυτές της Ινδικής Φιλοσοφίας.

Λέει:

"Εάν τώρα περιέχονται τα πάντα μέσα σε εκείνο που γεννήθηκε, ποιο από αυτά τα περιεχόμενα θα χαρακτηριστεί ως Ένα; Αφού το Ένα δεν είναι κανένα από αυτά τότε μπορεί να χαρακτηριστεί ως επέκεινα τούτων. Τέτοια περιεχόμενα είναι τα όντα και το ον, άρα αυτό είναι επέκεινα του όντος.

Επέκεινα του όντος δεν σημαίνει ένα τούτο - διότι δεν θέτει κάτι - και δεν του δίνει "κανένα όνομα" αλλά σημαίνει μόνο "όχι ετούτο". Τότε όμως Αυτό δεν συμπεριλαμβάνεται από αυτόν τον χαρακτηρισμό και θα ήταν γελοίο, εάν προσπαθούσε κανείς να συμπεριλάβει εκείνη την απεριόριστη υφή" (Πλωτίνος, Εννεάδες, V 5,6)

Η Ινδική φιλοσοφία χαρακτηρίζει το Υπέρτατο ως "ΝΕΤΙ, ΝΕΤΙ" δηλαδή ως "Όχι Αυτό, Όχι Αυτό" - δεν σας θυμίζει το "Not This, Not This; - θέλοντας με αυτήν την διπλή άρνηση να δείξει ότι δεν είναι τίποτε από αυτά που μπορούν να περιοριστούν ή να δηλωθούν. Πόσο πιο ολοφάνερη μπορεί να γίνει αυτή η ομοιότητα όταν ο ίδιος ο Πλωτίνος περιγράφει το ΈΝ ως "όχι ετούτο";

Η Βουδδιστική φιλοσοφία και ειδικότερα η Χιναγιάνα, φαίνεται να διαφωνεί με την έννοια του ΕΝΟΣ και του ΑΠΕΙΡΟΥ και υιοθετεί μια αντίληψη για την Υπέρτατη Αρχή ως μια ολική άρνηση, ως ΜΗΔΕΝ. Στην πραγματικότητα όμως, μπορούμε να πούμε τι είναι το ΕΝ, τι είναι το ΑΠΕΙΡΟ και τι είναι το ΜΗΔΕΝ; Μήπως προσπαθώντας να ορίσουμε την Υπέρατη Αρχή, σκοντάφτουμε στους νοητικούς μας περιορισμούς;

Μήπως τελικά το ΜΗΔΕΝ και το ΑΠΕΙΡΟ είναι τα δύο άκρα που αγγίζονται και πραγματικά συμφωνούμε ενώ διαφωνούμε;

Θα συνεχίσουμε με κάποια άλλα απόσπασμα για το ΕΝ πριν προχωρήσουμε στις διδασκαλίες για το Πρώτο ΟΝ, τον ΝΟΥ

Απλώς το να πούμε ότι είναι μόνο ΜΗ ΟΝ το περιορίζουμε γιατί το ΕΝ είναι και δεν είναι ταυτόχρονα.

Μάλλον καλύτερα είναι να χρησιμοποιούμε την έκφραση "Επέκεινα του Όντος" που είναι κάπως διαφορετικό από το ΜΗ ΟΝ

Όπως θα δούμε αργότερα ΜΗ ΟΝ είναι και η Ύλη, αλλά αυτή δεν είναι το ΕΝ αλλά η "σκιά" του, η ολική του απουσία και "στέρηση".

Ευχαριστώ "Πλωτίνε" για την συνεισφορά σου και την συμμετοχή σου. Θα χρειαστούν οι συμβουλές σου. Έτσι κι αλλιώς έχεις το... κληρονομικό δικαίωμα.

quote:

---

Ευ-τυχώς που υπάρχουν τα σχόλια και οι παρατηρήσεις των Πλωτίνου (του νεώτερου) και Θωτ γιατί δεν θα καταλάβαινα ούτε ΕΝ του ΠΑΝΤΟΣ (κειμένου).

