Φιλόσοφος, Σάμιος, 4ος-3ος αϊ. π.Χ.

Ο Επίκουρος, από τον Αθηναϊκό δήμο του Γαργηττού, γεννήθηκε το
341 π.Χ. Ως παιδί έζησε στη Σάμο, όπου ο γραμματοδιδάσκαλος
πατέρας του μετανάστευσε ως κληρούχος. Νωρίς φανέρωσε την
κλίση του στη φιλοσοφία και ενδιαφέρθηκε ιδιαίτερα για τη θεωρία
του Δημόκριτου. Ακολούθησε τους γονείς του στις μετακινήσεις
τους, για να εμφανιστεί το πρώτον ως δάσκαλος της φιλοσοφίας στη
Λάμψακο. Το 306/305 π.χ. εγκαταστάθηκε οριστικά στην Αθήνα·
αγόρασε έναν μικρό κήπο κι εκεί ίδρυσε τη σχολή του, που εξ αυτού
ονομάστηκε Κήπος, η οποία απέκτησε σύντομα μεγάλη φήμη. Στον
Κήπο συνέρευσαν μαθητές. Έλληνες και ξένοι, άνδρες και γυναίκες,
που περιέβαλλαν τον φιλόσοφο με θρησκευτική σχεδόν αφοσίωση και
σεβασμό. Η συμβίωση τους όμως καθώς και η περί ηδονής διδασκα-
λία του φιλοσόφου παρερμηνεύτηκαν και η σχολή του κατηγορήθηκε
και συκοφαντήθηκε. Ο Επίκουρος πέθανε το 270 π.Χ. και με τη
διαθήκη του κληροδότησε τη σχολή στους μαθητές του, οι οποίοι
διαφύλαξαν αναλλοίωτη τη διδασκαλία του. Από το μεγάλο σε έκταση
έργο του σώζονται λίγα αποσπάσματα, ενώ σώζονται επίσης τα κεί-
μενα τριών επιστολών του και της διαθήκης του.

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ,ΕΜΑΘΑ ΚΑΠΟΙΕΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΙΔΕΕΣ ΤΗΣ ΕΠΙΚΟΥΡΕΙΑΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΚΑΙ ΘΑ ΗΘΕΛΑ ΝΑ ΑΝΑΠΤΥΞΟΥΜΕ ΤΟ ΘΕΜΑ.
ΛΟΓΩ ΟΤΙ ΔΕΝ ΕΧΩ ΑΚΟΜΗ ΕΜΒΑΘΥΝΕΙ ΘΑ ΗΘΕΛΑ ΟΠΟΙΟΣ ΞΕΡΕΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΝΑ ΣΥΝΕΙΣΦΕΡΕΙ.

ΑΝ ΥΠΑΡΞΕΙ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΘΑ ΑΝΑΦΕΡΩ ΚΑΠΟΙΕΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΙΔΕΕΣ ΤΗΣ ΕΠΙΚΟΥΡΕΙΑΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ,ΜΑΛΙΣΤΑ ΠΟΛΛΕΣ ΑΠΟ ΑΥΤΕΣ ΤΙΣ ΕΙΧΑ ΣΚΕΦΤΕΙ ΚΑΙ ΜΟΥ ΑΡΕΣΑΝ ΧΩΡΙΣ ΠΟΤΕ ΝΑ ΕΧΩ ΔΙΑΒΑΣΕΙ ΕΠΙΚΟΥΡΕΙΟΥΣ..

Ήρθα, είδα, νίκησα, είπε ο στρατηγός. Ανέβηκες, ξεκίνησες, έφτασες! ώρα να κατεβείς! λέει ο φιλόσοφος

Αυτά μπορείς να τα διαβάσεις σε οποιοδήποτε σχετικό βιβλίο. Το θέμα είναι αν σε εκφράζει από τα λίγα που ξέρεις αυτή η θεωρία. Εμένα προσωπικά καθόλου. Πιστεύω ότι στερείται ουσίας. Ο Ηράκλειτος π.χ. αξίζει μεγαλύτερης προσοχής και μελέτης. Η γνώση πάντως είναι καλό να εμπλουτίζεται! Ελπίζω να σε βοήθησα λίγο! Να'σαι καλά!

