Ξεκινω λοιπον παρουσιαζοντας διαφορα ενδιαφεροντα αρθρα απο ειδικους
γιατρους Ελληνες και ξενους καθως και ορισμενες πληροφοριες που ισως ορισμενοι θα γνωριζετε.Τι καλυτερο απο το να τα συγκεντρωσουμε
σε αυτη εδω την τοποθεσια του φορουμ διαφορες ιατρικες συμβουλες
καθως και ιατρικα αρθρα.

ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ=ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΥΓΕΙΑ

1)Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι οι πνευματικές και οι γνωστικές ικανότητες βελτιώνονται με την άσκηση.

Η ακριβής σχέση της πνευματικής διαύγειας με την άσκηση παραμένει αδιευκρίνιστη. Οι ερευνητές όμως πιστεύουν ότι θα μπορούσε να συνδέεται με το γεγονός ότι η άσκηση βελτιώνει το κυκλοφορικό και την οξυγόνωση του αίματος.

Ο Τζέιμς Μπλουμένθαλ, ψυχολόγος στο Duke University Medical Center του Ντούρχαμ στη Βόρεια Καρολίνα, ανέφερε ότι ένα από τα σημαντικότερα ευρήματα ήταν ότι η άσκηση έχει ευεργετικές επιδράσεις σε λειτουργίες που ελέγχονται από συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου.

Η μνήμη, ο σχεδιασμός, η οργάνωση και ο ταυτόχρονος χειρισμός πολλών υποθέσεων βελτιώθηκαν σε όλους τους συμμετέχοντες κατά τη διάρκεια της μελέτης.

Η προσοχή, όμως, η συγκέντρωση και οι ψυχοκινητικές ικανότητες ελέγχονται από διαφορετικό μέρος του εγκεφάλου, στο οποίο δεν υπήρξαν επιπτώσεις.

Στην έρευνα, που ονομάστηκε SMILE (Standard Medical Intervention and Long Term Exercise), συμμετείχαν 156 ασθενείς, ηλικίας 50 έως 70 ετών, οι οποίοι είχαν έντονη καταθλιπτική διαταραχή και χωρίστηκαν τυχαία σε τρεις διαφορετικές ομάδες.

Η πρώτη έκανε 30 λεπτά αεροβικής γυμναστικής τρεις φορές την εβδομάδα, η δεύτερη πήρε αντικαταθλιπτικά φάρμακα και η τρίτη ακολούθησε ένα συνδυασμό και των δύο.

Έπειτα από 16 εβδομάδες, και οι τρεις ομάδες βελτίωσαν τη διάθεσή τους στον ίδιο βαθμό, γεγονός που οδήγησε τους ερευνητές στο συμπέρασμα ότι η άσκηση έδρασε εξίσου αποτελεσματικά με τα φάρμακα.

Εκτός από τον έλεγχο στα επίπεδα της κατάθλιψης, οι επιστήμονες μέτρησαν τις πνευματικές διεργασίες, συγκρίνοντας τους 42 ανθρώπους που μετείχαν στην ομάδα της άσκησης με αυτούς που έλαβαν τη φαρμακευτική αγωγή.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι εμφανίστηκαν πλεονεκτήματα στις περιοχές των γνωστικών λειτουργιών. Ασθενείς με ήπια μορφή κατάθλιψης παρουσίασαν τη μεγαλύτερη βελτίωση.

H έρευνα δημοσιεύθηκε στην Journal of Ageing and Physical Activity.

Σημαντικές οι ασκήσεις χαλάρωσης

health.in.gr
Βανκούβερ: Πολλοί άνθρωποι προσπαθούν να αποφύγουν τα σημάδια του γήρατος αθλούμενοι τακτικά, αλλά, σύμφωνα με έναν ειδικό σε θέματα άσκησης από το Οχάιο, η εκγύμναση βοηθά μόνο το 12% του πληθυσμού. Το μυστικό της αιώνιας νεότητας είναι ένας συνδυασμός άθλησης, πρόληψης και θετικής σκέψης.

Ο Μπρους Στέιπλετον, πρόεδρος του Lifegevity & Sports Conditioning Center στο Σέντερβιλ του Οχάιο, πιστεύει ότι, εκτός από την τακτική γυμναστική, απαραίτητα για τη διατήρηση της νεανικής μας εμφάνισης είναι η πρόληψη των ασθενειών, οι ασκήσεις χαλάρωσης, οι στόχοι ζωής, ο δυναμισμός, η σωστή διατροφή και η ευελιξία.

"Υπάρχουν άνθρωποι που αναμφισβήτητα φαίνονται, ενεργούν και νιώθουν νεότεροι από τη βιολογική τους ηλικία, ενώ άλλοι 'γερνούν πριν από την ώρα τους'" σημειώνει ο Στέιπλετον.

Ο ίδιος τονίζει στο Newswise.com ότι οι σύγχρονες αγχογόνες εργασιακές συνθήκες επιδρούν αρνητικά στο σώμα μας επιταχύνοντας τη γήρανση. Τα πρώτα σημεία κινδύνου είναι συνήθως οι οσφυαλγίες, οι μυαλγίες και οι πόνοι στις αρθρώσεις.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Lifegevity & Sports Conditioning Center, πρέπει πρωτίστως να εντοπίσουμε εκείνες τις δραστηριότητες του σύγχρονου τρόπου της ζωής μας που ευθύνονται για την πρόωρη γήρανση.

"Η πραγματική μας ηλικία είναι αυτή που νιώθουμε και όχι η βιολογική" υποστηρίζει ο ίδιος, τονίζοντας ότι οι άνθρωποι που σκέφτονται θετικά πολλές φορές δείχνουν έως και 11 χρόνια νεότεροι.

Γερνάνε μόνο οι άνθρωποι που φοβούνται το γήρας!
Η πραγματική ηλικία μας δεν είναι αυτή που γράφει η ταυτότητά μας, αλλά αυτή που εμείς καθορίζουμε με την ενεργητικότητά μας

Edited by - VIKING on 14/02/2004 00:58:00

Edited by - VIKING on 14/02/2004 01:03:59

"Νους υγιής εν σώματι υγιεί"

Είναι πλέον γνωστό σε όλους μας ότι ο τρόπος που διατρεφόμαστε καθορίζει σε μεγάλο βαθμό το πόσο υγιείς είμαστε. Πόσοι από εμάς όμως γνωρίζουμε πραγματικά ποιος είναι ο υγιεινός τρόπος διατροφής, ώστε να τον εφαρμόσουμε στην καθημερινότητά μας; Προκειμένου να αρχίσετε να προσέχετε περισσότερο τη διατροφή σας, είναι απαραίτητο να γνωρίζετε τις βασικές αρχές που πρέπει να ακολουθεί το υγιεινό διαιτολόγιο, αρχές στις οποίες έχει καταλήξει η επιστημονική κοινότητα μετά από πολύχρονη έρευνα και διαρκή προβληματισμό.

Στη συνέχεια λοιπόν καταγράφονται οι βασικές αρχές σχεδιασμού του σωστού διαιτολογίου, αρχές που πρέπει να ακολουθούνται ανεξάρτητα από την ηλικία μας και ανεξάρτητα από το αν θέλουμε να διατηρήσουμε, να μειώσουμε ή να αυξήσουμε το βάρος μας.

Να σημειώσουμε εδώ κάτι που σίγουρα σας ενδιαφέρει, ότι πολλές δίαιτες αδυνατίσματος απορρίπτονται εξαρχής ακριβώς γιατί δεν τηρούν ή καταστρατηγούν τις παρακάτω βασικές αρχές σωστής διατροφής.

Ποικιλία
Περισσότερα από 50 διαφορετικά θρεπτικά συστατικά έχει ανάγκη κάθε άνθρωπος για να εξασφαλίσει τη διατήρηση της υγείας του. Μπορούμε να διακρίνουμε αυτά τα θρεπτικά συστατικά σε εκείνα που αποδίδουν ενέργεια, υδατάνθρακες, πρωτεΐνες, λίπη και σε αυτά που δεν αποδίδουν ενέργεια αλλά είναι απαραίτητα για τη θρέψη, βιταμίνες, μέταλλα, ιχνοστοιχεία.

Τα θρεπτικά συστατικά απαντώνται στα διάφορα τρόφιμα σε διαφορετικές ποσότητες και αναλογίες καθιστώντας κάθε τρόφιμο ξεχωριστά μάλλον αναντικατάστατο και σίγουρα όχι ικανό από μόνο του να καλύψει τις θρεπτικές ανάγκες του οργανισμού.

Για παράδειγμα το γιαούρτι περιέχει πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, λίπη, ασβέστιο, βιταμίνες της ομάδας Β και άλλα, αλλά υστερεί σε σίδηρο και βιταμίνη C.

Επομένως για να εξασφαλιστεί μια επαρκής δίαιτα, καθίσταται αναγκαία η ύπαρξη ποικιλίας και η κατανάλωση τροφών και από τις έξι ομάδες τροφίμων:
φρούτα
λαχανικά
ψωμί και δημητριακά
γάλα, γιαούρτι, τυρί (με χαμηλά λιπαρά ή άπαχα)
ψάρι, πουλερικά, κρέας, όσπρια και αβγά
ελαιόλαδο και ανάλατοι ξηροί καρποί.

Ισορροπία
Η ποικιλία τροφίμων στα γεύματα εξασφαλίζει την πρόσληψη θρεπτικών συστατικών όλων των κατηγοριών, όχι όμως και την αποφυγή υπερβολικής πρόσληψης κάποιου θρεπτικού συστατικού.

Για μια ισορροπημένη διατροφή καλό είναι να ακολουθούμε τις οδηγίες της "πυραμίδας της μεσογειακής διατροφής".
Μια ισορροπημένη διατροφή λοιπόν περιλαμβάνει σε καθημερινή βάση και σε μεγαλύτερη ποσότητα αδρά επεξεργασμένα δημητριακά και προιόντα τους. Ψωμί ολικής άλεσης, βρώμη, μη αποφλοιωμένο ρύζι, ζυμαρικά ολικής άλεσης, παρέχουν στον οργανισμό ενέργεια, άπεπτες φυτικές ίνες, σίδηρο και βιταμίνες της ομάδας Β.

Φρούτα και λαχανικά (μη ξεχνάτε τα χόρτα) είναι πολύ καλές πηγές διαιτητικών ινών, ιχνοστοιχείων και βιταμινών, όπως και της βιταμίνης C, A, φλαβονοειδών και ποικίλων άλλων ουσιών, που προστατεύουν από χρόνια νοσήματα (αθηροσκλήρωση και καρκίνο) και επιβραδύνουν τη γήρανση των κυττάρων του οργανισμού.

Προτιμήστε το ελαιόλαδο ως την κύρια πηγή προστιθέμενων λιπιδίων στα γεύματα. Η χρήση του ελαιολάδου, πλούσιο σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα, ωμού και κυρίως, σε σύγκριση με τα λίπη που χρησιμοποιούνται στις διατροφές της Βόρειας Ευρώπης και Αμερικής (που βασίζεται κυρίως στα κορεσμένα λιπαρά) απέδειξε ότι συνεισφέρει στην βελτίωση του λιπιδικού προφίλ του πλάσματος. Γάλα και γαλακτοκομικά προιόντα είναι καλές πηγές πρωτεϊνών, υδατανθράκων, ασβεστίου, φωσφόρου και άλλων θρεπτικών συστατικών.

Ένα με δύο ποτηράκια κρασί μαζί με το γεύμα ανεβάζουν την "καλή" χοληστερόλη και επίσης μειώνουν τη συγκολλητικότητα των αιμοπεταλίων (οι χρήσιμες ουσίες που περιέχονται στο κόκκινο κρασί και προλαμβάνουν χρόνια νοσήματα περιέχονται σε πολύ μεγαλύτερες ποσότητες στα κόκκινα σταφύλια και άλλα φρούτα και λαχανικά).

Σε εβδομαδιαία βάση πρέπει να καταναλώνονται ψάρι και ξηροί καρποί που είναι καλές πηγές πρωτεΐνης και απαραίτητων λιπαρών οξέων. Το ψάρι περιέχει μεγάλη ποσότητα ω-3 λιπαρών οξέων, που ελαττώνουν τα τριγλυκερίδια και την πηκτικότητα του αίματος και επομένως τον κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα.

Τα πουλερικά είναι καλύτερα από το κόκκινο κρέας γιατί περιέχουν λιγότερο κορεσμένο λίπος που είναι αθηρογόνο (προκαλεί καρδιαγγειακά νοσήματα). Στο κόκκινο κρέας συγκαταλέγονται το μοσχάρι, το αρνί, το κατσίκι και το χοιρινό.

1: Μικρομερίδες αντιπροσωπευτικών κατηγοριών τροφίμων
ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑ
1 μικρομερίδα = 1 ποτήρι άπαχο γάλα 245 γρ. / 1 γιαούρτι άπαχο 245 γρ.
ΨΑΡΙ - ΚΡΕΑΣ - ΑΒΓΟ - ΟΣΠΡΙΑ
1 μικρομερίδα = 30 γρ ψάρι / 30 γρ. κρέας / 1 αβγό 50 γρ. / 100 γρ. μαγειρευμένα όσπρια
ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΑ
1 μικρομερίδα = 25 γρ. ψωμί / 20 γρ. δημητριακά για πρωινό / 50 γρ. μαγειρευμένα μακαρόνια / 50 γρ. πιλάφι / 100 γρ. αρακάς / 100 γρ. πατάτες / 50 γρ. καλαμπόκι
ΛΑΧΑΝΙΚΑ
1 μικρομερίδα = 1 φλιτζάνι τσαγιού 100 γρ. σπαράγγια, φασολάκια πράσινα, ραδίκια, καρότα, μπρόκολο, κουνουπίδι, μαρούλι, λάχανο, ντομάτα, πιπεριές, σπανάκι, μπάμιες, μελιτζάνες
ΦΡΟΥΤΑ
1 μικρομερίδα = 1 πορτοκάλι 100 γρ. / 1 μήλο 100 γρ. / 120 γρ. βερίκοκα / 60 γρ. μπανάνα / 15 γρ. φρέσκα σύκα / 15 γρ. ξηρά σύκα / 15 γρ. σταφίδες / 30 γρ. σταφύλια / 200 γρ. πεπόνι ή καρπούζι

Περιορισμός ζάχαρης, λίπους και αλατιού

Ζάχαρη
Γλυκά με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη παρέχουν "κενές" θερμίδες στον οργανισμό, χωρίς άλλα θρεπτικά συστατικά. Εκτός από αυτό, τα γλυκά, παίρνουν συνήθως τη θέση άλλων περισσότερο υγιεινών τροφών στο διαιτολόγιό μας δυσχεραίνοντας έτσι την επαρκή πρόσληψη των απαιτούμενων συστατικών.

Ενδείκνυται λοιπόν ο περιορισμός στα 2-3 γλυκά του κουταλιού ανά εβδομάδα, εφόσον υπάρχει η διάθεση για γλυκό. Διαφορετικά, κάποια άλλη υγιεινή λύση που θα μπορούσε να καλύψει την επιθυμία για κατανάλωση γλυκού, είναι το μέλι με γιαούρτι.

Λίπος
Για τον περιορισμό του λίπους στη διατροφή μας (και ειδικά των κορεσμένων λιπαρών) είναι ιδιαίτερα χρήσιμες οι οδηγίες του πίνακα 2.

Αλάτι
Η μέση κατανάλωση αλατιού στη χώρα μας πλησιάζει τα 10 γρ. ανά ημέρα για κάθε άτομο. Η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη δεν πρέπει να ξεπερνά τα 6 γρ. ( 1 κουταλάκι του γλυκού).

Το νάτριο μπορεί να αυξήσει την πίεση του αίματος, κυρίως σε άτομα που εμφανίζουν την προδιάθεση για υπέρταση. Κάποιες μελέτες έδειξαν ότι η ευαισθησία στις αρνητικές συνέπειες του αλατιού αυξάνει με την ηλικία, έτσι όσο περισσότερο νωρίς συνηθίσει κανείς στον περιορισμό του αλατιού, τόσο το καλύτερο. Στη θέση του μπορεί να χρησιμοποιηθεί ρίγανη, βασιλικός, θυμάρι κ.ά.

2: Σωστές διατροφικές επιλογές για ένα διαιτολόγιο χαμηλής περιεκτικότητας σε ολικά λιπαρά και κορεσμένα λίπη
Καταναλώστε κυρίως τρόφιμα φυτικής προέλευσης (δημητριακά, φρούτα, λαχανικά), καθώς τα τρόφιμα ζωικής προέλευσης είναι πλούσια σε λιπαρά (ειδικότερα σε κορεσμένα λίπη).
Αν κάποια στιγμή καταναλώσετε τρόφιμα πλούσια σε λιπαρά εξαιτίας μιας ειδικής περίπτωσης (π.χ. σας κάνουν το τραπέζι), φροντίστε την επόμενη μέρα να επιστρέψετε σε μια διατροφή με περισσότερα τρόφιμα χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά.
Λίπη και Έλαια:
- Προτιμήστε φυτικά έλαια (π.χ. ελαιόλαδο) αντί για στερεά λίπη (συνήθως ζωικής προέλευσης π.χ. βούτυρο, λαρδί).
- Αν πρέπει να ακολουθήσετε ένα διαιτολόγιο περιορισμένο σε θερμίδες, μειώστε την ποσότητα λίπους ή λαδιού που χρησιμοποιείτε στο μαγείρεμα και στο τραπέζι.

Κόκκινο κρέας, Ψάρια, Πουλερικά, Οστρακοειδή, Όσπρια και Αυγά:
- Αφαιρέστε τα ορατά λίπη από τα κρεατικά σας και το δέρμα από τα πουλερικά.
- Επιλέξτε όσπρια πιο συχνά μέσα στην εβδομάδα σας για κύριο γεύμα.
- Περιορίστε την πρόσληψη επεξεργασμένων κρεατικών υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά (π.χ. μπέηκον, λουκάνικα, σαλάμια). Επιλέξτε τα αντίστοιχα τρόφιμα που περιέχουν λιγότερα λιπαρά (π.χ. φιλέτο γαλοπούλας).
- Περιορίστε την πρόσληψη συκωτιού και άλλων σπλάχνων.
- Περιορίστε την εβδομαδιαία πρόσληψη κρόκων αβγών ή ολόκληρων αβγών. Προτιμήστε τα ασπράδια των αβγών που μπορούν να καταναλωθούν ελεύθερα από μόνα τους ή σε συνταγές.
Γάλα και Γαλακτοκομικά:
- Προτιμήστε αποβουτυρωμένο (άπαχο) γάλα ή γάλα χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, γιαούρτι 0% ή γιαούρτι χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά και χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά τυριά (π.χ. μυζήθρα), αντί για πλουσιότερα σε λιπαρά αντίστοιχα προϊόντα (πλήρες γάλα, πλήρες γιαούρτι, ελβετικά τυριά).
Τυποποιημένα προϊόντα:
- Αποφύγετε την κατανάλωσή τους γιατί είναι κατά κανόνα πλουσιότερα σε λιπαρά και κορεσμένα λίπη (το λίπος προσδίδει γευστικότητα και για το λόγο αυτό χρησιμοποιείται ευρύτατα στα τυποποιημένα προϊόντα, όπως και το αλάτι ή η ζάχαρη).
- Ελέγξτε τις ετικέτες των τροφίμων για το αν περιέχουν διατροφική ανάλυση και εκτιμήστε την περιεκτικότητά τους σε λίπος, αποφεύγοντας τα πιο λιπαρά από αυτά.
Τρόφιμα σε εστιατόρια ή άλλους χώρους εστίασης:
- Προτιμήστε ψάρια ή άπαχα κρεατικά, μαγειρεμένα χωρίς λίπος (π.χ. ψητά).
- Αποφύγετε την κατανάλωση κιμά (π.χ. μπιφτέκια), πλούσιων σε λιπαρά επεξεργασμένων τροφίμων (π.χ. λουκάνικων) και τυριών.
- Αποφύγετε τις κρεμοειδείς σως, σάλτσες και αλοιφές.
- Προτιμήστε φρούτα για επιδόρπιο.

Γενικά
Οι κύριες πηγές θερμίδων στο καθημερινό φαγητό πρέπει να είναι οι υδατάνθρακες (άμυλο και σάκχαρα) και το ελαιόλαδο.

Αν περιορίσουμε τα λίπη μπορούμε να συμπληρώσουμε τις θερμίδες που μας χρειάζονται με περισσότερους σύνθετους υδατάνθρακες (άμυλο). Οι υδατάνθρακες έχουν ένα βασικό πλεονέκτημα έναντι του λίπους. Προσφέρουν τις μισές θερμίδες ανά γραμμάριο βάρους, από ό,τι τα λίπη (1 γραμμάριο υδατάνθρακες αποδίδει 4 θερμίδες, ενώ 1 γραμμάριο λίπους δίνει 9 θερμίδες) και έτσι μπορεί κανείς να καταναλώσει διπλάσια ποσότητα υδατανθράκων από ό,τι λίπους, χωρίς να πάρει περισσότερες θερμίδες.

Οι υδατάνθρακες διακρίνονται σε απλούς και σύνθετους. Είναι προτιμότερο να καταναλώνει κανείς τρόφιμα πλούσια σε σύνθετους υδατάνθρακες, όπως το άμυλο, παρά απλούς, όπως η ζάχαρη της βιομηχανίας. Φυσικά το μέλι είναι πολύ καλύτερο από τη βιομηχανοποιημένη ζάχαρη.

Οι απλοί υδατάνθρακες δίνουν τις ίδιες θερμίδες με τους σύνθετους. Τα τρόφιμα όμως που είναι πλούσια σε σύνθετους υδατάνθρακες προσφέρουν στον οργανισμό και άλλα θρεπτικά συστατικά.

Τα όσπρια, τα δημητριακά, το ψωμί, τα λαχανικά και τα φρούτα που είναι πλούσια σε άμυλο περιέχουν επίσης και άπεπτες φυτικές ίνες, όπως οι κυτταρίνες, ημικυτταρίνες, πεκτίνες κ.ά.

Το μαύρο ψωμί γίνεται με αλεύρι που δεν έχει κοσκινιστεί, περιέχει δηλαδή όλο το πίτουρο, γι' αυτό έχει ιδιαίτερα μεγάλη αξία, κυρίως λόγω των βιταμινών του συμπλέγματος Β, και των διαιτητικών ινών που περιέχει. Το άσπρο ψωμί στερείται σε μεγάλο ποσοστό αυτές τις ουσίες.

Συμπέρασμα
Το σωστό διαιτολόγιο πρέπει να σχεδιάζεται με βάση τις αρχές της ποικιλίας, της ισορροπίας και του μέτρου στην κατανάλωση των διαφόρων τροφίμων. Ένας γενικός οδηγός προκειμένου να το πετύχουμε αυτό είναι η πυραμίδα της μεσογειακής διατροφής, στην οποία δεν υπάρχει η έννοια του αποκλεισμού τροφίμων αλλά η λογική συχνότητα κατανάλωσης αυτών, ανάλογα με το πόσο μπορούν να ωφελήσουν ή να βλάψουν την υγεία μας.

Edited by - VIKING on 13/02/2004 23:31:05

Τα φρούτα και τα λαχανικά είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία, σε ουσίες δηλαδή που συμβάλλουν στην ομαλή λειτουργία του οργανισμού και προφυλάσσουν από πολλές παθήσεις. Ποιες είναι όμως αυτές οι ουσίες και πού ανιχνεύονται; Το Ηealth.in.gr σας ενημερώνει σχετικά με πέντε βασικές ομάδες φυτικών ινών, οι οποίες βρίσκονται στα περισσότερα φρούτα και λαχανικά και σας βοηθά να κατανοήσετε τη δράση τους.

Φλαβονοειδή

Πού ανιχνεύονται
Φλαβονοειδή υπάρχουν σε κάθε φυτό, αλλά οι υψηλότερες συγκεντρώσεις παρατηρούνται στα φρούτα και στα λαχανικά. Τα μήλα, τα σταφύλια, τα πορτοκάλια, το κόκκινο κρασί, και το πράσινο τσάι έχουν τις υψηλότερες συγκεντρώσεις φλαβονοειδών. Από τα λαχανικά, το μπρόκολο, τo κρεμμύδι και τα πράσινα φασόλια αποτελούν σημαντικές πηγές, ενώ η σόγια περιέχει ισοφλαβίνη, ένα είδος φλαβονοειδούς που λειτουργεί ως οιστρογόνο και έχει χρησιμοποιηθεί ως εναλλακτική μέθοδος ορμονοθεραπειών σε γυναίκες.

Τι είναι
Τα φλαβονοειδή είναι ουσίες που ενισχύουν τη δράση της βιταμίνης C και εμποδίζουν την οξείδωσή της. Οι υψηλότερες συγκεντρώσεις τους παρατηρούνται κυρίως στο εξωτερικό περίβλημα των φρούτων και των λαχανικών.

Η δράση τους
Τα φλαβονοειδή είναι ιδιαίτερα σημαντικά για την ενίσχυση των τοιχωμάτων των αιμοφόρων αγγείων. Ρυθμίζουν τη διαπερατότητα των τριχοειδών αγγείων, επιτρέποντας την ανταλλαγή του οξυγόνου και των θρεπτικών συστατικών μεταξύ του αίματος και των ιστών. Πολλά φλαβονοειδή εξουδετερώνουν τη δράση των επιβλαβών για την υγεία ελεύθερων ριζών. Επιπλέον, συμβάλλουν στη μείωση της αρτηριακής πίεσης, καθώς και των επιπέδων της "κακής" χοληστερόλης (LDL). Σημαντικές είναι επίσης οι αντιφλεγμονώδεις ιδιότητές τους, καθώς και η ικανότητά τους να καταπραΰνουν τις αλλεργικές αντιδράσεις.

Φυτοστερόλες

Πού ανιχνεύονται
Οι φυτοστερόλες βρίσκονται σε φυτικά προϊόντα που περιέχουν λίπη, όπως οι ξηροί καρποί και τα έλαια. Τα φυτικά έλαια που είναι ραφιναρισμένα ή υδρογονωμένα έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε φυτοστερόλες.

Τι είναι
Οι φυτοστερόλες ανήκουν στην ίδια οικογένεια χημικών ενώσεων -με τη γενική ονομασία "στερόλες"- στην οποία ανήκει και η χοληστερόλη. Ενώ οι στερόλες είναι λιπιδικές ουσίες που ανιχνεύονται σε ζωικούς ιστούς, οι φυτοστερόλες συναντώνται μόνο στα φυτά και επιτελούν ένα παρόμοιο ρόλο με αυτόν της χοληστερόλης, δηλαδή τη διατήρηση της δομής και της λειτουργίας των κυτταρικών μεμβρανών. Σε αντίθεση, όμως, με τη χοληστερόλη, η πρόσληψη των φυτοστερολών μέσα από το καθημερινό διαιτολόγιο έχει αποδεδειγμένα ευεργετικές επιδράσεις στην υγεία του ανθρώπου.

Η δράση τους
Οι φυτοστερόλες παρεμβαίνουν στο μεταβολικό κύκλο της χοληστερόλης, με αποτέλεσμα να αυξάνεται η απομάκρυνση της LDL-χοληστερόλης από την κυκλοφορία του αίματος, ενώ την ίδια στιγμή η HDL-χοληστερόλη ("καλή") διατηρείται στα φυσιολογικά επίπεδα. Από μια σειρά πρόσφατων ιατρικών ερευνών προέκυψε ότι η συστηματική πρόσληψη φυτοστερολών μειώνει τα επίπεδα της ολικής και της "κακής" χοληστερόλης στο αίμα σε ποσοστό που αγγίζει το 10-15%. Παράλληλα, διατηρούνται σε φυσιολογικά όρια τα επίπεδα της προστατευτικής HDL-χοληστερόλης.

Ελλαγικό οξύ

Πού ανιχνεύεται
Το ελλαγικό οξύ, όπως έχει διαπιστωθεί, ανιχνεύεται σε 46 διαφορετικά είδη τροφών, αλλά τη μεγαλύτερη περιεκτικότητα έχουν οι φράουλες. Επίσης ανιχνεύεται στα βατόμουρα, τα μούρα και τα σταφύλια.

Τι είναι
Το ελλαγικό οξύ είναι ένα κοινά απαντώμενο φαινολικό συστατικό σε φρούτα και λαχανικά. Οι ιατρικές έρευνες έχουν επιβεβαιώσει πως το ελλαγικό οξύ που ανιχνεύεται ειδικά στις κόκκινες φράουλες, έχει αντικαρκινογόνο δράση.

Η δράση του
Αντικαρκινικά ινστιτούτα και ανεξάρτητοι ερευνητές υποστηρίζουν πως το ελλαγικό οξύ επιβραδύνει και σταματά τη μίτωση, τη διαίρεση δηλαδή και τον πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων. Κάποιες έρευνες μάλιστα έδειξαν πως αναστέλλει τη μετάλλαξη των κυττάρων και την καρκινογένεση, αναπτύσσοντας δεσμούς με το DNA. Έτσι, καλύπτει τις θέσεις σύνδεσης των μεταλλαξιογόνων ή καρκινογόνων ουσιών.

Λουτεΐνη

Πού ανιχνεύεται
Καλές πηγές λουτεΐνης αποτελούν το σπανάκι, τα πράσινα φασόλια και το λάχανο.

Τι είναι
Η λουτεΐνη (LOO-teen) ανήκει στα καροτενοϊδή και βρίσκεται σε αφθονία στα φρούτα και στα πράσινα λαχανικά. Δεν παρασκευάζεται από τον οργανισμό, γι' αυτό και πρέπει να λαμβάνεται μέσα από τις τροφές ή τα συμπληρώματα διατροφής.

Η δράση της
Η αντιοξειδωτική δράση της λουτεΐνης δρα προστατευτικά για τα κύτταρα όσον αφορά στις επιβλαβείς συνέπειες των ελεύθερων ριζών. Οι επιστημονικές έρευνες έχουν αποδείξει πως τα καροτενοειδή, όπως η λουτεΐνη, συμβάλλουν στη διατήρηση της πυκνής δομής του μελαγχρωστικού επιθηλίου, αποτρέποντας την εκφύλιση της ωχράς κηλίδος. Επιπλέον, όπως επισημαίνουν οι γιατροί, τα άτομα που καταναλώνουν αυξημένες ποσότητες φρούτων και λαχανικών διατρέχουν μικρότερο κίνδυνο να εμφανίσουν καταρράκτη.

Λυκοπένη

Πού ανιχνεύεται
Η λυκοπένη ανιχνεύεται στις ντομάτες είτε φρέσκες είτε επεξεργασμένες και κονσερβοποιημένες. Μάλιστα εργαστηριακά πειράματα έχουν αποδείξει πως η χημική ουσία απορροφάται πιο αποτελεσματικά από τον οργανισμό, κατόπιν επεξεργασίας της ντομάτας, δηλαδή με τη μορφή κάποιου ροφήματος, σάλτσας ή και του γνωστού σε όλους κέτσαπ.

Τι είναι
Η χημική ουσία λυκοπένη είναι ένα ακόρεστο καροτενοειδές, το οποίο είναι υπεύθυνο για το κόκκινο χρώμα που έχουν οι ντομάτες. Αποθηκεύεται στους πνεύμονες, στο συκώτι, στον προστατικό αδένα, στο παχύ έντερο αλλά και στην επιδερμίδα. Η συγκέντρωσή του στους ιστούς του σώματος μάλιστα τείνει να είναι μεγαλύτερη από των άλλων καροτενοειδών.

Η δράση της
Η αποδεδειγμένη αντιοξειδωτική δράση της λυκοπένης εξουδετερώνει τις ελεύθερες ρίζες οι οποίες είναι υπεύθυνες για τη γήρανση των κυττάρων. Πολλές επιδημιολογικές έρευνες έχουν αποδείξει πως η αυξημένη πρόσληψη της συγκεκριμένης ουσίας μέσα από την κατανάλωση φρούτων και λαχανικών συσχετίζεται με την προστασία από διάφορες μορφές καρκίνου, συμπεριλαμβανομένων του καρκίνου του προστάτη και του στομάχου. Συγκεκριμένα, μελέτη της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ σε δείγμα 47.000 ανδρών, έδειξε πως η λήψη μεγάλων ποσοτήτων λυκοπένης μέσω της κατανάλωσης ντομάτας είχε άμεση συσχέτιση με τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου του προστάτη. Επίσης, η κατανάλωση της φυσικής αυτής ουσίας συμβάλλει στην πρόληψη της στεφανιαίας νόσου.

Μην υποτιμάτε, λοιπόν, τα φρούτα και τα λαχανικά. Είναι πιθανό κάποιοι να μην τα θεωρούν τόσο εύγεστα, όσο ένα γεύμα πλούσιο σε λίπη, έχουν όμως πολύ μεγάλη θρεπτική αξία. Μια ισορροπημένη διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες θα προστατέψει και θα θωρακίσει τον οργανισμό σας έναντι του στρες και των επιβαρυντικών παραγόντων με τους οποίους έρχεστε αντιμέτωποι καθημερινά. Παράλληλα, θα σας δώσει την ευεξία και ενέργεια που χρειάζεστε, προκειμένου να αντεπεξέλθετε στους έντονους ρυθμούς και τις αυξημένες υποχρεώσεις σας.

Σε κάθε περίπτωση όμως, θα πρέπει να λάβετε υπόψη πως ένα σωστό διαιτολόγιο είναι αναγκαίο να συνδυαστεί με έναν εξίσου υγιεινό τρόπο ζωής, προκειμένου να έχει ουσιαστικά αποτελέσματα. Καταναλώστε άφθονα φρούτα και λαχανικά, αλλά συνδυάστε τα με συστηματική εκγύμναση και αποφυγή επιβλαβών για την υγεία συνηθειών, όπως το κάπνισμα ή η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ.

Η κατανάλωση τσαγιού μπορεί να αποτελέσει προστατευτική ασπίδα κατά της υποτροπής των καρδιαγγειακών νοσημάτων ασθενών με ιστορικό καρδιοπάθειας, υποστηρίζουν ερευνητές του Ιατρικού Κέντρου της Βοστόνης με έκθεση τους που δημοσιεύεται στο επιστημονικό έντυπο Circulation.

Επιστημονική ομάδα με επικεφαλής τον Δρ. Κενεθ Μουκαμαλ, εξέτασε 1.900 ασθενείς ηλικίας 60 ετών, οι οποίοι είχαν υποστεί έμφραγμα. Από αυτούς, οι 1.019 δεν κατανάλωναν τσάι, οι 615 έπιναν μέτριες ποσότητες και οι 266 ήταν "λάτρεις" του ροφήματος. Οι ασθενείς τέθηκαν υπό ιατρική παρακολούθηση για τέσσερα χρόνια, κατά τη διάρκεια των οποίων 313 απεβίωσαν εξαιτίας καρδιαγγειακού νοσήματος.

Σύμφωνα με τα πορίσματα της μελέτης, η ομάδα των ασθενών που κατανάλωνε μεγάλες ποσότητες τσαγιού (δηλαδή περισσότερα από 14 φλιτζάνια εβδομαδιαίως) είχε 44% λιγότερες πιθανότητες πρώιμου θανάτου οφειλόμενου σε καρδιοπάθεια συγκριτικά με την ομάδα εκείνων που δεν έπιναν τσάι. Οι ασθενείς που κατανάλωναν λιγότερα από 15 φλιτζάνια τσάι εβδομαδιαίως, είχαν 28% λιγότερες πιθανότητες θανάτου, εξαιτίας καρδιαγγειακών νοσημάτων.

Η ευεργετική δράση του τσαγιού, στηρίζεται στα αντιοξειδωτικά συστατικά, γνωστά ως φλαβονοειδή, τα οποία περιέχονται κυρίως στο μαύρο και πράσινο τσάι. Τα φλαβοβονοειδή βοηθούν στην πρόληψη της αύξησης των επιπέδων της χοληστερόλης, ενώ προλαμβάνουν και τη δημιουργία θρόμβων.

Αντιοξειδωτικές ουσίες παρόμοιες με αυτές του τσαγιού, υπάρχουν επίσης σε φρούτα και λαχανικά, όπως τα μήλα, τα κρεμμύδια και τα μπρόκολα.

Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα της μελέτης, η εκπρόσωπος της Βρετανικής Καρδιολογικής Ένωσης, τόνισε ότι οι δίαιτες που είναι πλούσιες σε φλαβονοειδή μπορεί να μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων και υπενθύμισε ότι η υιοθέτηση ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής είναι ό,τι ευεργετικότερο για την καρδιά.

Επιστήμονες ανακάλυψαν το μυστικό της ευεργετικής δράσης του μαύρου τσαγιού

Αρκετές έρευνες αναφέρονται στις ευεργετικές ιδιότητες του μαύρου τσαγιού στην υγεία, αλλά τώρα οι επιστήμονες πιστεύουν ότι ανακάλυψαν τον ακριβή μηχανισμό με τον οποίο το τσάι προσφέρει προστασία απέναντι σε διάφορους τύπου καρκίνου.

Ο Δρ Κουάνγκ Γιου Τσεν, από το Πανεπιστήμιο Rutgers στο New Brunswick του New Jersey, ανακοίνωσε, στη διάρκεια του ετήσιου συνεδρίου της Αμερικανικής Ένωσης Χημικών, ότι ένα συστατικό του μαύρου τσαγιού, το TF-2, που ανήκει στην οικογένεια των πολυφαινολών, έχει σημαντικές θεραπευτικές ιδιότητες έναντι του καρκίνου του παχέος εντέρου.

Οι επιστήμονες μελέτησαν εργαστηριακά την επίδραση του TF-2 σε υγιή και καρκινικά κύτταρα του παχέος εντέρου και παρατήρησαν ότι τα υγιή αναπτύσσονταν ενώ τα καρκινικά καταστρέφονταν.

Παράλληλα, μελέτησαν και την επίδραση του TF-2 στο γονίδιο Cox-2, το οποίο προκαλεί τη μετατροπή των φυσιολογικών κυττάρων σε καρκινικά. Όπως δηλώνει λοιπόν στο Reuters ο Δρ Τσεν, το μαύρο τσάι πιθανώς καταστέλλει τη λειτουργία του συγκεκριμένου γονιδίου.

Πάντως, ο Δρ Τσεν τονίζει ότι χρειάζεται περαιτέρω έρευνα σε πειραματόζωα αλλά και σε ανθρώπους για να καταλήξουν σε ασφαλή συμπεράσματα και να απαντηθούν ερωτήματα, όπως, π.χ., αυτό που αφορά στην ποσότητα του τσαγιού που απαιτείται να καταναλώνεται για να έχει προστατευτική δράση έναντι του καρκίνου.

Το τσάι με λεμόνι ασπίδα κατά του καρκίνου του δέρματος




Αμερικανοί επιστήμονες υποστηρίζουν ότι ένα φλιτζάνι ζεστό τσάι με φλούδες λεμονιού προστατεύει τον οργανισμό από τον καρκίνο του δέρματος. Η έρευνά τους, η οποία διεξήχθη σε δείγμα 450 ατόμων, δημοσιεύεται στο επιστημονικό περιοδικό BMC Dermatology.

Oι ερευνητές ζήτησαν από τους εθελοντές, οι μισοί εκ των οποίων έπασχαν από καρκίνωμα εκ πλακώδους επιθηλίου, να τους δώσουν πληροφορίες για το πόσο συχνά έπιναν το συγκεκριμένο ρόφημα και αποφάνθηκαν ότι εκείνοι που είχαν αναπτύξει τη νόσο κατανάλωναν πολύ λιγότερο τσάι από την ομάδα των υγιών εθελοντών.

Όπως μεταδίδει το ΒΒC, oι επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο της Αριζόνα βρήκαν ότι το τσάι λεμονιού μειώνει κατά 70% τα κρούσματα αυτής της μορφής καρκίνου, ενώ το μαύρο τσάι κατά 40%. Διαπίστωσαν μάλιστα ότι οι ευεργετικές ιδιότητες ήταν περισσότερο εμφανείς σε εκείνους που προτιμούσαν το ρόφημα ζεστό και όχι παγωμένο.

Οι ίδιοι ευελπιστούν ότι η ανακάλυψη θα οδηγήσει στην παρασκευή συμπληρωμάτων διατροφής που θα προσφέρουν προστασία από τη νόσο.

Μολονότι η έρευνα πραγματοποιήθηκε στην Αριζόνα, πολιτεία όπου σημειώνεται ένα από τα υψηλότερα ποσοστά σε κρούσματα καρκίνου του δέρματος στις ΗΠΑ, άλλοι επιστήμονες εμφανίζονται επιφυλακτικοί απέναντι στα ευρήματα και αξιώνουν περαιτέρω μελέτες, προκειμένου να επιβεβαιωθεί το συμπέρασμα των Αμερικανών.

Ωστόσο, η Δρ Τζέιν Μακ Γκρέγκορ, δερματολόγος του Imperial Cancer Research Fund, δήλωσε ότι υπάρχουν ήδη ενδείξεις από πειράματα σε ποντίκια ότι τόσο το πράσινο όσο και το μαύρο τσάι προσφέρουν σημαντική προστασία από τα ηλιακά εγκαύματα και τις μακροχρόνιες επιπτώσεις της υπεριώδους ακτινοβολίας στην επιδερμίδα.

"Η μόνη έως σήμερα έρευνα σε ανθρώπους έχει καταδείξει ότι η επάλειψη της επιδερμίδας με συστατικά πράσινου τσαγιού προστατεύει από ηλιακά εγκαύματα. Συνεπώς, τουλάχιστον θωρητικά, η πόση πράσινου τσαγιού ενδέχεται να προασπίζει τον οργανισμό από τον καρκίνο του δέρματος. Αυτό το ερευνητικό πεδίο αξίζει σίγουρα σοβαρή μελέτη και περαιτέρω έρευνα" κατέληξε η ίδια.

Edited by - VIKING on 14/02/2004 00:34:06

Η ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ ΟΡΙΣΜΕΝΩΝ ΦΥΤΙΚΩΝ ΤΡΟΦΩΝ

Λαχανικά εναντίον αθηροσκλήρυνσης



Λονδίνο: Αμερικανοί ερευνητές επισημαίνουν ότι η κατανάλωση λαχανικών συμβάλλει στην αντιμετώπιση της αθηροσκλήρυνσης, η οποία προκαλεί καρδιακά νοσήματα.

Όπως μεταδίδει το BBC, οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι ένα συστατικό που περιέχεται στα λαχανικά, η λουτεΐνη, προστατεύει τα αγγεία από την εναπόθεση λιπώδους υλικού στο εσωτερικό τους, που προκαλεί στένωσή τους και μείωση της ικανότητας ροής του αίματος.

Η λουτεΐνη βρίσκεται στα μπρόκολα, το μαρούλι, το αγγούρι, τον αρακά, τα φασολάκια, το λάχανο, το σπανάκι, τα σπαράγγια, το αβοκάντο, το νεροκάρδαμο και το σέλινο, αλλά και στα αβγά και είναι αυτή που δίνει το κίτρινο χρώμα στον κρόκο.

Οι επιστήμονες μελέτησαν τη σχέση της λουτεΐνης με την εμφάνιση αθηρωματικών πλακών στην καρωτίδα σε εθελοντές χωρίς ιστορικό καρδιοπαθειών για ένα διάστημα 18 μηνών. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι όσοι είχαν υψηλές συγκεντρώσεις λουτεΐνης στο αίμα τους εμφάνιζαν τη μικρότερη πάχυνση, ενώ αυτοί με τις χαμηλότερες συγκεντρώσεις είχαν πενταπλάσια αύξηση της πάχυνσης στους 18 μήνες.

Πάντως η έρευνα, ενώ σχετίζει τη λουτεΐνη με την προστασία από την αρτηριοσκλήρυνση, δεν έδειξε ευεργετική δράση και για τη β-καροτίνη, ένα στοιχείο που θεωρείται ότι έχει παρόμοια προστατευτικά αποτελέσματα.

Εκπρόσωπος του Βρετανικού Ιδρύματος Διατροφής δήλωσε ότι "στα φρούτα και τα λαχανικά περιέχονται πολλές ουσίες και είναι πιθανό όχι μόνο ένα αλλά ο συνδυασμός αυτών να συμβάλλει στην προστασία έναντι στον καρκίνο και τις καρδιακές παθήσεις. Το σημαντικό είναι να ακολουθούμε μία ισορροπημένη υγιεινή διατροφή που θα περιλαμβάνει την καθημερινή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών".

Η έρευνα δημοσιεύεται στο επιστημονικό περιοδικό Circulation της Αμερικανικής Εταιρείας Καρδιολογίας.

Το μπρόκολο βοηθά στην καταπολέμηση του καρκίνου


Kαρκινικά κύτταρα θεραπεύονται από συστατικό του


Νέα Υόρκη:Είναι αποδεδειγμένο ότι η βρώση λαχανικών βοηθά στην καταπολέμηση ασθενειών, χωρίς όμως να είναι γνωστός ο τρόπος με τον οποίο τα τρόφιμα αυτά προάγουν την υγεία. Τώρα οι ερευνητές νομίζουν ότι έχουν ανακαλύψει πώς ο οργανισμός χρησιμοποιεί ένα λαχανικό τουλάχιστον ως όπλο απέναντι στην απειλή του καρκίνου.

Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϊ μελετούν τη δράση του μπρόκολου στα καρκινικά κύτταρα που εμφανίζονται στο ανθρώπινο στήθος. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, τα συστατικά του λαχανικού μπορεί να κρύβουν το κλειδί για την αποφυγή του καρκίνου.

"Τα αποτελέσματά μας δείχνουν ότι η ουσία DIM (διινδολυμεθάνιο), η οποία είναι συστατικό του μπρόκολου, έχει πολλαπλά κατασταλτική δράση στον καρκίνο του μαστού. Ενώ τα κύτταρα αναπτύσσονται, η DIM μπορεί να επιδράσει στον οργανισμό αποτρέποντας τα κακοήθη κύτταρα, τα οποία προέρχονται από διαίρεση και πολλαπλασιασμό, και παρεμποδίζοντας την εξάπλωση του καρκίνου" δήλωσε ο επικεφαλής της έρευνας, Τσίμπο Χονγκ.

Σύμφωνα με τα ευρήματα, τα οποία θα παρουσιαστούν αυτή την εβδομάδα σε συνάντηση της Αμερικανικής Εταιρείας για την Κυτταρική Βιολογία στο Σαν Φρανσίσκο, η DIM προκαλεί το θάνατο των καρκινικών κυττάρων αυξάνοντας τα επίπεδα πρωτεΐνης που θανατώνει κύτταρα, μειώνοντας παράλληλα μια άλλη πρωτεΐνη που τα διατηρεί ζωντανά.

Ο Χονγκ πάντως δήλωσε ότι στο μέλλον οι έρευνες θα επικεντρωθούν στη διενέργεια του ακριβούς μηχανισμού της DIM.

