Ήταν χαρισματικός επαγγελματίας μάντης και πνευματιστής και τράβηξε την προσοχή της συντροφιάς των Ναζί καθώς αύξανε η δύναμή της στις αρχές του 1930 στη Γερμανία. Ο Eric Jan Hanussen είχε ίσως γνήσια ψυχικά χαρίσματα, αλλά χρησιμοποίησε τη φήμη του και τις δυνάμεις της πειθούς του για να αυξήσει το δικό του κέρδος και τη θέση του στους διαδρόμους της πολιτικής εξουσίας. Ίσως και να είχε συμβάλλει άμεσα στην πρώιμη επιτυχία της ναζιστικής Γερμανίας. Αλλά στο τέλος, μια από τις πιο τρομακτικές του προφητείες θα τον οδηγούσε στο θάνατό του.

Το αστέρι της σκηνής

Το 'Eric Jan Hanussen' ήταν το όνομα που χρησιμοποιούσε επί σκηνής. Γεννήθηκε ως Hermann Steinschneider στις 2 Ιουνίου του 1889 και ήταν εβραίος, ενώ ο πατέρας του ήταν ηθοποιός και φροντιστής σε μια συναγωγή. Ο Hanussen εγκατέλειψε τη σχολική του εκπαίδευση για να ενταχθεί σε ένα τσίρκο όπου και ανέπτυξε τις επιδεικτικές του ικανότητες πετώντας μαχαίρια και καταπίνοντας φωτιές.

Κατά τη διάρκεια του πρώτου παγκόσμιου πολέμου ο Hanussen ξεκίνησε να επιδεικνύει τις ψυχικές του ικανότητες. Κάποια στιγμή η συντροφιά του είχε ξεκοπεί από την παροχή νερού και τα στρατεύματα είχαν αρχίσει να απελπίζονται. Ο Hanussen, χωρίς να χρησιμοποιήσει τη ράβδο των ραβδοσκόπων ή κάποια άλλη συσκευή, βρήκε με επιτυχία νερό για τους συντρόφους του. Το υπόβαθρό του ως διασκεδαστής και η χαρισματική του προσωπικότητα τον οδήγησαν τελικά σε μια μετάθεση να δίνει παραστάσεις στο στρατό.

Όταν τέλειωσε ο πόλεμος, ο Hanussen ανέπτυξε περαιτέρω τις επιδεξιότητές του ως μάγος και πνευματιστής, δίνοντας παραστάσεις σε καμπαρέ στη Γερμανία και σε γειτονικές χώρες. Ένα κατόρθωμά του που είχε κάνει σε μια παράσταση και που μεγάλωσε τη φήμη του ήταν η αποκάλυψη των λεπτομερειών σχετικά με έναν τοπικό δολοφόνο, λεπτομέρειες που ήταν άγνωστες για το κοινό μέχρις ότου δημοσιεύτηκαν σε μια εφημερίδα. Υπάρχει πλέον η υποψία πως ο Hanussen ίσως είχε ένα συνένοχο στην εφημερίδα ή στο αστυνομικό τμήμα που τον τροφοδοτούσε με πληροφορίες, αλλά εκείνη την εποχή πολλοί ήταν εκείνοι που είχαν εντυπωσιαστεί από αυτήν του την 'πρόβλεψη'.

Πραγματικές ικανότητες;

Ωστόσο, ο Hanussen αντιμετώπιζε και προβλήματα με το νόμο. Αλλά μια σύλληψή του μαζί με μια δοκιμασία γύρισαν εντελώς προς όφελός του και ανέβασαν τη φήμη του στα ύψη. Έγινε στο Leitmeritz στην Τσεχοσλοβακία, όπου προσπαθούσε να υπερασπιστεί τον εαυτό του από κατηγορίες που του είχαν γίνει σχετικά με χρήματα που είχε πάρει για ψευδείς ισχυρισμούς, συγκεκριμένα για τους ισχυρισμούς του ότι μπορούσε να προβλέψει το μέλλον. Ο Hanussen αντιπαρέβαλλε πως οι ικανότητές του ήταν γνήσιες και προσφέρθηκε να το αποδείξει λέγοντας στον εισαγγελέα το ακριβές περιεχόμενο που είχε στις τσέπες του και κατονομάζοντας με ακρίβεια τα περιεχόμενα της τσάντας του δικαστή.

Χωρίς να έχει πειστεί, ο δικαστής απέπεμψε το κατόρθωμα θεωρώντας το ως ένα από τα κόλπα που έκανε στις παραστάσεις του ο Hanussen. Έτσι ο Hanussen πρόσφερε μια πιο εντυπωσιακή παράσταση. Είπε στο δικαστήριο πως σε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή, ένας άντρας που μόλις είχε κλέψει την Εμπορική Τράπεζα θα μπορούσε να συλληφθεί στην πλατφόρμα 2 στο σιδηροδρομικό σταθμό του Leitmeritz. Τους είπε πως τα κλεμμένα χρήματα βρισκόντουσαν στην τσάντα που κουβαλούσε. Οι αστυνομικοί έτρεξαν προς το σταθμό του τρένου και βρήκαν τον κλέφτη μαζί με τα λεφτά, όπως ακριβώς είχε προβλέψει ο Hanussen. Το δικαστήριο δεν είχε άλλη επιλογή από το να αθωώσει τον Hanussen και το γεγονός τον έκανε διάσημο.

Φαίνεται απίθανο να είχε στήσει ο Hanussen το γεγονός για να αποδείξει την αθωότητά του. Και υπήρχε ακόμα μια σημαντική περίπτωση που υποδηλώνει πως ίσως είχε πράγματι ψυχικές ικανότητες. Ο Hanussen έδινε παράσταση στο La Scala στο Βερολίνο. Φαινομενικά μέσα από του πουθενά, είπε σε έναν τραπεζίτη στο κοινό πως επρόκειτο να ξεσπάσει φωτιά στο ασφαλισμένο του χρηματοκιβώτιο λόγω ενός ελαττώματος των καλωδίων και πως 360,000 μάρκα κινδύνευαν να καούν. Συμβούλεψε τον τραπεζίτη να καλέσει την πυροσβεστική το συντομότερο δυνατό. Τα πυροσβεστικά οχήματα έτρεξαν στην τράπεζα και οι πυροσβέστες βρήκαν το ελαττωματικό καλώδιο όπως ακριβώς το είχε δει ο Hanussen.

Χτίζοντας τη φήμη του

Το 1930, ο Hanussen βελτίωσε ακόμα περισσότερο τη φήμη και το καλό του όνομα ως πνευματιστής ξεκινώντας ένα μηνιαίο αποκρυφιστικό περιοδικό, το 'Hanussen Magazin', και μια εφημερίδα που εξέδιδε κάθε δύο βδομάδες, την 'Bunte Wochenschau', στην οποία έκανε προβλέψεις που αφορούσαν την πολιτική και την εθνική οικονομία. Σε μια εκπληκτική πρόβλεψη, είπε ότι μια από τις μεγαλύτερες γερμανικές εμπορικές τράπεζες θα κατέρρεε. Η πρόβλεψη επαληθεύτηκε μετά από τρεις βδομάδες όταν η Darmstadt & National αναγκάστηκε να κλείσει.

Το Ωροσκόπιο του Χίτλερ,
από το 11ο τεύχος της Berliner Wochenschau, 25 Μαρτίου 1932

Τον Ιούλιο του 1932 δημοσίευσε μια προφητεία στην οποία είχε δει ένα ποτάμι αίματος να ρέει δίπλα στο Αμβούργο. Μερικές μέρες αργότερα, τα στρατεύματα καταδρομέων των Ναζί πολέμησαν βίαια στην Altona, τη διπλανή πόλη του Αμβούργου, με στρατιώτες από το κομμουνιστικό 'Κόκκινο Μέτωπο'. Η τετράωρη αυτή σύγκρουση που έγινε γνωστή ως η 'ματωμένη Κυριακή της Altona' είχε ως αποτέλεσμα τα πεζοδρόμια της πόλης να βαφτούν στην κυριολεξία κόκκινα από το αίμα.

Μπορούσε πράγματι ο Hanussen να γνωρίζει τι γίνεται στο μέλλον, ή είχε πληροφοριοδότες σε υψηλές θέσεις; Σε κάθε περίπτωση, ήταν πλέον περιζήτητος για τους πλούσιους, τους επιχειρηματίες και τις διασημότητες για να τους προσφέρει ιδιωτικές συμβουλές.

Η σύνδεση με τους Ναζί

Όλα αυτά έφεραν τον Hanussen στην προσοχή της ανερχόμενης ελίτ των Ναζί. Παρά την εβραϊκή του καταγωγή, έγινε φίλος με τον Karl Ernst, διοικητή των καταδρομέων του Βερολίνου, με τον Edmund Heines, τον οδηγητή των ομάδων S.A. και με τον Count von Helldorf, που ήταν επίσης αρχηγός των φαιοχιτώνων του Βερολίνου. Αναμφίβολα, οι συνδέσεις του με αυτούς τους άνδρες, όπως επίσης με άλλα μέλη της γερμανικής ελίτ και διακεκριμένους ανθρώπους με τους οποίους συναναστρεφόταν συχνά, του παρείχαν πολλές εσωτερικές πληροφορίες για τις προβλέψεις του. Για το γενικό κοινό ωστόσο, τα προγνωστικά του συνέχιζαν να προάγουν τη φήμη του ως ενός αξιοσημείωτου πνευματιστή.

Το Ωροσκόπιο της συντροφιάς των Ναζί

Δεν είναι ξεκάθαρο πόση επίδραση είχε ο Hanussen στην επιτυχία της ναζιστικής συντροφιάς στη Γερμανία και στην άνοδο του Αδόλφου Χίτλερ, αλλά ίσως ήταν σημαντική.

Κάποιες πηγές λένε ότι ο Hanussen ήταν αυτός που σύστησε στους Ναζί να υιοθετήσουν τη σβάστικα ως σύμβολό τους. Ήτανε ένα 'ινδικό σύμβολο για τύχη', τους είπε, που τους υποσχόταν καλή τύχη στις φιλοδοξίες τους. Στις στήλες της εφημερίδας του όπου είχε τις αστρολογικές συμβουλές, πάντα 'προέβλεπε' πως ο Χίτλερ θα ήταν ο νικητής στις ερχόμενες εκλογές εφόσον οι πλανητικές συμπτώσεις ήταν με το μέρος του. Ψηφίστε με τα αστέρια, έλεγε στους αναγνώστες του, μια τακτική που μπορεί να ήταν μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία.

Πιο σημαντική ήταν η απευθείας επίδραση του Hanussen στον ίδιο τον Χίτλερ. Είχε συστηθεί σ' αυτόν από τον προσωπικό φωτογράφο του Χίτλερ, τον Heinrich Hoffmann. Είχε διατυπωθεί ο ισχυρισμός από αρκετούς γερμανούς δημοσιογράφους ότι ο Hanussen προπονούσε τον Χίτλερ για τις δημόσιες ομιλίες του. Με το δεινό του υπόβαθρο στη σκηνική παρουσία είχε την ικανότητα να διδάξει στον Χίτλερ πώς να χαιρετάει, πώς να δίνει έμφαση σε φράσεις και πώς να δραματοποιεί την ομιλία του. Αποδόθηκε στον Hanussen, το ότι βοήθησε τον Χίτλερ να αναπτύξει την φαινομενικά μαγνητική του έλξη και το υπνωτιστικό ρητορικό του ταλέντο, τα οποία χρησιμοποίησε για να οδηγήσει τη χώρα του σε πόλεμο και σε απατηλά όνειρα για την κυριαρχία του κόσμου.

Το λάθος του Hanussen και η δολοφονία του

Ο Hanussen θα έπρεπε να έβλεπε τον εαυτό του ως σχεδόν απρόσβλητο και ιδιαίτερα χαρισματικό. Μέχρι το 1933 ο Χίτλερ ήταν καγκελάριος της Γερμανίας και ο Hanussen πιθανότατα έβλεπε τον εαυτό του να ανέρχεται σε θέση και δύναμη μαζί με τους Ναζί φίλους του. Αυτή η αυτοπεποίθηση οδήγησε στον αφανισμό του, ωστόσο. Χρησιμοποιώντας εσωτερικές πληροφορίες από τους Ναζί φίλους του, ο Hanussen έκανε μια 'πρόβλεψη' που δε θα έπρεπε να έχει κάνει.

Έγινε κατά τη διάρκεια ενός από τις πολλές του κοινωνικές συναθροίσεις στη βίλα του στο Charlottenburg. Όντας πάντα ένας θεατρίνος, υποκρίθηκε ότι μπήκε σε μια κατάσταση έκστασης και ξεκίνησε να μιλάει: Βλέπω ένα κτίριο, στην πόλη μας... καίγεται... φλόγες σηκώνονται ψηλά... καπνοί ανεβαίνουν προς τα πάνω... αλλά μέσα από τις λάμψεις ανέρχεται ένα πουλί... ένας μεγαλοπρεπής φοίνικας... που φέρνει νέο φως... νέα ελπίδα... από τις στάχτες!

Ναι, η πρόβλεψη πράγματι βγήκε αληθινή. Στις 27 Φλεβάρη του 1933, το γερμανικό κοινοβούλιο (το Reichstag) έπιασε φωτιά. Οι Ναζί κατηγόρησαν τους τρομοκράτες Κομμουνιστές και το κοινό είχε σοκαριστεί τόσο πολύ που επέτρεψε στον Χίτλερ να περάσει νόμους έκτακτης ανάγκης που του έδωσαν στην ουσία άνευ ορίων δύναμη. Φυσικά, σήμερα είναι πλέον γνωστό πως οι ίδιοι οι Ναζί έκαψαν το Reichstag ώστε να αποκτήσει ο Χίτλερ απόλυτο έλεγχο.

Σχεδόν σίγουρα ο Hanussen το γνώριζε αυτό, πράγμα που εξηγεί το πώς μπόρεσε να κάνει την τρομερή του και όχι και τόσο διακριτική 'πρόβλεψη'. Ο Hanussen ήξερε πάρα πολλά και έπρεπε να πληρώσει το τίμημα.

Καθώς έφευγε από ένα εστιατόριο τη νύχτα της 24ης Μαρτίου, τον σταμάτησαν στην πόρτα δύο άγνωστοι άντρες και τον συνόδεψαν έξω στο δρόμο. Δεν τον ξαναείδε ποτέ κανείς ζωντανό. Το σώμα του βρέθηκε μετά από δεκατρείς ημέρες σε μια δασώδη περιοχή έξω από το Βερολίνο. Τον είχαν πυροβολήσει στο κεφάλι.

Κι έτσι τελειώνει η ιστορία της ανόδου και της πτώσης του Erick Jan Hanussen, ενός θεατρίνου που ίσως είχε γνήσιες ψυχικές δυνάμεις, χρησιμοποίησε τις αξιοσημείωτες ικανότητές του για να κερδίσει χρήματα και δύναμη, ίσως να είχε επίδραση στον Χίτλερ που να άλλαξε την ιστορία, αλλά που η καταναγκαστική του μανία να κάνει εντυπωσιακές 'προβλέψεις' τελικά τον οδήγησε στο θάνατό του. Η υπεροψία του, όπως συνέβη και με τον Χίτλερ και τους Ναζί, ίσως άξιζε μονάχα αυτή τη μοιραία κατάληξη.

Μια ιδέα (ή θεωρία) ιδιαίτερα διαδεδομένη κατά την Βικτωριανή εποχή (1837-1901) στην Αγγλία και στις ΗΠΑ, σύμφωνα με την οποία ο ισχυρότερος και ο ικανότερος πρέπει να επιβιώνει και να ευημερεί στην κοινωνία, ενώ αντίθετα ο αδύναμος και ο ανίκανος ή μη προσαρμοσμένος πρέπει να αφήνεται στην εξαφάνισή του.

Η θεωρία αυτή αναπτύχθηκε κυρίως από τον Άγγλο πολυμαθή φιλόσοφο, ανθρωπολόγο και πολιτικό θεωρητικό Herbert Spencer (1820-1903) του οποίου οι θεωρίες διακρίνονταν πάντα από μια ελιτίστικη τάση και ενθαρρύνθηκαν από την υιοθέτηση των Δαρβινικών ιδεών της προσαρμογής και της φυσικής επιλογής. Ο όρος εμφανίστηκε στην Ευρώπη το 1877 (Fisher Joseph, "The History of Landholding in Ireland", Transactions of the Royal Historical Society, London 1877) και έγινε ευρύτερα διαδεδομένος στην Αμερική το 1944 από τον Αμερικάνο ιστορικό Richard Hofstadter.

Την εποχή εκκόλαψης των ιδεών του Κοινωνικού Δαρβινισμού (εφεξής Κ.Δ.) η τεχνολογία, η οικονομία και οι εξουσιαστικοί μηχανισμοί των δυτικών λαών και κρατών βρίσκονταν σε πολύ πιο αναπτυγμένο και προχωρημένο στάδιο συγκριτικά με άλλους πολιτισμούς μη ευρωπαϊκούς. H Βικτωριανή εποχή κατά την οποία ήκμασε ο Κ.Δ. είναι άμεσα συνυφασμένη με την βασίλισσα Βικτωρία η οποία ανήλθε στον θρόνο της Μεγάλης Βρετανίας το 1837. Η Βικτωρία κυβέρνησε για 64 χρόνια (όσο κανένας άλλος βρετανός μονάρχης) και σηματοδότησε την εποχή της, που έμεινε στην ιστορία ως 'βικτωριανή'. Στους νεώτερους το όνομά της δεν λέει και πολλά πράγματα, παρά μόνο ως κακή ανάμνηση στους λαούς που γνώρισαν την αποικιοκρατία των Βρετανών.

Στα χρόνια της Βικτωρίας η χώρα της έφθασε στη μέγιστη ακμή και όπως λεγόταν ο ήλιος της βρετανικής αυτοκρατορίας δεν έδυε ποτέ λόγω των βρετανικών αποικιών σε κάθε μεριά του πλανήτη. Σε μία Ευρώπη, όπου κυριαρχούσε η ανασφάλεια, η πατρίδα της γνώρισε σταθερότητα, παρά τις κραυγαλέες κοινωνικές ανισότητες, την φτώχια των χαμηλότερων κοινωνικών τάξεων, την αυξημένη παιδική εργασία και την αυξημένη πορνεία. Η δημοκρατία διευρύνθηκε με την είσοδο στην εκλογική διαδικασία όλου του ανδρικού πληθυσμού, η επιστημονική και τεχνολογική πρόοδος στην εποχή της υπήρξε κολοσσιαία με την κορύφωση της Βιομηχανικής Επανάστασης και ευνοήθηκε η εμφάνιση μιας καλλιεργημένης τάξης μεσοαστών.

Ο Δαρβίνος άλλαξε την άποψη που βλέπουμε τη ζωή και η ιατρική προόδευσε ραγδαία, η τέχνη της φωτογραφίας εξαπλώθηκε, ενώ ο κινηματογράφος και το αυτοκίνητο έκαναν δειλά την εμφάνισή τους προς τα τέλη της βασιλείας της. Στο Λονδίνο σημειώθηκε ραγδαία αύξηση του πληθυσμού αλλά και επέκταση των φτωχογειτονιών και των πυκνοκατοικημένων συνοικιών στις οποίες μπορούσε κανείς να συναντήσει ακόμα και 30 άτομα να συμβιώνουν σε ένα μεγάλο διαμέρισμα.

Herbert Spencer και γνωστοί υποστηρικτές του Κοινωνικού Δαρβινισμού

O Spencer ως ο πατέρας της ηθικολογικής θεωρίας του Κ.Δ. σκεφτόταν ως ελιτιστής (υπεροπτική συμπεριφορά των ανθρώπων που ανήκουν στην ελίτ μιας κοινωνίας οικονομική, πνευματική, κοινωνική) πολύ νωρίτερα από την εμφάνιση της θεωρίας του Δαρβίνου και ήταν υπέρμαχος της ιδέας 'η δύναμη είναι το δίκαιον'. Ο Spencer είχε επηρεαστεί από τα έργα του γνωστού πολιτικού οικονομολόγου Thomas Robert Malthus (1766-1834) ο οποίος είχε κατά κάποιο τρόπο προαναγγείλει ιδέες παρόμοιες της μεταγενέστερης κοινωνικοδαρβινικής σκέψης στο έργο του 'Essay on a Principle of Population' του 1838. Τέτοιες ιδέες ήταν η ενδεχόμενη δημιουργία κοινωνικών προβλημάτων λόγω της αυξημένης φιλανθρωπίας και η λιμοκτονία του πιο αδύνατου εφόσον το μέγεθος της πληθυσμιακής αύξησης ξεπεράσει την ποσότητα διαθέσιμων τροφίμων. Το έργο στο οποίο ο Spencer ανέπτυξε αρχικά την βασική θεωρία του ήταν το 'Progress: Its Law and Cause' (1857), δύο χρόνια πριν την έκδοση της 'Προέλευσης των Ειδών' του Δαρβίνου (1859). Ωστόσο πολύ γρήγορα υιοθέτησε τις ιδέες του Δαρβίνου προσαρμόζοντάς τες στην θεωρία του, επιχειρώντας ένα χρόνο μετά μια ολοκληρωμένη σύνθεση της εξελικτικής θεωρίας με τις ηθικο-κοινωνικές ιδέες του στο έργο 'First Principles' (1860). Η ιδέα της προσαρμογής τον οδήγησε στη διαπίστωση ότι οι πλούσιοι και οι ισχυροί ήταν καλύτερα προσαρμοσμένοι στην οικονομική και κοινωνική χρονική κλίμακα, ενώ η ιδέα της Φυσικής Επιλογής (Υποσημείωση 1, για τη 'Φυσική Επιλογή') τον παρότρυνε να ισχυριστεί ότι ήταν φυσικό και δίκαιο οι πλούσιοι να ευημερούν εκμεταλλευόμενοι τους αδύνατους, αφού αυτό ακριβώς συμβαίνει και στη φύση. Ωστόσο ο Spencer δεν παρουσίασε τη θεωρία του τοποθετώντας απλά τους ανθρώπους σε παραλληλισμό προς την φύση. Θεώρησε ότι η επιβίωση του καλύτερα προσαρμοσμένου ανθρώπου δεν ήταν μόνο φυσική αλλά και ηθικά σωστή.

Πράγματι μερικοί ακραιφνείς υποστηρικτές του K.Δ. υποστήριξαν ότι ήταν ανήθικο να βοηθάνε τους αδύναμους και όχι τους εαυτούς τους, διότι αυτό θα ενθάρρυνε την επιβίωση και πιθανή αναπαραγωγή κάποιου ουσιαστικά ακατάλληλου και μη προσαρμοσμένου ατόμου. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Spencer δεν χαρακτηριζόταν ως κοινωνικός δαρβινιστής παρά μόνο από το 1930 κι έπειτα, δηλαδή πολλά χρόνια μετά τον θάνατό του. Ένας ακόμα γνωστός θεωρητικός ιδεών κοινωνικού δαρβινισμού υπήρξε ο πολυμαθής ανθρωπολόγος, ψυχομετρικός, γεωγράφος, στατιστικολόγος, εφευρέτης κ.α., Francis Galton (1822-1911), ξάδερφος του Δαρβίνου, ο οποίος εισήγαγε τον όρο 'ευγονική' από τις ελληνικές λέξεις 'ευ' και 'γόνος'. Οι θέσεις του Galton (1865-1869) συνοψίζονταν ως εξής: Τα ιδρύματα κοινωνικής πρόνοιας και τα άσυλα φρενοβλαβών επέτρεπαν σε 'κατώτερους' ανθρώπους να επιβιώσουν και να αναπαραχθούν σε ταχύτερο ρυθμό από τους 'ανώτερους' ανθρώπους, και αν δεν παρθούν τα κατάλληλα μέτρα σύντομα η κοινωνία θα κατακλυστεί από 'κατώτερους'. Επίσης είχε υποστηρίξει ότι όπως τα φυσικά χαρακτηριστικά κληρονομούνται στις επόμενες γενιές, έτσι πρέπει να συμβαίνει και με τα πνευματικά όπως το ταλέντο και η ευφυΐα. Ο Galton πίστευε ότι η κοινωνική ηθική πρέπει να αλλάξει με τέτοιο τρόπο έτσι ώστε η κληρονομικότητα να καταστεί συνειδητή απόφαση προκειμένου να αποφευχθεί ο υπερπολλαπλασιασμός των λιγότερο ικανών ατόμων και η συρρίκνωση των περισσότερο ικανών.

Περαιτέρω ώθηση στις ιδέες του Κ.Δ. έδωσε ο βιολόγος, γιατρός και φιλόσοφος Ernst Haeckel με το έργο του 'Riddle of the Universe' (1899) στο οποίο ενσωμάτωσε τον Κ.Δ.. με προγενέστερες ιδέες περί φυλετικής υγιεινής. Περίπου την ίδια εποχή ο βιολόγος August Weismann προειδοποιούσε για τους κινδύνους που εγκυμονεί η ακύρωση του κανόνα της φυσικής επιλογής. Η βασική του θέση ήταν ότι η σύγχρονη ιατρική και τα κοινωνικά μέτρα κατέστρεφαν τη φυσική ισορροπία, επιτρέποντας στους αδύναμους ανθρώπους να επιβιώνουν.

Εφαρμογές Κοινωνικού Δαρβινισμού

Ο K.Δ. χρησιμοποιήθηκε κατά το παρελθόν για να δικαιολογήσει πολυάριθμες πράξεις τις οποίες σήμερα θα τις θεωρούσαμε αμφιβόλου ηθικής αξίας. Η αποικιοκρατία θεωρήθηκε ως φυσική και αναπόφευκτη διαδικασία η οποία δικαιολογούνταν μέσα από την ηθική αρχή του Κ.Δ. Δηλαδή οι εκάστοτε αυτόχθονες πληθυσμοί αξιολογήθηκαν ως αδύναμοι και λιγότερο προσαρμοσμένοι για να επιβιώσουν, με αποτέλεσμα οι δυτικοί άποικοι να δικαιολογούν τις καταπατήσεις γης, και την ασυγκράτητη εκμετάλλευση πρώτων υλών και πόρων των αυτοχθόνων. Ο Κ.Δ. εφαρμόστηκε και στην στρατιωτική δραστηριότητα με κεντρική σκέψη ότι η επικράτηση του ισχυρότερου στρατού σήμαινε και την αποτελεσματικότερη προσαρμογή του στις πολεμικές συνθήκες. Εν αντιθέσει, οι απώλειες του αντίπαλου στρατοπέδου ερμηνεύονταν ως το φυσικό αποτέλεσμα του μη προσαρμοστικού και ακατάλληλου στάτους του. Εν τέλει, παρείχε στις βίαιες αποικιακές κυβερνήσεις την ηθική νομιμοποίηση για τα κατασταλτικά μέτρα εις βάρος των υπηκόων τους.

Ο Κ.Δ. βρήκε εφαρμογή και στον οικονομικό τομέα νομιμοποιώντας τον ανεξέλεγκτο ανταγωνισμό και την υπέρμετρη κεφαλαιοκρατία. Επί παραδείγματι, παρείχε μια δικαιολογία στις περισσότερο εκμεταλλευτικές μορφές καπιταλισμού κάτω από τις οποίες οι εργάτες αμείβονταν με πενιχρά ποσά καθημερινώς έχοντας εργαστεί κοπιαστικά πολλές ώρες παραπάνω από το κανονικό. Επιπλέον ο Κ.Δ. χρησιμοποιήθηκε ως πρόσχημα για να δικαιολογήσει την άρνηση των μεγάλων επιχειρήσεων να αναγνωρίσουν διάφορες εργατικές ενώσεις και παρόμοιους οργανισμούς τονίζοντας ότι οι πλούσιοι δεν χρειαζόταν να προσφέρουν χρηματικές δωρεές στους λιγότερο ισχυρούς και ευκατάστατους, αφού έτσι κι αλλιώς αυτές οι κατηγορίες ήταν λιγότερο ικανές.

Στον αντίποδα ο νόμος της φυσικής επιλογής και η πρόοδος που δήθεν προκαλεί στη φύση ερμηνεύτηκε από τον Μαρξ σαν αιτιολόγηση της πάλης των τάξεων. Με περισσότερο ευγενείς σκοπούς αλλά με την ίδια φτωχή λογική ο θεωρητικός του αναρχισμού Πέτρος Κροπότκιν και μερικοί ομοϊδεάτες του επικαλέστηκαν την τάση για συνεργασία που παρατηρείται στις ζωικές κοινωνίες σαν παράδειγμα προς μίμηση στις ανθρώπινες κοινωνίες. Ακόμα και ο εξελικτικός βιολόγος Julian Huxley, ορμώμενος από τη θεωρία της εξέλιξης προσπάθησε να αναπτύξει ένα σύνολο 'ηθικών κανόνων' που να οδηγούν σε ανώτερα επίπεδα πνευματικής ανάπτυξης και κοινωνικής συνύπαρξης.

Στις πιο ακραίες μορφές του ο Κ.Δ. χρησιμοποιήθηκε για να δικαιολογήσει τα προγράμματα ευγονικής με σκοπό την απομάκρυνση των ανεπιθύμητων γονιδίων από ανθρώπινους πληθυσμούς. Οι θεωρίες περί φυλετικής υγιεινής που τροφοδότησαν την εκδήλωση ευγονικών πρακτικών ενισχύονταν από τα κοινωνικά προβλήματα της εποχής που δημιουργούσε η υψηλή συγκέντρωση ανθρώπων στις πόλεις. Προβλήματα όπως ο αλκοολισμός, η φυματίωση και τα αφροδίσια νοσήματα θεωρούνταν τότε κληρονομικά, συνεπώς στα πλαίσια προσπάθειας εύρεσης επιστημονικής λύσης έπρεπε να ανακαλυφτούν μέθοδοι ενίσχυσης του ισχυρότερου τμήματος του πληθυσμού, προκειμένου να μην πάρουν το πάνω χέρι οι αδύναμοι. Τέτοιου τύπου προγράμματα ευγονικής συνοδεύονταν συχνά από νόμους υποστηρικτικούς της στείρωσης των ακατάλληλων ατόμων. Το Αμερικάνικο πρόγραμμα ευγονικής υπήρξε ιδιαίτερα δημοφιλές την περίοδο 1910-1930, κατά τη διάρκεια της οποίας 24 Πολιτείες των ΗΠΑ εφάρμοσαν νόμους στείρωσης των 'αργόστροφων' και ανίκανων προκειμένου να αποτραπεί η εξάπλωση αμβλύνοιας στην κοινωνία, δηλαδή η γέννηση ανεπιθύμητων απογόνων. Το Κογκρέσο πέρασε νόμο ο οποίος απαγόρευε μεταναστεύσεις από συγκεκριμένες περιοχές οι οποίες καταδικάστηκαν ως ακατάλληλες.

Οι ιδέες του Κ.Δ. αν και σε διαφορετική, πιο ακραία μορφή, εφαρμόστηκαν και από τους Ναζί της Γερμανίας για να δικαιολογηθούν τα αντίστοιχα προγράμματα ευγονικής η οποία χρησιμοποιήθηκε ως πρόφαση για την εξόντωση Τσιγγάνων, Εβραίων, ομοφυλόφιλων, και κάθε άλλης ομάδας του πληθυσμού, μη ευπρόσδεκτης στο καθεστώς του Χίτλερ. Στα ίδια πλαίσια εκδόθηκαν το 1935 στη Γερμανία ορισμένες βασικές κατευθυντήριες γραμμές με στόχο να επιλέξουν οι νεαροί Γερμανοί σωστό και υγιή σύντροφο που θα συνεισέφερε στην παντοτινή διατήρηση του γερμανικού έθνους μέσω υγειών και άξιων παιδιών-απογόνων. Οι Ναζί μέσω των ιδεών του Κ.Δ. δικαιολογούσαν επιστημονικώς ακόμη και τους φόνους των Εβραίων στο Ολοκαύτωμα με το πρόσχημα ότι καθάριζαν την ανθρωπότητα από 'κατώτερα γονίδια'. Αρκετοί φιλοναζιστές διανοούμενοι διέκριναν 'εξελικτική ηχώ' στις εκκαθαριστικές πρακτικές του Χίτλερ για την εξάλειψη ενός ολόκληρου λαού.

Ο Κ.Δ. επεκτάθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ου στην Κίνα και στην Ιαπωνία ύστερα από μεταφράσεις έργων δυτικής σκέψης σχετικών με ιδέες του Κ.Δ. και εκδηλώθηκε μέσω ανάλογων προγραμμάτων ευγονικής που θέσπισαν οι χώρες αυτές.

Θετικά αποτελέσματα του Κοινωνικού Δαρβινισμού

Δεν ήταν όλοι οι κοινωνικοί δαρβινιστές τόσο ακραίοι και προφανώς ο Κ.Δ. δεν αποτέλεσε τη μόνη δικαιολογία της αποικιοκρατίας, του ιμπεριαλισμού και άλλων επεκτατικών πρακτικών. Στην πραγματικότητα, οι πρώιμοι κοινωνικοί δαρβινιστές που ερμήνευσαν την εξελικτική θεωρία ως προέκταση του καπιταλισμού, θα τρόμαζαν με τη χρήση της ιδέας για να προωθηθούν κρατικά προγράμματα ευγονικής.

Μολονότι σήμερα η ηθική βάση του Κ.Δ. είναι κατακριτέα, το φαινόμενο μάλλον είχε κάποια ευνοϊκά αποτελέσματα. Η πίστη στον Κ.Δ. αποθάρρυνε την αναίτια και κακόβουλη παροχή ελεημοσύνης στους φτωχούς, ευνοώντας αντίθετα την παροχή πόρων στους ικανότερους όλων των τρόπων ζωής ή διαλέγοντας τα πραγματικά ικανά άτομα ως αποδέκτες βοήθειας και υποστήριξης.

Ορισμένοι σπουδαίοι κοινωνικοί δαρβινιστές όπως ο αμερικανός επιχειρηματίας και βιομήχανος Andrew Carnegie συνδύασαν την φιλανθρωπία με τον Κ.Δ.. Για παράδειγμα, χρησιμοποίησε την τεράστια περιουσία του για να ιδρύσει εκατοντάδες βιβλιοθήκες και κοινωνικά ιδρύματα, ενός Πανεπιστημίου συμπεριλαμβανομένου, προς το συμφέρον αυτών που θα προτιμούσαν να επωφεληθούν από αυτές τις πηγές. Αντιτέθηκε στην άμεση και αδιάκριτη ελεημοσύνη προς τους φτωχούς διότι πίστευε ότι με αυτό τον τρόπο ευνοούταν εξίσου ο άξιος και ανάξιος άνθρωπος.

Οι απλούστερες όψεις του Κ.Δ. ακολουθούσαν παλαιότερες απόψεις του Malthus, σύμφωνα με τις οποίες οι άνθρωποι και ειδικά οι άντρες χρειάζονταν τον ανταγωνισμό προκειμένου να επιβιώσουν, ενώ οι φτωχοί δεν πρέπει να βοηθούνται αλλά να επιβιώνουν με τις δικές τους δυνάμεις. Εντούτοις οι περισσότεροι κοινωνικοί δαρβινιστές των αρχών του 20ου αιώνα υποστήριξαν καλύτερες συνθήκες εργασίας και βελτιωμένους μισθούς, δίνοντας έτσι την ευκαιρία στους φτωχούς να διεκδικήσουν μόνοι τους περισσότερες ευκαιρίες για επιβίωση κι αυτή η πρακτική θα διασαφήνιζε ποιοι από τους φτωχούς ήταν πραγματικά ικανοί να επιβιώσουν και ποιοι ήταν φτωχοί λόγω οκνηρίας ή ανικανότητας.

Το πρόβλημα του Κοινωνικού Δαρβινισμού

Τα φιλοσοφικά προβλήματα του Κ.Δ. είναι μάλλον αποθαρρυντικά και μοιραία για την βασιμότητα της κύριας θεωρίας του. Πρώτα απ'όλα υποπίπτει στην εσφαλμένη παραδοχή ότι οτιδήποτε είναι φυσικό είναι και ηθικά σωστό, ενώ ό,τι είναι μη φυσικό, είναι και καταδικαστέο. Με άλλα λόγια πέφτει θύμα της πίστης πως επειδή συμβαίνει κάτι στη φύση, εμείς οι άνθρωποι πρέπει οπωσδήποτε να το ακολουθούμε ως ηθικό παράδειγμα. Το πρόβλημα στην σκέψη των κοινωνικών δαρβινιστών προέρχεται από το γεγονός ότι η θεωρία καταφεύγει σε μια φυσιοκρατική πλάνη η οποία προσπαθεί να αποκομίσει μια δήλωση του 'πρέπει' από μια δήλωση του 'είναι'. Το ίδιο σκεπτικό εφαρμόζεται και στον Κ.Δ. δηλαδή η προέκταση των φυσικών διαδικασιών στις δομές της ανθρώπινης κοινωνίας. Αυτό αποτελεί συχνό πρόβλημα στη φιλοσοφία και συχνά γίνεται παραδεκτό ότι είναι σχεδόν αδύνατο να αποκομίσουμε το 'πρέπει' από το 'είναι'. Τουλάχιστον είναι αδύνατο να το πράξουμε τόσο απλά και άμεσα όπως το έκαναν οι υποστηρικτές του Κ.Δ.