ΕΠΙΣΗΣ ΟΙ ΕΠΙΚΟΥΡΕΙΟΙ ΕΛΕΓΑΝ ΟΤΙ Ο ΘΕΟΣ ΔΕΝ ΕΠΕΜΒΑΙΝΕΙ ΠΟΤΕ ΣΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ,ΚΑΘΟΤΙ ΤΟΣΟ ΜΕΓΑΛΟΣ ΚΑΙ ΑΠΟΛΥΤΑ ΑΤΑΡΑΧΟΣ.

ΑΚΟΜΑ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΤΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΕΙΧΑΝ ΚΑΠΟΙΕΣ ΑΠΟΨΕΙΣ ΠΟΥ ΠΡΟΣΕΓΓΙΖΟΥΝ ΤΗΝ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΑΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΤΙΑΣ ΕΝΩ ΕΚΕΙ ΚΑΠΟΥ ΒΑΣΙΖΟΥΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΒΟΥΛΗΣΗ..

ΕΠΙΣΗΣ ΔΕΝ ΠΙΣΤΕΥΑΝ ΣΤΗΝ ΜΕΤΑ ΘΑΝΑΤΟΝ ΖΩΗ ΑΠΟ ΟΤΙ ΚΑΤΑΛΑΒΑ..

ΣΕ ΛΙΓΟ ΘΑ ΠΑΡΑΛΑΒΩ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΒΙΒΛΙΑ ΓΙΑ ΕΜΒΑΘΥΝΣΗ..

Ήρθα, είδα, νίκησα, είπε ο στρατηγός. Ανέβηκες, ξεκίνησες, έφτασες! ώρα να κατεβείς! λέει ο φιλόσοφος

Καταρχάς ο Επίκουρος δεν ήταν άθεος όπως διατείνονται παλαιοί και κυρίως χριστιανοί ιστορικοί και μοναχοί.
Αλλά και από την άλλη είχε μια μοναδική εικόνα για τους θεούς τους οποίους τιμούσε στις γιορτές τους.
Οι θεοί για τον Επίκουρο ήταν άϋλα όντα που ουδεμία σχέση είχαν με τα επίγεια.
Μέσα στην μακαριότητα τους είναι ανεπίτρεπτο να ασχολούνται με τα πεζά επίγεια και να χαλάνε την διάθεση τους για εμάς.
Σαν τέλειες οντότητες είναι ανεπίτρεπτο να εμπλέκονται σε δολοπλοκίες, φόνους, βιασμούς, μίση και πάθη.
Αυτοί (οι θεοί) κάθονται κάπου ψιλά και ούτε που παρακολουθούν τα συμβαίνοντα στην γη γιατί ακόμα και έτσι θα χάλαγαν τη ηρεμία τους.
Μα τότε γιατί υπάρχουν, αναρωτήθηκα.
Ο Επίκουρος ήθελε οι θεοί να είναι απλά πρότυπα.
Ήθελε να ξεχωρίσει και να πετάξει μια για πάντα το παραμύθι της θείας πρόνοιας, γι΄ αυτό και πολεμήθηκε τόσο πολύ από τους χριστιανούς που χωρίς την θεία πρόνοια ο Θεός ήταν αδύναμος και άρα ανίκανος να υπερασπίσει τα συμφέροντα τους αποτελεσματικά.
Ο Επίκουρος έπλασε την ουσία των θεών με τα δικά του πρότυπα.
Το τέλειο για αυτόν ήταν ο άνθρωπος να φτάσει στην απόλυτη γαλήνη.
Μια γαλήνη που ουδέποτε μπορεί να διαταραχτεί, γιατί η σύντομη ζωή μας δεν επιτρέπει κάτι τέτοιο.
Ο Επίκουρος ήξερε ότι αυτό ήταν ουτοπικό.
Γι΄αυτό οι θεοί του ενσάρκωναν το άπιαστο όνειρο της φιλοσοφίας του και ταυτόχρονα συμβάδιζαν με τους δημοκρατικούς θεσμούς που τόσο ανάγκη είχε η πόλη του εκείνο το διάστημα.
Με την θεωρία του αυτήν ήταν σαν να έλεγε στους συμπολίτες του.
Μην προσμένετε επιβράβευση ή τιμωρία από τους θεούς, αυτά δεν θα έρθουν ποτέ όσο και να τα επιθυμείτε.
Ποιοι είστε εσείς που οι θεοί θα αφήσουν το νέκταρ τους και θα σας κοιτάξουν.
Στηριχτείτε στα πόδια σας, πάρτε παράδειγμα από αυτούς και προσπαθήστε να γαληνεύσετε την ζωή σας, μην μυξόκλαιτε στο κακό που θα σας βρει αλλά και μην γλεντάτε με υπέρμετρο τρόπο το καλό που σας ήρθε.
Γιατί το ένα κάνει κόλαση την ζωή σας και το άλλο καταστρέφει την υγεία σας.
Αυτά για την ώρα.
Ελπίζω ο φίλος beyond να συνεχίση αυτό το τοπικ.