Επισης η ντοματα και το ελαιολαδο συμβαλουν στην αντιμετωπιση πολλων μορφων καρκινου.Το πορτοκαλι συμφωνα με ερευνες που εγιναν σε νοσοκομεια της Αυστραλιας προστατευει απο πιθανη εμφανιση καρκινου
του στοματος.Το ρυζι προστατευει απο πιθανη εμφανιση καρκινου του
παχεως εντερου.

ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΟΙΣΤΡΟΓΟΝΑ ΕΠΙΚΙΝΔΥΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΜΑΣ;

Τα οιστρογόνα φαίνεται ότι αυξάνουν τον κίνδυνο εκδήλωσης καρκίνου του πνεύμονα στις γυναίκες, σύμφωνα με έρευνα της Δρ Τζιλ Ζίγκφριντ από το Πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ, η οποία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Lancet Oncology.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες και στη Βρετανία ο καρκίνος του πνεύμονα σκοτώνει περισσότερες γυναίκες από τον καρκίνο του μαστού. Αυτό οφείλεται εν μέρει στην αύξηση που παρατηρείται τα τελευταία 40 χρόνια του αριθμού των γυναικών που καπνίζουν. Η ομάδα της Δρ Ζίγκφριντ ανακάλυψε ότι μεταξύ ατόμων που καπνίζουν ίδιες ποσότητες τσιγάρων, οι γυναίκες έχουν διπλάσιες πιθανότητες να αναπτύξουν καρκίνο του πνεύμονα σε σχέση με τους άνδρες, ενώ και τα θύματα του παθητικού καπνίσματος είναι 2,5 φορές πιθανότερο να είναι γυναίκες παρά άνδρες.

Η επικεφαλής της έρευνας, στηριζόμενη σε δύο μελέτες, πιστεύει ότι η μεγαλύτερη ευαισθησία των γυναικών στις ανεπιθύμητες επιδράσεις του καπνού μπορεί να συνδέεται με τα υψηλότερα επίπεδα οιστρογόνων τους. Τα αποτελέσματα των ερευνών έδειξαν ότι κινδυνεύουν περισσότερο οι γυναίκες που μπήκαν στην εμμηνόπαυση σε μεγάλη ηλικία, καθώς και εκείνες που είχαν βραχείς καταμμήνιους κύκλους. Και στις δύο περιπτώσεις, τα επίπεδα των οιστρογόνων ήταν μεγαλύτερα από το μέσο όρο. Τα οιστρογόνα έχουν ήδη ενοχοποιηθεί για τους καρκίνους του μαστού, του ενδομητρίου και των ωοθηκών.

Η Σάρα Χιομ, επιστημονική συνεργάτιδα του Cancer Research Campaign, υποστηρίζει στο BBC ότι η παρατεταμένη έκθεση σε οιστρογόνα καταλήγει σε αύξηση της συχνότητας διαφόρων μορφών καρκίνου ακόμα και σε όργανα που δεν θεωρούνται ορμονο-ευαίσθητα.

Ωστόσο, ο Tιμ Κι, επιδημιολόγος στο Imperial Cancer Research Fund, αναφέρει ότι η επίδραση των οιστρογόνων είναι πολύ μικρότερης σημασίας σε σχέση με το κάπνισμα και ότι πρώτη προτεραιότητα για την αντιμετώπιση του καρκίνου του πνεύμονα αποτελεί η μείωση του ποσοστού των γυναικών που καπνίζουν.

Ειδικοί επιστήμονες στην έρευνα κατά του καρκίνου προβλέπουν ότι το 2020 ο καρκίνος του προστάτη θα είναι η πιο θανατηφόρα μορφή της ασθένειας στις οικονομικά ανεπτυγμένες χώρες.

Όπως μεταδίδει το BBC, επιστήμονες από το Cancer Research Campaign, υπολογίζουν ότι οι τεχνολογικές εξελίξεις θα μειώσουν τον αριθμό των θανάτων από καρκίνο στις δυτικές χώρες, αλλά στον αναπτυσσόμενο κόσμο θα αυξηθεί ο αριθμός των μορφών καρκίνου που σχετίζονται με το κάπνισμα, καθώς οι καπνοβιομηχανίες έχουν στρέψει το ενδιαφέρον τους σε αυτές τις αγορές.

Οι ερευνητές δηλώνουν ότι ο τρόπος ζωής των κατοίκων των ανεπτυγμένων χωρών, με την κακή διατροφή και την έλλειψη γυμναστικής, θα οδηγήσει σε αύξηση των κρουσμάτων κάποιων μορφών καρκίνου, όπως του στήθους, του εντέρου και του στομάχου.

Συγκεκριμένα, το 2020 οι επιστήμονες υπολογίζουν ότι μετά τον καρκίνο του προστάτη τα περισσότερα κρούσματα θα έχει ο καρκίνος του στήθους και στη συνέχεια του εντέρου, των πνευμόνων και του στομάχου.

Αντίθετα, στις αναπτυσσόμενες χώρες ο καρκίνος των πνευμόνων θα είναι η πιο κοινή μορφή, ακολουθούμενος από αυτόν του στήθους και του ήπατος.

Περισσότερο νερό, λιγότερο αλάτι συνιστούν οι ειδικοί

Κατευθυντήριες οδηγίες σχετικά με την κατανάλωση νερού και αλατιού εξέδωσε πρόσφατα το Αμερικανικό Ινστιτούτο Ιατρικής, έπειτα από τη διαπίστωση πως οι κάτοικοι της χώρας προσλαμβάνουν αρκετά υγρά αλλά και μεγάλες ποσότητες αλατιού.

Ομάδα ειδικών επισημαίνει πως η πρόσληψη άλατος από τους κατοίκους των ΗΠΑ και του Καναδά υπερβαίνει κατά πολύ τα όρια ασφαλείας και ενδέχεται να οδηγήσουν σε σοβαρές οργανικές βλάβες.

Σύμφωνα με τις συστάσεις του Ινστιτούτου, η μέση ημερήσια κατανάλωση νερού από τις γυναίκες δεν θα πρέπει να ξεπερνά τα 2,7 λίτρα και για τους άνδρες τα 3,7 λίτρα.

Οι ίδιοι τονίζουν πως η κατανάλωση καφέ, μπύρας ή άλλων ποτών συνεισφέρουν σημαντικά στην πρόσληψη νερού από τον οργανισμό και συνεπώς ο ακριβής εντοπισμός των ποτηριών νερού που απαιτούνται σε ημερήσια βάση δεν καθίσταται δυνατός.

"Τα άτομα που επιβάλλεται να καταναλώνουν μεγαλύτερες ποσότητες νερού είναι εκείνα που ζουν σε ζεστά κλίματα. Ωστόσο, το γενικό συμπέρασμά μας είναι πως το φυσικό αίσθημα της δίψας είναι εκείνο που καθοδηγεί την ανάγκη του οργανισμού για πρόσληψη υγρών, το οποίο τελικά δεν επιτρέπει στον τελευταίο να αφυδατωθεί", αναφέρει χαρακτηριστικά ένα από τα βασικά μέλη της επιστημονικής ομάδας.

Η ίδια επιτροπή ειδικών ανέδειξε την τάση των Αμερικανών να καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες άλατος με τα καθημερινά γεύματά τους.

Σύμφωνα με την κύρια σύσταση του Ινστιτούτου, τα υγιή άτομα ηλικίας από 19 έως 50 ετών θα πρέπει να καταναλώνουν κατά μέσο όρο μόλις 3,8 γραμμάρια αλατιού σε ημερήσια βάση, ενώ η οποιαδήποτε υπέρβαση αυτής της ποσότητας μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση ποικίλων οργανικών ανωμαλιών, όπως υπέρταση, εγκεφαλικά επεισόδια, νεφρική ανεπάρκεια και καρδιαγγειακά νοσήματα.

Η μέγιστη ημερήσια ποσότητα πρόσληψης αλατιού ορίστηκε από τους ειδικούς στα 5,8 γραμμάρια την ημέρα. Δυστυχώς, όπως επισημάνθηκε, η μέση ημερήσια πρόσληψη από τους άνδρες κυμαίνεται σε 7,8 έως 11,8 γραμμάρια και για τις γυναίκες σε 5,8 έως 7,8 γραμμάρια.

Τέλος, καταδείχθηκε η ανάγκη για μεγαλύτερη πρόσληψη καλίου, ώστε να αποφευχθούν τα συμπτώματα της υπέρτασης και της οστεοπόρωσης.

Η υπερκατανάλωση άλατος με το φαγητό αυξάνει την πιθανότητα προσβολής από καρκίνο του στομάχου, όπως επισημαίνει ιαπωνική έρευνα, η οποία δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό έντυπο British Journal of Cancer.

Συγκεκριμένα, μια ομάδα επιστημόνων από το National Cancer Centre Research Institute της Ιαπωνίας πραγματοποίησαν ενδεκαετή έρευνα μεταξύ 40.000 μεσήλικων κατοίκων της χώρας και ανακάλυψαν πως η πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου μεταξύ των ανδρών που κατανάλωναν τη μεγαλύτερη ποσότητα αλατιού ήταν μία στις 500 ανά έτος, ποσοστό διπλάσιο του αντίστοιχου που αφορούσε τα άτομα που κατανάλωναν τη μικρότερη ποσότητα.

Όσον αφορά τις γυναίκες, η πιθανότητα προσβολής από την επάρατη νόσο ήταν 1 στις 1.300 για όσες κατανάλωναν το περισσότερο αλάτι, σε σχέση με 1 προς 2.000 που ακολουθούσαν διατροφή με μικρές ποσότητες άλατος.

Ο καρκίνος του στομάχου αποτελεί τη δεύτερη πιο συχνή αιτία θανάτου σε παγκόσμιο επίπεδο. Μόνο το έτος 1996 τα θανάσιμα κρούσματα άγγιξαν τα 776.000, ενώ από παλαιότερες έρευνες είναι γνωστό πως η πρόσληψη μεγάλων ποσοτήτων άλατος από τον οργανισμό ενδέχεται να προκαλέσει ατροφική γαστρίτιδα, μια νόσο που προδιαθέτει στον καρκίνο του στομάχου.

Η συχνότητα της νόσου είναι ιδιαίτερα αυξημένη στην Ιαπωνία, όπου καταναλώνονται υψηλές ποσότητες έντονα αλατισμένων και καπνιστών τροφών. Καθώς όμως υιοθετούνται βαθμιαία τα δυτικά πρότυπα διατροφής, παρατηρείται μείωση του καρκίνου του στομάχου και αύξηση του καρκίνου του παχέος εντέρου και του μαστού.

"Η ίδια έρευνα καταδεικνύει πως, εκτός από το αλάτι, παράγοντες που ενισχύουν την πιθανότητα εμφάνισης της νόσου είναι το κάπνισμα και η χαμηλή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, ιδιαίτερα στους άνδρες", αναφέρει χαρακτηριστικά ένα από τα βασικά μέλη της επιστημονικής ομάδας.

Ο καρκίνος του μαστού είναι η πιο συχνή μορφή καρκίνου στις γυναίκες. Μία στις ένδεκα θα παρουσιάσει κατά τη διάρκεια της ζωής της καρκίνο του μαστού. Η ασθένεια αυτή αναλογεί περίπου στο 30% όλων των καρκινωμάτων των γυναικών και είναι η δεύτερη αιτία θανάτου γι' αυτές. Ο καρκίνος του μαστού εμφανίζεται και στους άνδρες, αλλά σε πολύ μικρότερη συχνότητα. Επειδή η μαστική μάζα είναι μικρή σε αυτούς, η διάγνωση είναι ευκολότερη. Η κληρονομικότητα παίζει σημαντικό ρόλο και στα δύο φύλα. Η πλειονότητα των ογκιδίων που εντοπίζονται στο μαστό είναι καλοήθεις όγκοι (μη καρκινικοί). Οι κύστες (ινοκυστική μαστοπάθεια), τα αδενώματα, τα λιπώματα, τα θηλώματα και άλλα δεν αποτελούν σοβαρό κίνδυνο για την υγεία και δεν μεταλλάσσονται σε καρκίνο. Ορισμένα από αυτά υποχωρούν αυτομάτως με την πρόοδο της ηλικίας και ιδίως με την εμμηνόπαυση. Ωστόσο, οι καταστάσεις αυτές πρέπει να λαμβάνονται υπόψη μέχρι να αποδείξουμε ότι δεν αποκρύπτουν κακοήθεια. Η λήψη ιστορικού και η καλή κλινική εξέταση του μαστού από έμπειρο γιατρό πολλές φορές είναι αρκετές. Σε ορισμένες περιπτώσεις, όμως το σχήμα του ογκιδίου δεν πληροί 100% τα χαρακτηριστικά του καλοήθους όγκου, ή το υγρό που εκκρίνεται από τη θηλή του μαστού είναι ύποπτο για κακοήθεια λόγω παρουσίας αίματος. Έτσι, ο γιατρός δεν μπορεί να είναι σίγουρος για το αν υπάρχει κακοήθεια ή όχι μόνο με την απλή κλινική εξέταση, γι' αυτό καταφεύγει σε εργαστηριακές εξετάσεις όπως μαστογραφία, κυτταρολογική εξέταση του υγρού, ακόμη και βιοψία κάποιου ογκιδίου, οι οποίες είναι απαραίτητες.

Απλές παθολογικές καταστάσεις του μαστού (καλοήθη νοσήματα του μαστού):

1. Ινοκυστική μαστοπάθεια
Είναι η παρουσία ογκιδίων που είναι βασικά κύστες, οι οποίες προέρχονται από διάταση των πόρων του μαστικού αδένος. Η νόσος είναι αγνώστου αιτιολογίας και έχει άμεση σχέση με την ορμονική κατάσταση της γυναίκας. Η ινοκυστική μαστοπάθεια είναι πολύ συχνή σε γυναίκες ηλικίας 30 έως 50 ετών. Συνήθως δεν παρουσιάζει συμπτώματα. Το 10 έως 20% των γυναικών με ινοκυστική μαστοπάθεια εμφανίζουν κάποια συμπτώματα όπως μασταλγία ή εκροή υγρού από τη θηλή, η χροιά του οποίου ποικίλλει από ορώδης έως αιματηρή. Η διάγνωση της νόσου είναι συνήθως εύκολη με την κλινική εξέταση και την ψηλάφηση του μαστού ή με μαστογραφία. Υποχωρεί αυτομάτως μετά την εμμηνόπαυση.

2. Ιναδενώματα
Αποτελούν καλοήθεις νεοπλασίες των αδενικών λοβών του μαστού. Η συχνότητα της συγκεκριμένης νόσου είναι μικρότερη από αυτήν της ινοκυστικής μαστοπάθειας και αγνώστου αιτιολογίας, αλλά έχει στενή σχέση με την ορμονική κατάσταση της γυναίκας. Όπως και στην ινοκυστική μαστοπάθεια, τα ιναδενώματα εμφανίζονται σε νέες γυναίκες. Η διάγνωση της νόσου γίνεται με την απλή εξέταση και την ψηλάφηση του μαστού, με μαστογραφία ή με βιοψία του ογκιδίου.

3. Θηλώματα
Είναι καλοήθης υπερπλαστική εξεργασία του επιθηλίου των γαλακτοφόρων πόρων του μαστού. Η νόσος αυτή δεν εμφανίζεται συχνά. Η αιτιολογία των θηλωμάτων παραμένει άγνωστη. Πιθανώς να έχουν σχέση με την ορμονική κατάσταση της γυναίκας ή με παλιές κακώσεις ή παλιούς τραυματισμούς του μαστού. Το συνηθέστερο σύμπτωμα του θηλώματος είναι η αυτόματη εκροή υγρού από τη θηλή, που μπορεί να έχει διάφορα χρώματα και συνήθως είναι αιματηρό. Η διάγνωση του θηλώματος πολλές φορές είναι δυσχερής. Η κυτταρολογική εξέταση του υγρού που εκκρίνεται είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την αποκλεισμό της κακοήθειας. Η χειρουργική αφαίρεση της βλάβης και η ιστολογική εξέταση αποτελούν την καλύτερη διάγνωση και θεραπεία.

4. Γαλακτοφορεκτασία
Είναι η διάταση ορισμένων πόρων του μαστού. Η νόσος αυτή δεν είναι συχνή. Συνήθως εμφανίζεται στις πολύτεκνες γυναίκες με ορμονικές διαταραχές, παλαιότερες φλεγμονές ή τραύματα του μαστού. Οι γυναίκες που πάσχουν από γαλακτοφορεκτασία μπορεί να έχουν μασταλγία (πόνο), τοπικά σημεία φλεγμονής, όπως ερυθρότητα, οίδημα και αύξηση της θερμοκρασίας του δέρματος του μαστού, εκροή κίτρινου, κιτρινοπράσινου ή και αιματηρού υγρού από τη θηλή.

5. Λιπώματα
Τα λιπώματα του μαστού είναι αγνώστου αιτιολογίας. Σχηματίζουν ημίσκληρα ογκίδια στη μαστική μάζα, τα οποία έχουν διάφορα μεγέθη, είναι στρογγυλά και ευκίνητα με ομαλό περίγραμμα. Δεν είναι σπάνια πάθηση του μαστού και εμφανίζεται συχνότερα στους λιπώδεις και μεγάλους μαστούς. Τα λιπώματα συνήθως δεν προκαλούν κανένα σύμπτωμα, εκτός εάν πιέζουν κάποιο όργανο. Η διάγνωση είναι εύκολη με μια ψηλάφηση του μαστού ή με μαστογραφία. Σπανίως απαιτούν θεραπεία.

6. Κύστες
Οι κύστες του μαστού είναι στρογγυλές και έχουν μαλακή σύσταση και ομαλό περίγραμμα. Έχουν σχέση με την ορμονική κατάσταση του οργανισμού και γι' αυτό είναι δυνατόν να έχουν διαφορετικό μέγεθος στη διάρκεια του ωοθηκικού κύκλου. Είναι συχνή νόσος και συνήθως δεν προκαλούν συμπτώματα. Σπανίως χρειάζονται χειρουργική ή φαρμακευτική αντιμετώπιση.

Οι παραγοντες κινδυνου για καρκινο του μαστου ειναι
Μεγαλος κινδυνος:
Φυλο(99%γυναικες,1%ανδρες)
Ηλικια(50-70)
Συγγενεις πρωτου βαθμου(μητερα,αδελφη,κορη) με καρκινο μαστου
Ιστορικο καρκινου στον αλλο μαστο

Μικροι κινδυνοι για καρκινο μαστου:
Εμμηνοπαυση σε μικρη ηλικια
Παχυσαρκια
Ορμονικα σκευασματα ή αντισυλληπτικα για πολλα χρονια
Ακτινοβολια
Εναρξη εμμηνου ρυσεως σε μικρη ηλικια

Συνισταται οι γυναικες ανω των 40 να κανουν μαστογραφια μια φορα τον χρονο.Ενω οταν υπαρχει ιστορικο στην οικογενεια συνισταται να ξεκινησει
σε μικροτερη ηλικια η μαστογραφια(απο τα 30).Επισης η καλη διατροφη(φρουτα,λαχανικα κ.λ.π)
μειωνει τις πιθανοτητες να αναπτυχθει καρκινος.

Η οστεοπόρωση μας αφορά όλους
Μαίρη Μπιμπή, Δημοσιογράφος:

Η οστεοπόρωση έχει χαρακτηριστεί ως "σιωπηλή πάθηση", καθώς προχωρά σταδιακά χωρίς εμφανή συμπτωματολογία. Ωστόσο παραμένει ένα σοβαρό πρόβλημα υγείας. Με αφορμή το φετινό εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας κατά της Οστεοπόρωσης στις 20 Οκτωβρίου, το Health.in.gr σάς παρουσιάζει τα βασικά χαρακτηριστικά της πάθησης, καθώς και τα προληπτικά μέτρα που όλοι θα πρέπει να λαμβάνουμε.

Τι είναι η οστεοπόρωση

Είναι μια πολύπλοκη πάθηση που κάνει τα οστά πιο λεπτά και εύθρυπτα, πορώδη και πιο επιρρεπή στα κατάγματα. Υπάρχουν δύο κατηγορίες οστεοπόρωσης, η φλοιώδης οστική απώλεια, η οποία χαρακτηρίζεται από σκελετική αποδυνάμωση και τελικά οδηγεί σε κατάγματα των μακρών οστών, και η απώλεια οστικών κυττάρων, η οποία έχει ως αποτέλεσμα κατάγματα από καταπόνηση ή συμπίεση των σπονδύλων.Η ελλατωση υψους
που παρατηρειται σε πολλες γυναικες ειναι μια απο τις εκδηλωσεις της
οστεοπορωσης.

Πώς εκδηλώνεται

Συνήθως το πρώτο εμφανές σύμπτωμα είναι ένα οστικό κάταγμα. Αλλα εμφανή συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν την απώλεια ύψους και την κύφωση που επέρχονται σταδιακά με την πάροδο του χρόνου. Η οστεοπόρωση μπορεί να προκαλέσει και άλλες αλλαγές που περνούν απαρατήρητες, οι οποίες όμως μπορούν να εντοπιστούν με τις κατάλληλες διαγνωστικές δοκιμασίες.

Ομάδες υψηλού κινδύνου

Ατομα που κινδυνεύουν να νοσήσουν από οστεοπόρωση και ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου είναι:

- γενικά άνδρες και γυναίκες άνω των 65 ετών

- οι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες και ειδικότερα αυτές στις οποίες η εμμηνόπαυση συνέβη πριν από την ηλικία των 45 ετών

- άνδρες και γυναίκες που έχουν ορμονικές διαταραχές

- άτομα τα οποία κάνουν συστηματική μακροχρόνια λήψη συγκεκριμένων κατηγοριών φαρμακευτικών σκευασμάτων, όπως στεροειδή, αντικαταθλιπτικά, θυρεοειδικές ορμόνες ή βιταμίνη Α

- άτομα των οποίων η δίαιτα είναι φτωχή σε ασβέστιο

- άτομα που κάνουν καθιστική ζωή

- οι χρόνιοι καπνιστές ή όσοι καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες αλκοολούχων ποτών

- άτομα των οποίων συγγενικό πρόσωπο έχει ήδη οστεοπόρωση

- ασθενείς που αντιμετωπίζουν χρόνια προβλήματα, όπως ο διαβήτης, η κυστική ίνωση, σύνδρομα δυσαπορρόφησης της τροφής, ορισμένες γενετικές ανωμαλίες, νεφρικά νοσήματα, βουλιμία, ανορεξία και ενδοκρινολογικές διαταραχές

- άτομα τα οποία έχουν μικρό σωματικό βάρος και μικρό ανάστημα ανεξαρτήτως ηλικίας και τέλος

- γενικά όλοι οι εκπρόσωποι της καυκάσιας και ασιατικής φυλής (χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η οστεοπόρωση δεν αφορά και τις υπόλοιπες φυλές).

Η οστεοπόρωση δεν αφορά μόνο στις ηλικιωμένες γυναίκες

Η οστεοπόρωση έχει συνδεθεί κυρίως με τις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, ενώ αφορά τόσο στους άνδρες όλων των ηλικιακών ομάδων όσο και στις νεαρές γυναίκες. Η έρευνα για την ανδρική οστεοπόρωση είναι ακόμη σε πρώιμα στάδια και έτσι δεν μπορούμε με σιγουριά να εξηγήσουμε τους λόγους ύπαρξής της. Ωστόσο οι περισσότερες περιπτώσεις ανδρικής οστεοπόρωσης πιστεύεται ότι είναι απόρροια ασθενειών ή θεραπευτικών αγωγών, υπάρχουν όμως και άλλες περιπτώσεις των οποίων η αιτιολογία παραμένει ακόμα άγνωστη.

Η κύρια αιτία είναι η χορήγηση κορτικοστεροειδών διά της στοματικής οδού. Αλλες καταστάσεις που προδιαθέτουν στην οστεοπόρωση είναι ο υπογοναδισμός (ανεπαρκής έκκριση των γεννητικών ορμονών), ο αλκοολισμός και το σύνδρομο Cushing. Τέλος, τα άτομα που έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση οργάνων αντιμετωπίζουν αυξημένες πιθανότητες να νοσήσουν.

Δεν πρέπει να παραβλέψουμε και τις περιπτώσεις οστεοπόρωσης σε γυναίκες κάτω των 45 ετών, ως απόρροια μη ισορροπημένης διατροφής κατά την κρίσιμη για την ανάπτυξη των οστών παιδική και εφηβική ηλικία, καθώς και της καθιστικής ζωής κατά τα πρώτα χρόνια της ενήλικου ζωής.

Πρόληψη

Η πρόληψη πάντα είναι καλύτερη από τη θεραπεία. Τα οστά αναπτύσσονται κυρίως κατά την εφηβεία και τελικά φτάνουν στη μέγιστη οστική μάζα μετά την ηλικία των 30 ετών. Καθ' όλη τη διάρκεια αυτής της περιόδου ανάπτυξης του ανθρώπινου σκελετού όλοι έχουμε τη δυνατότητα και την ευκαιρία να κάνουμε τα οστά μας όσο πιο γερά γίνεται, καταναλώνοντας τροφές από όλες τις διατροφικές ομάδες και ακολουθώντας ένα καθημερινό πρόγραμμα εκγύμνασης.

Διατροφή

Αν είστε άνω των 35 ετών, μπορείτε να προστατεύσετε την υγεία σας λαμβάνοντας ικανοποιητικές ποσότητες ασβεστίου. Είναι ένα χημικό στοιχείο το οποίο "αφθονεί" στο ανθρώπινο σώμα και ανιχνεύεται κυρίως στα οστά (99%) και τα δόντια. Από επιστημονικές έρευνες έχει αποδειχθεί ότι η έλλειψη ασβεστίου είναι μια εκ των βασικών αιτίων της οστεοπόρωσης.

Η συνιστώμενη ημερήσια ποσότητα ασβεστίου για τους ενηλίκους είναι 800mg ημερησίως, για τις εμμηνοπαυσιακές γυναίκες 1.500mg ημερησίως και για τα άτομα της τρίτης ηλικίας 1.200mg ημερησίως.

Πλούσιες πηγές ασβεστίου είναι το γάλα, τα γαλακτοκομικά προϊόντα γενικότερα, το αβγό, τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, το μπρόκολο, τα όσπρια, τα σιτηρά και οι ξηροί καρποί. Εξίσου ευεργετική επίδραση για την υγεία έχουν και τα συμπληρώματα ασβεστίου που χορηγούνται σε διάφορες καταστάσεις όπως η δυσανεξία στη λακτόζη.

Πρέπει να σημειώσουμε ότι η αυξημένη λήψη ασβεστίου δεν είναι ικανή να σας προστατεύσει, καθώς η έλλειψη και άλλων στοιχείων από τον οργανισμό συντελεί τελικά στην εκδήλωση της οστεοπόρωσης.

Ωστόσο το ασβέστιο όταν χορηγείται μόνο του προκαλεί προβλήματα στην απορρόφηση άλλων στοιχείων από τον οργανισμό, όπως ο σίδηρος, ο ψευδάργυρος και το μαγνήσιο. Η αναλογία μαγνησίου-ασβεστίου είναι συνήθως στα σκευάσματα αυτά 1:2.

Παράγοντες που συντελούν στην ταχεία απώλεια ασβεστίου είναι η καθημερινή κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων καφεΐνης, αλκοόλ και αλατιού, τα οποία προκαλούν αυξημένη απέκκριση ασβεστίου και γενικά συνδέονται με αυξημένες πιθανότητες οστεοπόρωσης.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε και τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε φώσφορο. Ο φώσφορος εκτοπίζει το ασβέστιο από τα οστά. Οι ζωικές πρωτεΐνες και τα αναψυκτικά περιέχουν υψηλές συγκεντρώσεις φωσφόρου και θα πρέπει να αποφεύγονται ή να καταναλώνονται με μέτρο.

Εκτός του ασβεστίου, το μαγνήσιο επίσης εντοπίζεται κυρίως στα οστά (50%). Συμμετέχει στη διαδικασία μεταβολισμού του ασβεστίου και της σύνθεσης της βιταμίνης D και γενικά στο σχηματισμό των οστών. Η ημερήσια λήψη 800 έως 1.000mg μαγνησίου θεωρείται γενικά ασφαλής και αποτελεσματική στην πρόληψη της οστεοπόρωσης, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η δόση δεν μπορεί να διαφοροποιηθεί κατά περίπτωση.

Η βιταμίνη D παίζει καθοριστικό ρόλο στην απορρόφηση του ασβεστίου. Η ανεπαρκής έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία και η φτωχή διατροφή σε βούτυρο, λιπαρά ψάρια και γάλα μπορεί να συντελέσουν στην εκδήλωση της οστεοπόρωσης. Σε άτομα ωστόσο που ζουν σε περιοχές με μικρά διαστήματα ηλιοφάνειας συνήθως συνταγογραφούνται διατροφικά συμπληρώματα. Η ημερήσια λήψη 200 έως 400 IU βιταμίνης D κρίνεται ικανοποιητική.

Γυμναστική

Η σωματική άσκηση σε καθημερινή βάση μπορεί να συμβάλλει στην ενδυνάμωση των οστών, αρκεί να γίνεται συστηματικά και πάντα υπό την καθοδήγηση ενός γυμναστή. Το βάδισμα, το τρέξιμο, η ποδηλασία, ένα πρόγραμμα μυϊκών διατάσεων αλλά και γενικά η αερόβια άσκηση μπορεί να αποδειχθούν ιδιαίτερα ωφέλιμα για όλες τις ηλικιακές ομάδες. Φυσικά το καλύτερο είναι να μάθετε τα παιδιά σας να γυμνάζονται από την παιδική ηλικία και αν εσείς οι ίδιοι έχετε χρόνια να γυμναστείτε, καιρός είναι να ξεκινήσετε αμέσως.

Ανεξαρτήτως ηλικίας θα πρέπει στις καθημερινές σας δραστηριότητες να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί. Όταν γυμνάζεστε να φοράτε τα κατάλληλα υποδήματα και να χρησιμοποιείτε τα ειδικά στρώματα, ώστε να μειώνονται οι πιθανότητες τραυματισμών και πτώσεων. Αν είστε άνω των 65 ετών, επιλέξτε προγράμματα αερόβιας γυμναστικής στο νερό, ένα νέο τρόπο ενίσχυσης των οστών με γρήγορα αποτελέσματα.

Προληπτικός εργαστηριακός έλεγχος

Η σωστή διατροφή και η καλή φυσική κατάσταση μπορεί να θωρακίζουν τον οργανισμό από τον κίνδυνο της οστεοπόρωσης, ωστόσο αναγκαίο είναι όλοι να προνοούμε και να κάνουμε κάποιον προληπτικό εργαστηριακό έλεγχο προκειμένου να έχουμε σαφή εικόνα της κατάστασης της υγείας μας.

Το πρώτο βήμα για τη διάγνωση της οστεοπόρωσης είναι η μέτρηση της οστικής πυκνότητας, καθώς αυτή αποτελεί τον καλύτερο δείκτη για την πρόληψη μελλοντικών καταγμάτων.

Σύμφωνα με τους ειδικούς η μέτρηση της οστικής πυκνότητας είναι απαραίτητη σε όλους τους ενηλίκους άνω των 65 ετών, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θα πρέπει να περιμένετε να φτάσετε σε αυτή την ηλικία. Η πρώτη εξέταση για τη μέτρησης της οστικής πυκνότητας είναι καλύτερα να γίνεται τουλάχιστον στις γυναίκες περίπου στην ηλικία των 35 ετών.

Γενικά η μέτρηση της οστικής πυκνότητας ενδείκνυται:

- στις γυναίκες με έλλειψη οιστρογόνων

- στα άτομα με ανωμαλίες της σπονδυλικής στήλης (οστεοπόρωση, οστεοπενία, κατάγματα της σπονδυλικής στήλης)

- στα άτομα που κάνουν μακροχρόνια θεραπεία με κορτικοστεροειδή

- στα άτομα με πρωτοπαθή υπερπαραθυρεοειδισμό και τέλος

- στα άτομα που άμεσα σκοπεύουν να υποβληθούν σε θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης.

Η μέτρηση της οστικής πυκνότητας μπορεί να γίνει με διάφορες διαγνωστικές τεχνικές, οι οποίες γίνονται με τη χρήση ακτινών Χ ή και υπερήχων. Οι νεότερες τεχνικές που χρησιμοποιούν υπερήχους έχουν το πλεονέκτημα του χαμηλότερου κόστους και της μη ακτινοβόλησης του ασθενούς.

Θεραπεία

Η πρόοδος της ιατρικής επιστήμης προσφέρει πληθώρα θεραπευτικών σχημάτων για την αντιμετώπισης της οστεοπόρωσης ανάλογα με την περίπτωση του κάθε ασθενούς. Βασικός στόχος της αγωγής που συνήθως επιλέγεται από το θεράποντα ιατρό είναι η πρόληψη ή η μείωση της περαιτέρω απώλειας της οστικής πυκνότητας και η αύξηση της οστικής μάζας και τελικά η μείωση του κινδύνου των καταγμάτων.

Η απόφαση για την επιλογή του θεραπευτικού σχήματος γίνεται πάντα με τη σύμφωνη γνώμη του ασθενούς, ο οποίος έχει δώσει αναλυτική πληροφόρηση για τον ιατρικό του ιστορικό (αν είχε υποστεί κατάγματα στην παιδική ή εφηβική ηλικία και σε ποια σημεία, αν υπάρχει κληρονομικότητα σε χρόνια νοσήματα, μακροχρόνια χρήση φαρμακευτικών σκευασμάτων και γενικά οτιδήποτε μπορεί να βοηθήσει στην τελική απόφαση).

Τα κυριότερα θεραπευτικά σχήματα για την αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης είναι:

- Θεραπεία υποκατάστασης με οιστρογόνα: τα εν λόγω σκευάσματα έχει αποδειχθεί ότι μειώνουν γενικά τον αριθμό των καταγμάτων στις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες καθυστερώντας την απώλεια των οστικών κυττάρων. Επιπλέον προστατεύουν από τα καρδιαγγειακά νοσήματα, τον καρκίνο του παχέος εντέρου και τη νόσο Αλτσχάιμερ.

- Διφοσφωνικά: Τα δεύτερης γενιάς διφοσφωνικά είναι πιο ισχυρά και δεν αυξάνουν τη συγκέντρωση των αλάτων στα οστά. Τα διφοσφωνικά βελτιώνουν την οστική μάζα, ενώ τα αποτελέσματα της θεραπείας διαρκούν και ένα χρόνο μετά τη λήξη της. Η συνιστώμενη δοσολογία για την θεραπεία της οστεοπόρωσης είναι 10 mg ημερησίως.

- Σκευάσματα καλσιτονίνης: πρόκειται για ενέσιμα ή εισπνεόμενα διαλύματα που καθυστερούν οστική επαναρρόφηση αναστέλλοντας τη δραστηριότητα των οστεοκλαστών.

- Ραλοξιφένη: πρόκειται για τον πρώτο εκλεκτικό ρυθμιστή των υποδοχέων οιστρογόνων που συμβάλλει στην αύξηση της οστικής πυκνότητας και τη μείωση των συγκεντρώσεων των ολικών και των χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεϊνών στον ορό του αίματος. Η θεραπευτική αυτή αγωγή επιλέγεται για τις περιπτώσεις των γυναικών που δεν μπορούν να υποβληθούν σε θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης με οιστρογόνα. Οι παρενέργειες είναι ήπιας μορφής με συχνότερη τις εξάψεις.

Οστεοπόρωση και γυμναστική, κλειδί για την υγεία σας...
Γιώργος Σκόλιας, Εργοφυσιολόγος

Οστεοπόρωση είναι η βαθμιαία μείωση της οστικής μάζας, η οποία οφείλεται στην ελάττωση της περιεκτικότητας των οστών σε μέταλλα και κυρίως σε ασβέστιο. Αυτή η διαδικασία κάνει τα οστά λεπτά και αδύνατα, μειώνοντας τη μηχανική τους αντοχή. Έτσι, το άτομο γίνεται επιρρεπές σε τραυματισμούς των οστών και σε προχωρημένο στάδιο αισθάνεται συχνά πόνους στο μυοσκελετικό σύστημα. Η οστεοπόρωση προσβάλλει συνήθως τις γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας, χωρίς όμως να αποκλείονται γυναίκες μικρότερης και άνδρες μεγαλύτερης ηλικίας. Ειδικά για τις γυναίκες, έχει παρατηρηθεί ότι η μείωση της οστικής μάζας γίνεται πιο έντονη μετά την εμμηνόπαυση, κυρίως λόγω της απότομης πτώσης των οιστρογόνων. Μετά την εμμηνόπαυση συνήθως οι γυναίκες παρουσιάζουν χαμηλά επίπεδα οιστρογόνων, μικρότερα και από αυτά των ανδρών.

Ακόμη, διάφοροι άλλοι παράγοντες μπορεί να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για τη γρηγορότερη εμφάνιση της οστεοπόρωσης. Συνήθειες όπως το κάπνισμα, η χρήση αλκοόλ, η κατάχρηση καφεΐνης, αλλά και η μειωμένη διατροφική πρόσληψη ασβεστίου, η υψηλή σε πρωτεΐνη διατροφή (πρωτεϊνικές δίαιτες), η ιδιαίτερα υψηλή σε φυτικές ίνες διατροφή και η λήψη κάποιων φαρμακευτικών ουσιών ενοχοποιούνται για τη μείωση της οστικής μάζας, μέσω της ελάττωσης της οστεοσύνθεσης.

Η ημερήσια πρόσληψη ασβεστίου είναι σημαντικός διατροφικός παράγοντας για την πρόληψη της οστεοπόρωσης. Περίπου το 2% του σωματικού βάρους αποτελείται από ασβέστιο, το 99% του οποίου βρίσκεται στα οστά και στα δόντια. Ακόμη, το ασβέστιο ρυθμίζει τη λειτουργία του νευρομυϊκού συστήματος και είναι απαραίτητο για την πήξη του αίματος.

Το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα αποτελούν την κύρια πηγή διατροφικού ασβεστίου για τον ανθρώπινο οργανισμό, καθώς το ασβέστιο που περιέχεται σε αυτά παρουσιάζει τη μεγαλύτερη βιοδιαθεσιμότητα, με άλλα λόγια απορροφάται με τις καλύτερες δυνατές συνθήκες από τον οργανισμό. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται στην κατανάλωση αποβουτυρωμένου γάλακτος και γαλακτοκομικών προϊόντων, γιατί, μαζί με το λίπος, απομακρύνονται και οι λιποδιαλυτές βιταμίνες. Η λιποδιαλυτή βιταμίνη D, που απομακρύνεται μαζί με το λίπος από το άπαχο γάλα και τα προϊόντά του, είναι απαραίτητη για την απορρόφηση του ασβεστίου από τον οργανισμό.

Για την πρόληψη της οστεοπόρωσης, εκτός από τους διατροφικούς παράγοντες, σημαντική είναι και η σωματική άσκηση. Τα οστά αυξάνουν τη μάζα τους, μέσω της εναπόθεσης μετάλλων, αντιδρώντας σε μηχανική φόρτιση. Ατομα που είναι αγύμναστα μπορούν να έχουν τέτοιου είδους φόρτιση στο σκελετό τους μέσω δραστηριοτήτων με χαμηλή ένταση, όπως το έντονο περπάτημα και άλλες αερόβιες δραστηριότητες. Η βαθμιαία αύξηση της προπονητικής έντασης είναι απαραίτητη για τη μηχανική φόρτιση των οστών και μπορεί με τη σειρά της να οδηγήσει σε αύξηση της οστεοσύνθεσης. Για την περαιτέρω φόρτιση του σκελετού και την αποτελεσματικότερη αντιστροφή των αποτελεσμάτων της οστεοπόρωσης, είναι απαραίτητη η προπόνηση με αντιστάσεις.

Το πρόγραμμα προπόνησης με αντιστάσεις στα αρχικά στάδια πρέπει να χαρακτηρίζεται από χαμηλά επίπεδα έντασης. θα πρέπει να εκτελείται τρεις φορές την εβδομάδα και να περιλαμβάνει πέντε έως επτά ασκήσεις που θα κινητοποιούν μεγάλες μυϊκές ομάδες. Η επιλογή της αντίστασης πρέπει να εξαρτάται από τη φυσική κατάσταση της γυναίκας που επιθυμεί να ασκηθεί ή και από τις άλλες συνυπάρχουσες παθήσεις. Το προπονητικό πρόγραμμα θα πρέπει να επιτρέπει την εκτέλεση τριών σετ των οκτώ έως δέκα επαναλήψεων. Είναι δυνατόν να οδηγήσει στα επιθυμητά αποτελέσματα, εφόσον βέβαια συνδυαστεί με την κατάλληλη διατροφή.

Η μάχη για την οστεοπόρωση πρέπει να αρχίζει νωρίς

Ηλικίες μεταξύ 10 και 20 ετών

Στις ηλικίες αυτές πρέπει να υπάρχουν όλες οι απαραίτητες προϋποθέσεις για τη σωστή αύξηση της οστικής μάζας, όπως η σωστή πρόσληψη ασβεστίου, η σωματική άσκηση, η σωστή πρόσληψη θερμίδων και η φυσιολογική έμμηνος ρύση, ειδικά μετά την ηλικία των 16 ετών.

Ηλικίες μεταξύ 20 και 35 ετών

Στις ηλικίες αυτές, τα οστά έχουν τη μεγαλύτερη δυνατή μάζα και πρέπει να διατηρηθούν σε αυτή όσο το δυνατόν περισσότερο. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με τη σωστή πρόσληψη ασβεστίου και την απαραίτητη σωματική άσκηση. Κάθε αλλαγή στην έμμηνο ρύση πρέπει να αναφέρεται στον ειδικό γιατρό.

Ηλικίες μεταξύ 35 και 50 ετών

Θεωρητικά, σε αυτές τις ηλικίες αρχίζει η μείωση της οστικής μάζας. Ωστόσο, η σωστή πρόσληψη ασβεστίου και η σωματική άσκηση είναι οι πλέον σημαντικοί παράγοντες για τη διατήρησή της. Εάν υπάρχουν πρόωρα συμπτώματα εμμηνόπαυσης, επικοινωνήστε αμέσως με το γιατρό σας.

Ηλικίες άνω των 50 ετών

Όταν μια γυναίκα βρίσκεται στην εμμηνόπαυση, ο ρυθμός μείωσης της οστικής μάζας κυμαίνεται από 1% έως 6% το χρόνο. Η σωστή πρόσληψη ασβεστίου και η σωματική άσκηση παραμένουν σημαντικοί παράγοντες για τη διατήρηση της οστικής μάζας, ενώ ο ειδικός γιατρός θα αποφασίσει για την πιθανή φαρμακευτική αγωγή που απαιτείται.

Τα οιστρογόνα ένοχα για τον καρκίνο του πνεύμονα στις γυναίκες

Edited by - VIKING on 14/02/2004 00:21:35

Εάν καπνίζετε επί 20 χρόνια τουλάχιστον, έχετε 40% περισσότερες πιθανότητες να πάθετε καρκίνο του παχέος εντέρου, σύμφωνα με μια νέα έρευνα που ενοχοποιεί τον καπνό για έναν στους οκτώ θανάτους τέτοιου τύπου.

Οι ερευνητές της Αμερικανικής Αντικαρκινικής Εταιρείας κατέληξαν σε αυτό το συμπέρασμα, αφού παρακολούθησαν 78.351 ανθρώπους επί 14 συναπτά έτη. Τα στοιχεία που προέκυψαν έδειξαν ότι υπάρχει μια σημαντική στατιστική σχέση ανάμεσα στον καρκίνο του εντέρου και του ορθού με το κάπνισμα.

Η Αν Τσάο, επικεφαλής της έρευνας, δήλωσε στο CNN ότι από προγενέστερες έρευνες είναι γνωστό ότι τα καρκινογόνα στοιχεία που εμπεριέχονται στον καπνό μπορεί να δημιουργήσουν όγκους στο έντερο και το ορθό, ενώ ενδέχεται να βλάψουν και το DNA των κυττάρων.

Με βάση την έρευνα, η Τσάο υπολογίζει ότι περισσότεροι από 56.000 Αμερικανοί θα πεθάνουν από καρκίνο του έντερου και του ορθού, ενώ το 12% αυτών των καρκίνων θα οφείλεται στο κάπνισμα. Αξίζει να επισημάνουμε ακόμα ότι, σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας, γίνεται διάγνωση του καρκίνου του παχέος εντέρου σε 780.000 ανθρώπους ετησίως.

.
Χανιά: Μανιώδεις καπνίστριες εμφανίζονται οι νεαρές από τα Χανιά, καθώς τα ποσοστά αυτών που δοκιμάζουν τον καπνό έχουν αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Την ίδια στιγμή, ο αριθμός των αγοριών που έρχονται σε επαφή με το τσιγάρο είναι αισθητά μειωμένος. Τις παρατηρήσεις και την έρευνα υπογράφει το παράρτημα της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας στα Χανιά.

Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο πρόεδρος του παραρτήματος, Κώστα Αρχοντάκης, μιλώντας στην εφημερίδα "Χανιώτικα Νέα", τα περιστατικά καρκίνου του πνεύμονα στο νομό παρουσιάζουν αύξηση, καθώς το τσιγάρο έχει γίνει συνήθεια στις νεαρές κοπέλες.

Αντίθετα, τα στατιστικά στοιχεία της έρευνας αποδεικνύουν ότι στα αγόρια υπάρχει ελάττωση.

Η Aντικαρκινική Eταιρεία προσπαθεί να έρχεται σε επαφή με νεαρά άτομα, καθώς, όπως λέει ο κ. Αρχοντάκης, "έχουμε καταλάβει ότι όσο μεγαλύτερη είναι η ηλικία του καπνιστή τόσο δυσκολότερη είναι η προσπάθειά του να πει 'όχι' στο τσιγάρο".

Τον τελευταίο καιρό, η Aντικαρκινική Eταιρεία έχει εντείνει τις προσπάθειές της, διοργανώνοντας ομιλίες σε επαρχιακές πόλεις και σχολεία σχετικά με αυτό το ευαίσθητο θέμα.

Η μείωση του καπνίσματος δεν έχει οφέλη στην υγεία

Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με έρευνα της US Mayo Clinic που δημοσιεύει το BBC, η μείωση της ποσότητας των τσιγάρων που καταναλώνει ένας καπνιστής την ημέρα δεν φαίνεται ωφελεί την υγεία του.

"Μόνο όταν κάποιος κόψει εντελώς το κάπνισμα θα έχει άμεσα και φανερά οφέλη. Δεν υπάρχουν επιστημονικά δεδομένα που να πιστοποιούν ότι η μείωση της κατανάλωσης προϊόντων καπνού ωφελεί την υγεία" δήλωσε ο επικεφαλής της έρευνας Δρ Ρίτσαρντ Χαρτ.

Το έντονο στρες ενδέχεται να διαταράσσει σημαντικά τη φυσιολογική λειτουργία της μνήμης και της μάθησης, σύμφωνα με έρευνα που διεξήχθη σε πειραματόζωα και παρουσιάστηκε σε συνέδριο στις ΗΠΑ.