Η βασική παραδοχή του Κ.Δ. δεν έχει φιλοσοφικό έρεισμα, εξακολουθεί όμως να είναι ευρύτατα διαδεδομένη στις κοινωνίες μας, όταν π.χ. η αντίδραση στον έλεγχο των γεννήσεων ή την ομοφυλοφιλία εκδηλώνεται με τον χαρακτηρισμό τους σαν καταστάσεις που πάνε 'ενάντια στη φύση'. Πρόκειται για μία από τις παραδόσεις που μας άφησε ο μεσαιωνικός σχολαστικισμός, την φυσιοδιφική πλάνη της ταύτισης του φυσικού με το καλό. Έτσι οι φυσικοί νόμοι αντί να θεωρηθούν σαν απλές περιγραφές του πώς δουλεύει η φύση, απέκτησαν ηθική υπόσταση και θεωρήθηκαν η γέφυρα για το πέρασμα από το 'είναι' στο 'πρέπει'. Αυτή η ταύτιση του φυσικού με το σωστό που είναι παλαιότερη από τη θεωρία της εξέλιξης, εκμεταλλεύεται την εξελικτική θεωρία για να ανανεώσει την κοινωνικοδαρβνική τάση και να της δώσει επιστημονική βαρύτητα.

Ο ίδιος ο Δαρβίνος είχε αρνηθεί οποιονδήποτε 'κώδικα ηθικής' αναγνωρίσιμο στη φυσική επιλογή. Πολλές αρνητικές αντιδράσεις προς τον Δαρβινισμό (την εξελικτική θεωρία) προέρχονται από την παρανόηση που υφίσταται μεταξύ του Δαρβινισμού ως επιστημονική θεωρία με τον Κ.Δ. ως ηθικολογική θεωρία. Στην πραγματικότητα αυτές οι δύο θεωρίες δεν έχουν κανένα κοινό σημείο εκτός από το όνομα και λίγες βασικές ιδέες τις οποίες όμως οι οπαδοί του Κ.Δ. παρερμήνευσαν. Δυστυχώς ένα μεγάλο ποσοστό της αρνητικής αντίδρασης στην δαρβινική σκέψη για την ανθρώπινη εξέλιξη και συμπεριφορά, προέρχεται από τον φόβο προς τον Κ.Δ. και των υπαινιγμών του πάνω σε πολλούς ηθικούς κώδικες της σημερινής εποχής. Ωστόσο ο Κ.Δ. τόσο στην ήπια μορφή του όσο και στην περισσότερο ακραία, στηρίζεται σε μια λογική πλάνη αποτυγχάνοντας ολοκληρωτικά να ακολουθήσει την πραγματική δαρβινική εξελικτική σκέψη.

Είναι σχετικά εύκολο να διακρίνουμε αναλογίες μεταξύ βιολογικής και πολιτισμικής εξέλιξης, αλλά δεν πρέπει να παρασυρόμαστε σε παραπλανητικές υπεραπλουστεύσεις. Οι πολιτισμικοί νεωτερισμοί, λόγου χάριν, ή οι εφευρέσεις μπορούν να παραλληλιστούν με τις γενετικές μεταλλάξεις και να 'επιλέγονται' με την έννοια ότι μερικοί νεωτερισμοί ενσωματώνονται στον ανθρώπινο πολιτισμό και άλλοι απορρίπτονται. Η θεωρία της εξέλιξης όμως δεν υπαινίσσεται ότι οι άνθρωποι είναι προορισμένοι να συμπεριφέρονται εγωιστικά και κοντόφθαλμα, ούτε θεωρεί παράλογη την παροχή βοήθειας προς τους λιγότερο ικανούς. Οι ενδεχόμενες επιδράσεις της εξελικτικής θεωρίας στην ανθρώπινη σκέψη όπως η εξάπλωση συμπεριφορών, νοοτροπιών και κουλτούρων μέσω των μιμιδίων (Υποσημείωση 2, για τα 'Μιμίδια) ως 'πολιτισμικών μονάδων' δεν πρέπει να συγχέονται με τις διατυπώσεις του Κ.Δ. ούτε να τις δικαιολογούν. Διαπιστώσεις που προκύπτουν μέσα από την εξελικτική θεωρία όπως ότι ο άνθρωπος μοιράζεται κοινή καταγωγή με τα υπόλοιπα ζώα όντας φτιαγμένος από την ίδια βασική ύλη, μπορεί κάλλιστα να αλλάξει τον τρόπο που βλέπουμε τον κόσμο και να μην θεωρούμε πλέον ότι υπερβαίνουμε τον φυσικό κόσμο. Αυτό όμως συνιστά μια διαφορετική φιλοσοφική προέκταση που δεν πρέπει να συγχέεται με τις διαστρεβλωμένες ιδέες ηθικολογικού τύπου του Κ.Δ.

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΗ 1:

(1) Φυσική επιλογή: Η φυσική επιλογή είναι η διαδικασία εξέλιξης των ειδών μέσω της οποίας οι οργανισμοί που είναι καλύτερα προσαρμοσμένοι στο περιβάλλον αφήνουν περισσότερους απογόνους από εκείνους που είναι λιγότερο προσαρμοσμένοι. Η θεωρία της φυσικής επιλογής διατυπώθηκε επίσημα το 1858, από τον Κάρολο Δαρβίνο και τον Alfred Russel Wallace, που πραγματοποιούσαν εκείνη την περίοδο ανεξάρτητες μεταξύ τους έρευνες. Στηρίζεται στην παρατήρηση πως ορισμένες διαφορές μεταξύ των ατόμων σε έναν πληθυσμό είναι κληρονομήσιμες. Αν λοιπόν ένα κληρονομήσιμο γνώρισμα προσφέρει προσαρμοστικό πλεονέκτημα στο φορέα του, αυτός (είτε γιατί επιβιώνει περισσότερο, είτε γιατί επιλέγεται περισσότερο από τα άτομα του άλλου φύλου, σε σύγκριση με όσους δεν το φέρουν) αφήνει περισσότερους απογόνους με αποτέλεσμα να το μεταβιβάζει με αυξημένη συχνότητα στα άτομα της επόμενης γενιάς. Με τον τρόπο αυτό συσσωρεύονται από γενιά σε γενιά τα ευνοϊκά για την επιβίωση γνωρίσματα, κάτι που μπορεί να οδηγήσει βαθμιαία στη δημιουργία ενός νέου είδους. Με τη διαδικασία αυτή, που είναι απολύτως συμβατή με τα επιστημονικά δεδομένα έχει επιτευχθεί η εξέλιξη των σύνθετων οργανισμών από απλούστερους. Η θεωρία της Φυσικής επιλογής δεν απέδειξε απλώς την ύπαρξη της εξέλιξης, αλλά υπέδειξε και ένα πειστικό μηχανισμό για το πώς έχει συμβεί η διαδικασία της εξέλιξης.

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΗ 2:

(2) Μιμίδιο: Όρος της Ψυχολογίας (ή ορθότερα της Βιοψυχολογίας), τον οποίο καθιέρωσε το 1976 ο βιολόγος Richard Dawkins. Ως 'μιμίδια' (memes) ορίζονται από τους ψυχολόγους οι συμπεριφορές, συνήθειες ή ικανότητες οι οποίες ως 'μονάδες κουλτούρας', μεταφέρονται από άνθρωπο σε άνθρωπο μέσω της μίμησης. Ενώ στην Βιολογία τα γονίδια είναι μετρήσιμες και επιστημονικά προσδιορισμένες χημικές ουσίες κλεισμένες στο εσωτερικό των κυττάρων, τα μιμίδια της Ψυχολογίας είναι απλές πληροφορίες που μεταπηδούν από εγκέφαλο σε εγκέφαλο, ή ακόμα και από εγκέφαλο σε ανθρώπινα δημιουργήματα, όπως σε έργα τέχνης, βιβλία, κ.α. Όμοια ωστόσο με τα γονίδια που ανταγωνίζονται στο σωματικό περιβάλλον για το ποια θα επικρατήσουν τελικά, τα μιμίδια που επικρατούν των άλλων στον κοινό ανθρώπινο χώρο εξαπλώνονται παντού και διαμορφώνουν κουλτούρες και νοοτροπίες. Το μιμίδιο, αντίθετα, έχει μεταφορική σημασία, η οποία μπορεί να αντιστοιχεί σε πολλές και διαφορετικές έννοιες, όχι όμως σε πράγματα. Τα μιμίδια συνασπίζονται σε ομάδες μιμιδίων που αναπτύσσονται μαζί ('μιμιδιακά πλέγματα') και τα οποία είτε με υποσχέσεις είτε με απειλές εξωθούν τα κοινωνικά υποκείμενα στο να τα αντιγράψουν και στην συνέχεια να τα μεταδώσουν σε όλους όσους μπορούν να επηρεάσουν με ποικίλους τρόπους και σε διαφορετικό βαθμό. Ο ίδιος ο 'εαυτός' αποτελεί ένα μιμιδιακό πλέγμα, το οποίο ισχυροποιείται κάθε φορά που χρησιμοποιείται ο όρος 'εγώ' ή ρήματα του τύπου 'γνωρίζω', 'πιστεύω', 'επιθυμώ', κ.ο.κ., τροφοδοτώντας την ψευδαίσθηση ενός συμπαγούς εσωτερικού εαυτού με συνειδητές εμπειρίες.

ΠΗΓΕΣ:

* http://el.wikipedia.org/Φυσικήεπιλογή
* http://www.sansimera.gr/articles/281
* http://www.allaboutscience.org/what-is-social-darwinism-faq.htm
* http://library.thinkquest.org/C004367/eh4.shtml
* http://library.thinkquest.org/C004367/ph2.shtml
* http://en.wikipedia.org/wiki/Social_Darwinism
* http://www.gnwsis.gr
* http://www.focusmag.gr/articles/view-article.rx?oid=304533
* Douglas J. Futuyma, Εξελικτική Βιολογία, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
* Science Illustrated, τεύχος 27 (Ιούνιος 2007), σελ. 80-87

Αναστείλετε για λίγο τη δυσπιστία σας και φανταστείτε ότι συμμετέχετε ως μυστικός πράκτορας σε κάποιο εμπιστευτικό στρατιωτικό εγχείρημα στο οποίο πρόκειται να ταξιδέψετε πίσω στο παρελθόν στη χρονιά 1894. Προς έκπληξή σας, το ταξίδι πετυχαίνει! Και τώρα, καθώς απομακρύνετε από τα μάτια σας τη μαγική σκόνη του ταξιδιού στο χρόνο, ανακαλύπτετε πως βρίσκεστε στην άκρη ενός βαυαρικού χωριού που είναι κρυμμένο σε μια σκοτεινή περιοχή στα προάστια της πόλης και ακούτε τις φωνές στρατιωτών του δεκάτου ένατου αιώνα να αναμειγνύονται ατμοσφαιρικά με ήχους από εκκλησιαστικές καμπάνες.

Γρήγορα, κάνετε μια ανασκόπηση του περιβάλλοντος όπου βρίσκεστε: φαίνεται πως βρίσκεστε ακριβώς πίσω από μια σειρά παλιών σπιτιών. Λευκά λινά είναι κρεμασμένα έξω για να στεγνώσουν, ένα ελαφρύ αεράκι σας χαϊδεύει και τα παράθυρα είναι ανοιχτά για να μπει μέσα στα σπίτια ο ζεστός ανοιξιάτικος αέρας. Τι όμορφα! Κανένας άλλος δε φαίνεται στην περιοχή, αν και περιστασιακά βλέπετε κάποιον πεζό να περνάει μέσα από τις στενά δρομάκια που χωρίζουν τα σπίτια. Και τότε, τον προσέχετε. Είναι ένα ήσυχο, σοβαρό παιδάκι εκεί έξω, που παίζει ήρεμα με μερικά παιχνίδια στη σκόνη. Φαίνεται πως είναι περίπου έξι ετών, σαν ένα παιδάκι που θα βλέπατε σε ένα νηπιαγωγείο στη σημερινή εποχή. Αλλά δεν είναι ένα τυχαίο μικρό αγόρι, δεν είναι άλλος από τον νεαρό Αδόλφο Χίτλερ.

Τι θα κάνατε στη συνέχεια;

Το σενάριο αυτό είναι, δυστυχώς ίσως, στη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας. Αλλά η απάντηση που θα δίνατε στην υποθετική αυτή ερώτηση, καθώς και σε άλλες παρόμοιες ερωτήσεις, είναι ένα θέμα με το οποίο ασχολούνται επιστήμονες της ψυχολογίας, διότι μεταξύ άλλων πραγμάτων προδίδει τις υποκείμενες υποθέσεις μας σχετικά με το εάν ο Χίτλερ και οι αποφάσεις που πήρε αργότερα στη ζωή του, ήταν απλά το προϊόν του περιβάλλοντός του που επέδρασε στα γονίδιά του, ή εάν μπορούσε να δράσει διαφορετικά επιστρατεύοντας την ελεύθερή του βούληση. Οι περισσότεροι επιστήμονες σ' αυτόν τον τομέα δεν ανησυχούν ιδιαίτερα για το εάν υπάρχει ή δεν υπάρχει ελεύθερη βούληση, αλλά κυρίως για το πώς οι καθημερινοί συλλογισμοί των ανθρώπων για την ελεύθερη βούληση και κυρίως στον ηθικό τομέα, επηρεάζει τις κοινωνικές τους συμπεριφορές και νοοτροπίες.

Ένας από τους κορυφαίους ερευνητές στο πεδίο αυτό, ο ψυχολόγος του Πανεπιστημίου της Florida Roy Baumeister, θέτει το θέμα ως εξής σε πρόσφατο άρθρο του στο 'Perspectives on Psychological Science':

Στον πυρήνα της ερώτησης για την ελεύθερη βούληση βρίσκεται μια διαφωνία σχετικά με τις ψυχολογικές αιτίες της δράσης. Αυτό σημαίνει, είναι το άτομο μια αυτόνομη οντότητα που γνήσια επιλέγει το πώς θα δράσει μέσα από πολλαπλές πιθανές επιλογές; Ή είναι το άτομο ουσιαστικά ένας απλός κρίκος σε μια αιτιακή αλυσίδα, έτσι ώστε οι δράσεις του ατόμου να είναι το αναπόφευκτο προϊόν νόμιμων αιτιών που προέρχονται από προηγούμενα συμβάντα και κανένας δεν μπορεί ποτέ να δράσει διαφορετικά από τον τρόπο με τον οποίο τελικά έδρασε;

Το να συζητηθεί η ελεύθερη βούληση με όρους επιστημονικής ψυχολογίας σημαίνει συνεπώς να συμπεριληφθούν έννοιες αυτορύθμισης, ελεγχόμενων διαδικασιών, συμπεριφορικής πλαστικότητας και συνειδητής λήψης αποφάσεων.

Έτσι, με αυτήν την κατανόηση για το τι μελετούν οι ψυχολόγοι όταν στρέφουν την προσοχή τους στις πεποιθήσεις των ανθρώπων σχετικά με την ελεύθερη βούληση, ας γυρίσουμε στο προηγούμενο παράδειγμα με τον Χίτλερ. Στο ρόλο που αναλάβατε ως μυστικός πράκτορας που ταξίδεψε στον χρόνο από τον εικοστό πρώτο αιώνα, εφοδιαστήκατε με μερικές πληροφορίες. Πρώτον, το ταξίδι στο χρόνο είναι ακόμα στα βρεφικά του στάδια και οι ερευνητές αμφιβάλλουν ότι θα μπορέσει ποτέ ξανά να επιτύχει. Δεύτερον, έχετε μόνο δέκα λεπτά πριν σας ξαναστείλουν στο έτος 2010 (και δύο λεπτά έχουν ήδη περάσει από τότε που φτάσατε). Τρίτον, σας έχουν ενημερώσει πως επτά λεπτά είναι ακριβώς αρκετός χρόνος για να στραγγαλίσετε ένα εξάχρονο αγόρι με γυμνά χέρια και να επιβεβαιώσετε χωρίς αμφιβολία πως το παιδί έχει πεθάνει. Αυτό σημαίνει, πως σας μένει μονάχα ένα λεπτό για να αποφασίσετε εάν θα δολοφονήσετε ή όχι το μικρό αγόρι.

Άλλα έχετε και άλλες επιλογές. Επτά λεπτά είναι επίσης αρκετός χρόνος, όπως σας είπαν οι σύμβουλοί σας, για να μπείτε μέσα στο σπίτι του Χίτλερ και να παραδώσετε στον Alois και στην Klara, τον αγέλαστο πατέρα και την σεμνή μητέρα του μικρού Αδόλφου, ένα ειδικά προετοιμασμένο πακέτο ιστορικών ντοκουμέντων που σχετίζονται με το Ολοκαύτωμα, που συμπεριλαμβάνει καθαρές φωτογραφίες του γιου τους ως μυστακοφόρου Fhrer και μια λεπτομερή αναπαράσταση του Τρίτου Ράιχ μετά από τέσσερις δεκαετίες. Κανένας δεν ξέρει ακριβώς τι αποτέλεσμα θα είχε αυτό, αλλά οι περισσότεροι σύγχρονοι μελετητές πιστεύουν πως αυτή η τρομακτική προεπισκόπηση του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου θα μπορούσε να αλλάξει την παιδική ηλικία του Αδόλφου. Ίσως η Klara να άφηνε τελικά τον τυραννικό και προσβλητικό σύζυγό της. Ο Alois από την άλλη μεριά, δυσαρεστημένος με την ιδέα ότι το επίθετό του θα γινόταν συνώνυμο με κάτι τόσο δαιμονικό, μπορεί να άλλαζε τους τρόπους του και να γινόταν ένας πιο μαλακός γονέας. Ή μπορεί και οι δυο τους να καθόντουσαν παρέα με τον μικρό Αδόλφο για να μοιραστούν μαζί του ενοχλητικές στη θέαση φωτογραφίες από στρατόπεδα θανάτου και καταθέσεις από επιζώντες του Ολοκαυτώματος που είναι τόσο σοκαριστικές και τρομακτικές που ακόμα και ο ίδιος ο Αδόλφος θα αποστρεφόταν τη μισητή προσωπικότητα της ενηλικίωσής του. Αλλά μπορεί πραγματικά ο Αδόλφος να αλλάξει την πορεία της ζωής του; Έχει ελεύθερη βούληση; Έχει κανείς από εμάς;

Ένα από τα πιο εντυπωσιακά ευρήματα που αναδύθηκαν πρόσφατα στην επιστήμη της ελεύθερης βούλησης είναι το ότι όταν οι άνθρωποι πιστεύουν, ή όταν τους οδηγούν στο να πιστέψουν, πως η ελεύθερη βούληση είναι απλά μια ψευδαίσθηση, τείνουν να γίνουν περισσότερο αντικοινωνικοί. Θα επιστρέψουμε σε λίγο στον μικρό Αδόλφο (ποια πιστεύετε πως είναι η αντικοινωνική απόφαση εδώ, να σκοτώσετε ή να μη σκοτώσετε το μικρό Χίτλερ;). Αλλά πριν πάρετε την απόφασή σας ρίξτε μια ματιά για το τι λέει η επιστήμη. Η πρώτη μελέτη που έδειξε άμεσα τις αντικοινωνικές συνέπειες των ντετερμινιστικών πεποιθήσεων έγινε από την Kathleen Vohs του Πανεπιστημίου της Minnesota και τον συνεργάτη της Jonathan Schooler, ψυχολόγο από το Πανεπιστήμιου της βρετανικής Columbia. Στην έρευνά τους που δημοσιεύτηκε το 2008 στο Psychological Science, οι Vohs και Schooler προσκάλεσαν τριάντα προπτυχιακούς φοιτητές στο εργαστήριό τους για να λάβουν μέρος σε μια έρευνα που υποτίθεται πως αφορούσε τη νοητική αριθμητική, στην οποία τους ζήτησαν να υπολογίσουν τις απαντήσεις σε είκοσι μαθηματικά προβλήματα (όπως για παράδειγμα, 1 + 8 + 18 - 12 + 19 7 + 17 2 + 8 4 = ?) μέσα στο μυαλό τους. Αλλά, όπως συχνά συμβαίνει στα πειράματα κοινωνικής ψυχολογίας, το να ελεγχθεί κάτι το τόσο τετριμμένο όσο οι μαθηματικές ικανότητες των φοιτητών δεν ήταν ο πραγματικός σκοπός της έρευνας.

Πριν κάνουν το μαθηματικό τεστ, στους μισούς από την ομάδα (15 συμμετέχοντες) ζητήθηκε να διαβάσουν το ακόλουθο απόσπασμα από το βιβλίο του Francis Crick, 'The Astonishing Hypothesis':

"Εσύ, οι χαρές και οι λύπες σου, οι αναμνήσεις και οι φιλοδοξίες σου, η αίσθηση που έχεις για την ατομική ταυτότητα και την ελεύθερη βούληση, στην πραγματικότητα δεν είναι τίποτε περισσότερο από τη συμπεριφορά μιας τεράστιας συνάθροισης νευρικών κυττάρων και των συνοδών τους μορίων. Το ποιος είσαι δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα μάτσο νευρώνες& αν και φαίνεται πως έχουμε ελεύθερη βούληση, στην πραγματικότητα, οι επιλογές μας έχουν ήδη προκαθοριστεί για εμάς και αυτό δε μπορούμε να το αλλάξουμε."

Αντίθετα, οι υπόλοιποι 15 συμμετέχοντες διάβασαν ένα διαφορετικό απόσπασμα από το ίδιο βιβλίο, αλλά ένα απόσπασμα στο οποίο ο Crick δεν κάνει κάποια αναφορά στην ελεύθερη βούληση. Και, αρκετά απροσδόκητα, όταν τους δόθηκε η ευκαιρία, οι συμμετέχοντες της δεύτερης ομάδας έκλεψαν πολύ λιγότερο στις απαντήσεις του τεστ από όσο έκλεψαν εκείνοι που είχαν διαβάσει το απόσπασμα του βιβλίου που ανέφερε πως η ελεύθερη βούληση είναι μια ψευδαίσθηση. (Η έρευνα είχε σχεδιαστεί έξυπνα ώστε να μπορεί να μετρήσει το κατά πόσο έκλεβε κανείς στους υπολογισμούς). Τα πρώτα αυτά γενικά αποτελέσματα επαναλήφθηκαν σε ένα δεύτερο πείραμα όπου χρησιμοποιήθηκε ένα διαφορετικό έργο διανομής χρημάτων, στο οποίο οι συμμετέχοντες τυχαία επιλεγόντουσαν για τη συνθήκη του ντετερμινισμού και στους οποίους ζητούνταν να διαβάσουν δηλώσεις όπως, Μια πεποίθηση στην ελεύθερη βούληση αντίκειται στο γνωστό δεδομένο ότι το σύμπαν κυβερνάται από νόμιμες επιστημονικές αρχές. Οι συμμετέχοντες που διάβασαν τη δήλωση αυτή έκλεψαν περισσότερο από εκείνους που είχαν επιλεχθεί τυχαία για να διαβάσουν μια δήλωση που ήταν θετική ως προς το ζήτημα της ελεύθερης βούλησης (π.χ., Η αποφυγή του πειρασμού απαιτεί την άσκηση της ελεύθερης βούλησης) ή από αυτούς που επιλέχτηκαν για να διαβάσουν μια ουδέτερη δήλωση (π.χ., Τα ζαχαροκάλαμα και τα ζαχαρότευτλα καλλιεργούνται σε 112 χώρες).

Τα ευρήματα των Vohs και Schooler αποκαλύπτουν ένα αρκετά περίεργο δίλημμα που αντιμετωπίζουν οι κοινωνικοί επιστήμονες: εάν μια ντετερμινιστική κατανόηση της ανθρώπινης συμπεριφοράς ενθαρρύνει την αντικοινωνική συμπεριφορά, πως μπορούμε εμείς οι επιστήμονες να δικαιώσουμε επικοινωνιακά ή ντετερμινιστικά ερευνητικά ευρήματα; Στην πραγματικότητα, υπάρχει μια κάπως σοκαριστική φράση στο άρθρο τους:

"Εάν η έκθεση σε ντετερμινιστικά μηνύματα αυξάνει στην πιθανότητα μη ηθικών δράσεων, τότε η αναγνώριση προσεγγίσεων για την απομόνωση του κοινού από τέτοιους κινδύνους καθίσταται επιβεβλημένη."

Ίσως να μην το αντιληφθήκατε στην πρώτη σας ανάγνωση, αλλά οι συγγραφείς κάνουν μια ασυνήθιστη πρόταση. Φαίνεται να ισχυρίζονται πως το κοινό δεν μπορεί να χειριστεί την αλήθεια και πως με κάποιον τρόπο θα έπρεπε να τους προστατεύσουμε (λέγοντάς τους ψέματα;) από τις αληθινές αιτίες των ανθρώπινων κοινωνικών συμπεριφορών. Ίσως να έχουν δίκιο. Σκεφτείτε το ακόλουθο παράδειγμα:

Ένας μεσήλικας άνδρας προσλαμβάνει μια πόρνη, γνωρίζοντας ότι εκθέτει τη γυναίκα του σε ένα σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα και εκμεταλλευόμενος ένα νεαρό άτομο, που είναι εθισμένο στα ναρκωτικά, για τη δική του ικανοποίηση. Θα έπρεπε ο άνδρας να τιμωρηθεί για την πράξη του; Θα έπρεπε να τον θεωρούμε υπεύθυνο γι' αυτή; Οι περισσότεροι άνθρωποι θα απαντούσαν θετικά και στις δύο παραπάνω ερωτήσεις.

Αλλά τι θα γινόταν εάν σκεφτόσασταν το παραπάνω παράδειγμα με τους παρακάτω ελαφρώς διαφορετικούς επιστημονικούς όρους; Η απόφαση του άνδρα να κάνει σεξ με τη γυναίκα ήταν σε συμφωνία με την ψυχολογία που είχε τη δεδομένη στιγμή, που προέρχεται από τις μοναδικές του αναπτυξιακές εμπειρίες, οι οποίες συνέβησαν μέσα σε ένα συγκεκριμένο πολιτιστικό περιβάλλον σε αλληλεπίδραση με έναν συγκεκριμένο γονότυπο, που τον κληρονόμησε από τους γονείς του, οι οποίοι είχαν κληρονομήσει γενετικές προδιαγραφές παρόμοιου είδους από τους δικούς τους γονείς και πάει λέγοντας. Ακόμα και η δυνατότητά του να αναστέλλει ή να καταπνίγει αυτές τις δυνάμεις, ή να κατανοεί την ίδια του τη συμπεριφορά είναι κι αυτό αποτέλεσμα των ίδιων δυνάμεων. Κι επίσης, ο εγκέφαλός του έδρασε χωρίς πρώτα να συμβουλευτεί την αυτοσυνείδησή του, αλλά το νευρογνωσιακό του σύστημα έδρασε βάσει εξελιγμένων συμπεριφορικών αλγορίθμων που αντέδρασαν, είτε φυσιολογικά είτε λανθασμένα, με τρόπους που είχαν ωφελήσει τη γενετική επιτυχία στο προγονικό του παρελθόν.

Δεδομένων των συνδυασμών αυτών των ντετερμινιστικών παραγόντων, θα μπορούσε ο άντρας να έχει αντιδράσει με άλλον τρόπο στο ερέθισμα που αντιμετώπισε; Η απόδοση προσωπικής υπευθυνότητας σ' αυτόν τον άνθρωπο καταλήγει μερικώς μια κοινωνική σύμβαση που αντανακλά μόνο μια αφελή κατανόηση των αιτιών της συμπεριφοράς του. Όπως συμβαίνει και με μας που τον κρίνουμε, ο ίδιος του ο εαυτός μερικώς μόνο παίζει κάποιον ρόλο ως θεατής των σεξουαλικών υποθέσεων του σώματός του. Πρόκειται μόνο για την ενσωμάτωση ενός άνδρα που δεν μπορεί να δράσει με κανέναν τρόπο ο οποίος είναι αντίθετος στην ίδια του τη φύση, η οποία έχει παραχθεί από τη γενικότερη φύση. Ο εαυτός είναι μόνο ένα ψευδαισθητικό πλάσμα που νομίζει ότι παίρνει μέρος σε ένα ηθικό παιχνίδι όταν στην πραγματικότητα πρόκειται απλά για έναν συναισθηματικά υπενδεδυμένο θεατή.

Εάν αυτή η ντετερμινιστική κατανόηση της συμπεριφοράς του άντρα σας οδηγεί να νιώσετε έστω και λίγη περισσότερη συμπάθεια γι' αυτόν απ' όση θα είχατε σε διαφορετική περίπτωση, αυτή η αντίδραση είναι ακριβώς αυτό που οι Vohs και Schooler μας προειδοποιούν. Πώς μπορούμε να αποδώσουμε λάθος σε μια ομάδα νευρώνων, πόσο μάλλον να τους τιμωρήσουμε, ακόμα και εάν η ίδια μας η φύση μας είχε καθοδηγήσει διαφορετικά; Και ακόμα περισσότερο, δε θα έπρεπε να δείξουμε μεγαλύτερη συμπάθεια για τις δικές μας ηθικές ατέλειες; Άλλωστε, δεν μπορούμε να αλλάξουμε αυτό που είμαστε. Σωστά;

Στην πραγματικότητα, μια μελέτη που δημοσιεύτηκε πριν από ένα χρόνο στο Personality and Social Psychology Bulletin από τον Roy Baumeister και τους συνεργάτες του, βρήκε ότι απλώς με το να εκθέτουμε ανθρώπους σε ντετερμινιστικές δηλώσεις όπως για παράδειγμα η δήλωση Όπως κάθε τι άλλο στο σύμπαν, όλες οι ανθρώπινες δράσεις ακολουθούν προηγούμενα συμβάντα και εν τέλει μπορούν να κατανοηθούν με όρους της κίνησης των μορίων, τους έκανε να δρουν πιο επιθετικά και εγωιστικά σε σύγκριση με εκείνους που διάβασαν δηλώσεις που υποστήριζαν την ιδέα της ελεύθερης βούλησης, όπως η δήλωση Επιδεικνύω την ελεύθερη βούλησή μου κάθε μέρα όταν παίρνω αποφάσεις ή σε σχέση με εκείνους που απλά διάβασαν ουδέτερες δηλώσεις του τύπου, Οι Ωκεανοί καλύπτουν το 71% της επιφάνειας της Γης. Οι συμμετέχοντες που είχαν επιλεγεί τυχαία για τη ντετερμινιστική συνθήκη του πειράματος, για παράδειγμα, ήταν λιγότερο πρόθυμοι από εκείνους που συμμετείχαν στις άλλες δύο ομάδες στο να δώσουν χρήματα σε έναν άστεγο, ή στο να επιτρέψουν σε έναν συμμαθητή τους να χρησιμοποιήσει το κινητό τους τηλέφωνο. Στη συζήτηση για τις κοινωνικές επιπτώσεις αυτών των αποτελεσμάτων, ο Baumeister και οι συνεργάτες του αναπαραγάγουν τις ανησυχίες των Vohs και Schooler αναφορικά με το να απομονωθεί το κοινό από μια λεπτομερή κατανόηση των αιτιών των ανθρώπινων κοινωνικών συμπεριφορών:

"Κάποιες φιλοσοφικές αναλύσεις ίσως καταλήξουν ότι ένας μοιρολατρικός ντετερμινισμός είναι συμβατός με υψηλά ηθική συμπεριφορά, αλλά τα παρόντα αποτελέσματα υποδηλώνουν πως δεν εκτιμάται για την ώρα αυτή την πιθανότητα."

Αυτά τα εργαστηριακά ευρήματα καταδεικνύουν τις αντικοινωνικές συνέπειες της θέασης των ατομικών ανθρώπινων όντων ως άτυχες σφαίρες από φλίπερ παγιδευμένες σε ένα μηχανικό σύστημα και στην πραγματικότητα πιθανότατα είμαστε ακριβώς αυτό. Επιστρέφοντας στον αθώο μικρό Χίτλερ, θα μπορούσαμε σίγουρα να παίζουμε με το παράδειγμα αυτό για πάντα. Είναι μια δυσάρεστη σκέψη, αλλά τι θα γινόταν εάν ένα από τα παιδιά που σφαγιάστηκαν στο Auschwitz καθώς μεγάλωνε ανέπτυσσε μια ακόμα πιο καταστροφική προσωπικότητα από αυτή του Χίτλερ, προκαλώντας το θάνατο δεκάδες εκατομμυρίων ανθρώπων; Δεν είναι η ικανότητά σας να πάρετε μια απόφαση μια θεμελιώδης ερώτηση που αφορά στην ίδια την ελεύθερη βούλησή σας; Αλλά το θέμα δεν είναι το παιχνίδι του τι θα γινόταν αν πήγαιναν τα πράγματα διαφορετικά με την περίπτωση του Χίτλερ, αλλά η διερεύνηση των διαισθήσεών σας για την ελεύθερη βούληση χωρίς να σας θέσουνε την απευθείας ερώτηση για το εάν πιστεύετε σ' αυτήν ή όχι. Όπως γνωρίζει κάθε καλός επιστήμονας, αυτό που λένε οι άνθρωποι ότι πιστεύουν δεν αντανακλά πάντα την ιδιωτική τους ψυχολογία.

Σ' αυτήν την περίπτωση, δεν είναι η απόφασή σας να σκοτώσετε το παιδί ή να παραδώσετε το πακέτο στους γονείς του αυτό που ενδιαφέρει τους ερευνητικούς ψυχολόγους. Μάλλον, είναι το πώς θα δικαιολογήσετε την απόφασή σας αυτό που θα διευκρίνιζε τη σκέψη σας για την ελεύθερη βούληση του Χίτλερ. Στην ουσία, το να στραγγαλίσετε ένα αθώο εξάχρονο αγόρι φαίνεται κάπως αντικοινωνικό και έτσι, ίσως το άκουσμα ενός ντετερμινιστικού μηνύματος πριν από την απάντηση της ερώτησης θα σας οδηγούσε στο να τον σκοτώσετε, γιατί πιθανόν να θεωρούσατε ότι είναι τόσο δαιμονικός που θα μεγαλώσει και θα κάνει τα γνωστά εγκλήματα, κάτι που είναι εντελώς αναπόδραστο. Αλλά για κάποιους ανθρώπους, η απόφαση του να μη σκοτώσουν το αθώο αγόρι είναι η αντικοινωνική απόφαση, γιατί μπορεί επίσης να σημαίνει ότι δε σκέφτονται τον θάνατο έξι εκατομμυρίων συνανθρώπων τους.

Έτσι, ίσως να μη διστάζατε να στραγγαλίσετε το μικρό τερατάκι το 1894 και αυτό μπορεί να έχει σχέση με το ότι επισκεφτήκατε πρόσφατα το Auschwitz. Ίσως να μη μπορείτε να αντισταθείτε στη σκέψη ότι ο Χίτλερ θα μπορούσε και να είχε σηκώσει το χέρι του και να ακύρωνε την επονομαζόμενη 'Τελική Λύση για τους Εβραίους' πριν αυτή ξεκινήσει. Αυτή η δικαιολόγηση όμως αποκαλύπτει τις κρυφές πεποιθήσεις σας για την ελεύθερη βούληση: Ο Αδόλφος μπορούσε να πράξει διαφορετικά αλλά επέλεξε να μην το κάνει. Αυτό σημαίνει, η αλυσίδα των αιτιακών συμβάντων που προηγήθηκαν της ανόδου του Χίτλερ στην εξουσία φαίνεται σε μεγάλο βαθμό άσχετη, ή τουλάχιστον χωρίς συνέπειες. Τα άσχημά του κατορθώματα θα είχαν συμβεί άσχετα από τις μεταβολές του προσωπικού του παρελθόντος. Υπάρχει κάτι το ουσιωδώς δαιμονικό στο άτομο αυτό. Και με τις σκέψεις αυτές, θα αποφασίζατε να σκοτώσετε το παιδί: είναι πιθανότατα καλύτερο αυτή τη στιγμή να σκοτωθεί το παιδί, πριν ακόμα μεγαλώσει και εξελιχθεί σε ένα τέρας.

Ίσως πάλι όμως, να επιλέγατε έναν λιγότερο δολοφονικό τρόπο για να περάσετε αυτόν τον λίγο χρόνο παρέα με τον μικρό Αδόλφο. Για παράδειγμα, αν χαρίσετε τη ζωή σ' αυτό το απομονωμένο παιδάκι και αποφασίσετε να παραδώσετε το πακέτο στους γονείς του, γιατί πιστεύετε πως η γνώση για το τι θα γινόταν στο μέλλον θα τον αποτρέψει από το να εξελιχθεί σε μια τόσο δαιμονική προσωπικότητα, αυτή η επιλογή αποκαλύπτει την τάση σας για την αρχή του αιτιακού ντετερμινισμού.

Όπως και να έχει, η στιγμή σας έφτασε! Τι θα κάνετε λοιπόν και γιατί; Με εκατομμύρια μελλοντικές ζωές να διακυβεύονται, θα σκοτώνατε το αθώο εξάχρονο αγόρι ως ένας ψυχρός δολοφόνος; Θα παραδίδατε το πακέτο στους γονείς του, ελπίζοντας πως η σοκαριστική θέαση του Ολοκαυτώματος θα οδηγούσε τον Αδόλφο, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, να επιλέξει μια διαφορετική καριέρα; Ή, σαν εκείνους που έζησαν στη ναζιστική Γερμανία και που βομβαρδίστηκαν με ψεύτικα ντετερμινιστικά μηνύματα σχετικά με τους Εβραίους, απλώς δε θα αναμειγνυόσασταν;

Το 1784 ο Βενιαμίν Φραγκλίνος έκανε αυτό θα γινόταν η πρώτη σύνδεση μεταξύ ηφαιστείων και παγκόσμιου κλίματος, όταν βρισκόταν στο Παρίσι ως ο πρώτος διπλωματικός εκπρόσωπος των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Παρατήρησε πως κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού του 1873, το κλίμα ήταν ασυνήθιστα κρύο, τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Αμερική. Το έδαφος πάγωνε νωρίς, το πρώτο χιόνι παρέμενε στο έδαφος χωρίς να λιώνει, ο χειμώνας ήταν πιο βαρύς απΆ όσο συνήθως και φαινόταν ότι υπήρχε μια διαρκής ομίχλη πάνω από όλη την Ευρώπη και ένα μεγάλο μέρος της Βόρειας Αμερικής.