Ηδονή και Άλγος.
Το ένα πρέπει να το επιθυμούμε το άλλο να το αποφεύγουμε όσο είναι δυνατόν.
Όμως τι ονομάζει ο Επίκουρος ηδονή και τι άλγος;
Η ηδονή είναι σκοπός της ζωής μας, γιατί έχοντας αυτή απομακρύνουμε το άλγος και έτσι πετυχαίνουμε την πολυπόθητη γαλήνη.
Όχι όμως τις ηδονές των ασώτων και τις επικεντρωμένες μόνο στην απόλαυση στα γλέντια και στον έρωτα, αλλά την ηδονή που οδηγεί στο νηφάλιο λογικό, αυτό που με την σειρά του διώχνει προκαταλήψεις δεισιδαιμονίες και φαντασιοκοπίες.
Γι΄αυτό ο Επίκουρος βάζει πάνω και από την φιλοσοφία την φρόνηση και την ονομάζει πηγή των αρετών.
Η ηδονή είναι ένα από αυτά που δεν πρέπει να στερούμαστε γιατί η στερήσεις φέρνουν ταραχή στην ψυχή μας αντίθετα από αυτό που Στωικοί και αργότερα οι Χριστιανοί υποστήριξαν.
Ο επίκουρος ένας ορθολογιστής κατανοούσε τις ανάγκες της σάρκας και δεν δαίμονοποίησε την ηδονή όπως οι Χριστιανοί αλλά έθετε όρια.
Στην τελειοποίησή του ο άνθρωπος δεν έχει ανάγκη την ηδονή, δεν την χρειάζεται πια γιατί την χρειάζονται όσοι πονούν από την στέρηση της όταν όμως δεν πονούμε δεν την χρειαζόμαστε.
Η ηδονή που είχε μεγαλύτερη αξία από της φυσικές αισθητηριακές ηδονές για τον Επίκουρο ήταν η ευεξία.
Το αίσθημα της ευθυμίας η διαύγεια και η ηρεμία που σου προσφέρει η ευεξία είναι ένα από τα μέσα για την <<μακάρια αταραξία>>.
Αυτήν την Ηδονή πρέπει να κυνηγούμε αλλά εάν έχουμε ανάγκη και κάποιες άλλες δεν θα πρέπει να τις στερούμε από τον εαυτό μας γιατί αυτό φέρνει τα αντίθετα αποτελέσματα.
Ότι επιθυμείς να κάνεις αρκεί να μην βλάπτεις τους άλλους και να μην βλάπτεις την υγεία σου γιατί το αντίθετο σου δηλητηριάζει την ζωή.

Όσο για το άλγος ο Επίκουρος θεωρούσε ότι ήταν ανασταλτικός παράγοντας για γαληνεμένη ζωή αλλά ήξερε από τα ίδια του τα βιώματα ότι με υπομονή και επιμονή μπορούν να ξεπεραστούν αυτά τα εμπόδια και τελικά να βρεις γαλήνη.
Αυτό που έλεγε για τους πόνους είναι ότι οι πολλοί δυνατοί πόνοι δεν βαστούν πολλοί, φέρνουν γρήγορα το τέλος. Όσοι βαστούν πολλοί ημερεύουν σιγά σιγά και έχουν διαλείμματα.
Οι χρόνιες αρρώστιες δίνουν τόπο περισσότερο στην ηδονή παρά στον πόνο.