---

Είσαι φοβερός Δημήτρη.

Με έκανες και γέλασα.

Κάνε υπομονή. Σιγά, σιγά τα κείμενα θα γίνουν πιο βατά. Αναγκαστήκαμε να ξεκινήσουμε από τα ψηλά και εκεί δυστυχώς "ζαλιζόμαστε" όλοι μας.

Χαίρομαι πάντως που βοηθάμε με τα Σχόλια μας.

"ΕΝ ΤΟ ΠΑΝ"

"Διότι αφού κάθε γνώση των όντων επιτυγχάνεται δυνάμει του νου, κι αφού μόνο μέσω του νου μπορεί να γνωσθεί ο νους, με ποια αιφνίδια ενόραση [="αθρόα επιβολή"] θα μπορούσε να συλληφθεί αυτό που υπερβαίνει την ουσία του νου;

Σε όποιον πρέπει να εξηγήσουμε πως είναι αυτό δυνατό, σε αυτόν θα πούμε: μέσω εκείνου του εσωτερικού μας στοιχείου, το οποίο του μοιάζει. Διότι κάτι από αυτό υπάρχει μέσα μας". (Πλωτίνος, Εννεάδες, ΙΙΙ, 8,9)

Σχόλια:

Αν και σε αυτό το απόσπασμα ήδη ο Πλωτίνος έχει μιλήσει για το ΝΟΥ - κάτι που δεν έχουμε κάνει εμείς ως τώρα - παρέθεσα αυτό το απόσπασμα γιατί είναι κατά την προσωπική μου άποψη πολύ σημαντικό και ουσιώδες για την συνέχεια της γνωριμίας μας με την σκέψη του Πλωτίνου αλλά και εν γένει με τον νεοπλατωνισμό.

Τί μας λέει εδώ ο Πλωτίνος;

Μας λέει ότι κάθε γνώση επιτυγχάνεται μέσω του Νου και αφού οι πραγματικές γνώσεις είναι μέσα στο Νου (κάτι που θα παρουσιάσουμε αργότερα), τότε μπορούμε, και αν ναι, πώς μπορούμε να γνωρίσουμε ΑΥΤΟ που υπερβαίνει το ΝΟΥ;

Είναι σημαντική η θέση του Πλωτίνου ότι μπορούμε να το γνωρίσουμε με μια αιφνίδια ενόραση (στο πρωτότυπο "αθρόα επιβολή").

Και αυτή η αιφνίδια ενόραση, αφού, είναι πάνω από το ΝΟΥ πώς μπορούμε να την πετύχουμε;

Μα, "μέσω εκείνου του εσωτερικού μας στοιχείου, το οποίο του μοιάζει".

Και αυτό πώς μπορεί να γίνει εφικτό;

Μόνο όταν "κάτι από ΑΥΤΟ υπάρχει μέσα μας"

Νομίζω ότι αυτό είναι θεμελιώδες και πολλές φορές το αγνοούμε ή το παραγνωρίζουμε, όταν μελετούμε τον νεοπλατωνισμό

Μπορούμε να γίνουμε το ΕΝΑ, το ΑΠΕΙΡΟ, το ΑΠΟΛΥΤΟ, να υπερβούμε τους τόπους, τους χρόνους, τα αρχέτυπα, τις γνώσεις, τους περιορισμούς της νόησης. Όσα τεράστια, φοβερά και μεγαλειώδη όντα υπάρχουν ανάμεσα σε εμάς και στο ΑΠΟΛΥΤΟ ΕΝ, όσες εκατομμύρια καταστάσεις συνείδησης μας χωρίζουν από ΑΥΤΟ, μπορούμε να το "δούμε", να το "συλλάβουμε" γιατί κάτι από ΑΥΤΟ υπάρχει μέσα μας.

Και αν το συλλάβουμε τότε γινόμαστε ΑΥΤΟ, μα ΑΥΤΟ δεν έχει ΑΛΛΟ πέρα από ΑΥΤΟ, και τότε μπορούμε συνειδητά να πούμε:

Κάποια πράγματα για αυτό θα δούμε και αργότερα.