Αυτό που είχε παρατηρήσει ο Βενιαμίν Φραγκλίνος ήταν βέβαια το αποτέλεσμα της ηφαιστειακής δραστηριότητας. Μια κολοσσιαία έκρηξη του ηφαιστειακού συστήματος Laki (μια αλυσίδα από ηφαίστεια στην οποία η λάβα ξεσπά μέσω μιας ρωγμής στο έδαφος και όχι από ένα συγκεκριμένο σημείο) στην Ισλανδία προκάλεσε αυτές τις διαταραχές. Οι εκρήξεις του Laki παρήγαγαν περίπου 14 κυβικά χιλιόμετρα από βασάλτη (λεπτή, μαύρη, ρευστή λάβα) κατά τη διάρκεια περισσοτέρων από οκτώ μηνών δραστηριότητας.

Ακόμα σημαντικότερα από την άποψη του παγκόσμιου κλίματος ωστόσο, το συμβάν του Laki παρήγαγε επίσης ένα σύννεφο στάχτης που πιθανότατα είχε φτάσει μέχρι τη στρατόσφαιρα. Αυτό το σύννεφο προκάλεσε μια πυκνή καταχνιά στην Ευρώπη που σκοτείνιασε τον Ήλιο, ίσως μέχρι και τη Σιβηρία. Μαζί με τη σκόνη, το εκρηκτικό σύννεφο αποτελούνταν κυρίως από τεράστιες ποσότητες διοξειδίου του θείου, υδροχλωρίου και αερίων υδροφθορίου. Τα αέρια συνδυάστηκαν με νερό στην ατμόσφαιρα και προκάλεσαν όξινη βροχή, καταστρέφοντας σπαρτά και σκοτώνοντας ζώα σε φάρμες. Οι συνέπειες, βέβαια, ήταν περισσότερο σοβαρές στην Ισλανδία, τελικά περισσότερο από το 75% των κτηνοτροφικών της ζώων και 25% του ανθρώπινου πληθυσμού της πέθαναν από λιμό ή από τις τοξικές επιδράσεις των νεφών που προήλθαν από τις εκρήξεις του Laki. Οι συνέπειες επέδρασαν όμως και πολύ μακρύτερα από την Ισλανδία. Θερμοκρασιακά δεδομένα από τις Ηνωμένες Πολιτείες υποδηλώνουν πως είχαν σημειωθεί ιδιαίτερα χαμηλές θερμοκρασίες το χειμώνα του 1783 1784. Στην ουσία, η θερμοκρασία μειώθηκε περίπου ένα βαθμό Κελσίου σε ολόκληρο το Βόρειο Ημισφαίριο. Αυτό ίσως να μη φαίνεται πολύ, αλλά είχε τεράστια αποτελέσματα σε όρους αποθεμάτων τροφής και στην επιβίωση των ανθρώπων του Βόρειου Ημισφαιρίου. Για σύγκριση, η παγκόσμια θερμοκρασία της πιο πρόσφατης Εποχής των Παγετώνων ήταν μόνο περίπου πέντε βαθμούς Κελσίου χαμηλότερα από τη θερμοκρασία αυτή.

Υπάρχου πολλοί λόγοι που εξηγούν γιατί οι μεγάλες ηφαιστειακές εκρήξεις έχουν τόσο εκτεταμένα αποτελέσματα στο παγκόσμιο κλίμα. Πρώτον, οι ηφαιστειακές εκρήξεις παράγουν μεγάλες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα, ένα αέριο που είναι γνωστό ότι συμβάλλει στο φαινόμενο του θερμοκηπίου. Τέτοια αέρια θερμοκηπίου παγιδεύουν τη θερμότητα που αντανακλάται από την επιφάνεια της γης σχηματίζοντας ένα είδος μόνωσης γύρω από τον πλανήτη. Το φαινόμενο του θερμοκηπίου είναι θεμελιώδες για την επιβίωσή μας διότι διατηρεί τη θερμοκρασία του πλανήτη μας σε μια βιώσιμη κλίμακα. Παρ' όλα αυτά, υπάρχει αυξανόμενη ανησυχία ότι η παραγωγή μας σε αέρια όπως το διοξείδιο του άνθρακα από την καύση φυσικών καυσίμων μπορεί να πιέζει ακόμα περισσότερο το σύστημα, έχοντας ως αποτέλεσμα την υπέρμετρη θέρμανση σε παγκόσμια κλίμακα. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι ηφαιστειακές εκρήξεις προσθέτουν διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, αλλά σε σύγκριση με την ποσότητα που παράγεται από ανθρώπινες δραστηριότητες, η επίδρασή τους είναι πρακτικά ασήμαντη: οι ηφαιστειακές εκρήξεις παράγουν περίπου 110 εκατομμύρια τόνους διοξειδίου κάθε χρόνο, ενώ οι ανθρώπινες δραστηριότητες παράγουν περίπου 10.000 φορές περισσότερη ποσότητα.

Η κατά πολύ σημαντικότερη κλιματική επίδραση των ηφαιστείων οφείλεται στην παραγωγή ατμοσφαιρικής καταχνιάς. Οι στήλες από μεγάλες εκρήξεις εκτοξεύουν σωματίδια στάχτης και πλούσια σε θείο αέρια στην τροπόσφαιρα και τη στρατόσφαιρα και τα σύννεφα αυτά μπορούν να περικυκλώσουν τη γη μέσα σε βδομάδες της ηφαιστειακής δραστηριότητας. Τα μικρά σωματίδια της στάχτης μειώνουν την ποσότητα του ηλιακού φωτός που φτάνει στην επιφάνεια της γης και μειώνουν τις μέσες παγκόσμιες θερμοκρασίες. Τα θειικά αέρια συνδυάζονται με νερό στην ατμόσφαιρα και σχηματίζουν όξινα αεροζόλ που επίσης απορροφούν την εισερχόμενη ηλιακή ακτινοβολία και τη στέλνουν πίσω στο διάστημα.

Η στάχτη και τα σύννεφα από αέρια και νερό που προέρχονται από μεγάλες ηφαιστειακές εκρήξεις διασπείρονται γρήγορα μέσα στην ατμόσφαιρα. Στις 26 και 27 Αυγούστου του 1883, το ηφαίστειο Κρακατόα εξεράγη σε ένα καταστροφικό συμβάν που εκτόξευσε περίπου 20 κυβικά χιλιόμετρα υλικού σε μια στήλη που ήταν περίπου 40 χιλιόμετρα ψιλή. Αμέσως επήλθε σκοτεινιά στα γειτονικά νησιά της Ινδονησίας, στην Ιάβα και τη Σουμάτρα. Λεπτά σωματίδια ωστόσο, παρασύρθηκαν από τα ατμοσφαιρικά ρεύματα προς τη Δύση. Μέχρι το απόγευμα της 28ης Αυγούστου, η καταχνιά από την έκρηξη στο Κρακατόα είχε φτάσει στη Βόρεια Αφρική και μέχρι την 9η Σεπτεμβρίου είχε κυκλώσει τη γη, κάνοντας τον γύρο μερικές ακόμα φορές πριν καθαρίσει από την ατμόσφαιρα.

Αρχικά, οι επιστήμονες πίστευαν πως τα ηφαιστειακά σύννεφα στάχτης στη στρατόσφαιρα ήταν εκείνα που είχαν την κύρια επίδραση στις παγκόσμιες θερμοκρασίες. Η έκρηξη του ηφαιστείου El Chichon στο Μεξικό όμως, άλλαξε αυτή την άποψη. Μόλις δύο χρόνια νωρίτερα, η μεγάλη έκρηξη του ηφαιστείου της Αγίας Ελένης είχε μειώσει τις παγκόσμιες θερμοκρασίες κατά περίπου 0,1 βαθμό Κελσίου. Η κατά πολύ μικρότερη έκρηξη του El Chichon αντίθετα, είχε τρεις με πέντε φορές μεγαλύτερο αποτέλεσμα παγκόσμιας θερμοκρασιακής μείωσης. Παρά το μικρότερο σύννεφο στάχτης, το El Chichon εκτόξευσε περισσότερο από σαρανταπλάσια ποσότητα αερίων που ήταν πλούσια σε θείο από όσα είχαν εκτοξευθεί από το ηφαίστειο του όρους της Αγίας Ελένης, κάτι που αποκάλυψε ότι ο σχηματισμός θειικών αεροζόλ στην ατμόσφαιρα έχει πιο ουσιαστικό αποτέλεσμα στις παγκόσμιες θερμοκρασίες από την ποσότητα στάχτης που παράγεται σε μια έκρηξη. Τα θειικά αεροζόλ φαίνεται ότι χρειάζονται αρκετά χρόνια για να φύγουν από την ατμόσφαιρα, κάτι που είναι ένας από τους λόγους που τα αποτελέσματά τους είναι τόσο εκτεταμένα και έχουν τόσο μεγάλη διάρκεια.

Τα ατμοσφαιρικά αποτελέσματα των ηφαιστειακών εκρήξεων αποδείχτηκαν στην έκρηξη του βουνού Πινατούμπο το 1991 στις Φιλιππίνες. Το σύννεφο από την έκρηξη έφτασε σε ύψος 40 χιλιομέτρων και εκτοξεύτηκαν περίπου 17 εκατομμύρια τόνοι από διοξείδιο του θείου, δηλαδή πάνω από δύο φορές περισσότερο από την ποσότητα που είχε εκτοξευθεί από το El Chichon το 1982. Τα πλούσια σε θείο αέρια κύκλωσαν τον πλανήτη μέσα σε τρεις βδομάδες και προκάλεσαν ένα αποτέλεσμα παγκόσμιας ψύξης περίπου διπλάσιο από αυτό του El Chichon. Το Βόρειο Ημισφαίριο ψυχράνθηκε περίπου κατά 0,6 βαθμούς Κελσίου μεταξύ του 1992 και 1993. Ακόμα περισσότερο, τα σωματίδια από το αεροζόλ που είχε δημιουργηθεί ίσως να είχαν συμβάλλει στην επιτάχυνση του ρυθμού της ελάττωσης του όζοντος κατά τη διάρκεια της ίδιας περιόδου. Είναι ενδιαφέρον το γεγονός ότι πολλοί επιστήμονες ισχυρίζονται πως χωρίς το ψυκτικό αποτέλεσμα από μεγάλες ηφαιστειακές εκρήξεις όπως αυτή του El Chichon και του βουνού Πινατούμπο, τα αποτελέσματα της υπερθέρμανσης του πλανήτη που οφείλονται σε ανθρώπινες δραστηριότητες θα ήταν κατά πολύ σοβαρότερα.

Οι μεγάλες ηφαιστειακές εκρήξεις έχουν πρόσθετα κλιματικά αποτελέσματα πέρα από τη μείωση της παγκόσμιας θερμοκρασίας και την όξινη βροχή. Η στάχτη και τα αέρια που διατηρούνται στην ατμόσφαιρα διασπούν το φως στο ερυθρό μήκος κύματος, έχοντας συχνά ως αποτέλεσμα υπέροχα χρωματιστά ηλιοβασιλέματα και ξημερώματα σε ολόκληρο τον κόσμο. Τα εντυπωσιακά οπτικά αποτελέσματα του σύννεφου της έκρηξης στο Κρακατόα το 1883 παρατηρήθηκαν σε ολόκληρο τον κόσμο και πιθανότατα ενέπνευσαν πολλούς καλλιτέχνες και συγγραφείς στο έργο τους. Οι φωτοβόλες, παλλόμενες αντανακλάσεις του ερυθρής γραμμής στον ορίζοντα κατά τη Δύση του Ηλίου στον Τάμεση του Λονδίνου, που αποτυπώνονται από τον βρετανό ζωγράφο William Ascroft για παράδειγμα, ίσως να έχουν εμπνευστεί από το αποτέλεσμα της έκρηξης του Κρακατόα.

Το 1815, το ινδονησιακό ηφαίστειο Tambora προώθησε περισσότερη στάχτη και αέρια στην ατμόσφαιρα από οποιαδήποτε άλλη έκρηξη στην ιστορία και είχε ως αποτέλεσμα σημαντική ατμοσφαιρική ψύξη σε παγκόσμια κλίμακα, παρόμοια με του Κρακατόα μερικές δεκαετίες αργότερα. Η Νέα Αγγλία και η Ευρώπη είχαν χτυπηθεί ιδιαίτερα έντονα, με χιονοπτώσεις ακόμα και τον Αύγουστο και μαζικές καταστροφές σπαρτών. Τα ψυχρά, υγρά και δυσάρεστα κλιματικά αποτελέσματα της έκρηξης έδωσαν στο 1816 το όνομα 'η χρονιά δίχως καλοκαίρι' και ενέπνευσαν τον Λόρδο Βύρωνα να γράψει:

"Ο λαμπρός Ήλιος εξαλείφθηκε και τα αστέρια
Περιπλανιόντουσαν σκοτεινιασμένα στο απέραντο διάστημα
Χωρίς ακτίνες και τροχιές, και η παγωμένη γη
Αιωρούνταν τυφλή και μαυρισμένη στο ασέληνο αγέρι.
Η αυγή ήρθε κι έφυγε και ήρθε
Και δεν έφερε καμία ημέρα."

Λόρδος Βύρωνας, 'Σκοτεινιά' (Darkness)

Υπάρχει μια ιστορία που αναφέρει ότι ο Βύρωνας κάλεσε κάποιους φίλους του στο σπίτι του στην Ελβετία εκείνο το καλοκαίρι, για να χαλαρώσουν στις ακτές της λίμνης της Γενεύης. Η έλλειψη ήλιου και του θερμού καλοκαιριάτικου καιρού έκανε την ομάδα να οργανώσει έναν διαγωνισμό στον οποίο θα έγραφαν ιστορίες με φαντάσματα, έτσι ώστε να διασκεδάσουν. Μια από τους καλεσμένους, η Mary Shelley, έγραψε τη διάσημη νουβέλα Frankenstein για τον διαγωνισμό αυτό, αποδεικνύοντας πως μαζί με τις σημαντικές κλιματικές επιπτώσεις, οι ηφαιστειακές εκρήξεις μπορούν να έχουν κάποια μη αναμενόμενα και αρκετά μακρινά αποτελέσματα.

Καθώς έδυε ο Ήλιος στις 21 Δεκεμβρίου του 1958, ο καλλιτέχνης και ποιητής Brion Gysin βίωσε μια ζωηρή ψευδαίσθηση καθώς βρισκόταν σε ένα λεωφορείο που ταξίδευσε στην αγροτική Γαλλία. Στο ημερολόγιό του έγραψε:

"Είχα μια υπερβατική θύελλα από έγχρωμες οπτασίες σήμερα στο λεωφορείο καθώς πήγαινα στη Μασσαλία. Περνούσαμε μέσα από μια μακριά λεωφόρο με δέντρα και έκλεισα τα μάτια μου απέναντι στον Ήλιο που έδυε. Μια υπερβολική ροή από έντονα φωτεινά μοτίβα υπερφυσικών χρωμάτων ξέσπασε πίσω από τα βλέφαρά μου: ένα πολυδιάστατο καλειδοσκόπιο περιστρεφόταν στο χώρο. Ένιωσα ότι ξέφυγα από τον χρόνο. Είχα βγει έξω σε έναν κόσμο απείρου. Το όραμα σταμάτησε αιφνίδια καθώς βγήκαμε από τα δέντρα."

Αν και αρχικά δε συνειδητοποίησε τι είχε συμβεί, ο Gysin είχε βιώσει το οραματικό και συνειδησιακά επεμβατικό αποτέλεσμα που δημιουργείται από γρήγορο τρεμόπαιγμα του φωτός. Επιστρέφοντας στο Παρίσι, όπου κατοικούσε στο θρυλικό ξενοδοχείο Beat δίπλα στον φίλο του και συνεργάτη, συγγραφέα William S Burroughs και άλλες λαμπρές προσωπικότητες, ο Gysin ανέφερε το βίωμά του. Μέσα από συζητήσεις με τον Burroughs και τους συνεργάτες του ο φοιτητής μαθηματικών του Cambridge, Ian Sommerville, έμαθε για το βιβλίο του W Grey Walter, 'The Living Brain' (Ο ζωντανός εγκέφαλος), 1953.

Εκεί, ο Walter παρατηρούσε ότι οι συνειδησιακές καταστάσεις μπορούν να επηρεαστούν από φώτα που αναβοσβήνουν με μεγάλη ταχύτητα και πως αυτό δεν επηρεάζει μόνο τις εγκεφαλικές περιοχές που συνδέονται με την όραση, αλλά ολόκληρο τον εγκεφαλικό φλοιό. Όπως έγραφε: οι κυματισμοί υπερχείλιζαν σε άλλες περιοχές. Ο Walter σημείωσε πως η επίδραση του τρεμοπαίγματος του φωτός σε διάφορα άτομα προκάλεσε ζωηρές ψευδαισθήσεις από κινούμενα μοτίβα όταν κάποιος έκλεινε τα μάτια του και επέτρεπε στο τρεμόπαιγμα να λάμπει μέσα από τα βλέφαρα. Τα μοτίβα που αναφέρθηκαν από όσους υποβλήθηκαν στις δοκιμές περιλάμβαναν ζωηρά χρωματισμένες σπείρες και εκρήξεις χρωμάτων.

Ο Burroughs και ο Sommerville εξέτασαν διαδοχικά την εργασία του Walter, αλλά ο Gysin είχε ήδη την ουσιώδη πληροφορία που χρειαζόταν. Θα δήλωνε αργότερα: Δεν τον συνάντησα ποτέ και ποτέ δεν είχε άλλη επίδραση σε μένα εκτός από ένα πράγμα που είπε μέσα σε μισή πρόταση, ότι οι άνθρωποι που υπόκεινται σε διακοπές φωτός με συχνότητα 8 και 13 κύκλων το δευτερόλεπτο ανέφεραν εμπειρίες χρωμάτων και μοτίβων. Οι Sommerville και Gysin επρόκειτο να εξετάσουν σε μάκρος τις δυνατότητες του τρεμοπαίγματος.

Τα κύματα Άλφα

Ο εγκέφαλος παράγει ηλεκτρικά κύματα πολλών συχνοτήτων, που μπορούν να μετρηθούν με ηλεκτροεγκεφαλογράφημα (EEG), του οποίου οι πιο παλιές μετρήσεις έγιναν σε σκύλους το 1875. Ο γερμανός φυσιολόγος Hans Berger έκανε τις πρώτες ηλεκτροεγκεφαλικές καταγραφές σε άνθρωπο το 1920. Αυτές οι καταγραφές και οι ακόλουθες πειραματικές μελέτες αποκάλυψαν ότι συγκεκριμένες συνειδησιακές καταστάσεις φαίνεται να λειτουργούν με ευρέως καθορισμένα μοτίβα. Έτσι, σε ενήλικες, η έκταση συχνοτήτων που συνδέεται πιο συχνά με τον ύπνο είναι στα κύματα Δέλτα των 0,5 με 3 Hz. Μεταξύ των 4 και 7 Hz, τα κύματα Θήτα συνδέονται με αισθήματα νύστας και είναι συχνά ακριβώς πριν από την έλευση του ύπνου. Τα κύματα Άλφα των 8 έως 12 Hz συνδέονται με την αίσθηση της χαλάρωσης και με τη συγκέντρωση, ενώ το να είναι κάποιος σε πλήρη εγρήγορση συνδέεται με τα κύματα Βήτα των 13 έως 30 Hz.

Ο W Grey Walter επαλήθευσε το γεγονός ότι άτομα που βιώνουν τρεμοπαίγματα φωτός μέσα στο φάσμα συχνότητας των κυμάτων Άλφα θα μπορούσαν να βιώσουν δυνατές επιδράσεις, που κυμαίνονται από επιληπτικές κρίσεις μέχρι και οράματα που προκαλούν ηρεμία. Οι επιδράσεις αυτές μπορεί να είναι τόσο έντονες που πλέον εκτιμάται ότι το 5% των επιληπτικών μπορεί να έχουν κρίσεις που προήλθαν από τρεμόπαιγμα φωτός και σε κάποιες περιπτώσεις, από μοτίβα που αποτελούνται από λωρίδες χρωμάτων που παρουσιάζουν μεγάλο κοντράστ. Ως αποτέλεσμα, τα στροβοσκοπικά φώτα θεωρούνται δυνάμει επικίνδυνα εάν λάμπουν σε συχνότητες μεταξύ 5 και 30 Hz, που είναι η συχνότητα τρεμοπαίγματος του φωτός που μπορεί να δημιουργήσει επιληπτικές κρίσεις σε όσους έχουν φωτοευαίσθητη επιληψία. Στη Βρετανία, έχει γίνει σύσταση για τα στροβοσκοπικά φώτα που λάμπουν σε νυχτερινά κέντρα ώστε να έχουν συχνότητα μικρότερη από 5 Hz. Αυτή η αυξανόμενη ενημέρωση για τις επιδράσεις του τρεμοπαίγματος των φώτων σε κάποιους επιληπτικούς εφαρμόζεται πλέον και σε κάποια τηλεοπτικά προγράμματα που σε κάποιες περιπτώσεις προειδοποιούν για την ύπαρξή τους. Ωστόσο, αυτά τα φώτα μπορεί να έχουν μια εντελώς διαφορετική επίδραση σε άτομα που δεν πάσχουν από επιληψία, καθιστώντας δυνατό στους θεατές αυτών των φώτων να βιώσουν μια αλλαγμένη κατάσταση διευρυμένης ή οραματικής συνείδησης, οπτικές παραισθήσεις και ψευδαισθήσεις.

Νευροψυχολογικές έρευνες έχουν παρατηρήσει πως εναλλακτικές καταστάσεις συνείδησης που συχνά περιγράφονται ως διευρυμένες ή οραματικές δημιουργούν μια σειρά από οικείες οπτικές επιδράσεις που μπορούν να διακριθούν σε τρία στάδια. Το πρώτο από αυτά χαρακτηρίζεται από φωτοβόλα χρώματα και γεωμετρικά σχήματα όπως πλέγματα, γραμμές, ζιγκ ζαγκ και ομόκεντροι κύκλοι. Κατά τη διάρκεια του δεύτερου σταδίου, το άτομο προσπαθεί να ερμηνεύσει αυτά τα τυχαία σχήματα και μεταλλάσσονται σε αναγνωρίσιμα αντικείμενα και οργανισμούς. Τελικά, το τρίτο στάδιο είναι αυτό της πλήρους ψευδαίσθησης, στην οποία το άτομο βιώνει περίπλοκα οράματα που τα εκλαμβάνει ως πραγματικότητα. Κατά τη διάρκεια της μετάβασης από το δεύτερο στο τρίτο στάδιο το άτομο συχνά βιώνει οράματα που περιγράφονται σα δίνη, στρόβιλος ή τούνελ. Στο δοκίμιό του, 'Accessing Alternity' (Προσπελάζοντας την Ενναλλακτικότητα), ο Bruce Harrah-Conforth, που εξετάζει τα οράματα του τρίτου σταδίου σε σχέση με τα γιουνγκιανά αρχέτυπα, υποθέτει ότι η εμπειρία της δίνης πιθανόν να αντιπροσωπεύει τη διαδικασία της γέννησης.

Μια επιπόλαια ματιά στην περιγραφή ενός νοητικού ταξιδιού με τη βοήθεια του κάκτου peyote στο 'The Varieties of Psychedelic Experience' (Οι Ποικιλίες της Ψυχεδελικής Εμπειρίας) περιγράφει λεπτομερειακά μια ευρέως όμοια πρόοδο από αφηρημένα γεωμετρικά σχήματα και χρώματα προς πλήρεις ψευδαισθήσεις. Παρομοίως, η περιγραφή του Robert Anton Wilson για μια συνεδρία με Μηχανή Ονείρων περιγράφει με λεπτομέρειες την κίνηση από έντονα φωτεινά αφηρημένα μοτίβα σε υπερφυσικά χρώματα στα σύμβολα από όλες τις μεγάλες θρησκείες.

Ο έμπειρος κινηματογραφιστής, εθνομουσικολόγος, ταχυδακτυλουργός και οραματιστής Harry Smith δημιούργησε πολυάριθμες αφηρημένες ταινίες στις δεκαετίες του 1940 και 1950, που είχαν αριθμηθεί και κοινώς ονομαστεί ως 'The Early Abstractions' (Οι Πρώιμες Αφαιρέσεις). Αυτές οι ταινίες αποτελούνται από αφηρημένα μοτίβα που δημιουργούνται από σχήματα όπως τελείες, κύκλους και πλέγματα και μεσουρανούν στην ψευδαίσθηση νούμερο 10, που παρουσιάζει πολλές αποκρυφιστικές αναφορές συμπεριλαμβανόμενων μορφών από πνεύματα και το Καβαλιστικό Δέντρο της Ζωής κατασκευασμένο από ανθρώπινα κρανία. Στις σημειώσεις του για τις πρώιμες αυτές ταινίες του, ο Smith τις περιέγραψε ως οργανωμένες σε συγκεκριμένα μοτίβα που προέρχονται από τους αλληλοσυνδεόμενους παλμούς των αναπνοών, της καρδιάς και των κυμάτων Άλφα και θα έπρεπε να παρατηρηθούν ταυτόχρονα..."

Αλλά ενώ η επιστημονική κατανόηση του εγκεφάλου είναι μια συγκριτικώς σύγχρονη ανάπτυξη, η γνώση για το αποτέλεσμα του τρεμοπαίγματος στο νου έχει μια αρκετά μακρύτερη ιστορία. Η τεχνική αυτή είχε χρησιμοποιηθεί σε πολλούς πολιτισμούς για να προκαλέσει εναλλακτικές καταστάσεις συνείδησης, μια μέθοδος για την εξερεύνηση εσωτερικών πραγματικοτήτων μαζί με άλλα εργαλεία που κυμαίνονται από την κατάποση παραισθησιογόνων φυτών μέχρι τη βίωση εκστατικών τελετών που περιλαμβάνουν τρυπήματα στο σώμα.

Πολλοί παραδοσιακοί πολιτισμοί και φυλές εμπλέκουν τελετές και ιεροτελεστίες μύησης όπου χρησιμοποιούν επαναλαμβανόμενο ερεθισμό από τελετουργικό χορό ή ρυθμό με στόχο τη δημιουργία εναλλακτικών καταστάσεων συνείδησης. Τέτοιες ρυθμικές κινήσεις θα μπορούσαν, όπως δηλώνει ο Bruce Harrah-Conforth, να προκαλέσουν επιδράσεις οπτικών τρεμοπαιγμάτων λόγω αλλαγών στην οπτική εστίαση και των κινήσεων του χορευτή σε σχέση με την πηγή του φωτός. Για παράδειγμα, οι τελετές Βουντού που λαμβάνουν χώρα σε περιοχές γεμάτες με καπνό που φωτίζονται από φλεγόμενα μαγκάλια, περιλαμβάνουν και ρυθμικό χορό που μπορεί να δημιουργεί την μετασχηματιστική νοητική λειτουργία που απαιτείται για την κατάληψη.

Ενώ η ρυθμική κίνηση και η μουσική ξεκάθαρα έχει μια σημαντική επίδραση στους συμμετέχοντες, δεν είναι ουσιώδης: ακόμα και η θέαση χωρίς την εστίαση του βλέμματος σε φλόγες μπορεί να δημιουργήσει μια επίδραση έκστασης και δίνει ακόμα περισσότερο έμφαση στη σημαντικότητα του φωτός. Τέτοιες τελετές μπορούν να ειδωθούν σε διάφορους πολιτισμούς, από τους αυστραλούς Yualai, που μυούν ένα αγόρι ως γιατρό δένοντάς τον στο έδαφος για μια νύχτα και ανάβοντας φωτιές ολόγυρά του, μέχρι φυσιογνωμιών όπως ο Michel de Nostradamus που όπως αναφέρεται, κοίταζε τον Ήλιο ενώ συγχρόνως κυμάτιζε τα δάκτυλά του πάνω από τα κλειστά του μάτια.

Στις εκπαιδευτικές πρακτικές των μάγων της Δύσης, όπως αυτές που γινόντουσαν τον 16ο αιώνα από τον John Dee και τον Edward Kelley, οι ερευνητές κοίταζαν σε γυαλισμένες κρυστάλλινες σφαίρες. Αυτή η διαδικασία βοηθούσε τον μαθητή, ή τουλάχιστον έτσι πιστευόταν, να δει και να επικοινωνήσει με υπερφυσικές ευφυΐες. Η διαδικασία απαιτούσε τη σωστή θέση της σφαίρας και, ακόμα σημαντικότερο, κάτι που ήταν δεδομένο για τους αποκρυφιστές της εποχής πριν τον 20ο αιώνα, την προσεκτική χρήση φωτισμού. Μετά την είσοδο του ηλεκτρισμού θεωρούμε το φως ως δεδομένο. Ωστόσο, για εκείνους που κοίταζαν μέσα στις κρυστάλλινες σφαίρες πριν από τέτοιες τεχνολογικές προόδους, το μοναδικό φως προερχόταν από καντήλια. Με την κατάλληλη τοποθέτησή τους για να φωτίζουν τη σφαίρα, είναι πιθανό ότι η διάθλαση του φωτός που τρεμόπαιζε μέσα από τον κρύσταλλο θα μπορούσε να δημιουργήσει την επίδραση του τρεμοπαίγματος σε αυτόν που την κοίταζε.

Πίσω στο ξενοδοχείο Beat τον Φλεβάρη του 1960, δύο μήνες μετά τη λαμπερή του επιφάνια, ο Gysin έλαβε ένα γράμμα από τον Ian Sommerville στο Cambridge. Ο φοιτητής των μαθηματικών κατασκεύασε μια απλή αλλά αποτελεσματική συσκευή τρεμοπαίγματος χρησιμοποιώντας μια περιστρεφόμενη πλατφόρμα από πικάπ και ένα σωληνοειδές αδράχτι με έναν αριθμό από σχισμές. Μέσα στο σωλήνα τοποθέτησε μια λάμπα 100 Watt. Όταν ο δίσκος περιστρεφόταν στις 78 στροφές, στριφογυρίζοντας το σωλήνα, οι σχισμές στον κύλινδρο δημιουργούσαν ένα τρεμόπαιγμα στη συχνότητα των κυμάτων Άλφα.

O Ian θα καθόταν μερικά εκατοστά μπροστά από τον περιστρεφόμενο σωλήνα με κλειστά τα μάτια, επιτρέποντας στο φωτεινό τρεμόπαιγμα να αστράφτει μέσα από τα βλέφαρά του στον αμφιβληστροειδή του, με τον ίδιο τρόπο που ο Gysin είχε βιώσει τις ψευδαισθήσεις του στο λεωφορείο. Ο Sommerville έγραψε για ένα καλειδοσκόπιο χρωμάτων που σταδιακά γινόντουσαν πιο περίπλοκα και όμορφα& Ο Sommerville συνέχισε να περιγράφει την επίδραση της μουσικής στο υπόβαθρο, σημειώνοντας πως η ρυθμική μουσική χρησίμευε για να προσαρμόσει τα οράματα στο ρυθμό του ήχου.

Οι δυο φίλοι συνεργάστηκαν σε πολυάριθμα προσχέδια αυτού που ο Gysin θα ονόμαζε 'Ονειρομηχανή'. Πειραματίστηκαν με διαφορετικά σχήματα σχισμών του σωλήνα ώστε να δημιουργήσουν διαφορετικές ταχύτητες τρεμοπαίγματος μέσα στη ζώνη συχνοτήτων του ρυθμού Άλφα, ακόμα και με ζωγραφιές στο εσωτερικό της κυλινδρικής δομής. Η συσκευή, που περιγράφηκε ως το πρώτο καλλιτεχνικό έργο που σχεδιάστηκε για να θεάται με κλειστά μάτια, έδωσε τη δυνατότητα στους θεατές της να εξερευνήσουν τον δικό τους εσωτερικό χώρο. Με τα λόγια του Gysin, οι Ονειρομηχανές κάνουν θεατή την θεμελιώδη τάξη που είναι παρούσα στην εγκεφαλική φυσιολογία.

Πρώιμα παραδείγματα της συσκευής σε λειτουργία μπορεί να δει κανείς σε συντομία στην ταινία μικρού μήκους 'Towers Open Fire' (Πύργοι Ανοίγουν Πυρ) που έγινε από τον Antony Balch με τη συνεργασία των Gysin και Burroughs. Η Ονειρομηχανή παρουσιάστηκε για πρώτη φορά επίσημα στο Παρίσι το 1962 στη μαζική έκθεση L' Object και παραδείγματα της μηχανής παρουσιάστηκαν κατά καιρούς σε υπόγειους χώρους τέχνης, σε μεγάλες γκαλερί και σε άλλες εκθέσεις. Αλλά αυτό έδωσε στην Ονειρομηχανή ένα χαρακτήρα έργου τέχνης και όχι μιας αληθινής συσκευής ή ενός εργαλείου για την εξερεύνηση του εσωτερικού μας χώρου.

Δεδομένης της περιόδου που κατασκευάστηκε, ήταν αναπόφευκτο να συνδεθεί με τα νοητικά ταξίδια που προκαλούσε το LSD, αλλά ο Gysin το είχε αντιληφθεί διαφορετικά και το παρουσίασε ως μια εμπειρία που δε χρειαζόταν τη χρήση ουσιών. Στο υπόλοιπο της ζωής του, ο Gysin θα βασανιζόταν από την πιθανότητα της μαζικής εμπορικής κατασκευής Ονειρομηχανών, αλλά τελικά μόνο μερικές είχαν κατασκευαστεί με επαγγελματικό τρόπο. Η ηρεμιστική εσωτερική εμπειρία της Ονειρομηχανής έχασε το παιχνίδι από τα θεαματικά μεγάλης κλίμακας σώου φώτων και από τα κοντσέρτα που χρησιμοποιούσαν ως καύσιμο την ολοένα αυξανόμενη διάθεση του LSD. Τελικά, η πρωτοπόρα και πρωτότυπη συσκευή απέτυχε να προκαλέσει το ευρύ ενδιαφέρον.

Μαγικές Ονειρομηχανές

Από τα τέλη της δεκαετίας του 1970 και πέρα, η μουσικός, καλλιτέχνης, συγγραφέας και μηχανικός Genesis P-Orridge προήγαγε την Ονειρομηχανή. Η P-Orridge τραγουδούσε και έπαιζε πολλά όργανα για τα συγκροτήματα Throbbing Gristle και Psychic TV και τα δύο συγκροτήματα παρήγαγαν κομμάτια που είχαν να κάνουν με την Ονειρομηχανή. Η πρώτη πλευρά του περίφημου άλμπουμ των Throbbing Gristle 'Heathen Earth' περιγράφηκε από τον Gysin ως ιδανικό soundtrack για να συνοδεύσει συνεδρίες θέασης της συσκευής τρεμοπαίγματος, ενώ οι Psychic TV έκαναν πολυάριθμες ηχογραφήσεις που θα μπορούσαν να διευκολύνουν τη χρήση της Ονειρομηχανής. Επιπρόσθετα, οι Temple Ov Psychic Youth, η μαγική ομάδα που βασίστηκε στους Psychic TV, διέσπειραν κι άλλες πληροφορίες για την Ονειρομηχανή. Αυτό λειτούργησε ως εξαιρετικά αποτελεσματική προώθηση για τη συσκευή και σε όλη τη δεκαετία του 1980 το ενδιαφέρον κάποιων πολιτισμιακών ομάδων για τη συσκευή μεγάλωσε, ενώ διάφοροι άνθρωποι κατασκεύαζαν τις δικές τους συσκευές σύμφωνα με σχέδια που είχαν δημοσιευτεί από την Temple Press. Η P-Orridge θα έγραφε αργότερα:

"Η Ονειρομηχανή μπορεί πραγματικά να επιδράσει. Μπορεί να βγάλει στην επιφάνεια το ίδιο μπλε φως που έχει αναφερθεί στην υψηλή αιγυπτιακή μαγεία και στα κείμενα των Σούφι. Η Ονειρομηχανή μπορεί να διευκολύνει το συνειδητό ονείρεμα έξω από τις κανονικές συνθήκες χώρου και χρόνου. Μπορεί να δημιουργήσει φυσιολογικές εκδηλώσεις αυτών των εναλλακτικών συνειδησιακών καταστάσεων. Είναι μια πρακτική διαδικασία επιτάχυνσης ενσυναισθητικής σύζευξης μέσα σε ομάδες που εργάζονται σε ψυχικές σφαίρες."

H Genesis P-Orridge μπροστά από μια Ονειρομηχανή

Με τον κλασικό υπόγειο τρόπο, η Ονειρομηχανή τελικά διασπάρθηκε όχι ως ένα φυσικό αντικείμενο αλλά ως ένα απαραίτητο αξεσουάρ, πλήρες με εύκολα στη χρήση τους σχέδια. Ήταν σχετικά απλή στην κατασκευή της και έτοιμη για άμεση χρήση στο σπίτι και οι άνθρωποι ξεκίνησαν να κατασκευάζουν τις δικές τους εκδοχές της μηχανής χρησιμοποιώντας σωλήνες, φώτα και παλιά πικάπ, αντηχώντας στην αρχική εφεύρεση του Sommerville.

Το στροβοσκοπικό φως έχει χαρακτηριστεί ως μια μέθοδος διέγερσης μιας ποικιλίας μαγικών και ψυχικών εμπειριών ενώ θεωρήθηκε ότι έχει επίδραση στις φυσιολογικές εγκεφαλικές λειτουργίες. Ενώ μπορεί να θεωρηθεί ότι έχει μια επιστημονική βάση επιδρώντας στην εγκεφαλική λειτουργία, έχει επίσης μια ιστορία που μπορεί να ανιχνευτεί μέσα από πολλές υπερβατικές εμπειρίες και ακόμα και παραφυσικά φαινόμενα.