"Εξετάσαμε την υπόθεση ότι είναι δύσκολο να θυμηθεί κανείς πληροφορίες που συγκράτησε προτού υποβληθεί σε συνθήκες στρες" αναφέρει στο Reuters Health ο Δρ Ντέιβιντ Ντάιαμοντ του Νοσοκομείου Tampa Veterans Affairs στο Σαν Φρανσίσκο.

Σε παρουσίασή του στο συνέδριο Πειραματικής Βιολογίας 2001, που διεξήχθη στο Ορλάντο, ο Δρ Ντάιαμοντ επισήμανε ότι το στρες επηρεάζει την ηλεκτρική δραστηριότητα του ιππόκαμπου, μιας περιοχής του εγκεφάλου που καθορίζει ποιες πληροφορίες θα περάσουν από τη βραχυπρόθεσμη στη μακροπρόθεσμη μνήμη.

Σε ένα από τα πειράματα που εφάρμοσαν οι ερευνητές, δύο ομάδες αρουραίων διδάχθηκαν τη σωστή διαδρομή για να εξέλθουν από ένα λαβύρινθο. Στη συνέχεια, η μία από τις δύο ομάδες τοποθετήθηκε σε κλουβιά δίπλα σε γάτες και η άλλη χρησιμοποιήθηκε ως ομάδα ελέγχου.

"Οι αρουραίοι που είχαν υποβληθεί σε στρες δεν θυμούνταν καθόλου (τη σωστή διαδρομή)" εξηγεί ο Δρ Ντάιαμοντ. "Η μνήμη τους είχε διαγραφεί εντελώς" προσθέτει.

Για να διδαχθούν εκ νέου πώς να βγαίνουν από το λαβύρινθο, οι αρουραίοι της πρώτης ομάδας χρειάστηκαν χρονικό διάστημα πολύ μεγαλύτερο σε σχέση με την πρώτη φορά. Η παρατήρηση αυτή οδήγησε τους ερευνητές στο συμπέρασμα ότι το στρες διαταράσσει την ικανότητα εκμάθησης νέων δραστηριοτήτων.

Σε ένα δεύτερο πείραμα, οι συνεργάτες του Δρ Ντάιαμοντ τοποθέτησαν μία ομάδα αρουραίων σε κλουβιά δίπλα σε γάτες για διάστημα πέντε εβδομάδων και φρόντιζαν να αλλάζουν συχνά τις συνθήκες διαβίωσής τους.

Η δοκιμασία αυτή σχεδιάστηκε για να προσομοιώσει το στρες που αντιμετωπίζουν πολλοί άνθρωποι σε καιρό πολέμου (το νοσοκομείο όπου διεξήχθη η έρευνα είναι στρατιωτικό και νοσηλεύει βετεράνους).

Σύμφωνα με το Δρ Ντάιαμοντ, τα πειραματόζωα άρχισαν να συμπεριφέρονται σαν να είχαν υποστεί βλάβες στον ιππόκαμπο και συνέχιζαν να εξερευνούν το περιβάλλον γύρω τους συνεχώς σαν να είχαν μόλις τοποθετηθεί εκεί και συμπληρώνει: "Φαινόταν ότι δεν έχουν την ικανότητα να συγκρατούν αναμνήσεις".

Βλεπουμε λοιπον πως το καπνισμα δεν κανει κακο μονο στους πνευμονες
και αυτο πρεπει να το θυμομαστε καλα.Το καπνισμα μπορει να προκαλεσει
πολλες μορφες καρκινου,επισης ειναι και μια απο τις αιτιες της οστεοπορωσης,της Στεφανιαιας νοσου καθως και αλλων καρδιακων παθησεων.Επισης Το κάπνισμα επιβαρύνει από κάθε άποψη τη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία των καπνιστών καθώς και την υγεία του εμβρύου, σύμφωνα με βρετανική μελέτη που διενεργήθηκε για λογαριασμό του Βρετανικού Ιατρικού Συλλόγου.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της μελέτης, το κάπνισμα είναι υπαίτιο για την ανικανότητα 120.000 ανδρών ηλικίας από 30 έως 50 ετών. Επίσης ενοχοποιείται για περισσότερες από 5.000 αποβολές ετησίως, μειώνει τις πιθανότητες επιτυχούς τεχνητής γονιμοποίησης και υπάρχουν ενδείξεις ότι σχετίζεται με περιπτώσεις καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.

Ο Βρετανικός Ιατρικός Σύλλογος απευθύνει έκκληση για τη λήψη αυστηρών αντικαπνιστικών μέτρων, περιλαμβανομένης και της παροχής βοήθειας προς τις εγκύους για την αποφυγή του παθητικού καπνίσματος.

Η έκθεση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η βλάβη που επιφέρει το κάπνισμα είναι εμφανής καθ' όλη τη διάρκεια της αναπαραγωγικής ζωής, δηλαδή από την εφηβεία μέχρι και την μέση ηλικία.

"Το κάπνισμα όχι μόνο αποτρέπει τα άτομα απ' το να δημιουργήσουν οικογένεια, αλλά επηρεάζει αρνητικά και την υγεία των παιδιών που θα αποκτήσει το ζευγάρι.

Το κάπνισμα μειώνει τις πιθανότητες σύλληψης για μια γυναίκα κατά 40%, ενώ οι γυναίκες που συνεχίζουν να καπνίζουν κατά τη διάρκεια της κύησης έχουν τριπλάσιες πιθανότητες να γεννήσουν ελλιποβαρές νεογνό.

Επιπλέον έχει αποδειχθεί ότι το κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο για συγκεκριμένες εμβρυικές δυσμορφίες, όπως το λαγόχειλο και το λυκόστομα. Τέλος, το παθητικό κάπνισμα σχετίζεται με το σύνδρομο αιφνίδιου βρεφικού θανάτου, τον πρόωρο τοκετό, τα αναπνευστικά νοσήματα κατά την παιδική ηλικία και την εκδήλωση παιδικού άσθματος", σημειώνεται στην έκθεση.

Αξίζει να αναφερθεί ότι μόνο στη Βρετανία, ετησίως εισάγονται στα νοσοκομεία περισσότερα από 17.000 παιδιά κάτω των πέντε ετών με αναπνευστικά προβλήματα, εξαιτίας της έκθεσής τους στον καπνό του τσιγάρου εντός του οικιακού περιβάλλοντός τους.

Η Δρ Βίβιαν Νάθανσον διευθύντρια της επιτροπής για την Επιστήμη και την Ηθική του Βρετανικού Ιατρικού Συλλόγου, με δηλώσεις της στο BBC σημειώνει ότι "οι επιπτώσεις του καπνίσματος στην αναπαραγωγική υγεία και την υγεία του εμβρύου είναι σοκαριστικές. Οι γυναίκες γενικά γνωρίζουν ότι δεν πρέπει να καπνίζουν κατά τη διάρκεια της κύησης, αλλά το μήνυμα πρέπει να γίνει πιο ισχυρό".

"Οι άνδρες και οι γυναίκες που σκέφτονται μελλοντικά να γίνουν γονείς θα πρέπει να διακόψουν το κάπνισμα. Και δεν εννοούμε μόνο την τεκνοποίηση. Οι άνδρες που θέλουν να συνεχίσουν να απολαμβάνουν μια υγιή σεξουαλική ζωή, θα πρέπει να διακόψουν το κάπνισμα προκειμένου να μειώσουν τις πιθανότητες ανικανότητας", συμπληρώνει η Δρ Νάθανσον.

Η ημικρανία είναι συχνή επώδυνη ασθένεια η οποία, στη σοβαρή μορφή της, μπορεί να επιδράσει αρνητικά στην ποιότητα ζωής των γυναικών και των ανδρών που υποφέρουν από αυτήν. Το χειρότερο όμως είναι ότι πολλοί άνθρωποι που πάσχουν από τη νόσο πιστεύουν πως δεν υπάρχει θεραπεία. Εάν ανήκετε και εσείς στο "κλαμπ των αβοήθητων θυμάτων της ημικρανίας" μάθετε περισσότερα για τη νόσο και ενημερωθείτε για το πώς είστε σε θέση να προλάβετε και να αντιμετωπίσετε καλύτερα εκείνες τις "ανυπόφορες" κρίσεις.

Δεν είστε οι μόνοι που υποφέρετε…
Εάν πάσχετε από ημικρανίες, αναλογιστείτε αν κάποιο στενό συγγενικό σας πρόσωπο έχει την ίδια ενόχληση, καθώς έχει παρατηρηθεί ότι η νόσος είναι οικογενής. Πέραν αυτού, όμως, πρόκειται για συνήθη ασθένεια που πλήττει περίπου το 10% του πληθυσμού. Η πλειονότητα των ασθενών υπέστησαν την πρώτη κρίση κατά την παιδική ηλικία ή την εφηβεία. Αυτό, βέβαια, δεν είναι απόλυτο, γιατί η ημικρανία μπορεί να κάνει την ανεπιθύμητη επίσκεψή της οποιαδήποτε στιγμή. Γενικά, όμως, παρουσιάζεται συχνότερα σε ανθρώπους ηλικίας 25 έως 55 ετών και πλήττει τριπλάσιο αριθμό γυναικών από ό,τι ανδρών.

Οι περισσότεροι άνθρωποι που υποφέρουν από ημικρανία πιστεύουν ότι το έναυσμα της κρίσης δίνουν συγκεκριμένοι παράγοντες και συνθήκες. Ίσως, για παράδειγμα, έχετε παρατηρήσει τα πρόδρομα συμπτώματα σε στιγμές έντονου στρες ή ενώ προσπαθείτε να χαλαρώσετε έπειτα από μια δύσκολη μέρα. Ή, ακόμη, μπορεί να έχετε διαπιστώσει ότι οι κρίσεις σχετίζονται με το χρόνο που κοιμάστε- να υποφέρετε εάν κοιμηθείτε υπερβολικά ή, αντίθετα, εάν δεν αναπαυθείτε αρκετά- τις κλιματικές αλλαγές, κάποιο χώρο με έντονο φως ή, τέλος, με τις διατροφικές σας συνήθειες. Τροφές που έχουν "ενοχοποιηθεί" για την πρόκληση ημικρανίας είναι η σοκολάτα, το τυρί, το κόκκινο κρασί, ο καφές και το τσάι.

Εξάλλου, πολλές γυναίκες παρατηρούμε ότι οι κρίσεις ημικρανίας συνδέονται με τις ορμονικές αλλαγές στην πορεία του έμμηνου κύκλου μας.

Οι φάσεις της ημικρανίας: Χρονικό μιας προαναγγελθείσης κρίσης

Η κρίση ημικρανίας ακολουθεί τέσσερα στάδια, μολονότι ελάχιστοι είναι οι άνθρωποι που τα βιώνουν όλα. Αυτά είναι:

Η προειδοποιητική φάση: Διαρκεί συνήθως μερικές ώρες, αλλά ενδέχεται να κρατήσει ακόμα και μέρες. Χαρακτηρίζεται από κόπωση, κυκλοθυμία, όρεξη για συγκεκριμένες τροφές και ευαισθησία στο φως, τους ήχους και τις οσμές.

Αύρα: Η αύρα αποτελεί σύμπτωμα που αρχίζει 20 λεπτά έως μία ώρα πριν από το ξέσπασμα της κεφαλαλγίας. Σε αυτήν τη φάση, είναι πιθανόν να έχετε διαταραχές της όρασης, όπως να βλέπετε φωταψίες ή ζιγκ ζαγκ. Ενδέχεται, ακόμη, να δυσκολεύεστε να μιλήσετε ή να ακούσετε, να νιώθετε σύγχυση, αποπροσανατολισμό ή να αισθάνεστε μουδιάσματα στο σώμα σας. Η αύρα μπορεί να εξαφανιστεί πριν από την έναρξη του πόνου, αλλά υπάρχει, επίσης, πιθανότητα να διατηρηθεί καθ΄ όλη τη διάρκεια της ημικρανίας.

Η φάση της κεφαλαλγίας: Πρόκειται για το πιο επώδυνο στάδιο της κρίσης, το οποίο διακρίνεται από σφύζοντα πόνο που είναι, συνήθως, εντοπισμένος στη μία πλευρά της κεφαλής. Πάντως, ο πόνος ενδέχεται να πλήττει διαφορετική πλευρά του κεφαλιού, αλλά κάποιες φορές μπορεί να επεκτείνεται σε όλο το κρανίο. Ο πόνος επιδεινώνεται κατά τη διάρκεια της φυσικής δραστηριότητας, ενώ αρκετοί ίσως αισθάνεστε ναυτία ή κάνετε εμετό. Επειδή ένα σύνηθες σύμπτωμα της ημικρανίας είναι η φωτοευαισθησία, είναι δυνατόν να ανακουφίσετε τα συμπτώματά σας αποσυρόμενοι σε ένα ήσυχο και σκοτεινό δωμάτιο.

Εάν δεν λάβετε θεραπεία, η κεφαλαλγία θα διαρκέσει τέσσερις ώρες έως τρεις μέρες, όμως συνήθως κρατά μία μέρα.

Η φάση της ανάρρωσης: Πολλοί από εσάς ίσως χρειάζεστε κάποιες μέρες ώσπου να επανέλθετε στους φυσιολογικούς ρυθμούς σας. Η ημικρανία μπορεί να σας ταλαιπωρήσει μία ή δύο φορές το μήνα, αλλά ενδέχεται να υποφέρετε και πιο συχνά. Η κάθε κρίση μπορεί να διαφέρει σε ένταση από την προηγούμενη και δεν υπάρχει τρόπος να προβλέψετε πότε θα σας πλήξει.

Αντιμετωπίζοντας την ημικρανία

Υπάρχουν δύο βασικοί τρόποι για να αντιμετωπίσετε την επώδυνη αυτή ενόχληση: κατά πρώτον προχωρώντας σε αλλαγές του τρόπου ζωής σας, κατά δεύτερον παίρνοντας φάρμακα.

Αλλαγές στον τρόπο ζωής: Ενδέχεται να έχετε παρατηρήσει πως η ημικρανία σάς επισκέπτεται ύστερα από μια δύσκολη μέρα στο γραφείο ή, ακόμη, και το Σαββατοκύριακο, ενώ προσπαθείτε να χαλαρώσετε από την ένταση της εβδομάδας, όταν τα γεύματά σας είναι άτακτα, εάν έχετε κουραστεί υπερβολικά ή έχετε προβλήματα στον ύπνο. Έχει αποδειχθεί ότι τόσο το άγχος όσο και οι ξαφνικές αλλαγές στην καθημερινή ρουτίνα μπορούν να προξενήσουν αυτήν τη μορφή κεφαλαλγίας. Εάν λοιπόν οι ημικρανίες σας εμφανίζονται βάσει ενός συγκεκριμένου μοτίβου, μπορείτε να επωφεληθείτε κάνοντας μικρές διαφοροποιήσεις στη ζωή σας και αποφεύγοντας όσο μπορείτε το στρες, ενδεχομένως ακολουθώντας τεχνικές χαλάρωσης.

Πολύ σημαντικό, επίσης, είναι να μην καταναλώνετε τροφές και ποτά όπως είναι η σοκολάτα, τα γαλακτοκομικά προϊόντα, το αλκοόλ, τα τηγανητά και τα λιπαρά, το τσάι και ο καφές, καθώς και τα θαλασσινά. Πάντως, η ευαισθησία σας στα παραπάνω εντείνεται ή αμβλύνεται ανάλογα με το πόσο αγχωμένοι είστε, εάν κοιμάστε καλά και σε ποια φάση του έμμηνου κύκλου βρίσκεστε.

Τέλος, πολύ σημαντικό είναι να διατηρείτε ένα ημερολόγιο για τις ημικρανίες σας, που θα επιδείξετε στο γιατρό σας όταν τον επισκεφθείτε.

Φαρμακευτική αγωγή: Πρόκειται συνήθως για θεραπεία που λαμβάνεται στην οξεία φάση της νόσου με στόχο να απαλύνει τα συμπτώματα αφότου αρχίσει η ημικρανία. Τέτοιες ουσίες είναι η ασπιρίνη, η παρακεταμόλη και το μεφεναμικό οξύ, οι οποίες δεν συνταγογραφούνται. Ωστόσο, η κατάχρηση αυτών των σκευασμάτων μπορεί να προκαλέσει μια κατάσταση που λέγεται χρόνια καθημερινή κεφαλαλγία. Για το λόγο αυτόν, εάν καταφεύγετε σε φαρμακευτική αγωγή σχεδόν καθημερινά, είναι προτιμότερο να επισκεφθείτε το γιατρό σας για περαιτέρω εξέταση και για να σας συστήσει, πιθανώς, κάποια καταλληλότερη θεραπεία. Αυτές αποτελούνται συνήθως από συνδυασμό των παραπάνω ουσιών, οι οποίες όμως έχουν ισχυρότερη δράση. Στην περίπτωση που η συνδυαστική θεραπεία είναι ανεπαρκής, ο γιατρός ενδέχεται να σας χορηγήσει εργοταμίνη (ένα δυνατό σκεύασμα, που όμως προκαλεί πολλές ανεπιθύμητες ενέργειες) ή τριπτάνες (μια νέα κατηγορία ουσιών, που κρίνονται αποτελεσματικές στην καταπολέμηση των σοβαρών μορφών ημικρανίας).

Πάντως, υπάρχει και η προληπτική αγωγή που χορηγείται σε ανθρώπους που παθαίνουν συχνά κρίσεις. Μολονότι αυτή μειώνει τη συχνότητα των κρίσεων, δεν σας προστατεύει απόλυτα από την ημικρανία.

Ωστόσο, θα χρειαστεί ενδεχομένως να λάβετε το ίδιο φάρμακο περισσότερες από μία φορές ώστε να διαπιστώσετε αν είναι αποτελεσματικό για εσάς. Μη χρησιμοποιείτε παυσίπονα περισσότερες από δύο ή τρεις φορές την εβδομάδα και μην αυξάνετε τη δοσολογία χωρίς προηγουμένως να έχετε ζητήσει ιατρική συμβουλή. Εάν παρουσιαστούν ανεπιθύμητες ενέργειες από τη φαρμακοληψία, ενημερώστε το θεράποντα ιατρό.

Σημεία κινδύνου

Αναζητήστε αμέσως ιατρική βοήθεια, εάν παρουσιάζετε κάποιο από τα παρακάτω συμπτώματα:

- Ξαφνική κεφαλαλγία χωρίς προειδοποιητικά συμπτώματα

- Αλλαγή στον τύπο της κεφαλαλγίας, ιδιαίτερα εάν έχετε υπερβεί το 55ο έτος

- Κεφαλαλγία που συνοδεύεται από πυρετό ή αυχενική δυσκαμψία

- Κεφαλαλγία που συνοδεύεται από διαταραχές στην όραση, αδυναμία, απώλεια αισθήσεων, αδυναμία στη μία πλευρά του σώματος ή δυσκολία στο βάδισμα.

- Κεφαλαλγίες που επιδεινώνονται σε συχνότητα, διάρκεια ή ένταση.

- Κεφαλαλγία που εμφανίστηκε έπειτα από ατύχημα ή τραύμα στο κεφάλι

- Σταθερή κεφαλαλγία που δεν υποχωρεί.

Οποιοδήποτε από τα παραπάνω συμπτώματα ενδέχεται να υποδηλώνει σοβαρή νόσο.

Προσφατα επιστημονες εχουν σοβαρες ενδειξεις οτι η νοσος Αλτσχαιμερ
συνδεεται και με την χρονια χρηση αντικειμενων που ειναι απο το υλικο αλουμινιο.Για αυτο καλο ειναι να αποφευγεται η χρηση
αλουμινοχαρτου.Σκεφτειται ποσες νοικοκυρες χρησιμοποιουν αλουμινοχαρτο οπου βαζουν τα κρεατα πανω ή αλλα φαγητα και
μετα τα τρωτε.

Η ανθυγιεινή διατροφή, η έλλειψη άσκησης και η παχυσαρκία σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο προσβολής από τη νόσο Αλτσχάιμερ, σύμφωνα με έρευνα που παρουσιάζεται αυτές τις μέρες στο 8ο Διεθνές Συνέδριο για το Αλτσχάιμερ που διεξάγεται στη Στοκχόλμη.

Η νόσος Αλτσχάιμερ είναι μια πάθηση που αφορά σε σταδιακό εκφυλισμό των εγκεφαλικών κυττάρων, με αποτέλεσμα οι πάσχοντες να εμφανίζουν προβλήματα μνήμης και άλλα συμπτώματα εγκεφαλικής δυσλειτουργίας.

Μέχρι στιγμής οι επιστήμονες δεν ήταν βέβαιοι για τις αιτίες που προκαλούν την εκδήλωση της ασθένειας, παρ' ολο που τόσο οι γενετικοί παράγοντες όσο και οι περιβαλλοντικοί φαίνεται ότι πιθανόν παίζουν κάποιο ρόλο.

Συγκεκριμένα, βάσει πληροφοριών του BBC, στο συνέδριο της Στοκχόλμης οι επιστήμονες πρόκειται να παρουσιάσουν σαφή στοιχεία που συσχετίζουν την εκδήλωση της νόσου με παράγοντες που προδιαθέτουν για την εκδήλωση καρδιαγγειακών νοσημάτων (π.χ., η έλλειψη άσκησης, η παχυσαρκία, τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης, η υπέρταση ή ακόμα και ο διαβήτης).

Τα στοιχεία που θα προκύψουν από τις έρευνες θα καταδεικνύουν πώς η νόσος Αλτσχάιμερ μπορεί να προληφθεί με πρώιμη αποτελεσματική ρύθμιση της υπέρτασης ή και χορήγηση φαρμάκων που ελαττώνουν τα επίπεδα της χοληστερόλης ορού.

Υπολογίζεται ότι υπάρχουν περίπου 12 εκατομμύρια πάσχοντες από τη νόσο παγκοσμίως. Ο ρυθμός αύξησης των κρουσμάτων όμως είναι τόσο ταχύς, ώστε οι ειδικοί εκτιμούν ότι μέχρι το 2025 οι ασθενείς με Αλτσχάιμερ θα ξεπερνούν τα 22 εκατομμύρια.

Οι επιστήμονες πάντως υπογραμμίζουν σε κάθε ευκαιρία τη μεγάλη σημασία της σωστής διατροφής, της άσκησης και του προληπτικού ελέγχου, προκειμένου να διατηρούμαστε σε καλή φυσική κατάσταση και να αποτρέψουμε τον κίδυνο μετέπειτα προβλημάτων.

Ο χαμηλός δείκτης νοημοσύνης πιθανώς σχετίζεται με την άνοια


Τα γονίδια που ορίζουν την εξυπνάδα είναι τα ίδια με αυτά που ορίζουν την άνοια


Λονδίνο: Σύμφωνα με Σκοτσέζους ερευνητές, ο χαμηλός δείκτης νοημοσύνης στην παιδική ηλικία μπορεί να έχει σχέση με την εμφάνιση γεροντικής άνοιας μετά το 70ό έτος.

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από τα πανεπιστήμια του Εδιμβούργου και του Αμπερντίν και δημοσιεύθηκε στο American Journal of Neurology.

Οι ερευνητές εξέτασαν μία βάση δεδομένων με τα στοιχεία 89.000 Σκοτσέζων, οι οποίοι είχαν λάβει μέρος σε τεστ νοημοσύνης το 1932 σε ηλικία 11 ετών. Από αυτούς, μπόρεσαν να εντοπίσουν το ιατρικό ιστορικό των 892 που διαμένουν ακόμη στην πόλη του Αμπερντίν. Συγκρίνοντας τα στοιχεία, βρήκαν ότι οι 50 που πάσχουν σήμερα από γεροντική άνοια είχαν το χαμηλότερο δείκτη νοημοσύνης, σύμφωνα με το τεστ που είχαν κάνει τότε.

Ο καθηγητής Γουέλι δήλωσε στους Times του Λονδίνου ότι ο χαμηλός δείκτης νοημοσύνης κατά την παιδική ηλικία σχετίζεται άμεσα με την ανάπτυξη άνοιας μετά το 72ο έτος. Το φαινόμενο αυτό μάλιστα παρατηρείται συχνότερα μετά την ηλικία των 77 χρόνων.

Οι γενετιστές που μετέχουν στην ερευνητική ομάδα πιστεύουν ότι τα γονίδια που ορίζουν την εξυπνάδα είναι τα ίδια με αυτά που ορίζουν και την άνοια.

Η διεύθυνση του Alzheimer's disease δήλωσε στο ΒΒC σχετικά: " Η έρευνα αυτή είναι μία από τις πολλές του είδους που προσπαθούν να εντοπίσουν τους πιθανούς παράγοντες, οι οποίοι συντελούν στην εμφάνιση της νόσου Alzheimer. Τα αποτελέσματα παρουσιάζουν ενδιαφέρον, αλλά δεν πιστεύω ότι μόνο όσοι έχουν χαμηλό δείκτη νοημοσύνης κινδυνεύουν να πάθουν άνοια."

Κοινή γονιδιακή καταγωγή της υπνικής άπνοιας και της νόσου Αλτσχάιμερ




Νέα Υόρκη: Έρευνα της ιατρικής σχολής του Πανεπιστημίου του Stanford, που δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση του Αμερικανικού Ιατρικού Συλλόγου (JAMA), αποκάλυψε ότι ένα γονίδιο το οποίο έχει σχέση με τη νόσο Αλτσχάιμερ και τα καρδιαγγειακά νοσήματα συνδέεται στενά και με την υπνική άπνοια. Η μελέτη έχει ιδιαίτερη σημασία, επειδή το συγκεκριμένο γονίδιο είναι το πρώτο που έχει σχετιστεί έως τώρα με την υπνική άπνοια, μια διαταραχή που προσβάλλει το 10% του πληθυσμού.

Ο επικεφαλής της έρευνας, Δρ Εμμανουέλ Μίγκνοτ, ισχυρίζεται ότι το γονίδιο που ονομάζεται ApoE-4 είναι υπεύθυνο για τις αυξημένες τιμές χοληστερίνης και άλλα καρδιαγγειακά προβλήματα. Εφόσον μάλιστα η υπνική άπνοια αποτελεί κύριο προδιαθεσικό παράγοντα υπέρτασης, εγκεφαλικού και άλλων καρδιολογικών νοσημάτων, είναι φυσικό επακόλουθο τα ευρήματα της έρευνας να επηρεάσουν σε μεγάλο βαθμό την υγεία του γενικού πληθυσμού.

Η υπνική άπνοια θεωρείται μια διαταραχή της αναπνοής, που χαρακτηρίζεται από επεισόδια διακοπής στη διάρκεια του ύπνου, τα οποία συχνά συνοδεύονται από ροχαλητό και αίσθημα πνιγμού. Όσοι λοιπόν υποφέρουν από αυτή αισθάνονται κούραση και στη διάρκεια της ημέρας.

Η απολιποπρωτεϊνη Ε (ApoE) είναι ένα γονίδιο που ευθύνεται για την παραγωγή ενός μορίου-μεταφορέα της χοληστερίνης. Αυτό έχει τρεις παραλλαγές, που ονομάζονται 2, 3 και 4. Ο Mignot διαπίστωσε ότι το 28% του πληθυσμού φέρει την παραλλαγή 4.

Στην έρευνα συνελέγησαν και αναλύθηκαν, για την παρουσία του γονιδίου ApoE-4, δείγματα αίματος από 791 ασθενείς με υπνική άπνοια. Τα άτομα που έφεραν το γονίδιο είχαν διπλάσια πιθανότητα να εκδηλώσουν υπνική άπνοια σε σχέση με όσους δεν το είχαν.

Βάσει των παραπάνω ευρημάτων, ο Mignot και οι συνεργάτες του υπολογίζουν ότι το 8% των περιπτώσεων υπνικής άπνοιας μπορεί να οφείλεται στην παρουσία του γονιδίου ApoE-4.

Eπομένως, αν υπάρχει στην οικογένειά σας κάποιος με νόσο Αλτσχάιμερ και εσείς υποφέρετε από υπνική άπνοια, είναι σημαντικό να προσέχετε για τυχόν εμφάνιση συμπτωμάτων της νόσου Αλτσχάιμερ.

Αντιμετωπίστε το ροχαλητό και την άπνοια ύπνου...
Γιώργος Καραχάλιος, Ιατρός

Το ροχαλητό είναι ένα από τα κοινότερα ενοχλήματα του αντρικού πληθυσμού. Συζητήσαμε καταρχήν με τον Παναγιώτη Καϊάφα, χειρουργό ωτορινολαρυγγολόγο και συνεργάτη του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών, για το κοινό ροχαλητό και τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να αντιμετωπιστεί.
ΑΠΟ ΜΙΑ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ:
Πόσο επικίνδυνο είναι το ροχαλητό και σε ποιο ποσοστό παρατηρείται στον πληθυσμό;
Π.Καϊάφας: Οι περισσότεροι άνθρωποι ροχαλίζουν. Πολύς κόσμος έρχεται θορυβημένος γιατί έχει ακούσει από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης ότι το ροχαλητό μπορεί να προκαλέσει άπνοια και να του συμβεί κάτι πολύ σοβαρό. Αυτό δεν είναι αλήθεια. Δεν σημαίνει ότι όλοι όσοι ροχαλίζουν είναι απνοϊκοί άρρωστοι. Η άπνοια ύπνου είναι μία πάθηση που εκδηλώνεται μεταξύ των άλλων και με ροχαλητό. Κατά τα άλλα, όσοι ροχαλίζουν και ο πνευμονολόγος τούς έχει αποκλείσει ότι πάσχουν από άπνοια ύπνου, δεν διατρέχουν κανέναν άλλο κίνδυνο.

Πού οφείλεται το ροχαλητό; Πρόκειται για κάποια πάθηση του οργανισμού;
Π.Καϊάφας: Το ροχαλητό παρατηρείται όταν ο αέρας που αναπνέουμε δεν διατρέχει ομαλά μέσα από τις αεροφόρες οδούς στη μύτη και το φάρυγγα. Δονούνται οι μαλακοί ιστοί και οι μύες που βρίσκονται στον ουρανίσκο και πίσω από τη γλώσσα. Καθώς ο ασθενής περιέρχεται σε έναν βαθύ ύπνο, οι μύες στη γλώσσα, το λαιμό και τη στέγη στόματος στη μαλακή υπερώα χαλαρώνουν. Αυτή η χαλάρωση των μυών αναγκάζει τους μυς του λαιμού να κρεμάσουν. Δεδομένου ότι κατά τη διάρκεια του ύπνου αναπνέετε, οι ιστοί της περιοχής χαλαρώνουν και στενεύουν τον εναέριο διάδρομο και δονούνται ή κυματίζουν, δημιουργώντας τον ήχο. Όσο στενότερος γίνεται ο εναέριος διάδρομος, τόσο αυξάνουν η δόνηση και ο θόρυβος. Έχει να κάνει λοιπόν με κατασκευαστικούς λόγους της περιοχής του φάρυγγα και της μύτης, καθώς και με την παχυσαρκία. Οι παχύσαρκοι, εξαιτίας της μεγάλου όγκου των ιστών της περιοχής, εμφανίζουν πιο εύκολα ροχαλητό.

Σε ποιο ποσοστό παρατηρείται ροχαλητό στις γυναίκες;
Π.Καϊάφας: Στις γυναίκες παρατηρείται σε πολύ μικρότερο ποσοστό, γεγονός που οφείλεται κυρίως στη διαφορετική κατασκευή του σώματος και στη διαφορετική κατανομή του λίπους.

Ποια είναι η καλύτερη μέθοδος για να αντιμετωπίσει κάποιος το ροχαλητό;
Π.Καϊάφας: Πρώτα πρέπει να εκτιμηθεί εάν έχουμε κάποιο σοβαρότερο πρόβλημα, όπως η άπνοια ύπνου. Εάν αποκλειστεί από τον πνευμονολόγο η περίπτωση αυτή, τότε η πρώτη γραμμή αντιμετώπισης αφορά σε κάποιες απλές οδηγίες αλλαγής του τρόπου ζωής. Ο ασθενής πρέπει, για παράδειγμα, να πηγαίνει για ύπνο τουλάχιστον τέσσερις ώρες μετά το φαγητό. Αυτό γιατί μετά το φαγητό έχουμε μυοχάλαση, με αποτέλεσμα να χαλαρώνουν οι μύες της περιοχής και να προκαλείται ροχαλητό. Παράλληλα, πρέπει να αποφεύγονται το αλκοόλ και η χρήση ηρεμιστικών χαπιών για τον ίδιο λόγο. Καλό είναι επίσης ο ασθενής να προτιμά το δεξιό πλάγιο, αφού έχει αποδειχθεί στατιστικά ότι σε αυτήν τη θέση η ένταση του ροχαλητού ελαττώνεται.
Σε ό,τι αφορά τη λύση των χειρουργικών επεμβάσεων, συνήθως πραγματοποιούμε τη λεγόμενη laser assisted tuvuloplasty. Με απλά λόγια, με τη χρήση λέιζερ ελαττώνεται το μέγεθος του ουρανίσκου και της σταφυλής για να μειωθεί ο θόρυβος. Αν ο ασθενής κοιτάξει το βάθος του στόματός του σε έναν καθρέφτη, βλέπει μία κουρτίνα και ένα σταφυλάκι. Σε όσους ροχαλίζουν, αυτή η κουρτίνα δεν φαίνεται. Με την επέμβαση αφαιρούμε ένα κομμάτι αυτής της περιοχής και μειώνεται έτσι ο όγκος των ιστών. Η χρήση λέιζερ έχει σαφή πλεονεκτήματα, εφόσον δεν αφήνει ορατά σημάδια ύστερα από λίγες ημέρες, ενώ η επέμβαση γίνεται με τοπική αναισθησία. Οι συσκευές που προκαλούν ηλεκτρικές κενώσεις και ξυπνούν συνεχώς τον άρρωστο δεν έχουν καμία θεραπευτική αξία και μπορεί να αποδειχθούν ακόμα και επικίνδυνες.

Ενημερωθείτε στη συνέχεια για το σύνδρομο της άπνοιας ύπνου, διαβάζοντας τη συνέντευξή μας με τον Γιώργο Βαρουχάκη, πνευμονολόγο και Διευθυντή του Πνευμονολογικού Εργαστηρίου του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών.



To ροχαλητό μπορεί να αυξάνει τον κίνδυνο εγκεφαλικού


Όσοι ροχαλίζουν συχνά ή νυστάζουν κατά τη διάρκεια της ημέρας, αν και έχουν κοιμηθεί αρκετές ώρες, θα πρέπει να επισκεφθούν το γιατρό τους, για να διερευνήσουν τι συμβαίνει


Ουάσινγκτον: Όσοι κοιμούνται περισσότερες από οκτώ ώρες τη νύχτα, ροχαλίζουν ή αισθάνονται συχνά ότι νυστάζουν κατά τη διάρκεια της ημέρας, πιθανόν διατρέχουν κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, αρκετοί συνάνθρωποί μας υποφέρουν από υπνική άπνοια, μια διαταραχή του ύπνου, η οποία χαρακτηρίζεται από ροχαλητό που προκαλεί παροδικές και για μικρά χρονικά διαστήματα διακοπές της αναπνοής, και επιπλέον προξενεί διαδοχικές εναλλαγές από βαρύ σε ελαφρύ ύπνο. Η διαταραχή αυτή έχει συνδεθεί επίσης με καρδιακές νόσους και εμφράγματα.

Ωστόσο, ομάδα ερευνητών του Πανεπιστημίου του Buffalo δήλωσε ότι δεν είναι αναγκαίο να γίνεται επίσημη διάγνωση της υπνικής άπνοιας και ότι καλό θα ήταν να ενημερώνονται οι ασθενείς για τον κίνδυνο εγκεφαλικού, σε περίπτωση που αναφέρουν ή παραπονεθούν για διαταραχές κατά τη διάρκεια του ύπνου.

"Οι άνθρωποι που κοιμούνται φυσιολογικά πάνω από οκτώ ώρες τη νύχτα, έχουν 9% περισσότερες πιθανότητες να υποστούν εγκεφαλικό από όσους κοιμούνται λιγότερο" ανακοινώθηκε σε επιστημονική συνάντηση της American Stroke Association στο Fort Lauderdale.

Όσοι, μάλιστα, νυστάζουν κατά τη διάρκεια της ημέρας εμφανίζουν 10% περισσότερα εγκεφαλικά.

"Βρήκαμε ότι η διάρκεια ύπνου μεγαλύτερη των οκτώ ωρών, το ροχαλητό και η νύστα την ημέρα επιδρούν στην αύξηση της πιθανότητας εγκεφαλικού" δήλωσε ο Αντνάν Κουρεσί, βοηθός του καθηγητή Νευροφυσιολογίας που ηγούνταν της έρευνας.

Οι συνεργάτες του μελέτησαν 1.348 ενήλικους, οι οποίοι έλαβαν μέρος στο πρόγραμμα εργαστηριακής εξέτασης εγκεφαλικού στο Buffalo. Το 14% όσων κοιμούνταν περισσότερες από οκτώ ώρες είχαν ιστορικό εγκεφαλικού ή κάποια αιφνίδια ισχαιμικά επεισόδια, γνωστά και ως μίνι εγκεφαλικά.

Αντίθετα, μόνο το 5,4% όσων κοιμούνταν λιγότερες από οκτώ ώρες είχε περάσει εγκεφαλικό.

Επίσης, το 14% των ασθενών που είχαν υποστεί εγκεφαλικό ανέφερε ότι νύσταζε κατά τη διάρκεια της ημέρας, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό των υγιών ήταν 4%.

"Αυτοί που ροχαλίζουν συχνά ή νυστάζουν κατά τη διάρκεια της ημέρας, αν και έχουν κοιμηθεί αρκετές ώρες, θα πρέπει να επισκεφθούν το γιατρό τους, για να διερευνήσουν τι συμβαίνει. Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να αποτελούν «σημάδι» υπνικής άπνοιας, η οποία συνδέεται με αύξηση του κινδύνου να υποστούν εγκεφαλικό" είπε ο Κουρεσί.

"Γνωρίζουμε από τη βιβλιογραφία ότι αυτοί οι ασθενείς δεν έχουν απλώς μια συνήθεια που μπορούν να αλλάξουν, είναι κάτι που το κάνουν χωρίς να το θέλουν" κατέληξε.

Οι γυναίκες άνω των 55 ετών διαθέτουν περισσότερες πιθανότητες από τους άνδρες να υποστούν αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάστηκαν στο ετήσιο συνέδριο της Αμερικανικής Εταιρίας για τα Αγγειακά Εγκεφαλικά Επεισόδια.

Ο Δρ Σούντχα Σεσχαντρί επίκουρος καθηγητής Νευρολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Βοστόνης τόνισε πως οι πιθανότητες μιας γυναίκας προχωρημένης ηλικίας είναι μία στις πέντε όταν οι αντίστοιχες πιθανότητες για τους άνδρες αντίστοιχης ηλικίας είναι μία στις έξι.

Το παραπάνω συμπέρασμα προκύπτει από κλινική μελέτη σε δείγμα 4.883 ατόμων, τα οποία είχαν φτάσει σε ηλικία 55 ετών και δεν είχαν ποτέ προσβληθεί από εγκεφαλικό επεισόδιο.

Οι ερευνητές παρακολούθησαν το σύνολο των συμμετεχόντων με διαλείμματα δυο ετών για 40 περίπου χρόνια ή ωσότου υποστούν το πρώτο εγκεφαλικό επεισόδιο, εκδηλώσουν τη νόσο Αλτσχάιμερ ή αποβιώσουν.

Κατά το παραπάνω χρονικό διάστημα 859 συμμετέχοντες υπέστησαν εγκεφαλικό επεισόδιο, εκ των οποίων το 86% αφορούσε ισχαιμικά επεισόδια, ενώ οι ερευνητές αξιολόγησαν το βαθμό κινδύνου σε ηλικία 55, 65, 75 και 85 ετών.

"Όσον αφορά τις γυναίκες, ο κίνδυνος προσβολής από εγκεφαλικό επεισόδιο σε ηλικία 55 ετών άγγιζε το 21%, όταν το ποσοστό των ανδρών αντίστοιχης ηλικίας ήταν 17%. Στις ηλικίες 65 και 75 ετών ο βαθμός κινδύνου ήταν παρόμοιος και για τα δύο φύλα, ωστόσο στα 85 πλησίαζε το 9% για τους άνδρες και το 16% για τις γυναίκες", αναφέρει ο Δρ Σεσχαντρί.

Τέλος, εντυπωσιακά ήταν τα στοιχεία που αφορούσαν τη σχέση υπέρτασης και αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου, αφού το σύνολο των ατόμων που είχαν υψηλές τιμές αρτηριακής πίεσης (πάνω από 140 mmHg συστολική ή πάνω από 90 mmHg διαστολική) πλησιέστερα στην ηλικία των 55 ετών, ανεξαρτήτως φύλου, διέθεταν διπλάσιο κίνδυνο προσβολής από εγκεφαλικό σε όλη την υπόλοιπη ζωή τους.

Οι άνδρες πολλές φορές έχουν ενοχλήματα κατά την ούρηση που προέρχονται από παθήσεις του προστάτη στα οποία δεν δίνουν σημασία. Τα επιδημιολογικά στοιχεία όμως δείχνουν ότι ο καρκίνος του προστάτη αποτελεί τη δεύτερη αιτία θανάτου από καρκίνο στους άνδρες, καθιστώντας έτσι την ενημέρωση τους απαραίτητη. Βέβαια κάθε διόγκωση του προστάτη ή κάθε ενόχληση της ούρησης δεν οφείλεται απαραίτητα σε κακοήθεια. Σε όλες τις περιπτώσεις πάντως ο προληπτικός έλεγχος του προστάτη σώζει ζωές.

Τι είναι ο προστάτης;
Ο προστάτης είναι ένας αδένας του άνδρα, σε μέγεθος καρυδιού, που βρίσκεται ακριβώς κάτω από την ουροδόχο κύστη και περιβάλλει το αρχικό τμήμα της ουρήθρας. Η ουρήθρα είναι ο σωλήνας μέσω του οποίου τα ούρα μεταφέρονται από την ουροδόχο κύστη προς τα έξω.

Η κύρια λειτουργία του προστάτη είναι η παραγωγή του προστατικού υγρού που αναμιγνύεται με το σπέρμα. Το υγρό αυτό βοηθά στην μεταφορά του σπέρματος, περιέχει θρεπτικά συστατικά για τα σπερματοζωάρια και βοήθά επομένως στην εκσπερμάτιση και τη διαδικασία της σύλληψης.

Tι είναι η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη;
Ο προστατικός αδένας αυξάνει σε μέγεθος (υπερπλασία) με την πάροδο της ηλικίας. Σχεδόν ο μισός ανδρικός πληθυσμός άνω των 65 υποφέρει από τα προβλήματα που προκαλεί η αύξηση του μεγέθους του αδένα. Παρόλα αυτά δεν παρουσιάζουν όλοι οι άνδρες συμπτώματα της πάθησης αυτής. Περίπου οι μισοί από αυτούς που έχουν συμπτώματα θα χρειαστεί να υποβληθούν σε θεραπεία.

Το μέγεθος του προστατικού αδένα δεν καθορίζει πάντοτε τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων. Είναι δηλαδή δυνατόν άνδρες με μικρού βαθμού υπερπλασία να έχουν έντονα συμπτώματα και σοβαρού βαθμού απόφραξη της ουρήθρας και άλλοι με μεγάλου βαθμού υπερπλασία να έχουν ήπια συμπτώματα και μικρού βαθμού απόφραξη.

Η πάθηση αυτή είναι καλοήθης, δηλαδή δεν ταυτίζεται με τον καρκίνο, ούτε προδιαθέτει για την ανάπτυξη κακοήθειας. Επειδή όμως τα συμπτώματα που δίνουν οι δύο παθήσεις είναι τα ίδια, δεν αποκλείεται ένας άνδρας που έχει υπερτροφία του αδένα να έχει ταυτόχρονα και καρκίνο.

Τι είναι ο καρκίνος του προστάτη;
Αποτελεί τη συχνότερη κακοήθεια στους άνδρες άνω των 50 ετών. Κάθε χρόνο περισσότεροι από 100.000 Ευρωπαίοι αναπτύσσουν καρκίνο του προστάτη. Τα αίτια της νόσου παραμένουν άγνωστα.

Διάφορες μελέτες δείχνουν αύξηση της πιθανότητας ανάπτυξης καρκίνου με την πάροδο της ηλικίας. Άτομα με οικογενειακό ιστορικό της νόσου ανήκουν στην ομάδα υψηλού κινδύνου. Έχουν επίσης μελετηθεί διάφοροι παράγοντες, όπως περιβαλλοντικοί, διατροφικοί, χημικοί, λοιμωξιογόνοι καθώς και οι σεξουαλικές συνήθειες όμως για κανέναν από τους παραπάνω δεν έχουν βρεθεί επαρκή στοιχεία.

Ποια συμπτώματα πρέπει να σας ανησυχήσουν;
Τα συμπτώματα συνήθως εμφανίζονται όταν ο διογκωμένος αδένας συσφίγγει την ουρήθρα την οποία περιβάλλει και εμποδίζει επομένως την ελεύθερη ροή των ούρων προς τα έξω. Τέτοια είναι:

- Συχνουρία, η οποία εμφανίζεται αρχικά τη νύχτα (νυχτουρία) και ύστερα και την ημέρα.
- Δυσκολία στην έναρξη της ούρησης και αύξηση του χρόνου ούρησης.
- Μκρή ακτίνα ούρησης η οποία κάποτε μπορεί να οδηγήσει σε στάγδην αποβολή των ούρων.
- Αίσθημα ατελούς κένωσης της ουροδόχου κύστης.
- Επαναλαμβανόμενες ουρολοιμώξεις. Η ανεπαρκής κένωση της ουροδόχου κύστης κρατά τα ούρα περισσότερο χρόνο μέσα στην κύστη και δημιουργεί το υπόστρωμα για την ανάπτυξη μικρόβιων και άρα λοιμώξεων.

Η συντριπτική πλειοψηφία των προστατικών καρκίνων σε πρώιμα στάδια δεν δίνουν καθόλου συμπτώματα και η διάγνωση τους συνήθως γίνεται τυχαία κατά τον προληπτικό έλεγχο. Σε προχωρημένα στάδια μπορεί να εμφανιστούν:
*Αιματουρία, δηλαδή η ύπαρξη αίματος στα ούρα.
*Πόνος στο κατώτερο μέρος της κοιλιάς ή στο περίνεο.
*Οστικοί πόνοι.
*Απώλεια βάρους.

Πως γίνεται η διάγνωση;
Για τη διάγνωση των παθήσεων του προστάτη γίνονται μια σειρά από εξετάσεις προκειμένου να αναγνωριστεί το πρόβλημα και στη συνέχεια να επιλεχθεί η κατάλληλη θεραπεία. Αυτές περιλαμβάνουν:

Τη δακτυλική εξέταση του ορθού. Η εξέταση αυτή θα δώσει πληροφορίες για το μέγεθος και τη σύσταση του αδένα και επομένως την πρώτη ένδειξη αν πρόκειται για καλοήθεια ή κακοήθεια.