Συνεχίζω...

"Τι είναι λοιπόν το Ένα; Είναι η συνθήκη για την δυνατότητα των πάντων [="δύναμις των πάντων"]. Εάν αυτή δεν υπήρχε, τότε δεν θα υπήρχαν ούτε τα πάντα, κι ούτε ο νους θα ήταν η πρωταρχική κι ολόκληρη η ζωή. Αλλά αυτό που υπερβαίνει την ζωή, είναι αιτία της ζωής, γιατί η ζωική ενέργεια που συγκροτεί τα πάντα δεν είναι κάτι πρώτο αλλά κατά κάποιον τρόπο αναβλύζει από μια πηγή" (Πλωτίνος, Εννεάδες, ΙΙΙ 8,10)

Σχόλια:

Αυτό το απόσπασμα μας λέει ότι το ΕΝ είναι Απόλυτη και Άπειρη Δύναμη. Η έννοια δύναμη τίθεται στα ορθά πλαίσια.

Το ΕΝ δίνει την δυνατότητα να υπάρχουν τα πάντα.

Δεν είναι το Παν αλλά και είναι το Παν.

Δεν είναι το Παν γιατί είναι η συνθήκη για να δύναται να υπάρχει το Παν.

Είναι το Παν γιατί δεν μπορεί κάτι να περιορίζει το ΕΝ και να είναι έξω από αυτό.

Δεν είναι το Παν γιατί έτσι θα αναλωνόταν και θα περιοριζόταν η απειρότητά του.

Είναι το Παν γιατί μέσα σε αυτό μπορούμε να δούμε την Πραγμάτωση της Δύναμής του.

Επίσης λέγονται κάποια πράγματα για τη Ζωή και το Νου αλλά αυτά θα τα αναλύσουμε στην πορεία.

quote:

---

"Τι είναι λοιπόν το Ένα; Είναι η συνθήκη για την δυνατότητα των πάντων [="δύναμις των πάντων"]. Εάν αυτή δεν υπήρχε, τότε δεν θα υπήρχαν ούτε τα πάντα, κι ούτε ο νους θα ήταν η πρωταρχική κι ολόκληρη η ζωή. Αλλά αυτό που υπερβαίνει την ζωή, είναι αιτία της ζωής, γιατί η ζωική ενέργεια που συγκροτεί τα πάντα δεν είναι κάτι πρώτο αλλά κατά κάποιον τρόπο αναβλύζει από μια πηγή" (Πλωτίνος, Εννεάδες, ΙΙΙ 8,10)

---

quote:

---

Κατι μου θυμιζει αυτο...Οτι τελικα ΟΛΑ ειναι ΕΝΑ!

---

Δεν θα μπορούσε να έχεις περισσότερο δίκιο.

Εγώ, όμως, ακόμα προβληματίζομαι μήπως τελικά ο Πλωτίνος μας λέει σχεδόν μυστικά ότι ακόμα και το κάθε ΜΕΡΟΣ είναι πραγματικά ΕΝΑ. Ποιος ξέρει;

"ΕΝ ΤΟ ΠΑΝ"

"Ακόμα κι ο χαρακτηρισμός "Ένα" περιέχει μόνο την αναίρεση της πολλαπλότητας. Για αυτό οι Πυθαγόρειοι, μεταξύ τους, το χαρακτήριζαν συμβολικά "Απόλλων" ως άρνηση των πολλών [α-πολλών]" (Πλωτίνος, Εννεάδες, V 5,6)

Σχόλια:

Μια ωραία ερμηνεία που σχετίζει την αρχαία ελληνική θεολογία με την αρχαία ελληνική μυστική φιλοσοφία.

Θα δούμε και παρακάτω ότι ο Πλωτίνος πίστευε ακράδαντα πως υπάρχει μια ουσιώδης συγγένεια και σχέση μεταξύ της αρχαίας ελληνικής θεολογίας και της μυστικής διδασκαλίας των Ορφικών και Πυθαγόρειων.