Ίσως η επίδραση του τρεμοπαίγματος θα μπορούσε καλύτερα να κατανοηθεί ως προσιδιάζουσα και στις δύο κατηγορίες φαινομένων παρά τη φανερή αντίθεσή τους. Το τρεμόπαιγμα ανοίγει την πιθανότητα να προσεγγίσουμε τη σφαίρα της διευρυμένης και εναλλακτικής συνείδησης και των δυνατοτήτων που βρίσκονται εκεί. Αυτό που αποφασίζει να κάνει ο χρήστης με τη γνώση και της εμπειρία του από την επίδραση του τρεμοπαίγματος αποτελεί μια πρόκληση για το μέλλον.

Οι οδηγίες για την κατασκευή μιας Ονειρομηχανής είναι διαθέσιμες σε πολλά σημεία του Διαδικτύου καθώς επίσης έχουν δημοσιευτεί σε πολυάριθμα βιβλία. Είναι ωστόσο φανερό πως αυτή η συσκευή δεν είναι κατάλληλη για όσους έχουν προδιάθεση για επιληπτικές κρίσεις.

Εναλλακτικές καταστάσεις συνείδησης

Ακόμα και το να ξεκινήσει κανείς να εξετάζει την έννοια της συνείδησης είναι κάτι το δύσκολο και γεμάτο προβλήματα. Ευρέως μιλώντας, η κυρίαρχη κουλτούρα του Πρώτου Κόσμου εξισώνει τη γόνιμη κατάσταση της εγρήγορσης με τις φυσιολογικές λειτουργίες της συνείδησης. Άλλες συνειδησιακές καταστάσεις θεωρούνται γενικώς είτε ως μη παραγωγικές, όπως στον ύπνο όπου το υποκείμενο είναι κατά κάποιον τρόπο 'κλειστό προς τον κόσμο', ή αφύσικες και συχνά ανεπιθύμητες, όπως οι εναλλακτικές καταστάσεις συνείδησης. Ακόμα και η ονειροπόληση θεωρείται ένα είδος τεμπέλικης μη παραγωγικότητας.

Στη μεταφροϋδική Δύση, το υποσυνείδητο ακόμα θεωρείται συχνά ως αποθήκη ανεπιθύμητων αναμνήσεων και καταπιεσμένων ορμών που παραμένουν σε μεγάλο βαθμό μη προσβάσιμες εκτός από την περίπτωση που γίνονται φανερές μέσω των ονείρων και των γλωσσικών ολισθημάτων. Αντίθετα, κάποιες μη δυτικές κουλτούρες πιθανότατα κατανοούν τη συνείδηση με διαφορετικό τρόπο, αντιλαμβανόμενες τα όνειρα ως αποκαλυπτικά και τις εκστατικές καταστάσεις ως επιθυμητές καταστάσεις πρόσβασης σε πληροφορίες, αλλά και όπου μπορεί να λειτουργήσει η θεραπεία και η επικοινωνία με προγόνους ή άλλες οντότητες.

Παρά την απροθυμία του Πρώτου Κόσμου να εκτιμήσει την αξία των εναλλακτικών συνειδησιακών καταστάσεων, θα έπρεπε να είναι φανερό πως η συνείδηση δε θα έπρεπε να κατανοείται απλώς ως το να είναι κανείς κοιμισμένος ή σε εγρήγορση. Αντίθετα, η συνείδηση πιθανόν θα έπρεπε να εκλαμβάνεται ως ένα συνεχές που περιλαμβάνει καταστάσεις που κυμαίνονται από τον βαθύ ύπνο μέχρι την υπερδραστηριότητα, από τη νύστα μέχρι την κατάσταση έκστασης και από τη χαλάρωση μέχρι τις καταστάσεις που περιγράφονται ως υπό κατάληψη.

Η μείωση του ρυθμού των γεννήσεων είναι μια γνωστή υπόθεση στην Ιαπωνία, αλλά για τον φημισμένο εφευρέτη Δόκτωρ Yoshiro Nakamatsu, είναι μια ακόμα πρόκληση. Πριν από λίγο καιρό σε μια συνέντευξη τύπου στο Τόκυο, ο Nakamats, που προτιμά να προφέρεται το όνομά του χωρίς το 'u', απεκάλυψε μια νέα φιάλη ενός ερωτικού φίλτρου, ένα προϊόν που είχε πρωτοεμφανιστεί πριν από περίπου δύο δεκαετίες και που λέγεται ότι αυξάνει τα επίπεδα της ορμόνης DHEAS (dehydroepiandrosterone) στις γυναίκες όταν εφαρμοστεί στα γυναικολογικά τους σημεία.

Καθισμένος πίσω από το ακατάστατο γραφείο του στο σπίτι του, ο εφευρέτης είναι περήφανος για τη νέα εκδοχή του ερωτικού φίλτρου. Έχει ένα αρκετά μικρότερο δοχείο, κάτι που το κάνει ιδανικό για να το κουβαλάει η γυναίκα στην τσάντα της. Όταν μια γυναίκα ψεκαστεί με το ερωτικό φίλτρο, οι άντρες θα συνωστίζονται γύρω της, εξηγεί ο Nakamats με ενθουσιασμό, ντυμένος με μια αστραφτερή ασημένια γραβάτα, βελούδινη ζακέτα και γκρίζο παντελόνι. Με πάνω από 3000 εφευρέσεις, μεταξύ των οποίων και η συμβολή του στη δημιουργία των δίσκων floppy, ο 79χρονος εφευρέτης είναι παγκόσμια γνωστός για τις νεωτεριστικές του ιδέες.

Η διαδικασία μέσω της οποία σχεδιάζει νέες εφευρέσεις αποτελείται από τρία στοιχεία: θεωρία, πρακτική και έμπνευση. Για την τελευταία ο εφευρέτης επιμένει ότι πυροδοτείται από μια λάμψη σκέψης η οποία τελικά αναπτύσσεται στην πραγματική εφεύρεση. Εάν κάτι δεν έχει αυτά τα τρία στοιχεία, τότε δεν είναι εφεύρεση, δηλώνει, σε άπταιστα αγγλικά. Οι ιδέες βασίζονται σε νέες αρχές ή θεωρίες που δεν είχαν ποτέ πριν μελετηθεί από άλλους επιστήμονες. Αλλά από μόνες τους δεν αποτελούν εφευρέσεις. Μια εφεύρεση κατορθώνει το υψηλότερο επίπεδο εάν το όφελος μπορεί να επιδράσει σε όλους. Συνήθως οι άνθρωποι κάνουν εφευρέσεις για αγάπη ή για χρήματα. Εγώ τις κάνω για αγάπη.

Το σπίτι του Δρ Nakamats, που τελείωσε το 2005, αντιπροσωπεύει την αγάπη που έχει ο εφευρέτης για τη γη. Έχοντας μια μπροστινή είσοδο διακριτικά σχηματισμένη σαν δίσκο floppy, το τετραώροφο τσιμεντένιο κτίριο τροφοδοτείται, όπως ισχυρίζεται ο Nakamats, από 'κοσμική ενέργεια', η πηγή της οποίας είναι φορτισμένα σωματίδια (όπως πυρήνες ατόμων) που έρχονται από το εξωτερικό διάστημα σε ακτίνες που ταξιδεύουν με ταχύτητα που πλησιάζει αυτή του φωτός. Μια μαύρη 'κεραία' που καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος ενός από τους εξωτερικούς τοίχους, συλλέγει την ενέργεια και τη διανέμει σε έναν μετατροπέα που στη συνέχεια παράγει αρκετό ηλεκτρισμό για να τροφοδοτήσει ολόκληρο το κτίριο και υπάρχουν περίπου 30 ξενώνες, που σύμφωνα με τον Nakamats χρησιμοποιούνται από λαμπρές επιστημονικές προσωπικότητες από ολόκληρο τον κόσμο, οι οποίοι έχουν συναθροιστεί για να μοιραστούν νέες ιδέες. Καυχιέται ακόμα ότι το σύστημά του είναι τόσο παραγωγικό που πουλάει μέρος της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγει στην Εταιρία Ηλεκτρισμού του Τόκυο (TEPCO).

Δεδομένου ότι θεωρεί ότι οι κολόνες σε ένα κτίριο αποτελούν αδύναμο σημείο στη διάρκεια σεισμών, η δομή του κτιρίου του είναι σχεδιασμένη έτσι ώστε να μην περιλαμβάνει κολόνες. Οι τοίχοι και τα δοκάρια υποστήριξης του κτιρίου έχουν κατασκευαστεί από τσιμέντο, το μείγμα του οποίου αποτελεί μια ακόμα εφεύρεση του Nakamats. Το πλεονέκτημα του τσιμέντου μου, όπως λέει, δείχνοντας ένα σταυρωτό δοκάρι που βρίσκεται πάνω από δύο γυμνές κούκλες ραπτικής στο γραφείο του, βασίζεται στο ότι τα σωματίδια είναι μικρά, κάτι που επιτρέπει στα δοκάρια να είναι πιο λεπτά και πιο δυνατά από αυτά που κατασκευάζονται από το συνηθισμένο τσιμέντο.

Μια βόλτα στις εγκαταστάσεις αποκαλύπτει έναν λαβύρινθο από διαδρόμους και δωμάτια, κάποιοι όροφοι είναι βαμμένοι πράσινοι και κάποιοι τοίχοι είναι κόκκινοι. Στην περιοχή του γραφείου του, οι φάκελοι και άλλα περίεργα χρηστικά αντικείμενα είναι τοποθετημένα σε ψηλούς στύλους σχεδόν σε κάθε τραπέζι, ενώ υπάρχουν σωλήνες μέχρι το ταβάνι και γύρω στους τοίχους εκτίθενται ανθρώπινοι σκελετοί. Όλα αυτά δημιουργούν το στερεότυπο του χώρου εργασίας ενός τρελού επιστήμονα.

Αν και δεν είναι ανοιχτοί στο κοινό, ο Nakamats χρησιμοποιεί μια ποικιλία από ειδικά σχεδιασμένους χώρους για το καθημερινό του πρόγραμμα: ένα home theater που είναι εξοπλισμένο με μια οθόνη προβολής σε μέγεθος τοίχου και πλακάκια δαπέδου που εκπέμπουν θερμότητα και δεν σπάνε. Ένα δωμάτιο χαλάρωσης είναι διακοσμημένο με χρυσά έπιπλα για να μπλοκάρει τα ραδιοκύματα που είναι βλαβερά για τις διαδικασίες της σκέψης. Τέλος, ένα 'δυναμικό δωμάτιο' που μοιάζει με σαλόνι, χρησιμοποιείται για να δημιουργεί τις ιδέες του. Αλλά το να καταπιεί κανείς κάθε ισχυρισμό του Nakamats είναι πολύ πιο δύσκολο από το να πιει μια γουλιά από το 'Εγκεφαλικό Ποτό' του εφευρέτη, το οποίο αποτελείται από 13 βότανα και υποτίθεται ότι αυξάνει την εξυπνάδα και τη μακροζωία.

Ανεξάρτητα με το εάν οι ισχυρισμοί του αληθεύουν ή όχι, είχανε μια επίδραση για τον Nakamats. Το 2005, κέρδισε ένα βραβείο Ig Νόμπελ, μια παρωδία του Νόμπελ, για το γεγονός ότι φωτογράφισε κάθε γεύμα που είχε φάει από την ηλικία των 42 ετών και μετά, τον χρόνο που πιστεύει ότι αποτελεί την αρχή της κατωφερούς στροφής στη ζωή ενός ανθρώπου. Για να κερδίσει κανείς ένα βραβείο Ig Νόμπελ, θα πρέπει να κάνει κάτι που αρχικά θα προκαλέσει το γέλιο των ανθρώπων, αλλά στη συνέχεια θα τους κάνει να σκεφτούν, είπε ο Marc Abrahams, συνιδρυτής των Χρονικών της Απίθανης Έρευνας (Annals of Improbable Research), που οργανώνουν τα Ig Νόμπελ. Η επική φωτογραφική εργασία των γευμάτων του Δρ Nakamats κάνει και τα δύο, και μάλιστα με στυλ.

Ο λόγος που κρύβεται πίσω από τις φωτογραφίες μπορεί να βρεθεί στο 'Rebody', ένα από τα δεκάδες βιβλία που έχει γράψει ο Nakamats στο οποίο αναφέρει με λεπτομέρειες τον τρόπο για να ζήσει κανείς μια υγιή ζωή μέχρι της ηλικία των 144 χρόνων. Ήμουν περίεργος σχετικά με το πώς θα μπορούσα να επεκτείνω τη διάρκεια της ζωής μου, αναφέρει ο Nakamats για την έρευνά του. Βρήκα ότι τρώμε πάρα πολύ. Αυτό είναι που μειώνει τη διάρκεια της ζωής. Κατέληξε στο ότι ένα γεύμα την ημέρα είναι ιδανικό και πως το γεύμα αυτό θα πρέπει να είναι χαμηλό σε λιπαρά και να περιλαμβάνει περίπου 700 θερμίδες. Για ποτό, θα πρέπει να αποφεύγεται ο καφές καθώς δεν κάνει καλό στον εγκέφαλο. Ο αριθμός των ωρών ύπνου θα πρέπει να περιορίζεται σε έξι και θεωρεί καλή τη σταθερή κατανάλωση του Rebody 55, ενός διαιτητικού συμπληρώματος που έχει εφεύρει ο ίδιος, αποτελείται από 55 δημητριακά και άλλα στοιχεία και μπορεί να αναμειχθεί σε σούπες ή δημητριακά.

Στη βιβλιοθήκη του Δρ Nakamats, που η επιγραφή της εισόδου είναι γραμμένη με τα τυπικά γράμματα του εφευρέτη στα οποία το 'Ν' μοιάζει με κεραυνό, ενσαρκώνεται η δόξα του Nakamats. Δείγματα από Ιπτάμενα Παπούτσια, πλαστικά πρόσθετα για τα πόδια που η αναπήδηση που προκαλούν έχει ως αποτέλεσμα την ελαχιστοποίηση της φόρτισης στο σώμα κατά τη διάρκεια του τρεξίματος, μια μηχανή που εκτοξεύει μπάλες αυτόματα και η καρέκλα Cerebrex, που το ηλεκτρικό ρεύμα που την διατρέχει λέγεται ότι ανακουφίζει από το jet lag και βελτιώνει την όραση μετά από μια συνεδρία είκοσι λεπτών, μπορούν να βρεθούν αναμειγμένα με γράμματα από αξιωματούχους και βραβεία από πανεπιστήμια όλου του κόσμου. Μια φωτογραφία της πρώτης του εφεύρεσης, στην ηλικία των 5 ετών, που περιλάμβανε μετατροπές σε ένα μοντέλο αεροπλάνου, βρίσκεται κρεμασμένη απ' έξω.

Εκτίθεται ακόμα η εξέλιξη της πιο αναγνωρισμένης του δουλειάς, του δίσκου floppy. Ήμουν στη δεύτερη χρονιά μου στο Τμήμα Μηχανικών του Τόκυο, θυμάται για την αρχή της εφεύρεσής του. Τότε μου άρεσε πραγματικά να ακούω την Πέμπτη Συμφωνία του Beethoven. Αλλά πίστευα ότι ο συνδυασμός του σχετικά γρήγορου δίσκου των 78 στροφών, το κύλισμα της βελόνας στο αυλάκι του δίσκου και οι γρατζουνιές στον δίσκο παρήγαγαν έναν ήχο που δεν ήταν καθαρός.

Από το 1952, ανέπτυξε και πατένταρε διαδοχικά ένα εύκαμπτο (floppy) μέσο και ένα μέσο ανάγνωσης δεδομένων που τελικά θα κατέληγε σε μια σειρά από συμφωνίες δικαιωμάτων με την εταιρία IBM το 1979. Αν και αρκετοί ειδικοί αμφέβαλλαν για τους ισχυρισμούς του Nakamats ότι ήταν ο εφευρέτης, ο ίδιος καθώς και ένας αντιπρόσωπος της IBM αρνήθηκαν να σχολιάσουν τις λεπτομέρειες της συμφωνίας. Ωστόσο ο Nakamats, που είναι ενάντιος στο να αποκαλύψει στοιχεία κερδών για οποιαδήποτε από τις δουλειές του, επιμένει ότι όντως είναι ο πατέρας του δίσκου floppy.

Αν και λέγεται ότι χρεώνει πάνω από ένα εκατομμύριο Γιεν την ώρα για μια δημόσια ομιλία, ο Nakamats επιμένει ότι τα χρήματα δεν αποτελούν την κινητήριο δύναμή του και ότι χρηματοδοτεί μόνος του το ερευνητικό του έργο. Στην πραγματικότητα, τα τελευταία χρόνια φαίνεται ότι εστιάζεται σε πιο χειροπιαστά θέματα που πιστεύει ότι θα έχουν μια θετική επιρροή στον κόσμο.

Τον τελευταίο χρόνο, έκανε την τέταρτη αποτυχημένη του προσπάθεια να εκλεγεί κυβερνήτης του Τόκυο, συγκεντρώνοντας σχεδόν 86.000 ψήφους, τις υψηλότερες για κάποιον που είναι ανεξάρτητος υποψήφιος. Πιστεύει ότι η ολιστική του προσέγγιση στη σύλληψη μιας εφεύρεσης είναι τέλεια κατάλληλη για να αντιμετωπίσει τις ασθένειες της κοινωνίας ως πολιτικός και χωρίς αμφιβολία θα ξαναπροσπαθήσει.

Αν και τα μελλοντικά του σχέδια δεν είναι σίγουρα, ίσως η πρωτοπόρα φιλοσοφία που διαπνέει τον κόσμο του Nakamats μπορεί να εκφραστεί με τα λόγια του 'Τραγουδιού του Δρ Nakamats', τον προσωπικό του μουσικό σκοπό, που μπορούν να συνοψιστούν ως εξής: Κάνε μια προσπάθεια, εφηύρε και απόλαυσε, σκέψου και δημιούργησε όπως η μαγεία.

Και ναι, δεν έχει ακόμα πάρει πατέντα για μαγεία. Αλλά έχει χρόνο μπροστά του.

Η ταινία τρόμου του Wes Craven ‘Ο εφιάλτης στο δρόμο με τις λεύκες' (1984) παραμένει ένα από τα πιο δημοφιλή θρίλερ όλων των εποχών. Αλλά παρά το αλλόκοτο περιεχόμενό της βασίζεται σε μια πραγματική ασθένεια που ονομάζεται ‘αιφνίδιο απρόσμενο νυχτερινό σύνδρομο θανάτου' (Sudden Unexpected Nocturnal Death Syndrome SUNDS) και η οποία ενέπνευσε τον Craven για τη δημιουργία της ταινίας, όπως ο ίδιος δήλωσε στο περιοδικό Cinemafantastique το 2008.

Το σύνδρομο προσβάλλει κατά τα άλλα υγιείς νέους ανθρώπους στον ύπνο τους, αν και δεν οφείλεται σε κάποιον δαιμονικό άγνωστο με νύχια λεπίδες όπως τον πρωταγωνιστή της γνωστής ταινίας τρόμου.

Στην SUNDS που είναι γενετική ασθένεια, το σώμα αποτυγχάνει να συντονίσει κατάλληλα τα ηλεκτρικά σήματα που κάνουν την καρδιά να χτυπάει, λέει ο Matteo Vatta, βοηθός καθηγητής καρδιολογίας στο ιατρικό Κολέγιο του Baylor στο Houston. Η ασθένεια κυρίως προσβάλλει νέους ενήλικες, ιδιαίτερα όσους έχουν νοτιοανατολική ασιατική καταγωγή.

Η καρδιά μπορεί να είναι φυσιολογική για αρκετό καιρό και μετά μπορεί να σταματήσει ξαφνικά, σύμφωνα με τη δήλωση του Vatta. Συνήθως η καρδιά σταματάει τη νύχτα και στη νοτιοανατολική Ασία κάποτε προκαλούσε περισσότερους θανάτους σε νέους άνδρες από όσους προκαλούσαν τα αυτοκινητιστικά ατυχήματα.

Οι θάνατοι συμβαίνουν τη νύχτα γιατί η καρδιά χτυπάει πιο αδύναμα όταν κοιμούνται οι άνθρωποι. Όταν η καρδιά επιβραδύνεται στον ύπνο, τα ηλεκτρικά προβλήματα που προκαλούν το σύνδρομο SUNDS γίνονται πιο έντονα και ξεπερνούν την ικανότητα του σώματος να ρυθμίσει τον καρδιακό ρυθμό και έτσι προκαλείται ένας θανατηφόρος σπασμός. Έχουν υπάρξει κάποιες θεωρίες που συνδέουν την έναρξη του SUNDS με το άγχος που δημιουργούν οι εφιάλτες, αλλά δεν έχει παρουσιαστεί κάποια τέτοια συσχέτιση από επιστημονικές έρευνες που να μελετούν την επίδραση του περιεχομένου των ονείρων στους θανάτους από SUNDS.

Για την ώρα δεν υπάρχει αποτελεσματική θεραπεία για το SUNDS και δεν γνωρίζουμε ξεκάθαρα γιατί έχει την τάση να προσβάλλει νοτιοανατολικούς Ασιάτες πιο συχνά από άλλες ομάδες ανθρώπων. Το σύνδρομο είναι πολύ δύσκολο να ανιχνευθεί, ακόμα και με εξειδικευμένο ηλεκτροκαρδιογράφο, αναφέρει ο Vatta.

Οι γιατροί στις Ηνωμένες Πολιτείες και στην Ευρώπη αναγνώρισαν αρχικά την ασθένεια μεταξύ προσφύγων που είχαν απομακρυνθεί από τον πόλεμο του Βιετνάμ, σύμφωνα με αναφορά του Κέντρου για τον Έλεγχο Ασθενειών και για την Πρόληψη (Center for Disease Control and Prevention). Καθώς οι πρόσφυγες αυτοί άρχισαν να εγκαθίστανται στις Ηνωμένες Πολιτείες στα τέλη του 1970 και στις αρχές του 1980, μυστηριώδεις ιστορίες για φαινομενικά υγιείς νοτιοανατολικούς Ασιάτες που είχαν πεθάνει στον ύπνο τους, καθώς και για άλλους που φοβόντουσαν να κοιμηθούν λόγω του συνδρόμου, άρχισαν να εμφανίζονται στις εφημερίδες όλης της χώρα. Κι έτσι, γεννήθηκε ένας κινηματογραφικός 'εφιάλτης'.

Για αρκετούς έμπειρους χρήστες του Διαδικτύου, η ιστορία του John Titor δεν είναι κάτι καινούργιο, αν και υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που δεν έχουν συναντήσει αυτήν την περίεργη ιστορία ακόμα και τώρα που έχει καταλήξει αστικός μύθος. Έχοντας περάσει σχεδόν δέκα χρόνια από την εξαφάνισή του, ο John Titor ενέπνευσε στη συγγραφή ενός βιβλίου, μιας θεατρικής παράστασης, ακόμα και κινηματογραφικού σεναρίου, όπως επίσης πολλές διαδικτυακές σελίδες που επιχειρούν να αποδείξουν ή να απορρίψουν τους ισχυρισμούς του, ότι ήταν ταξιδιώτης του χρόνου που μας επισκέφτηκε από το κοντινό μέλλον.

Ξεκίνησε το Νοέμβριο του 2000 και συνεχίστηκε για μια περίοδο περίπου πέντε μηνών. Κάποιος που αυτοαποκαλούνταν Timetravel_0 (Ταξιδιώτης του χρόνου_0) άρχισε να στέλνει μηνύματα σχετικά με ταξίδια στο χρόνο σε διάφορους διαδικτυακούς χώρους συζητήσεων, στα οποία ισχυριζόταν πως είναι ταξιδιώτης του χρόνου από το έτος 2036. Οι πρώτες διαδικτυακές σελίδες όπου υπήρξαν δημοσιεύσεις του είναι οι Art Bell και η σελίδα του Time Travel Institute. Λίγο αργότερα, άλλαξε το όνομά του σε John Titor, αν και όπως φαίνεται δεν επρόκειτο για το αληθινό του όνομα.

Γιατί βρέθηκε εδώ;

Όπως έλεγε, ταξίδεψε πίσω στο χρόνο γιατί ήταν στρατιώτης από το έτος 2036 και είχε στρατολογηθεί από ένα κυβερνητικό πρόγραμμα ταξιδιών στο χρόνο. Αρχικά τον είχαν στείλει στο έτος 1975 για να ανακτήσει έναν φορητό υπολογιστή IBM 5100 ο οποίος χρειαζόταν για να γίνει μια μετάφραση μεταξύ κάποιων παλιών συστημάτων IBM και UNIX. Ισχυρίστηκε πως κάτι τέτοιο μπορούσε να γίνει με τον IBM 5100 λόγω κάποιων συγκεκριμένων εσωτερικών λειτουργιών του. Ο ίδιος είχε επιλεχθεί για τη συγκεκριμένη αποστολή, γιατί ο παππούς του είχε αναμειχθεί στη συναρμολόγηση και στον προγραμματισμό του συγκεκριμένου υπολογιστή. Η εμφάνισή του στο 2000 είχε να κάνει με την επιθυμία του να επισκεφτεί την οικογένειά του και το νεώτερο εαυτό του, καθώς επίσης να παρακολουθήσει τα αποτελέσματα του Ιού της Χιλιετίας που όπως έλεγε θα προκαλούσε χάος, αν και όταν ρωτήθηκε γιατί δεν επιβεβαιώθηκε η πρόβλεψή του, δήλωσε πως αποφεύχθηκε λόγω δικής του μεσολάβησης.

Για όσο καιρό έμεινε στο 2000/2001 ο Titor ξεκαθάρισε πως ο σκοπός του δεν ήταν να πείσει οποιονδήποτε πως ήταν γνήσιος ταξιδιώτης του χρόνου, αλλά πως έστελνε μηνύματα για να εκτιμήσει την αντίδραση των ανθρώπων στο να συναντήσουν κάποιον από το μέλλον τους. Ήταν πρόθυμος να δεχθεί ερωτήσεις και να συμμετάσχει σε συζητήσεις, όπως επίσης στο να δώσει πληροφορίες για τη χρονομηχανή του, να μοιραστεί την άποψή του για τον σύγχρονο κόσμο μας και να κάνει κάποιες προβλέψεις για το μέλλον, συμπεριλαμβανομένου του τρόπου που ο σύγχρονος πολιτισμός μας θα τερματίσει το 2015 σε έναν σύντομο αλλά ισοπεδωτικό παγκόσμιο πυρηνικό πόλεμο. Δημοσίευσε επίσης και έναν αριθμό από εικόνες της χρονομηχανής του καθώς και σκαναρισμένα σχέδια που έδειχναν τη λειτουργία της μηχανής. Ίσως μια από τις πιο πολυσυζητημένες (και πιθανότερα μικρότερης ευκρίνειας) φωτογραφίες του, έδειχνε τη χρονομηχανή να παραμορφώνει το φως από έναν δείκτη Λέιζερ, λόγω του βαρυτικού εκτοπίσματός της. Για τους λόγους αυτούς, όπως επίσης για το ότι δεν υπήρχε κάποιο εμφανές κέρδος που θα μπορούσε να αποκομίσει ο Titor από τις δηλώσεις του, κάποιοι άνθρωποι τον πίστεψαν ως γνήσιο ταξιδιώτη από το μέλλον.

Στις 24 Μαρτίου του 2001, ο Titor είπε πως σκόπευε να επιστρέψει στη δική του εποχή και παρά την εμφάνιση αρκετών που προσπάθησαν να εξαπατήσουν το κοινό προσπαθώντας να τον μιμηθούν, τίποτε δεν ακούστηκε ξανά από αυτόν. Υπήρξε ένας ισχυρισμός ότι υπάρχει ένα βίντεο που τον δείχνει να επιστρέφει πίσω στην εποχή του, αλλά ποτέ δεν εμφανίστηκε κάτι τέτοιο στο Διαδίκτυο.

Η χρονομηχανή του Titor

Ο Titor περιέγραψε τη χρονομηχανή του ως μια C204 μηχανή εκτροπής χρόνου και εκτοπισμού βαρύτητας (C204 time distortion gravity displacement machine) που κατασκευάστηκε το 2034 από την General Electrics. Ζύγιζε περίπου 230 κιλά και ήταν προσαρμοσμένη στο σκελετό μιας Chevrolet Corvette Convertible του 1966. Η μηχανή δεν μπορούσε να ταξιδέψει στο χώρο, παρά μόνο στο χρόνο. Σύμφωνα με τον John Titor, η χρονομηχανή του είχε έξι βασικά χαρακτηριστικά:

1. Δύο μονάδες μαγνητικής αποθήκευσης για διπλές σημειακές ανωμαλίες μικροσκοπικής κλίμακας.
2. Έναν πολλαπλασιαστή έγχυσης ηλεκτρονίων για τη μεταβολή των σημειακών ανωμαλιών της μάζας και της βαρύτητας.
3. Ένα σύστημα ψύξης και διόδου ακτινών X.
4. Αισθητήρες βαρύτητας.
5. Τέσσερα κύρια ρολόγια Καισίου.
6. Τρεις κύριες υπολογιστικές μονάδες.

Ο Titor τροφοδοτούσε τη μηχανή του με συντεταγμένες, στη συνέχεια ακουγόταν ένα προειδοποιητικό σήμα και αναβόσβηνε ένα φως, ενώ ακολουθούσε αντίστροφη μέτρηση. Στη συνέχεια, ένιωθε την έλξη λόγω της επιτάχυνσης 2G από τη βαρύτητα που δημιουργούταν απ' τη μηχανή και η χρονομηχανή επιταχυνόταν καθώς το φως καμπτόταν γύρω από αυτή. Εκτός από αποθέματα συμπιεσμένου αέρα, η μοναδική πηγή οξυγόνου ήταν ένας θύλακας αέρα που παγιδευόταν γύρω από το όχημα. Υπολόγιζε πως η ταχύτητα του ταξιδιού ήταν δέκα χρόνια την ώρα και δήλωσε πως στην εποχή του γινόντουσαν προσπάθειες αύξησης της ακρίβειας για τον καθορισμό της χρονικής στιγμής στην οποία κατευθυνόταν η συσκευή.

Σύμφωνα με τον Titor, η φύση του ταξιδιού στο χρόνο και το τι θα πρέπει να αναμένεται από αυτό εξηγείται μέσω του μοντέλου Everett-Wheeler της Κβαντικής Φυσικής, ή όπως συχνά αποκαλείται, θεωρία των Πολλαπλών Συμπάντων, το οποίο στην εποχή του Titor αποδεικνύεται πως είναι σωστό. Απλοποιημένα, αυτό σημαίνει πως κάθε γεγονός που μπορεί να έχει πάνω από μια έκβαση, θα έχει ως αποτέλεσμα κάθε πιθανή έκβαση και κάθε τέτοια έκβαση θα είναι το σημείο εκκίνησης ενός νέου παράλληλου σύμπαντος, η κοσμικής γραμμής. Ο Titor εξήγησε πως η σχέση του παραπάνω με το ταξίδι στο χρόνο είναι ότι οι ταξιδιώτες δεν εισέρχονται στο δικό τους παρελθόν γιατί η παρουσία τους θα προκαλούσε αλλαγές που με τη σειρά τους θα δημιουργούσαν ένα συνεχώς επεκτεινόμενο σύνολο νέων συμπάντων. Αντ' αυτού, ο ταξιδιώτης του χρόνου μπαίνει σε έναν σχετικά κοντινό κόσμο που η παρουσία του δε θα προκαλέσει μεγάλη αύξηση στον αριθμό των πιθανών κόσμων.

Οι προβλέψεις του Titor

Τα περισσότερα από αυτά που έχει προβλέψει ο Titor για τα γεγονότα που μεσολαβούν μεταξύ του 2000 και του 2036 επικεντρώνονται σε έναν τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο που ακολουθείται από δύο δεκαετίες ανάρρωσης. Σύμφωνα με τον Titor, η περίοδος των συγκρούσεων ξεκινάει την εποχή των εκλογών για την προεδρεία της Αμερικής το 2004-2005 όπου τοποθετούνται οι σπόροι για έναν δεύτερο αμερικανικό εμφύλιο πόλεμο. Η φύση των συγκρούσεων περιγράφεται ως αναταραχή που θα προέλθει από επιθετικές τακτικές της αστυνομίας και του κράτους στους πολίτες και που θα οδηγήσει σε έντονα βίαια επεισόδια μέχρι που αγροτικές και αστικές περιοχές θα στραφούν η μία ενάντια στην άλλη.

Μέχρι το 2015 ο εμφύλιος πόλεμος θα έχει λήξει αποτελεσματικά εφόσον η Ρωσία θα ξεκινήσει μια σειρά πυρηνικών επιδρομών στις περισσότερες μεγάλες αμερικανικές πόλεις, εξολοθρεύοντας έτσι την ομοσπονδιακή κυβέρνηση. Την ίδια στιγμή, οι περισσότερες αστικές περιοχές του κόσμου θα έχουν επίσης προσβληθεί, πολλές από πυρηνικά χτυπήματα, με θανάτους που θα φτάνουν τα τρία εκατομμύρια ανθρώπων. Οι περισσότερο προσβεβλημένες περιοχές θα είναι η Ευρώπη, η Αφρική και η Αυστραλία.

Μέχρι το 2036 ο κόσμος θα έχει αλλάξει σημαντικά. Η Αμερική θα έχει πέντε Πολιτείες με πρωτεύουσα τη Nebraska και θα αποτελείται από αποκεντρωμένες, στενά συνδεδεμένες, αγροτικές κοινότητες. Θα δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στη θρησκεία, στην αλληλεπίδραση μεταξύ των ανθρώπων και οι άνθρωποι θα είναι αυτάρκεις εφόσον θα μπορούν να εργάζονται μέρος της ημέρας στους αγρούς για να παράγουν τρόφιμα. Το νερό θα είναι ακόμα μολυσμένο με ραδιενέργεια και θα πρέπει να φιλτράρεται. Παρά την ύπαρξη του πολέμου και τις προσπάθειες για τη δημιουργία μιας νέας κοινωνίας από τα απομεινάρια της παλιάς, η τεχνολογία δε θα έχει σημαντικές απώλειες. Ο Titor ανέφερε ένα σύστημα από ταχύτατα τραίνα για μετακίνηση μεταξύ των πόλεων, καθώς επίσης την ύπαρξη διαστημικών ταξιδιών, γενετικής μηχανικής και φυσικά, ταξιδιού στο χρόνο.

Εκτός από τις εμφύλιες συγκρούσεις στην Αμερική και τον τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Titor έκανε κάποιες άλλες σημαντικές προβλέψεις:

• Η Αμερική θα κηρύξει πόλεμο στο Ιράκ, με τον ισχυρισμό ότι το Ιράκ έχει πυρηνικά όπλα. Ο Titor έκανε τη συγκεκριμένη πρόβλεψη αρκετά χρόνια πριν γίνει εμφανές ότι θα γίνει πόλεμος με το Ιράκ. Ισχυρίστηκε επίσης, πως δε θα βρίσκανε όπλα μαζικής καταστροφής στο Ιράκ.
• Πόλεμος θα ξεσπάσει μεταξύ του Ισραήλ και των Αράβων γειτόνων του και θα χρησιμοποιηθούν όπλα μαζικής καταστροφής.
• Η Κορέα, η Ταϊβάν και η Ιαπωνία θα προσαρτηθούν στην Κίνα καθώς η Δύση θα γίνεται ασταθής.
• Στις αρχές του 2000 το CERN θα θέσει τα θεμέλια για το ταξίδι στο χρόνο. Το φθινόπωρο του 2001, αφού είχε φύγει ο Titor, το CERN ανακοίνωσε πως η δημιουργία μικροσκοπικών μαύρων τρυπών ήταν δυνατή.
• Η ασθένεια των τρελών αγελάδων θα παραμείνει ζήτημα υγείας στην Αμερική αλλά δε θα παίζει τόσο μεγάλο ρόλο.
• Γενετικά μεταλλαγμένη τροφή θα χρησιμοποιείται για να παραχθούν υβριδικοί σπόροι που θα έχουν επιζήμια αποτελέσματα στην υγεία του πληθυσμού.

Εάν αληθεύει η θεωρία των Πολλαπλών Συμπάντων, όπως υποστήριξε ο Titor, αυτό θα έχει συνέπειες στους ισχυρισμούς του ότι είναι ταξιδιώτης του χρόνου, καθώς επίσης θα επηρεάσει την αξιολόγηση των προβλέψεών του. Εάν πρόκειται να πιστέψουμε την ιστορία του, χρειάζεται επίσης να δεχτούμε ότι μας επισκέφτηκε από ένα κοντινό παράλληλο σύμπαν που έχει μικρές διαφορές από το δικό μας και μάλιστα με 2% ασυμφωνία, όπως ο ίδιος έχει ισχυριστεί. Συνεπώς, κάποιες από τις προβλέψεις του για το δικό μας μέλλον ίσως να είναι εσφαλμένες, αλλά υπάρχουν πολλές πιθανότητες κάποιες άλλες προβλέψεις του να επαληθευτούν. Καθώς λοιπόν θα πλησιάζουμε στην εποχή του, η επαλήθευση ή διάψευση των λεγομένων του θα αποκαλύψει και το εάν έλεγε αλήθεια.