Τη μέτρηση του ειδικού προστατικού αντιγόνου (PSA) που γίνεται με μια απλή εξέταση αίματος. Το PSA χρησιμεύει για την πρώιμη διάγνωση, τη σταδιοποίηση και την παρακολούθηση του καρκίνου του προστάτη.

Την εξέταση ούρων, ώστε να αποκλειστούν λοιμώξεις ή άλλες καταστάσεις που προκαλούν συμπτώματα παρόμοια με αυτά της υπερπλασίας, όπως η προστατίτιδα ή κάποια νεφρική νόσος.

Το διορθικό υπερηχοτομογράφημα. Αυτό επιτρέπει την εκτίμηση του αδένα με μεγαλύτερη ακρίβεια και επιτρέπει την λήψη βιοψιών με λεπτή βελόνη εάν αυτό κριθεί απαραίτητο.

Τον ουροδυναμικό έλεγχο και την ουρηθροκυστεοσκόπηση. Αυτές οι εξετάσεις γίνονται με σκοπό την εκτίμηση του μεγέθους και της θέσης της απόφραξης που προκαλείται από τον διογκωμένο προστάτη.

Την ενδοφλέβια πυελογραφία που απεικονίζει τον προστάτη και δίνει πληροφορίες για το ουροποιητικό σύστημα συνολικά.

Τι σημαίνουν τα αποτελέσματα της μέτρησης του PSA;
Τα επίπεδα του PSA αυξάνουν στο αίμα όταν υπάρχει καρκίνος και με τον τρόπο αυτό βοηθούν κυρίως στην ανίχνευση της κακοήθειας σε πρώιμα στάδιο. Σε γενικές γραμμές:

- Τιμές του PSA μεγαλύτερες από 10 ng/ml θεωρούνται παθολογικές και ακολουθεί η βιοψία.
- Τιμές του PSA από 4 ως 10 ng/ml θεωρούνται ύποπτες και χρήζουν περαιτέρω διερεύνησης. Ανάλογα με την ηλικία και τα αποτελέσματα του υπόλοιπου ελέγχου μπορεί επίσης να συσταθεί βιοψία.

Η οριστική διάγνωση του προστατικού καρκίνου γίνεται με την βιοψία με τη χρήση του διορθικού υπερηχοτομογραφήματος και την ιστολογική επιβεβαίωση από τον παθολογοανατόμο. Εάν η βιοψία αποβεί αρνητική αλλά υπάρχει σημαντική υποψία για την ύπαρξη κακοήθειας τότε αυτή επαναλαμβάνεται σε εύλογο χρονικό διάστημα.

Οι άνδρες που έχουν υποβληθεί σε μερική προστατεκτομή εμφανίζουν επίσης κίνδυνο εκδήλωσης καρκίνου του προστάτη. Συνεπώς ο έλεγχος αφορά και τους ασθενείς αυτούς δια βίου.

Παραπλανητικά αποτελέσματα της εξέτασης, όπου οι τιμές του PSA είναι υψηλές αλλά δεν υπάρχει καρκίνος είναι δυνατόν να συμβούν. Παθολογικές καταστάσεις όπως η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη ή η λοίμωξη του προστάτη μπορούν να αυξήσουν σημαντικά τα επίπεδα του PSA.

Για το λόγο αυτό συνήθως η εξέταση επαναλαμβάνεται και οι διάφοροι χειρισμοί του ιατρού, όπως η δακτυλική εξέταση, καλό είναι να γίνονται μερικές μέρες πριν τη μέτρηση του PSA, ώστε να μην επηρεάζουν τα αποτελέσματα της μέτρησης.

Αντίθετα, τιμές του PSA σε φυσιολογικά επίπεδα ενώ υπάρχει καρκίνος επίσης μπορούν να ανιχνευθούν. Αυτό όμως είναι πολύ σπάνιο (περίπου 1%). Στην περίπτωση αυτή η εξέταση επαναλαμβάνεται και συμπληρώνεται και με άλλες εξετάσεις καθώς συνήθως τα συμπτώματα δεν υποχωρούν και συνεχίζονται.

Ποια είναι η θεραπεία;
Στην περίπτωση της καλοήθους υπερπλασίας εάν τα συμπτώματα είναι ήπια ακολουθείται φαρμακευτική αγωγή. Σκοπός είναι η μείωση ή η αναστολή της αύξησης του μεγέθους του προστάτη και η ανακούφιση του ασθενούς από τα ενοχλήματα.

Εάν τα συμπτώματα είναι έντονα ή επιδεινώνονται τότε συστήνεται η χειρουργική αφαίρεση του προστάτη που αποτελεί και την πλέον δραστική θεραπεία. Αυτό επιτυγχάνεται με:

1. Τη διουρηθρική προστατεκτομή που εφαρμόζεται στην πλειοψηφία των περιπτώσεων και γίνεται με ένα λεπτό τηλεσκόπιο που περνά μέσα από την ουρήθρα. Η τεχνική αυτή γίνεται χωρίς τομή, υπό γενική αναισθησία και περιορίζει την νοσηλεία στο ελάχιστο.

2. Την ανοιχτή χειρουργική επέμβαση που γίνεται μέσω μιας τομής στο κατώτερο μέρος της κοιλιάς.

Στην περίπτωση του καρκίνου του προστάτη η επιλογή της θεραπείας εξαρτάται από την ηλικία, τη φυσική κατάσταση του ασθενούς και το στάδιο της νόσου. Οι επιλογές είναι οι εξής:

- Η ριζική προστατεκτομή κατά την οποία αφαιρείται ολόκληρος ο αδένας και οι λεμφαδένες της περιοχή. Αποτελεί τη θεραπεία εκλογής σε ασθενείς με νόσο περιορισμένη στον προστάτη.

- Η διουρηθρική προστατεκτομή. Αφαιρείται τμήμα του προστάτη και επειδή δεν αποτελεί ριζική θεραπεία συνήθως συμπληρώνεται με κάποια άλλη μορφή θεραπείας.

- Η τοπική ακτινοβολία εφαρμόζεται σε ασθενείς που δεν θέλουν ή δεν είναι δυνατό να χειρουργηθούν για διάφορους λόγους. Μία νέα μέθοδος ακτινοβολίας είναι η βραχυθεραπεία που γίνεται με την εμφύτευση ραδιενεργών κόκκων και η οποία εφαρμόζεται και στην Ελλάδα με καλά αποτελέσματα. Οι κόκκοι παραμένουν μονίμως μέσα στον προστάτη και σε λίγους μήνες, γίνονται τελείως ανενεργοί, χωρίς να επιφέρουν κάποιο πρόβλημα.

- Η ορμονική θεραπεία βοηθά στην ελάττωση του μεγέθους του κακοήθους όγκου και καθυστερεί την ανάπτυξή του. Χρησιμεύει ως συμπληρωματική θεραπεία αλλά από μόνη της δεν θεραπεύει τη νόσο.

Οι παθήσεις του προστάτη είναι πολύ συχνές, έχουν παρόμοια συμπτώματα αλλά είναι αντιμετωπίσιμες. Ακόμα και ο καρκίνος του προστάτη είναι θεραπεύσιμος εάν διαγνωσθεί έγκαιρα. Για το λόγο αυτό οι άνδρες δεν θα πρέπει να παραλείπουν τον ετήσιο έλεγχο του προστάτη από την ηλικία των 50 ετών ή των 40 ετών εφόσον υπάρχει οικογενειακό ιστορικό. Ο έλεγχος αυτός περιλαμβάνει τη δακτυλική εξέταση και τη μέτρηση του PSA.

Προληπτικός έλεγχος στον άνδρα
Κώστας Αυγίκος, Ιατρός
Είναι γενική πεποίθηση ότι ο καθένας μας θα πρέπει να κάνει σε τακτά χρονικά διαστήματα κάποιους προληπτικούς ελέγχους (γνωστούς και ως "τσεκάπ"), για να ανιχνεύσει εγκαίρως οποιαδήποτε παθολογική διεργασία στον οργανισμό του. Επικρατεί όμως μια τεράστια σύγχυση σχετικά με τον τύπο των εξετάσεων που θα πρέπει να περιλαμβάνει ένας τέτοιος έλεγχος, καθώς και με το χρονικό διάστημα στο οποίο είναι απαραίτητο να επαναλαμβάνεται. Θα επιχειρήσουμε να απαντήσουμε στα παραπάνω βασικά ερωτήματα, με στόχο να διορθώσουμε κάποιες λανθασμένες αντιλήψεις που επικρατούν γύρω από το συγκεκριμένο θέμα.

Το άρθρο αναφέρεται στον άνδρα, αν και κάποια από τα παρακάτω ισχύουν και για τα δύο φύλα.

Σε περίπτωση ανάδειξης παθολογικού αποτελέσματος ή ύπαρξης προδιάθεσης για κάποια νόσο, αρμόδιος να καθορίσει τη συχνότητα επανάληψής της είναι ο θεράπων ιατρός.

Μέτρηση αρτηριακής πίεσης. Η πιο γνωστή και ταυτόχρονα η πιο "παρεξηγημένη" εξέταση, αφού μπορεί να την κάνει οποιοσδήποτε και οποτεδήποτε, με αποτέλεσμα να γίνονται σημαντικά λάθη κατά τη διενέργειά της. Χρησιμεύει στην ανίχνευση της αρτηριακής υπέρτασης, μιας νόσου που, ενώ στο 95% των περιπτώσεων είναι άγνωστα τα ακριβή αίτιά της, μπορεί να προκαλέσει σημαντικότατες βλάβες στον εγκέφαλο, στην καρδιά και στους νεφρούς. Αν γίνεται με το σωστό τρόπο, αρκεί η μέτρησή της μία φορά το χρόνο και, μετά την ηλικία των 50, κάθε εξάμηνο.

Αιματολογικός έλεγχος ("Γενική Αίματος" στην καθομιλουμένη). Χρησιμεύει στην παρακολούθηση χρόνιων αιματολογικών ή άλλων νοσημάτων αλλά και στη διερεύνηση οξέων περιστατικών. Είναι μια εξαιρετικά χρήσιμη και διαδεδομένη εξέταση για τους περισσότερους ασθενείς. Εντούτοις, δεν αποτελεί ένα εργαλείο πρώτης γραμμής σε έναν προληπτικό έλεγχο, αν και από την τέλεσή της μπορεί να προκύψει ένα τυχαίο παθολογικό εύρημα (π.χ., μια αναιμία) που θα απαιτήσει επιπλέον διερεύνηση.

Βιοχημικός έλεγχος αίματος. Περιλαμβάνει ένα πλήθος εξετάσεων, με πιο σημαντικές το σάκχαρο, τη χοληστερόλη (ολική, LDL,HDL) και τα τριγλυκερίδια. Μπορεί να ανιχνεύσει νοσήματα όπως ο σακχαρώδης διαβήτης και οι υπερλιπιδαιμίες, τα οποία είναι δυνατόν να υπάρχουν για χρόνια χωρίς να έχουν δώσει συμπτώματα, φθείροντας ωστόσο συστήματα του οργανισμού όπως το καρδιαγγειακό και το νευρικό και αυξάνοντας τον κίνδυνο για οξέα περιστατικά όπως το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο και το έμφραγμα του μυοκαρδίου. Καλό είναι να γίνεται ανά τριετία.

Ανάλυση ούρων. Η ανίχνευση κάποιων ουσιών στα ούρα δίνει σαφή ένδειξη για κάποια προβλήματα υγείας. Για παράδειγμα, η παρουσία γλυκόζης σημαίνει την ύπαρξη σακχαρώδους διαβήτη, ενώ αντίστοιχες πληροφορίες λαμβάνουμε από τα λευκά αιμοσφαίρια (φλεγμονή), τα ερυθρά αιμοσφαίρια (απώλεια αίματος από το ουροποιητικό σύστημα), τις πρωτεΐνες (νεφρική δυσλειτουργία) και τη χολερυθρίνη (ηπατική δυσλειτουργία). Καλό είναι να γίνεται ανά τριετία.

Ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ). Ανιχνεύει πολλές διαταραχές στην καρδιακή λειτουργία με ή χωρίς κλινική σημασία. Είναι μια απλή, ανώδυνη και γρήγορη εξέταση που μπορεί να επαναλαμβάνεται ανά διετία, ιδιαίτερα μετά την ηλικία των 40 ετών.

Ακτινογραφία θώρακος. Παλαιότερα είχε σημαντικό ρόλο στην ανίχνευση των κρουσμάτων φυματίωσης και ακόμα χρησιμοποιείται για την κατάταξη στο στρατό και για την έκδοση πιστοποιητικών υγείας από δημόσιες υπηρεσίες. Μπορεί να δώσει σημαντικές πληροφορίες, αλλά η συχνή προληπτική επανάληψή της δεν συνίσταται λόγω των αθροιστικών επιπτώσεων των ακτινών Χ στον ανθρώπινο οργανισμό.

Εξέταση προστάτη. Η απλούστερη, φθηνότερη και πιο ευαίσθητη (λόγω της άμεσης ψηλάφησης του οργάνου) εξέταση είναι η δακτυλική. Μπορεί να ανιχνεύσει μια καλοήθη υπερπλασία του προστάτη αλλά και μια διόγκωση ύποπτη για κακοήθεια, οπότε η σημασία της είναι ζωτική, ειδικά μετά τα 50. Λόγω της φύσης της πολλοί ασθενείς αλλά και ιατροί την αποφεύγουν, αυτό όμως είναι λάθος. Δεν υποκαθίσταται από την εξέταση του Προστατικού Αντιγόνου (PSA) στο αίμα. Οι δύο εξετάσεις είναι συμπληρωματικές και θα πρέπει να γίνονται μία φορά το χρόνο μετά την ηλικία των 50 ετών.

Η κατανάλωση λιπαρών ψαριών, όπως ο σολομός, το σκουμπρί και η ρέγκα, μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του προστάτη. Στο συμπέρασμα αυτό κατέληξε ομάδα ερευνητών από το Karolinska Institute που εδρεύει στη Στοκχόλμη. Τα αποτελέσματα της έρευνας, η οποία διήρκεσε 30 έτη και βασίστηκε σε δείγμα 6.000 ανδρών, δημοσιεύτηκαν στο Lancet.

Οι μετέχοντες κλήθηκαν να συμπληρώσουν ένα ερωτηματολόγιο που αφορούσε στη διατροφή τους, το κάπνισμα, την κατανάλωση οινοπνευματωδών και τη σωματική δραστηριότητα.

Κατά τη διάρκεια της έρευνας, 466 άτομα νόσησαν από καρκίνο του προστάτη και 340 πέθαναν από τη νόσο.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι άνδρες που δεν έτρωγαν καθόλου ψάρι είχαν δύο έως τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες να νοσήσουν από αυτήν τη μορφή καρκίνου, σε σχέση με όσους έτρωγαν λίγα ή πολλά ψάρια.

Σύμφωνα με το ΒΒC, τα λιπαρά ψάρια περιέχουν μεγάλη ποσότητα λιπαρών οξέων, όπως το Ομέγα-3, ουσία που παρεμποδίζει την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων στον προστάτη.

Η χοληστερόλη μάς απασχολεί περισσότερο από κάθε άλλη χημική ουσία που κυκλοφορεί στο σώμα μας. Παρ' όλα αυτά, υπάρχει κάποια σύγχυση σχετικά με τα φυσιολογικά της επίπεδα στο αίμα, εάν δηλαδή είναι "καλή" ή "κακή". Επιπλέον, όλοι ενδιαφερόμαστε για τους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να τη ρυθμίσουμε, ώστε να διασφαλίσουμε την υγεία μας. Τελευταία, μάλιστα, έχει αναπτυχθεί ένας έντονος προβληματισμός που αφορά στα φάρμακα κατά της χοληστερόλης και στις παρενέργειές τους.

Τι είναι η χοληστερόλη;

Η χοληστερόλη είναι ένα λιπίδιο, μια οργανική ένωση με βασικό ρόλο στη λειτουργία των κυττάρων. Στον ανθρώπινο οργανισμό εκτός από τα κύτταρα κυκλοφορεί και στο αίμα. Η χοληστερόλη που υπάρχει στον οργανισμό μας προέρχεται από δύο πηγές: την τροφή και το ίδιο μας το ήπαρ (το συκώτι), το οποίο έχει την ικανότητα να χρησιμοποιεί άλλες ουσίες για να παρασκευάσει τη δική του χοληστερόλη. Το ίδιο όργανο απομακρύνει την ουσία αυτή με την κυκλοφορία του αίματος.

Ποιες τροφές περιέχουν χοληστερόλη;

Χοληστερόλη υπάρχει σε όλες τις ζωικές τροφές, αλλά σε αυξημένες ποσότητες βρίσκεται στα παρακάτω:
· Κρέας (κυρίως τα εντόσθια όπως το συκώτι)
· Πουλερικά
· Γαλακτοκομικά
· Θαλασσινά
Αντίθετα, οι φυτικές τροφές δεν έχουν χοληστερόλη.

Τροφές και λίπη: Από την έρευνα στις διατροφικές οδηγίες

Υπάρχει καλή και κακή χοληστερόλη;

Όταν τελειώσουμε ένα γεύμα, οι τροφές φτάνουν σταδιακά στο έντερο όπου αρχίζει η απορρόφησή τους. Τα λιπίδια -μεταξύ των οποίων και η χοληστερόλη- μόλις απορροφηθούν από το έντερο "πακετάρονται" μαζί με πρωτεΐνες σε μικρά σφαιρίδια που διοχετεύονται στο αίμα. Η επεξεργασία αυτή είναι απαραίτητη, γιατί, όπως και το λάδι δεν διαλύεται μέσα στο νερό, έτσι και τα λιπίδια δεν θα μπορούσαν να διαλυθούν και να μεταφερθούν με το αίμα.
Κατόπιν, αυτά τα "πακετάκια" από λίπη και πρωτεΐνες φτάνουν στο ήπαρ, όπου υφίστανται νέα επεξεργασία και παίρνουν νέες μορφές, ώστε στη συνέχεια μέσω του αίματος να φτάσουν σε διάφορα όργανα του σώματος.
Τα συμπλέγματα από λιπίδια και πρωτεΐνες ονομάζονται λιποπρωτεΐνες. Η χοληστερόλη έπειτα από το ήπαρ μεταφέρεται στο αίμα είτε με τις υψηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνες (Ηigh Density Lipoproteins - HDL) είτε με τις πολύ χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνες, που με τη σειρά τους διασπώνται στις χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνες (Low Density Lipoproteins - LDL).
Όταν, λοιπόν, στο βιοχημικό εργαστήριο μετράμε τη συγκέντρωση της χοληστερόλης στο αίμα, μετράμε αφενός τη συνολική της συγκέντρωση και αφετέρου τη συγκέντρωση της HDL αλλά και της LDL.
Διάφορες έρευνες που έχουν γίνει για τη σχέση των επιπέδων της ουσίας αυτής στο αίμα και την εμφάνιση καρδιακών παθήσεων, έδειξαν ότι όταν οι τιμές της ΗDL είναι αυξημένες, δρα προστατευτικά για την καρδιά, ενώ αντίθετα οι υψηλές τιμές της LDL συνδυάζονται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης στεφανιαίας νόσου.
Έτσι, επικράτησε η ορολογία "καλή" χοληστερόλη για την HDL και "κακή" χοληστερόλη για την LDL.

Πώς ρυθμίζονται τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα;

Οι υψηλές συγκεντρώσεις χοληστερόλης στο αίμα είναι αποτέλεσμα διαιτητικών αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις και γενετικών παραγόντων.
Απόδειξη ότι και γενετικοί παράγοντες σχετίζονται με τη χοληστερόλη είναι οικογένειες στις οποίες χωρίς άλλον προφανή λόγο παρατηρούνται σε όλα τα μέλη υψηλές τιμές της ουσίας αυτής. Έχουν, μάλιστα, εντοπιστεί τα συγκεκριμένα γονίδια που ευθύνονται γι' αυτές τις παθήσεις.
Από τη άλλη, έχει μεγάλη σημασία το είδος των λιπαρών που καταναλώνουμε με τις διάφορες τροφές.
Ως γνωστόν, τα λίπη διακρίνονται ανάλογα με τη χημική τους δομή σε κεκορεσμένα, μονοακόρεστα και πολυακόρεστα.
Η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε κεκορεσμένα λιπαρά και χοληστερόλη οδηγεί σε μεγάλη αύξηση της LDL χοληστερόλης στο αίμα, διότι επηρεάζουν το ήπαρ, μειώνοντας την ικανότητά του να απομακρύνει την LDL από αυτό.
Αντίθετα, τροφές πλούσιες σε μονοακόρεστα λιπαρά δεν σχετίζονται με αυξημένες τιμές της "κακής χοληστερόλης", ενώ, σύμφωνα με ορισμένες έρευνες, διαπιστώνεται μείωση στα επίπεδά της.

Ποιες τροφές περιλαμβάνουν τους διάφορους τύπους λιπαρών οξέων;

Mονοακόρεστα λιπαρά Πολυακόρεστα λιπαρά Κεκορεσμένα λιπαρά
Ελαιόλαδο Ψάρια Κόκκινο κρέας
Αβοκάντο Ξηροί καρποί Πλήρες γάλα
Ελιές Αραβοσιτέλαιο Τυριά κίτρινα και λεύκα
Σογιέλαιο Αλλαντικά
Ηλιέλαιο Παγωτά
Τηγανισμένα λάδια

Πώς μπορεί η "κακή" χοληστερόλη να βλάψει την καρδιά;

Γενικά, η LDL έχει την ιδιότητα να εναποθέτει χοληστερόλη στα τοιχώματα των αγγείων. Με αυτό τον τρόπο ξεκινά μια ολόκληρη διαδικασία που οδηγεί στο σχηματισμό τον λεγόμενων αθηρωματικών πλακών μέσα στο αγγείο, με τελικό αποτέλεσμα την απόφραξή του.
Η διαδικασία αυτή είναι γνωστή ως αθηροσκλήρυνση.
Η απόφραξη των αγγείων οδηγεί σε διαταραχή της αιμάτωσης συγκεκριμένων περιοχών του σώματος, και όταν αφορά στα αγγεία της καρδιάς εκδηλώνεται με πόνο παίρνοντας τη μορφή στηθάγχης ή εμφράγματος.

Τι είναι ο αθηρωματικός δείκτης;

Σύμφωνα με τις οδηγίες της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας, οι φυσιολογικές τιμές της χοληστερόλης κυμαίνονται σε επίπεδα χαμηλότερα των 200mg/dl.
Ωστόσο, δεν αρκεί μόνο αυτή η παράμετρος, διότι, όπως ήδη είπαμε, σημαντικό ρόλο παίζει και η αναλογία "καλής" και "κακής" χοληστερόλης.
Ο αθηρωματικός δείκτης είναι το κλάσμα που στον αριθμητή του έχει τη συγκέντρωση της ολικής χοληστερόλης του αίματος, ενώ στον παρανομαστή την HDL χοληστερόλη. Το κλάσμα αυτό ποσοτικοποιεί την αναλογία που αναφέραμε παραπάνω και όσο πιο μικρές τιμές παίρνει τόσο πιο θετικά είναι τα μηνύματα για την κατάσταση της καρδιάς· σημαίνει ότι από την ολική χοληστερόλη ένα σημαντικό μέρος αποτελεί η "καλή" HDL.
Οι φυσιολογικές τιμές του αθηρωματικού δείκτη είναι μικρότερες του 4,5, αν και οι ιδανικές τιμές προσεγγίζουν το 2 με 3.

Πώς μπορούμε να "ρίξουμε" τη χοληστερόλη μας;

Θα πρέπει να επισημάνουμε και πάλι ότι στόχος της όποιας θεραπείας δεν είναι μόνο η ελάττωση των τιμών της ολικής χοληστερόλης, αλλά και η αύξηση της HDL.
Σύμφωνα με μελέτες, ακόμα και μικρές αυξήσεις στις τιμές της ΗDL της τάξης του 1mg/dl οδηγούν σε σημαντική μείωση του κινδύνου εμφάνισης στεφανιαίας νόσου (έως και 4%).
Στόχο αποτελεί η αύξηση των επιπέδων της HDL πάνω από 35mg/dl για τους άνδρες και 45 mg/dl για τις γυναίκες.
Για να επιτύχετε τους στόχους σας χρειάζονται μικρές αλλά ουσιαστικές αλλαγές στον τρόπο ζωής σας:

- Να ασκήστε συστηματικά (ενδείκνυται ακόμα και απλό βάδισμα για 60 λεπτά καθημερινά).
- Ελαττώστε το βάρος σας.
- Διακόψτε το κάπνισμα (παρατηρείται αύξηση της HDL μετά τη διακοπή του καπνίσματος).
- Αποφύγετε τις λιπαρές τροφές όπως αρνί, χοιρινό, αλλαντικά, κακάο, γαλακτομικά με όλα τα λιπαρά, αλλά και την κατανάλωση υπερβολικών ποσοτήτων υδατανθράκων, διότι η περίσσεια μετατρέπεται στον οργανισμό σε λίπος.
- Προτιμήστε το ελαιόλαδο σε σχέση με άλλα λιπαρά και αποφύγετε το τσιγάρισμα των τροφών.
- Καταναλώστε όσπρια τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα.
- Η κατανάλωση μικρής ποσότητας οινοπνεύματος (ένα ποτηράκι του κρασιού την ημέρα) φαίνεται ότι βοηθά στην αύξηση της HDL. Προσοχή, όμως, γιατί μεγαλύτερες ποσότητες μπορεί να έχουν αρνητικά αποτελέσματα.

Εάν τα συγκεκριμένα μέτρα εφαρμοστούν -σωστά και για εύλογο χρονικό διάστημα-, χωρίς να υπάρχει αποτέλεσμα, τότε οι γιατροί χορηγούν φαρμακευτικά σκευάσματα που βοηθούν στη ρύθμιση των επιπέδων της χοληστερόλης.
Οι πιο γνωστές κατηγορίες αντιλιπιδαιμικών είναι οι στατίνες και οι φιμπράτες.
Τα φάρμακα αυτά, ωστόσο, πρέπει να λαμβάνονται μόνο με συνταγή γιατρού και μόνο εφόσον αυτός το κρίνει απαραίτητο, διότι η κατηγορία αυτή φαρμάκων έχει παρενέργειες, με κυριότερες τις βλάβες που ενδέχεται να προκαλέσουν στο ήπαρ.

Ίσως ο πιο διαδεδομένος από τους μύθους που κυκλοφορούν για την υπέρταση είναι ότι ο μεγαλύτερος κίνδυνος που διατρέχει ένα άτομο με αυξημένη αρτηριακή πίεση είναι να πάθει εγκεφαλική αιμορραγία από απότομη αύξηση της πίεσής του. Ο μύθος αυτός είναι κατάλοιπο της πριν από πενήντα περίπου χρόνια εποχής, όταν δεν υπήρχαν φάρμακα για την αντιμετώπιση της υπέρτασης και οι άνθρωποι ζούσαν επί πολλά χρόνια με πιέσεις που έφταναν στα 250 ή και τα 300 χιλιοστά στήλης υδραργύρου (αυτό που λέμε πίεση 25 ή 30). Αυτές οι πολύ υψηλές πιέσεις δημιουργούσαν με τα χρόνια μικρά ανευρύσματα (σαν σακουλάκια από χαλάρωση του τοιχώματος) στις αρτηρίες του εγκεφάλου. Τα ανευρύσματα αυτά, μην αντέχοντας τις πολύ αυξημένες πιέσεις μέσα στην αρτηρία, μπορούσαν κάποτε να σπάσουν, με αποτέλεσμα την αιμορραγία μέσα στον εγκέφαλο.

Σήμερα, τέτοιες μακροχρόνιες μεγάλες αυξήσεις της πίεσης σπάνια συναντιούνται και έτσι η εγκεφαλική αιμορραγία δεν είναι συχνή. Αυτό δεν σημαίνει, βέβαια, ότι τα εγκεφαλικά επεισόδια δεν είναι συχνά. Απλώς, σήμερα, τα περισσότερα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια είναι ισχαιμικά και όχι αιμορραγικά -προκαλούνται, δηλαδή, από απόφραξη (βούλωμα) και όχι από ρήξη κάποιας εγκεφαλικής αρτηρίας, ακριβώς όπως το έμφραγμα του μυοκαρδίου οφείλεται σε απόφραξη κάποιας στεφανιαίας αρτηρίας της καρδιάς. Η απόφραξη μιας αρτηρίας είναι το τελικό αποτέλεσμα μιας μακροχρόνιας διαδικασίας (της αθηρωματικής διαδικασίας), που οδηγεί βαθμιαία σε όλο και μεγαλύτερη στένωση του αυλού της.

Εδώ και πολλά χρόνια, επιδημιολογικές παρατηρήσεις έχουν κάνει γνωστό ότι, όταν η πίεση είναι αυξημένη (ακόμα και όταν η αύξηση αυτή είναι μικρή), η πιθανότητα να προκληθεί αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο γίνεται μεγαλύτερη. Συγκεκριμένα, έχει υπολογιστεί ότι κάθε αύξηση της διαστολικής (μικρής) πίεσης σε συνθήκες ηρεμίας, κατά 5 έως 6 χιλιοστά στήλης υδραργύρου (π.χ., από 90 σε 95 χιλιοστά στήλης υδραργύρου -ή, αυτό που ο κόσμος λέει, από 9 σε 9,5) αντιστοιχεί σε αύξηση του κινδύνου να υποστεί κανείς αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια κατά 35 έως 40%. Αντίστοιχη αύξηση του κινδύνου συνεπάγεται και η αυξημένη συστολική (μεγάλη) πίεση.

Η σχέση είναι στατιστική και όχι αιτιολογική. Δεν εξηγεί, δηλαδή, με ποιο τρόπο η υπέρταση προκαλεί το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο. Απλώς επισημαίνει ότι όποιος έχει αυξημένη πίεση διατρέχει μεγαλύτερο κίνδυνο αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου στο μέλλον, σε σύγκριση με ένα συνομήλικό του που έχει χαμηλότερη πίεση. Η διαπίστωση αυτή είναι εξίσου σημαντική με το γεγονός ότι ένας άνδρας 70 ετών έχει μεγαλύτερες πιθανότητες να πάθει αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο από όσο ένας άνδρας 30 ετών.

Ωστόσο, εκείνο που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι ότι η μακροχρόνια ελάττωση της πίεσης προστατεύει από τον κίνδυνο για εγκεφαλικό επεισόδιο. Συγκεκριμένα, έχει υπολογιστεί ότι η ελάττωση της διαστολικής πίεσης κατά 5 έως 6 χιλιοστά στήλης υδραργύρου για περίοδο λίγων μόνο ετών ελαττώνει τον κίνδυνο αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου κατά 38% εξουδετερώνει, δηλαδή, εξ ολοκλήρου τον κίνδυνο για αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο που αποδίδεται στην υπέρταση. Με άλλα λόγια, ο υπερτασικός που έχει επιτύχει να ρυθμίσει την πίεσή του, σε συνθήκες ηρεμίας, σε επίπεδα κάτω από 140 και κάτω από 90 χιλιοστά στήλης υδραργύρου κινδυνεύει να πάθει αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο όσο και ένας συνομήλικός του που δεν έχει πίεση.

Ο κίνδυνος, λοιπόν, που διατρέχει ένα υπερτασικό άτομο να υποστεί αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο είναι μακροπρόθεσμος και όχι περιστασιακός. Γι' αυτό και είναι λάθος να αντιμετωπίζεται εκτάκτως η πίεση όταν βρίσκεται αυξημένη και να παραμελείται η καθημερινή φροντίδα για τη διατήρησή της σε κανονικά επίπεδα. Σε μερικές, μάλιστα, περιπτώσεις η αγωνιώδης προσπάθεια να ελαττωθεί γρήγορα η πίεση για να προληφθεί ένα αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο γίνεται η ίδια υπεύθυνη για την πρόκλησή του. Αυτό εξηγείται από το γεγονός ότι η απότομη ελάττωση της πίεσης μέσα σε μια εγκεφαλική αρτηρία, της οποίας ο αυλός έχει γίνει στενός από μεγάλες αθηρωματικές πλάκες που υπάρχουν στο τοίχωμά της, ελαττώνει την παροχή αίματος σε μια περιοχή του εγκεφάλου, με συνέπεια τη νέκρωσή της. Με τη σειρά της, η νέκρωση μιας περιοχής του εγκεφάλου έχει αποτέλεσμα την παράλυση των μελών του σώματος, των οποίων η κίνηση ελέγχεται από αυτή.

Τι πρέπει να κάνει, λοιπόν, κανείς όταν διαπιστώνει ξαφνικά ότι έχει πολύ αυξημένη πίεση (π.χ., 180 ή και 200 χιλιοστά στήλης υδραργύρου); Εκείνο που πρέπει να κάνει είναι να προσπαθήσει να ηρεμήσει, κατανοώντας ότι ο κίνδυνος δεν είναι άμεσος, αλλά αφορά στο μέλλον. Συνήθως, χωρίς κανένα φάρμακο, η πίεση υποχωρεί σε χαμηλότερα επίπεδα μέσα σε λίγη ώρα αφότου ηρεμήσει το άτομο. Αν, όμως, κατά τις επόμενες ημέρες η πίεση βρίσκεται κατ' επανάληψη αυξημένη κάτω από συνθήκες ηρεμίας, τότε πρέπει να αρχίζει καθημερινή θεραπεία με φάρμακα ή να ενισχύεται η ήδη εφαρμοζόμενη θεραπεία, ώστε να επιτυγχάνονται μακροχρόνια τιμές πίεσης σε ηρεμία κάτω από 140 η μεγάλη και 90 η μικρή. Με αυτό τον τρόπο μπορεί κανείς να είναι βέβαιος ότι στα επόμενα χρόνια θα είναι προφυλαγμένος από τους κινδύνους που συνοδεύουν την υπέρταση -και μεταξύ αυτών και από τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια.

Καρδιαγγειακή λειτουργία και μακρoζωία: Τα αποτελέσματα "Ελληνικής" Δίαιτας
Γιάννης Δεβετζόγλου

Αναμφίβολα, ο κύριος λόγος για τον οποίο οι ανεπτυγμένες χώρες υποφέρουν από τις λεγόμενες "ασθένειες του δυτικού κόσμου" είναι οι διατροφικές συνήθειες των κατοίκων τους. Τα περισσότερα τρόφιμα του 20ού αιώνα τροποποιούνται με διάφορους βιομηχανικούς τρόπους. Αυτού του είδους οι τροφές περιέχουν πολλά κορεσμένα λίπη, χοληστερόλη, επεξεργασμένη ζάχαρη και αλάτι. (Αντίθετα, στη διατροφή των Ελλήνων περιλαμβάνονται μεγάλες ποσότητες ωμών λαχανικών και φρούτων.) Με άλλα λόγια, οι δυτικού τύπου τροφές περιέχουν ελάχιστα θρεπτικά συστατικά φυτικής προέλευσης, όπως ίνες, βιταμίνες και φυσικές αντιοξειδωτικές ουσίες.

Τα οφέλη της διατροφής που περιλαμβάνει ελαιόλαδο έχουν καταδειχθεί πέραν πάσης αμφιβολίας από πλήθος βιοχημικών και κλινικών ερευνών όσο και από μελέτες σε μεγάλους πληθυσμούς στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Τα αποτελέσματα έρχονται να καταστήσουν αδιαμφισβήτητη την ευεργετική του δράση του στην καρδιαγγειακή λειτουργία και τη μακροζωία.

Η μελέτη του Lyon Heart
Μια από τις πιο πρόσφατες σημαντικές έρευνες στο θέμα αυτό είναι η Μελέτη Lyon Heart, τα αποτελέσματα της οποίας δημοσιεύθηκαν στο Lancet, στο American Journal of Clinical Nutrition και στο Circulation. Τα ενδιαφέροντα αυτά στοιχεία σχετικά με τη σπουδαιότητα που έχει η διαιτητική παρέμβαση σε ασθενείς με υψηλό κίνδυνο για νόσο της στεφανιαίας παρουσίασε ο καθηγητής Steven Fazio από το Vanderbilt University Medical Center του Nashville (ΗΠΑ).
Για τη μελέτη αυτή, 605 ασθενείς που είχαν υποστεί έμφραγμα του μυοκαρδίου χωρίστηκαν τυχαία σε δύο ομάδες: η μια ακολουθούσε δίαιτα μεσογειακού τύπου εμπλουτισμένη με άλφα-λινολενικό οξύ και η άλλη διατροφή πρώτης βαθμίδας της American Heart Association, ενώ και οι δύο εξακολουθούσαν την ενδεδειγμένη φαρμακευτική αγωγή. Έπειτα από διάστημα τεσσάρων ετών, αν και δεν παρατηρήθηκαν διαφορές στα λιπίδια και τις λιποπρωτεΐνες του πλάσματος, η ομάδα που ακολουθούσε διατροφή μεσογειακού τύπου παρουσίασε μια μείωση κατά 70% στους θανάτους από καρδιά και στα μη θανατηφόρα εμφράγματα του μυοκαρδίου.
Τα πολύ σημαντικά αυτά ευρήματα δείχνουν ότι μια αποτελεσματική στρατηγική για τη μείωση των θανάτων από καρδιαγγειακά θα πρέπει πρωτίστως να περιλαμβάνει ένα καρδιοπροστατευτικό διαιτολόγιο.

Nέα ευρήματα σχετικά με το ελαιόλαδο, τα μονοακόρεστα λιπαρά οξέα και τη μεσογειακή διατροφή
Στη διάλεξή του με θέμα "Κρητική Διατροφή: παρελθόν και παρόν", ο Δρ Α.Καφάτος από το Πανεπιστήμιο Κρήτης ανέφερε σημαντικές αλλαγές στο κρητικό διαιτολόγιο τα τελευταία 35 χρόνια. Μεταξύ αυτών, είναι η αύξηση της κατανάλωσης τυριού και κρέατος, που αντικατοπτρίζεται και στη σύνθεση του λιπώδους ιστού, όπου η ποσότητα κορεσμένων και πολυακόρεστων λιπαρών οξέων έχει αυξηθεί κατά 25% και 7% αντίστοιχα, ενώ τα μονοακόρεστα λιπαρά οξέα έχουν μειωθεί κατά 14%.
Οι αλλαγές στη διατροφή συνοδεύονται από την επιδείνωση ενός από τους βασικούς παράγοντες κινδύνου για στεφανιαία νόσο, του συνολικού επιπέδου χοληστερόλης στο πλάσμα (ανέβηκε από τα 182 στα 249 mg/dl), καθώς και από την συνεπαγόμενη αύξηση των θανάτων από στεφανιαία νόσο κατά 10% στις γυναίκες και 24% στους άνδρες.
Τα στοιχεία αυτά δείχνουν ότι υπάρχει μια τάση στην Κρήτη και ενδεχομένως και σε άλλα μέρη της Μεσογείου για απομάκρυνση από την ιδιαίτερα συνιστώμενη παραδοσιακή διατροφή προς μια αυξανόμενη και δυσμενή δυτικοποίηση του διαιτολογίου.

Η μεσογειακή διατροφή παρατείνει τη διάρκεια ζωής

Πρόσφατα αξιολογήθηκε η σχέση μεταξύ διαφόρων ομάδων τροφών από τη μια και θανάτων από στεφανιαία νόσο από την άλλη με βάση τα 25ετή στοιχεία της γνωστής Μελέτης των Επτά Χωρών. Ο Δρ A.Menotti του Τμήματος Επιδημιολογίας του Πανεπιστημίου της Μινεσότα συνόψισε τα βασικά πορίσματα. Οι ερευνητές βρήκαν μια ισχυρή θετική συσχέτιση μεταξύ της στεφανιαίας νόσου και της κατανάλωσης βουτύρου, κρέατος, γάλακτος και γλυκών, ενώ η κατανάλωση φυτικών τροφών και ιδιαίτερα οσπρίων και λαδιού συσχετίζεται αρνητικά με τα κρούσματα στεφανιαίας νόσου. Ο Δρ Menotti κατέληξε λέγοντας ότι "οι διαπολιτισμικές αναλύσεις επαληθεύουν την υπόθεση ότι τα διατροφικά σχήματα είναι καθοριστικά για τις διαφορές θνησιμότητας από στεφανιαία νόσο και επιβεβαιώνουν την αρνητική επίδραση των ζωικών και φυτικών τροφών" στον κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα.
Η Δρ C.M. Williams από τη Μονάδα Διατροφής του Πανεπιστημίου του Reading συνόψισε τα αποτελέσματα μιας σειράς πρόσφατων αυστηρά ελεγχόμενων διατροφικών μελετών. Μαζί με συνεργάτες της από την Κρήτη, το Δουβλίνο και το Surrey, συνέκρινε την ανταπόκριση των μετά το γεύμα τριγλυκεριδίων σε τυποποιημένα γεύματα ατόμων από τη νότια και τη βόρεια Ευρώπη που είχαν συνηθίσει σε τροφές με διαφορετική περιεκτικότητα σε κορεσμένα και μονοακόρεστα λίπη. Τα ευρήματα δείχνουν ότι όσοι έχουν συνηθίσει σε διατροφή πλούσια σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα παρουσιάζουν καλύτερο μεταβολισμό των λιπών. Αυτό, συμπεραίνει η Δρ Williams, μπορεί να προστατεύει την καρδιά μέσω της διατήρησης των αθηρογενετικών καταλοίπων σε χαμηλά επίπεδα και της περιορισμένης ενεργοποίησης των αιμοπηκτικών παραγόντων (π.χ., του παράγοντα VII).
O Δρ M.Mancini από το Τμήμα Κλινικής και Πειραματικής Ιατρικής του Πανεπιστημίου της Νάπολης συνόψισε τα αποτελέσματα διαφόρων μελετών γύρω από τη σχέση του ελαιολάδου στη Μεσογειακή Διατροφή με τους παραγόντες επικινδυνότητας για στεφανιαία νόσο. Μεταξύ των ερευνών είναι η Μελέτη των Επτά Χωρών και η ιταλική Μελέτη των Εννέα Κοινοτήτων. Όλες αυτές οι μελέτες δείχνουν ότι η Μεσογειακή Διατροφή με τη μεγάλη περιεκτικότητα σε ελαιόλαδο, σύνθετους υδατάνθρακες, φυτικές ίνες, λαχανικά και φρούτα είναι ιδιαίτερα ενδεδειγμένη για τη βελτίωση όλων των βασικών παραγόντων επικινδυνότητας για στεφανιαία νόσο, όπως η αντίσταση στην ινσουλίνη, τα επίπεδα λιπιδίων στο ορό και η πίεση του αίματος.

Ελαιόλαδο και μακροζωία

Οι επιστημονικές ενδείξεις για τα οφέλη του ελαιολάδου δεν περιορίζονται στη στεφανιαία νόσο, την υπέρταση, τη θρόμβωση, το διαβήτη και την παχυσαρκία -η υψηλή του περιεκτικότητα σε αντιοξειδωτικά φαίνεται να συμβάλλει σημαντικά στην επίδραση της Μεσογειακής Διατροφής στη μακροζωία. Είναι χαρακτηριστικό ότι η προσδοκώμενη διάρκεια ζωής είναι μεγαλύτερη στην Ιταλία και την Ελλάδα από ό,τι στη βόρεια Ευρώπη, παρά το σταθερά μεγαλύτερο αριθμό καπνιστών.

Η καθηγήτρια Αντωνία Τριχοπούλου της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Αθηνών ανακοίνωσε τα πορίσματα δύο πολύ σημαντικών μελετών, μιας στην Ελλάδα και μιας στη Δανία, που σχεδιάστηκαν για να επαληθεύσουν την επίδραση της διατροφής στη μακροζωία.
Τα πορίσματα της ελληνικής μελέτης δημοσιεύθηκαν στο British Medical Journal και βασίστηκαν στην παρακολούθηση μιας ομάδας 182 ηλικιωμένων από τρία ελληνικά χωριά με παραδοσιακή Μεσογειακή Διατροφή. Το διαιτολόγιο αυτό είχε οκτώ βασικά χαρακτηριστικά:
·υψηλό ποσοστό μονοακόρεστων λιπαρών οξέων (ελαιόλαδο)
·μέτρια κατανάλωση κρασιού
·υψηλή κατανάλωση οσπρίων
·υψηλή κατανάλωση δημητριακών
·υψηλή κατανάλωση φρούτων
·υψηλή κατανάλωση λαχανικών
·μέτρια κατανάλωση κρέατος
·μέτρια κατανάλωση γάλακτος και γαλακτοκομικών προϊόντων

Τα ευρήματα δίνουν ενδείξεις ότι ένα εξαρχής καθορισμένο διατροφικό πρότυπο που αντικατοπτρίζει την ελληνική εκδοχή της Μεσογειακής Διατροφής επιδρά θετικά στην προσδοκώμενη διάρκεια ζωής των ηλικιωμένων, καθώς και ότι το συνολικό διατροφικό σχήμα είναι πιο σημαντικό για την υγεία και τη μακροζωία από ό,τι τα επιμέρους διατροφικά συστατικά.
Τα ευρήματα σχετικά με την επίδραση της Μεσογειακής Διατροφής σε πληθυσμούς της Μεσογείου μπορεί να επηρεάζονται από την πιθανή συσχέτιση του ενήλικου διαιτολογίου με τα διατροφικά πρότυπα της πρώιμης ηλικίας και τις τοπικές ψυχο-κοινωνικές μεταβλητές, όπως η κοινωνική υποστήριξη ή ο μεσημεριανός ύπνος. Για το λόγο αυτό έγινε μια ανάλογη μελέτη στη Δανία, προκειμένου να επαληθευτεί η επίδραση μιας παρόμοιας διατροφής σε έναν ηλικιωμένο πληθυσμό της Βόρειας Ευρώπης.
Συγκεκριμένα, παρακολουθήθηκε για έξι χρόνια μια ομάδα 202 ηλικιωμένων κατοίκων ενός δήμου της Δανίας, γεννημένων μεταξύ 1914 και 1918, η διατροφή των οποίων προσαρμόστηκε στο μεσογειακό πρότυπο. Τα ευρήματα κατέδειξαν ότι ένα διατροφικό σχήμα παρόμοιο με τη μεσογειακή διατροφή όπως ορίστηκε παραπάνω συνδέεται με μια στατιστικά σημαντική μείωση της συνολικής θνησιμότητας.
Τα ενδιαφέροντα αυτά στοιχεία επιβεβαιώνονται από μια άλλη μελέτη την οποία ανακοίνωσε η καθηγήτρια Α.Τριχοπούλου. Πρόκειται για έρευνα που πραγματοποιήθηκε στη Μελβούρνη της Αυστραλίας, με στόχο τη σύγκριση της μακροζωίας δύο διαφορετικών πληθυσμών ηλικιωμένων άνω των 70 ετών (141ατόμων αγγλο-κελτικής καταγωγής και 189 ατόμων ελληνικής καταγωγής). Οι διατροφικές συνήθειες των δύο ομάδων ήταν διαφορετικές, καθώς μόνο η δεύτερη ακολουθούσε το μεσογειακό πρότυπο.
Η παρακολούθηση των δύο διαφορετικών πληθυσμών ηλικιωμένων έδειξε για ακόμη μία φορά σημαντική, κατά 17%, μείωση της συνολικής θνησιμότητας στους ηλικιωμένους με τις μεσογειακές διατροφικές συνήθειες.