Για τον Πλωτίνο και για κάθε αρχαίο Έλληνα εσωτεριστή φιλόσοφο, η θεολογία δεν είναι "παραμύθια" ούτε απλώς ψυχολογικές πραγματικότητες αλλά μια αληθινή μυστική διδασκαλία που συμπερικλείει απόκρυφα και καλυμμένα νοήματα και που "ξεκλειδώνονται" μόνο μέσα από την μύηση και τα Μυστήρια.

«Αγαθό είναι εκείνο από το οποία εξαρτώνται τα πάντα, αλλά το οποίο δεν εξαρτάται από τίποτε». Πλωτίνου Εννεάδες, Α.7, 1.

«Είναι ποθητό το κάλλος ως αγαθόν και ο πόθος προς αυτό κατατείνει, το αποκτούν όμως μόνο οι ανερχόμενοι στην υψηλή σφαίρα, εκείνοι, οι οποίοι στρέφονται προς αυτό και αφαιρούν τα ενδύματα που πήραν κατερχόμενοι, καθώς ακριβώς οι ανερχόμενοι στα άδυτα των ναών οφείλουν να καθαρθούν, να αφαιρέσουν τα ενδύματά τους και να ανέλθουν γυμνοί, μέχρις ότου εγκαταλείποντας κατά την ανάβαση αυτή, κάθε τι ξένο προς τον θεό, δουν μέσα σε απόλυτη γνησιότητα, απλότητα και καθαρότητα το Ον εκείνο, από το οποίο εξαρτώνται τα πάντα, προς το οποίο αποβλέπουν τα πάντα κει εκ του οποίου εκπορεύεται η ύπαρξη, η ζωή και ο νους». Πλωτίνου Εννεάδες, Α 6, 7.

«Αλλά δεδομένου ότι υπάρχει μία και μόνη επιστήμη των αντιθέτων και ότι το κακό είναι αντίθετο του αγαθού, η επιστήμη του αγαθού είναι επίσης και η επιστήμη του κακού. Έτσι παρουσιάζεται η ανάγκη γι αυτούς που προβλέπουν να διαγνώσουν το κακό, να εμβαθύνουν στην φύση του αγαθού, γνωρίζοντας ότι τα ανώτερα είδη προηγούνται από τα δεύτερα, τα οποία είναι στέρηση των πρώτων». Πλωτίνου Εννεάδες, Α.8, 1.

Σχόλια:

Το ΕΝ έχει και μια άλλη ονομασία. Ονομάζεται και ΑΓΑΘΟΝ (το καλό). Αυτές οι δύο ονομασίες είναι ανταλλάξιμες. Ο Πρόκλος μας λέει ότι το ίδιο πράγμα ονομάζεται ΕΝ όταν τον βλέπουμε από πάνω και ονομάζεται ΑΓΑΘΟΝ όταν το βλέπουμε από κάτω, προσεγγίζοντάς το ως σκοπό της ανάβασης της συνείδησής μας.

Είναι ΑΥΤΟ από το οποίο εξαρτώνται τα πάντα αλλά αυτό δεν εξαρτάται από τίποτε. Πόσο πιο εντυπωσιακός και αληθινός ορισμός θα μπορούσε να υπάρχει;

Η ανάβαση προς το ΑΓΑΘΟΝ παρομοιάζεται με μια μυητική διαδικασία κάθαρσης, όπου αφαιρούμε τα "ενδύματα", τα "σώματά" μας και βρισκόμαστε "γυμνοί" μπροστά του και αντιλαμβανόμαστε ότι είμαστε ΑΥΤΟ. Οι πρωτόπλαστοι δεν νιώθουν πλέον ενοχές και πετούν τα "περιζώματα" με τα οποία ντύθηκαν πριν φύγουν από τον Παράδεισο.