Η ιστορία του έκανε τον γύρο του Διαδικτύου πολλές φορές για σχεδόν δέκα χρόνια, με κάποιους να προσπαθούν να αποδείξουν πως πρόκειται για μια καθαρή απάτη, ενώ άλλοι προτείνουν επιχειρήματα και στοιχεία για να υποστηρίξουν τον ισχυρισμό του Titor ότι είναι ταξιδιώτης του χρόνου από το 2036. Τα επιχειρήματα κατά του Titor είναι όμως αρκετά καταδικαστικά. Για παράδειγμα, έχει δειχθεί πως η φωτογραφία που απεικονίζει την κάμψη της ακτίνας Λέιζερ είναι πλαστή και η εξήγηση του Titor για τη χρήση μικροσκοπικών μαύρων τρυπών για να ταξιδέψει στο χρόνο φαίνεται πως είναι επιστημονικά αδύνατη. Επίσης, εάν όπως λέει, είχε παρέμβει για να εμποδίσει καταστροφές που θα προκαλούνταν από τον Ιό της Χιλιετίας (Millennium Bug), τότε σύμφωνα με την εξήγησή του για τη θεωρία των Πολλαπλών Συμπάντων της Κβαντομηχανικής το δικό μας σύμπαν θα είχε αποκλίνει σημαντικά από το δικό του.

Για όσους θέλουν να βρουν την αλήθεια μόνοι τους, υπάρχουν πολλές σελίδες στο Διαδίκτυο που διατηρούν αρχεία των μηνυμάτων που είχε στείλει ο John Titor. Σε τελική ανάλυση όμως, ίσως η πιο ενδιαφέρουσα όψη της ιστορίας του Titor είναι το γεγονός ότι ένα τέτοιο φαινόμενο που θα μπορούσε εύκολα να αγνοηθεί και να περάσει απαρατήρητο, απασχόλησε τόσους πολλούς ανθρώπους για τόσο πολύ καιρό. Η ιστορία διηγείται και συζητείται σε πολλές ιστοσελίδες και άνθρωποι έχουν ξοδέψει πολύ χρόνο και ενέργεια για να υποστηρίξουν ή για να καταρρίψουν τους ισχυρισμούς του Titor. Είναι ακόμα αξιοσημείωτο για μια ιστορία αυτής της φύσης, να επεκταθεί σε τόσους τύπου μέσων ενημέρωσης, από το Διαδίκτυο, σε βιβλίο μέχρι και σ' ένα μπαλέτο!

Οι ταξιδιώτες του χρόνου δεν απολαμβάνουν μεγάλης συμπάθειας στον κόσμο μας. Θα μπορούσε κανείς να υποθέσει, πως οποιοσδήποτε αυθεντικός ταξιδιώτης από το μέλλος που θα αποκάλυπτε αυτήν του την ιδιότητα, θα συλλαμβάνονταν και θα θεωρούνταν ως παραπλανημένος και επικίνδυνος. Είναι εύκολο να καταλάβει κανείς τον λόγο.

Προς το τέλος του Ιουλίου 2009, ο Mark Paul Warren από τη Νέα Ζηλανδία, ετών 26, κρίθηκε αθώος λόγω ψυχικής διαταραχής, όταν σκότωσε δύο ανθρώπους το 2007 καθώς οδηγούσε επικίνδυνα κοντά στο αεροδρόμιο του Auckland στο Mangere. Ο Warren, που δεν είχε δίπλωμα οδήγησης, οδηγούσε με 166 χιλιόμετρα την ώρα όταν έπεσε πάνω σε ένα άλλο αυτοκίνητο και οι επιβάτες των δύο οχημάτων σκοτώθηκαν ενώ ο Warren και ο άλλος οδηγός επιβίωσαν αφού έμειναν αρκετούς μήνες στο νοσοκομείο. Όταν εξήγησε στην αστυνομία ότι βρισκόταν σε μια χρονομηχανή και χρειαζόταν να ξεπεράσει το όριο των 100 χιλιομέτρων την ώρα ώστε να γίνει αόρατος, στάλθηκε σε μια υπηρεσία στο Hamilton που ήταν εξειδικευμένη στην αντιμετώπιση οξέων νοητικών ασθενειών. (NZPA, 31 Ιουλίου 2009).

Ο Michael McDermott, ετών 43, είπε ότι τον Δεκέμβριο του 2000, όταν μπήκε στο γραφείο της εταιρίας λογισμικού στη Βοστόνη όπου εργαζόταν, πίστευε πως εισέβαλλε σε μια χρονοπύλη που τον μετέφερε σε ένα οχυρό του Χίτλερ στο 1940. Ο Αρχάγγελος Μιχαήλ του είχε υποσχεθεί μια ψυχή ως ανταμοιβή εάν σκότωνε μέλη της ανώτατης διοίκησης των Ναζί και εμπόδιζε έτσι το Ολοκαύτωμα. Ο τελευταίος Ναζί ήταν εκεί, σύμφωνα με την εξομολόγηση του McDermott, και τον σκότωσε πυροβολώντας τον. Και ο Χίτλερ ήταν επίσης εκεί και τον πυροβόλησε κι εκείνον. Η αποστολή του είχε εκτελεστεί. Είχε μια ψυχή.

Στην πραγματικότητα, είχε σκοτώσει επτά συναδέλφους του με ένα πυροβόλο όπλο και ένα τουφέκι, ενώ οι συνεργάτες του τρομοκρατημένοι είχαν κρυφτεί κάτω από τα γραφεία τους και εκλιπαρούσαν για τη ζωή τους. Τον Απρίλιο του 2002, δικαστήριο της Μασαχουσέτης τον καταδίκασε για φόνο πρώτου βαθμού για όλους όσους σκότωσε, αφού το σώμα ενόρκων συμφώνησε με τον μηνυτήριο ισχυρισμό, ότι ο McDermott επιχείρησε να εμφανιστεί ως παράφρων ενώ στην πραγματικότητα ήταν θυμωμένος με την εταιρία που είχε παρακρατήσει αμοιβές για να πληρώσει απλήρωτους φόρους. (D.Telegraph, 25 Απριλίου 2002).

Ο μεγάλος επιταχυντής αδρονίων (LHC), που απέτυχε να τερματίσει την ύπαρξή μας δημιουργώντας μικροσκοπικές μαύρες τρύπες, πρωταγωνιστούσε σε μια από τις πιο επιτυχημένες πρωταπριλιάτικες φάρσες του 2010: πρόκειται για μια αναφορά που αφορούσε σε μια προσπάθεια για σαμποτάζ στον επιταχυντή από έναν περίεργα ντυμένο νέο άντρα, που φορούσε παπιγιόν και ένα κοστούμι τουΐντ. Ο εισβολέας, που είπε ότι λεγόταν Eloi, υποτίθεται ότι εντοπίστηκε από την ασφάλεια του CERN να τριγυρίζει στις αποθήκες και έψαχνε να βρει καύσιμα για την τροφοδοτική μονάδα της χρονομηχανής του η οποία έμοιαζε με μπλέντερ. Στο σημείο αυτό, οι περισσότεροι κατάλαβαν την αναφορά στον γνωστό Doctor Who (ήρωα σειράς επιστημονικής φαντασίας που σχετίζεται με ταξίδια στο χρόνο). Το αστείο εμφανίστηκε στο CNET (διαδικτυακό περιοδικό που ασχολείται με τον χώρο των ηλεκτρονικών) στο τμήμα 'Crave' και είχε τον τίτλο: Άνδρας συνελήφθη στο LHC ισχυριζόμενος ότι έρχεται από το μέλλον. Δήλωσε ότι από εκεί όπου έρχομαι δεν υπάρχουν κράτη και επίσης είπε ότι η ανακάλυψη του μποζονίου Higgs οδήγησε σε απεριόριστη δύναμη, πράγμα που αποτελούσε και τον σκοπό του ταξιδιού του: είχε έρθει για να εμποδίσει την ανακάλυψή του. (Crave, 1 Απριλίου 2010).

Το παραπάνω αστείο πιθανόν να άντλησε έμπνευση από μια άποψη του Dennis Overbye που δημοσιεύτηκε στους New York Times τον Οκτώβριο του 2009, που σχολίαζε δημοσιεύσεις δύο φυσικών οι οποίοι αναζητούσαν να εξηγήσουν την 'κακή τύχη' του LHC, όπου μια σειρά από βλάβες εμπόδισε τη διεξαγωγή σημαντικών πειραμάτων που επιχειρούσαν να ανιχνεύσουν το περιβόητο μποζόνιο Higgs. Σε δημοσιεύσεις με τίτλους όπως 'Αναζήτηση για μελλοντική επίδραση από τον LHC' (Search for Future Influence From LHC), που είχαν αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του τμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου Cornell (arXiv.org), ο ιάπωνας φυσικός Masao Ninomiya και ο δανός πρωτοπόρος της Θεωρίας Χορδών Holger Bech Nielsen πρότειναν, μισοαστεία, ότι το μποζόνιο Higgs ήταν τόσο αποστρεφόμενο τη φύση που με κάποιον τρόπο δημιουργήθηκε μια αναδίπλωση στο χρόνο για να εμποδιστεί η ανακάλυψή του.

Οι πληθυσμοί των Εβραίων σε όλο τον κόσμο μοιράζονται κάτι παραπάνω από την παράδοση και τους κανόνες, έχουν επίσης κοινό γενετικό υπόβαθρο. Αυτό είναι το συμπέρασμα από την περιεκτικότερη γενετική μελέτη που έχει γίνει μέχρι στιγμής με στόχο να ανιχνεύσει τη γενεαλογία των Εβραίων. Σε μια έρευνα που περιλάμβανε πάνω από 200 Εβραίους από πόλεις που άνηκαν σε τρεις διαφορετικές χώρες, οι ερευνητές βρήκαν ότι όλοι τους κατάγονταν από μια αρχική κοινωνία που έζησε πριν από 2500 χρόνια στη Μεσοποταμία.

Ο Harry Ostrer του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, η ομάδα του οποίου έκανε την έρευνα (η έρευνα δημοσιεύτηκε στο American Journal of Human Genetics), παρομοίασε τους σύγχρονους εβραϊκούς πληθυσμούς με μια σειρά από γενετικά νησιά που είναι διεσπαρμένα σε ολόκληρο τον κόσμο. Ο κύριος λόγος που οι Εβραίοι συνεχίζουν να σχηματίζουν μια ξεχωριστή γενετική ομάδα, παρά την ευρεία τους κατανομή σε όλον τον κόσμο, είναι η αποκλειστικότητα της εβραϊκής θρησκείας και οι στενοί περιορισμοί που επιβάλλει στο γάμο με όσους βρίσκονται έξω από την εβραϊκή πίστη.

Ο συνεργάτης του Ostrer, Gil Atzmon, του Ιατρικού Κολεγίου Albert Einstein στο Πανεπιστήμιου Yeshiva της Νέας Υόρκης, αναφέρει ότι οι θρησκευτικές παραδόσεις και κανόνες που μοιράζονται όσοι είναι Εβραίοι σε όλο τον κόσμο, μαζί με την απομόνωσή τους από τους μη Εβραίους γείτονές τους, σημαίνει ότι οι Εβραίοι μοιράζονται πολλά περισσότερα γονιδιακά τμήματα μεταξύ τους, από όσα μοιράζονται με όσους δεν είναι Εβραίοι.

Ο εξωτερικός Γάμος

Οι εβραϊκοί κανονισμοί κάνουν δύσκολο τον προσηλυτισμό μη Εβραίων στην κοινωνία τους. Οι κοινωνίες που δέχονται άτομα που δεν είναι Εβραίοι, απαιτούν από αυτούς να ξοδέψουν αρκετά χρόνια για να μελετήσουν τις παραδόσεις και τους κανόνες του Ιουδαϊσμού. Οι πιο οξυδερκείς Εβραίοι παντρεύονται άλλους Εβραίους, κάτι που περιορίζει το γενετικό ανασυνδυασμό με άλλους πληθυσμούς, αν και στον προηγούμενο αιώνα κάποιες κοινωνίες έγιναν πιο δεκτικές στο γάμο με άτομα εκτός της πίστεώς τους.

Ο Atzmon και οι συνεργάτες του μελέτησαν το DNA από 237 Εβραίους από τη Νέα Υόρκη, το Σηάτλ και τη Ρώμη, που αντιπροσώπευαν ομάδες από Τούρκους, Έλληνες, Ιταλούς, Σύριους, Ιρανούς, Ιρακινούς και Εσκενάζυ. Ερεύνησαν για γενετικές ομοιότητες ανάμεσα σε αυτούς τους πληθυσμούς και σύγκριναν το γενετικό τους υλικό με το DNA από 418 άτομα που δεν ήταν Εβραίοι.

Η έρευνα συνέκρινε δύο εκατομμύρια ξεχωριστούς δείκτες DNA, γνωστούς ως SNP (γενετικός δείκτης είναι ένα γονίδιο ή μια αλληλουχία στο DNA με γνωστή τοποθεσία σε ένα χρωμόσωμα που χρησιμοποιείται για να ταυτοποιήσει κύτταρα, άτομα ή είδη). Αυτός ο αριθμός είναι τετραπλάσιος από αυτόν που είχε χρησιμοποιηθεί σε προηγούμενες έρευνες. Είμαστε οι πρώτοι που αναλύσαμε διαφορές ευρείας κλίμακας σε γονιδιώματα, λέει ο Atzmon.

Η ομάδα του Atzmon βρήκε ότι οι δείκτες SNP (single nucleotide polymorphism) σε γενετικά τμήματα με 3 εκατομμύρια βάσεις του DNA ή μακρύτερα, ήταν δέκα φορές πιο πιθανό να είναι πανομοιότυποι μεταξύ Εβραίων από όσο μεταξύ μη Εβραίων. Αναφέρει ότι συνολικά, η γενετική ομοιότητα μεταξύ των Εβραίων είναι ισοδύναμη με αυτό που θα αναμενόταν μεταξύ ξαδέλφων πέμπτου βαθμού σε έναν τυχαίο πληθυσμό. Τα αποτελέσματα της ανάλυσης επίσης αντιστοιχούν σε βιβλικές αναφορές για το πεπρωμένο των Εβραίων. Χρησιμοποιώντας την ανάλυση που έκαναν στο DNA οι συγγραφείς έψαξαν τα ίχνη των προγόνων όλων των Εβραίων από την Περσία και τη Βαβυλώνα που σήμερα αποτελούν μέρος του Ιράν και του Ιράκ.

Εξορία από τη Βαβυλώνα

Το γενετικό δέντρο δείχνει ότι μεταξύ 100 και 150 γενεές πριν, κάτι που αναλογεί σε 2500 χρόνια, ο αρχικός πληθυσμός διαχωρίστηκε στα δύο και οι μισοί Εβραίοι διασκορπίστηκαν στην Ευρώπη και στη Βόρεια Αφρική, ενώ το υπόλοιπο μισό παρέμεινε στη Μέση Ανατολή. Αυτό αντιστοιχεί σε αναφορές για την εξορία των Εβραίων το 587 π.Χ. από τον Βαβυλωνιακό βασιλιά Ναβουχοδονόσορ.

Η γενετική ανάλυση δείχνει ότι μεταξύ των σύγχρονων Εβραίων, οι πληθυσμοί που γενετικώς είναι περισσότερο όμοιοι είναι εκείνοι που προέρχονται από το Ιράκ και το Ιράν. Οι υπόλοιποι μοιράζονται περισσότερο το ίδιο DNA με μη Εβραίους Ευρωπαίους και Βόρειους Αφρικάνους, κάτι που ίσως απαντάει στο γιατί πολλοί Εβραίοι των οποίων οι πρόσφατοι πρόγονοι έζησαν στην Ευρώπη ή στη Συρία, έχουν ξανθά μαλλιά ή γαλανά μάτια.

Η ομάδα βρήκε γενετικά ίχνη από μια περίοδο έντονης μεταβλητότητας στον Ιουδαϊσμό κατά τη διάρκεια των χρόνων της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, όταν πάνω από το 10 τοις εκατό των πολιτών ήταν Εβραίοι. Μεταξύ των σύγχρονων μη Εβραίων Ευρωπαίων, οι Ιταλοί, οι Σαρδινοί και οι Γάλλοι είναι γενετικά πιο κοντά στους σύγχρονους Εβραίους, σύμφωνα με τα ευρήματα της ομάδας.

Η ψυχοκίνηση, που κάποιες φορές αναφέρεται και ως τηλεκίνηση ή άσκηση ελέγχου του νου επάνω στην ύλη, είναι η δυνατότητα να μετακινούνται αντικείμενα ή αλλιώς να επηρεάζονται ο ιδιότητες των αντικειμένων με τη δύναμη του νου. Από τις ψυχικές ικανότητες η ψυχοκίνηση είναι μια από τις σπανιότερες. Λίγοι είναι εκείνοι που κατάφεραν να επιδείξουν μια τέτοια ικανότητα και ακόμα και αυτές οι επιδείξεις αμφισβητούνται έντονα από τους σκεπτικιστές. Έχουν λοιπόν οι άνθρωποι ψυχοκινητικές δυνάμεις; Μήπως έχετε εσείς; Υπάρχει τρόπος να ελέγξετε και να αναπτύξετε αυτές τις ικανότητές σας;

Κάποιες περιπτώσεις μελέτης

Στη συνέχεια θα δούμε μια σύντομη ανασκόπηση περιστατικών που αναφέρονται σε ανθρώπους που επέδειξαν αξιοσημείωτες ψυχοκινητικές ικανότητες.

Stanislawa Tomczyk
Γεννήθηκε στη Πολωνία και τράβηξε το ενδιαφέρον των ερευνητών όταν αναφέρθηκε ότι γύρω της αναπτυσσόταν περίεργη και κάπως τρομακτική δραστηριότητα που είχε να κάνει με θορυβοποιά πνεύματα (poltergeist). Μπορούσε μερικώς να ελέγχει κάποιες τηλεκινητικές δυνάμεις, αλλά μόνο κάτω από ύπνωση. Σ' αυτή την υπνωτική κατάσταση η Tomczyk έπαιρνε μια άλλη προσωπικότητα που ονομαζόταν 'Μικρή Stasia' (Little Stasia) που μπορούσε να προκαλέσει αιώρηση σε μικρά αντικείμενα όταν η Tomczyk τοποθετούσε τα χέρια της δίπλα στα αντικείμενα αυτά. Στις αρχές του 1900 ένας ερευνητής, ο Julien Ochorowicz, παρακολούθησε αυτές τις αιωρήσεις από πολύ κοντά και παρατήρησε κάτι σα λεπτά νήματα να απορρέουν από τις παλάμες και τα δάκτυλά της, αν και είχαν επιθεωρηθεί προσεκτικά πριν από το πείραμα. Και δε φαινόταν πως πρόκειται για κάποιο κόλπο. Όταν το διάμεσο διαχωρίζει τα χέρια της, παρατήρησε ο Ochorowicz, το νήμα γίνεται λεπτότερο και εξαφανίζεται, δίνει την ίδια αίσθηση όπως ένας ιστός αράχνης. Εάν κοπεί με ψαλίδι η συνέχειά του αποκαθίσταται άμεσα. Το 1910, η Tomczyk εξετάστηκε από μια ομάδα επιστημόνων στο Εργαστήριο Φυσικής του Warsaw όπου προκάλεσε αξιοσημείωτα φυσικά φαινόμενα κάτω από αυστηρές ερευνητικές συνθήκες.

Nina Kulagina
Μία από τις πιο γνωστές και εξονυχιστικά ερευνημένες περιπτώσεις ισχυρισμού κατοχής ψυχοκινητικών δυνάμεων ήταν αυτή της Nina Kulagina, μιας γυναίκας από τη Ρωσία που ανακάλυψε τις ικανότητές της όταν προσπαθούσε να αναπτύξει άλλου είδους ψυχικές δυνάμεις. Όπως έχει αναφερθεί, επιδείκνυε τις ικανότητές της μετακινώντας με το νου μια ευρεία ποικιλία από μη μαγνητικά αντικείμενα, όπως σπίρτα, ψωμί, μεγάλα κρυστάλλινα μπολ, εκκρεμή από ρολόγια, ένα σωλήνα από πούρο και μια αλατιέρα μεταξύ άλλων. Κάποιες από αυτές τις επιδείξεις αποτυπώθηκαν σε φιλμ. Οι σκεπτικιστές αντιπαρέβαλλαν φυσικά, ότι οι ικανότητές της δε θα μπορούσαν να αντέξουν στον επιστημονικό έλεγχο και πως ίσως δεν ήταν τίποτε παραπάνω από μια έξυπνη ταχυδακτυλουργός.

Uri Geller
Πρόκειται για έναν από τους πιο γνωστούς 'ψυχικούς' που δημόσια επεδείκνυε κατορθώματα ψυχοκίνησης: το λύγισμα κουταλιών και κλειδιών έγινε σχεδόν συνώνυμο με το όνομα του Geller. Αν και πολλοί σκεπτικιστές και ταχυδακτυλουργοί θεωρούν τις παραστάσεις του όπου λυγίζει μέταλλα τίποτε παραπάνω από επιδέξια τεχνάσματα των χεριών του, λέγεται ότι ο Geller έδειξε ότι μπορεί να επιδείξει τις δυνάμεις του σε μεγάλες αποστάσεις και σε πολλαπλές τοποθεσίες. Σε μια βρετανική ραδιοφωνική παράσταση το 1973, αφού επέδειξε τις ικανότητές του στο λύγισμα κλειδιών προς έκπληξη αυτών που τον φιλοξενούσαν, ο Geller προσκάλεσε το ακροατήριο να συμμετάσχει. Λίγα λεπτά αργότερα ο ραδιοφωνικός σταθμός κατακλείστηκε από τηλεφωνήματα ακροατών από όλη τη Βρετανία, οι οποίοι ανέφεραν ότι μαχαίρια, πιρούνια, κουτάλια, κλειδιά και βίδες άρχισαν από μόνα τους να λυγίζουν και να στρίβουν. Ρολόγια χειρός και τοίχου που δεν είχαν δουλέψει για χρόνια ξεκίνησαν ξαφνικά να δουλεύουν. Ήταν ένα γεγονός που η επιτυχία του ξάφνιασε ακόμα και τον ίδιο τον Geller και τον έφερε στα φώτα της δημοσιότητας.

Κάποιοι ταχυδακτυλουργοί πιθανότατα μπορούν να αναπαράγουν μερικά απ' αυτά τα φαινόμενα, αλλά ίσως να υπάρχει κάποια γνησιότητα στο φαινόμενο της τηλεκίνησης. Τον Απρίλιο του 2001 ο καθηγητής του Πανεπιστημίου της Αριζόνα Gary Schwartz διοργάνωσε ένα πάρτι λυγίσματος κουταλιών στο οποίο περίπου 60 φοιτητές λύγιζαν κουτάλια και πιρούνια με ποικίλους βαθμούς επιτυχίας, φαινομενικά με τη δύναμη του νου τους.

Δραστηριότητα Θορυβοποιών Πνευμάτων

Κάποιοι ερευνητές ισχυρίζονται ότι η πιο κοινή μορφή ψυχοκίνησης είναι εκείνη που δεν γίνεται συνειδητά. Η δραστηριότητα αυτή, που ονομάζεται δραστηριότητα θορυβοποιών πνευμάτων, σύμφωνα με τους ερευνητές αυτούς πιθανόν να προκαλείται από το υποσυνείδητο ανθρώπων που βρίσκονται υπό την επίδραση στρες, συναισθηματικής αναστάτωσης ή ακόμα και ορμονικών κορυφώσεων. Χωρίς συνειδητή προσπάθεια, τέτοιο άνθρωποι έκαναν κινέζικες πορσελάνες να φύγουν από τα ράφια τους, αντικείμενα να σπάσουν ή να ακούγονται περίεργοι δυνατοί θόρυβοι από τους τοίχους.

Με ανάλογο τρόπο η ψυχοκίνηση μπορεί ακόμα να σχετίζεται με φαινόμενα που αναφέρονται σε σεάνς (συναντήσεις με σκοπό την πρόσκληση και επικοινωνία με πνεύματα). Το κούνημα του τραπεζιού, τα χτυπήματα και η αιώρηση μπορεί να μην προέρχονται από την επαφή με τα πνεύματα αλλά από το νου των συμμετεχόντων. Και πράγματι, υπάρχουν πολλές σεάνς που αποδείχτηκαν ότι ήταν απάτες, αλλά υπάρχει μια πληθώρα αναφορών για τέτοια περιστατικά που ίσως κάποια να ευσταθούν.

Πως λειτουργεί η ψυχοκίνηση

Το πώς λειτουργεί η ψυχοκίνηση σίγουρα είναι άγνωστο, αλλά πολλοί παραψυχολόγοι πιστεύουν ότι πρόκειται για την επίδειξη της ψυχολογικής επίδρασης του εγκεφάλου ενός ατόμου στον φυσικό κόσμο.

Ο Robert L. Shacklett αναφέρει ότι μέσω εργαστηριακών δοκιμών αποδεικνύεται ότι η απελευθέρωση σχετικά μεγάλων ποσοτήτων φυσικής ενέργειας μπορεί να πυροδοτηθεί από τη δύναμη της σκέψης. Και η δύναμη αυτή μπορεί να μετακινήσει ή να επηρεάσει πράγματα, στην ουσία, επειδή κοσμολογικά είμαστε όλοι συνδεδεμένοι μεταξύ μας. Η 'Σκέψη' λαμβάνει χώρα σε διαφορετικό επίπεδο από το φυσικό (που μπορούμε να το καλέσουμε 'νου') αλλά αλληλεπιδρά με το φυσικό μέσω μιας ασθενούς σύζευξης μεταξύ φυσικής ενέργειας και πιο λεπτών μορφών ενέργειας, αναφέρει. Το φυσικό επίπεδο λειτουργεί σύμφωνα με τους φυσικούς νόμους, εκτός από τις φορές που η σκέψη αλληλεπιδρά μ' αυτό.

Το πώς, παραμένει ένα αίνιγμα. Αλλά υπάρχουν θεωρίες:

• Κάποιοι ερευνητές υποψιάζονται ότι ίσως υπάρχει μια κβαντική σύνδεση. Μη προβλέψιμα, συχνά παράξενα αποτελέσματα έχουν αναφερθεί στον κόσμο των υποατομικών σωματιδίων, που κυβερνούνται από τους περίπλοκους νόμους της κβαντομηχανικής. Είναι οι νόες μας ικανοί να κατευθύνουν τα υποατομικά σωματίδια και τις ενέργειες με τρόπο που να έχει ως αποτέλεσμα τα ψυχοκινητικά φαινόμενα;
• Μια θεωρία αναφέρει ότι η ψυχοκίνηση είναι ο χειρισμός κάποιου τύπου ανθρώπινου 'μαγνητικού πεδίου' γύρω από το σώμα μας, που μπορεί να συγκεντρωθεί σε μια συγκεκριμένη περιοχή. Για το σκοπό αυτό, όπως λένε, θα πρέπει κανείς να μπορεί να χαλαρώσει πλήρως και να εστιάσει την προσοχή του χωρίς περισπασμό.
• Μια άλλη υποψία είναι ότι τα διάμεσα ή οι συμμετέχοντες σε μια σεάνς μπορούν να συγκεντρώσουν και να επαυξήσουν κύματα θερμότητας και ήχου μέσα σε ένα δωμάτιο ώστε να σχηματίσουν μια συνεκτική ενέργεια που στη συνέχεια μπορεί να κατευθυνθεί σε ένα αντικείμενο, όπως ένα τραπέζι, κάνοντάς το να κινηθεί.

Αν και ο τρόπος με τον οποίο γίνεται η ψυχοκίνηση παραμένει άγνωστος, η έρευνα και ο πειραματισμός γι' αυτό το ενδιαφέρον φαινόμενο συνεχίζεται σε έγκυρα εργαστήρια σε όλον τον κόσμο.

Πώς να αναπτύξει κανείς τηλεκινητικές δυνάμεις

Μπορεί οποιοσδήποτε να έχει ψυχοκινητικές δυνάμεις;

Καθένας έχει τη δυνατότητα να είναι τηλεκινητικός, λέει η Deja Allison στο λήμμα για την τηλεκίνηση στη σελίδα Crystalinks. Η τηλεκίνηση δημιουργείται από υψηλότερα επίπεδα συνείδησης. Δε δημιουργείται με το να 'ευχηθεί κανείς' να συμβεί στο φυσικό επίπεδο. Η ενέργεια για να κινηθεί ή να λυγίσει ένα αντικείμενο δημιουργείται από τις σκέψεις ενός ανθρώπου στο υποσυνείδητό του."

Διάφορες ιστοσελίδες προτείνουν τρόπους με στόχο να αναπτύξει ή να ενδυναμώσει κανείς τις ψυχοκινητικές του δυνάμεις. Όπως για παράδειγμα η χρήση διαλογισμού ή ψαλμών που βοηθάνε στην εκγύμναση του μυαλού για το συγκεκριμένο έργο, συχνά βέβαια χωρίς πραγματική απόδειξη πως κάτι τέτοιο πραγματικά λειτουργεί.

Ο Δρ. Mario Varvoglis, συγγραφέας του 'PSI Explorer', προτείνει πως ο καλύτερος τρόπος για να ξεκινήσει κανείς να τεστάρει τις ψυχοκινητικές δυνάμεις δεν είναι με το να προσπαθεί να μετακινήσει ένα τραπέζι ή ακόμα και ένα σπιρτόκουτο. Πιστεύει πως είναι πολύ καλύτερα να δει κανείς εάν μπορεί να επηρεάσει την κίνηση στο μικροσκοπικό επίπεδο μικρο-τηλεκίνηση. Η μικρο-τηλεκίνηση έχει ερευνηθεί για χρόνια με συσκευές όπως γεννήτριες τυχαίων αριθμών στις οποίες το ελεγχόμενο υποκείμενο προσπαθεί να επηρεάσει την έξοδο αριθμών από τη συσκευή με τρόπο που να ξεπερνάει το τυχαίο. Κάποια από τα πιο ενδιαφέροντα τεστ αυτού του είδους έγιναν στο Εργαστήριο Μηχανικών Ανωμαλιών του Princeton (Princeton Engineering Anomalies Laboratory PEAR) στο Πανεπιστήμιο του Princeton και τα αποτελέσματά τους δείχνουν πως κάποιοι άνθρωποι πραγματικά μπορούν να επηρεάσουν τις υπολογιστικές γεννήτριες τυχαίων αριθμών με τη δύναμη του μυαλού τους.

Η ιστοσελίδα Spirit Online προσφέρει μια μέθοδο επτά βημάτων για να βελτιώσει κανείς τις τηλεκινητικές του ικανότητες:

1. Να διαλογίζεστε καθημερινά για μισή ώρα ή για δεκαπέντε λεπτά εάν το πρόγραμμά σας είναι πολύ γεμάτο.

2. Προσπαθήστε να επιτύχετε ψυχοκίνηση τουλάχιστον μια φορά την ημέρα, ή και δυο εάν αυτό είναι δυνατό. Δώστε στον εαυτό σας το περιθώριο 30 έως 60 λεπτών στην προσπάθεια αυτή.

3. Επικεντρωθείτε σε μια μέθοδο, τουλάχιστον για μια βδομάδα. Εάν δε δείχνει αποτελέσματα, αλλάξτε μέθοδο.

4. Ασκηθείτε με χαλαρότητα. Αντί να το πάρετε πολύ στα σοβαρά, σκεφτείτε το σαν ένα πείραμα ή ένα παιχνίδι. Εάν προσπαθήσετε πάρα πολύ στο τέλος θα απογοητευτείτε και αυτό δε θα σας βγάλει πουθενά.

5. Μην τα παρατάτε.

6. Μη λέτε στον εαυτό σας ότι δε μπορείτε να το κάνετε, γιατί μπορείτε.

7. Πιστέψτε!

Η μεγάλη επιτυχία των βιβλίων της J. K. Rowling με ήρωα τον Harry Potter και οι ταινίες που γυρίστηκαν σύμφωνα με την ιστορία αυτή έχουν παρουσιάσει σε μια ολόκληρη γενιά παιδιών και γονέων τον κόσμο της μαγείας, της μαντείας και της αλχημείας. Αυτό όμως που δεν είναι ευρέως γνωστό είναι ότι τουλάχιστον ένας από τους χαρακτήρες της ιστορίας βασίζεται σε έναν πραγματικό αλχημιστή και στα παράξενα πειράματά του.

Σύμφωνα με τις ιστορίες του Harry Potter, ο Albus Dumbledore, διευθυντής της Μαγικής Σχολής του Hogwarts, κέρδισε τη φήμη του ως μεγάλος μάγος, εν μέρει, λόγω της δουλειάς του στη αλχημεία με τον συνεργάτη του, Nicholas Flamel. Και παρόλο που ο Dumbledore, ο Harry και όλοι οι άλλοι δάσκαλοι και μαθητές στη Σχολή Hogwarts είναι φανταστικοί χαρακτήρες, ο Nicholas Flamel υπήρξε πραγματικός αλχημιστής και είχε ανακατευτεί με κάποιες από τις σκοτεινότερες περιοχές της μαγικής τέχνης, συμπεριλαμβανόμενης της αναζήτησης για το Ελιξίριο της Ζωής. Κάποιοι ακόμα πιστεύουνε, πως ο Flamel εξακολουθεί να είναι ζωντανός!

Όταν γράφτηκε το 'ο Harry Potter και η Φιλοσοφική Λίθος', η ηλικία του Flamel υποτίθεται ότι ήταν 665 χρόνια. Αυτό θα μπορούσε να είναι και πραγματικό εφόσον ο πραγματικός Flamel είχε γεννηθεί στη Γαλλία περίπου το 1330. Μέσω μιας εκπληκτικής πορείας γεγονότων έγινε ένας από τους διασημότερους αλχημιστές του 14ου αιώνα. Και η ιστορία του είναι τόσο φανταστική και γοητευτική όσο και του Harry Potter.

Ένα απίστευτο όνειρο γίνεται πραγματικό

Όταν ήταν ενήλικος ο Flamel εργαζόταν ως πωλητής βιβλίων στο Παρίσι. Ήταν μια ταπεινή δουλειά αλλά του παρείχε τις σχετικά σπάνιες δυνατότητες για την εποχή, να διαβάζει και να γράφει. Δούλευε σε μια μικρή κάμαρα δίπλα στον Καθεδρικό του Saint Jacques la Boucherie, όπου μαζί με τους βοηθούς του αντέγραφε και διακοσμούσε βιβλία.

Μια νύχτα ο Flamel είχε ένα παράξενο και ζωντανό όνειρο στο οποίο εμφανίστηκε μπροστά του ένας άγγελος. Το ακτινοβόλο φτερωτό πλάσμα παρουσίασε στον Flamel ένα υπέροχο βιβλίο με σελίδες που φαινόταν να είναι φτιαγμένες από λεπτό φλοιό και είχε ένα κάλυμμα από επεξεργασμένο χαλκό. Αργότερα, ο Flamel έγραψε αυτά που του είχε πει ο άγγελος: Κοίταξε καλά αυτό το βιβλίο, Nicholas. Στην αρχή δε θα καταλάβεις τίποτε σ' αυτό, ούτε εσύ, ούτε οποιοσδήποτε άλλος. Αλλά κάποια μέρα θα δεις σ' αυτό κάτι που κανένας άλλος άνθρωπος δε θα μπορέσει να δει.

Τη στιγμή που ο Flamel ήταν έτοιμος να πάρει το βιβλίο από τα χέρια του αγγέλου, ξύπνησε από το όνειρο. Πολύ σύντομα όμως το όνειρο θα γινόταν πραγματικότητα. Μια μέρα που ο Flamel εργαζόταν μοναχός του στο μαγαζί του, ένας άγνωστος τον πλησίασε και ήθελε απεγνωσμένα να πουλήσει ένα παλιό βιβλίο γιατί είχε πολύ μεγάλη ανάγκη για χρήματα. Ο Flamel αμέσως αναγνώρισε το παράξενο χαλκόδετο βιβλίο που ήταν το ίδιο με αυτό που του είχε προσφέρει ο άγγελος στο όνειρό του. Το αγόρασε αμέσως για δύο φλορίνια.

Το χάλκινο κάλυμμα ήταν χαραγμένο με παράξενα διαγράμματα και λέξεις, κάποια εκ των οποίων αναγνώρισε ο Flamel ότι ήταν ελληνικά. Οι σελίδες δεν έμοιαζαν με τίποτε από όσα είχε δει όσο καιρό εργαζόταν. Αντί για περγαμηνή φαινόταν πως ήταν φτιαγμένες από το φλοιό νεαρών δέντρων. Ο Flamel μπόρεσε να διακρίνει από τις πρώτες σελίδες του βιβλίου πως είχε γραφτεί από κάποιον που αποκαλούσε τον εαυτό του Αβραάμ ο Ιουδαίος πρίγκιπας, ιερέας, Λευίτης, αστρολόγος και φιλόσοφος.

Η δυνατή ανάμνηση από το όνειρό του και η ίδια του η διαίσθηση τον έπεισαν ότι δεν επρόκειτο για ένα συνηθισμένο βιβλίο, ότι περιείχε απόκρυφη γνώση που φοβόταν πως ίσως δεν ήταν ικανός να διαβάσει και να κατανοήσει. Θα μπορούσε να περιέχει, ένιωθε, τα βαθύτατα μυστικά της φύσης και της ζωής.

Η δουλειά του ως έμπορος βιβλίων τον είχε κάνει να εξοικειωθεί με τα κείμενα των αλχημιστών της εποχής του και είχε κάποιες γνώσεις σχετικά με τη μεταστοιχείωση (την αλλαγή ενός στοιχείου σε ένα άλλο, όπως την αλλαγή του μολύβδου σε χρυσό), καθώς επίσης γνώριζε καλά την πληθώρα των συμβόλων που χρησιμοποιούσαν οι αλχημιστές. Αλλά τα σύμβολα και οι γραφές του βιβλίου ήταν πέρα από την κατανόηση του Flamel αν και προσπάθησε να λύσει τα μυστήριά του για πάνω από 21 χρόνια.