Οι προστατευτικοί μηχανισμοί του ελαιόλαδου

Η προστατευτική επίδραση του ελαιολάδου κατά της αθηροσκλήρωσης, των καρδιαγγειακών παθήσεων και της απώλειας των γνωστικών λειτουργιών οφείλεται κυρίως σε δύο θεμελιώδη συστατικά του: στα μονοακόρεστα λιπαρά οξέα και στις αντιοξειδωτικές ουσίες.
Το ελαιόλαδο είναι πολύ πλούσιο σε ολεϊκό οξύ (ποικίλει από 55 έως 83% του συνόλου των λιπαρών οξέων), που είναι ένα μονοακόρεστο λιπαρό οξύ, και σε αντιοξειδωτικά, όπως η βιταμίνη Ε και οι φαινολικές ενώσεις.

Τα μονοακόρεστα λιπαρά οξέα, όπως τόνισε ο καθηγητής Pauol Mata του Fundacion Jimene Diaz, Unidad de Lipidos της Μαδρίτης, έχουν σημαντική επίδραση στο λιπιδικό προφίλ:
·μειώνουν τα επίπεδα ολικής και LDL χοληστερόλης,
·δεν μειώνουν τα επίπεδα της ΗDL χοληστερόλης,
·επιβραδύνουν τη διαδικασία οξείδωσης της LDL, που φαίνεται ότι είναι ο καθοριστικός παράγοντας σχηματισμού αθηροσκληρωτικών πλακών. Η LDL που σχηματίζεται από μια διατροφή πλούσια σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα τείνει να είναι πιο ανθεκτική στην οξειδωτική μετατροπή.

Επιπλέον, υπάρχουν ευρήματα που δείχνουν ότι μπορεί να έχουν ευεργετικά αποτελέσματα στην αγγειακή λειτουργία, δηλαδή να:

·ελαττώνουν την επικόλληση μονοκυττάρων στα ενδοθηλιακά κύτταρα, πράγμα που αποτελεί ένα πρώιμο στάδιο στη δημιουργία αθηροσκλήρωσης,
·περιορίζουν την εξάπλωση λείων κυττάρων, ένα τυπικό χαρακτηριστικό της προόδου των αθηροσκληρωτικών αλλοιώσεων και σημαντικός στόχος για την πρόληψη της ανάπτυξης αρτηριακών αλλοιώσεων,
·αυξάνουν την ινωδόλυση,
·μειώνουν το ΡΑΙ-1 (Plasminogen Activator Inhibitor type 1), ένα σημαντικό παράγοντα πήξης του αίματος,
·μειώνουν την πίεση του αίματος,
·μειώνουν τα επίπεδα ινσουλίνης στο πλάσμα.

Στο σύνολό τους, οι επιδράσεις αυτές δείχνουν ότι τα διατροφικά μονοακόρεστα λιπαρά οξέα έχουν ευεργετική επιρροή όχι μόνο στη συγκέντρωση λιποπρωτεϊνών στο πλάσμα αλλά και στους αθηρογενείς παράγοντες, μέσω της αποτροπής των αθηροσκληρωτικών διεργασιών. Στις άλλες ευεργετικές ιδιότητες του ελαιόλαδου περιλαμβάνονται οι αντιοξειδωτικές ουσίες. Εκτός από τη βιταμίνη Ε, το ελαιόλαδο είναι πολύ πλούσιο σε φαινολικές ενώσεις, οι οποίες είναι υπεύθυνες για την έντονη αντιοξειδωτική δράση του. Περιλαμβάνουν απλές (hydroxytyrosol, tyrosol) και σύνθετες φαινόλες (oleuropein, ligstroside).
Η συγκέντρωση φαινολών είναι ιδιαίτερα μεγάλη στο έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, στο οποίο μπορούν να φτάσουν τα 6-8.000ppm, εξήγησε ο καθηγητής Claudio Galli από το Ινστιτούτο Φαρμακολογικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Μιλάνου. Ωστόσο η περιεκτικότητα σε φαινόλες ποικίλλει ανάλογα με διάφορες μεταβλητές: το κλίμα, τον τρόπο καλλιέργειας, το βαθμό ωρίμανσης του καρπού, τις τεχνικές παραγωγής και τις μεθόδους διατήρησης.
Οι φαινόλες παρουσιάζουν ποικίλη και ισχυρή βιολογική δράση που έχει μελετηθεί in vitro. Η πιο σημαντική είναι η παρεμπόδιση της οξείδωσης της LDL, που αποτελεί βασικό στάδιο της δημιουργίας αθηρωμάτων. Επιπλέον όμως, οι φαινολικές ενώσεις δρουν ως άμεσοι διώκτες ριζικών κατά της παραγωγής υπεροξειδίων ανιόντων και υποχλωριώδους οξέος και, επομένως, παρέχουν προστασία από τα ελεύθερα ριζικά οξυγόνου και την τοξική τους επίδραση.
Μερικές φαινόλες όπως η υδροξυτυροσόλη είναι δραστικοί αναστολείς της συγκέντρωσης αιμοπεταλίων και της παραγωγής tromboxane και αντιδρούν στην παραγωγή leukotriene Β4, ενός ισχυρού παράγοντα που ευνοεί τις φλεγμονές.

Τέλος, η σύνθετη φαινόλη ελαιουροποιήνη προωθεί το σχηματισμό του οξειδίου του αζώτου, ενός ισχυρού αγγειοδιασταλτικού και αντισωρευτικού παράγοντα, του οποίου το ρόλο τόνισε το Βραβείο Νόμπελ 1998.
Λόγω της υψηλής του περιεκτικότητας σε αντιοξειδωτικά, το ελαιόλαδο διαθέτει μεγαλύτερη προστασία κατά της διάλυσης εξαιτίας της οξείδωσης. Τα ευάλωτα στην οξείδωση σημεία είναι ιδίως οι διπλοί δεσμοί των ακόρεστων λιπαρών οξέων. Καθώς όμως το ελαιόλαδο περιέχει το μονοακόρεστο ελαϊκό οξύ που έχει μόνο ένα διπλό δεσμό, είναι ήδη λιγότερο επιρρεπές στην οξείδωση σε σχέση με άλλα φυτικά έλαια με μεγαλύτερες ποσότητες πολυακόρεστων λιπαρών οξέων με δύο ή τρεις διπλούς δεσμούς.
Μια θεωρία μάλιστα υποστηρίζει ότι τα ανθρώπινα γονίδια, κατά τη διάρκεια εκατομμυρίων χρόνων, προσαρμόστηκαν στο σπαρτιάτικο και λιτό τρόπο διατροφής των προγόνων μας της παλαιολιθικής εποχής, με αποτέλεσμα να "αρνούνται να ανεχτούν" τις δραματικές αλλαγές που έχουν επέλθει στις διατροφικές μας συνήθειες τους τελευταίους αιώνες.

Εννέα πράγματα που δεν γνωρίζετε για τις καρδιοπάθειες

Χατζηγεωργίου Γιώργος, Ιατρός
Η πρόληψη και η θεραπεία των καρδιακών νοσημάτων έχουν προχωρήσει πέρα από την απλή ρύθμιση της χοληστερίνης και το bypass, μολονότι και τα δύο είναι ακόμα ιδιαίτερα σημαντικά. Τα τελευταία χρόνια έχουν διατυπωθεί νέες θεωρίες σχετικά με την αιτιολογία των συγκεκριμένων νοσημάτων και έχουν κυκλοφορήσει καινούριες κατηγορίες φαρμάκων. Ωστόσο, αν και οι στατιστικές που αφορούν στη συχνότητά τους έχουν βελτιωθεί, οι καρδιοπάθειες αποτελούν την κύρια αιτία θανάτου στις ΗΠΑ. Ακολουθεί μια αναφορά μερικών σημαντικών εξελίξεων στον τομέα της πρόληψης και της θεραπείας των καρδιακών νοσημάτων.

Αντιβιοτικά: Η νέα θεραπεία των καρδιοπαθειών;
Εδώ και καιρό οι ερευνητές υποψιάζονταν ότι υπάρχει συσχέτιση μεταξύ των καρδιακών νοσημάτων και κάποιου είδους χρόνιας φλεγμονής των αρτηριών. Μία από τις κυριότερες θεωρίες υποστηρίζει ότι τα χλαμύδια της πνευμονίας, συχνότατο αίτιο αναπνευστικών λοιμώξεων, ευθύνονται επίσης και για τα καρδιακά επεισόδια. Τα τελευταία προκαλούνται όταν τα χλαμύδια διασπούν τις αθηρωματικές πλάκες, οι οποίες αθροίζονται και στενεύουν τον αυλό των αρτηριών. Σήμερα διερευνάται η ορθότητα της θεωρίας που συνδέει τα καρδιακά επεισόδια με κάποια φλεγμονή/λοίμωξη. Έχουν ξεκινήσει μεγάλες κλινικές δοκιμές, προκειμένου να εξακριβωθεί κατά πόσο η χορήγηση αντιβιοτικών σε καρδιοπαθείς θα έχει ουσιαστικά οφέλη. Η Pfizer Inc., στο πλαίσιο κλινικής δοκιμής υπό τον τίτλο "η κλινική δοκιμή του μάγου", ελέγχει το γνωστό αντιβιοτικό της αζιθρομυκίνη (Zithromax) ως θεραπεία για καρδιοπάθειες. Εάν τελικά η θεωρία αποδειχθεί σωστή, σίγουρα κάποιος που ασχολείται με τη συγκεκριμένη έρευνα θα τιμηθεί με βραβείο Νόμπελ, ενώ οι πωλήσεις των εταιρειών που παρασκευάζουν αντιβιοτικά θα αυξηθούν κατακόρυφα.

Χοληστερίνη: Πόσο χαμηλά πρέπει να βρίσκεται;
Σύμφωνα με τις τελευταίες οδηγίες, άτομα με στεφανιαία νόσο θα πρέπει να διατηρούν τα επίπεδα της LDL χοληστερίνης τους ("κακή" χοληστερίνη) χαμηλότερα των 100mg/dL. Τα φάρμακα παίζουν σημαντικό ρόλο στη μείωση των επιπέδων της χοληστερίνης, αλλά τελικά μόνο το ένα τρίτο των ασθενών επιτυγχάνει το συγκεκριμένο στόχο. Οι ερευνητές μελετούν επίσης αν ακόμα χαμηλότερα επίπεδα χοληστερίνης θα αποφέρουν μεγαλύτερα οφέλη. Σε αυτό το μήκος κύματος κινούνται κλινικές δοκιμές που εξετάζουν την επίδραση που θα έχει στην υγεία η περαιτέρω μείωση της χοληστερίνης σε επίπεδα 75mg/dL ή και χαμηλότερα. Φυσικά μην επιχειρήσετε να κάνετε κάτι τέτοιο χωρίς να συμβουλευτείτε το γιατρό σας, εφόσον οι πιθανοί κίνδυνοι είναι εξίσου άγνωστοι με τα οφέλη.

Σε αναζήτηση της σωστής αγωγής για τη συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια
Παρά το γεγονός ότι η συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια (ΣΚΑ) είναι συχνή κατάσταση, η θεραπεία της αποτελεί ένα αίνιγμα, το οποίο οι γιατροί προσπαθούν να λύσουν. Οι αποκλειστές των β-υποδοχέων (b-blockers) και η σπιρονολακτόνη, ένα ήπιο διουρητικό, προσφέρουν σίγουρα οφέλη. Οι περισσότερες έρευνες σήμερα καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η καλύτερη αγωγή για τους περισσότερους ασθενείς με ΣΚΑ είναι ένας συνδυασμός αναστολέων του μετατρεπτικού ενζύμου, β-αποκλειστών και σπιρονολακτόνης. Στην περίπτωση που ο ασθενής παρουσιάζει συμπτώματα της νόσου, ενδείκνυται η χορήγηση διουρητικών και δακτυλίτιδας και συνιστάται δίαιτα χωρίς αλάτι. Συμπερασματικά, οι αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου, οι β-αποκλειστές και η σπιρονολακτόνη φαίνεται να παρατείνουν την επιβίωση των ασθενών, ενώ η προσθήκη διουρητικών και δακτυλίτιδας βελτιώνουν την ποιότητα ζωής τους.

Χειρουργική επέμβαση: Η μινιμαλιστική προσέγγιση
Είναι γεγονός ότι υπάρχει κάποιος βαθμός εμπορευματοποίησης των bypass, αλλά οι επεμβάσεις με μικρές τομές και χρήση ενδοσκοπικών τεχνικών έχουν πολλά πλεονεκτήματα. Τα σημαντικότερα είναι η ταχύτερη ανάρρωση και ο μικρότερος μετεγχειρητικός πόνος. Η ευρύτερη χρήση της ρομποτικής χειρουργικής στο προσεχές μέλλον υπόσχεται ακόμα μικρότερες τομές και ακόμα ταχύτερη ανάρρωση.

Στατίνες: Τα θαυματουργά φάρμακα

Οι στατίνες έφεραν επανάσταση στη θεραπεία της υψηλής χοληστερίνης και των καρδιακών παθήσεων. Τα πλεονεκτήματά τους είναι ότι λαμβάνονται μία φορά ημερησίως, έχουν ελάχιστες παρενέργειες, περιορίζουν τα εγκεφαλικά επεισόδια και προλαμβάνουν την οστεοπόρωση.

Η υπέρταση είναι εκτός ελέγχου
Αν και η υπέρταση αποτελεί τον κυριότερο παράγοντα κινδύνου για την εκδήλωση καρδιοπάθειας, εντούτοις μόνο το 50% των υπερτασικών καταφέρνει να διατηρεί την πίεσή του σε ικανοποιητικά επίπεδα. Το 1997 το Εθνικό Ινστιτούτο Καρδιάς, Πνευμόνων και Αίματος των ΗΠΑ θέσπισε καινούριες οδηγίες σχετικά με τα επίπεδα της πίεσης. Σύμφωνα με αυτές, ιδανική πίεση θεωρείται η 120/80 mmHg ή χαμηλότερη, φυσιολογική θεωρείται η 130/85 mmHg ή χαμηλότερη, ενώ τιμές >=140/90mmHg θεωρούνται παθολογικές. Υπάρχουν διαθέσιμα διάφορα φάρμακα που βοηθούν στη ρύθμιση της πίεσης. Το κλειδί της επιτυχημένης αγωγής είναι η αυστηρή συμμόρφωση με την αγωγή.

Διαβήτης: ο υπ' αριθμόν ένα παράγοντας κινδύνου για καρδιοπάθεια
Μελέτες δείχνουν ότι άτομα με διαβήτη -ακόμα και χωρίς ιστορικό καρδιοπάθειας- αντιμετωπίζουν τον ίδιο κίνδυνο να εκδηλώσουν καρδιοπάθεια τα επόμενα χρόνια της ζωής τους με τα άτομα που έχουν ήδη υποστεί κάποιο καρδιακό επεισόδιο. Αυτό σημαίνει ότι εάν πάσχετε από διαβήτη, είναι το ίδιο, από πλευράς κινδύνου, με το να είστε καρδιοπαθής. Επομένως θα πρέπει να προσέχετε τα επίπεδα της χοληστερίνης σας, καθώς και την πίεσή σας.

Η σωτήρια διατροφή
Τα τελευταία χρόνια, μια σειρά μελετών προσανατολίζεται να καταδείξει αν οι δίαιτες που περιλαμβάνουν φρούτα, λαχανικά και γαλακτοκομικά προϊόντα με χαμηλά λιπαρά είναι ευεργετικές για τη ρύθμιση της υπέρτασης και αν ελαττώνουν τα επίπεδα των λιπιδίων που ευθύνονται για καρδιοπάθειες. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με αυτές τις δίαιτες, τις οποίες οι Αγγλοσάξονες αποκαλούν εν συντομία DASH, μπορείτε να πάρετε στη διεύθυνση http://www.nhlbi.nih.gov/health/public/heart/hbp/dash/index.htm

Γονιδιακές θεραπείες: Οι πολλά υποσχόμενες
Όπως εκτιμάται σε άρθρο του Harvard Medical School, τα προηγούμενα χρόνια οι γονιδιακές θεραπείες δεν πρόσφεραν τα αναμενόμενα, με αποτέλεσμα πολλοί ασθενείς να πεθάνουν ή να ζημιωθούν από αυτές στο πλαίσιο κλινικών δοκιμών. Ωστόσο, εξακολουθούν να είναι πολλά υποσχόμενες στον τομέα της καρδιολογίας. Πρόσφατα, για παράδειγμα, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Tufts της Βοστόνης κατάφεραν να εισαγάγουν DNA αυξητικού παράγοντα του ενδοθηλίου των αγγείων στο μυοκάρδιο δεκατριών ασθενών που έπασχαν από στεφανιαία νόσο.

Συμπληρώματα διατροφής, τα έχουμε πραγματικά ανάγκη;
Γιάννης Μανιός, Εργοφυσιολόγος

Δεν είναι λίγες οι φορές που, ξεφυλλίζοντας τις σελίδες κάποιου περιοδικού ή σερφάροντας στο Διαδίκτυο, ανακαλύψατε το μαγικό προϊόν που θα μπορούσε να σας χαρίσει σε λίγες ημέρες το κορμί που πάντα ονειρευόσασταν. Ένα προϊόν που μπορεί να κάψει το αποθηκευμένο στο σώμα λίπος, να ξυπνήσει τα ένζυμά σας που είναι σε λήθαργο, να σας δώσει την ενέργεια, που πάντα σας έλειπε και για αυτό δεν πήγαινε τίποτα καλά στη ζωή σας, και, τέλος, να σας χαρίσει όση μυϊκή διάπλαση θέλετε, ούτε παραπάνω από ό,τι πρέπει, όταν το προϊόν απευθύνεται σε γυναίκες, ούτε όμως και πιο κάτω, όταν αυτό απευθύνεται σε άνδρες. Ακολουθώντας απλώς τις οδηγίες χρήσης και τις υποδείξεις δοσολογίας, θα μπορείτε να γίνετε αυτό που πάντα ονειρευόσασταν αλλά μέχρι τώρα δεν είχατε καταφέρει.

Είναι όμως τελικά αλήθεια όλα αυτά; Σας είναι απαραίτητα αυτά τα προϊόντα; Μήπως κρύβουν κάποιους κινδύνους για την υγεία σας; Η αλήθεια είναι ότι είναι αδύνατον αυτές οι ερωτήσεις να απαντηθούν μονολεκτικά αλλά είναι αδύνατον και να δώσουμε την ίδια απάντηση στον κάθε ερωτώντα ή για το κάθε διαφορετικό προϊόν που είναι διαθέσιμο στο εμπόριο. Και αυτό γιατί οι ανάγκες του καθενός από εσάς που ενδιαφέρεστε είναι διαφορετικές, όπως διαφορετικές είναι και οι διατροφικές σας συνήθειες, οπότε και οι πιθανές ανάγκες σας, εάν υπάρχουν, για συμπληρώματα διατροφής. Ας μην ξεχνάμε αυτό που υποδηλώνει εξάλλου ο ίδιος ο όρος "συμπληρώματα διατροφής". Τα προϊόντα αυτά έρχονται να συμπληρώσουν τυχόν διατροφικές ανάγκες σας που δεν καλύπτει το καθημερινό σας διαιτολόγιο και όχι να το αντικαταστήσουν. Σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να συναγωνιστούν ούτε να αντικαταστήσουν τη σοφία της φύσης, η οποία μπορεί να σας εξασφαλίσει στο έπακρο όλες σας τις ανάγκες, αρκεί και εσείς να έχετε τη σοφία και τις στοιχειώδεις γνώσεις που απαιτούνται για ένα ισορροπημένο διαιτολόγιο.

Τα συμπληρώματα διατροφής περιέχουν άλλοτε βιταμίνες, άλλοτε μέταλλα, άλλοτε θερμιδογόνες ουσίες (υδατάνθρακες, πρωτείνες και λίπη) και άλλοτε συνδυασμούς όλων αυτών. Το πιο σύνηθες συστατικό των συμπληρωμάτων διατροφής είναι τα αμινοξέα ή οι πρωτείνες, που είναι περίπου το ίδιο πράγμα με τα αμινοξέα αφού και αυτές είναι ενώσεις αμινοξέων. Η επιλογή αυτών των ουσιών ως το κυρίως προβαλλόμενο συστατικό των συμπληρωμάτων διατροφής δεν είναι τυχαία, εφόσον αυτές οι ουσίες αποτελούν το κατεξοχήν δομικό υλικό του μυϊκού μας συστήματος. Συνεπώς είναι σημαντικό να εξασφαλίζουμε καθημερινά τις ανάγκες μας σε πρωτείνη. Σε αυτό στηρίζονται και οι δημιουργοί των εν λόγω προϊόντων και κερδίζουν έτσι από τη δική σας αγωνία μήπως η διατροφή σας δεν καλύπτει τις ανάγκες σας.

Οι καθημερινές ανάγκες ενός υγιούς ενηλίκου σε πρωτεΐνη είναι 0,8 έως 1γραμ. πρωτεΐνης ανά κιλό σωματικού βάρους, ενώ για τους πρωταθλητές οι ανάγκες είναι λίγο πιο αυξημένες αλλά δεν θα πρέπει η ημερήσια πρόσληψη να ξεπερνά τα 1,5γραμ. ανά κιλό σωματικού βάρους. Ένας υπεραθλητής 80 κιλών, δηλαδή, θα πρέπει να λαμβάνει το πολύ 120 γραμμάρια πρωτεΐνης την ημέρα, πράγμα που συμβαίνει ούτως ή άλλως, αφού και η ποσότητα του φαγητού που καταναλώνει είναι μεγαλύτερη από του μέσου ενηλίκου. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι μια μερίδα άπαχου κρέατος (χοιρινό, μοσχάρι ή κοτόπουλο) 130-140 γραμμαρίων, όπως, για παράδειγμα, ένα σουβλάκι, μας δίνει περίπου 40 γραμμάρια πρωτεΐνης. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε επίσης ότι τροφές πλούσιες σε πρωτεΐνη είναι και τα ψάρια, οι ξηροί καρποί, τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα όσπρια, καθώς και τα δημητριακά και τα λαχανικά, σε χαμηλότερες ποσότητες.

Από την άλλη πλευρά, η μακροχρόνια υπερκατανάλωση πρωτεΐνης, είτε με τη μορφή συμπληρωμάτων είτε και με τη μορφή φαγητού, εγκυμονεί κάποιους κινδύνους, όπως οστεοπόρωση, λόγω της ελλιπούς απορρόφησης ασβεστίου, και καρκίνος των νεφρών που πιθανόν σχετίζεται με τον αυξημένο φόρτο εργασίας των νεφρών για την αποβολή των τελικών προϊόντων του μεταβολισμού της πρωτεΐνης. Το πιο σύνηθες φαινόμενο της υπερβολικής κατανάλωσης πρωτεΐνης όμως είναι η αύξηση του βάρους λόγω της μετατροπής της περίσσιας πρωτεΐνης σε λίπος. Το ίδιο ισχύει και για τα συμπληρώματα αμινοξέων, με τη διαφορά ότι εδώ υπάρχει ένας επιπλέον κίνδυνος. Τα αμινοξέα στη φύση είναι ενωμένα μεταξύ τους σε διάφορους συνδυασμούς σχηματίζοντας τις διαφορετικές πρωτείνες που εμείς παίρνουμε από τα τρόφιμα. Η παροχή μεμονωμένων αμινοξέων πιθανόν να διαταράξει την ισορροπία με την οποία μας τα παρέχει η φύση, αφού η υπερβολική πρόσληψη κάποιου από αυτά ίσως προκαλέσει περιορισμένη απορρόφηση κάποιου άλλου με ανεπιθύμητες παρενέργειες. Μελέτες σε πειραματόζωα μας καθιστούν ιδιαίτερα επιφυλακτικούς για τη μακροχρόνια και ίσως αλόγιστη χρήση τους από τον άνθρωπο.

Κλείνοντας, θα θέλαμε να επισημάνουμε ακόμα μια φορά ότι σπάνια δεν καλύπτονται οι ανάγκες μας σε πρωτεΐνη, και αυτές οι περιπτώσεις αφορούν περισσότερο στους χορτοφάγους. Εάν όμως κάποιος επιμένει να πάρει συμπληρώματα, είναι καλύτερο να προτιμήσει συμπληρώματα πρωτεΐνης και όχι μεμονωμένων αμινοξέων. Παράλληλα, δεν θα πρέπει να ξεχνά ότι και από το καθημερινό του διαιτολόγιο λαμβάνει ήδη αρκετή πρωτεΐνη. Σε καμία περίπτωση βέβαια δεν θα πρέπει να αντικαταστήσει ένα γεύμα του με συμπληρώματα, γιατί από τα τρόφιμα παίρνει και πλήθος άλλων αναγκαίων θρεπτικών συστατικών που δεν περιέχονται στα συμπληρώματα.

Προσοχή στα "διατροφικά συμπληρώματα" συνιστά ο ΕΟΦ

Κρούση του κώδωνα για τους αθλούμενους

Αθήνα: "Παλιά ιστορία" χαρακτηρίζει η υπεύθυνη Δημοσίων Σχέσεων του Ελληνικού Οργανισμού Φαρμάκων, κ. Καραχάλιου, την υπόθεση της παράνομης διακίνησης συμπληρωμάτων διατροφής, προϊόντων ειδικής διατροφής και φαρμακευτικών παρασκευασμάτων, τα οποία δεν έχουν την απαιτούμενη κρατική έγκριση. Εφιστά λοιπόν και πάλι την προσοχή -κυρίως στους νέους- για τις σοβαρές βλάβες που είναι πιθανόν να προκαλέσει η χρήση των εν λόγω προϊόντων.

O EOΦ πραγματοποίησε ελέγχους σε εισαγωγικές εταιρείες και γυμναστήρια και διαπίστωσε ότι διένειμαν προϊόντα που περιείχαν φαρμακευτικές ουσίες, όπως εφεδρίνη, καφεΐνη, αναβολικά, ορμόνες και κρεατίνη. Πάντως, η κ. Καραχάλιου δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να διανέμονται οι ουσίες αυτές "από πόρτα σε πόρτα".

Αξίζει να σημειωθεί ότι η υπερβολική χρήση εφεδρίνης μπορεί να προκαλέσει βλάβες στο καρδιαγγειακό και στο κεντρικό νευρικό σύστημα. Επίσης τα αναβολικά βλάπτουν ζωτικά όργανα, επιδρούν στο κυκλοφορικό σύστημα και το μεταβολισμό και ίσως προκαλούν ψυχικές διαταραχές.

Ο ΕΟΦ συστήνει στους καταναλωτές, και ιδιαίτερα σε όσους αθλούνται, να μη χρησιμοποιούν ποτέ αυτά τα προϊόντα χωρίς έγκριση γιατρού και να βεβαιώνονται ότι τα "διατροφικά τους συμπληρώματα" διαθέτουν την απαραίτητη κρατική έγκριση.

Όπως επισημαίνει η υπεύθυνη Δημοσίων Σχέσεων του Οργανισμού, ο ΕΟΦ προσπαθεί εδώ και καιρό να αντιμετωπίσει την παράνομη διακίνηση αυτών των προϊόντων με τακτικούς ελέγχους, με την επιβολή προστίμων και βέβαια με την απαγόρευση της κυκλοφορίας τους.

Έπειτα από πολύωρες διαβουλεύσεις, o Οργανισμός Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) κατέληξε στο συμπέρασμα ότι υπάρχει πιθανότητα να έχουν προσβληθεί από τη νόσο των "τρελών αγελάδων" άνθρωποι που χρησιμοποίησαν κατά καιρούς συμπληρώματα διατροφής και μελετά το ενδεχόμενο να τους απαγορεύσει να δίνουν αίμα.

Η Συμβουλευτική Επιτροπή Μεταδιδόμενης Σπογγώδους Εγκεφαλοπάθειας είχε δώσει πολύ λίγες αποδείξεις σχετικά με το ότι τα συμπληρώματα διατροφής θα μπορούσαν να έχουν μολύνει ανθρώπους με την ασθένεια των "τρελών αγελάδων".

Το άμεσο μέτρο που μπορεί να θέσει προς το παρόν σε ισχύ το FDA, είναι να λάβει υπόψη του ποια είναι τα "ύποπτα" συμπληρώματα διατροφής και, κάθε φορά που ένας δότης θα πηγαίνει για αιμοληψία, να ερωτάται αν έχει λάβει κάποιο από τα συγκεκριμένα.

Τα μέλη της επιτροπής χαρακτήρισαν "ύποπτα" κάποια συμπληρώματα, τα οποία έχουν παρασκευαστεί από ιστούς εγκεφάλου ή νωτιαίου μυελού ή ακόμη και από αδένες των βοοειδών. Ιδιαίτερα επισφαλή θεωρούνται τα προϊόντα που έχουν παρασκευαστεί από βοοειδή τα οποία έχουν εισαχθεί από την Ευρώπη.

Σύμφωνα με έρευνα του Εθνικού Αντικαρκινικού Ινστιτούτου της Δανίας για τη σχέση του καρκίνου με τη χρήση των κινητών, που βασίστηκε σε 400.000 χρήστες, δεν αυξάνει ο κίνδυνος πρόκλησης καρκίνου. Δεν αποκλείονται όμως άλλοι κίνδυνοι για την υγεία.

Συγκεκριμένα, δεν συνδέεται με κανέναν τρόπο η χρήση κινητών με τον όγκο του εγκεφάλου και των σιελογόνων αδένων και τη λευχαιμία.

Η έκθεση δημοσιεύθηκε στη U. S. Journal of National Cancer Institute.

Πάντως, στη μελέτη δεν ξεκαθαρίστηκε η σχέση των κινητών με άλλους κινδύνους για την υγεία, δήλωσε ο επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας Δρ Κρίστοφερ Τζόχανσεν.

"Έχουμε ασχοληθεί μόνο με τον καρκίνο και δεν μπορούμε να μιλήσουμε ή να αποκλείσουμε ότι η μακροχρόνια χρήση κινητών τηλεφώνων σχετίζεται με διάφορες άλλες παρενέργειες, όπως, για παράδειγμα, εμβοές, ημικρανία, πονοκέφαλος και άλλες ενοχλήσεις από το κεντρικό νευρικό σύστημα" κατέληξε.

Βλάπτουν τα κινητά τηλέφωνα την υγεία μας;

Ζαφείρης Γιαννόπουλος, βιολόγος
Η ραγδαία ανάπτυξη της κινητής τηλεφωνίας στην Ελλάδα, σε συνδυασμό με επιστημονικές αναφορές ότι τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία που δημιουργούνται από τις κεραίες της αλλά και από τα ίδια τα τηλέφωνα ίσως έχουν επίδραση στην υγεία, έχει δημιουργήσει κάποια ανησυχία σε όλους μας, ειδικότερα από τη στιγμή που το κινητό τηλέφωνο έχει γίνει αναπόσπαστο "εργαλείο" της καθημερινής μας ζωής.

Η λειτουργία των σημερινών δικτύων κινητής τηλεφωνίας, το GSM (Global System for Mobile Communications -Παγκόσμιο Σύστημα Κινητών Επικοινωνιών), βασίζεται στη μετάδοση ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων. Τα κύματα αυτά είναι ίδια με τα ραδιοκύματα με τα οποία μεταδίδονται τα ραδιοφωνικά και τα τηλεοπτικά προγράμματα. Το πρόβλημα φαίνεται να εντοπίζεται στο γεγονός ότι τα κινητά εκπέμπουν περιορισμένες ποσότητες ακτινοβολίας από το φάσμα των ραδιοσυχνοτήτων, οι οποίες σε μεγάλες ποσότητες μπορεί να προκαλέσουν βλάβη στους ιστούς του οργανισμού, αλλά δεν είναι επιστημονικά τεκμηριωμένο αν μπορεί να συμβεί το ίδιο και σε μικρές ποσότητες.

Οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας δηλώνουν ότι το GSM λειτουργεί σύμφωνα με τα πρότυπα που έχει εκδώσει το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Τηλεπικοινωνιακών Προδιαγραφών (ETSI), το οποίο αποτελεί τον επίσημο οργανισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τον καθορισμό προτύπων στον τομέα των τηλεπικοινωνιών. Βασιζόμενες σε μετρήσεις αρμόδιων επιστημονικών οργανισμών, δηλώνουν ότι σε όλες τις περιπτώσεις τα όρια εκπομπής ραδιοκυμάτων από τις κεραίες GSM είναι πολύ χαμηλότερα από τις διεθνείς προδιαγραφές. Σύμφωνα πάντα με τις εταιρείες, μετρήσεις του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης έδειξαν ότι η ισχύς των ραδιοκυμάτων της κινητής τηλεφωνίας ακόμη και λίγα μέτρα από τις κεραίες είναι ελάχιστη και κατά πολύ μικρότερη από τις αυστηρότερες προδιαγραφές.

Πάντως, οι επιστημονικές έρευνες, οι οποίες χρηματοδοτούνται κυρίως από τις ίδιες τις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας και αφορούν στη σχέση των ασθενειών με τη χρήση κινητών, δεν έχουν δώσει αδιάσειστες αποδείξεις για την ασφάλειά τους. Πολίτες στις ΗΠΑ που εμφάνισαν καρκίνο του εγκεφάλου, κατέθεσαν αγωγές κατά εταιρειών κινητής τηλεφωνίας, υποστηρίζοντας ότι η ασθένειά τους οφείλεται στην ακτινοβολία των κινητών.

Αναζητώντας σαφείς απαντήσεις, η βρετανική κυβέρνηση ανακοίνωσε τον περασμένο μήνα ότι θα χρηματοδοτήσει ερευνητικό πρόγραμμα με στόχο την ασφάλεια των καταναλωτών. Παράλληλα, από την αρχή του χρόνου στην Ευρώπη έχει τεθεί σε ισχύ ένα κοινό ευρωπαϊκό πρότυπο για τη μέτρηση του ειδικού αριθμού απορρόφησης SAR (Specific Absorption Rate), καθώς η επίδραση της ακτινοβολίας εξαρτάται από το ποσό της ακτινοβολίας που απορροφάται από το σώμα.

Στις ΗΠΑ, η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Επικοινωνιών (Federal Communications Commission FCC) καθόρισε ως ανώτατο επιτρεπτό όριο ακτινοβολίας τα 1,6watt για κάθε κιλό ανθρώπινου ιστού (Watt/kg). Ενώ όμως οι περισσότερες συσκευές που κυκλοφορούν στην αγορά πληρούν τις προϋποθέσεις, επικρατεί σχετική σύγχυση για τα όρια αυτά. Μικρότερος ρυθμός απορρόφησης δεν συνεπάγεται απαραίτητα και πιο ασφαλές τηλέφωνο, καθώς δεν έχει διευκρινιστεί επιστημονικά ποια επίπεδα θεωρούνται ασφαλή και ποιες είναι οι ιδανικές συνθήκες χρήσης. Γι' αυτό και οι κατασκευαστές κινητών τηλεφώνων αποφάσισαν να συμπεριλάβουν στα πακέτα των κινητών ειδικά φυλλάδια με αναλυτικές πληροφορίες σχετικά με τα επίπεδα ακτινοβολίας και με το τι αυτά σημαίνουν.

Ο ρόλος των ακουστικών (hands-free)

Τα ακουστικά τα χρησιμοποιούν εκατομμύρια χρήστες κινητών τηλεφώνων, αλλά και εδώ οι επιστημονικές έρευνες είναι αμφιλεγόμενες. Έρευνα που πραγματοποίησε η Ένωση Καταναλωτών της Βρετανίας, δείχνει ότι τα ακουστικά στα κινητά τηλέφωνα όχι μόνο δεν μειώνουν την έκθεση στην ακτινοβολία, αλλά αντίθετα την εντείνουν και τη διοχετεύουν κατευθείαν στον εγκέφαλο. Το βρετανικό περιοδικό "Which?", το οποίο ασχολείται με θέματα καταναλωτών, δημοσίευσε πριν από δύο μήνες έρευνες που δείχνουν ότι είναι πιθανόν τα ακουστικά hands-free να τριπλασιάζουν την ακτινοβολία που φτάνει στον εγκέφαλο από τα κινητά τηλέφωνα.

Αυστραλοί επιστήμονες από την πλευρά τους υποστηρίζουν ότι, όταν χρησιμοποιούμε ακουστικά αντί να ακουμπάμε τη συσκευή στο αφτί μας, μειώνεται κατά 92% το ποσοστό της ακτινοβολίας που φτάνει στον εγκέφαλο.

Πάντως, το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα περίπλοκο, διότι η εμφάνιση εγκεφαλικών όγκων δεν μπορεί να συνδεθεί άμεσα με την επίδραση των κινητών, καθώς κάποια άτομα από το σύνολο του πληθυσμού που χρησιμοποιεί κινητά τηλέφωνα θα ανέπτυσσαν όγκο στον εγκέφαλο, ανεξάρτητα από το αν είναι χρήστες ή όχι κινητών. Η ορθολογική χρήση των κινητών τηλεφώνων και η τήρηση των διεθνώς επιβαλλόμενων ορίων, όπως, για παράδειγμα, οι κεραίες να μη βρίσκονται κοντά σε κατοικημένες περιοχές, είναι από τα μέτρα που εύκολα μπορούμε να πάρουμε για να προφυλάξουμε την υγεία μας.

Νέα Υόρκη: Νέα έρευνα, η οποία δημοσιεύθηκε στο Journal of the American Medical Association, εξετάζει τις παρενέργειες από τη χρήση των κινητών τηλεφώνων και συγκεκριμένα το κατά πόσον αυτή προκαλεί εγκεφαλικούς όγκους.

Στην έρευνα έλαβαν μέρος οι ερευνητές του Κέντρου Καρκίνου Sloan-Kettering του Νοσοκομείου Μεμόριαλ, το Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, το Πρεσβυτεριανό Νοσοκομείο της Κολούμπια στη Νέα Υόρκη, το Νοσοκομείο του Ρόαντ Αϊλαντ στο Πρόβιντενς και το Γενικό Νοσοκομείο Μασαχουσέτης στη Βοστόνη. Η μελέτη χρηματοδοτήθηκε, εν μέρει, από τους κατασκευαστές κινητών τηλεφώνων.

Οι ερευνητές εξέτασαν 891 χρήστες κινητών (ηλικίας από 18 έως 80 ετών), οι οποίοι χρησιμοποιούσαν το κινητό τους 2,2 με 2,5 ώρες περίπου το μήνα. Από αυτούς, οι 469 είχαν εγκεφαλικούς όγκους, ενώ οι υπόλοιποι ήταν υγιείς. Συγκρίνοντας τις δυο ομάδες, οι ερευνητές συμπέραναν ότι "δεν σχετίζεται η χρήση κινητού τηλεφώνου με την εμφάνιση όγκων στον εγκέφαλο".

Η έρευνα διήρκεσε τέσσερα χρόνια, από το 1994 έως το 1998.

Το ΒΒC αναφέρει ότι οι αρχικές υποθέσεις των ερευνητών διαψεύστηκαν, παρά το γεγονός ότι το 85% των χρηστών είχε την κεραία σε πλήρη έκταση. Η θέση της κεραίας έκανε τους ερευνητές να πιστέψουν ότι θα συνέβαλε στην ανάπτυξη ενός μεγάλου ποσοστού όγκων στο βρεγματικό λοβό (στα πλάγια του εγκεφάλου) σε καρκινοπαθείς χρήστες, ανάλογα με το ποιο αφτί χρησιμοποιούσαν. Τέτοια συσχέτιση, ωστόσο, δεν βρέθηκε.

Το CNN μετέδωσε την έρευνα με σκεπτικισμό, αφού, όπως σχολίασε "η έρευνα δεν απαντά σε όλα τα καίρια ερωτήματα για τη μακροχρόνια χρήση των κινητών τηλεφώνων". Εξάλλου, με δήλωσή του στο CNN ο καθηγητής Χένρι Λάι του Πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον, ο οποίος μελετά τις παρενέργειες της κινητής τηλεφωνίας στα ποντίκια, χαρακτήρισε την παραπάνω έρευνα ως "προκαταρκτική και μη ολοκληρωμένη". Ο ίδιος επισήμανε ότι "οι περισσότεροι συμπαγείς όγκοι θέλουν 10 με 15 χρόνια για να αναπτυχθούν, και επομένως είναι πολύ νωρίς για να ξέρουμε τις συνέπειες". Τέλος, το news.in.gr υπογραμμίζει ότι στην Ελλάδα χρησιμοποιούμε ψηφιακή κινητή τηλεφωνία.

Η θέα ενός κορμιού που έχει αφεθεί στο χάδι του ήλιου είναι για τους περισσότερους από εμάς ελκυστική: τα απαλά καλοκαιρινά υφάσματα δείχνουν ομορφότερα πάνω μας, η επιδερμίδα μας παίζει με τις αποχρώσεις της σοκολάτας ή του ορείχαλκου και η αίσθηση που αποπνέουμε τόσο στους γύρω μας όσο και στον ίδιο μας τον εαυτό σφύζει από ευεξία. Είναι όμως πράγματι έτσι; Ας ενημερωθούμε για τους κινδύνους που εγκυμονεί η έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία, ώστε να μη θυσιάσουμε την υγεία μας στο βωμό της καλοκαιρινής ματαιοδοξίας.

Η προοπτική να αναδείξουμε ακόμη περισσότερο το "μεσογειακό μας χρώμα" φαντάζει δελεαστική τώρα το καλοκαίρι, αλλά, όπως όλοι γνωρίζουμε, αφενός ο ήλιος ευθύνεται για την πρόωρη γήρανση που ταλανίζει τους περισσότερους Έλληνες και αφετέρου το ολοένα αυξανόμενο πρόβλημα που αφορά στην τρύπα του όζοντος καθιστά την έκθεσή μας στον ήλιο επίφοβη για την ανάπτυξη δερματολογικών νοσημάτων, με πιο επικίνδυνο βέβαια τον καρκίνο του δέρματος και ιδιαιτερα το μελάνωμα.

Τι είναι η ηλιακή ακτινοβολία

Ηλιακό έγκαυμα παθαίνουμε όταν έχουμε υποβληθεί υπέρμετρα στις υπεριώδεις ακτίνες, γνωστές και ως UVA (320-400 νανόμετρα) και UVΒ (290-320 νανόμετρα).

Η UVΒ έχει ενοχοποιηθεί για τα βασικοκυτταρικά και ακανθοκυτταρικά καρκινώματα, αλλά η σχέση της με το μελάνωμα, την πιο θανατηφόρο μορφή της νόσου, δεν έχει ακόμη αποσαφηνιστεί από τους επιστήμονες.

Ορισμένες μελέτες, πάντως, υποστηρίζουν ότι περισσότερο ευπαθείς στο μελάνωμα είναι οι εργαζόμενοι που, ενώ καθ΄ όλη τη διάρκεια του έτους απασχολούνται σε κλειστούς χώρους, στη συνέχεια -κατά τη διάρκεια των διακοπών τους- εκτίθενται στον έντονο ήλιο. Απεναντίας, οι αγρότες, οι εργάτες και όσοι περνούν το μεγαλύτερο μέρος της καθημερινότητάς τους σε ανοιχτούς χώρους διατρέχουν μικρότερο κίνδυνο να αναπτύξουν το συγκεκριμένο καρκίνο του δέρματος. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι το μαύρισμα δεν είναι παρά η φυσική αυτοάμυνα του οργανισμού μας απέναντι στην απειλή του ήλιου.

Εικάζεται ότι και η UVA συμβάλλει στην εμφάνιση νεοπλασιών στο δέρμα, καθώς διεισδύει στα βαθύτερα στρώματα της επιδερμίδας και εξασθενεί το ανοσοποιητικό σύστημα. Η UVA σίγουρα προκαλεί υπέρχρωση του δέρματος (καφεοειδείς κηλίδες ή στίγματα). Επιπλέον, μεγάλες ποσότητες των συγκεκριμένων ακτίνων εκπέμπονται στις κλίνες τεχνητών ηλιόλουτρων (σολάριουμ), ενώ διεισδύουν ακόμη και μέσα από τα παράθυρα, συμπεριλαμβανομένων και των παρμπρίζ των αυτοκινήτων.

Σύμφωνα με άρθρο της Mayo Clinic, είναι αναγκαίο να προστατεύουμε τον εαυτό μας από τις βλαβερές επιπτώσεις της καλοκαιρινής ραστώνης στην παραλία, χρησιμοποιώντας αντηλιακά με υψηλό δείκτη προστασίας και φορώντας κατάλληλα ρούχα. Όμως, στην περίπτωση του καρκίνου του δέρματος, και ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά το μελάνωμα, η αντιμετώπιση δεν είναι ούτε εύκολη ούτε απλή.

Μέτρα αυτοπροστασίας

Σύμφωνα πάντα με τη Mayo Clinic, υπάρχει μια σειρά μέτρων προφύλαξης που είναι απαραίτητο να ακολουθούμε προκειμένου να αποφύγουμε το θανάσιμο άγγιγμα του ήλιου στην επιδερμίδα μας:

Περιορίζουμε το χρόνο παραμονής μας κάτω από τον ήλιο.

Φοράμε προστατευτικά ρούχα και γυαλιά που απωθούν τις υπεριώδεις ακτίνες.

Χρησιμοποιούμε αδιάβροχα προϊόντα και επαναλαμβάνουμε την επάλειψη κάθε δύο ή τρεις ώρες -ή συχνότερα εάν κολυμπάμε ή ιδρώνουμε.

Αποφεύγουμε το σολάριουμ και όλα εκείνα τα προϊόντα που επιταχύνουν το μαύρισμα.

Συμβουλευόμαστε τον/τη γιατρό μας εάν λαμβάνουμε φαρμακευτική αγωγή που ενδέχεται να αυξάνει τη φωτοευαισθησία μας, καθιστώντας μας ευάλωτο/η σε εγκαύματα.

Πώς αντιμετωπίζεται το ηλιακό έγκαυμα

Παθαίνουμε ηλιακό έγκαυμα, όταν η έκθεσή μας στον ήλιο υπερβαίνει την ικανότητα της μελανίνης να προφυλάξει την επιδερμίδα μας. Ατομα με πολύ λευκή επιδερμίδα υπάρχει πιθανότητα να υποστούν έγκαυμα εάν εκτεθούν στο μεσημεριανό ήλιο μόλις 15 λεπτά, ενώ οι σκουρόχρωμοι άνθρωποι μπορούν να αντέξουν στην ηλιακή ακτινοβολία περισσότερη ώρα.