Έτσι πάντα με αισιοδοξία ατενίζεις το μέλλον σου με χαρά όχι για τα πλούτοι και τα μάταια στον κόσμο πράγματα αλλά για την ίδια την ζωή και αυτά που σου προσφέρει.

Τι μπορεί να έδωσε την αφορμή στον θεό να αρχίσει ξαφνικά κάτι καινούργιο σαν να μην ήταν ικανοποιημένος με την προηπάρχουσα κατάσταση την οποία δεν υπήρχαν κόσμοι;

Μήπως είχε αρχίσει ο θεός να βαριέται τον ίδιο του τον εαυτό;

Το σίγουρο είναι ότι ο κόσμος αυτός δεν δημιουργήθηκε για τους ανθρώπους. Αν θα ισχυριζόταν κανείς ότι ο θεός δημιούργησε τον κόσμο για χάρη του ανθρώπου, αυτό θα ήταν παράλογο για δύο λόγους.
Πρώτον διότι ο κόσμος αναμφισβήτητα προϋπήρξε του ανθρώπου, άρα θα ήταν ανόητο να υποστηριχθεί πως γίνεται κάτι για ένα ον, το οποίο πριν υπάρξει δεν είχε και καμιά επιθυμία να υπάρξει…

Δεύτερο, η δομή του κόσμου δείχνει ότι δεν έχει καθόλου διευθετηθεί
για τον άνθρωπο που παντού περιβάλλεται από κινδύνους και πρέπει να
κερδίσει τη ζωή του με σκληρή εργασία.

Η παρατήρηση του κόσμου επίσης είναι τόσο ελλιπής ώστε δεν μπορεί να θεωρηθεί ως το έργο ενός τέλειου από κάθε άποψη θείου πνεύματος που σχεδιάζει τα πάντα τέλεια.

Παρόλα αυτά για τον Επίκουρο οι θεοί υπάρχουν είναι ανθρωπόμορφοι αλλά κατοικούν έξω από τον γνωστό μας κόσμο. Δεν μπορεί κανείς ούτε να τους δει ούτε να τους αγγίξει. Είναι προσιτοί μόνο με τη σκέψη και όχι με τα αισθητήρια όργανα.

Πέραν τούτου οι θεοί δεν αναμιγνύονται στις υποθέσεις του κόσμου διότι εάν έκαναν κάτι τέτοιο, θα καταστρεφόταν η ευδαιμονία τους.

Στην επικούρεια θεολογία οι θεοί δεν έχουν τον ρόλο ούτε του Δημιουργού ούτε του επιτηρητή του κόσμου. Βρίσκονται σε μια κατάσταση μακαριότητας η οποία δεν επιτρέπει την ανάμειξή τους στις ανθρώπινες υποθέσεις, αφού

«αυτό που είναι μακάριο και άφθαρτο ούτε το ίδιο έχει προβλήματα ούτε δημιουργεί σε κάτι άλλο, ώστε ούτε από οργή διακατέχεται ούτε και από μεροληψία· γιατί όλα αυτά βρίσκονται μόνο σε ό,τι είναι αδύναμο» (Διογένης Λαέρτιος, Βίοι 10.139)

Οι θεοί ενδιαφέρουν τους ανθρώπους γιατί τους δείχνουν σε τι μπορεί και πρέπει να συνίσταται μια ζωή ευδαιμονίας. Οι θεοί ζουν όπως θα έπρεπε να μπορεί να ζει ο σοφός. Πέρα απ' αυτό, και προπάντων, είναι φανερό ότι μια παρέμβαση των θεών στις υποθέσεις των ανθρώπων είναι αδιανόητη χωρίς συμπάθειες και αντιπάθειες, καθώς οι θεοί θα χαίρονται με την προσευχή των ευσεβών, αλλά και θα θυμώνουν με τα ανομήματα των ασεβών. Έτσι όμως οι θεοί θα διακατέχονται από πάθη που εξασθενούν όποιον που τα έχει και τον οδηγούν στην πτώση του. Επομένως ο θεός είναι άφθαρτος μόνο όταν ζει