Η αναζήτηση της ερμηνείας

Επειδή το βιβλίο είχε γραφτεί από έναν Εβραίο και μεγάλο μέρος του κειμένου ήταν γραμμένο στα αρχαία εβραϊκά σκέφτηκε πως κάποιος λόγιος Εβραίος ίσως να μπορούσε να τον βοηθήσει να το μεταφράσει. Δυστυχώς, λόγω θρησκευτικής καταδίωξης όλοι οι Εβραίοι είχαν διωχθεί από τη Γαλλία. Αφού αντέγραψε μόνο κάποιες λίγες σελίδες από το βιβλίο, ο Flamel τις συσκεύασε και πήγε σε ένα προσκύνημα στην Ισπανία, όπου είχαν εγκατασταθεί πολλοί από τους εξόριστους.

Αλλά το ταξίδι δεν είχε επιτυχία. Πολλοί από τους Εβραίους, εύλογα καχύποπτοι για τους Χριστιανούς εκείνη την εποχή, ήταν απρόθυμοι να βοηθήσουν τον Flamel κι έτσι αποφάσισε να γυρίσει πίσω. Ήθελε να εγκαταλείψει την αναζήτησή του όταν γνώρισε έναν πολύ γέρο μορφωμένο Εβραίο που λεγόταν Maestro Canches και ζούσε στη Leon. Όπως και οι άλλοι Εβραίοι, δεν ήθελα να βοηθήσει τον Flamel μέχρι που ο τελευταίος ανέφερε τον Αβραάμ τον Ιουδαίο. Ο Canches είχε σίγουρα ακούσει γι' αυτόν το μεγάλο διανοούμενο που ήταν σοφός στις διδασκαλίες και στα μυστήρια της Καμπάλα.

Μπόρεσε να μεταφράσει κάποιες σελίδες που του είχε φέρει ο Flamel και ήθελε να επιστρέψει στο Παρίσι μαζί του για να εξετάσει το υπόλοιπο βιβλίο. Αλλά ακόμα δεν επιτρεπόταν η είσοδος των Εβραίων στο Παρίσι και η υπερβολικά μεγάλη ηλικία του Canches θα καθιστούσε ούτως ή άλλως το ταξίδι ιδιαίτερα δύσκολο. Όπως το ήθελε η μοίρα ο Canches πέθανε πριν μπορέσει να βοηθήσει περισσότερο τον Flamel.

Επιτυχής μεταστοιχείωση

Επιστρέφοντας στο μαγαζί του στο Παρίσι και στη γυναίκα του ο Flamel έμοιαζε να έχει αλλάξει, ήταν κεφάτος και γεμάτος ζωή. Ένιωθε πως με κάποιον τρόπο είχε μεταμορφωθεί από τη συναναστροφή του με τον Canches. Αν και ο γέρος Εβραίος είχε αποκρυπτογραφήσει μόνο αυτές τις λίγες σελίδες, ο Flamel μπόρεσε να χρησιμοποιήσει αυτή τη γνώση για να κατανοήσει ολόκληρο το βιβλίο. Συνέχισε να μελετά, να ερευνά και να συλλογίζεται επάνω στα μυστήρια του βιβλίου για τρία χρόνια και μετά μπόρεσε να επιτύχει ένα κατόρθωμα που είχε απασχολήσει για αιώνες του αλχημιστές, τη μεταστοιχείωση. Ακολουθώντας τις ακριβείς οδηγίες που έδινε ο Αβραάμ ο Ιουδαίος στο βιβλίο, ο Flamel ισχυρίστηκε ότι μετέτρεψε μισή λίβρα υδραργύρου σε ασήμι και στη συνέχεια σε καθαρό χρυσό.

Αυτό λεγόταν ότι θα μπορούσε να κατορθωθεί με τη βοήθεια της 'Φιλοσοφικής Λίθου'. Σύμφωνα με τον Flamel αυτό περιλάμβανε μια περίεργη κοκκινωπή 'σκόνη υλοποίησης'.

Η μετατροπή βασικών μετάλλων σε ασήμι και στη συνέχεια σε χρυσό αποτελεί πιθανότατα ένα είδος δεισιδαιμονίας, φαντασίας και λαϊκής παράδοσης. Τα ιστορικά αρχεία δείχνουν ωστόσο, πως αυτός ο ταπεινός βιβλιοπώλης ανεξήγητα έγινε πλούσιος εκείνη την εποχή, τόσο πλούσιος στην πραγματικότητα, που έφτιαξε στέγες για τους φτωχούς, ίδρυσε δωρεάν νοσοκομεία και έκανε πλούσιες δωρεές σε εκκλησίες. Ουσιαστικά η νεοαποκτηθείσα περιουσία του δε χρησιμοποιήθηκε για να βελτιώσει τη δική του ζωή αλλά τη χρησιμοποίησε αποκλειστικά για φιλανθρωπικούς σκοπούς. Η μεταστοιχείωση που είχε κατορθώσει δεν αφορούσε μόνο σε μέταλλα, όπως λεγόταν, αλλά συνέβη και στο μυαλό και στην καρδιά του. Αλλά εάν η μεταστοιχείωση είναι αδύνατη, με ποιον τρόπο κατάφερε ο Flamel να πλουτίσει;

Ο Flamel πεθαίνει... ή μήπως όχι;

Στο βιβλίο του Harry Potter ο δαιμόνιος Lord Voldemort αναζητά τη φιλοσοφική λίθο για να πετύχει την αθανασία. Η ίδια δύναμη της λίθου που επιφέρει μεταστοιχείωση είναι επίσης το Ελιξίριο της Ζωής που θα επέτρεπε σε ένα άτομο να ζήσει για πάντα, ή σύμφωνα με κάποιες αναφορές, για τουλάχιστον 1000 χρόνια. Τμήμα του θρύλου που περιβάλλει την αληθινή ιστορία του Nicholas Flamel αφορά στο ότι κατάφερε μέσω της μεταστοιχείωσης των μετάλλων να επιτύχει και την αθανασία. Οι ιστορικές πηγές αναφέρουν ότι πέθανε στην ώριμη ηλικία των 88 ετών, πολύ μεγάλη ηλικία για την εποχή του. Αλλά υπάρχει μια περίεργη υποσημείωση σ' αυτή την ιστορία που προκαλεί ερωτήματα.

Μετά από τον επίσημο θάνατο του Flamel το σπίτι του λεηλατήθηκε πολλές φορές από αυτούς που έψαχναν τη φιλοσοφική λίθο και τη μυστηριώδη 'σκόνη υλοποίησης'. Δε βρέθηκε ποτέ. Επίσης δε βρέθηκε το βιβλίο του Αβραάμ του Ιουδαίου. Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Λουδοβίκου ΧΙΙΙ στο πρώτο μισό του 17ου αιώνα ωστόσο, ένας απόγονος του Flamel που λεγόταν Dubois ίσως να είχε κληρονομήσει το βιβλίο και κάποια ποσότητα από τη σκόνη υλοποίησης. Με τον ίδιο το βασιλιά ως μάρτυρα, ο Dubois λέγεται ότι χρησιμοποίησε τη σκόνη για να μετατρέψει μπάλες από μόλυβδο σε χρυσάφι. Αυτό το τρομερό κατόρθωμα τράβηξε την προσοχή του Καρδινάλιου Richelieu ο οποίος απαίτησε να μάθει πως λειτουργούσε η σκόνη. Αλλά ο Dubois κατείχε μόνο ότι είχε απομείνει από τη σκόνη του προγόνου του και δεν μπορούσε να διαβάσει το βιβλίο του Αβραάμ του Ιουδαίου. Έτσι δεν μπόρεσε να αποκαλύψει τα μυστικά του Flamel.

Λέγεται πως ο Richelieu πήρε το βιβλίο του Αβραάμ του Ιουδαίου και έφτιαξε ένα εργαστήριο για να εκμεταλλευτεί τα μυστικά του. Η προσπάθεια ήταν ανεπιτυχής ωστόσο και όλα τα ίχνη του βιβλίου εξαφανίστηκαν από τότε.

Αργότερα τον ίδιο αιώνα, ο βασιλιάς Λουδοβίκος ΧΙV έστειλε έναν αρχαιολόγο που λεγόταν Paul Lucas σε μια αποστολή ανεύρεσης επιστημονικών στοιχείων στην Ανατολή. Ενόσω ήταν στην Broussa στην Τουρκία, ο Lucas γνώρισε έναν γέρο φιλόσοφο που του είπε πως υπήρχαν σοφοί άνθρωποι στον κόσμο οι οποίοι κατείχαν γνώση για τη φιλοσοφική λίθο, οι οποίοι κρατούσαν τη γνώση αυτή για τον εαυτό τους και ζούσαν πολλές εκατοντάδες, ακόμα και χιλιάδες χρόνια. Ο Nicholas Flamel, είπε στον Lucas, είναι ένας από αυτούς. Ο γέρος είπε ακόμα στον Lucas για το βιβλίο του Αβραάμ του Ιουδαίου και πως έφτασε στα χέρια του Flamel. Ακόμα πιο απίθανο είναι το ότι είπε στον Lucas πως ο Flamel και η γυναίκα του ήταν ακόμα ζωντανοί! Οι κηδείες τους ήταν ψεύτικες, όπως είπε, και οι δυο τους μετανάστευσαν στην Ινδία, όπου εξακολουθούσαν να ζουν.

Είναι δυνατό ο Flamel πραγματικά να βρήκε το μυστικό της φιλοσοφικής λίθου και να πέτυχε την αθανασία; Υπάρχει άραγε πραγματικά η αρχαία γνώση της μεταστοιχείωσης και του Ελιξίριου της Μακροζωίας;

Εάν ναι, ο Nicholas Flamel ίσως είναι ακόμα ζωντανός. Ίσως και να διασκεδάζει με τις μαγικές περιπέτειες του Harry Potter.

Ονομάζεται Kirsan Nikolayevich Ilyumzhinov και είναι πρόεδρος της Δημοκρατίας της Καλμίκια, ενός κρατιδίου που υπάγεται στο Νότιο Διαμέρισμα της Ρώσικης Ομοσπονδίας και που είναι ο μοναδικός βουδιστικός λαός της Ευρώπης. Ο Kirsan Ilyumzhinov είναι πολυεκατομμυριούχος επιχειρηματίας, ιδρυτής του Εκδοτικού Οίκου Novy Vzglyad και πρόεδρος της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Σκακιού (World Chess Federation), έχοντας μάλιστα πρωτοστατήσει στην προσπάθεια προώθησης του σκακιού σε όλα τα σχολεία της Ρωσίας. Εκτός από όλα αυτά, είναι παγκοσμίως γνωστός για ακόμα ένα γεγονός: το 1997 απήχθηκε από εξωγήινους που είχαν προσγειώσει το διαστημόπλοιό τους στο μπαλκόνι του!

Ο πρόεδρος Ilyumzhinov είχε εμφανιστεί σε μια ρωσική εκπομπή στις 26 Απριλίου του 2010 στην οποία συζήτησε για την επαφή του με τους εξωγήινους.

Σύμφωνα με τα όσα δήλωσε στο δημοσιογράφο της εκπομπής, Vladimir Posner, το συμβάν έγινε στις 18 Σεπτεμβρίου του 1997. Ήταν Σάββατο, ήθελε να ταξιδέψει για την Καλμίκια και βρισκόταν στο διαμέρισμά του στη Μόσχα. Το βράδυ διάβασε ένα βιβλίο, παρακολούθησε για λίγο τηλεόραση και στη συνέχεια πήγε να ξεκουραστεί. Θα πρέπει να τον είχε πάρει ο ύπνος όταν ένιωσε πως άνοιξε η πόρτα του μπαλκονιού και κάποιος τον φώναξε. Είδε έναν ημιδιαφανή κύλινδρο μέσα από τον οποίο τον καλούσαν, μπήκε μέσα και είδε κόσμο που φορούσαν κίτρινες στολές. Πολλές φορές τον έχουν ρωτήσει σε ποια γλώσσα συνεννοήθηκε μαζί τους και πιστεύει πως επικοινώνησε με τηλεπάθεια. Του έδωσαν να καταλάβει πως επρόκειτο μόνο για μια μικρή επαφή και μετά όλα θα ήταν εντάξει. Στη συνέχεια, τον πήραν με το σκάφος και του είπαν πως χρειάζονται μονάχα ένα δείγμα από κάθε πλανήτη. Ο πρόεδρος τους ρώτησε γιατί δεν βγαίνουν στην τηλεόραση να δηλώσουν την παρουσία τους αλλά εκείνοι απάντησαν πως δεν ήταν ακόμα έτοιμοι για κάτι τέτοιο και μετά τον γύρισαν πίσω.

Θα πίστευε πως όλα αυτά δεν έχουν συμβεί εάν δεν είχε τρεις μάρτυρες: τον οδηγό του, τον υπουργό και τη βοηθό του. Είχανε έρθει το πρωί, μπήκαν στο σπίτι με το δικό τους κλειδί και δε μπορούσαν να τον βρουν. Βρήκαν μονάχα ορθάνοιχτη την πόρτα του μπαλκονιού που ήταν στον ψηλότερο όροφο και αποφάσισαν να τηλεφωνήσουν σε φίλους οι οποίοι επίσης δε γνώριζαν τίποτε. Μετά, κάθισαν στην κουζίνα και συζητούσαν για το που αλλού θα μπορούσαν να τηλεφωνήσουν γιατί το τηλέφωνο και όλα τα αντικείμενα υπήρχαν εκεί και το διαμέρισμα δεν ήταν ανοιχτό. Και ξαφνικά, τον είδαν να βγαίνει από το υπνοδωμάτιο και να μπαίνει στην κουζίνα. Τους ζήτησε να του φτιάξουν μια ομελέτα και τους είπε ότι θα έπρεπε να πάνε στο αεροδρόμιο. Όταν τον ρώτησαν που ήταν, τους απάντησε εντελώς φυσιολογικά ότι τον είχαν απαγάγει. Για ένα μήνα μετά, τόσο εκείνοι όσο και αυτός παρέμειναν σοκαρισμένοι με την όλη ιστορία.

Βέβαια ο πρόεδρος Ilyumzhinov είναι συνηθισμένος σε μη συμβατικές καταστάσεις. Το 1993 είχε εκλεχθεί στην υψηλότερη πολιτική θέση της Καλμίκια σε ηλικία μόλις 30 ετών όταν δεσμεύτηκε να δώσει σε βοσκούς ένα κινητό τηλέφωνο και 100 δολάρια στον καθένα. Μεταμόρφωσε την ημι-αυτόνομη περιφέρεια σε έναν διεθνή προορισμό για σκακιστές, κατασκευάζοντας μια πόλη αφιερωμένη στο σκάκι που κόστισε 50 εκατομμύρια δολάρια και που έχει φιλοξενήσει πολυάριθμα παγκόσμια πρωταθλήματα. Κατηγορήθηκε όμως από κάποιους ότι δρούσε με δικτατορικό τρόπο και απέναντι στην Καλμίκια αλλά και απέναντι στην παγκόσμια ομοσπονδία σκακιού. Μεταξύ άλλων κριτικών που έχουν απευθυνθεί σ' αυτόν είναι το ότι, σύμφωνα με την εφημερίδα Guardian, δήλωσε πως ο τέως πρόεδρος του Ιράκ Saddam Hussein ήταν ένα φυσιολογικό άτομο, ένας πολιτικός που νοιαζόταν για τη δημοκρατία και που ήθελε να κάνει καλό στους ανθρώπους και επίσης το ότι αποκαλεί φίλο του τον εκκεντρικό ηγέτη της Λιβύης, Muammar Gaddafi.

Αν και έχουν περάσει 13 χρόνια από το περιστατικό της απαγωγής και επίσης 4 χρόνια από τότε που το συμβάν δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Guardian, η ιστορία βγήκε ξανά στην επιφάνεια λόγω ενός αιτήματος που προέβαλε το μέλος του Κοινοβουλίου Andre Lebedev ο οποίος αμφισβητεί το κατά πόσον ο Ilyumzhinov είναι ικανός να κυβερνήσει. Ο Lebedev ζήτησε από τον πρόεδρο της Ρωσίας Dmitry Medvedev να διεξάγει έρευνα για την υπόθεση, που εάν ευσταθεί, πρόκειται για ιστορικό γεγονός και θα έπρεπε να είχε αναφερθεί στο Κρεμλίνο από τότε που είχε συμβεί το γεγονός.

Εάν ο πρόεδρος Ilyumzhinov είχε όντως απαχθεί από εξωγήινους θα μπορούσε να έχει αποκαλύψει λεπτομέρειες εθνικής ασφάλειας και κρατικά μυστικά. Ο Lebedev ρωτάει επίσης εάν υπάρχουν επίσημες οδηγίες για το πώς θα έπρεπε να συμπεριφερθούν αξιωματικοί του κράτους στην περίπτωση που θα έρχονταν σε επαφή με εξωγήινους, ιδιαίτερα εάν οι αξιωματικοί αυτοί έχουν πρόσβαση σε κρατικά μυστικά.

Ήταν Απρίλιος του 2009 όταν η δεκαπεντάχρονη Gemma Houghton κατακλείστηκε ξαφνικά από το έντονο αίσθημα ότι η δίδυμη αδελφή της Leanne αντιμετώπιζε πρόβλημα. Έτρεξε στο μπάνιο, όπου ήξερε πως η αδελφή της έκανε το μπάνιο της και τη βρήκε κάτω από το νερό, αναίσθητη και σχεδόν μπλε. Η Leanne είχε επιληψία και έπαθε επιληπτική κρίση στο λουτρό. Η Gemma την τράβηξε από τη μπανιέρα, κάλεσε το κέντρο άμεσης βοήθειας και η ζωή της αδελφής της σώθηκε. "Είχα ένα άξαφνο αίσθημα να πάω να την κοιτάξω. Ήταν σα μια φωνή να μου έλεγε ότι με χρειαζόταν η αδελφή μου," είπε αργότερα η Gemma στους δημοσιογράφους. ";Βρισκόταν κάτω από το νερό. Στην αρχή σκέφτηκα πως έλουζε τα μαλλιά της ή ότι μου έκανε πλάκα, αλλά όταν τράβηξα το κεφάλι της έξω είδα πως είχε γίνει μπλε. Κατάλαβα πως είχε πάθει κρίση." Εάν η Gemma δεν είχε αναγκαστεί από το αίσθημα αυτό να τρέξει για να βρει την αδελφή της, σχεδόν σίγουρα η Leanne θα είχε πνιγεί.

Η συγκεκριμένη ιστορία δημοσιεύτηκε τον Μάρτιο του 2009 (στο Mirror-uk) και αποτελεί μια από τις ανέκδοτες αναφορές για την ψυχική σύνδεση που λέγεται πως υπάρχει μεταξύ διδύμων και ιδιαίτερα μεταξύ των ομοζυγωτικών διδύμων. Οι αδελφές Houghton είναι διζυγωτικά δίδυμα, αλλά σύμφωνα με τη μητέρα τους είναι αδιαχώριστες και μοιράζονται έναν ασυνήθιστο δεσμό. Μια έρευνα που έγινε από την Δρ. Lynne Cherkas, γενετική αναλύτρια στο τμήμα έρευνας διδύμων του King's College στο Λονδίνο, έδειξε ότι ένα στα πέντε ομοζυγωτικά δίδυμα ανέφεραν πως είχαν βιώσει κάποια μορφή τηλεπαθητικής επικοινωνίας, ενώ στα διζυγωτικά δίδυμα η συχνότητα ήταν ένα στα δέκα.

Αν και η τηλεπαθητική σύνδεση μεταξύ διδύμων δεν είναι κάτι το καθολικό, όπως άλλωστε αποκαλύπτει η έρευνα της Δρ. Cherkas, είναι αρκετά συχνή για να εξυπηρετήσει ως καλή ένδειξη για την πιθανότητα της πραγματικότητας της τηλεπάθειας μεταξύ των ανθρώπων και έχει αποτελέσει μια καλή μεθοδολογική πορεία για ερευνητές που ασχολούνται με το αντικείμενο.

Ο Guy Lyon Playfair έχει ερευνήσει εκτεταμένα το πεδίο της τηλεπάθειας μεταξύ διδύμων και μεγάλο μέρος της δουλειάς του είναι δημοσιευμένο στο βιβλίο του 'Τηλεπάθεια Διδύμων: η Ψυχική Σύνδεση' (Twin Telepathy: The Psychic Connection). Σε άρθρο του είχε σχολιάσει ότι το συμβάν με τις αδελφές Houghton σαφώς δεν είναι το πρώτο συμβάν όπου η τηλεπάθεια μεταξύ διδύμων έσωσε μια ζωή. Γνωρίζω τουλάχιστον ακόμα τρία παραδείγματα, ένα από τα οποία το ερεύνησα εγώ ο ίδιος, αναφέρει. Αυτό σημαίνει πως η επιστημονική κοινότητα θα έπρεπε να εκδηλώσει μεγαλύτερο ενδιαφέρον στο θέμα αυτό απ' όσο δείχνει μέχρι στιγμής.

Ιστορίες για τηλεπάθεια και ψυχική σύνδεση μεταξύ διδύμων

Πολλές από τις πληροφορίες που υπάρχουν σχετικά με τη τηλεπάθεια μεταξύ διδύμων προέρχονται από ανέκδοτες ιστορίες που έχουν αναφερθεί από διδύμους. Στη συνέχεια παρατίθενται κάποιες τέτοιες ιστορίες:

Δυο αδέλφια δίδυμα είχαν διαφορετικά πεδία ενδιαφερόντων: ο ένας έπαιζε ποδόσφαιρο και ο άλλος έκανε μαθήματα κιθάρας. Μετά από μερικούς μήνες ωστόσο, ο αδελφός που έπαιζε ποδόσφαιρο ανακάλυψε πως μπορούσε να παίξει κιθάρα σχεδόν τόσο καλά όσο ο αδελφός του, χωρίς να έχει κάνει ποτέ του μάθημα. Και τα δυο αδέλφια δεν αλληλεπιδρούσαν μεταξύ τους όταν ασχολούνταν με τις δραστηριότητές τους αυτές. Σύμφωνα με κάποια άλλη ιστορία, ενώ ψώνιζε ένας άντρας στο Τέξας αναγκάστηκε να καθίσει γιατί τον έπιασε ένας έντονος πόνος στο στήθος του. Αργότερα έμαθε ότι ο δίδυμος αδελφός του στη Νέα Υόρκη είχε πάθει καρδιακή προσβολή ακριβώς την ίδια στιγμή. Τέλος, μια νεαρή κοπέλα είχε ένα ατύχημα με το ποδήλατό της και έσπασε τον αστράγαλό της. Η αδελφή της ανέπτυξε οίδημα ακριβώς στο ίδιο σημείο, ενώ δεν είχε τραυματίσει τον αστράγαλό της.

Σε κάποιες άλλες περιπτώσεις, το ένα από τα δύο δίδυμα αδέλφια γνώριζε κάτι που συνέβη στο άλλο, αν και ήταν αδύνατο να το έχει μάθει με κάποιον άλλο τρόπο:

Η Paula Wombwell, καθηγήτρια και μητέρα ομοζυγωτικών διδύμων, αναφέρει ένα ανεξήγητο συμβάν που έγινε όταν οι κόρες της ήταν περίπου τεσσάρων ετών. Η μια από τις δύο αδελφές, η Heather, ήταν με τη μητέρα της στη σχολική τάξη ενώ η άλλη δίδυμη αδελφή, η Catherine, ήταν στο γυμναστήριο σε άλλον όροφο. Ξαφνικά, η Paula άκουσε την Catherine να κλαίει από τον κάτω όροφο και η Heather της δήλωσε πως αυτό έγινε επειδή ένα συγκεκριμένο άτομο έπεσε πάνω της με ένα πατίνι. Δεν υπήρχε τρόπος να είχε δει η Heather τι είχε συμβεί. Όταν η Paula ρώτησε την κόρη της γιατί έκλαιγε, επιβεβαίωσε ότι το συγκεκριμένο άτομο είχε πέσει πάνω της με το πατίνι.

Στην ιστοσελίδα Twin Connections που εξυμνεί τον μυστηριώδη δεσμό μεταξύ των διδύμων και που συλλέγει ιστορίες από δίδυμα αδέλφια, δημοσιεύτηκε η παρακάτω εμπειρία: Είμαι μητέρα δύο ομοζυγωτικών διδύμων αγοριών, γράφει η Aiya. Ο Gabriel και ο Ethan μόλις φέτος έγιναν πέντε χρονών και πάνε στο νηπιαγωγείο. Η ιστορία που αναφέρω συνέβη όταν ήταν τεσσάρων. Η μητέρα μου ήθελε να περάσει λίγο χρόνο μαζί τους αλλά δεν μπορούσε να τα βγάλει πέρα και με τους δυο μαζί. Αποφασίσαμε να αφήσουμε τον Gabriel να την επισκεφτεί για τρεις μέρες και μετά θα πήγαινε για τρεις μέρες ο Ethan. Ταξίδευα στο αυτοκίνητο με τον Ethan για να κάνουμε την αλλαγή, εκείνος καθόταν στη θέση του όσο πιο ήσυχα μπορούσε και κοιτούσε έξω από το παράθυρο όταν μου είπε ξαφνικά, 'Μαμά, πες τον Gabriel να φορέσει τα ρούχα του.' Τον κοίταξα και του είπα πως ο Gabriel ήταν με τη γιαγιά και πως δεν ήταν εκεί. Μου απάντησε, 'απλά πες το μαμά. Πρέπει να βάλει τα ρούχα του.' Έτσι, τηλεφώνησα στη μητέρα μου από περιέργεια και τη ρώτησα εάν δυσκολευόταν να βάλει τον Gabriel να ντυθεί και μου απάντησε πως όντως αυτό συνέβη, μάλωναν με τον Gabriel γιατί έκανε κρύο και ήθελε να μείνει με τις πιζάμες του.

Έχουν υπάρξει ακόμα ιστορίες με διδύμους, που σε κάποιες περιπτώσεις βρίσκονταν σε μακρινές αποστάσεις μεταξύ τους, στις οποίες έκαναν όμοιες επιλογές χωρίς να υπάρχει κάτι κοινό που να τις συνδέει, εκτός ίσως από το ότι ήταν δίδυμα αδέλφια. Μήπως όμως αυτό οφείλεται στη γενετική τους ομοιότητα; Ή υπάρχει πραγματικά μια ψυχική σύνδεση που ξεπερνάει την απόσταση;

Οι περισσότεροι επιστήμονες είναι φυσικά σκεπτικοί στο να δεχτούν τέτοιες ανέκδοτες ιστορίες ως στοιχεία για τηλεπαθητική επικοινωνία. Ακούμε τέτοιες ιστορίες να συμβαίνουν μεταξύ ομοζυγωτικών διδύμων πιο συχνά απ' όσο συμβαίνει με διζυγωτικά δίδυμα, αλλά αυτό δεν είναι τηλεπάθεια, δηλώνει η Δρ. Nancy Segal, καθηγήτρια ψυχολογίας και διευθύντρια του Κέντρο Μελετών Διδύμων (Twins Study Center) στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια. Συνήθως πρόκειται περί συμπτώσεων που συμβαίνουν όταν δύο άνθρωποι είναι τόσο όμοιοι. Έχει να κάνει με τη φύση και την ανατροφή, την ίδια κληρονομικότητα, το ίδιο περιβάλλον. Τα ομοζυγωτικά δίδυμα προέρχονται από το ίδιο ωάριο και τείνουν να έχουν τα ίδια γενικά νοητικά μοτίβα, διανοητικά επίπεδα, προτιμήσεις και δυσαρέσκειες.

Πειράματα

Ο Guy Lyon Playfair παράλληλα με την έρευνα που δημοσιεύει στο βιβλίο του, έκανε πειράματα για να ελέγξει την ψυχική σύνδεση μεταξύ διδύμων. Παρακάτω παρατίθενται μερικά από τα αποτελέσματά του:

Για το σκοπό μια τηλεοπτικής εκπομπής που έγινε το 2003 ο Playfair σχεδίασε ένα τεστ για τους μικρούς διδύμους αδελφούς Richard και Damien Powles. Ο Richard τοποθετήθηκε σε έναν ηχητικά μονωμένο θάλαμο με έναν κουβά που είχε παγωμένο νερό ενώ ο Damien βρισκόταν σε κάποια απόσταση μέσα σε ένα άλλο στούντιο συνδεδεμένος με μια συσκευή που μετρούσε την αναπνοή και την αντίδραση των μυών και του δέρματός του. Όταν ο Richard βύθιζε το χέρι του μέσα στο παγωμένο νερό και του κοβόταν η ανάσα από το κρύο υπήρχε μια αντίστοιχη ένδειξη στη συσκευή που μετρούσε την αναπνοή του Damien. Κατά τη διάρκεια του ίδιου πειράματος, ζητήθηκε στον Richard να ανοίξει ένα χαρτονένιο κουτί για να βρει μια ευχάριστη έκπληξη. Αντί γι' αυτό, πετάχτηκε ένα πλαστικό φίδι που του προκάλεσε στιγμιαίο τρόμο. Την ίδια ακριβώς στιγμή η συσκευή κατέγραψε μια αναπήδηση στο σφυγμό του Damien σα να είχε κι αυτός μια τρομαχτική εμπειρία.

Σε παρόμοιο πείραμα που έγινε στη τηλεόραση το 1997, δύο έφηβες, η Elaine και η Evelyn Dove είχαν διαχωριστεί με τον ίδιο τρόπο. Η Elaine ήταν στον ηχητικώς μονωμένο θάλαμο ενώ η Evelyn είχε απομονωθεί σε ένα άλλο δωμάτιο με έναν πολύγραφο. Ενώ η Elaine καθόταν χαλαρή ξαφνικά ο θάλαμος εξεράγη με ακίνδυνο τρόπο προκαλώντας σπίθες, αναλαμπές και χρωματιστό καπνό. Ο πολύγραφος κατέγραψε την αντίδραση της Evelyn την ίδια ακριβώς στιγμή που ήταν ιδιαίτερα έντονη.

Ο Playfair βέβαια, παραδέχεται ότι τα συγκεκριμένα πειράματα δεν έχουν γίνει σύμφωνα με αυστηρά επιστημονικά πρωτόκολλα, αλλά δεν είναι εύκολο να ερμηνευθούν τα αποτελέσματά τους. Και όπως δηλώνει, υπήρχε συγκεκριμένος λόγος που χρησιμοποίησε παγωμένο νερό και το στοιχείο της έκπληξης στα πειράματα αυτά. Πιστεύει πως σημαντικό στοιχείο για την τηλεπαθητική επικοινωνία είναι η φυσική και συναισθηματική αντίδραση που μπορεί να συμβεί όταν υπάρχει κίνδυνος και ανάγκη, κάτι που ισχύει και για άλλους στενούς δεσμούς όπως με το δεσμό μιας μητέρας με το παιδί της, ενός σκυλιού με το αφεντικό του, αλλά περισσότερο από όλα, μεταξύ διδύμων.

Είναι πάντως φανερό, πως παρά την έκπληξη και τον θαυμασμό που μπορούν να δημιουργούν οι ιστορίες με ψυχική σύνδεση μεταξύ διδύμων, είναι πολλές και οι ερμηνείες που μπορεί κανείς να επικαλεστεί πριν προστρέξει στην επιλογή της τηλεπάθειας. Σε κάποιες περιπτώσεις βέβαια, τα γεγονότα φαίνονται ότι είναι ιδιαίτερα πειστικά για μια τέτοια περίπτωση, έτσι το σωστότερο που θα μπορούσε να γίνει θα ήταν να σχεδιαστούν κατάλληλα έγκυρα επιστημονικά πειράματα.

Σύμφωνα με κάποιες δοξασίες, στο εσωτερικό της Γης κατοικεί μια περίεργη φυλή που είναι τεχνολογικά ανεπτυγμένη. Ποιά είναι αυτά τα όντα και ποιες είναι οι μυστικές είσοδοι για την κούφια Γη;

Η θεωρία της κούφιας Γης είναι γνωστή σε πολλούς που ασχολούνται με το παραφυσικό και τα ανεξήγητα φαινόμενα. Η ιδέα βασίζεται σε αρχαίους θρύλους πολλών πολιτισμών, σύμφωνα με τους οποίους υπάρχουν φυλές ανθρώπων που έχουν αναπτυχθεί σε υπόγειες πόλεις. Συχνά λέγεται ότι αυτοί οι κάτοικοι του κάτω κόσμου έχουν μεγαλύτερη τεχνολογική ανάπτυξη από τη δική μας. Κάποιοι πιστεύουν ακόμα ότι το φαινόμενο της θέασης UFO δεν συνδέεται με άλλους πλανήτες αλλά με ιπτάμενα οχήματα που έχουν κατασκευαστεί από περίεργα όντα στο εσωτερικό της Γης.

Ποιες είναι αυτές οι περίεργες φυλές και τα όντα; Πως έγινε και ζουν στο εσωτερικό της Γης; Και που βρίσκονται οι είσοδοι για τις υπόγειες πολιτείες τους;

Αγκάρθα

Ένα από τα πιο συνηθισμένα ονόματα που αναφέρεται από όσους πιστεύουν στη θεωρία της κούφιας Γης είναι η Αγκάρθα που είναι πρωτεύουσα της Σαμπάλλα. Η πληροφορία αυτή προέρχεται από το κείμενο 'The Smoky God' (Ο Καπνισμένος Θεός), που είναι η βιογραφία ενός ναυτικού που τον έλεγαν Olaf Jansen. Σύμφωνα με την ιστορία 'Agharta Secrets of the Subterranean Cities' (Αγκάρθα Μυστικά των Υπόγειων Πόλεων) που γράφτηκε από τον Willis Emerson, το καΐκι του Jansen έπλευσε μέσω μιας εισόδου στο εσωτερικό της Γης στο Βόρειο Πόλο. Για δύο χρόνια ο Jansen έζησε με τους κατοίκους του αποικιακού δικτύου της Αγκάρθα, που σύμφωνα με τον Emerson, ήταν τρεισήμισι μέτρα ψηλοί και ο κόσμος τους φωτίζονταν από έναν κεντρικό ήλιο. Μια από τις αποικίες, η Σαμπάλλα η Μικρότερη (Shamballa the Lesser), ήταν η έδρα της κυβέρνησης του δικτύου των αποικιών. Σύμφωνα με τον Emerson, παρόλο που η Σαμπάλλα είναι μια εσωτερική ήπειρος, οι περιφερικές της αποικίες είναι μικρότερα περιορισμένα οικοσυστήματα που βρίσκονται ακριβώς κάτω από τον φλοιό της Γης, κρυμμένα μέσα σε βουνά.

Πώς όμως και γιατί έφτασαν οι άνθρωποι αυτοί εκεί κάτω; Σύμφωνα με την ιστορία, οι πολλοί κατακλυσμοί και οι πόλεμοι που γίνονταν στην επιφάνεια της Γης τους οδήγησαν υπόγεια. Οι μακρόχρονες μάχες μεταξύ των Ατλάντων και των Λεμουρίων (μυθικές, αρχαίες φυλές που εξαφανίστηκαν πριν από πολλές χιλιάδες χρόνια) ήταν πολύ έντονες και η χρήση θερμοπυρηνικών όπλων είχε ως αποτέλεσμα τη βύθιση και την καταστροφή αυτών των πανάρχαιων τεχνολογικά ανεπτυγμένων πολιτισμών. Η έρημος Σαχάρα, η έρημος Γκόμπι και οι έρημοι των Ηνωμένων Πολιτειών αποτελούν μονάχα λίγα παραδείγματα της καταστροφής και της ερημοποίησης που είχε συμβεί εκείνη την εποχή. Οι υπόγειες πόλεις δημιουργήθηκαν από ανθρώπους του αρχαίου εκείνου πολιτισμού σαν καταφύγια για τους ανθρώπους και ως κρυφά άσυλα για ιερές καταγραφές, διδασκαλίες και τεχνολογίες.

Υποστηρίζεται ότι υπάρχουν διάφορες είσοδοι για το Βασίλειο της Αγκάρθα σε όλον τον κόσμο:

• Η σπηλιά των Μαμούθ στο Κεντάκυ των Ηνωμένων Πολιτειών.


• Το βουνό Shasta, στην Καλιφόρνια των Ηνωμένων Πολιτειών, όπου βρίσκεται και η πόλη Telos κάτω από το βουνό αυτό.


• Το Manaus στη Βραζιλία.


• Το Mato Grosso στη Βραζιλία, κάτω από το οποίο βρίσκεται η πόλη Posid.


• Οι καταρράκτες του Igacu, στα σύνορα μεταξύ Βραζιλίας και Αργεντινής.


• Το βουνό Epomeo στην Ιταλία.


• Τα βουνά των Ιμαλάιων και το Θιβέτ, όπου η είσοδος για την υπόγεια πόλη Shonshe λέγεται ότι φυλάσσεται από ινδουιστές μοναχούς.


• Η Μογγολία, κάτω από τα σύνορά της με την Κίνα λέγεται ότι βρίσκεται η υπόγεια πόλη Shingwa.


• Η Rama στη Ινδία, κάτω από την οποία βρίσκεται η ομώνυμη υπόγεια πόλη Rama.


• Οι πυραμίδες στη Γκίζα της Αιγύπτου.


• Τα ορυχεία του Βασιλιά Σολομώντα.


• Οι σπηλιές Dero.


• Ο Βόρειος και ο Νότιος Πόλος.

Υπόγειες Φυλές

Στην Ινδία υπάρχει μια αρχαία δοξασία, που πολλοί ακόμα την πιστεύουν, σύμφωνα με την οποία υπάρχει μια υπόγεια φυλή από υποχθόνιους ανθρώπους που μένουν στις πόλεις Patala και Bhogavati. Σύμφωνα με τον θρύλο, κήρυξαν πόλεμο στο βασίλειο της Αγκάρθα. Οι 'Nagas' περιγράφονται ως μια ιδιαίτερα προοδευμένη φυλή όντων με υψηλά ανεπτυγμένη τεχνολογία. Τους διακατέχει επίσης μια έντονη αποστροφή για τα ανθρώπινα όντα, τους οποίους όπως λέγεται, τους απαγάγουν, τους βασανίζουν, διασταυρώνονται μ' αυτούς ή ακόμα τους τρώνε ('The Deep Dwellers').

