Αγώνες Επιχειρηματολογίας
Η αντιλογία συχνά συγχέεται με την ανούσια ανταλλαγή λεκτικών διαξιφισμών, με την εριστικότητα και την αυθάδεια. Ωστόσο, η συγκροτημένη και ευπρεπής ανταλλαγή απόψεων, η αντιπαράθεση επιχειρημάτων υπέρ και εναντίον μιας δεδομένης θέσης, συνεισφέρει συνήθως αποφασιστικά στην σφαιρικότερη αντιμετώπιση και τελικά στην πληρέστερη κατανόηση ενός ζητήματος. Παράλληλα, φέρνει τους συνδιαλεγόμενους πιο κοντά μεταξύ τους, παρέχοντας τους έναν κοινό χώρο επικοινωνίας στο επίπεδο του λόγου, μακριά από στείρες προκαταλήψεις και φανατισμούς.Ο Σωκράτης, ο της πόλεως οίστρος, η αλογόμυγα δηλαδή που δεν άφηνε τους Αθηναίους συμπολίτες του να εφησυχάζουν, αλλά τους παρωθούσε διαρκώς προς τη συζήτηση και την κριτική θεώρηση των ζητημάτων, αποτέλεσε πρότυπο και σύμβολο γόνιμου "πνεύματος αντιλογίας". Όμως διαφορετικές μορφές αντιλογικής σκέψης βρίσκουμε επίσης στα έργα και άλλων μεγάλων πνευματικών μορφών της αρχαιότητας, όπως ο τραγικός ποιητής Ευριπίδης και ο ιστορικός Θουκυδίδης. Ίσως δεν θα ήταν υπερβολικό να πούμε ότι η αντιλογία αποτελεί ένα από τα θεμελιώδη συστατικά του πολιτισμού μας.
Η διοργάνωση αγώνων επιχειρηματολογίας (αντιλογίας) αποσκοπεί ακριβώς στην προώθηση και την καλλιέργεια της κριτικής σκέψης των νέων, δίνοντάς τους την ευκαιρία να διαγωνιστούν μέσα σε ένα αυστηρά καθορισμένο πλαίσιο κανόνων. Οι κανόνες τους επιτρέπουν να αναπτύξουν τις ικανότητές τους στην λογική διάρθρωση των επιχειρημάτων, την πειθαρχημένη συνεργασία με τους συμπαίκτες τους και την με σεβασμό και κατανόηση κριτική των θέσεων της αντίπαλης ομάδας. Πρόκειται, φυσικά, για ένα εργαλείο ανάπτυξης της ελεύθερης κριτικής σκέψης, και όχι για όχημα προώθησης οποιωνδήποτε συγκεκριμένων απόψεων ή προσωπικών φιλοδοξιών.
Το Πλαίσιο
Οι Πανελλήνιοι Μαθητικοί Αγώνες Επιχειρηματολογίας (Αντιλογίας) διεξάγονται μεταξύ ομάδων μαθητών Λυκείου και διακρίνονται σε προκριματικούς, ημιτελικούς και τελικούς γύρους. Σε κάθε γύρο οι ομάδες κατανέμονται σε διαφορετικές αίθουσες και αγωνίζονται στο ίδιο θέμα.
Σε έναν αγώνα Επιχειρηματολογίας (Αντιλογίας) παίρνουν μέρος δύο ομάδες αποτελούμενες από πέντε μέλη η καθεμία, τα οποία συνεργάζονται κατά το στάδιο της προετοιμασίας και αποφασίζουν μεταξύ τους τον ρόλο του καθενός. Επιλέγουν τρεις Ομιλητές (ΟΑ, ΟΒ, ΟΓ) και ένα εκπρόσωπο της ομάδας (ΕΟ). Ο ΕΟ αντιπροσωπεύει την ομάδα του στις συνεννοήσεις με τους διοργανωτές και τους κριτές πριν από τον αγώνα.
Κατά την διάρκεια του αγώνα, δικαίωμα λόγου έχουν αποκλειστικά οι Ομιλητές των δυο ομάδων που συμμετέχουν και ο Πρόεδρος της Κριτικής Επιτροπής (ΚΑ). Όλοι οι υπόλοιποι παρόντες (εκτός των Κριτών και του Χρονομέτρη) μπορούν να εκδηλώνουν την επιδοκιμασία ή την αποδοκιμασία τους προς τον εκάστοτε ομιλούντα με κόσμιο τρόπο χωρίς να παρεμποδίζουν τη διεξαγωγή του αγώνα και χωρίς να παρεμβαίνουν λεκτικά στη συζήτηση.
Σκοπός της Πρώτης Ομάδας (του Λόγου) είναι να ορίσει το θέμα με σαφήνεια, λογική συνέπεια και πληρότητα. Το πλεονέκτημά της από τη πρωτοβουλία που έχει κατά τη διαδικασία του ορισμού ισοσταθμίζεται από το γεγονός ότι η Δεύτερη Ομάδα (του Αντίλογου) έχει ως κύριο έργο της την ανασκευή, ήτοι την αντίκρουση των θέσεων της πρώτης ομάδας.