Η ζημιά που κάνει ο ήλιος γίνεται άμεσα αισθητή: το δέρμα μας πονά και κοκκινίζει. Έξι έως 48 ώρες μετά το έγκαυμα πονάμε πολύ, ενώ σε ορισμένες βαριές περιπτώσεις εμφανίζονται φυσαλίδες στην επιδερμίδα μας . Κάποιες φορές ενδέχεται να εμφανιστούν φυσαλίδες μέχρι και στις γάμπες μας και, επειδή απελευθερώνονται τοξίνες, είναι πιθανόν να ανεβάσουμε πυρετό. Τρεις έως οκτώ ημέρες αργότερα αρχίζουμε να "ξεφλουδίζουμε".

Οι μακροχρόνιες συνέπειες είναι επίσης σημαντικές, αφού ένα σοβαρό ηλιακό έγκαυμα διπλασιάζει τον κίνδυνο να αναπτύξουμε κακόηθες μελάνωμα. Εξάλλου, η χρόνια έκθεσή μας στον ήλιο συμβάλλει σημαντικά στη γήρανση της επιδερμίδας και στην εμφάνιση πρόωρων ρυτίδων.

Εάν έχουμε υποστεί ηλιακό έγκαυμα και πονάμε, είναι καλό να χρησιμοποιήσουμε ακεταμινοφαίνη, κρύες κομπρέσες και να κάνουμε συχνά μπάνιο με δροσερό νερό. Από την άλλη, πρέπει να αποφύγουμε τη χορήγηση ασπιρίνης, ιδίως στα παιδιά που εκτός από ζαλισμένα φαίνονται και άρρωστα, (κίνδυνος συνδρόμου Rye) όπως και τη βαζελίνη αλλά και τα προϊόντα που περιέχουν βενζοκαΐνη. Εάν εμφανιστούν φυσαλίδες, πρέπει να χρησιμοποιήσουμε επιδέσμους ώστε να αποτρέψουμε τη μόλυνση.

Δείτε επειγόντως το γιατρό σας εάν:

Το έγκαυμα συνοδεύεται από πυρετό, το σημείο του εγκαύματος έχει ορώδες υγρό, νιώθετε ίλιγγο ή έχετε δυσκολίες στην όραση.

Στην περίπτωση που η επιδερμίδα μας έχει ήδη υποστεί βλάβη από την υπερβολική έκθεσή μας στον ήλιο, υπάρχουν πολλές θεραπείες που μπορούν να μειώσουν ή ακόμη και να αναστρέψουν τα σημάδια της πρόωρης γήρανσης. Μεταξύ αυτών είναι και κάποια συνταγογραφούμενα προϊόντα, τα οποία υπόσχονται να απαλύνουν, να επιβραδύνουν ή να σταματήσουν το πέρασμα του χρόνου από πάνω μας. Ωστόσο, τα περισσότερα από αυτά δεν έχουν ελεγχθεί επαρκώς ούτε για την αποτελεσματικότητα ούτε για την ασφάλειά τους.

Πριν αφεθείτε στο αγκάλιασμα του ήλιου, θυμηθείτε ότι το έγκαυμα είναι πιο εύκολο να αποφευχθεί παρά να αντιμετωπιστεί. Γι΄ αυτόν το λόγο, μην παραλείπετε να χρησιμοποιείτε αντηλιακή προστασία εφαρμόζοντάς την στο πρόσωπο και τα χείλη σας 15-30 λεπτά πριν βγείτε έξω.

Η ατμόσφαιρα θερμαίνεται με ταχύτατο ρυθμό


Το λιώσιμο των πάγων θα προκαλέσει άνοδο της στάθμης της θάλασσας από 9 έως 88 εκατοστά, εκτιμά έκθεση των Ηνωμένων Εθνών



Η άνοδος της θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας γίνεται με ταχύτερο ρυθμό από τον αναμενόμενο, και εκατομμύρια άνθρωποι κινδυνεύουν να μείνουν άστεγοι, καθώς η άνοδος της στάθμης της θάλασσας θα κατακλύσει πολλές περιοχές, δήλωσε εκπρόσωπος των Ηνωμένων Εθνών κατά τη διάρκεια επιστημονικής συνάντησης για την κλιματική αλλαγή στη Σανγκάη.

Ο Δρ Ρόμπερτ Γουάτσον, πρόεδρος του Διακυβερνητικού Οργανισμού για τις Κλιματικές Αλλαγές των Ηνωμένων Εθνών (Intergovernmental Panel on Climate Change IPCC), δήλωσε ότι "σύμφωνα με τους επιστήμονες, η δεκαετία του 1990 ήταν η πιο θερμή του προηγούμενου αιώνα και η αύξηση της θερμοκρασίας τον αιώνα που διανύουμε θα είναι η μεγαλύτερη τα τελευταία 1.000 χρόνια στο βόρειο ημισφαίριο".

Ο Κλάους Τόπφερ, πρόεδρος του Περιβαλλοντικού Προγράμματος του ΟΗΕ, τόνισε ότι στην έκθεση του IPCC, η οποία συντάχθηκε από μία διεθνή ομάδα 123 επιστημόνων και με τη συμβολή ακόμη 516 ειδικών, οι περισσότεροι συμφωνούν ότι η ανθρώπινη δραστηριότητα έχει σημαντική επίδραση στο κλίμα του πλανήτη. Στην έκθεση επίσης αναφέρεται ότι η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας της Γης θα κυμαίνεται από 1,4 έως 5,8 βαθμούς Κελσίου, ενώ η άνοδος της στάθμης της θάλασσας από 9 έως 88 εκατοστά μέχρι το 2010 σε σχέση με τα επίπεδα του 1990.

Ως κύρια αιτία για την επιτάχυνση της κλιματικής αλλαγής οι συντάκτες της έκθεσης αναφέρουν τη μείωση της εκπομπής διοξειδίου του θείου, το οποίο ανακλά το ηλιακό φως, συμβάλλοντας έτσι στην "ψύξη" του πλανήτη. Η μείωση της παραγωγής του όμως είναι επιβεβλημένη, καθώς το αέριο αντιδρά με υδρατμούς στην ατμόσφαιρα και σχηματίζει την όξινη βροχή που καταστρέφει τα δάση.

Κύριο σημείο της έκθεσης αποτελούν τα αέρια του θερμοκηπίου, όπως το διοξείδιο του άνθρακα, το μεθάνιο και τα οξείδια του αζώτου, τα οποία προκαλούν τη θέρμανση των κατώτερων στρωμάτων της ατμόσφαιρας. Χαρακτηριστικό για τη σημασία της ανθρώπινης παρέμβασης είναι το γεγονός ότι περισσότερο από τα δύο τρίτα της αύξησης του ατμοσφαιρικού διοξειδίου του άνθρακα τα τελευταία δέκα χρόνια προέρχεται από την καύση ανθρακούχων καυσίμων και το υπόλοιπο δημιουργείται κυρίως από την αποψίλωση των δασών και σε μικρότερο βαθμό από την παραγωγή τσιμέντου.

Ο Δρ Γουάτσον προειδοποίησε για παρατεταμένη ξηρασία, οικολογική καταστροφή σε δάση και κοραλλιογενείς υφάλους, αύξηση της θνησιμότητας από ασθένειες, όπως η ελονοσία, αλλά και για πιθανή ανάγκη εκκένωσης παράκτιων περιοχών της Κίνας, του Μπανγκλαντές και της Αιγύπτου. Επίσης, απηύθυνε έκκληση προς τις βιομηχανικές χώρες να μειώσουν την εκπομπή των αέριων ρύπων, να προωθήσουν τη χρήση εναλλακτικών πηγών ενέργειας και να παράσχουν στις αναπτυσσόμενες χώρες την απαιτούμενη τεχνογνωσία για "καθαρή" οικονομική

Συγκλονιστική έκθεση της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας για την αύξηση των ρύπων


Χάγη: Συγκλονιστικές προβλέψεις για την αύξηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα έως το 2020 έδωσε την Τρίτη στη δημοσιότητα η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας (ΔΥΕ) στο πλαίσιο της διάσκεψης για την κλιματική αλλαγή, η οποία διεξάγεται στη Χάγη.

Στην έκθεσή της με τίτλο "Πρόβλεψη για την Παγκόσμια Ενέργεια του 2020", η ΔΥΕ προβλέπει αύξηση των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα κατά 60% το 2020 σε σχέση με τα επίπεδα του 1997, εάν δεν ληφθούν πρόσθετα μέτρα από τις χώρες που μετέχουν στη διάσκεψη. Επίσης, προσθέτει ότι η ζήτηση σε ενέργεια θα βασίζεται το 2020 κατά 90% στη ρυπογόνο ενέργεια που παράγεται από ορυκτά καύσιμα (πετρέλαιο, κάρβουνο).

Το Πρωτόκολλο του Κιότο, που υπογράφηκε το 1997 από περισσότερες από 180 χώρες (αλλά μέχρι σήμερα έχει επικυρωθεί μόνο από 30), προβλέπει παγκόσμια μείωση των εκπομπών των αερίων, τα οποία προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, κατά 5,2% μέχρι το 2010 σε σχέση με το επίπεδο των εκπομπών του 1990. Ωστόσο, σύμφωνα με τη Διεθνή Υπηρεσία Ενέργειας το 2010, οι χώρες της δυτικής Ευρώπης θα υπολείπονται του στόχου τους- όπως αυτός ορίζεται από το συγκεκριμένο πρωτόκολλο- κατά 18%, η Βόρεια Αμερική κατά 42% και οι ανεπτυγμένες χώρες του Ειρηνικού (Ιαπωνία, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία) κατά 29%.

Παράλληλα, στο πλαίσιο της διάσκεψης, η αρμόδια υπηρεσία των Ηνωμένων Εθνών για τον καιρό προέβλεψε ότι οι θάνατοι στις μεγάλες πόλεις, λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας, θα διπλασιαστούν. Σε 15 μεγάλες πόλεις των ΗΠΑ την τελευταία δεκαετία καταγράφονται κάθε χρόνο κατά μέσο όρο 1.500 θάνατοι, λόγω των κυμάτων του καύσωνα. Στα επόμενα χρόνια, ο αριθμός αυτός εκτιμάται ότι θα τριπλασιαστεί μέχρι το έτος 2010. Σημαντικό πρόβλημα θα αντιμετωπίσουν οι μεγάλες πόλεις των φτωχών χωρών, εξαιτίας του χαμηλού βιοτικού επιπέδου των κατοίκων τους και της έλλειψης ενημέρωσης για τους τρόπους προφύλαξης από την υψηλή θερμοκρασία.

Στην προσπάθεια ανεύρεσης λύσεων για την αντιμετώπιση του φαινομένου του θερμοκηπίου, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρότεινε συμβιβασμό για τη μείωση των αερίων με τη λήψη μέτρων σε εθνικό επίπεδο για κάθε χώρα. Η πρόταση αυτή προσπαθεί να δημιουργήσει γέφυρα επικοινωνίας με τις ΗΠΑ μετά την έντονη διαφωνία που δημιουργήθηκε, καθώς οι ΗΠΑ δεν είναι διατεθειμένες να μειώσουν δραστικά την εγχώρια παραγωγή αερίων και επιμένουν στο δικαίωμα αγοράς των περιθωρίων εκπομπής από άλλες χώρες. Η ΕΕ αντιτίθεται, ζητώντας η ανταλλαγή αυτή να έχει ανώτατο όριο το 50% των στόχων της μείωσης της κάθε χώρας.

Καθώς απομένουν μόλις τρεις ημέρες μέχρι το τέλος της διάσκεψης, οι διαπραγματεύσεις των επόμενων ωρών αναμένεται να είναι καθοριστικές για τη λήψη οριστικών αποφάσεων.

Το Φαινόμενο του Θερμοκηπίου
Τι είναι το Φαινόμενο του Θερμοκηπίου
Φαινόμενο του Θερμοκηπίου ονομάζεται η απορρόφηση της υπέρυθρης ακτινοβολίας που εκπέμπει ο ήλιος από την ατμόσφαιρα, με αποτέλεσμα η θερμοκρασία της ατμόσφαιρας να αυξάνεται.
Ένα μέρος της ηλιακής ακτινοβολίας περνά αναλλοίωτο στην ατμόσφαιρα, φτάνει στην επιφάνεια του εδάφους και ακτινοβολείται σαν μεγάλου μήκους υπέρυθρη ακτινοβολία. Ένα μέρος αυτής απορροφάται από την ατμόσφαιρα, τη θερμαίνει και επανεκπέμπεται στην επιφάνεια του εδάφους. Το φαινόμενο αυτό, που επιτρέπει τη διέλευση της ακτινοβολίας αλλά ταυτόχρονα την εγκλωβίζει, μοίαζει με τη λειτουργία ενός θερμοκηπίου και ο Γάλλος μαθηματικός Fourier το ονόμασε το 1822 «Φαινόμενο Θερμοκηπίου». Αποτελεί μια φυσική διεργασία που εξασφαλίζει στη Γη μια θερμοκρασία επιφάνειας εδάφους γύρω στους 15οC, ενώ η θερμοκρασία θα ήταν -18οC χωρίς αυτό. Όμως τα τελευταία χρόνια λέγοντας Φαινόμενο Θερμοκηπίου δεν αναφερόμαστε στη φυσική διεργασία, αλλά στην έξαρση αυτής, λόγω της ρύπανσης της ατμόσφαιρας από τις ανθρωπογενείς δραστηριότητες.
Ποιο είναι το πρόβλημα
Τα τελευταία χρόνια οι ανθρωπογενείς δραστηριότητες (βιομηχανίες, αυτοκίνητα κ.ά.) έχουν αυξήσει σημαντικά τις συγκεντρώσεις των αερίων των κατώτερων στρωμάτων της ατμόσφαιρας («αέρια θερμοκηπίου») με αποτέλεσμα την αύξηση της απορροφούμενης ακτινοβολίας και την επακόλουθη θερμοκρασιακή μεταβολή. Υπολογίζεται ότι η μέση θερμοκρασία της Γης έχει αυξηθεί κατά 0,5 με 0,6οC από το 1880, λόγω της έξαρσης του φαινομένου και μέχρι το έτος 2100, εάν δεν ληφθούν μέτρα, η αύξηση της θερμοκρασίας θα είναι από 1,5 έως 4,5οC.
Τα «αέρια του θερμοκηπίου» είναι περίπου 20 και έχουν όγκο μικρότερο από 1% του συνολικού όγκου της ατμόσφαιρας. Τα σημαντικότερα είναι οι υδρατμοί (H2O), το διοξείδιο του άνθρακα (CO2), το μεθάνιο (CH4), το υποξείδιο του αζώτου (N2O), οι χλωροφθοράνθρακες (CFCs) και το τροποσφαιρικό όζον (O3). Κάθε μεταβολή στις συγκεντρώσεις αυτών των αεριών, διαταράσσει το ενεργειακό ισοζύγιο, προκαλεί μεταβολή της θερμοκρασίας και ως εκ τούτου κλιματικές αλλαγές. Οι υδρατμοί, αν και απορροφούν το 65% της υπέρυθρης ακτινοβολίας, δεν φαίνεται να έχουν επηρεαστεί άμεσα από την ανθρώπινη δραστηριότητα. Αντίθετα, οι συγκεντρώσεις των υπόλοιπων αερίων έχουν μεταβληθεί σημαντικά με σημαντικότερη τη μεταβολή του CO2, καθώς αποτελεί αέριο που διαφεύγει στην ατμόσφαιρα με την καύση του πετρελαίου, του κάρβουνου και άλλων ορυκτών καυσίμων. Οι ανθρώπινες δραστηριότητες όχι μόνο εκπέμπουν υψηλές συγκεντρώσεις CO2 στην ατμόσφαιρα, αλλά βλάπτουν και την ικανότητα της γης να απορροφά το CO2 και να το ενσωματώνει στους φυσικούς κύκλους ροής ενέργειας και ύλης, με την καταστροφή των δασών και του φυτοπλαγκτού των ωκεανών. Το πλαγκτόν αποτελεί τον κύριο «απορροφητή» CO2 του πλανήτη, καθώς πρόκειται για φυτικού οργανισμούς που χρησιμοποιούν το CO2 κατά τη φωτοσύνθεση.
Επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής
Πολύπλοκα μαθηματικά μοντέλα, γνωστά ως GCM (General Circulation Models), τα οποία επεξεργάζονται όλες τις διαθέσιμες πληροφορίες για να προβλεφθούν οι μελλοντικές κλιματικές αλλαγές, δείχνουν ότι η μέση θερμοκρασίας της Γης θα αυξάνεται κατά μέσο όρο περίπου 0,3οC ανά δεκαετία για τα επόμενα 100 χρόνια. Αν συμβεί όμως μια τέτοια αύξηση, που φαινομενικά είναι μικρή, μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικές κλιματικές αλλαγές με απρόβλεπτες συνέπειες.
Ένα σημαντικό θέμα είναι η επίδραση που θα έχει η αύξηση της θερμοκρασίας στο επίπεδο της θάλασσας. Αναμένεται άνοδος της επιφάνειας που θα οφείλεται στη θερμική διαστολή των ωκεανών και στο λιώσιμο των πάγων των οροσειρών και σε μικρότερο ποσοστό σε λιώσιμο των πάγων της Γροιλανδίας. Παράλληλα η κατανομή και η συχνότητα των βροχοπτώσεων θα μεταβληθούν. Θα αυξηθούν οι πλημμύρες, οι καταιγίδες και γενικά οι ακραίες καιρικές συνθήκες θα είναι συχνότερες και εντονότερες.

Η αλλαγή του κλίματος. Θα ζήσουμε ποτέ σε έναν πλανήτη-θερμοκήπιο;



Ζαφείρης Γιαννόπουλος, Βιολόγος
Επιμέλεια: Γιώργος Καραχάλιος, Ιατρός

Το 1985 στην Αυστρία διεξάγεται το πρώτο διεθνές συνέδριο για το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Το 1987 καταγράφεται ως η θερμότερη χρονιά του αιώνα και το 1992, στη διάσκεψη του Ρίο, εκπρόσωποι από 167 χώρες, αναγνωρίζουν το πρόβλημα και προσπαθούν να θεσπίσουν μέτρα. Υπογράφεται κοινό πρωτόκολλο για τον έλεγχο εκπομπής των αερίων του που ευθύνονται για την έξαρση του φαινομένου του θερμοκηπίου (μεθάνιο, χλωροφθοράνθρακες και κυρίως διοξείδιο του άνθρακα) και τη σταθεροποίηση του σε επίπεδα που δεν θα επηρεάζουν το κλίμα. Στο Κιότο πέντε χρόνια αργότερα καταρτίζεται Πρωτόκολλο σύμφωνα με το οποίο κάθε χώρα πρέπει να μειώσει τις εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα, ώστε η συνολική μείωση να είναι τουλάχιστον 5,2% σε σχέση με τα επίπεδα του 1990. Στη Χάγη από 13 έως 27 Νοεμβρίου διεξήχθη Διάσκεψη για την κλιματική αλλαγή όπου εκπρόσωποι από 180 χώρες δεν κατάφεραν τελικά να συμφωνήσουν στην εφαρμογή μέτρων. Κυρίως οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν κατάφεραν να εξομαλύνουν τις σφοδρές διαφωνίες τους, για τους τρόπους περιορισμού των επικίνδυνων αερίων. Η αύξηση των συγκεντρώσεων των αερίων αυτών εντείνει το φαινόμενο του θερμοκηπίου με συνέπεια την αύξηση της θερμοκρασίας της γης.

Επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία από την αλλαγή του κλίματος
Το μέγεθος του κινδύνου που διατρέχει η ανθρώπινη υγεία από την αλλαγή του παγκόσμιου κλίματος είναι πολύ δύσκολο να προσδιοριστεί, αλλά είναι σίγουρα μεγάλο. Οι επιπτώσεις στην αύξηση των θανάτων ή της νοσηρότητας γενικότερα δεν μπορούν αυτήν τη στιγμή να υπολογιστούν με ακρίβεια. Το βέβαιο είναι ότι παρατηρούνται μεγάλες διαφορές σχετικά με το πόσο ευάλωτοι είναι οι ανθρώπινοι πληθυσμοί σε αλλαγές όπως η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας ή η μόλυνση της ατμόσφαιρας. Παράγοντες όπως ο υπερπληθυσμός, οι υδάτινοι ή οι διατροφικοί πόροι και τα υγειονομικά συστήματα θα καταστήσουν πολλούς πληθυσμούς εξαιρετικά ευάλωτους.

Κατ' αρχάς, η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας του περιβάλλοντος θα προκαλέσει καύσωνες, οι οποίοι είναι βέβαιο ότι θα αυξηθούν σε διάρκεια και θα επιδεινωθούν σε ένταση. Το γεγονός αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα περισσότερους θανάτους. Τα περιστατικά θερμοπληξίας που προκαλούνται απευθείας από την επίδραση της θερμοκρασίας σε άτομα που εκτίθενται στον ήλιο, όπως οι εργάτες, θα είναι όλο και συχνότερα. Ταυτόχρονα, οι ασθενείς με καρδιαγγειακά και αναπνευστικά προβλήματα θα αντιμετωπίζουν ολοένα και περισσότερα προβλήματα. Η επιβάρυνση του οργανισμού τους, προκειμένου να αντεπεξέλθει στις αυξημένες ανάγκες ρύθμισης της θερμοκρασίας του σώματος, είναι πολύ μεγάλη και οδηγεί σε πολλούς θανάτους από θερμική εξάντληση. Οι υψηλότερες θερμοκρασίες του αέρα θα αυξήσουν και τα επίπεδα του όζοντος στα χαμηλότερα στρώματα της ατμόσφαιρας. Το φυσικό στρώμα του όζοντος στα υψηλά επίπεδα είναι ωφέλιμο, εφόσον φιλτράρει τις επικίνδυνες ακτινοβολίες του ήλιου, αλλά στα χαμηλότερα είναι πολύ επικίνδυνο. Το όζον προκαλεί βλάβη στους ιστούς των πνευμόνων και επιβαρύνει κατά πολύ άτομα με προβλήματα του αναπνευστικού, όπως το άσθμα ή οι χρόνιες πνευμονοπάθειες.

Η άνοδος της θερμοκρασίας θα αυξήσει τον κίνδυνο ορισμένων μεταδοτικών ασθενειών, οι οποίες μέχρι πρότινος εμφανίζονταν μόνο σε τροπικές ή σε πολύ θερμές χώρες. Τα κουνούπια και άλλα έντομα-φορείς τέτοιων ασθενειών μπορούν να μετακινηθούν σε υψηλότερη γεωγραφική θέση, σε περίπτωση που οι θερμοκρασίες το επιτρέψουν. Αυτό ενδέχεται να φέρει σε επαφή πληθυσμούς, όπως αυτόν της χώρας μας, με ασθένειες τις οποίες δεν είχαν αντιμετωπίσει ποτέ στο παρελθόν. Η ελονοσία, ο κίτρινος πυρετός και διάφοροι τύποι εγκεφαλίτιδας είναι από τις πρώτες ασθένειες από τις οποίες θα κινδυνεύσουμε, λόγω της μετανάστευσης των φορέων τους στη δική μας γεωγραφική ζώνη.

Πέρα από την αύξηση της μέσης θερμοκρασίας αλλά και συμπληρωματικά με αυτήν, μεγάλο κίνδυνο θέτει και η προβληματική διαχείριση των υδάτινων πόρων. Σε πολλές περιοχές του πλανήτη το νερό θα λείψει, ενώ άλλες θα αντιμετωπίσουν πλημμύρες από το λιώσιμο των πάγων στον αρκτικό κύκλο. Ταυτόχρονα, το νερό που είναι διαθέσιμο μολύνεται όλο και περισσότερο από τα αστικά και τα βιομηχανικά λύματα. Επικίνδυνες ουσίες από τα λύματα περνούν στην τροφική αλυσίδα, ενώ πολλές ασθένειες μεταδίδονται από το πόσιμο νερό, που γίνεται όλο και λιγότερο ασφαλές. Ο συνδυασμός των μολυσμένων υδάτων με την αύξηση της θερμοκρασίας και οι επιπτώσεις όλων αυτών στην αλυσίδα της παραγωγής των τροφίμων (γεωργία, κτηνοτροφία, ιχθυοκαλλιέργειες) θέτουν σε σοβαρό κίνδυνο την υγεία όλων μας.

Οι φορείς της δημόσιας υγιεινής και οι άνθρωποι του ιατρικού λειτουργήματος έχουν ήδη προτείνει αλλαγές στις δομές της περίθαλψης, που θα πρέπει να γίνουν προκειμένου η ανθρωπότητα να προστατευτεί από τις επιδράσεις της αλλαγής του κλίματος. Αυτές περιλαμβάνουν τη χρήση της τεχνολογίας, όπως ο κλιματισμός, οι εμβολιασμοί, ο καθαρισμός του ύδατος ή ο ψεκασμός με εντομοκτόνα, αλλά και την προσαρμογή της υποδομής της υγειονομικής περίθαλψης στα νοσηλευτικά συστήματα, ώστε να αντιμετωπίσουν τις νέες προκλήσεις.
Σύμφωνα με την Διακυβερνητική Επιτροπή για τις Κλιματολογικές Αλλαγές (οργανισμός που συστάθηκε με συνεργασία του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού και του Προγράμματος Περιβάλλοντος των Ηνωμένων Εθνών), υπολογίζεται ότι η μέση θερμοκρασία της Γης θα αυξηθεί κατά 1,8οC μέχρι το 2030. Στην Κεντρική και Βόρεια Αμερική η αύξηση θα είναι κατά 4οC, στην Αφρική 3οC, στη νότια Ευρώπη 2-3οC, στη νότια Ασία 2οC και στην Αυστραλία 2οC. Οι μετρήσεις αυτές σύμφωνα με τους επιστήμονες μπορεί να μην είναι απόλυτα ακριβείς, αλλά δίνουν μια μελλοντική εικόνα του κλίματος και συμπληρώνουν ότι μπορεί να φαίνονται μικρές, αλλά οι συνέπειές τους θα έχουν τεράστιες επιπτώσεις στη ζωή στον πλανήτη. Η αύξηση της θερμοκρασίας θα προκαλέσει το λιώσιμο των πάγων στους πόλους και στις οροσειρές με αποτέλεσμα την άνοδο της στάθμης της επιφάνειας της θάλασσας κατά 15 έως 90 εκατοστά έως το 2010 σε σχέση με το 1990. Παραλιακές περιοχές και ολόκληρα νησιά απειλούνται με κατακλυσμό.

Στη Διάσκεψη της Χάγης εκπρόσωποι από μικρά νησιωτικά έθνη ζήτησαν την άμεση λήψη μέτρων, καθώς τα προβλήματα γι' αυτούς δεν είναι απλώς μία θεωρία που προσφέρεται για επιστημονική συζήτηση, αλλά για σοβαρά ζητήματα που αφορούν την οικονομία και τον τρόπο ζωής των κατοίκων. Στα συμπλέγματα Κιριμπάτι και Τουβάλου στον Ειρηνικό Ωκεανό έχουν καταστραφεί πολλοί παράκτιοι δρόμοι και γέφυρες ενώ οι επιστήμονες εκτιμούν ότι εάν η στάθμη των υδάτων αυξηθεί κατά ένα μέτρο το 70% της γης στις Σεϊχέλες, στον Ινδικό Ωκεανόθα κατακλυσθεί από τα νερά. Όμως η απειλή δεν προέρχεται μόνο από την άνοδο της στάθμης των υδάτων. Τυφώνες, ξηρασίες και άλλες φυσικές καταστροφές πιστεύεται ότι συνδέονται άμεσα με τις αλλαγές στο κλίμα. Εύκρατες περιοχές θα μετατραπούν σε έρημους, το φαινόμενο της "ερημοποίησης", και σύμφωνα με Έλληνες επιστήμονες θα εμφανιστεί στη χώρα μας. Πολλά είδη φυτών και ζώων αναμένεται να εξαφανιστούν, καθώς δεν θα μπορέσουν να προσαρμοστούν στις μεταβαλλόμενες θερμοκρασίες. Η άνοδος της θερμοκρασίας θα δημιουργήσει ιδανικές συνθήκες για την εμφάνιση ασθενειών, που εμφανίζονται μόνο σε θερμές περιοχές. Ασθένειες που μεταδίδονται με κουνούπια και άλλα έντομα, όπως ελονοσία, κίτρινος πυρετός και εγκεφαλίτιδα, θα εξαπλωθούν, εάν οι υψηλές θερμοκρασίες επιτρέψουν σε αυτούς τους οργανισμούς να εγκατασταθούν και σε άλλες περιοχές.

Όμως όλα τα παραπάνω δεν αποτελούν τις μοναδικές επιστημονικές προβλέψεις. Κάθε λόγος έχει συνήθως και αντίλογο. Οι επιστήμονες υποστηρικτές της ύπαρξης του φαινομένου του θερμοκηπίου παρουσιάζουν μετρήσεις και μαθηματικά μοντέλα προβλέψεων που αναφέρονται σε θερμοκρασιακή μεταβολή. Στον αντίποδα βρίσκονται διακεκριμένοι επιστήμονες του εξωτερικού, αλλά και στον ελληνικό χώρο, που παρουσιάζουν μια εντελώς διαφορετική εικόνα βασιζόμενοι και αυτοί σε μια σειρά επιστημονικών αναλύσεων και προβλέψεων. Υποστηρίζουν ότι ενώ η θερμοκρασία στην επιφάνεια του πλανήτη αυξάνεται, ανάλογη μεταβολή δεν παρατηρείται στην ατμόσφαιρα. Ο Rat Michaels , κλιματολόγος από το Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια των ΗΠΑ, υπέρμαχος αυτών των απόψεων δηλώνει ότι «ενώ οι υποστηρικτές της ύπαρξης του φαινομένου του θερμοκηπίου λένε ότι η αύξηση της θερμοκρασίας έχει φτάσει στα δέκα χιλιόμετρα της ατμόσφαιρας της Γης, κάτι τέτοιο δεν έχει αποδειχθεί». Οι δορυφόροι της Εθνικής Υπηρεσίας Ωκεανών και Ατμόσφαιρας των ΗΠΑ δεν έχουν βρεί παρά ίχνη ελάχιστης αύξησης της θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας, σε αντίθεση με τα δεδομένα των επίγειων οργάνων μέτρησης, που δείχνουν αύξηση της θερμοκρασίας στην επιφάνεια του εδάφους.

Το γεγονός αυτό δίνει ένα επιπλέον επιχείρημα στους επικριτές της απόψεως περί της ύπαρξης του φαινομένου το θερμοκηπίου, καθώς υποστηρίζουν ότι η αλλαγή του κλίματος, εφόσον δεν έχει επηρεάσει τη σύσταση της ατμόσφαιρας και τη θερμοκρασία της τροπόσφαιρας, είναι μία φυσική διαδικασία. Στη σύνοδο της Χάγης παρουσιάστηκε μελέτη Αυστραλών επιστημόνων, σύμφωνα με την οποία η στάθμη της θάλασσας δεν θα αυξηθεί σημαντικά το πρώτο μισό του 20ου αιώνα, καθώς οι ωκεανοί δεν αντιδρούν άμεσα στις κλιματολογικές μεταβολές. Σύμφωνα όμως με την ίδια μελέτη, αν δε ληφθούν μέτρα το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα η στάθμη θα αυξηθεί με πολύ γρήγορους ρυθμούς και οι παραθαλάσσιες περιοχές θα βρεθούν κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Πάντως πέρα από τις επιστημονικές διαφορές το ενδιαφέρον των πολιτών για το περιβάλλον και για τα προβλήματα που σχετίζονται άμεσα με την ανθρώπινη υγεία αυξάνει συνεχώς. Στα πλαίσια της Διάσκεψης της Χάγης εκατομμύρια άνθρωποι από φτωχές χώρες, όπως το Αφγανιστάν και η Ζιμπάμπουε, "συμμετείχαν" με το δικό τους τρόπο στέλνονται ηλεκτρονικά μηνύματα και κάρτες, στην εκστρατεία ευισθητοποίησης των ηγετών του κόσμου για να περιορίσουν το φαινόμενο του θερμοκηπίου.

Στον ελληνικό χώρο η κλιματική αλλαγή αποτέλεσε κεντρικό θέμα συζητήσεων το μήνα Νοέμβριο, όπου καταγράφηκαν πολύ υψηλές θερμοκρασίες για την εποχή. Οι επιστήμονες εξέφρασαν τις απόψεις, που πολλές φορές ήταν διαφορετικές και αντικρουόμενες. Ένας από αυτούς, ο αστροφυσικός και Διευθυντής του Ευγενιδείου Πλανηταρίου, Διονύσης Σιμόπουλος παραθέτει τις απόψεις του στο health.in.gr

Ε: Κύριε Σιμόπουλε, τις τελευταίες εβδομάδες έχει αναπτυχθεί μια «διαμάχη» μεταξύ των επιστημόνων για το αν το κλίμα της Ελλάδας αλλάζει και γίνεται περισσότερο τροπικό με αύξηση της μέσης θερμοκρασίας. Ποια είναι η δικιά σας άποψη;
Α: Πάντοτε σε όλες αυτές τις "διαμάχες" μεταξύ των ειδικών επιστημόνων υπάρχει το μαύρο και το άσπρο. Και η αλήθεια βρίσκεται κάπου ενδιάμεσα, υπάρχει το γκρίζο. Ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά. Για τη χώρα μας πράγματι παρατηρείται τα τελευταία χρόνια διαφοροποίηση την οποία δεν θεωρώ ότι εντάσσεται στην κλιματική αλλαγή που παρατηρείται σε παγκόσμια κλίμακα. Είναι μια διαφοροποίηση που αφορά το τοπικό κλίμα. Υπάρχουν μικροκλιματικές αλλαγές, αλλά οφείλονται σε παραξενιές των διαφόρων ρευμάτων που επηρεάζουν το κλίμα μας, είτε τα καλοκαίρια όπως για παράδειγμα το περασμένο καλοκαίρι, είτε με τους ψυχρότερους χειμώνες αλλά αυτό είναι σε μικροκλιματική κλίμακα.
Ε: Πάντως αναφέρετε από Έλληνες επιστήμονες ότι η χώρα μας θα αποκτήσει κλίμα αφρικανικής χώρας. Συμφωνείτε με αυτή την άποψη;
Α: Δεν έχω δει καμία έρευνα η οποία να υποστηρίζει επιστημονικά τεκμηριωμένα τέτοια αντίδραση της περιοχής μας. Τάσεις μπορεί να υπάρχουν αλλά οι ενδείξεις που έχουμε μας λένε ότι τα φαινόμενα είναι περισσότερο τοπικού χαρακτήρα παρά γενικευμένου φαινομένου. Τέτοιου είδους διαφοροποιήσεις υπήρξαν και στο παρελθόν όπως υπήρξαν και από την αντίθετη πλευρά. Δηλ. είχαμε μετακίνηση του κλίματος προς εύκρατες συνθήκες. Θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί όταν αναφερόμαστε σε αλλαγή του κλίματος στον ελληνικό χώρο. Οι έρευνες που έχω δει και μελετήσει δεν επιβεβαιώνουν μια τέτοια αλλαγή του κλίματος στην Eλλάδα. Τάση υπάρχει καθώς ως χώρα, ως μάζα ξηράς, είμαστε πολύ κοντύτερα στη Σαχάρα από άλλες χώρες της Ευρώπης. Αν κοιτάξετε το χάρτη είμαστε ιδιαίτερα κοντά αλλά λόγω της θαλάσσιας έκτασης που μας χωρίζει από την Λιβύη φαινόμαστε πιο απομακρυσμένοι από την υπόλοιπη Ευρώπη.
Ε: Η αλλαγή αυτή στη χώρα μας δεν οφείλεται στην γενικότερη κλιματική αλλαγή, λόγω του φαινομένου του θερμοκηπίου;
Α. Οι παρατηρούμενες μικροαλλαγές τα τελευταία 10 με 20 χρόνια στην Ελλάδα δεν βασίζονται στη γενικότερη παγκόσμια κλίμακα αλλαγών, αλλά είναι τοπικού χαρακτήρα. Γενικότερα όμως για τον πλανήτη δεν υπάρχει καμία αμφιβολία από τις παρατηρήσεις που έχουν ανακοινωθεί ότι υπάρχει μια διαφοροποίηση που έχει αρχίσει από τις αρχές του αιώνα από τις αρχές δηλ. ας πούμε της βιομηχανικής επανάστασης. Η δυνατότητα της φύσης να απορροφήσει τις προσθήκες αερίων κυρίως διοξειδίου του άνθρακα έχει φτάσει στο υψηλότερο σημείο. Η φύση δεν μπορεί να αντιδράσει άμεσα και αυτό έχει μακροπρόθεσμες επιπτώσεις, εκτός αν πάρουμε κάποια μέτρα για να ελέγξουμε την εκροή των αερίων. Λόγω της τεχνολογικής επανάστασης η εκροή χημικών αερίων, όπως για παράδειγμα οι χλωροφθωράνθρακες, είναι αποδεδειγμένα υπεύθυνα για την καταστροφή του όζοντος. Αυτό και μόνο το γεγονός, το οποίο έχει παρατηρηθεί από το 1974 και για το οποίο από το 1978 έχω επισημάνει τους κινδύνους, ως επιστήμονας του ήλιου, με την έννοια ότι ο ήλιος μας στέλνει τις επικίνδυνες ακτινοβολίες του. Τότε κανένας δεν έδινε σημασία, ούτε οικολόγοι υπήρχαν, και είχα αντιμετωπίσει προβλήματα με ορισμένους συναδέλφους που ήταν στη βιομηχανική παραγωγή των σπρέι. Η παρουσία των χλωροφθορανθράκων είναι μια επικίνδυνη ουσία καθώς σκοτώνουν το όζον για εκατό χρόνια. Δηλ. το ίδιο μόριο χλώριο για παράδειγμα που δρα στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας, σκοτώνει ένα μόριο όζοντος και όταν το σκοτώσει απελευθερώνεται από αυτό και προσκολλάται σε ένα άλλο μόριο όζοντος. Μια διαδικασία που μπορεί να διαρκέσει εκατό χρόνια. Με άλλα λόγια, ακόμα κι αν σταματήσουμε αυτή τη στιγμή για εκατό χρόνια θα δρουν αυτά που έχουμε αποθέσει στην ατμόσφαιρα.
Ε: Δηλαδή αποδέχεστε την άποψη πολλών επιστημόνων περί αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη;
Α: Πράγματι υπάρχει παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας. Τώρα αν είναι 0.45οC ή 0.15οC αυτό δεν έχει ιδιαίτερη σημασία. Γεγονός είναι ότι υπάρχει μια παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας και γενικά υπάρχει μια αυξητική τάση τα τελευταία χρόνια. Αυτό σημαίνει ότι στα επόμενα 20-50 χρόνια η αύξηση της θερμοκρασία θα είναι κατά 3οC ή 1.5οC. Γεγονός είναι ότι ακόμα και αυτή η μικρότερη αύξηση σύμφωνα με την άποψη των αισιόδοξων ερευνητών είναι επικίνδυνη. Η αύξηση της θερμοκρασίας κατά 1.5οC δε σημαίνει μόνο ότι θα είναι δυσκολότερη η διαβίωση μας τα καλοκαίρια. Το πρόβλημα είναι το λιώσιμο των πάγων στους πόλους και στις οροσειρές, οπότε θα αυξηθεί η μέση στάθμη της θάλασσας κατά μερικά μέτρα. Αυτό με τη σειρά του σημαίνει ότι όλες οι παραθαλάσσιες περιοχές θα αρχίσουν να κατακλύζονται από τα νερά της θάλασσας και των ωκεανών. Το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της γης κατοικεί σε παραθαλάσσιες περιοχές οπότε καταλαβαίνετε ότι θα αντιμετωπίσουμε άμεσα πρακτικά προβλήματα. Σε γενικές γραμμές αποδέχομαι ότι υπάρχει μία γενική αλλαγή έστω και στην περιορισμένη μορφή που ορισμένοι επιστήμονες θέλουν να παρουσιάσουν με αύξηση της μέσης θερμοκρασίας η οποία με τη σειρά της θα δημιουργήσει αλυσιδωτές αντιδράσεις οι οποίες θα είναι επικίνδυνες όχι μόνο με την άνοδο της στάθμης του νερού αλλά και για τη διαβίωση διαφορετικών μορφών ζωής πάνω στον πλανήτη.
Ε: Υπάρχει περίπτωση η κλιματική αλλαγή αυτή να οφείλεται σε μετακίνηση ολόκληρου του πλανήτη προς τον ήλιο;
Α: Όχι δεν υπάρχει καμία τέτοια περίπτωση και σημειωτέον η Γη είναι πλησιέστερα στον ήλιο και συγκεκριμένα στις 3 Ιανουαρίου είναι κοντύτερα κατά 4-5 εκατομμύρια χλμ. απ' ότι τον Ιούλιο. Οι κλιματικές αλλαγές και οι εποχές του έτους βασίζονται στην κλίση που έχει ο άξονας της Γης που είναι 23.5 περίπου μοίρες και αυτή η κλίση είναι που δημιουργεί τις εποχιακές αλλαγές. Δεν έχει καμία σχέση η απόσταση. Αυτό που έχει σημασία είναι η εκροή του διοξειδίου του άνθρακα από ανθρωπογενείς δραστηριότητες και φυσικά η καταστροφή του όζοντος. Αφού καταστρέφουμε το όζον αφήνουμε τις βλαβερές ακτινοβολίες να φτάσουν στην επιφάνεια της Γης. Αυτοί είναι οι δύο κύριοι παράγοντες που επηρεάζουν την παγκόσμια κλιματολογική μηχανή.
Ε: Στη Διάσκεψη της Χάγης για την κλιματική αλλαγή σε κυβερνητικό επίπεδο δεν επετεύχθη συμφωνία. Ο απλός πολίτης μπορεί να βοηθήσει;
A: Πρέπει όλοι να συνειδητοποιήσουμε ότι εμείς οι ίδιοι οι άνθρωποι μπορούμε να αλλάξουμε τα πράγματα γιατί είμαστε έξι δισ. στον πλανήτη και αν ο καθένας μας κάνει μία ελάχιστη παρέμβαση μπορούμε να αλλάξουμε τα πράγματα. Να μην αναμένουμε τις διαταγές άνωθεν όχι ότι δεν είναι σημαντικές και θα πρέπει να γίνονται με νόμους και μέτρα, αλλά και εμείς να συμμετέχουμε με ενεργό τρόπο. Π.χ. όταν είναι να αγοράσουμε ένα αποσμητικό για να είμαστε ελκυστικοί στο άλλο φύλο να αγοράζουμε σπρέι που να μην περιέχουν επικίνδυνες προωθητικές ουσίες. Να είμαστε ενημερωμένοι καταναλωτές. Να αγοράζουμε ανακυκλώσιμα προϊόντα και όχι υλικά τα οποία η φύση δεν μπορεί να αφομοιώσει με φυσικές διαδικασίες. Καθένας από μας κάθε χρόνο δημιουργεί εκατοντάδες κιλά από σκουπίδια, μπορούμε να τα μειώσουμε.

Μικρές αλλαγές στην καθημερινή μας ζωή μπορεί να αποτελέσουν ένα σημαντικό βήμα στην αντιμετώπιση των παγκόσμιων περιβαλλοντικών προβλημάτων.

Ενδομητρίωση: γυναικεία υπόθεση
Ιωάννα Ρέβελα, ιατρός

H ενδομητρίωση είναι μια νόσος που προσβάλλει το 10% των γυναικών της αναπαραγωγικής ηλικίας με μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης στις ηλικίες 25 ως 45 ετών. Τρία είναι τα κύρια συμπτώματά της: πόνος κατά την περίοδο, επώδυνη συνουσία και υπογονιμότητα. Η συχνότητά της στις γυναίκες με υπογονιμότητα ανέρχεται στο 15-20%.

Τι είναι η ενδομητρίωση;

Η νόσος, όπως φαίνεται και από το όνομά της, αφορά το ενδομήτριο, το οποίο είναι ο ιστός που επενδύει το εσωτερικό της κοιλότητας της μήτρας. Το ενδομήτριο σε φυσιολογικές συνθήκες και εφόσον δεν έχει επιτευχθεί κύηση, υπό την επίδραση των ωοθηκικών ορμονών αποπίπτει κάθε μήνα από τη μήτρα με τη μορφή αιμορραγίας, δηλαδή την έμμηνο ρύση ή περίοδο.

Η ενδομητρίωση χαρακτηρίζεται από την ανάπτυξη του ενδομητρικού ιστού έξω από τη μήτρα σε άλλες περιοχές του σώματος. Είναι δηλαδή η ύπαρξη ενός φυσιολογικού ιστού σε μη φυσιολογικές θέσεις (έκτοπες).

Οι πιο κοινές θέσεις όπου αναπτύσσεται η νόσος είναι κυρίως η πυελική περιοχή: στις ωοθήκες, στις σάλπιγγες, στους συνδέσμους που στηρίζουν τη μήτρα και στην εξωτερική επιφάνεια της τελευταίας.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, εστίες της νόσου βρίσκονται στο έντερο, στην ουροδόχο κύστη, σε ουλές έπειτα από κοιλιακές χειρουργικές επεμβάσεις, στο αιδοίο, στη σκωληκοειδή απόφυση και στον τράχηλο της μήτρας. Σπάνια επίσης βρίσκονται εστίες σε απομακρυσμένες περιοχές όπως οι πνεύμονες.

Ο ενδομητρικός ιστός στις έκτοπες θέσεις (εστίες της νόσου) συνεχίζει να ανταποκρίνεται στις ωοθηκικές ορμόνες. Κατά τη διάρκεια της περιόδου ο ιστός αυτός αποπίπτει, όπως και το φυσιολογικό ενδομήτριο, χωρίς όμως να βρίσκει δίοδο, με αποτέλεσμα την εσωτερική αιμορραγία, τη φλεγμονή των γύρω περιοχών και το σχηματισμό ουλώδους ιστού.

Ποια είναι τα συμπτώματα;

Τα συμπτώματα συνήθως ξεκινούν χρόνια μετά την έναρξη της περιόδου. Με την πάροδο του χρόνου σταδιακά επιδεινώνονται, καθώς οι εστίες με ενδομητρίωση μεγαλώνουν σε μέγεθος. Μετά την εμμηνόπαυση οι εστίες συρρικνώνονται και τα συμπτώματα υποχωρούν. Τα κύρια συμπτώματα είναι:

- Πόνος πριν από την έναρξη και κατά τη διάρκεια της περιόδου (δυσμηνόρροια), ο οποίος είναι εντονότερος από τις συνήθεις κράμπες που συμβαίνουν στην περίοδο. Ο πόνος εντοπίζεται στην κοιλιά ή στην οσφυϊκή χώρα. Η ένταση του πόνου δεν σχετίζεται απαραίτητα με την έκταση ή το μέγεθος της έκτοπης εστίας. Πολύ μικρές εστίες μπορούν να προκαλούν έντονο πόνο, ενώ προχωρημένες καταστάσεις μπορούν να είναι χωρίς συμπτώματα.