Παρόλο που η είσοδος για την Bhogavati βρίσκεται κάπου στα Ιμαλάια, όσοι πιστεύουν στον συγκεκριμένο θρύλο λένε ότι η Patala μπορεί να προσεγγιστεί μέσω της πηγής Sheshna στο Benares της Ινδίας. Ο William Michael Mott γράφει στο 'The Deep Dwellers' (οι Κάτοικοι της Αβύσσου): Σύμφωνα με τον συγγραφέα και ερπετολόγο Sherman A. Minton, όπως αναφέρεται στο βιβλίο του 'Venomous Reptiles' (Μοχθηρά Ερπετά), αυτή η είσοδος είναι πραγματική, με σαράντα σκαλοπάτια που κατεβαίνουν κυκλικά και καταλήγουν σε μια κλειστή πέτρινη πόρτα που καλύπτεται με ανάγλυφα από κόμπρες. Στο Θιβέτ, υπάρχει ένας μεγάλος μυστικός βωμός που επίσης ονομάζεται 'Patala' που σύμφωνα με κάποιους ανθρώπους βρίσκεται πάνω από μια αρχαία σπηλιά και ένα σύστημα από τούνελ που εκτείνεται κάτω από την Ασία και ίσως ακόμα πιο πέρα. Οι Nagas έχουν επίσης μια ιδιαίτερη σχέση με το νερό και οι είσοδοι για τα υπόγεια παλάτια τους λέγεται συχνά ότι βρίσκονται στο βάθος από πηγές, βαθιές λίμνες και ποταμούς.

Σε ένα άρθρο του περιοδικού Atlantis Rising με τίτλο 'Η κούφια Γη: Μύθος ή Πραγματικότητα', ο Brad Steiger γράφει για τους θρύλους που αναφέρονται στους Γηραιότερους (the Old Ones), μια αρχαία φυλή που κατοικούσε στην επιφάνεια πριν από εκατομμύρια χρόνια και στη συνέχεια μεταφέρθηκε υπόγεια. Οι Γηραιότεροι, μια ιδιαίτερα ευφυής και επιστημονικά ανεπτυγμένη φυλή, σύμφωνα με τον Steiger, επέλεξαν να δομήσουν το περιβάλλον τους κάτω από την επιφάνεια του πλανήτη και να κατασκευάσουν οτιδήποτε τους ήταν αναγκαίο. Οι Γηραιότεροι είναι ανθρωποειδείς, εξαιρετικά μακρόβιοι και προϋπήρξαν των Homo Sapiens για πάνω από ένα εκατομμύριο χρόνια. Γενικώς κρατούν απόσταση από τους ανθρώπους της επιφάνειας, αλλά κατά καιρούς έχει γίνει γνωστό ότι προσέφεραν εποικοδομητική κριτική και έχει λεχθεί πως συχνά απαγάγουν ανθρώπινα παιδιά για να τα εκπαιδεύσουν και να τα μεγαλώσουν σαν δικά τους.

Μια από τις πιο αμφισβητήσιμες ιστορίες που έχουν να κάνουν με την εσωτερική Γη είναι το λεγόμενο 'Μυστήριο του Shaver'. Το 1945 το περιοδικό Amazing Stories με συντάκτη τον Ray Palmer εξέδωσε μια ιστορία που ειπώθηκε από τον Richard Shaver, ο οποίος ισχυρίστηκε πως πρόσφατα είχε υπάρξει καλεσμένος σε ένα μέρος που ήταν απομεινάρι ενός υπόγειου πολιτισμού. Αν και λίγοι ήταν εκείνοι που πίστεψαν την ιστορία και πολλοί υποψιάστηκαν πως ο Shaver ήταν πιθανότατα ψυχωτικός, ο Shaver υποστήριζε με επιμονή πως η ιστορία του ήταν αληθινή. Επέμενε πως η φυλή των Αρχαιότερων (the Elder Race) ή 'Τιτάνες', ήρθαν στον πλανήτη μας από ένα άλλο ηλιακό σύστημα στο προϊστορικό μας παρελθόν. Μετά από λίγο καιρό που έμειναν στην επιφάνεια ανακάλυψαν πως ο ήλιος μας τους έκανε να γερνούν πρόωρα και έτσι κατέφυγαν κάτω από τη Γη όπου έχτισαν τεράστια υπόγεια συμπλέγματα για να ζήσουν εκεί. Τελικά αποφάσισαν να αναζητήσουν έναν άλλο τόπο σε κάποιον άλλο πλανήτη και εγκατέλειψαν τη Γη αφήνοντας πίσω τους τις υπόγειες πόλεις που κατοικούνταν από μεταλλαγμένα όντα: τα δαιμονικά Dero, καταστροφικά ρομπότ και τα καλά Tero ρομπότ, με τα οποία ισχυρίστηκε ότι συναντήθηκε ο Shaver.

Βρίσκετε τα παραπάνω υπερβολικά; Διασκεδαστικά; Ίσως. Υπάρχουν ωστόσο πολλοί που πιστεύουν ότι αυτοί οι υπόγειοι πολιτισμοί υπάρχουν στην πραγματικότητα και πως κατοικούνται από παράξενες φυλές. Σπάνια θα ακούσει βέβαια κανείς για κάποια αποστολή στις κρυφές εισόδους ώστε να επαληθευθεί το εάν αυτοί οι παράξενοι κάτοικοι όντως κατοικούν στην κούφια Γη.

Από την περίεργη αντιύλη μέχρι τα πειράματα που ρίχνουν φως στους κόμπους, η φυσική έχει αποκαλύψει αρκετές σκοτεινές πλευρές του κόσμου μας. Ας δούμε επτά από τις πιο αινιγματικές πρόσφατες ανακαλύψεις.

Μυστηριώδης Εναγκαλισμός

Μια από τις πιο παράξενες προβλέψεις της θεωρίας της Κβαντομηχανικής είναι ότι τα σωματίδια μπορούν να εναγκαλιστούν με τρόπο που ακόμα και μετά το διαχωρισμό τους στο χώρο, όταν συμβεί μια δράση στο ένα σωματίδιο το άλλο σωματίδιο αντιδρά άμεσα. Τον Ιούνιο του 2009 επιστήμονες ανακοίνωσαν πως μέτρησαν εναγκαλισμό σε ένα νέο είδος συστήματος, δύο διαχωρισμένα ζεύγη από δονούμενα σωματίδια. Προηγούμενα πειράματα είχαν πετύχει εναγκαλισμό σε εσωτερικές ιδιότητες σωματιδίων, όπως καταστάσεις spin, αλλά αυτή ήταν η πρώτη φορά που επιστήμονες πέτυχαν εναγκαλισμό στο πρότυπο κίνησης των σωματιδίων, κάτι που αποτελεί ένα σύστημα που προσομοιάζει τον μεγαλύτερης κλίμακας κόσμο, αυτόν που βιώνουμε στην καθημερινότητά μας.

Κόμποι φωτός

Το φως ίσως να φαίνεται ότι ταξιδεύει σε ευθεία πορεία, αλλά κάποιες φορές στρεβλώνεται σε κόμπους. Τον Ιανουάριο του 2010 ερευνητές ανέφεραν ότι χρησιμοποίησαν ένα υπολογιστικά ελεγχόμενο ολόγραμμα για να στρέψουν ακτίνες από φως λέιζερ σε σχήματα που μοιάζουν με pretzel. Τα ολογράμματα, τα οποία κατευθύνουν τη ροή του φωτός, είχαν ειδικά δημιουργηθεί για να στείλουν φως σε συγκεκριμένες κατευθύνσεις και σχήματα. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ένα πεδίο μαθηματικών που είναι γνωστό ως 'Θεωρία Κόμπων' για να μελετήσουν τους βρόγχους που προέκυψαν. Αυτές οι περιελίξεις του φωτός, που καλούνται οπτικές δίνες, θα μπορούσαν να έχουν προεκτάσεις για μελλοντικές συσκευές λέιζερ, όπως λένε οι φυσικοί.

Ένα νέο σωματίδιο αντιύλης δημιουργήθηκε

Συντρίβοντας σωματίδια μεταξύ τους σε ταχύτητα που πλησιάζει την ταχύτητα του φωτός μέσα σε έναν ατομικό επιταχυντή, επιστήμονες δημιούργησαν ένα νέο είδος ύλης που ποτέ πριν δεν είχε βρεθεί: ένα anti-hypertriton (το hypertriton είναι ένα είδος υπερ-πυρήνα που σχηματίζεται από ένα πρωτόνιο, ένα νετρόνιο και οποιοδήποτε υπερόνιο. Το όνομα προέρχεται από το υπερόνιο, που αναφέρεται σε βαρυόνια τα οποία περιλαμβάνουν παράξενα quark και τρίτον, το οποίο αναφέρεται σε πυρήνες τρίτιου). Αυτό το σωματίδιο είναι παράξενο με πολλούς τρόπους. Πρώτον, δεν είναι κανονική ύλη, αλλά το απόκοσμο αντίθετό της που ονομάζεται αντιύλη, το οποίο όταν έρθει σε επαφή με κανονική μάζα προκαλεί εκμηδένιση. Δεύτερον, το anti-hypertriton αποτελεί ένα παράξενο σωματίδιο γιατί περιέχει ως δομικό λίθο το λεγόμενο παράξενο quark, το οποίο δεν είναι παρών στα πρωτόνια και στα νετρόνια που σχηματίζουν τα συνηθισμένα άτομα. Το πείραμα έγινε στο Σχετικιστικό Επιταχυντή Βαρέων Ιόντων (Relativistic Heavy Ion Collider) στο Εθνικό Εργαστήριο του Brookhaven στο Upton της Νέας Υόρκης. Τα αποτελέσματα ανακοινώθηκαν το Μάρτιο του 2010.

Αιωρούμενα μαγνητικά άκρα για πυρηνική σύντηξη

Η πυρηνική σύντηξη, η συγχώνευση ατομικών πυρήνων που συμβαίνει μέσα σε άστρα, αποτελεί ένα στόχο μακρόχρονης έρευνας στη Γη. Εάν οι επιστήμονες κατορθώσουν να την επιτύχουν θα μπορούσε να προσφέρει μια ισχυρή πηγή ενέργειας με λίγες αρνητικές περιβαλλοντικές συνέπειες. Οι επιστήμονες έκαναν ένα βήμα πιο κοντά στον στόχο τον Ιανουάριο του 2010 όταν ανακοίνωσαν ότι κατασκεύασαν έναν αιωρούμενο μαγνήτη που δημιούργησε κάποιες από τις συνθήκες που πιστεύεται ότι είναι απαραίτητες για τη σύντηξη. Κρατώντας στον αέρα έναν γιγάντιο μαγνήτη σε σχήμα ντόνατ οι ερευνητές μπόρεσαν να ελέγξουν την κίνηση από ένα ιδιαίτερα θερμό αέριο φορτισμένων σωματιδίων που περιεχόταν στον εξωτερικό θάλαμο του μαγνήτη. Η πυκνότητα του αερίου αυτού ήταν κοντά στην πυκνότητα που απαιτείται για την πυρηνική σύντηξη, όπως είπαν οι ερευνητές.

Το φως κάμπτει την ύλη

Ενώ είναι εύκολο να δει κανείς την ύλη να κάμπτει το φως, απλά κοιτώντας μέσα από ένα πρίσμα, είναι σπάνιο να δει το φως να κάμπτει την ύλη. Αλλά οι επιστήμονες είδαν ακριβώς αυτό σε ένα πείραμα που ανακοινώθηκε στον Μάρτιο του 2010. Οι ερευνητές συναρμολόγησαν πλατιές κορδέλες από νανοσωματίδια, μικροσκοπικά τμήματα ύλης που έχουν μήκος μόλις μερικά δισεκατομμυριοστά του μέτρου, σε ένα εργαστήριο στο σκοτάδι. Στη συνέχεια, όταν οι κορδέλες εκτέθηκαν στο φως, συστράφηκαν σε σπιράλ. Τα αποτελέσματα θα μπορούσαν να βοηθήσουν μηχανικούς να σχεδιάσουν νέες μορφές οπτικών και ηλεκτρονικών συσκευών.

Θαυμαστές τριπλέτες σωματιδίων

Χρησιμοποιώντας άτομα Λιθίου, επιστήμονες αναδημιούργησαν ένα αρχαίο μαθηματικό σύμβολο που είναι γνωστό από τον δεύτερο αιώνα σε έργα βουδιστικής τέχνης. Το σύμβολο που καλείται Borromean rings απεικονίζει τρία δακτυλίδια που είναι ενωμένα μεταξύ τους. Εάν αφαιρεθεί οποιοδήποτε από τα τρία, θα διαχωριστούν και τα υπόλοιπα. Οι φυσικοί προέβλεψαν ότι τα σωματίδια θα μπορούσαν να σχηματίσουν την ίδια διάταξη, αλλά κανείς δεν το είχε καταφέρει μέχρι τώρα. Η τελική πραγματοποίηση ανακοινώθηκε το Δεκέμβριο του 2009 και ήρθε 40 χρόνια μετά από την πρόβλεψη.

Σούπα από quark και Γλουόνια

Ένα ακόμα θαυμαστό κατόρθωμα της φυσικής προέρχεται από τον Σχετικιστικό Επιταχυντή Βαρέων Ιόντων του Brookhaven και έγινε φέτος. Τον Φλεβάρη του 2010 επιστήμονες ανακοίνωσαν ότι δημιούργησαν μια σούπα από quark και γλουόνια όπου πρωτόνια και νετρόνια αποσυντέθηκαν στα συστατικά τους μέρη, quark και γλουόνια. Χρειάστηκαν ιδιαίτερα ισχυρές συγκρούσεις ατόμων χρυσού στον επιταχυντή ώστε να επιτευχθούν ο αναγκαίες θερμοκρασίες, περίπου επτά τρισεκατομμύρια βαθμοί της κλίμακας Fahrenheit (τέσσερα τρισεκατομμύρια βαθμοί Κελσίου). Αυτές οι συνθήκες είναι 250,000 φορές πιο θερμές από το κέντρο του ήλιου και παρόμοιες με θερμοκρασίες που υπήρχαν μόλις μετά τη γέννηση του σύμπαντος. Ήταν οι υψηλότερες θερμοκρασίες που κατορθώθηκαν ποτέ στη Γη.

Πολλοί από τους μακρόχρονους ερευνητές των ασυνήθιστων φαινομένων δεν αμφιβάλλουν για το γεγονός ότι υπάρχουν άγνωστης ταυτότητας ιπτάμενα αντικείμενα, UFO. Βέβαια, το "άγνωστης ταυτότητας" σημαίνει απλώς πως αυτό που είδαν οι αυτόπτες μάρτυρες δεν αναγνωρίστηκε αυτομάτως από αυτούς τη στιγμή που το είδαν και κάτω από τις συνθήκες που το είδαν. Υπάρχουν ωστόσο πολλά πράγματα στον ουρανό που δε θα μπορούσε να αναγνωρίσει και να ταυτοποιήσει ο μέσος άνθρωπος με μια γρήγορη ματιά, αλλά που ένας πιλότος, ένας μετεωρολόγος ή ένας αστρονόμος θα τα αναγνώριζε αμέσως. Υπάρχουν ακόμα φαινομενικά ασυνήθιστες εμπειρίες που οι περισσότεροι άνθρωποι ίσως δεν κατανοούν αλλά που θα μπορούσε να εξηγήσει ένας ψυχολόγος.

Όσον αφορά στις επαφές με εξωγήινους συχνά η εξήγηση δε βρίσκεται στους ουρανούς αλλά στο νου μας. Οι άνθρωποι είναι πλάσματα που αναζητούν μοτίβα και οι εγκέφαλοί μας προσπαθούν απεγνωσμένα να βγάλουν νόημα για πράγματα που δεν μπορούμε αμέσως να αναγνωρίσουμε. Συχνά είμαστε σωστοί στις αξιολογήσεις μας για όσα βλέπουμε και βιώνουμε, αλλά πολλές φορές απλά παρανοούμε, καταλαβαίνουμε λάθος ή δε θυμόμαστε καλά.

Όσοι ισχυρίζονται ότι είχαν επαφή με εξωγήινους ή ότι είδαν UFO πολλές φορές γελοιοποιούνται και τους βγάζουν τρελούς αλλά στην πραγματικότητα όλοι μας έχουμε το ίδιο είδος εγκεφάλου που μπορεί να κάνει λάθη. Ενώ κάποιοι αναζητούν τις σκεπτικιστικές ή τις επιστημονικές εξηγήσεις, κάποιοι άλλοι αποφασίζουν πως εφόσον δεν μπορούν να εξηγήσουν κάτι, δεν μπορεί να εξηγηθεί και από κανέναν άλλο και συνεπώς η εμπειρία τους είναι μυστηριώδης και ανεξήγητη.

Στη συνέχεια θα δούμε δέκα περιπτώσεις από ισχυριζόμενες επαφές με εξωγήινους για τις οποίες έχουν γίνει διάφορες προσπάθειες απομυθοποίησης κατά τη διάρκεια των χρόνων. Το κατά πόσο αυτές οι εξηγήσεις είναι ή όχι ικανοποιητικές είναι κάτι το οποίο από κάποιους ερευνητές εξακολουθεί να συζητείται.

10: Εξωγήινοι Μηχανικοί

Η ιστορία: η επιστήμη δε μπορεί να εξηγήσει πως κατασκευάστηκαν οι μεγάλες πυραμίδες της Αιγύπτου. Λόγω της ακριβούς τους τοποθέτησης και του σχεδιασμού τους θα πρέπει να κατασκευάστηκαν από εξωγήινους χιλιάδες χρόνια πριν.

Η εξήγηση: παρόλο που πολλοί άνθρωποι υποθέτουν ότι εκείνοι που ζούσαν στις παλιότερες εποχές, όπως οι αρχαίοι Αιγύπτιοι, δεν είχαν τα μέσα για να δημιουργήσουν εντυπωσιακά μηχανικά κατορθώματα χωρίς εξωγήινη βοήθεια, αυτό δεν ισχύει. Στην πραγματικότητα, έχουν προταθεί αρκετά εύλογες μέθοδοι για την κατασκευή των πυραμίδων που δείχνουν ότι η υποτιθέμενη εξωγήινη βοήθεια είναι μια περιττή προσθήκη.

9: Ακρωτηριασμοί σε Κοπάδια από Βόδια

Η ιστορία: όταν οι εξωγήινοι επισκέπτες δεν απαγάγουν ανθρώπους, δεν εμφυτεύουν συσκευές σ' αυτούς και δεν σχηματίζουν κύκλους στα σπαρτά, σφαγιάζουν βόδια είτε για ερευνητικούς σκοπούς ή ακόμα και για σαδιστική ευχαρίστηση. Από τη δεκαετία του 1970 βρέθηκαν εκατοντάδες πτώματα ζώων με ασυνήθιστα ή ανεξήγητα χαρακτηριστικά όπως το ότι ήταν στραγγισμένα από το αίμα του ή τους αφαιρέθηκαν όργανα με χειρουργική ακρίβεια.

Η εξήγηση: η αρπαγή βοοειδών μάστιζε κτηνοτρόφους και αγρότες για χιλιάδες χρόνια, αλλά δεν είχε ποτέ αποδοθεί ο θάνατός τους σε εξωγήινους. Ερευνητές έδειξαν πως τα μυστηριώδη χαρακτηριστικά που συναντούνται στα πτώματα είναι στην πραγματικότητα αρκετά κοινά και προκαλούνται από φυσικές διαδικασίες αποσύνθεσης και από επιθέσεις οργανισμών που τρέφονται από πτώματα. Είναι ωστόσο εντυπωσιακό το ότι τα ίδια αυτά φαινόμενα δεν έχουν αποδοθεί μονάχα σε εξωγήινους αλλά και σε σατανικές σέκτες καθώς και στο τρομακτικό πλάσμα chupacabra της ισπανικής λαϊκής παράδοσης.

8: Περιοχή 51

Η ιστορία: η περιοχή 51 είναι εκεί που η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών φυλάσσει και μελετά εξωγήινα σώματα και σκάφη, συμπεριλαμβανομένων των εξωγήινων πιλότων της συντριβής στο Roswell. Κάποιοι λένε ακόμα ότι η συγκεκριμένη περιοχή αποτελεί μια επίσημα εγκεκριμένη βάση προσγείωσης για διαστημόπλοια.

Η εξήγηση: το σίγουρο γεγονός είναι πως το κοινό δεν ξέρει και πολλά για το τι ακριβώς συμβαίνει στη στρατιωτική βάση που βρίσκεται κοντά στην αποξηραμένη λίμνη Groom της Νεβάδα (η περιοχή είναι γνωστή, αν και όχι επίσημα, ως περιοχή 51). Είναι μια άκρως μυστική στρατιωτική βάση και υπάρχουν ασφαλώς τελείως νόμιμοι και δικαιολογημένοι κυβερνητικοί και στρατιωτικοί λόγοι για να κρατούνται οι σκοποί της βάσης μυστικοί χωρίς να είναι αναγκαίο να συμπεριλαμβάνονται σ' αυτούς οι οποιεσδήποτε υποθέσεις που έχουν να κάνουν με UFO. Ο ανταποκριτής Leslie Stahl πρότεινε ότι η περιοχή μπορεί να αποτελεί έδαφος για την απόρριψη τοξικών αποβλήτων. Δεν υπάρχει λόγος για να υποθέτει κανείς ότι στη βάση αυτή συμβαίνει κάτι το εξωγήινο, αλλά όπου υπάρχει μυστικότητα αναπτύσσεται συνωμοσιολογία.

7: Κύκλοι στα Σπαρτά

Η ιστορία: οι εξωγήινοι είναι η πιο πιθανή εξήγηση για τους μυστηριώδεις κύκλους και τα άλλα σχέδια που κάποιες φορές εμφανίζονται σε φάρμες αγροτών. Αποτελούν κάποιου είδους σημάδια ή μηνύματα που οι άνθρωποι δεν έχουν καταφέρει μέχρι στιγμής να αποκρυπτογραφήσουν.

Η εξήγηση: πέρα από τις ταινίες όπως η γνωστή ταινία Οιωνός, δεν υπάρχουν στοιχεία που να υποδηλώνουν ότι οι κύκλοι στα σπαρτά έχουν γίνει από εξωγήινους. Η μέχρι στιγμής καλύτερη γήινη εξήγηση είναι οι φάρσες και είναι πιο εύλογη από την υπόθεση πως εξωγήινοι ταξιδεύουν και έρχονται από τα μακρινό διάστημα στη Γη μονάχα για να ισιώσουν το σιτάρι σε αγγλικές και αμερικάνικες φάρμες δημιουργώντας κάποιου είδους πληροφορίες (θα μπορούσε να σκεφτεί κανείς πως εάν οι εξωγήινοι είναι ανώτατης ευφυΐας θα είχαν αντιληφθεί πως τα μηνύματά τους δεν είναι κατανοητά και θα επέλεγαν έναν πιο ευθύ τρόπο επικοινωνίας).

6: Το Πρόσωπο στον Άρη

Η ιστορία: στον Άρη μπορεί να βρεθεί απόδειξη για το ότι υπάρχει ζωή στο σύμπαν, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς του Richard Hoagland, συγγραφέα του βιβλίου Τα Μνημεία στον Άρη: Μια Πόλη στην Άκρη του Παντοτινού (The Monuments of Mars: A City on the Edge of Forever). Σύμφωνα με τον Hoagland, φωτογραφίες της NASA που έχουν ληφθεί από την περιοχή Κυδωνία του Άρη απεικονίζουν ένα ανθρωπόμορφο πρόσωπο. Κατά τον Hoagland, αυτό θα πρέπει να κατασκευάστηκε από ευφυή όντα και υποδηλώνει πως υπάρχουν ή υπήρξαν εξωγήινες πόλεις στον Άρη.

Η εξήγηση: το Πρόσωπο στον Άρη αποτελεί παράδειγμα της φαντασίας και της προκατειλημμένης σκέψης. Οι φωτογραφίες που απεικονίζουν μια περιοχή η οποία ασαφώς μοιάζει με πρόσωπο πάρθηκαν από τον Viking 1 το 1976. Από τότε, έχουν ληφθεί πολύ καλύτερες φωτογραφίες (π.χ. από τον Mars Global Surveyor του 1998). Δείχνουν ότι η περιοχή είναι ιδιαίτερα διαβρωμένη και πως το πρόσωπο ήταν απλά ο συνδυασμός χαμηλής ανάλυσης στην εικόνα και της επίδρασης του φωτός και της σκιάς.

5: Η ταινία με την Eξωγήινη Aυτοψία

Η ιστορία: το συμβάν στο Roswell έλαβε τεράστια δημοσιότητα το 1995 όταν βγήκε στο φως μια χαμηλής ποιότητας ασπρόμαυρη κινηματογράφηση. Το άκρως απόρρητο φιλμ (που είχε τραβηχτεί από το στρατό και έδειχνε μια μεταθανάτια ανατομή ενός εξωγήινου σώματος) θεωρήθηκε ως στοιχείο για έναν ισχυρισμό που ήδη υπήρχε σχετικά με την υπόθεση των UFO: ότι είχαν ανακτηθεί εξωγήινα σώματα από την κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών.

Η εξήγηση:λίγο μετά από την προβολή της εξωγήινης αυτοψίας από το κανάλι Fox εγέρθηκαν σοβαρές αμφιβολίες για την αυθεντικότητα της ταινίας. Οι σκεπτικιστές (ακόμα και αρκετοί ερευνητές των UFO) χαρακτήρισαν το φιλμ ως απάτη, τονίζοντας αναχρονισμούς και ασυνέπειες στην ταινία. Ωστόσο, επειδή υπήρχαν λίγα στοιχεία για το συμβάν στο Roswell, πολλοί επέμεναν ότι η αυτοψία ήταν αληθινή. Το 2006, ο καλλιτέχνης ειδικών εφέ που δημιούργησε την ταινία, ο Ray Santilli, ομολόγησε πως η ταινία δεν ήταν αυθεντική αλλά αποτελούσε την ανασύνθεση μιας πραγματικής εξωγήινης αυτοψίας που είχε παρακολουθήσει και όπου είχε συμπεριλάβει μονάχα κάποια αυθεντικά καρέ. Από τότε η υπόθεση θεωρείται ως απάτη.

4: Ιπτάμενοι Δίσκοι

Η ιστορία: στις 24 Ιουνίου του 1947 ξεκίνησε η σύγχρονη εποχή των UFO όταν έναν άντρας που ονομαζόταν Kenneth Arnold είδε εννέα ιπτάμενους δίσκους να κινούνται με μεγάλη ταχύτητα κοντά στο βουνό Rainer στην Ουάσινγκτον. Σύντομα και άλλοι άρχισαν να αναφέρουν ότι είδαν παρόμοια UFO.

Η εξήγηση: η φράση ιπτάμενος δίσκος που είναι τόσο οικεία σε όσους ενδιαφέρονται για τα UFO, είναι το αποτέλεσμα ενός λάθους που έκανε ένας δημοσιογράφος. Αφού πήρε συνέντευξη στον Arnold για αυτό που είδε, ο δημοσιογράφος από μια ανατολική εφημερίδα του Όρεγκον ανέφερε πως ο Arnold είδε στρογγυλά εναέρια αντικείμενα (στην πραγματικότητα είχε πει ότι είχαν το σχήμα ημισελήνου). Ο Arnold είχε πει πως τα αντικείμενα έπλεαν στον αέρα, σαν έναν δίσκο όταν αναπηδάει πάνω από το νερό και όχι ότι αυτά που είδε έμοιαζαν με δίσκους. Ωστόσο, αυτή η ερμηνεία του δίσκου παρέμεινε, προτρέποντας πολλούς αυτόπτες μάρτυρες (και φαρσέρ) να επαναλάβουν την ίδια λανθασμένη περιγραφή. Το συμβάν αυτό υποδηλώνει τη μεγάλη σημασία που παίζουν οι υπάρχουσες αντιλήψεις στις θεάσεις των UFO και όπως ρωτάει ο σκεπτικιστής Marty Kottmeyer, για ποιο λόγο θα έπρεπε οι εξωγήινοι να επανασχεδιάσουν τα σκάφη τους για να ταιριάζουν με το λάθος του δημοσιογράφου;

3: Εξωγήινα Εμφυτεύματα

Η ιστορία: ως τμήμα ζοφερών πειραμάτων, εξωγήινοι έχουν εμφυτεύσει διάφορα αντικείμενα σε ανθρώπους που έχουν απαγάγει. Τα θύματα βρήκαν μικρά ξένα αντικείμενα στο σώμα τους και ανακάλυψαν ότι είχαν απαχθεί. Έχουν αποκαλυφθεί διάφορα εξωγήινα εμφυτεύματα και όταν εξετάστηκαν από επιστήμονες βρέθηκε ότι δεν ήταν δυνατό να καταστραφούν ή ότι προέρχονταν από ύλη που δε βρίσκεται στη Γη.

Η εξήγηση: ο Joe Nickell, αρθρογράφος του περιοδικού Skeptical Inquirer, σημείωσε πως από το 1994 και μετά έχουν αφαιρεθεί χειρουργικά εμφυτεύματα που είναι αξιοσημείωτα διαφορετικά μεταξύ τους: κάποιο μοιάζει σα μικρό γυάλινο θραύσμα, κάποιο άλλο σαν τριγωνικό κομμάτι μετάλλου, κάποιο σαν νήμα από άνθρακα, κ.λπ. Κανένα από αυτά δεν βρέθηκε στον εγκέφαλο ή στη ρινική κοιλότητα, αντίθετα ανακτήθηκαν από άκρα όπως τα δάκτυλα των ποδιών, τα χέρια, τις κνήμες, το εξωτερικό αυτί, κ.λπ. Κάποια συνοδεύονταν από ουλές ενώ κάποια άλλα όχι. Όπως γνωρίζουν οι γιατροί, ένα ξένο αντικείμενο μπορεί να εισέλθει στο σώμα χωρίς να γίνει αντιληπτό, όπως κατά τη διάρκεια μιας πτώσης ή όταν τρέχει κανείς με γυμνά πόδια στην άμμο ή στο γρασίδι, ακόμα και ως θραύσμα ενός μεγαλύτερου αντικειμένου που έχει σφηνώσει στην περιοχή. Διάφοροι άνθρωποι έχουν βρει πολλά περίεργα πράγματα στο σώμα τους, αλλά μέχρι στιγμής κανένα από αυτά δεν ήταν εξωγήινης προέλευσης.

2: Απαγωγές από Εξωγήινους

Η ιστορία: εκατοντάδες ανθρώπων ισχυρίζονται ότι απήχθηκαν από εξωγήινους, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1980. Υποβλήθηκαν σε βιασμούς, πειράματα και εμφυτεύσεις, καθώς και άλλες σωματικές παραβιάσεις. Αρκετοί διακεκριμένοι ερευνητές όπως ο John Mack από το Harvard, υποστήριξαν τους ισχυρισμούς και έγραψαν βιβλία σχετικά με τα θύματα αυτά.

Η εξήγηση: υπάρχουν πολλές πιθανές αιτίες για τις εμπειρίες απαγωγής από εξωγήινους. Κάποιες από τις εμπειρίες αυτές αποκαλύπτονται μετά από χρόνια, κατά τη διάρκεια ψυχολογικών θεραπειών ή άλλων ζητημάτων. Η έρευνα έχει αποδείξει ότι κατά τη διάρκεια θεραπείας από αμελείς ψυχοθεραπευτές μπορούν να ανακτηθούν λανθασμένες μνήμες. Στην πραγματικότητα, οι άνθρωποι μπορεί να οδηγηθούν να πιστέψουν ότι τους είχαν απαγάγει ή κακομεταχειριστεί ενώ στην πραγματικότητα δεν έχει συμβεί κάτι τέτοιο. Κάποιοι άλλοι ερευνητές έχουν δείξει ότι μια κοινή ψυχολογική διεργασία που λέγεται υπνωτική παράλυση μπορεί να ερμηνευτεί λανθασμένα ως απαγωγή από εξωγήινους.

1: Το Συμβάν στο Roswell

Η ιστορία: η πιο διάσημη συντριβή UFO στην ιστορία έγινε το 1947 σε ένα ράντζο έξω από το Roswell, μια σκονισμένη πόλη του Νέου Μεξικό. Μυστηριώδη συντρίμμια και εξωγήινα σώματα ανακτήθηκαν από τη συντριβή αυτή αλλά συγκαλύφθηκαν από την κυβέρνηση.

Η εξήγηση: πραγματικά υπήρξε συγκάλυψη σχετικά με τη συντριβή έξω από το Roswell, αλλά οι αρχές δεν έκρυβαν έναν κατεστραμμένο ιπτάμενο δίσκο αλλά ένα μετεωρολογικό μπαλόνι από ένα κρυφό κατασκοπικό πρόγραμμα που λεγόταν σχέδιο Mogul. Τα συντρίμμια που περιγράφηκαν από τους αρχικούς αυτόπτες μάρτυρες ταιριάζουν ακριβώς στα μπαλόνια που χρησιμοποιούνταν στο σχέδιο Mogul και οι ιστορίες με τα εξωγήινα σώματα έκαναν την εμφάνισή τους μετά από αρκετό καιρό. Το συμβάν στο Roswell αποτελούσε μία από τις πολλές παρόμοιες λαϊκές ιστορίες για συντριμμένα σκάφη που περιείχαν εξωγήινα σώματα και που κάποιες από αυτές χρονολογούνται μέχρι και πριν από εκατό χρόνια.

Είμαστε μόνοι μας στο σύμπαν; Ή μήπως κάπου εκεί έξω, μερικές εκατοντάδες χιλιάδες έτη φωτός πιο μακριά, υπάρχουν νοήμονα όντα που έχουν ακριβώς την ίδια απορία; Σύμφωνα με τους υπολογισμούς που είχαν ως αποτέλεσμα να προκύψει η γνωστή εξίσωση Drake, είναι πιθανό να βρίσκονται δεκάδες χιλιάδες κατοικήσιμοι πλανήτες στο γαλαξία μας και μάλιστα να έχουν αναπτυχθεί όντα με νοημοσύνη που θα μπορούσαν να έρθουν σε επικοινωνία μαζί μας. Ίσως κάποια στιγμή να δούμε τα διαστημόπλοιά τους να μας πλησιάζουν και να τα κοιτάμε με τον ίδιο θαυμασμό που κοίταζαν οι κάτοικοι της Κεντρικής Αμερικής πεντακόσια χρόνια πριν, τα ευρωπαϊκά πλοία να καταφθάνουν.

1976: Η προσεδάφιση του Viking στον Άρη ανιχνεύει χημικά ίχνη που είναι ενδεικτικά για την ύπαρξη ζωής

Η εξέταση δειγμάτων εδάφους από τον Άρη που έγιναν από την αποστολή του Viking της NASA υπαινίσσεται χημικές ενδείξεις για την ύπαρξη ζωής. Σε ένα πείραμα αναμείχθηκε έδαφος με θρεπτικά υλικά που είχαν σημανθεί με ραδιενεργό άνθρακα και στη συνέχεια ελέγχθηκε για το εάν θα παραγόταν ραδιενεργό αέριο μεθανίου.

Η εξέταση είχε θετικό αποτέλεσμα. Η παραγωγή ραδιενεργού μεθανίου υποδηλώνει ότι κάτι στο έδαφος μεταβόλισε τα θρεπτικά υλικά και παρήγαγε ραδιενεργό αέριο. Ωστόσο, άλλα σχετικά πειράματα απέτυχαν να βρουν κάποια ένδειξη ζωής, έτσι η NASA δήλωσε ότι τα αποτελέσματα ήταν λανθασμένα θετικά.

Παρολαυτά, ένας από τους αρχικούς επιστήμονες, και άλλοι που από τότε έχουν αναλύσει ξανά τα δεδομένα, επιμένουν ακόμα για τα ευρήματα. Επιχειρηματολογούν για το ότι στα άλλα πειράματα δεν χρησιμοποιήθηκε κατάλληλος εξοπλισμός ώστε να ανιχνευτούν στοιχεία οργανικών μορίων, κάτι που είναι ενδεικτικό για την ύπαρξη ζωής.

1977: Το ανεξήγητο εξωγήινο σήμα που ονομάστηκε Wow και ανιχνεύτηκε από το ραδιοτηλεσκόπιο του Πανεπιστημίου του Οχάιο

Τον Αύγουστο του 1977 ένα ραδιοτηλεσκόπιο του Πανεπιστημίου του Οχάιο ανίχνευσε έναν ασυνήθιστο παλμό ακτινοβολίας από κάποια περιοχή κάπου κοντά στον αστερισμό του Τοξότη. Το σήμα που είχε χρονική διάρκεια 37 δευτερόλεπτα ήταν τόσο εντυπωσιακό ώστε ο αστρονόμος που παρακολουθούσε τα δεδομένα σημείωσε τη λέξη Wow! στην εκτύπωση του τηλεσκοπίου.

Το σήμα ήταν μέσα στη δέσμη ραδιοσυχνοτήτων που οι μεταδόσεις είναι παγκόσμια αποκλεισμένες στη Γη. Ακόμα περισσότερο, οι φυσικές πηγές ακτινοβολίας από το διάστημα συνήθως καλύπτουν μια πιο ευρεία έκταση συχνοτήτων.

Καθώς το κοντινότερο άστρο σ' αυτήν την κατεύθυνση βρίσκεται σε απόσταση 220 εκατομμυρίων ετών φωτός, θα πρέπει να δημιουργήθηκε είτε από κάποιο μεγάλο αστρονομικό γεγονός, είτε από κάποια εξωγήινη νοημοσύνη με τη χρήση πολύ ισχυρού πομπού μετάδοσης. Το σήμα παραμένει ανεξήγητο.