Επίσης για να δούμε τί είναι κακό πρέπει να δούμε τί είναι ΑΓΑΘΟ. Η απουσία-στέρηση του Αγαθού είναι το Κακό, γιατί μόνο μια αληθινή επιστήμη υπάρχει, του ΑΓΑΘΟΥ, αφού το ΚΑΚΟ είναι ανύπαρκτο. Δίνεται έτσι μια σημαντική νίκη ενάντια στον Δυαδισμό και Μανιχαισμό των σύγχρονων φανατικών και επιφανειακών θρησκειών που βασίζουν την δύναμή τους σε έναν ΔΙΑΒΟΛΟ-ΣΑΤΑΝΑ, τον αιώνιο αντίπαλο του Θεού.

Αξιοσημείωτο είναι να δούμε ότι αυτό που στα αρχαία ελληνικά ονομάζεται ΑΓΑΘΟΝ σήμερα ονομάζεται ΚΑΛΟ. Αλλά στα αρχαία ελληνικά το ΚΑΛΟ είναι το ΟΜΟΡΦΟ. Και το όμορφο σύμφωνα με τον Πλωτίνο είναι κατώτερο από το ΑΓΑΘΟ.

Μήπως έχουμε εξορίσει το ΑΓΑΘΟ από την υψηλή του θέση και λατρεύουμε στην θέση του το ΚΑΛΟ[=ΟΜΟΡΦΟ);

Ή μήπως είναι ένα ασυνείδητο λάθος ή μια συμπτωματική περίπτωση;

quote:

---

Μήπως έχουμε εξορίσει το ΑΓΑΘΟ από την υψηλή του θέση και λατρεύουμε στην θέση του το ΚΑΛΟ[=ΟΜΟΡΦΟ);

Ή μήπως είναι ένα ασυνείδητο λάθος ή μια συμπτωματική περίπτωση;

---

quote:

---

Αξιοσημείωτο είναι να δούμε ότι αυτό που στα αρχαία ελληνικά ονομάζεται ΑΓΑΘΟΝ σήμερα ονομάζεται ΚΑΛΟ. Αλλά στα αρχαία ελληνικά το ΚΑΛΟ είναι το ΟΜΟΡΦΟ. Και το όμορφο σύμφωνα με τον Πλωτίνο είναι κατώτερο από το ΑΓΑΘΟ.

Μήπως έχουμε εξορίσει το ΑΓΑΘΟ από την υψηλή του θέση και λατρεύουμε στην θέση του το ΚΑΛΟ[=ΟΜΟΡΦΟ);

Ή μήπως είναι ένα ασυνείδητο λάθος ή μια συμπτωματική περίπτωση;

---

quote:

---

Παρεμπιπτόντως κάτι σχετικό. Σε ένα DVD του BBC σχετικά με το ανθρώπινο σώμα, έβλεπα (χε χε.. τί ειρωνεία) ότι το μεγαλύτερο ποσοστό ενέργειας στο ανθρώπινο σώμα το καταναλώνει ο εγκέφαλος και μέσα στον εγκέφαλο το συντριπτικά μεγαλύτερο ποσοστό ενέργειας το καταναλώνει το τμήμα εκείνο που σχετίζεται με την όραση...
Νομίζω ότι κάποιοι έχουν βρει τον τρόπο, μέσω της TV, να κρατούν τον εγκέφαλό μας απασχολημένο με καταιγισμό εικόνων. Η πλάκα είναι ότι το μετράνε και ποσοτικά!

---

Ευχαριστώ για την πληροφορία Δημήτρη. Είναι εντυπωσιακή αυτή η τυραννία της όρασης. "Υπάρχει μόνο αυτό που Βλέπω". Αυτή δεν είναι και η αρχή των ΜΜΕ;

Συνεχίζω...

Ενότητα, Αυτάρκεια.