- Πόνος κατά τη διάρκεια ή μετά τη σεξουαλική επαφή (δυσπαρευνία).

- Ανωμαλίες της περιόδου ή του κύκλου: απώλειες αίματος κατά την περίοδο σε μεγάλες ποσότητες ή αιμορραγίες κολπικές στα μεσοδιαστήματα του κύκλου.

- Υπογονιμότητα. Προκαλείται από τη νόσο σε ποσοστό 20-40%. Συχνά δεν υπάρχουν άλλα συμπτώματα, με αποτέλεσμα η διάγνωση της ενδομητρίωσης να γίνεται όταν οι γυναίκες αυτές αναζητούν την αιτία για την οποία αδυνατούν να συλλάβουν.

Αλλα συμπτώματα μπορεί να είναι: αδυναμία, επώδυνες κράμπες του εντέρου ή εντερικές διαταραχές (διάρροια ή δυσκοιλιότητα) κατά τη διάρκεια της περιόδου. Εάν η νόσος εντοπίζεται στην ουροδόχο κύστη, εκδηλώνεται ως επώδυνη ούρηση ή αιματουρία στη διάρκεια της περιόδου.

Ανάλογα με τη σοβαρότητα της νόσου διακρίνονται τέσσερα στάδια:
Στάδιο Ι (ελάχιστη)
Στάδιο ΙΙ (ελαφριά)
Στάδιο ΙΙΙ (μέτρια)
Στάδιο ΙV (βαριά)

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Η διάγνωση της ενδομητρίωσης ξεκινά με τη λήψη ιστορικού από τη γυναίκα. Στοιχεία όπως η καθυστερημένη εμφάνιση δυσμηνόρροιας, ο πόνος που αντανακλά στην οσφυϊκή χώρα ή η προοδευτική επίταση των συμπτωμάτων προσφέρουν σημαντική διαγνωστική βοήθεια. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις ασθενών με ενδομητρίωση κυρίως ελαφριάς μορφής χωρίς κανένα σύμπτωμα.

Απαραίτητη είναι επίσης η φυσική εξέταση, συμπεριλαμβανόμενης της γυναικολογικής εξέτασης, καθώς έτσι μπορούν επιπλέον να αποκλειστούν οι πιθανότητες άλλων ασθενειών με παρόμοια συμπτώματα, όπως ο καρκίνος των ωοθηκών και το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου.

Η διάγνωση τίθεται οριστικά ακόμα και στις ασυμπτωματικές ή τις άτυπες μορφές της ενδομητρίωσης με τη λαπαροσκόπηση. Αυτή αποτελεί μια μικρή χειρουργική επέμβαση με τη χρησιμοποίηση του λαπαροσκοπίου, που είναι ένα σωληνοειδές τηλεσκόπιο με την ενσωμάτωση κάμερας.

Το λαπαροσκόπιο εισέρχεται στην κοιλιά από μια μικροσκοπική τομή στα κοιλιακά τοιχώματα. Πριν από την εισαγωγή του η κοιλιά έχει διαταθεί με ένα αέριο, για να είναι πιο εύκολη η αναγνώριση των οργάνων. Με τη μετακίνηση του λαπαροσκοπίου μέσα στην κοιλιακή χώρα ο ιατρός μπορεί να εντοπίσει τις εστίες της ενδομητρίωσης και να προσδιορίσει ακριβώς την έκταση της νόσου. Η επέμβαση γίνεται με γενική αναισθησία.

Ποια είναι η θεραπεία;

Σε κάθε περίπτωση, ανεξάρτητα από το στάδιο της νόσου πρέπει να εφαρμόζεται θεραπεία, επειδή έχει διαπιστωθεί ότι στα δύο τρίτα των ασθενών η νόσος αναπτύσσεται. Δυστυχώς, ο περιορισμός της ενδομητρίωσης με τη θεραπευτική αγωγή συχνά είναι προσωρινός και ως εκ τούτου σκοπός της θεραπείας είναι η ελαχιστοποίηση των βλαβών της νόσου και η αντιμετώπιση των συνεπειών τους, όπως του πόνου και της υπογονιμότητας.

Η θεραπεία μπορεί να είναι φαρμακευτική, χειρουργική ή και συνδυασμός των δύο. Η επιλογή εξαρτάται από την ηλικία της πάσχουσας, την επιθυμία της για εγκυμοσύνη, το βαθμό και τη διάρκεια των συμπτωμάτων, καθώς και από το αν πρόκειται για την πρωτοπαθή νόσο ή για υποτροπή (επανεμφάνιση εστιών της νόσου).

Η φαρμακευτική αγωγή είναι ορμονική και ενδείκνυται για τις ασθενείς χωρίς προβλήματα γονιμότητας, γι' όσες δεν κατάφεραν να μείνουν έγκυοι με τις προηγηθείσες θεραπείες και για όσες επιθυμούν να αποκτήσουν παιδί και δεν έχουν εκτεταμένες βλάβες. Τα κυριότερα φάρμακα είναι τα ακόλουθα:

- Τα αντισυλληπτικά δισκία. Παρατηρείται ανακούφιση των συμπτωμάτων (πόνου, δυσμηνόρροιας) έπειτα από συνεχή χορήγησή τους για 6-12 μήνες σε ποσοστό 60-95%. Η επιτυχία της εγκυμοσύνης μετά τη θεραπεία κυμαίνεται σε ποσοστό 50%. Οι παρενέργειες είναι ελάχιστες.

- Η Νταναζόλη. Είναι η πιο ευρέως χρησιμοποιούμενη αγωγή. Πρόκειται για ένα συνθετικό ανδρογόνο. Με αγωγή, διάρκειας συνήθως έξι μηνών, παρατηρείται υποχώρηση των συμπτωμάτων κατά 80-90% και μείωση του μεγέθους και της έκτασης των περιοχών με ενδομητρίωση. Οι παρενέργειες είναι συχνές και πολλές (ακμή, υπερτρίχωση, εξάψεις), αλλά οι περισσότερες είναι σχετικά ήπιες και σταματούν με τη διακοπή του φαρμάκου.
Τα ποσοστά επιτυχίας εγκυμοσύνης μετά τη θεραπεία κυμαίνονται στο 40-50%. Παράλληλα με τη νταναζόλη πρέπει να λαμβάνονται αντισυλληπτικά μέτρα, γιατί, αν και η πιθανότητα εγκυμοσύνης είναι μικρή, η έκθεση του εμβρύου στο φάρμακο μπορεί να προκαλέσει ανωμαλίες στην ανάπτυξή του.

- Οι αγωνιστές του εκλυτικού παράγοντα των γοναδοτροπινών (GnRH-ανάλογα). Τα φάρμακα αυτά αντιγράφουν τη λειτουργία της φυσιολογικής ορμόνης GnRH που εκκρίνεται στον υποθάλαμο και διακόπτουν την παραγωγή ορμονών από τις ωοθήκες. Η θεραπεία διαρκεί τρεις με έξι μήνες και μειώνει το μέγεθος των ενδομητρικών εστιών.
Οι παρενέργειες είναι παρόμοιες με τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης, όπως εξάψεις, πονοκέφαλοι, οστεοπόρωση και ξηρότητα κόλπου, υποχωρούν όμως με τη διακοπή των φαρμάκων. Υποτροπή της νόσου συνήθως παρατηρείται σε έξι μήνες με ένα χρόνο μετά το τέλος της θεραπείας.

Η χειρουργική θεραπεία περιλαμβάνει τη λαπαροσκοπική επέμβαση, καθώς και πιο ριζικές επεμβάσεις.

Στις γυναίκες ηλικίας κάτω των 35 ετών που επιθυμούν να τεκνοποιήσουν και στις οποίες η νόσος βρίσκεται στα πρώτα στάδια, η πλέον αποτελεσματική θεραπεία είναι λαπαροσκοπική αφαίρεση ή ηλεκτροκαυτηρίαση των ενδομητριακών εστιών με τη βοήθεια του λαπαροσκοπίου και των ακτίνων laser. Μετά τη θεραπεία περίπου το 20-50% των ασθενών θα χρειαστούν πιο ριζική θεραπεία.

Οι ριζικές επεμβάσεις ενδείκνυνται σε ασθενείς για τις οποίες δεν είναι απαραίτητη η διατήρηση της αναπαραγωγικής λειτουργίας, δηλαδή δεν επιθυμούν να τεκνοποιήσουν. Τέτοιες είναι η ολική υστερεκτομή, που συνίσταται στην αφαίρεση της μήτρας μαζί με τις σάλπιγγες και τις ωοθήκες, και η αφαίρεση των ωοθηκών.

Επειδή η ενδομητρίωση επηρεάζει κάθε γυναίκα με διαφορετικό τρόπο, είναι απαραίτητο η ασθενής να έχει καλή και ειλικρινή σχέση και επικοινωνία με τον ιατρό της. Πάντως, πολλές φορές η απόφαση να ακολουθηθεί η θεραπεία είναι δύσκολη και προκαλεί ψυχική αναστάτωση στις πάσχουσες, οι οποίες χρειάζονται την υποστήριξη του οικογενειακού και φιλικού τους περιβάλλοντος.

Όμως, θα σε παρακαλούσα, εάν τα κείμενα που παραθέτεις προέρχονται(που μάλλον προέρχονται) από κάποιον Διαδικτυακό χώρο ή Βιβλίο ή Περιοδικό(ή επιστημονική ανακοίνωση ή δημοσίευση...), να επισυνάψεις τον Υπερ-σύνδεσμο είτε την Βιβλιογραφική παραπομπή!! Θα πρέπει να επιδιώκουμε να είμαστε πάντα δίκαιοι με, και ευγνώμονες για, τον νοητικό μόχθο των αρχικών συγγραφέων ή συντακτών των κειμένων!

Εμμηνόπαυση: ένας φυσιολογικός σταθμός στη ζωή της γυναίκας
Μπερή Δέσποινα, ιατρός

Σχεδόν όλες μας έχουμε συνδυάσει τη διακοπή της περιόδου με το κατώφλι της τρίτης ηλικίας και γι΄ αυτό, όταν αρχίζουν οι πρώτες ανωμαλίες του γενετικού κύκλου -οι εξάψεις, οι εφιδρώσεις και οι έντονες εναλλαγές της διάθεσης- που σηματοδοτούν, ανάμεσα σε άλλα, την έναρξη της εμμηνόπαυσης, αισθανόμαστε τρομοκρατημένες. Το πιθανότερο είναι ότι μέρος αυτού του φόβου πηγάζει από την ανασφάλεια που νιώθουμε για τις αλλαγές που θα επέλθουν στο σώμα μας αλλά και στην ψυχολογία μας, επειδή φανταζόμαστε ότι θα μας κάνουν να νιώθουμε και να φαινόμαστε λιγότερο "γυναίκες". Τα πράγματα, όμως, δεν είναι ακριβώς έτσι και η γυναικεία μας υπόσταση δεν απειλείται από την εμμηνόπαυση, η οποία αποτελεί φυσιολογικό μέρος του κύκλου της γυναίκας και όχι νόσο.

Τι είναι εμμηνόπαυση και σε ποια ηλικία εμφανίζεται

Η εμμηνόπαυση είναι η φυσιολογική περίοδος στη ζωή μιας γυναίκας κατά την οποία σταματά η εμμηνορρυσία. Συνήθως πρόκειται για μία εξελισσόμενη κατάσταση που οφείλεται στη σταδιακή έκπτωση της λειτουργίας των ωοθηκών, που συνεπάγεται την ελάττωση των επιπέδων ορμονών ζωτικής σημασίας, όπως τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη.

Τα ελαττωμένα επίπεδα ορμονών προκαλούν διαταραχές των εμμηνορροϊκών κύκλων και τελικά την πλήρη διακοπή τους. Επίσης ευθύνονται για τα δυσάρεστα συμπτώματα που χαρακτηρίζουν αυτή την κρίσιμη περίοδο.
Εμμηνόπαυση μπορεί ακόμα να προκληθεί και σε περίπτωση που αφαιρεθούν οι ωοθήκες για διάφορους ιατρικούς λόγους .
Το διάστημα μεταξύ της μείωσης της αναπαραγωγικής ικανότητος μέχρι την εμμηνόπαυση ονομάζεται κλιμακτήριος και διαρκεί περίπου δύο χρόνια.

Φυσιολογικά, η εμμηνόπαυση εμφανίζεται κατά μέσο όρο σε γυναίκες ηλικίας περίπου 50 ετών, με ακραίες φυσιολογικές αποκλίσεις τα 40-58 έτη. Οι πολύτοκες και οι γυναίκες με αυξημένη μάζα σώματος συνήθως εμφανίζουν καθυστερημένη εμμηνόπαυση, ενώ, αντιθέτως, οι γυναίκες που δεν έχουν τεκνοποιήσει, που καπνίζουν, παίρνουν αντικαταθλιπτικά φάρμακα, εκτίθενται σε ακτινοβολία ή έχουν εκτεθεί σε τοξικούς χημικούς παράγοντες, μπαίνουν στην εμμηνόπαυση σε μικρότερη ηλικία. πρώιμη εμμηνόπαυση (ηλικία μικρότερη των 40 ετών) έχει συσχετιστεί επίσης με οικογενή προδιάθεση.

Ποιος είναι ο ακριβής ορισμός της εμμηνόπαυσης

Η εμμηνόπαυση ορίζεται ως οριστική διακοπή της εμμήνου ρύσεως (ΕΡ) -δηλαδή πλήρη απουσία της για διάστημα μεγαλύτερο του ενός έτους-, η οποία οφείλεται σε αναστολή της ωρίμανσης ωαρίων στις ωοθήκες (φυσική εμμηνόπαυση) ή σε αφαίρεση των ωοθηκών (χειρουργική εμμηνόπαυση).
Σχετίζεται άμεσα με την έκκριση οιστρογόνων και προγεστερόνης. Οι παραπάνω ορμόνες αρχίζουν να παρουσιάζουν ελάττωση της έκκρισής τους μερικά χρόνια πριν από την εμμηνόπαυση, περίοδος που ονομάζεται περιεμμηνόπαυση, δημιουργώντας διαταραχές στην ΕΡ και ένα σύνολο συμπτωμάτων που οφείλονται στη σταδιακή πτώση των επιπέδων των οιστρογόνων.
Η περιεμμηνόπαυοη μπορεί να διαρκέσει και μερικά χρόνια μετά την τελευταία ΕΡ και να εκδηλωθεί με παροδική ωοθηκική δραστηριότητα που έχει ως αποτέλεσμα την πρόκληση κολπικής αιμόρροιας.

Ποιες οι επιπτώσεις της εμμηνόπαυσης στον οργανισμό

Τα συμπτώματα είναι τόσο σωματικά όσο και ψυχολογικά. Μπορεί να διαρκούν μήνες ή και χρόνια σε ορισμένες περιπτώσεις. Επίσης, μπορεί να είναι μόνιμα ή να παρουσιάζουν εξάρσεις και υφέσεις.

Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης είναι:
- Ακανόνιστοι εμμηνορροϊκοί κύκλοι
- Εξάψεις (Οι εξάψεις είναι ένα πρώιμο και αιφνίδιο σύμπτωμα της εμμηνόπαυσης. Ξεκινούν συνήθως στην περιεμμηνόπαυση και διαρκούν από μισό έως πέντε έτη μετά την έλευσή της. Οφείλονται σε αύξηση της περιφερικής θερμοκρασίας, πτώση της κεντρικής θερμοκρασίας του σώματος και θεωρούνται υποθαλαμικής αιτιολογίας.)
- Νυχτερινοί ιδρώτες
- Διαταραχές ύπνου
- Ξηρότητα κόλπου, κνησμός και συρρίκνωση των ιστών των γεννητικών οργάνων, που ορισμένες φορές οδηγεί σε πόνο κατά τη σεξουαλική επαφή (δυσπαρευνία)
- Ξηροδερμία και ξηρότητα κολπικού βλεννογόνου (λόγω ελάττωσης του κολλαγόνου του επιθηλίου του δέρματος στο οποίο έχουν ανιχνευτεί πολλοί υποδοχείς οιστρογόνων και ανδρογόνων)
- Συχνοουρία ή ακράτεια ούρων (ακούσια απώλεια ούρων)
- Συχνότερη προσβολή από κολπικές λοιμώξεις (υποτροπιάζουσες κολπίτιδες) και ουρολοιμώξεις συνδυαζόμενες με δυσάρεστα δυσουρικά ενοχλήματα.

Η εμμηνόπαυση συνήθως συμπίπτει με την περίοδο της ζωής της γυναίκας που συμβαίνουν και πολλές άλλες δραματικές αλλαγές, όπως η απώλεια των γονιών της, η προσαρμογή στην πραγματικότητα ότι τα παιδιά της είναι πια μεγάλα και πιθανότατα να ξεκινούν τη δική τους οικογένεια ή να επιθυμούν να φύγουν από το σπίτι, η συνταξιοδότηση, η απόκτηση εγγονιών ή και οι αλλαγές όσον αφορά στην καριέρα της.

Αυτές οι κρίσιμες αλλαγές, σε συνδυασμό με τις μεταβολές που συμβαίνουν στο σώμα της μπορεί να οδηγήσουν σε έντονα ψυχολογικά προβλήματα και συναισθηματική φόρτιση. Στα ψυχολογικά προβλήματα της εμμηνόπαυσης περιλαμβάνονται:
- Αγχος
- Κατάθλιψη(ιδίως αν υπάρχουν και άλλοι προδιαθεσικοί παράγοντες)
- Ευερεθιστότητα και συχνό κλάμα
- Αϋπνίες
- Ελάττωση της libido (έλλειψη επιθυμίας για σεξουαλική επαφή)
- Αδυναμία συγκέντρωσης της προσοχής
- Προβλήματα μνήμης
- Έκπτωση της διάθεσης και της ενεργητικότητας

Μελέτες έχουν δείξει ότι συμβάλλει και στην εμφάνιση της νόσου Alzheimer. Επίσης τα οιστρογόνα έχουν σημαντική δράση στους αδρενεργικούς και τους σεροτονικούς υποδοχείς του εγκέφαλου και έτσι η έλλειψή τους επιφέρει αύξηση των ημικρανιών και των κεφαλαλγιών, ενώ ενδέχεται να προκληθούν και οπτικές διαταραχές.

Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που παρατηρούνται αυτή την περίοδο είναι η οστεοπόρωση, η οποία αντιπροσωπεύει την ελάττωση της οστικής μάζας. Οφείλεται κυρίως στην πτώση των οιστρογόνων. Χαρακτηριστικά παρατηρείται αύξηση της οστικής απώλειας της τάξης του 3% κάθε χρόνο για τα πρώτα πέντε χρόνια μετά την εμμηνόπαυση, συγκρινόμενη με το 0,13% ανά χρόνο που είναι προεμμηνοπαυσιακά. Έτσι, ως αποτέλεσμα έχουμε το διπλασιασμό του κινδύνου οστεοπορωτικών καταγμάτων, τα οποία είναι πολύ συχνά σε γυναίκες άνω των 60 ετών.

Τέλος, στις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες έχει παρατηρηθεί τετραπλασιασμός της συχνότητας των καρδιαγγειακών επεισοδίων, κυρίως του εμφράγματος του μυοκαρδίου. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η πτώση των οιστρογόνων μετά την εμμηνόπαυση αλλάζει το λιπιδαιμικό προφίλ, οδηγώντας σε αύξηση της ολικής χοληστερόλης και ιδιαίτερα του κλάσματος των LDL ("κακή" χοληστερόλη) και των λιποπρωτεϊνών και σε πτώση των HDL ("καλή" χοληστερόλη).

Οι γυναίκες περιγράφουν την εμμηνόπαυση ως:
1. Το σταμάτημα της ΕΡ
2. Το τέλος της αναπαραγωγικής ικανότητας
3. Το χρόνο που γίνονται μεγάλες ορμονικές μεταβολές
4. Αλλαγή στον τρόπο ζωής
5. Αλλαγές στο σώμα
6. Αλλαγές στην ψυχολογία και τη διάθεση

Πώς διαγιγνώσκεται η εμμηνόπαυση

Συνήθως η διάγνωση τίθεται από το ιστορικό. Ο γιατρός στη συνέχεια θα σας εξετάσει και πιθανότατα θα ζητήσει τη διεξαγωγή εργαστηριακού ελέγχου, ο οποίος περιλαμβάνει τα επίπεδα των φυλετικών ορμονών, ένα test Παπανικολάου ή και έναν υπέρηχο πυέλου, μέσω των οποίων θα επιβεβαιωθεί η έλευση της εμμηνόπαυσης.

Πώς αντιμετωπίζεται

Η εμμηνόπαυση αποτελεί φυσιολογική περίοδο του γυναικείου κύκλου ζωής και όχι νόσο. Γι΄ αυτό και δεν είναι απαραίτητο να χορηγηθεί θεραπευτική αγωγή. Όμως, υπάρχουν ορισμένα προβλήματα υγείας της μετεμμηνοπαυσιακής ηλικίας, όπως η οστεοπόρωση και τα αυξημένα ποσοστά καρδιοπαθειών, που σχετίζονται άμεσα με τα επίπεδα οιστρογόνων. Για να αποτραπούν προβλήματα αυτής της φύσης, πολλές φορές, αρκετές γυναίκες επιλέγουν τη λήψη οιστρογόνων, δηλαδή την ονομαζόμενη θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης (ΘΟΥ).

Είναι πολύ σημαντικό να συζητήσετε διεξοδικά με το γιατρό σας τα υπέρ και τα κατά αυτής της επιλογής και να αποφασίσετε από κοινού. Μεγάλη σημασία για την κατάλληλη απόφαση παίζουν η ηλικία, η φυλή, το οικογενειακό και το ατομικό ιστορικό της γυναίκας, καθώς και η ύπαρξη προδιαθεσικών παραγόντων, όπως το κάπνισμα, η παχυσαρκία κ.ά.

Η ΘΟΥ είναι ένας από τους αποτελεσματικότερους τρόπους πρόληψης της οστεοπόρωσης, αλλά δεν είναι η κατάλληλη λύση για όλες τις γυναίκες.

Γυναίκες με ιστορικό καρκίνου του μαστού ή κάποιων άλλων τύπων καρκίνου, διαταραχών πήξης ή ορισμένων ηπατοπαθειών αντενδείκνυται να λάβουν οιστρογόνα. Η ΘΟΥ έχει συσχετιστεί με ευεργετικά αποτελέσματα στη λειτουργία του καρδιαγγειακού συστήματος σε υγιείς γυναίκες. Αν όμως υπάρχει ιστορικό καρδιοπαθειών, η χορήγησή της αντενδείκνυται βάσει πρόσφατων οδηγιών της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας.

Εάν τελικά αποφασιστεί η χορήγηση οιστρογόνων, αυτά μπορούν να λαμβάνονται είτε με τη μορφή δισκίων είτε κολπικής κρέμας είτε διαδερμικά μέσω ειδικών αυτοκόλλητων (patches).
Το πιθανότερο είναι ότι αυτή η αγωγή θα χρειαστεί να συνεχιστεί μήνες ή και χρόνια.

Η στρατηγική αντιμετώπισης της εμμηνόπαυσης έγκειται στο να περιορίσουμε τους παράγοντες κινδύνου με μια σειρά προληπτικών μέτρων που πρέπει να ακολουθούν πιστά όλες οι γυναίκες που μπαίνουν στην εμμηνόπαυση, ανάλογα και με το ατομικό και οικογενειακό τους ιστορικό. Οι σημαντικότερες συστάσεις που θα πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη είναι:

1. Το σταμάτημα του καπνίσματος
2. Η συχνή αυτοψηλάφηση μαστού και η μαστογραφία ανά έτος για πρόληψη του καρκίνου του μαστού
3. Η σωστή διατροφή, πλούσια σε βιταμίνες και φτωχή σε λιπαρά, και η απώλεια σωματικού βάρους είναι απαραίτητες, ιδίως στις κατηγορίες των γυναικών που παρουσιάζουν και άλλους επιβαρυντικούς παράγοντες, όπως σακχαρώδη διαβήτη, υπέρταση, υπερχοληστεριναιμία, παχυσαρκία, ιστορικό καρδιαγγειακών επεισοδίων.
4. Πρέπει να ξεκινά χορήγηση βιταμίνης D και ασβεστίου ακόμα και πριν εγκατασταθεί η εμμηνόπαυση, προκειμένου να επιβραδύνουμε την απώλεια της οστικής μάζας και τα οστεοπορωτικά κατάγματα.
5. Η γυμναστική σε καθημερινή βάση είναι απαραίτητη στην εμμηνόπαυση. Διαπιστώθηκε ότι ελαττώνει τα καρδιαγγειακά επεισόδια και έχει ευεργετική επίδραση στα οστά, αποτρέποντας την οστεοπόρωση.

Αλλα απλά, ωστόσο αποτελεσματικά μέτρα

- Φοράτε βαμβακερά εσώρουχα για να αντιμετωπίσετε ευκολότερα τους νυχτερινούς ιδρώτες
- Μπορείτε να χρησιμοποιείτε κολπικές λιπαντικές αλοιφές ή κρέμες πριν από την σεξουαλική επαφή, εάν έχετε δυσπαρευνία.
- Μη διστάζετε να εκμυστηρευτείτε τα προβλήματα και τις ανησυχίες σας στο σύντροφο και στα μέλη της οικογένειάς σας ή ακόμη και να συμμετάσχετε σε ειδικά ομαδικά προγράμματα ψυχολογικής υποστήριξης μετεμμηνοπαυσιακών γυναικών, αν νιώθετε την ανάγκη.

Ποια φάρμακα χρησιμοποιούμε για την εμμηνόπαυση

Πριν προβούμε σε οποιαδήποτε φαρμακευτική παρέμβαση στις εμμηνοπαυσιακές γυναίκες, πρέπει να προηγηθεί ένας λεπτομερής κλινικός και εργαστηριακός έλεγχος της κατάστασης της υγείας και να ληφθεί απαραιτήτως το ατομικό και το οικογενειακό ιστορικό της γυναίκας.

Ο σκοπός της φαρμακευτικής παρέμβασης είναι να περιορίσουμε τα ενοχλητικά συμπτώματα, όπως οι εξάψεις, η ουρογεννητική ατροφία κ.λπ., αλλά και να προφυλάξουμε τη γυναίκα από τις μακροχρόνιες επιπτώσεις της εμμηνόπαυσης.

Εάν έχετε υποβληθεί σε χειρουργική αφαίρεση μήτρας, θα χρειαστεί να λάβετε μόνο οιστρογόνα, διαφορετικά θα πρέπει να λαμβάνετε ταυτοχρόνως και προγεστερόνη, έτσι ώστε να ελαττωθεί ο κίνδυνος πιθανής εμφάνισης καρκίνου της μήτρας.

Συνήθως χρησιμοποιούνται:

Φυσικά οιστρογόνα, διφωσφονικά (για γυναίκες που είναι σε κίνδυνο να εμφανίσουν οστεοπόρωση αλλά έχουν αντένδειξη για να λάβουν θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης), τροποποιητές των υποδοχέων των οιστρογόνων (SERM).Υπάρχουν και άλλες ουσίες που πιθανόν να χρησιμοποιηθούν μελλοντικά και συνδυάζονται με λιγότερες παρενέργειες, αλλά ακόμη βρίσκονται σε πειραματικά στάδια.

Οφέλη από τη θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης

Τα οιστρογόνα, ανεξάρτητα από τον τρόπο χορήγησης (διαδερμικά, από το στόμα ή τη ρινική οδό), έχει αποδειχθεί ότι ανακουφίζουν από τα αγγειοκινητικά συμπτώματα μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα από τη λήψη τους.

Η χρήση τους έχει συνδυαστεί με ελάττωση των οστεοπορωτικών καταγμάτων σε ένα ποσοστό 30-60%.
Προκαλούν αναστροφή της ουρογεννητικής ατροφίας, αύξηση του κολπικού pΗ και της αιμάτωσης του κόλπου και ελάττωση των ουρογεννητικών φλεγμονών.
Μέσω της αλλαγής που επιφέρουν τα οιστρογόνα στο λιπιδαιμικό προφίλ, με αύξηση κατά 10% των HDL και ελάττωση 10% των LDL, επιτυγχάνεται πρόληψη των καρδιαγγειακών επεισοδίων κατά 25-50%.

Επίσης προάγουν το μεταβολισμό των υδατανθράκων με αύξηση της ευαισθησίας στην ινσουλίνη, βελτιώνουν την αιμοδυναμική του καρδιαγγειακού συστήματος, με αύξηση του όγκου παλμού, και της καρδιακής παροχής, οδηγούν σε πτώση των αγγειακών αντιστάσεων, καθώς και σε ελάττωση της διαστολικής και της συστολικής πίεσης. Πιθανόν να επιδρούν και στην πηκτικότητα με ελάττωση του ινωδογόνου του αίματος.

Όλα αυτά συντείνουν στην προφύλαξη των γυναικών αυτών από τα αιφνίδια καρδιαγγειακά επεισόδια και κυρίως από το οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου. Τέλος, βελτιώνουν τη διάθεση, τη διαύγεια, την ενεργητικότητα και τη μνήμη, χάρη στην ευεργετική δράση τους στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα (ΚΝΣ), και ελαττώνουν τον κίνδυνο για εμφάνιση της νόσου Alzheimer. Όλα αυτά συμβάλλουν σε μια καλύτερη ποιότητα ζωής.

quote:

---

Αγαπητέ VIKING, πολύ ενδιαφέρον το Θέμα που ξεκίνησες και πολύ χρήσιμο!

Όμως, θα σε παρακαλούσα, εάν τα κείμενα που παραθέτεις προέρχονται(που μάλλον προέρχονται) από κάποιον Διαδικτυακό χώρο ή Βιβλίο ή Περιοδικό(ή επιστημονική ανακοίνωση ή δημοσίευση...), να επισυνάψεις τον Υπερ-σύνδεσμο είτε την Βιβλιογραφική παραπομπή!! Θα πρέπει να επιδιώκουμε να είμαστε πάντα δίκαιοι με, και ευγνώμονες για, τον νοητικό μόχθο των αρχικών συγγραφέων ή συντακτών των κειμένων!

-------------------------
"Ζήτησε από τη γη, τον
αέρα και από το νερό, τα
μυστικά που κρατούν για
σένα"
-------------------------

---

Edited by - VIKING on 14/02/2004 02:37:30

Η φυσιολογική καρδιά είναι μια ισχυρή αντλία που αποτελείται κυρίως από μυϊκό ιστό που ονομάζεται μυοκάρδιο. Χωρίζεται σε τέσσερα διαμερίσματα που ονομάζονται καρδιακές κοιλότητες. Τα δύο ανώτερα λέγονται κόλποι και αποτελούν τα διαμερίσματα υποδοχής του αίματος και τα δύο κατώτερα ονομάζονται κοιλίες και λειτουργούν ως αντλίες. Οι δεξιές κοιλότητες της καρδιάς δέχονται αίμα που είναι χαμηλής περιεκτικότητας σε οξυγόνο και το αποστέλλουν στους πνεύμονες με σκοπό να οξυγονωθεί και να αποβληθεί το διοξείδιο του άνθρακα, ένα άχρηστο προϊόν για τον οργανισμό μας. Οι αριστερές κοιλότητες της καρδιάς δέχονται το οξυγονωμένο αίμα από τους πνεύμονες και το στέλνουν διαμέσου των αρτηριών σ' ολόκληρο το σώμα. Υπάρχουν τέσσερις βαλβίδες μέσα στην καρδιά που εξασφαλίζουν τη ροή του αίματος προς μια κατεύθυνση και όχι αντίστροφα.
Tί σημαίνει "Διατατική μυοκαρδιοπάθεια’’
Οι μυοκαρδιοπάθειες είναι παθήσεις του μυοκαρδίου στις οποίες η αιτία δεν έχει εξακριβωθεί. Η αιτία δηλαδή της πάθησης αυτής δεν είναι μια από τις γνωστές αιτίες που προκαλούν νόσο του μυοκαρδίου όπως είναι η υπέρταση, η στεφανιαία νόσος, κ.λ.π. Οι δυο πιο συχνοί τύποι μυοκαρδιοπάθειας είναι η υπερτροφική και η διατατική μυοκαρδιοπάθεια. Είναι διαφορετικές παθήσεις, αλλά ταυτόχρονα ξεχωρίζουν εύκολα και πολύ καλά μεταξύ τους. Η διατατική μυοκαρδιοπάθεια προσβάλλει κυρίως το μυοκάρδιο της αριστερής κοιλίας. Η πάθηση είναι κληρονομική σε ποσοστό 20 - 25% και αφορά ανθρώπους κυρίως μέσης ηλικίας, αν και μπορεί να εμφανισθεί σε οποιαδήποτε ηλικία. Ο μυς της καρδιάς ασθενεί και αυτό προκαλεί τη λέπτυνση των τοιχωμάτων, ενώ διογκώνονται οι κοιλότητες της καρδιάς με αποτέλεσμα να μην μπορεί να προωθεί ικανοποιητικά το αίμα στο σώμα. Αυτό οδηγεί σε συμφόρηση των πνευμόνων και σε δύσπνοια (Αριστερή καρδιακή ανεπάρκεια). Ορισμένες φορές και οι δεξιές κοιλότητες της καρδιάς μπορεί να προσβάλλονται προκαλώντας συσσώρευση υγρών στους ιστούς του σώματος, ιδιαίτερα στα πόδια (οίδημα των σφυρών) (Δεξιά καρδιακή ανεπάρκεια). Αυτό το σύνολο των συμπτωμάτων ονομάζεται "καρδιακή ανεπάρκεια". Μερικές φορές το ηλεκτρικό σύστημα της καρδιάς προσβάλλεται με αποτέλεσμα ο ασθενής να αισθάνεται ζάλη, "ταχυκαρδίες", "φτερουγίσματα της καρδιάς" ή "αίσθημα παλμών".

Τι Προκαλεί τη διατατική μυοκαρδιοπάθεια
Στις περισσότερες περιπτώσεις η αιτία είναι άγνωστη. H κατάσταση αυτή ονομάζεται ιδιοπαθής διατατική μυοκαρδιοπάθεια.
Η Διατατική Μυοκαρδιοπάθεια (Δ. Μ.) είναι δυνατόν να έχει πολλές αιτίες. Αυτές περιλαμβάνουν:
Αυτοάνοσος Πάθηση
Το σώμα είναι ικανό να δημιουργήσει τον αμυντικό του στρατό για να καταπολεμήσει μολύνσεις και ονομάζεται ανοσοποιητικά σύστημα. Περιστασιακά όμως και για λόγους οι οποίοι παραμένουν όχι καλά διευκρινισμένοι, το ανοσοποιητικά σύστημα μπορεί να ενεργοποιηθεί και να επιτεθεί λανθασμένα στον ίδιο του τον εαυτό. Αυτό έχει παρατηρηθεί σε αρκετές αυτοάνοσες παθήσεις, συμπεριλαμβάνοντας τη ρευματοειδή αθρίτιδα, όπου οι αρθρώσεις καταστρέφονται, το νεανικό σακχαρώδη διαβήτη, άπου έχει προσβληθεί το πάγκρεας και τη θυρεοειδίτιδα, όπου ο θυροειδής αδένας νοσεί. Σ' αυτές τις αυτοάνοσες παθήσεις, αντισώματα αναπτύσσονται ενάντια στον ιστό του οργάνου το οποίο έχει προσβληθεί. Αντισώματα κατά της καρδιάς βρίσκονται περίπου στο 30% των ασθενών με διατατική μυοκαρδιοπάθεια και στην ίδια αναλογία στους συγγενείς των ασθενών. Κάτι τέτοιο προϋποθέτει ότι η Διατατική Μυοκαρδιοπάθεία μπορεί να είναι μια αυτοάνοση ασθένεια και ότι η παρουσία αυτού του αντισώματος μπορεί να προσδιορίσει τους συγγενείς που αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο να αναπτύξουν αυτήν την πάθηση μέσα στην οικογένεια.
Ιογενής λοίμωξη
Κανονικά η ιογενής λοίμωξη ελέγχεται από το αμυντικά σύστημα του ανθρώπου, το οποίο είναι ικανό να σκοτώσει τον ιό. Μια ομάδα ιών (οι ιοί coxsackie Β) είναι συνηθισμένες αιτίες για βήχα και κρυολογήματα. Η μόλυνση από τον ιό Coxsackie μπορεί να προσβάλλει την καρδιά, αλλά συνήθως δεν προκαλεί καμία μόνιμη βλάβη. Ωστόσο πιστεύεται ότι σε μερικούς ανθρώπους ο ιός μπορεί να παραμείνει μέσα στην καρδιά ή να προκαλέσει βλάβη και αποδιοργάνωση του αμυντικού συστήματος που θα καταλήξει στη διατατική μυοκαρδιοπάθεια.
ʼλλες αιτίες
Κληρονομικότητα: Πρόσφατα έχει διαπιστωθεί ότι η διατατική μυοκαρδιοπάθεια μπορεί να είναι κληρονομική περίπου στο 20% των περιπτώσεων. Η εξέταση της οικογένειας έχει τη δυνατότητα να διευκρινίσει αν υπάρχει κληρονομικότητα ή όχι.
Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ: Το αλκοόλ που καταναλώνεται σε υπερβολικές δόσεις και για μεγάλα χρονικά διαστήματα έχει αρνητική κατασταλτική επίδραση στο μυ της καρδιάς. Η αποχή από το αλκοόλ ευτυχώς παρεμποδίζει την οποιαδήποτε παραπέρα βλάβη στο μυοκάρδιο και επιτρέπει στην καρδιά να συνέλθει.
Εγκυμοσύνη: Υπάρχει μια μορφή της διατατικής μυοκαρδιοπάθειας η οποία συμβαίνει κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών της εγκυμοσύνης ή μετά τη γέννηση του παιδιού. Πιστεύεται ότι οι επιπρόσθετες απαιτήσεις στην καρδιά μπορεί να διεγείρουν ένα παράγοντα
που είναι υπεύθυνος για την ανάπτυξη αυτής της πάθησης τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή.
Το κάπνισμα δεν συνδέεται με την ανάπτυξη της διατατικής μυοκαρδιοπάθειας. Ωστόσο, αρκετές μελέτες έχουν αποδείξει ότι ασθενείς με διατατική μυοκαρδιοπάθεια που συνεχίζουν να καπνίζουν δεν πηγαίνουν τόσο καλά όσο εκείνοι που καταφέρνουν να σταματήσουν το
κάπνισμα.

Ποια είναι τα συμπτώματα:
Η διατατική μυοκαρδιοπάθεια μπορεί να εμφανιστεί με πολλά συμπτώματα που μπορεί να αναπτυχθούν κατά τη διάρκεια ενός μεγάλου χρονικού διαστήματος.
Δύσπνοια
Αυτό είναι ένα κοινό σύμπτωμα που γίνεται ιδιαίτερα χειρότερο κατά τη διάρκεια άσκησης. Προκαλείται από συγκέντρωση υγρού στους πνεύμονες. Τα περισσότερα άτομα υποφέρουν μόνο από ήπιο περιορισμό, ενώ άλλοι μπορεί να προσβληθούν σοβαρά και να "κόβεται" η αναπνοή τους, ακόμα κι όταν ξεκουράζονται.
Έλλειψη ενέργειας
Αν το σώμα δεν είναι ικανό να πάρει αρκετά αίμα από την καρδιά και οι μύες δεν είναι ικανοί να συστέλλονται κανονικά με αποτέλεσμα να κουράζονται εύκολα.
Οίδημα ("πρήξιμο") στα πόδια
Καθώς η καρδιά γίνεται ασθενέστερη δεν μπορεί να αποβάλλει όλο το αίμα που δέχεται και το υγρό έτσι συγκεντρώνεται στους ιστούς του σώματος. Αυτό καλείται οίδημα και παρατηρείται περισσότερο στους αστραγάλους και στα πόδια.
Πόνος στο στήθος
Αυτό είναι ένα κοινό παράπονο και μπορεί να συμβεί κατά τη διάρκεια άσκησης ή ανάπαυσης: το τι ακριβώς προκαλεί τον πόνο δεν είναι φανερό. Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι ο πόνος δεν οφείλεται στη στεφανιαία νόσο (οι στεφανιαίες αρτηρίες είναι φυσιολογικές στη διατατική μυοκαρδιοπάθεια) και ο πόνος δεν προκαλεί βλάβη στην καρδιά.
Αρρυθμίες
Η αρρυθμία είναι μια ανωμαλία στο ρυθμικό χτύπημα της καρδιάς.
Η καρδιά μπορεί να χτυπάει πολύ γρήγορα (ταχυκαρδία), πολύ αργά (βραδυκαρδία) ή να χάνει χτύπους. Οι αλλαγές αυτές δεν είναι αντιληπτές από όλους αλλά κάποιοι ασθενείς έχουν μια δυσάρεστη αίσθηση από τους χτύπους της καρδιάς ("αίσθημα παλμών’’) που συνοδεύεται από ζάλη και λιποθυμία.

Πώs γίνεται η διάγνωση:
H διατατική μυοκαρδιοπάθεια μπορεί να εκδηλωθεί με τα συμπτώματα που περιγράφτηκαν προηγουμένως, αλλά επειδή αυτά τα συμπτώματα μπορεί να προκληθούν και από άλλες ασθένειες, πρέπει να προηγηθεί ένας αριθμός εξετάσεων για να γίνει η διάγνωση.
1. Ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ)
Το ΗΚΓ καταγράφει το ρυθμό της καρδιάς και δείχνει πως το φυσιολογικό ηλεκτρικό σήμα μεταφέρεται μέσα στην καρδιά. Πραγματοποιείται τοποθετώντας ηλεκτρόδια στο στήθος, στα πόδια και στους καρπούς. Το ΗΚΓ δείχνει τις αλλαγές που προκαλούνται από την
καρδιακή αυτή πάθηση, αλλά όχι τις αιτίες της πάθησης.
2. Ακτινογραφία Θώρακος
Αυτή Θα δείξει αν υπάρχει κάποια διόγκωση της καρδιάς ή συγκέντρωση υγρού στο θώρακα.
3. Υπερηχοκαρδιογράφημα
Αυτό είναι μια εξέταση υπερήχων στην καρδιά. Είναι μια απλή εξέταση κατά την οποία υψηλής συχνότητας ηχητικά κύματα (που γι’ αυτό το λόγο δεν τα ακούμε) μεταδίδονται μέσω του δέρματος τοποθετώντας πάνω στο στήθος ένα μικρό όργανο. Έτσι βλέπουμε την εικόνα της καρδιάς μέσα απο μια οθόνη και μ' αυτά τον τρόπο μπορούν να γίνουν μετρήσεις του μεγέθους των κοιλοτήτων της καρδιάς αλλά και της συσταλτικότητας της. Ένας επιπρόσθετος εξοπλισμός που ονομάζεται Doppler μπορεί να παράγει μια χρωματιστή εικόνα της καρδιάς, όπως επίσης μπορεί να ακουστεί και η ροή του αίματος μέσα στην καρδιά κατά τη διάρκεια τη εξέτασης.
4. Έλεγχος Αιματολογικός
Με τον αιματολογικό έλεγχο έχουμε στην αρχή μια βασική εικόνα των αιματολογικών παραμέτρων του ασθενούς. Με την άδεια του ασθενούς ένα μικρό δείγμα από αυτό το αίμα θα φυλαχτεί για να γίνουν γενετικές μελέτες στα πλαίσια της προσπάθειας να αποσαφηνίσουμε το γενετικό υπόστρωμα της νόσου. Τα αποτελέσματα αυτά ο ασθενής δεν θα τα πάρει γρήγορα γιατί οι γενετικές μελέτες χρειάζονται πάρα πολύ χρόνο για να έχουμε ένα αποτέλεσμα. Σημαντικά επίσης για τις μελέτες αυτές είναι να έχουμε αίμα από όσο γίνεται μεγαλύτερο αριθμό μελών της οικογένειας του ασθενούς.
ΑΛΛΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΠΙΘΑΝΟΝ ΝΑ ΧΡΕΙΑΣΤΟΥΝ
1. 24ωρο ηλεκτροκαρδιογράφημα (Holter)
Με την εξέταση αυτή καταγράφεται συνεχώς σε κασέτα μαγνητοφώνου το ηλεκτροκαρδιογράφημα του ασθενούς. Ο ασθενής συνδέεται μέσω ηλεκτροδίων με μικρή φορητή συσκευή και μπορεί να κινείται ελεύθερα. Είναι πολύ χρήσιμη μέθοδος για την ανακάλυψη διαταραχών του καρδιακού ρυθμού.
2. Τεστ καρδιοαναπνευστικής κόπωσης
Για να εκτιμήσεις πολύ καλά το βαθμό στον οποίο η καρδιά έχει προσβληθεί μπορεί να κάνεις ένα τεστ κοπώσεως (καρδιοναπνευστική κόπωση) χρησιμοποιώντας ένα ποδήλατο ή ένα διάδρομο που κινείται (κυλιόμενο τάπητα). Αυτά το τεστ είναι χρήσιμο γιατί ενώ κατά τη διάρκεια της ξεκούρασης τα συμπτώματα μπορεί να μην εμφανίζονται καθαρά, κάνουν την παρουσία τους φανερή κατά τη διάρκεια της άσκησης. Το τεστ κοπώσεως που χρησιμοποιούμε για την αντικειμενική εκτίμηση της βαρύτητας της πάθησης ονομάζεται καρδιοναπνευστική κόπωση, γιατί ταυτόχρονα μετράει και την επιβάρυνση της λειτουργίας της αναπνοής.
3. Ηλεκτροκαρδιογράφημα Συγκερασμού (Signal Average ECG)
Είναι ένα ειδικό ηλεκτροκαρδιογράφημα που ελέγχει ένα ειδικό τμήμα των ηλεκτρικών σημάτων που παράγει η καρδιά.
4. Ραδιοϊσοτοπικές εξετάσεις
Μ' αυτές τις εξετάσεις πολύ μικρές ποσότητες ουσιών που ακτινοβολούν χορηγούνται με ένεση ενώ το άτομο ασκείται σ' ένα ποδήλατο ή σ' ένα διάδρομο. Στη συνέχεια μεγάλες κάμερες με computer εξετάζουν την καρδιά και εκτιμούν την ικανότητά της να συστέλλεται καθώς και τις διαστάσεις της.
5. Καρδιακός καθετηριασμός
Σ' αυτή την εξέταση ένα πλαστικό σωληνάκι περνάει μέσα από τη μηριαία αρτηρία στην καρδιά υπό τον έλεγχο των ακτινών. Έπειτα στην αριστερή κοιλία (και στις στεφανιαίες αρτηρίες ρίχνεται ειδικό σκιαστικό υγρό για να βοηθήσει στη διάγνωση της πάθησης και αποκλείει τη στεφανιαία νόσο (Στη διατατική μυοκαρδιοπάθεια οι στεφανιαίες είναι φυσιολογικές, ενώ η αριστερή κοιλία είναι μεγάλη και η σύσπασή της είναι μειωμένη). Κατά τον καρδιακά καθετηριασμό μετρώνται και οι πιέσεις στις κοιλότητες της καρδιάς.
6. Ενδομυοκαρδιακή βιοψία
Αν η διάγνωση της διατατικής μυοκαρδιοπάθειας επιβεβαιωθεί, τότε σε μερικά νοσοκομεία παίρνουν ένα μικρά κομμάτι ιστού απά τομυ της καρδιάς (καρδιακή βιοψία) και στέλνεται για μικροσκοπική εξέταση για το ενδεχόμενο προσβολής του μυοκαρδίου από κάποιο ιό. Αυτό γίνεται κατά τη διάρκεια του καρδιακού καθετηριασμού και δεν προκαλεί πόνο.
7. Ηλεκτροφυσιολογικος έλεγχος (ΗΦΕ)
Είναι ένας ειδικός καρδιακός καθετηριασμός που γίνεται για να μελετηθεί με λεπτομέρεια η ηλεκτρική δραστηριότητα της καρδιάς.
Χρειάζεται όταν υπάρχει υποψία για δυνητικά πιο σοβαρές ανωμαλίες του καρδιακού ρυθμού και γίνεται με τοπική αναισθησία.