«ούτε οργαίς, ούτε χάρισιν». (Κυρ. δοξ. 1)

Συνεπώς δεν έχει ο θεός καμιά σχέση με ό,τι συμβαίνει στον κόσμο των ανθρώπων. Μια γνωστή σειρά συλλογισμών του Επικούρου αναφέρεται σ' αυτό το πρόβλημα:

«Ή οι θεοί θέλουν να εξαλείψουν την
αδικία από τον κόσμο και δεν μπορούν —και τότε είναι ανίσχυροι,
αδύνατοι- ή μπορούν αλλά δεν θέλουν —και τότε είναι κακοί- ή δεν μπορούν αλλά και δεν θέλουν —και τότε είναι και αδύνατοι και κακοί- ή και το θέλουν και μπορούν —τότε γιατί δεν το κάνουν;»

Η λατρεία των θεών θα πρέπει να γίνεται όχι διότι οι θεοί αναμένουν κάτι από αυτό άλλα διότι είναι σωστό να αποδίδεται σεβασμός στο τέλειο ον, πέρα από κάθε υπολογισμό προσφοράς και
ανταπόδοσης....

«Η γνώση της άγνοιας είναι η αρχή της σοφίας»

Θα ήθελα σήμερα να αναφερθώ επιγραμματικά στις θεωρίες του Επίκουρου για τα άγνωστα άστρα.
Πρέπει να σημειώσω ότι σε όλες τις θεωρίες του προσπαθεί μόνο με την λογική και τα δεδομένα της εποχής να εξηγήσει πράγματα ακατανόητα

Ο Επίκουρος δίνει μεγάλη σπουδαιότητα στην μελέτη των ουράνιων φαινομένων γιατί αυτό βοηθάει τους ανθρώπους στην λύτρωση από τους φόβους και την ταραχή που γεννά η παρεξήγηση τους.
Έτσι σαν αρχή κρατάει την ύλη για μοναδική ουσία του κόσμου και ότι όλα στο σύμπαν γίνονται με τον συνδυασμό των ατόμων χωρίς να μπαίνουν στην μέση μυστικές δυνάμεις.
“Κανείς” δεν βρίσκεται πίσω από τα ουράνια φαινόμενα που με τις εντολές του ελέγχει τα πάντα και συγχρόνως έχει την τέλεια μακαριότητα και αφθαρσία.
Οι πολλές έγνοιες και φροντίδες δεν ταιριάζουν με την μακαριότητα αλλά πιο πολύ με την ανάγκη για κάτι άλλο.
Δεχόμαστε έτσι την αρχή της γένεσης του κόσμου κατά την οποία τα ουράνια σώματα πήραν μαζί με το σφαιρικό τους σχήμα και την περιοδικότητα της κίνησης τους.

Ήλιος- Φεγγάρι- Άστρα.
Αυτά όπως όλα, δεν φτιάχτηκαν ξεχωριστά και ούτε είχαν ανεξάρτητη ύπαρξη ώστε ύστερα να περιληφθούν στο σύστημα του κόσμου αλλά διαμορφώθηκαν από μίας αρχής μαζί με τον κόσμο.
Ανατολές και δύσης αυτών μπορεί να γίνονται με το ανάμα ή το σβήσιμο.
Μπορεί όμως να γίνεται και με το φανέρωμα τους πάνω στην γη και με το κρύψιμο τους πίσω από κάποιο σκιερό σώμα.

Με αυτήν την περιληπτική από μέρος μου αναφορά γίνεται αντιληπτό για άλλη μια φορά ότι για στον Επίκουρο οτιδήποτε εμπεριέχει μυστικές δυνάμεις είναι μεμπτό και ανάξιο συζήτησης. Πάντοτε δημιουργημένο από την αμάθεια και πολλές φορές εκ του πονηρού.
Οι θεωρίες του είναι αμφισβητήσιμες αρκεί ο συνομιλητής του να κινείται στα πλαίσια της ορθολογικής σκέψης απαλλαγμένης από κάθε στοιχείο μύθου και θρησκείας.

ESOTERICA.gr Forums !

© 2010-11 ESOTERICA.gr