"Πρέπει να υπάρχει κάτι ικανότατο όλων και αυταρκέστατο, εντελώς χωρίς ανάγκη. Οποιοδήποτε πολύμορφο, οτιδήποτε κατώτερο από αυτήν την ενότητα είναι εξαρτημένο, συνδυασμένο από διάφορα συστατικά, η ουσιαστική φύση του έχει ανάγκη ενότητας

(…)

Η αυτάρκης αρχή θα είναι απόλυτη ενότητα, διότι μόνο μέσα σε αυτήν την ενότητα υπάρχει μια φύση υπεράνω κάθε ανάγκης είτε μέσα στον εαυτό της είτε σε σχέση με τα υπόλοιπα πράγματα (VI, 9,6)

"Αναμφίβολα τα όντα πηγάζουν από τα πρότερα με τον τρόπο μόνο της αριθμητικής διάκρισης και όχι σαν μεγέθη (VI, 4,4)

Σχόλια:

Όσο πιο αυτάρκες είναι ένα Ον τόσο πιο πολύ πλησιάζει στο ΕΝ. Αυτό που συμβαίνει στην μεταφυσική συμβαίνει και στο κοινωνικό και φυσικό επίπεδο. Όλοι αναζητούμε να είμαστε αυτάρκεις. Όλοι αναζητούμε να καλύπτουμε μόνοι μας τις ανάγκες μας. Αυτό είναι ένα είδος αναζήτησης δύναμης και κυρίως Αυτοδυναμίας, δηλαδή να έχουμε την δύναμη μέσα στον εαυτό μας και να μην είναι εξαρτημένη από κάτι εξωτερικό.

Όλη αυτή η ανάγκη δείχνει ότι κάθε Ον θέλει να γίνει ΕΝ διότι έχει μέσα του κάτι από αυτό το ΕΝ.

"ΕΝ ΤΟ ΠΑΝ"

quote:

---

---

quote:

---

Καλημερα αναμφισβητητα η αυταρκεια,ειναι ειναι ενα ειδος ΑΥΤΟΔΥΝΑΜΙΑΣ,αλλα κατα ποσο εχει πρακτικη εφαρφμογη σε μια κοινωνια υλιστικη που η βασικη της δομη ειναι ΧΡΗΜΑ-ΕΞΟΥΣΙΑ,ΥΛΗ-YPΑΡΞΗ;
ΟΜ

---

Γεια σου spirit και ευχαριστώ καταρχήν για την συμμετοχή σου σε αυτό το topic.

Αυτός ο κόσμος είναι εικόνα ενός άλλου κόσμου ανώτερου. Η ψυχή παγιδευμένη εδώ κάτω αναζητά να βρει τον εαυτό της μέσα από την έκφρασή της. Στα πρώτα βήματα ταυτίζεται με τα εξωτερικά δημιουργήματα και νομίζει ότι η αυτοδυναμία, η ευδαιμονία, η πληρότητα θα υπάρχει εδώ κάτω. Μετά όμως από πολλές περιπλανήσεις και αποτυχίες καταλαβαίνει ότι αυτό που αναζητά δεν είναι έξω αλλά μέσα της. Τότε, αποσύρει τις επιθυμίες που σαν πλοκάμια είχαν γραπωθεί στον κόσμο και ξανά επιστρέφει στον Εαυτό της.

Έτσι η αυτοδυναμία που βρίσκει κάποιος στον κόσμο τούτο είναι μόνο μια "θαμπή" εικόνα αυτής της αληθινής αυτοδυναμίας που έχει μέσα του. Καμία πραγματική αυτοδυναμία δεν μπορεί να έχει κάποιος όσο την στηρίζει στην ύλη και στο χρήμα, γιατί αυτά είναι σύνθετα και τελικά αποσυντίθενται.

Ίσως το μόνο θετικό είναι ότι βλέποντάς την θολή της εικόνα στην ύλη, θα "θυμηθεί" το αρχέτυπό της και θα το αναζητήσει.