Θεραπεία
Η θεραπεία περιλαμβάνει φάρμακα και έχει ως σκοπό τη βελτίωση των συμπτωμcττων και την παρεμπόδιση τυχόν επιπλοκών που μπορεί να εμφανιστούν. Το χειρουργείο μπορεί να είναι απαραίτητο για μια μειοψηφία ασθενών.
1. Φαρμακευτική Θεραπεία
Διουρητικά χρησιμοποιούνται με σκοπό το σώμα να αποβάλλει το υπερβολικό υγρό που συγκεντρώνει. Φάρμακα κατά της αρρυθμίας μπορεί να χρησιμοποιηθούν αν ένας ασθενής παρουσιάζει αρρυθμίες. Υπάρχουν συγκεκριμένα είδη φαρμάκων για διαφορετικούς τύπους αρρυθμιών. Το αποτελεσματικότερο και ευρέως χρησιμοποιούμενο είναι η αμιωδαρόνη. Σε μερικές σπάνιες περιπτώσεις μπορεί η χορήγηση φαρμάκων να μην ρυθμίζει σωστά τους σφυγμούς ή να υπάρχει σοβαρή διαταραχή στο ηλεκτρικά σύστημα της καρδιάς και να
απαιτείται ένας ειδικός βηματοδότης. Τα αντιπηκτικά είναι φάρμακα τα οποία κάνουν το αίμα λεπτόρρευστο και μειώνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης θρομβώσεων (πηγμάτων αίματος) στην καρδιά και στα αιμοφόρα αγγεία. Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται συχνά είναι τα
κουμαρινικά παράγωγα (Sintrom, Panwarfin) και για τους ασθενείς που τα παίρνουν αυτά, απαιτείται συνεχής ανά τακτικά διαστήματα έλεγχος της πηκτικότητας στο αίμα τους.
Οι αναστολείς ΜΕΑ (μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτασίνης) είναι ισχυρά φάρμακα τα οποία μειώνουν το ποσό του έργου που πρέπει να κάνει η καρδιά. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το άτομο να αναπνέει καλύτερα και να μπορεί να ασκηθεί περισσότερο. Εξ άλλου έχει
αποδειχθεί άτι τα φάρμακα αυτά εμποδίζουν την προοδευτική διάταση της καρδιάς. Κανονικά αυτό το φάρμακο χορηγείται σταδιακά, γιατί η πρώτη δάση μπορεί περιστασιακά να χαμηλώσει πάρα πολύ την πίεση αίματος.
Οι β-αναστολείς φαίνεται ότι ωφελούν σε μακροχρόνια χορήγηση, η οποία όμως πρέπει να γίνεται με την τακτική επίβλεψη του καρδιολόγου.
Η δακτυλίτιδα αυξάνει την ικανότητα του μυοκαρδίου να συσπάται, αλλά χρησιμοποιείται και για έλεγχο της καρδιακής συχνότητας όταν υπάρχει αρρυθμία των κόλπων (κολπική μαρμαρυγή).
2. Χειρουργείο
Μεταμοσχευση καρδιάς. Ένας μικρός αριθμός ασθενών με διατατική μυοκαρδιοπάθεια δεν θεραπεύεται με την χορήγηση φαρμάκων και χειροτερεύεί σε τέτοιο βαθμό που η ποιότητα ζωής του να είναι πολύ άσχημη. Σ' αυτό το στάδιο, το άτομο μπορεί να απευθυνθεί σ'
ένα ειδικά νοσοκομείο, όπου εκτιμάται αν η καρδιακή μεταμάσχευση είναι απαραίτητη. Πρόσφατα εμφανίστηκαν και άλλες τεχνικές οπως η μυοκαρδιοπλαστική και η εκτομή τμήματος του τοιχώματος της αριστερής κοιλίας που όμως βρίσκονται στο ερευνητικά στάδιο.
3. ʼλλες Θεραπείες
Ηλεκτρική καρδιοανάταξη: αποτελεί τρόπο διόρθωσης ορισμένων αρρυθμιών με εφαρμογή ελεγχόμενου ηλεκτρικού shock στο στήθος. Γίνεται επειγόντως (σε πολύ σοβαρά ασθενείς) ή κατόπιν προγραμματισμού, με γενική αναισθησία.
Βηματοδότης: Οι ασθενείς με διατατική μυοκαρδιοπάθεια αναπτύσσουν μερικές φορές
διαταραχές του καρδιακού ρυθμού, οι οποίες εκδηλώνονται με βραδυκαρδία. Ο βηματοδότης είναι μια μικρή συσκευή σε μέγεθος σπιρτόκουτου που εισάγεται κάτω από το δέρμα. Η επέμβαση γίνεται με τοπική αναισθησία. Ο βηματοδότης συνδέεται με την καρδιά με ειδικά λεπτά σύρματα, τα οποία φτάνουν σε αυτήν μέσα από μια φλέβα. Ο ασθενής που έχει βηματοδότη δεν τον αισθάνεται ούτε ενοχλείται από αυτόν. Ο βηματοδότης αισθάνεται την ηλεκτρική δραστηριότητα της καρδιάς και αναλαμβάνει να παρέχει το ρυθμό όταν ο φυσιολογικός ρυθμός της καρδιάς παρουσιάζει κάποιο πρόβλημα. Οι ασθενείς με βηματοδότη πρέπει να γνωρίζουν άτι o βηματοδότης χρειάζεται τακτικά έλεγχο ανάλογα με τις οδηγίες του γιατρού τους. Επίσης θα πρέπει να αποφεύγουν τα μαγνητικά πεδία,
π.χ. μαγνητική τομογραφία.
Αυτόματος εμφυτεύσιμος απινιδωτής: Ορισμένοι ασθενείς έχουν σοβαρές αρρυθμίες που δεν ελέγχονται με φάρμακα, αλλά αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά με μικρά ηλεκτρικά shock. Ο αυτόματος εμφυτεύσιμος απινιδωτής είναι μια συσκευή παρόμοια με βηματοδότη που μπορεί να δίνει μικρό εσωτερικό shock όταν συμβεί μια τέτοια σοβαρή αρρυθμία. Μπορεί να προφυλάξει ασθενείς υψηλού κινδύνου από αιφνίδιο θάνατο.

Συνεχήs παρακολούθηση.
Αφού θα έχει γίνει η αρχική διάγνωση, όλοι οι ασθενείς θα πρέπει να κάνουν τακτικά τσεκάπ. Κάτι τέτοιο είναι απαραίτητο για να ελέγχεται η πρόοδος του ατόμου και να προσαρμόζεται η θεραπεία όπου αυτά είναι απαραίτητο. Η συνεχής παρακολούθηση είναι σημαντική γιατί οποιεσδήποτε επιπλοκές και αν εμφανιστούν μπορούν να αναγνωριστούν και να ξεκινήσει η θεραπεία, όταν θα είναι πραγματικά ωφέλιμη. Η πρόγνωση διαφέρει από ασθενή σε ασθενή. Κάποιοι ασθενείς βελτιώνονται αμέσως με τη θεραπεία και άλλων η κατάσταση της υγείας τους παραμένει σταθερή με μερικές προσαρμογές στον τρόπο ζωής τους. Ωστόσο ένα μικρό ποσοστό ασθενών συνεχίζουν να χειροτερεύουν παρά τη θεραπεία και γι' αυτό μπορεί να είναι απαραίτητη η καρδιακή μεταμόσχευση.

'Ελεχχοs τηs οικογένειας.
Σε ορισμένες περιπτώσεις η ΔΜ είναι οικογενής, δηλαδή εμφανίζεται σε περισσότερα μέλη μιας οικογένειας. Αυτό δείχνει μια πιθανή γενετική αιτία της νόσου, χωρίς όμως όλα τα μέλη
της οικογένειας να πάσχουν υποχρεωτικά. Ορισμένα από τα άτομα της οικογένειας μπορεί να μην έχουν συμπτώματα, αλλά απλά να έχουν το ανώμαλο γονίδιο που καθορίζει τη νόσο.
Επομένως, όλοι οι συγγενείς 1 ου βαθμού ενός ασθενούς με ΔΜ πρέπει να εξετάζονται για τη νόσο. Η εξέταση συνήθως περιλαμβάνει έλεγχο από ειδικό καρδιολόγο, καθώς και ηλεκτροκαρδιογράφημα και υπερηχοκαρδιογράφημα.

Επιπλοκές Διατατικής Μυοκαρδιοπάθειας
1. Κολποκοιλιακοί αποκλεισμοί
Αν το φυσικό ηλεκτρικό σύστημα αγωγής μέσα στην καρδιά αποτυγχάνει να λειτουργήσει κανονικά τότε ο χτύπος της καρδιάς μπορεί να γίνει πολύ αργός. Ζάλες ή συγκοπές μπορούν να συμβούν. Αν γίνει κάτι τέτοιο τότε ο βηματοδότης είναι απαραίτητος.
2. Σχηματισμός θρόμβων
Στη διατατική μυοκαρδιοπάθεια το αίμα έχει την τάση να ρέει μέσω της καρδιάς πολύ πιο αργά από ότι πρέπει. Αυτό μπορεί να βοηθάει στη δημιουργία θρόμβων μέσα στην καρδιά ή στις φλέβες στα πόδια (θρόμβωση) και να χρειάζεται φαρμακευτική αγωγή με αντιπηκτικά.
3. Κολπική Μαρμαρυγή
Κολπική μαρμαρυγή είναι ένας ειδικός τύπος αρρυθμίας της καρδιάς που συμβαίνει στο 20% των ασθενών με Διατατική Μυοκαρδιοπάθεια. Αν αυτός ο ρυθμός αναπτυχθεί, μπορεί να συνδεθεί με μια σημαντική επιδείνωση των συμπτωμάτων ή την ανάπτυξη των θρόμβων. Σε μερικές περιπτώσεις ο κανονικός ρυθμός μπορεί να επανέλθει με φάρμακα κατά της αρρυθμίας ή με ένα ηλεκτρικό σοκ που γίνεται στην καρδιά. Αυτό είναι γνωστό ως ηλεκτρική ανάταξη και γίνεται κάτω από γενική αναισθησία.
4. Αιφνίδιος θάνατος
Ο κίνδυνος να συμβεί κάτι τέτοιο είναι μικρός, αλλά μπορεί να συμβεί με μικρή ή και χωρίς καμιά προειδοποίηση. Πιστεύεται ότι κάτι τέτοιο μπορεί να προκληθεί από μια σοβαρή αρρυθμία ή ανάπτυξη μεγάλων θρόμβων στο αίμα.
Οδηγίεs
Διαιτολόγιο
Αν ένα άτομο είναι υπέρβαρο τότε η καρδιά κουράζεται περισσότερο. Συστήνεται να λαμβάνονται λογικές ποσότητες τροφής για να διατηρηθεί το βάρος σε φυσιολογική αναλογία με το ύψος και την ηλικία. Οποιαδήποτε γρήγορη αύξηση του βάρους είναι πιθανόν να οφείλεται σε κατακράτηση υγρών και ο γιατρός θα πρέπει να ενημερωθεί.
Αλκοόλ
Γενικά η κατανάλωση αλκοόλ δεν συνιστάται σε ασθενείς με διατατική μυοκαρδιοπάθεια αφού βλάπτει το μυ της καρδιάς. Για τα υγιή άτομα ο επιτρεπτά ακίνδυνος αριθμός μονάδων ανά εβδομάδα, για άνδρες είναι 21 και για γυναίκες 14. Μία μονάδα είναι ισοδύναμη με
ένα ποτήρι ξανθιάς μπύρας ή ένα μικρό ποτήρι κρασί ή μία μεζούρα ποτού. Αν έχεις διατατική Μυοκαρδιοπάθεια και επιθυμείς να πίνεις αλκοόλ, συμβουλεύεται να μοιράζεις την ποσότητα στο διάστημα μιας εβδομάδας και να διατηρείς τον επιτρεπτό αριθμό μονάδων.
Τα χαμηλής ή καθόλου περιεκτικότητας σε αλκοόλ ποτά, όπως κρασί, μπύρα και ξανθιά μπύρα είναι καλά υποκατάστατα.
ʼσκηση
Η φυσική άσκηση μπορεί να γίνεται για όσο διάστημα δεν προκαλεί τα ανεπιθύμητα συμπτώματα. Η μέτρια άσκηση με τη μορφή τακτικών, μικρών και γρήγορων περιπάτων είναι ευεργετική στους ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια. Ιατρικές συμβουλές θα πρέπει να ζητούνται πριν τη συμμετοχή σε ανταγωνισrικίι αθλήματα ή πριν από μία έντονη φυσική άσκηση.
Αντιγριπικός εμβολιασμός
Κάτι τέτοιο μπορεί να συσταθεί από το γιατρό σας για να εμποδιστεί μια σοβαρή προσβολή γρίπης.
Διακοπές και ταξίδια
Θα ήταν καλό να δείτε τον γιατρό σας για ιατρική έγκριση πριν ταξιδέψετε. Αν ταξιδέψετε στο εξωτερικά θα ήταν ωφέλιμο να πάρετε πληροφορίες από το ταξιδιωτικά σας γραφείο σχετικά με την ασφάλεια και τον τομέα υγείας της χώρας που επισκέπτεστε. Η φόρμα
Ε 1 1 1 παρέχει συμβουλές για την προστασία της υγείας στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και είναι διαθέσιμη στο Υπουργείο Υγείας.
Οδήγηση
Δεν υπάρχουν συνήθως περιορισμοί για τους οδηγούς αυτοκινήτων.
Μελλονrικη Πρόοδοs
Οι αναστολείς ΜΕΑ (μετατρεπτικού ενζύμου) έχουν φέρει την επανάσταση στη θεραπευτική αγωγή της καρδιακής ανεπάρκειας τα τελευταία χρόνια. Τα φάρμακα αυτά είναι πολύ αποτελεσματικά στο να απαλύνουν πολλά από τα ενοχλητικά συμπτώματα της πάθησης αυτής. Η έγκαιρη αναγνώριση της ασθένειας θα επιτρέψει τη χρησιμοποίηση των φαρμάκων αυτών όταν θα είναι πιο αποτελεσματικά στην πρόληψη της επιδείνωσης της ασθένειας. Αν περισσότερες έρευνες αποδείξουν ότι με καρδιακά αντισώματα αναγνωρίζονται ποιοι συγγενείς ασθενών κινδυνεύουν να εκδηλώσουν συμπτώματα Διατατικής Μυοκαρδιοπάθειας, τότε θα μπορούσε στο μέλλον να δοθεί προληπτική φαρμακευτική αγωγή. Γι' αυτό το λόγο, το πρόγραμμα Φειδιππίδης προσφέρει διευκολύνσεις ελέγχου στα μέλη της οικογένειας που έχουν προσβληθεί. Η έρευνα στον τομέα αυτό ξεκίνησε πρόσφατα να διεξάγεται.

Γλωσσάρι
Αίσθημα παλμών:
Είναι δυσάρεστο αίσθημα του καρδιακού ρυθμού. Το αίσθημα παλμών μπορεί να οφείλεται σε φυσιολογικό χτύπημα καρδιάς που γίνεται περισσότερο έντονο από το άγχος ή την άσκηση, ή μπορεί να προκαλείται από αρρυθμία.
Αντιπηκτικά φάρμακα:
Είναι φάρμακα (π.χ. Sintrom ή Panwarfin ) που έχουν σκοπό να μειώσουν την ικανότητα του αίματος να δημιουργεί θρόμβους (μικρά πήγματα του αίματος). Χρησιμοποιούνται όταν υπάρχει κίνδυνος σχηματισμού θρόμβων στην καρδιά π.χ. σε κολπική μαρμαρυγή ή σε φλεβική θρόμβωση.
Αντίσωμα:
Πρωτεΐνη που είναι μέρος του ανοσοποιητικού συστήματος του οργανισμού μας. Παράγονται μέσα στο σώμα όταν ξένο υλικό εισέλθει στον οργανισμό και βοηθούν στην άμυνα του σώματος.
Ανοσοκατασταλτικά φάρμακα:
Τα φάρμακα που καταστέλλουν το ανοσοποιητικό σύστημα π.χ. κορτικοστεροειδή.
Ανοσολογικό σύστημα:
Η φυσική άμυνα του σώματος εναντίον "ξένων" ουσιών και φλεγμονωδών μορίων π.χ. ιών.
Αρρυθμία:
Ένας μη φυσιολογικός ρυθμός ή ανωμαλία στον χτύπο της καρδιάς. Ο ρυθμός της καρδιάς μπορεί να είναι πολύ γρήγορος (ταχυκαρδία) ή πολύ αργός (βραδυκαρδία). Οι αρρυθμίες μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα όπως αίσθημα παλμών, "φτερουγίσματα" ή ζάλη.
Αυτόματος εμφυτεύσιμος απινιδωτής:
Ειδικός τύπος βηματοδότη, ο οποίος αναγνωρίζει πότε o καρδιακός ρυθμός είναι υπερβολικά γρήγορος και είτε βηματοδοτεί την καρδιά, είτε παρέχει ένα μικρό ηλεκτρικό σοκ με σκοπό να αποκαταστήσει το φυσιολογικό καρδιακό ρυθμό.
Βηματοδότης:
Όπως περιγράφηκε νωρίτερα, το φυσιολογικό ηλεκτρικό σήμα μπορεί να αποτύχει να μεταδοθεί στις κοιλίες και σ'αυτήν την κατάσταση εμφυτεύεται βηματοδότης. Πρόκειται για ένα μικρά κουτί, σαν σπιρτόκουτο που περιέχει μπαταρία και τοποθετείται κάτω από το δέρμα του στήθους, συνδέεται με ένα λεπτά σύρμα διαμέσου των φλεβών με την καρδιά, όπου απελευθερώνονται αναγκαία ερεθίσματα. Δε φαίνεται και δεν ενοχλεί.
Βιοψία μυοκαρδίου:
Αυτή είναι μια ειδική εξέταση στην οποία ένα μικρά τμήμα του μυ της καρδιάς αποσπάται τη στιγμή του καρδιακού καθετηριασμού χρησιμοποιώντας ένα ειδικό όργανο.
Διουρητικά:
Συνήθως οι ασθενείς αναπτύσσουν κατακράτηση υγρών. Χορηγούνται λοιπόν χάπια που αυξάνουν την παραγωγή των ούρων από τους νεφρούς και ονομάζονται διουρητικά. Όταν κάποιος πάρει διουρητικά, μετά από λίγο αρχίζει η διούρηση.
Ηλεκτροκαρδιογράφημα ή Καρδιογράφημα (ΗΚΓ) : Μία πολύ κοινή εξέταση για όλες τις μορφές καρδιακών παθήσεων. Τοποθετούνται καλώδια στο στήθος, στους καρπούς και στα πόδια για να ανιχνεύσουν τα ηλεκτρικά σήματα από την καρδιά.
Ηλεκτρική καρδιοανάταξη : Μία αρρυθμία, π.χ., η κολπική μαρμαρυγή (όπως περιγράφηκε παραπάνω) μπορεί να αναταχθεί (δηλαδή να σταματήσει) από την εφαρμογή ηλεκτρικού σοκ στο στήθος. Αν είναι απαραίτητη αυτή η διαδικασία, πραγματοποιείται μετά από γενική αναισθησία.
Ηλεκτροφυσιολογικός έλεγχος (ΗΦΕ): Στην εξέταση αυτή εισέρχονται καθετήρες στην καρδιά, οι οποίοι καταγράφουν και ελέγχουν την ηλεκτρική δραστηριότητα της καρδιάς.
Καρδιακή ανεπάρκεια:
Ο όρος χρησιμοποιείται για να περιγράψει μια πάθηση κατά την οποία η καρδιά αδυνατεί να αποστείλει επαρκή ποσότητα αίματος στους ιστούς, με αποτέλεσμα τη συσσώρευση υγρών στους πνεύμονες και στα πόδια (οίδημα). H καρδιακή ανεπάρκεια μπορεί να αντιμετωπισθεί με φάρμακα όπως τα διουρητικά και οι αναστολείς ΜΕΑ.
Καρδιακός καθετηριασμός:
Αυτή είναι μια ειδική εξέταση που χρησιμοποιείται σε
διάφορες μορφές καρδιακών παθήσεων και η οποία εκτελείται και στη Διατατική Μυοκαρδιοπάθεια: Στον καρδιακό καθετηριασμό ένα πολύ λεπτό πλαστικό σωληνάκι περνάει μέσα από τη μηριαία αρτηρία μέσα στις καρδιακές κοιλότητες χρησιμοποιώντας ως οδηγό ακτίνες. Έτσι, μπορεί να δούμε τη δομή και τη λειτουργία της καρδιάς και να μετρήσουμε τις πιέσεις στο εσωτερικό της.
Κοιλίες:
Τα κύρια διαμερίσματα - αντλίες της καρδιάς. Η μια βρίσκεται δεξιά και η άλλη στην αριστερή πλευρά. Η αριστερή κοιλία είναι η κοιλότητα της καρδιάς που περισσότερο προσβάλλεται από τη Διατατική Μυοκαρδιοπάθεια.
Κολπική μαρμαρυγή:
Αυτός είναι πολύ συνηθισμένος τύπος αρρυθμίας. Μπορεί να είναι παροδικός ή χρόνιος (επίμονος). Οι χτύποι της καρδιάς βρίσκονται σε πλήρη αρρυθμία.
Κόλποι:
Οι κοιλότητες της καρδιάς που υποδέχονται το αίμα. Η μια βρίσκεται στη δεξιά και η άλλη στην αριστερή πλευρά. Το αίμα συγκεντρώνεται στους κόλπους καθώς οι κοιλίες συστέλλονται. Το αίμα αυτό απελευθερώνεται μετά στις κοιλίες όταν είναι έτοιμες να γεμίσουν.
Κολποκοιλιακός αποκλεισμός: Ενίοτε το φυσιολογικό ηλεκτρικό σήμα δεν κατεβαίνει προς τις κοιλίες καταλήγοντας σε χαμηλή καρδιακή συχνότητα ή "καρδιακό block". Αυτή η πάθηση μπορεί να διαγνωσθεί με ΗΚΓ. Εάν αυτά συμβαίνει, εμφυτεύεται βηματοδότης.(βλέπε βηματοδότη)
Μυυοκαρδιοπάθεια: Κάθε ασθένεια του μυοκαρδίου, δηλαδή του μυ της καρδιάς.
Ραδιοϊσοτοπικές μελέτες: Σ' αυτές τις δοκιμασίες γίνεται ένεση με ουσίες που περιέχουν ραδιοϊσότοπα σε πολύ μικρές και ασφαλείς ποσότητες. Μπορεί να χρησιμοποιούνται για να εκτιμηθεί η δομή και η λειτουργία της καρδιάς.
Υπέρηχος Doppler:
Αυτή η εξέταση συνδυάζεται συνήθως με το υπερηχοκαρδιογράφημα. Το Doppler μπορεί να παράγει μια έγχρωμη κωδικοποιημένη εικόνα της ροής του αίματος μέσα στην καρδιά και ανιχνεύει οποιεσδήποτε διαταραχές της ροής του αίματος. Με τη μελέτη της μορφολογίας της ροής του αίματος μπορεί να βγουν χρήσιμα συμπεράσματα για τη λειτουργία της καρδιάς.
Στηθάγχη:
Πόνοι στο στήθος ή ταλαιπωρία που προκαλείται συνήθως από άσκηση και ανακουφίζεται με την ξεκούραση. Η στηθάγχη προέρχεται από ανεπαρκή εφοδιασμό οξυγονου στο μυ της καρδιάς.
Υπερηχοκαρδιογράφημα (κοινώς Echo):
Είναι μια εξέταση υπερήχων της καρδιάς πανομοιότυπη με αυτή που πραγματοποιείται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Με το echo λαμβάνεται μια απεικόνιση της καρδιάς.
Φύσημα:
Το φύσημα προκαλείται από στροβιλώδη ροή του αίματος μέσα στην καρδιά.
Holter:
Είναι μια συνεχόμενη καταγραφή του καρδιακού ρυθμού επί 24 ώρες ή 48 ώρες. Τα ηλεκτρόδια τοποθετούνται στο στήθος και συνδέονται με μια ειδική μικρή συσκευή που έχει κασέτα. Η συσκευή φέρεται από τον ασθενή με μια ζώνη. Το Hσlter καταγράφει ανωμαλίες του καρδιακού ρυθμού, δηλαδή αρρυθμίες.
1. Είναι σημαντικό όλοι οι ασθενείς με Διατατική Μυοκαρδιοπάθεια να κατανοούν την πάθησή τους. Ο οικογενειακός γιατρός σας και ο ειδικός καρδιολόγος είναι πρόθυμοι να συζητούν διεξοδικά όλες τις ερωτήσεις για την πάθηση αυτή με τον ασθενή και την οικογένειά του.
2. Ένας σημαντικός αριθμός ασθενών με Διατατική Μυοκαρδιοπάθεια παρουσιάζει βελτίωση με την κατάλληλη αγωγή και είναι ικανός να ζει μια φυσιολογική ζωή. Μερικοί ασθενείς μπορεί να παρουσιάζουν χειροτέρευση και να απαιτείται επιπρόσθετη θεραπεία. Είναι σημαντικό οι ασθενείς να παρακολουθούνται από έναν εξειδικευμένο καρδιολόγο.
3. Είναι απαραίτητο να συμβουλεύεσθε τον καρδιολόγο σας ή τον οικογενειακά γιατρό σας σχετικά με το πόση άσκηση πρέπει να κάνετε. Υπερβολική φυσική άσκηση πρέπει να αποφεύγεται.
4. Είναι χρήσιμο να αποφεύγετε την οξεία και σοβαρή απώλεια αίματος ή υγρών π.χ. αιμοδοσία, αιμορραγία, διάρροια, έμετοι.
5. Παρατεταμένη ορθοστασία σε υψηλή θερμοκρασία μπορεί να προδιαθέσει σε ζάλη
που μπορεί να είναι επικίνδυνη. Να ζητείται ιατρική έγκριση πριν από σάουνα, κ.λ.π.
ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΤΙΚΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ:
Ξαφνική ζάλη/λιποθυμία ή τάση για λιποθυμία.
Ξαφνική ανεξήγητη πρόσληψη βάρους.
Επιδείνωση της αναπνοής.
Αν υπάρχει κληρονομικό ιστορικό στην οικογένεια διατατικής μυοκαρδιοπάθειας
ή αιφνιδίου θανάτου νέων μελών απευθυνθείτε στο πρόγραμμα Φειδιππίδης.
Αν κάποιο από αυτά τα συμπτώματα εμφανιστεί ο ασθενής πρέπει να δει το γιατρό το συντομότερο δυνατό.

Ολα τα παραπανω αρθρα καθως και διαφορα αλλα αρθρα μπορειτε να τα βρειτε στις διευθυνσεις:

1)http://health.in.gr/advice/

2)www.care.gr

3)http://www.pheidippides.gr/Diatatiki/Diatatiki.html

4)http://www.neurodiagnosis.gr/parkinson.htm

ΝΟΣΟΣ ΠΑΡΚΙΝΣΟΝ

Τι είναι η νόσος του Πάρκινσον;

Η νόσος του Πάρκινσον είναι μία αργά εξελισσόμενη, εκφυλιστική νόσος του εγκεφάλου. Προσβάλλει τα νευρικά κύτταρα στις εγκεφαλικές περιοχές που καλούνται βασικά γάγγλια και μέλαινα ουσία. Τα νευρικά κύτταρα στη μέλαινα ουσία παράγουν ντοπαμίνη, ένα νευροδιαβιβαστή που δρα σαν χημικός μεταβιβαστής σε εγκεφαλικά κυκλώματα που είναι σημαντικά για τον καθορισμό και τον έλεγχο των κινήσεων του σώματος. Για λόγους όχι κατανοητούς, τα νευρικά αυτά κύτταρα στη μέλαινα ουσία νεκρώνονται. Έτσι όταν χαθεί το 80% της ντοπαμίνης εμφανίζονται συμπτώματα όπως τρόμος, βραδυκινησία, ακαμψία και αστάθεια στη στάση. Η Νόσος του Πάρκινσον προσβάλλει συνήθως άνδρες και γυναίκες στην ηλικία των 60 χρόνων, μπορεί όμως και νωρίτερα. Η αιτιολογία της νόσου είναι ως επί το πλείστον άγνωστη.

Πως Κινείται Το Σώμα Μας

Ο κινητικός φλοιός είναι το σημείο όπου παράγονται τα ερεθίσματα για την κίνηση. Τα βασικά γάγγλια και η παρεγκεφαλίδα είναι υπεύθυνα για να διενεργείται η κίνηση με ομαλό και οργανωμένο τρόπο. Τα βασικά γάγγλια ευθύνονται για την ενεργοποίηση και την αναστολή συγκεκριμένων κινητικών κυκλωμάτων και περιλαμβάνουν το ραβδωτό σώμα, την ωχρά σφαίρα, το υποθαλαμικό πυρήνα και τη μέλαινα ουσία. Αυτά τα σύνολα νεύρων συνδέονται μεταξύ τους με σύνθετα κυκλώματα ανατροφοδότησης και επικοινωνούν επίσης με τον κινητικό φλοιό και το θάλαμο.

Στη Νόσο του Πάρκινσον, λόγω έλλειψης της ντοπαμίνης τα ανατροφοδοτικά αυτά κυκλώματα διακόπτονται. Έτσι ο υπερδραστήριος υποθαλαμικός πυρήνας διεγείρει έντονα την ωχρά σφαίρα προκαλώντας αργή κινητικότητα και δυσκαμψία, ενώ τα υπερδραστήρια κύτταρα στο θάλαμο ή στην ωχρά σφαίρα πυροδοτούνται με έναν ανεξέλεγκτο αλλά και ρυθμικό τρόπο προκαλώντας τρόμο.

Ο Ρόλος των Νευροδιαβιβαστών

Η ντοπαμίνη είναι ένας νευροδιαβιβαστής που βρίσκεται στον εγκέφαλο και επιτρέπει τη μεταβίβαση των ηλεκτρικών ώσεων από το ένα νευρικό κύτταρο στο άλλο μέσω ενός μικροσκοπικού χάσματος που καλείται νευρική σύναψη. Η δράση της ντοπαμίνης ανταγωνίζεται τη δράση ενός άλλου νευροδιαβιβαστή που καλείται ακετυλοχολίνη. Στη Νόσο του Πάρκινσον υπάρχει ελάχιστη ντοπαμίνη και πάρα πολύ ακετυλοχολίνη. Υπάρχουν επίσης αυξημένα επίπεδα γλουταμινικού, ενός άλλου νευροδιαβιβαστή.

Το μήνυμα μεταφέρεται στην απόληξη του νευράξονα.
Στον νευράξονα, τα κυστίδια που περιέχουν ντοπαμίνη διεγείρονται ώστε να την απελευθερώσουν στην σύναψη.
Η Ντοπαμίνη μπορεί να διασπαστεί από μια ουσία που καλείται ΜΑΟ-Β. Έτσι “ελευθερώνεται” η σύναψη, για να ετοιμαστεί για το επόμενο μήνυμα.
Μετά την αποστολή του μηνύματος, οι υποδοχείς απελευθερώνουν τη ντοπαμίνη πίσω στη σύναψη, από όπου επαναρροφάται στον νευράξονα.
Η ντοπαμίνη διεγείρει τους υποδοχείς να ανοίξουν, μεταφέροντας το μήνυμα στο επόμενο νευρικό κύτταρο.
Η ντοπαμίνη διαπερνά τη σύναψη για να συνδεθεί με τους ντοπαμινικούς υποδοχείς στο κύτταρο που την προσλαμβάνει.
Χαμηλά Επίπεδα Ντοπαμίνης

Η ισορροπία ντοπαμίνης και ακετυλοχολίνης διασφαλίζει την ομαλή και αρμονική κίνηση. Στην Νόσο του Πάρκινσον, τα νευρικά κύτταρα που παράγουν ντοπαμίνη νεκρώνονται και έτσι δεν υπάρχει διαθέσιμη αρκετή ντοπαμίνη για να συνδεθεί με τους ντοπαμινικούς υποδοχείς στο απαγωγό νεύρο. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα το μήνυμα να μην μεταφέρεται σωστά και να εμφανίζονται προβλήματα στην κίνηση.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Τα συμπτώματα μπορεί να κυμαίνονται ανάλογα με το άτομο, αλλά και τον ρυθμό προόδου της νόσου. Τα συχνότερα συμπτώματα παρατίθενται παρακάτω.

Βραδυκινησία: Αργή κινητικότητα, μειωμένη επιδεξιότητα, ελαττωμένο ανοιγοκλείσιμο βλεφάρων, σιελόρροια, ανέκφραστο προσωπείο.

Τρόμος: Ακούσιος τρόμος (τρεμούλα), περισσότερο έντονος στην ηρεμία, που μειώνεται κατά την εκούσια κίνηση.

Δυσκαμψία ή ακαμψία , προκαλείται από αύξηση του μυϊκού τόνου.
Αστάθεια: αίσθημα αστάθειας, τάση για πτώση.
Άλλα συμπτώματα που μπορεί να εμφανιστούν ή να μην εμφανιστούν:

Ακινησία
Μικρογραφία
Σύρσιμο ποδιών
Αϋπνία
Άκαμπτη στάση
Κατάθλιψη
ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΠρόκειται για την πρώτης γραμμής θεραπεία για τους ασθενείς με Νόσο του Πάρκινσον. Υπάρχουν πολλές θεραπευτικές δυνατότητες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν είτε μόνες τους, είτε σε συνδυασμό, προκειμένου να ελέγξουν τα συμπτώματα της νόσου.

Αντικατάσταση του ελλείματος ντοπαμίνης στον εγκέφαλο με τη χορήγηση λεβοντόπα. Η λεβοντόπα εισέρχεται στον εγκέφαλο και μετατρέπεται σε ντοπαμίνη. Η καρβιντόπα ή βενσεραζίδη χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με τη λεβοντόπα ώστε να προληφθεί η διάσπασή της έξω από τον εγκέφαλο, κάτι που μπορεί να προκαλέσει ναυτία ή διαταραχές του καρδιακού ρυθμού (MADOPAR, SINEMET).
Βελτιστοποίηση της προσφοράς της ντοπαμίνηςστον εγκέφαλο μέσω του αποκλεισμού του ενζύμου της COMT στο πεπτικό σύστημα, με τη μεταβολίζει.

Με αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζεται μία σταθερή ποσότητα της λεβοντόπα να φτάσει στον εγκέφαλο και να ασκήσει δράση (COMTAN).

Αναστολή του ενζύμου της MAO-B που διασπά τη ντοπαμίνη στον εγκέφαλο.
Χορήγηση ουσιών που μιμούνται τη ντοπαμίνη, όταν συνδέονται με του ντοπαμινεργικούς υποδοχείς (DAVERIUM, MIRAPEXIN, PARLODEL κλπ).
Μείωση της δράσης της ακετυλοχολίνης, ούτως ώστε να εξισορροπηθούν τα επίπεδα της ντοπαμίνης και της ακετυλοχολίνης.
Μείωση της υπερβολικής δράσης του γλουταμινικού.
Μετά από κάποιο χρόνο σε φαρμακευτική αγωγή, οι ασθενείς μπορεί να παρατηρήσουν μείωση της δραστικότητας της κάθε θεραπευτικής δόσης προτού ληφθεί η επόμενη (wearing-off φαινόμενο), ή μεγάλες διακυμάνσεις στη δραστικότητα της κάθε δόσης (on-off φαινόμενο). Άλλη ανεπιθύμητη ενέργεια που οι ασθενείς μπορεί να εμφανίσουν με τον χρόνο είναι η υπερκινησία-δυσκινησία, δηλαδή ανεπιθύμητες μυοκλονικές ή ταλαντευτικές κινήσεις του σώματος που τυπικά συμβαίνουν στις μέγιστες δόσεις.

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

Όταν η ιατρική αντιμετώπιση αποτύχει λόγω διακυμάνσεων στην ανταπόκριση, ελλείψει αποτελεσματικότητας ή εμφάνισης ανεπιθύμητων ενεργειών, όπως δυσκινησιών , μπορεί να εξεταστούν και τρόποι χειρουργικής αντιμετώπισης της κατάστασης. Αυτοί περιλαμβάνουν την καταστροφή υπερδραστήριων περιοχών του εγκεφάλου ή τον έλεγχό τους με ηλεκτρική διέγερση.

Οι επεμβάσεις αυτές πραγματοποιούνται με τη βοήθεια ενός στερεοτακτικού σκελετού που στερεώνεται στο κρανίο. Η αξονική και η μαγνητική τομογραφία χρησιμοποιούνται για τον καθορισμό της ακριβούς θέσης της επιθυμητής εγκεφαλικής δομής. Στη συνέχεια, μια μικρή τρύπα γίνεται στο κρανίο, μέσω της οποίας ένας ανιχνευτής εισέρχεται στην εγκεφαλική δομή.

Επέμβαση στην Ωχρά Σφαίρα.

Το εσωτερικό τμήμα της εσωτερικής ωχράς κηλίδας (GP) καταστρέφεται με την εισαγωγή ηλεκτρικού ρεύματος υψηλής συχνότητας που το θερμαίνει. Η επέμβαση αυτή είναι χρήσιμη για τον έλεγχο των δυσκινησιών.

Επέμβαση στο θάλαμο (θαλαμοτομή)

Το ίδιο ηλεκτρικό ρεύμα χρησιμοποιείται για την καταστροφή μιας μικρής περιοχής στο θάλαμο. Η επέμβαση αυτή είναι χρήσιμη για τον έλεγχο του τρόμου.

Εν τω βάθει Διέγερση Εγκεφάλου.

Ηλεκτρόδιο εμφυτεύεται στην επιθυμητή περιοχή του εγκεφάλου (ωχρά σφαίρα, θάλαμος), και στη συνέχεια συνδέεται με βηματοδότη εμφυτεύσιμο υποδερματικά, κάτω από την κλείδα. Ο βηματοδότης στέλνει ηλεκτρικά μηνύματα για τον έλεγχο της δραστηριότητας. Η θαλαμική διέγερση ελέγχει τον τρόμο, ενώ η Gpi ή STN διέγερση ελέγχει τη βραδυκινησία.

Οι περισσότεροι άνθρωποι με νόσο του Πάρκινσον απολαμβάνουν μία δραστήρια ζωή και έχουν ένα φυσιολογικό προσδόκιμο επιβίωσης. Μέχρι σήμερα δεν υπάρχει ίαση ή οριστικός τρόπος επιβράδυνσης της εξέλιξης της νόσου. Παρ’ όλα αυτά, η έρευνα συνεχίζεται και νέες θεραπείες αναπτύσσονται σταθερά.

http://www.neurodiagnosis.gr/parkinson.htm

ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ ΚΑΤΑ ΠΛΑΚΑΣ

Δυστυχως χτυπαει καθε χρονο περιπου 5.000 ανθρωπους στην χωρα μας, κυριως τις παραγωγικες ηλικιες στην χωρα μας συμφωνα με ερευνες.

Την τελευταία δεκαετία πολλοί επιστήμονες μελετούν τις νοητικές και συναισθηματικές διαταραχές που παρουσιάζονται στους ασθενείς με ΣΚΠ. Είναι γεγονός ότι διαταραχές αυτού του είδους παρουσιάζονται ακόμη και στα πρώτα στάδια της νόσου αλλά στο εναγώνιο ερώτημα των ασθενών αν κινδυνεύουν να «χάσουν τα λογικά τους» και να καταλήξουν ανοϊκοί θα απαντήσουμε πως η πιθανότητα είναι μικρή.
Είναι γνωστό ότι η ΣΚΠ είναι χρόνια νόσος και διαρκεί όσο διαρκεί και η ζωή του ασθενή. Σε μερικές περιπτώσεις η νόσος δεν προκαλεί ή προκαλεί παροδικά μόνο κάποια κινητικά προβλήματα και άλλοτε αφήνει μόνιμα κινητικά ελλείματα άλλοτε άλλης βαρύτητας. Ομως απο την αρχή της νόσου ο ασθενής νιώθει ότι έχει αλλάξει, κυριως όσο αφορά το συναίσθημά του. Αγωνίζεται να ισορροπήσει μεταξύ κατάθλιψης και ευφορίας ενώ διαπιστώνει ότι και η μνήμη του αρχίζει να τον προδίδει, ξεχνώντας πολύ πιο εύκολα, τα πρόσφατα κυρίως γεγονότα, ή αλλοτε μην μπορώντας να συγκεντρώσει το μυαλό του σε ένα συγκεκριμένο αντικείμενο. Συνήθως τον πιάνει πανικός νομίζοντας ότι ήρθε το τέλος του, αρνούμενος να δεχτεί την καινούρια κατάσταση και παραιτούμενος από κάθε προσπάθεια. Με αυτόν τον τρόπο χωρίς να το ξέρει επιταχύνει τη συναισθηματική και νοητική του κατάρευση και το τραγικό αποτέλεσμα δεν είναι αυτό που η νόσος προκάλεσε αλλά αυτό που προκάλεσε η αδυναμία του να αντιμετωπίσει τους φόβους του γιατί η ασθένεια είναι ο χειρότερος εφιάλτης κάθε ανθρώπου.
Οι συναισθηματικές και νοητικές διαταραχές μπορούν να αντιμετωπιστούν πολύ αποτελεσματικά και χωρίς φάρμακα οταν ο ασθενής αποφασίζει να συνεχίσει να ζει συμβιώνοντας με την ΣΚΠ σαν να πρόκειται για μια σύζυγο. Δεν πρέπει να κλειστεί μέσα στο σπίτι του κλαίγοντας την κακή του μοίρα και μισώντας όλους τους άλλους που είναι υγιείς. Πρέπει να συνεχίζει να εργάζεται προσπαθώντας όμως να μην καταβάλλει τον εαυτό του στην προσπάθειά του να αποδείξει στους άλλους ότι τα καταφέρνει το ίδιο καλά με αυτούς και ότι δεν χρειάζεται τον οίκτο τους. Πρέπει να ξανακρίνει τις σχέσεις που έχει δημιουργήσει για να ξέρει ποιοί είναι συμπαραστάτες του και ποιοι όχι. Οχι, στις ψευτικες σχέσεις μόνο και μόνο απο το φόβο της μοναξιάς γιατί όταν η σχέση δε βασίζεται σε αγάπη, σεβασμό και συντροφικότητα αναπόφευκτα θα καταρρεύσει.
Μην μένεις σε αυτά που δεν μπορείς να κάνεις αλλά σε αυτά που μπορείς και προσπάθησε να τα κάνεις όσο καλύτερα γ’ινεται. Το ζητούμενο είναι η ψυχική ευφροσύνη, αυτή που σε κάνει να νιώθεις ζωντανός και νέος. Διάβαζε όσο περισσότερο μπορείς, ενημερώσου για ό,τι εχει σχέση με τη νόσο σου γιατί μόνο έτσι μπορείς να την απομυθοποιήσεις και να πάψεις να τη θεωρείς ένα ανίκητο τέρας. Οι απαντήσεις υπάρχουν αρκεί να είσαι αποφασισμένος να αγωνιστείς για να τις κατακτήσεις. Δεν προτείνω εύκολα πράγματα απλώς εφικτά.

Από τις πρώτες περιγραφές περιστατικών με ΣΚΠ από το Charcot το 1868, φάνηκε ότι υπάρχει σχέση ανάμεσα σε στρεσσογόνα γεγονότα και την εμφάνιση ή εξέλιξη της νόσου χωρίς όμως να έχουν ακόμη διερευνηθεί σε βάθος οι παθοφυσιολογικοί μηχανισμοί που οδηγούν σ’ αυτήν. Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερο διερευνόνται τα βιολογικά αποτελέσματα του άγχους αφού αυτό έχει αναδειχθεί σε μάστιγα της εποχής μας και σχεδόν όλα τα νοσήματα από μία απλή γριππώδη συνδρομή έως τον καρκίνο επηρεάζονται αρνητικά απ’ αυτό.

Μεγάλες επιδημιολογικές μελέτες με τη χρήση ερωτηματολογίων κατέδειξαν ότι το άγχος σχετίζεται με την εμφάνιση της νόσου αλλά και με τις υποτροπές που παρουσιάζονται. Παραδόξως όμως, πολύ ισχυρά στρεσσογόνα ερεθίσματα όπως ένας πόλεμος ή μία σοβαρή σωματική βλάβη δρουν ευεργετικά στην πορεία της νόσου. Μέσω ανοσολογικών εργασιών αποδείχθηκε ότι τα παραπάνω προκαλούν ανοσοκαταστολή είναι δηλαδή σαν να παίρνει ο ασθενής κορτιζόνη ή ιντερφερόνη, ενώ μέτρια ή σοβαρά γεγονότα, αλλά όχι αυτά που είναι θέμα ζωής ή θανάτου, όπως προβλήματα στο γάμο, οικονομικά, επαγγελματικά, εγκυμοσύνη –λοχεία κλπ, απορυθμίζουν την ισσοροπία του ανοσοποιητικού και οδηγούν σε κλινικές ή υποκλινικές υποτροπές της νόσου. Το άγχος φαίνεται ότι επιδράει μέσω ορμονών και γενικότερα μέσω του αυτόνομου νευρικού συστήματος.

Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε ότι ο συνδιασμός της μαγνητικής τομογραφίας, ανοσολογικών εξετάσεων και λεπτομερούς κλινικής εξέτασης μπορούν να μας δείξουν τις πιθανές επιπτώσεις του άγχους στην πορεία της νόσου.

http://www.disability.gr/gr-arts/28koyt.html

ESOTERICA.gr Forums !

© 2010-11 ESOTERICA.gr