Ο ΠΛΩΤΙΝΟΣ λέει πολύ χρήσιμα πράγματα για αυτό το θέμα αλλά θα πρέπει να τα πάρουμε με την σειρά ένα, ένα για να "ξετυλίξουμε" ικανά το "κουβάρι" των λογισμών του

"ΕΝ ΤΟ ΠΑΝ"

quote:

---

Μετά όμως από πολλές περιπλανήσεις και αποτυχίες καταλαβαίνει ότι αυτό που αναζητά δεν είναι έξω αλλά μέσα της. Τότε, αποσύρει τις επιθυμίες που σαν πλοκάμια είχαν γραπωθεί στον κόσμο και ξανά επιστρέφει στον Εαυτό της.

---

"… διότι αυτό που συλλαμβάνει κανείς μέσα στην ψυχή, η οποία είναι λογική ικανότητα [="λόγος"],τι άλλο μπορεί να είναι παρά σιωπηλός λόγος; [="λόγος σιωπών"]. Και μάλιστα τόσο πιο σιωπηλός, όσο περισσότερο βρίσκεται μέσα στην ψυχή. Διότι τότε η ψυχή ησυχάζει και δεν ζητά τίποτε, μιας κι έχει οδηγηθεί σε πληρότητα, τότε η θέαση εφησυχάζει μέσα στα ενδότερα επειδή είναι πεπεισμένη ότι κατέχει το αντικείμενό της" (Πλωτίνος, Εννεάδες, ΙΙΙ, 8,5)

(...)

Διότι η ψυχή δεν έχει αποκτήσει πληρότητα, αλλά έχει ελλείψεις σε σχέση προς τα υπέρτερα. Βλέπει κι αυτή με ησυχία όσα προφέρει, διότι όσα πρόφερε επιτυχώς, δεν χρειάζεται πια να τα ξαναπροφέρει. Όταν όμως προφέρει κάτι, αυτό το κάνει εξαιτίας μιας έλλειψης, διότι πρέπει να κάνει έλεγχο, για να μάθει τι κατέχει. Ενώ αντίθετα όταν πράττει προσαρμόζει όσα έχει μέσα της προς τα εξωτερικά δεδομένα.

Επειδή η ψυχή κατέχει τα περιεχόμενά της πιο έντονα από όσο η φύση, είναι πιο ήρεμη, κι επειδή τα κατέχει με μεγαλύτερη πληρότητα, είναι πιο επιρρεπής στην θέαση. Επειδή όμως δεν τα κατέχει με τελειότητα, τείνει να επαυξήσει την γνώση των βλεπόμενων και να αυξήσει την θέαση η οποία προκύπτει από έλεγχο. Σε αυτήν την περίπτωση εγκαταλείπει τον εαυτό της και περιπλανιέται σε άλλα πράγματα. Αργότερα επανέρχεται και τότε θεάται με εκείνο το μέρος του εαυτού της, το οποίο πρωτύτερα εγκατέλειψε, ενώ η ψυχή που κείτεται ήρεμη εντός εαυτής δεν κάνει κάτι τέτοιο.

Να γιατί ο σοφός, ήδη κατάφωτος από τον λογισμό βγάζει από μέσα του όσα φανερώνει στους άλλους, κι ενώπιον του εαυτού του είναι καθαρή θέαση. Διότι αυτός ήδη τείνει προς την ενότητα [="προς το εν"] και προς την ηρεμία, όχι μόνο σε σχέση προς τα εξωτερικά πράγματα, αλλά και σε σχέση προς τον εαυτό του, τα πάντα είναι μέσα του [="και πάντα είσω"]" (Πλωτίνος, Εννεάδες, ΙΙΙ 8,6)

Νομίζω ΤΑΟ πως με τα παραπάνω αποσπάσματα επιβεβαιώνεται ακόμα περισσότερο αυτό που λες.

Περισσότερα σχόλια αργότερα...

Αν και αναγνωρίζω πως δεν αναφέρω κάτι πρωτότυπο, εν τούτις όμως δεν θα μπορούσα να το προσπεράσω έτσι..

Σε ευχαριστώ

Η Πείρα δεν ΔΙΔΑΣΚΕΤΑΙ

ESOTERICA.gr Forums !

© 2010-11 ESOTERICA.gr