1996: Ανακαλύφθηκαν αρειανά απολιθώματα στον μετεωρίτη ALH84001 από την Ανταρκτική

Επιστήμονες της NASA προκάλεσαν αμφισβήτηση όταν το 1996 ανακοίνωσαν ότι βρήκαν κάτι που έμοιαζε με απολιθωμένα μικρόβια σε μια μάζα βράχου από τον Άρη που είχε το σχήμα πατάτας. Ο μετεωρίτης πιθανότατα ξεκόλλησε από την επιφάνεια του Άρη κατά τη διάρκεια μιας σύγκρουσης και περιπλανιόταν στο Ηλιακό Σύστημα για περίπου 15 εκατομμύρια χρόνια, πριν πέσει στην Ανταρκτική, όπου και ανακαλύφθηκε το 1984.

Προσεκτική ανάλυση αποκάλυψε ότι ο βράχος περιείχε οργανικά μόρια και λεπτά θραύσματα από το μέταλλο μαγνητίτη, που κάποιες φορές συναντάται σε γήινα βακτήρια. Κάτω από εξέταση με ηλεκτρονικό μικροσκόπιο, οι ερευνητές της NASA ισχυρίστηκαν επίσης ότι εντόπισαν σημάδια από νανοβακτήρια.

Όμως από τότε, πολλά από τα στοιχεία αμφισβητήθηκαν. Κάποιοι άλλοι ειδικοί πρότειναν ότι τα σωματίδια του μαγνητίτη δεν ήταν τελικά τόσο όμοια με εκείνα που βρίσκονται σε βακτήρια και πως η πηγή των οργανικών μορίων ήταν η επαφή με τη Γη. Μια έρευνα που έγινε το 2003 έδειξε επίσης πως κρύσταλλα που μοιάζουν με νανοβακτήρια θα μπορούσαν να αναπτυχθούν σε εργαστήριο μέσω χημικών διεργασιών.

2001: Αυστηρότεροι υπολογισμοί που συνδέονται με την εξίσωση Drake του 1960 υποδηλώνουν ότι ο γαλαξίας μας ίσως περιλαμβάνει εκατοντάδες χιλιάδες πλανήτες που φιλοξενούν ζωή

Το 1961 ο αμερικανός αστρονόμος Frank Drake ανέπτυξε μια εξίσωση για να εκτιμήσει τον αριθμό των πλανητών στο γαλαξία που μπορούν να φιλοξενήσουν ευφυή ζωή και που θα μπορούσαν να επικοινωνήσουν μαζί μας.

Η εξίσωση Drake πολλαπλασιάζει επτά παράγοντες που περιλαμβάνουν: το ρυθμό σχηματισμού άστρων όπως ο δικός μας Ήλιος, το κλάσμα πλανητών που μοιάζουν με τη Γη και το κλάσμα αυτών στους οποίους αναπτύσσεται η ζωή. Πολλοί από τους υπολογισμούς αυτούς είναι ανοιχτοί για διαφωνία, αλλά ο ίδιος ο Drake εκτιμά ότι ο τελικός αριθμός των πολιτισμών του γαλαξία που έχουν τη δυνατότητα επικοινωνίας είναι περίπου 10,000.

Το 2001, μια ακριβέστερη εκτίμηση για τον αριθμό των πλανητών στο γαλαξία που μπορούν να φιλοξενήσουν ζωή, στην οποία χρησιμοποιήθηκαν νέα δεδομένα και θεωρίες, συμπέρανε ότι ο αριθμός αυτός είναι της τάξης των εκατοντάδων χιλιάδων. Για πρώτη φορά, οι ερευνητές εκτίμησαν πόσοι πλανήτες μπορεί να βρίσκονται στις βιώσιμες ζώνες (habitable zones) γύρω από άστρα, όπου το νερό είναι σε υγρή μορφή και είναι πιθανή η φωτοσύνθεση. Τα αποτελέσματα υποδηλώνουν ότι ένας κατοικημένος πλανήτης που θα έχει παρόμοια μορφή με τη Γη θα μπορούσε να βρίσκεται ακόμα και μερικές εκατοντάδες έτη φωτός μακριά από εμάς.

2001: Η κόκκινη απόχρωση του δορυφόρου Ευρώπη στον Δία προτείνεται ότι προέρχεται από παγωμένα τμήματα βακτηρίων, κάτι που επίσης βοηθάει στο να εξηγηθεί το μυστηριώδες υπέρυθρο σήμα που εκπέμπει

Εξωγήινα μικρόβια ίσως να είναι η αιτία της κόκκινης απόχρωσης της Ευρώπης, πρότειναν ερευνητές της NASA το 2001. Παρόλο που η επιφάνεια είναι κατά κύριο λόγο παγωμένη, τα δεδομένα δείχνουν ότι αντανακλά υπέρυθρη ακτινοβολία με αλλόκοτο τρόπο. Αυτό υποδεικνύει ότι κάτι, ίσως άλατα μαγνησίου, βρίσκονται πίσω από τη μυστηριώδη αυτή ακτινοβολία. Αλλά κανείς μέχρι στιγμής δεν έχει καταφέρει να βρει τον σωστό συνδυασμό συστατικών για να εξηγήσει τα δεδομένα.

Είναι ενδιαφέρον το γεγονός ότι το υπέρυθρο φάσμα κάποιων γήινων βακτηρίων, αυτών που αναπτύσσονται σε ακραίες συνθήκες, ταιριάζει στα δεδομένα τουλάχιστον τόσο καλά όσο τα άλατα του μαγνησίου. Επίσης, κάποια έχουν κόκκινο και καφέ χρώμα, εξηγώντας ίσως έτσι την κοκκινωπή χροιά του δορυφόρου. Αν και ίσως είναι δύσκολο για τα βακτήρια να επιβιώσουν στην λεπτή ατμόσφαιρα και στην επιφανειακή θερμοκρασία των μείον 170 βαθμών Κελσίου της Ευρώπης, ίσως να μπορούν να επιβιώσουν στο θερμότερο υγρό εσωτερικό της. Η γεωλογική δραστηριότητα θα μπορούσε να τα εκτοξεύει περιοδικά στο εξωτερικό μέρος και να παγώνουν καθώς φτάνουν στην επιφάνεια.

2002: Ρώσοι επιστήμονες ισχυρίζονται ότι πιθανόν να έχει αναπτυχθεί στον Άρη ένα μυστηριώδες είδος μικροβίων που είναι ανθεκτικό στην ακτινοβολία

Το 2002, Ρώσοι αστροβιολόγοι ισχυρίστηκαν ότι έχουν αναπτυχθεί στον Άρη υπέρ-ανθεκτικά μικρόβια Deinococcus radiourans. Τα μικρόβια αυτά μπορούν να αντέξουν και να επιβιώσουν με δόσεις ακτινοβολίας που είναι αρκετές χιλιάδες φορές μεγαλύτερες από αυτές που θα μπορούσαν να σκοτώσουν έναν άνθρωπο.

Οι Ρώσοι ακτινοβόλησαν έναν πληθυσμό τέτοιων βακτηρίων με αρκετή ακτινοβολία που θα μπορούσε να σκοτώσει το 99,9% από αυτά, αλλά επέτρεψαν σε όσα επέζησαν να αναπτυχθούν ξανά πριν επαναλάβουν τη διαδικασία. Μετά από 44 φορές χρειαζόταν πενήντα φορές μεγαλύτερη δόση από την αρχική δόση της ακτινοβολίας. Υπολόγισαν πως θα χρειαζόταν πολλές χιλιάδες τέτοιων κύκλων για να καταστήσουν το κοινό μικρόβιο E.coli τόσο ανθεκτικό όσο τα Deinococcus. Και στη Γη παίρνει μεταξύ ενός και εκατό εκατομμυρίων ετών για να αντιμετωπιστεί κάθε δόση ακτινοβολίας. Έτσι, απλά δεν έχει υπάρξει αρκετός χρόνος στην γήινη ιστορία των 3,8 δισεκατομμυρίων ετών για να αναπτυχθεί μια τέτοιου είδους αντίσταση, όπως ισχυρίζονται οι επιστήμονες.

Αντίθετα, η επιφάνεια του Άρη που είναι απροστάτευτη λόγω απουσίας μιας πυκνής ατμόσφαιρας, βομβαρδίζεται από τόση πολύ ακτινοβολία που τα μικρόβια θα έπαιρναν την ίδια δόση σε μερικές εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια. Οι ερευνητές επιχειρηματολογούν ότι οι πρόγονοι των Deinococcus αποκολλήθηκαν από τον Άρη μέσω ενός αστεροειδούς και έπεσαν στη Γη ως μετεωρίτες. Κάποιοι άλλοι ειδικοί, παραμένουν σκεπτικοί.

2002: Χημικές νύξεις ζωής έχουν βρεθεί σε παλιά δεδομένα από αποστολές και προσεδαφίσεις στην Αφροδίτη. Θα μπορούσαν να υπάρχουν μικρόβια στα νέφη της Αφροδίτης;

Η ύπαρξη ζωής στα νέφη της Αφροδίτης ίσως είναι ο καλύτερος τρόπος για να εξηγηθούν κάποιες περίεργες ανωμαλίες στην σύνθεση της ατμόσφαιράς της, όπως ισχυρίστηκαν αστροβιολόγοι του Πανεπιστημίου του Τέξας, το 2002. Επανεξέτασαν δεδομένα από τις διαστημικές αποστολές Pioneer και Magellan της NASA καθώς και από τις ρώσικες αποστολές Venera που προσεδαφίστηκαν στην Αφροδίτη τη δεκαετία του 1970.

Η ηλιακή ακτινοβολία και οι αστραπές θα πρέπει να δημιουργούν μάζες από μονοξείδιο του άνθρακα στην Αφροδίτη, ωστόσο είναι σπάνιο, σαν να υπάρχει κάτι που το εξαφανίζει. Υπάρχουν επίσης, υδρόθειο και διοξείδιο του θείου. Οι δύο αυτές ενώσεις αντιδρούν μεταξύ τους πολύ εύκολα και συνήθως δεν συνυπάρχουν, εκτός εάν παράγονται συνεχώς από κάποια διεργασία. Ακόμα πιο μυστηριώδης είναι η παρουσία σουλφιδίου του καρβονυλίου. Αυτή η χημική ουσία παράγεται μόνο από μικρόβια ή καταλύτες στη Γη και από καμιά άλλη γνωστή ανόργανη διαδικασία.

Η λύση που προτείνουν οι ερευνητές γι' αυτό το αίνιγμα είναι η ύπαρξη μικροβίων που ζουν στην ατμόσφαιρα της Αφροδίτης. Η καυτή, όξινη επιφάνεια της Αφροδίτης μπορεί να είναι απαγορευτική για τη ζωή, αλλά οι συνθήκες σε ύψος 50 χιλιομέτρων στην ατμόσφαιρα της Αφροδίτης είναι πιο φιλόξενες και υγρές, με θερμοκρασία 70 βαθμών Κελσίου και πίεση παρόμοια με αυτή της Γης.

2003: Ίχνη θείου στον δορυφόρο Ευρώπη του Δία μπορεί να είναι τα παραγόμενα απόβλητα αποικιών από βακτήρια που ζουν στο υπέδαφος

Το 2003, Ιταλοί επιστήμονες υπέθεσαν ότι τα ίχνη θείου στην Ευρώπη μπορεί να αποτελούν ένδειξη εξωγήινης ζωής. Τα στοιχεία αυτά ανιχνεύτηκαν αρχικά από τη διαστημική αποστολή Galileo, μαζί με ενδείξεις για έναν ηφαιστειακά θερμαινόμενο ωκεανό που βρίσκεται κάτω από την παγωμένη επιφάνεια της Ευρώπης.

Οι χημικές υπογραφές του θείου μοιάζουν με απόβλητα που παράγουν τα βακτήρια τα οποία είναι παγιδευμένα στον επιφανειακό πάγο σε λίμνες στην Ανταρκτική της Γης. Τα βακτήρια επιζούν στο νερό που βρίσκεται από κάτω και παρόμοια βακτήρια μπορεί επίσης να ευδοκιμούν κάτω από την επιφάνεια της Ευρώπης, όπως προτείνουν οι επιστήμονες. Άλλοι ειδικοί απέρριψαν την ιδέα, προτείνοντας πως το θείο με κάποιον τρόπο προέρχεται από τον γειτονικό δορυφόρο Ιώ, όπου βρίσκεται σε αφθονία.

2004: Το μεθάνιο στην ατμόσφαιρα του Άρη υπονοεί μεταβολισμό μικροβίων

Το 2004 τέσσερις ομάδες, χρησιμοποιώντας τηλεσκόπια στη Γη και την αποστολή σε τροχιά γύρω από τον Άρη του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA), ανεξάρτητα η μία από την άλλη βρήκαν ενδείξεις για την ύπαρξη μεθανίου στην ατμόσφαιρα του πλανήτη. Σχεδόν όλο το μεθάνιο στη δική μας ατμόσφαιρα παράγεται από βακτήρια και άλλου είδους ζωή.

Το μεθάνιο θα μπορούσε επίσης να παράγεται από δράση ηφαιστείων, από την τήξη παγωμένων αποθεμάτων στο υπέδαφος, ή να εισέρχεται από συγκρούσεις με κομήτες. Ωστόσο, η πηγή θα πρέπει να είναι πρόσφατη, καθώς το αέριο καταστρέφεται πολύ γρήγορα στον Άρη ή διαφεύγει στο διάστημα.

Τον Ιανουάριο του 2005, ένας επιστήμονας της ESA ανακοίνωσε ότι βρήκε επίσης ενδείξεις για φορμαλδεΰδη, που παράγεται από την οξείδωση του μεθανίου. Εάν αυτό αποδειχθεί, θα ενισχύσει την υπόθεση για τα μικρόβια, καθώς θα χρειαζόταν μια τεράστια ποσότητα δυόμιση εκατομμυρίων τόνων μεθανίου κάθε χρόνο για να δημιουργηθεί η ποσότητα της φορμαλδεΰδης που προτάθηκε ότι υπάρχει.

Υπάρχει τρόπος να επιβεβαιωθεί η παρουσία του αερίου, θα πρέπει όμως να μεταφερθεί ο κατάλληλος εξοπλισμός στον Άρη.

2004: Ένα μυστηριώδες ραδιοσήμα έχει ληφθεί από το πρόγραμμα SETI σε τρεις περιστάσεις, από την ίδια περιοχή του διαστήματος

Τον Φλεβάρη του 2003, αστρονόμοι που εργάζονται στο πρόγραμμα αναζήτησης εξωγήινης νοημοσύνης (SETI) χρησιμοποίησαν ένα τεράστιο τηλεσκόπιο στο Πουέρτο Ρίκο για να επανεξετάσουν 200 τμήματα του ουρανού που στο παρελθόν είχαν παρουσιάσει ανεξήγητα σήματα. Όλα αυτά τα σήματα είχαν εξαφανιστεί, εκτός από ένα που έγινε δυνατότερο.

Το σήμα αυτό, που ευρέως θεωρήθηκε ως η καλύτερη υποψηφιότητα για την περίπτωση εξωγήινης επαφής, προέρχεται από ένα σημείο που βρίσκεται μεταξύ των αστερισμών των Ιχθύων και του Κριού, όπου δεν υπάρχουν φανερά αστέρες ή πλανήτες. Κατά περίεργο τρόπο, το σήμα είναι σε μια συχνότητα που το υδρογόνο, το πιο κοινό στοιχείο, απορροφά και εκπέμπει ενέργεια. Κάποιοι αστρονόμοι πιστεύουν πως αυτή είναι μια πολύ πιθανή συχνότητα, την οποία θα προτιμούσαν να χρησιμοποιήσουν εξωγήινοι που θα ήθελαν να γίνει αντιληπτό το σήμα τους.

Ωστόσο, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα επίσης, το σήμα να προέρχεται από ένα άγνωστο μέχρι τώρα, φυσικό φαινόμενο. Για παράδειγμα, ένα ανεξήγητο παλμικό ραδιοσήμα θεωρήθηκε ότι ήταν τεχνητό το 1967, προέκυψε όμως να είναι η πρώτη θέαση ενός pulsar.

Μια ερώτηση η οποία έχει απασχολήσει πολλές φορές τους ερευνητές φαντασμάτων αναφέρεται στο γεγονός ότι στις περισσότερες φορές που έχουν αναφερθεί θεάσεις φαντασμάτων, τα φαντάσματα φορούσαν ρούχα. Αποτελεί επίσης και μια ερώτηση που εγείρουν οι σκεπτικιστές ώστε να υποστηρίξουν το επιχείρημά τους ότι τα φαντάσματα αποτελούν επινοήματα της φαντασίας. Η παραπάνω ερώτηση όμως είναι καθόλα εύλογη. Εάν τα φαντάσματα είναι η ενέργεια ανθρωπίνων πνευμάτων, γιατί οι υλοποιήσεις τους περιλαμβάνουν την βιομηχανικά κατασκευασμένη σύμβαση του ντυσίματος; Άλλωστε, τα ρούχα δεν είναι τμήματα του σώματός μας, του πνεύματος ή της ψυχής μας. Ή μήπως είναι; Η ερώτηση τέθηκε σε έναν αριθμό από γνωστούς ερευνητές του παραφυσικού.

Troy Taylor, από την Αμερικάνικη Εταιρία Φαντασμάτων (American Ghost Society)

Γιατί χρειάζονται τα φαντάσματα ρούχα; Κανένας δε φαίνεται να ξέρει, αλλά είναι πιθανό το ότι στις περισσότερες περιπτώσεις, τα φαντάσματα που έχουν θεαθεί να φοράνε ρούχα είναι απλώς υπολειμματικές εικόνες, αποτυπώματα ή μνήμες που παραμένουν στην ατμόσφαιρα ενός χώρου σαν καταγραφές. Ένα φάντασμα τέτοιου είδους δε θα πρέπει να φέρει προσωπικότητα και θα μοιάζει περισσότερο σα μια παλιά ταινία που συνεχίζει να παίζεται.

Αλλά τι γίνεται με τα φαντάσματα που δεν είναι αποτυπώσεις; Τι γίνεται με εκείνα που είναι αληθινά παραδοσιακά πνεύματα που πέθαναν και έμειναν πίσω; Πολλοί ερευνητές θεωρούν ότι τα φαντάσματα αποτελούνται από ηλεκτρομαγνητική ενέργεια. Αυτή η ενέργεια, μέσα στο σώμα, σχηματίζει αυτό που αποκαλούμε πνεύμα, ψυχή ή προσωπικότητα. Τώρα, η επιστήμη δεν μπορεί να αποδείξει ότι αυτή η ενέργεια ή η προσωπικότητα υπάρχει πράγματι, αλλά νιώθουμε ότι υπάρχει. Εάν μπορεί να υπάρχει μέσα στο σώμα μας, γιατί να μην υπάρχει έξω από αυτό, από τη στιγμή που το ίδιο το σώμα πάψει να λειτουργεί; Εάν ισχύουν οι παραπάνω υποθέσεις για την ύπαρξη ενός άυλου τμήματος του εαυτού μας, τότε είναι πιθανό το τμήμα αυτό να αποτελείται από ηλεκτρομαγνητική ενέργεια και να ταυτίζεται με αυτό που αποκαλούμε πνεύμα.

Έχει δειχθεί μέσω επιστημονικών πειραμάτων ότι η έκθεση σε υψηλά επίπεδα ηλεκτρομαγνητικής ενέργειας μπορεί να προκαλέσει σε ανθρώπους ζωντανά όνειρα, εφιάλτες ή ακόμα και παραισθήσεις. Με άλλα λόγια, οι άνθρωποι μοιάζει να βλέπουν πράγματα εξαιτίας της έκθεσής τους στην ενέργεια. Εάν τα φαντάσματα έχουν κάποιου είδους έλεγχο στην ενέργεια από την οποία αποτελούνται, τότε θα ήταν ίσως πιθανό για έναν μάρτυρα να δει το φάντασμα με τον τρόπο που το φάντασμα βλέπει τον εαυτό του. Εάν η προσωπικότητα όντως παραμένει, το πνεύμα θα συλλάμβανε νοερά τον εαυτό του με τη μορφή που είχε όταν ήταν εν ζωή, εμφανιζόμενο ως ένα ζωντανό άτομο και φορώντας ρούχα.

Αυτό θα μπορούσε να είναι μια πλήρως μη συνειδητή επίδραση της ενέργειας στο ζωντανό άτομο, ή θα μπορούσε να αποτελεί χειρισμό από την πλευρά του ίδιου του πνεύματος, πιθανόν στην προσπάθειά του να κάνει τον θεατή να δει συγκεκριμένα πράγματα. Για να το καταλάβει κανείς αυτό θα μπορούσε να κλείσει τα μάτια του για λίγο και να προσπαθήσει να δει νοερά τον εαυτό του. Ποια εμφάνιση θα έχει; Το πιο πιθανό είναι πως ο νοερός μας εαυτός θα είναι ντυμένος. Με τη σκέψη ότι ένα φάντασμα θα εμφανιστεί με τη μορφή με την οποία βλέπει νοερά τον εαυτό του, αυτό μπορεί να εξηγεί το γιατί τα περισσότερα φαντάσματα εμφανίζονται ντυμένα, συχνά δε, κρατώντας και διάφορα πράγματα.

Richard και Debbie Senate, από το ghost-stalker.com

Τα φαντάσματα και τα ρούχα είναι μια ερώτηση που βρίσκεται στο μετόπισθεν της σκέψης μας για τα φαινόμενα αυτά, εδώ και πολύ καιρό. Είναι μια ασύμβατη ερώτηση που συχνά χρησιμοποιούν οι απομυθοποιητές και έχει να κάνει περισσότερο με το πώς ερμηνεύονται τα φαντάσματα και όχι με το τι είναι πραγματικά. Τα φαντάσματα εμφανίζονται φορώντας ρούχα γιατί έτσι είναι ο τρόπος εμφάνισής τους σε εμάς. Στην εποχή μας, τα ρούχα αποτελούν κομμάτι του τι είμαστε. Αποτελούν κομμάτι του πώς βλέπουμε τον εαυτό μας και αυτή η νοητική εικόνα είναι αυτή που προβάλλεται και προσλαμβάνεται. Στην πραγματικότητα, συχνά τα ρούχα μπορούν να μας παρέχουν πληροφορίες για την ταυτότητα ενός φαντάσματος και για το τι είδους ζωή είχε. Συνήθως τα φαντάσματα εμφανίζονται με τον ρουχισμό που φορούσαν όταν πέθαναν. Με πολλούς τρόπους τα ρούχα μας βοηθούνε να αναγνωρίσουμε την ταυτότητά τους.

Jeff Belanger, ιδρυτής του ghostvillage.com και συγγραφέας του 'The Ghost Files'

Σε πολλές περιπτώσεις, ένα φάντασμα αποτελεί την προβολή ενός ατόμου. Το εάν η προβολή αυτή προέρχεται από τον ίδιο μας το νου ή εάν κάποια ενέργεια με νοημοσύνη πλανιέται δίπλα μας, ή έχει αποτυπωθεί στον χώρο, είναι κάτι που δεν το γνωρίζω. Σκεφτείτε το παρακάτω: εάν επρόκειτο να απεικονίσετε τον εαυτό σας κάπου, θα ήταν πιθανό ότι θα απεικονίζατε νοερά τον εαυτό σας ντυμένο, σε μια άνετη κατάσταση, παρουσιάσιμο και πιθανότατα θα κάνατε και μερικές μικρές βελτιώσεις στην εικόνα αυτή ώστε να φαίνεστε με καλύτερο παρουσιαστικό.

Πολύ λίγοι άνθρωποι θα απεικόνιζαν τον εαυτό τους γυμνό (αν και συνήθως υπάρχει ένας επιδειξίας σε κάθε πλήθος ατόμων). Εάν μπορούσατε να προβάλλετε μια εικόνα του εαυτού σας, πιθανόν θα προβάλλατε τον εαυτό σας να αιμορραγεί από τον πυροβολισμό που δεχτήκατε τις τελευταίες στιγμές της ζωής σας, ώστε να δείξετε το συγκεκριμένο συμβάν σε οποιονδήποτε λάβει την προβολή. Η εμφάνιση είναι πάντα μια αναπαράσταση από κάτι ή κάποιον άλλο. Δεν αποτελεί η ίδια μια οντότητα, γι' αυτό και είναι συνήθως τόσο προσωρινή.

Stacey Jones από το Central New York Ghost Hunters

Θεωρώ πως τα φαντάσματα μπορούν να δείξουν τον εαυτό τους με όποια μορφή θέλουν. Εάν κάποιο πνεύμα νιώθει πιο άνετο σε μια συγκεκριμένη ηλικία, θα μπορούσε να υιοθετήσει αυτή τη μορφή. Δε γνωρίζω πολλούς ανθρώπους που θα ένιωθαν άνετα να δείξουν τον εαυτό τους ολόγυμνο, έτσι δεν πιστεύω πως θα ήθελαν να δείξουν τον εαυτό τους όπως τους γέννησε η φύση στην περίπτωση που ήταν φαντάσματα.

* * *

Όλες οι παραπάνω είναι αρκετά ενδιαφέρουσες απόψεις. Εάν τα φαντάσματα αποτελούν υλοποιήσεις της ενέργειας της ανθρώπινης συνείδησης, τότε αυτή η συνείδηση θα περιλάμβανε και ρούχα εφόσον, όπως σημειώθηκε πιο πάνω, αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο σκεφτόμαστε τον εαυτό μας. Ή αλλιώς, όπως το θέτει η συγγραφέας εσωτερισμού Richelle Hawks, εάν θεωρήσουμε ότι οι άνθρωποι είναι κάτι πολύ περισσότερο από τα σώματά τους, γιατί να μη φοράνε και ρούχα;

Το ενδιαφέρον για το μύθο των βρικολάκων έχει αυξηθεί ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια. Ο πρόσφατος ενθουσιασμός για τον αθάνατο που πίνει αίμα ξεκίνησε πιθανότατα μαζί με την πολύ γνωστή νουβέλα της Anne Rice «Συνέντευξη με έναν Βρικόλακα» που δημοσιεύτηκε το 1976 και που ακολουθήθηκε από διάφορα ακόμα βιβλία που αναφέρονται στον κόσμο των βρικολάκων που είχε δημιουργήσει. Ο κινηματογράφος και η τηλεόραση επένδυσε σε μεγάλο βαθμό στη δημοσιότητα που πήρε ο μύθος του βρικόλακα δημιουργώντας ταινίες όπως ο «Δράκουλας» του Coppola, το "Underworld" ή και η ταινία «Συνέντευξη με έναν βρικόλακα» με τους Tom Cruise και Brad Pitt.

Το είδος αυτό είναι πλέον από τα πιο δημοφιλή και σε αυτό βοήθησαν οι τηλεοπτικές σειρές True Blood και Vampire Diaries, αλλά ακόμα περισσότερο η σειρά από νουβέλες της Stephenie Meyer με τίτλο Twilight που αυτή τη στιγμή γνωρίζουν στο Hollywood μεγάλη επιτυχία.

Όταν ένα φαινόμενο όπως αυτό εισχωρεί στη μαζική συνείδησή μας κάποιοι άνθρωποι ξεκινούν να αναρωτιούνται εάν είναι πραγματικό. Ή ακόμα, θα ήθελαν να είναι πραγματικό γιατί τους αρέσει τόσο πολύ η φαντασία. Τι γίνεται λοιπόν; Υπάρχουν πραγματικοί βρικόλακες;
Οι υπερφυσικοί βρικόλακες

Η ερώτηση για το εάν υπάρχουν ή όχι πραγματικοί βρικόλακες εξαρτάται από τον προσδιορισμό της έννοιας του βρικόλακα. Εάν με τον όρο αυτό εννοούμε το υπερφυσικό πλάσμα που είναι πρακτικά αθάνατο, έχει μακριά νύχια και δόντια με τα οποία μπορεί να ρουφήξει αίμα, αποστρέφεται το φως του ήλιου, μπορεί να μεταμορφωθεί σε άλλα πλάσματα, φοβάται το σκόρδο και τους σταυρούς και μπορεί ακόμα και να πετάξει... τότε μάλλον θα πρέπει να απαντήσουμε πως όχι, δεν υπάρχουν τέτοια πλάσματα. Τουλάχιστον, δεν υπάρχουν επαρκείς ενδείξεις για την ύπαρξή τους. Ένα τέτοιο πλάσμα αποτελεί κατασκεύασμα διηγημάτων, της τηλεόρασης και του κινηματογράφου.

Εάν όμως αφήσουμε κατά μέρος τα υπερφυσικά χαρακτηριστικά, υπάρχουν άνθρωποι που αποκαλούν τους εαυτούς τους βρικόλακες με τον ένα ή τον άλλο τρόπο.

Βρικόλακες ως τρόπος ζωής

Κατά κύριο λόγο εξαιτίας της επίδρασης των βρικολάκων στα μέσα (τηλεόραση, κινηματογράφος, κόμικς, κ.λπ.) υπάρχει στον καιρό μας μια υποκουλτούρα βαμπιρισμού που τα μέλη της προσπαθούν να μιμηθούν το στυλ ζωής των φανταστικών ηρώων ή αντιηρώων τους. Υπάρχει ένας βαθμός επικάλυψης με την κοινότητα των γότθων (Goth gothic), εφόσον και οι δύο ομάδες φαίνεται ότι αναζητούν την ενδυνάμωση στο σκοτάδι και στη μυστηριώδη πλευρά των πραγμάτων. Όσοι είναι βρικόλακες μέσω του τρόπου ζωής τους κατά κύριο λόγο φοράνε μαύρα και άλλα αξεσουάρ της βαμπιρικής αισθητικής και τους αρέσει μουσική του τύπου της gothic. Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα, οι άνθρωποι αυτοί δεν ενσαρκώνουν το ρόλο του βρικόλακα μόνο μέσα σε κλαμπ αλλά ο ρόλος αυτός υπάρχει σε ολόκληρο τον τρόπο ζωής τους και συχνά σχηματίζουν εναλλακτικές μεγάλες οικογένειες που μοιάζουν με οικογένειες και φυλές μαγισσών που συχνά συναντάμε σε παιχνίδια ρόλων (RPG) που έχουν ως θέμα τα βαμπίρ.

Αυτό το είδος βρικολάκων δεν ισχυρίζονται ότι έχουν υπερφυσικές δυνάμεις. Και θα ήταν άδικο γι' αυτούς εάν τους χαρακτηρίζαμε απλά ως άτομα που τους αρέσει να ζουν το Halloween ολόκληρο το χρόνο. Παίρνουν τον τρόπο ζωής τους στα σοβαρά καθώς τους εκπληρώνει κάποια εσωτερική, ακόμα και πνευματική, ανάγκη.

Οι κόκκινοι (sanguine) βρικόλακες

Οι κόκκινοι βρικόλακες μπορεί να ανήκουν στις ομάδες των βρικολάκων που θεωρούν την ιδιότητα αυτή ως τρόπο ζωής όπως αναφέρθηκε πιο πάνω, αλλά προχωράνε τη φαντασία ένα βήμα πιο πέρα πίνοντας στην πραγματικότητα ανθρώπινο αίμα. Τυπικά, δε θα πιούν ένα ποτήρι αίμα με τον τρόπο που κάποιος θα έπινε ένα ποτήρι κρασί για παράδειγμα, αλλά συνήθως προσθέτουν μερικές σταγόνες αίμα σε κάποιο άλλο υγρό που πρόκειται να πιούνε. Ενίοτε, ένας κόκκινος βρικόλακας μπορεί να καταναλώσει αίμα απευθείας από έναν εθελοντή ή «δότη» κάνοντας μια μικρή αμυχή και πίνοντας μια μικρή σταγόνα αίματος.

Κάποιοι από αυτούς τους κόκκινους βρικόλακες ισχυρίζονται πως έχουν πραγματική ανάγκη να καταναλώσουν ανθρώπινο αίμα. Το ανθρώπινο σώμα δε μεταβολίζει καλά το αίμα και δε φαίνεται να υπάρχει κάποια φυσιολογική κατάσταση που σχετίζεται με μια τέτοια ανάγκη. Εάν υπάρχει ακατάσχετη επιθυμία για πόση αίματος, τότε κατά πάσα πιθανότητα οφείλεται σε ψυχολογικούς λόγους ή αποτελεί μια επιλογή.

Ψυχικά βαμπίρ

Αυτοί που είναι ψυχικά βαμπίρ, κάποιοι από τους οποίους μπορεί επίσης να υιοθετούν τον τρόπο ζωής των βρικολάκων που αναφέρθηκε πιο πριν, ισχυρίζονται πως έχουν ανάγκη να τρέφονται από την ενέργεια άλλων ανθρώπων. Σύμφωνα με τη σελίδα πληροφόρησης και υποστήριξης ψυχικών βαμπίρ (The Psychic Vampire Resource and Support Pages), τα πρανικά βαμπίρ, όπως κάποιες φορές ονομάζονται, είναι άνθρωποι «που λόγω κάποιας κατάστασης του πνεύματός τους χρειάζονται να αποκομίσουν ζωτική ενέργεια από εξωτερικές πηγές. Δεν είναι ικανοί να δημιουργήσουν δική τους ενέργεια και συχνά δεν έχουν την ικανότητα να αποθηκεύσουν την ενέργεια που έχουν». Η ιστοσελίδα έχει ακόμα και ένα τμήμα για ψυχικές τεχνικές τροφοδοσίας (feeding techniques).

Και πάλι, προσπαθώντας να κρατηθούμε στην πραγματικότητα, θα πρέπει να θέσουμε την ερώτηση εάν αυτό είναι ένα γνήσιο φαινόμενο. Με την ίδια έννοια, πολλοί έχουμε βρεθεί ανάμεσα σε ανθρώπους που φαίνεται ότι απορροφούν την ενέργεια από ένα δωμάτιο μέσα στο οποίο μπαίνουν και φεύγουν δίνοντας την αίσθηση ότι το έχουν αδειάσει ενεργειακά. Θα μπορούσε να επιχειρηματολογήσει κανείς ότι το φαινόμενο είναι αυστηρώς ψυχολογικό. Γι' αυτό άλλωστε λέγεται και ψυχικός βαμπιρισμός.

Οι ψυχοπαθολογικοί βρικόλακες

Εάν το να πίνει κανείς ανθρώπινο αίμα είναι αυτό που πιστοποιεί το ότι είναι βρικόλακας, τότε αρκετοί κατά συρροή δολοφόνοι αξίζουν την περιγραφή αυτή. Στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα ο Peter Kurten, γνωστός ως ο Βρικόλακας του Dusseldorf, έκανε εννέα δολοφονίες και επτά απόπειρες για φόνο. Επιτύγχανε σεξουαλική διέγερση όταν έβλεπε το αίμα των θυμάτων του και λέγεται πως είχε επίσης καταναλώσει και αίμα. Ο Richard Trenton Chase ονομάστηκε ο Βρικόλακας του Sacramento όταν σκότωσε έξι ανθρώπους και ήπιε το αίμα τους.

Προφανώς, αυτοί οι βρικόλακες είναι εγκληματίες παράφρονες. Είναι ειρωνικό ωστόσο το γεγονός, ότι ο δολοφονικός καταναγκασμός τους και η δράση τους στο σκοτάδι τους κάνει να μοιάζουν περισσότερο με τους βρικόλακες της λογοτεχνίας απ' ότι οι άλλοι βρικόλακες που περιγράφηκαν πιο πάνω.

Και είναι επίσης εντυπωσιακό το γεγονός, πως ένας τρόπος ζωής και μια φιλοσοφία έχει σε μεγάλο βαθμό προκύψει από τη δημοτικότητα που απέσπασαν μύθοι οι οποίοι έχουν αναπτυχθεί μέσα σε ταινίες και διηγήματα. Συχνά κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει και επικίνδυνο, όταν χάνεται η διάκριση μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας.

Αν και ο Κάρολος Δαρβίνος και η Θεωρία της Εξέλιξης ποτέ δεν υποστήριξαν ότι ο άνθρωπος κατάγεται από τον πίθηκο, αλλά ότι οι άνθρωποι και οι μεγάλοι πίθηκοι έχουν κοινό πρόγονο, ο συγκεκριμένος ισχυρισμός αφορά στην παρουσίαση που φιλοξενείται από την Φάρμα της Κιβωτού του Νώε (NoahΆs Ark Zoo Farm) στη Μεγάλη Βρετανία. Στη συγκεκριμένη έκθεση παρουσιάζονται τριάντα λόγοι που εξηγούν γιατί ο άνθρωπος δεν κατάγεται από τους πιθήκους. Δεδομένου ότι η ιδεολογία του ιδρύματος αυτού είναι ο Δημιουργισμός, η παρουσίαση αυτή δεν αποτελεί έκπληξη. Αλλά το γεγονός ότι θα επισκέπτονταν το μέρος αυτό μαθητές έχει θέσει σε συναγερμό αρκετούς εκπαιδευτικούς. Η Φάρμα που είναι κοντά στο Bristol, έλαβε πρόσφατα βραβείο ποιότητας από το συμβούλιο για την εκπαίδευση εκτός της διδακτικής αίθουσας (Council for Learning Outside the Classroom).

Ο επικεφαλής διοικητικός εκπρόσωπος του συμβουλίου υποστήριξε την απόφαση, όπως αναφέρεται στην Guardian: Ένας σημαντικός στόχος της μάθησης εκτός της αίθουσας διδασκαλίας είναι το να επιτρέψει στα παιδιά και στους νέους να έχουν πρόσβαση στην εκπαίδευση που θέτει προκλήσεις στις υποθέσεις τους και τους δίνει τη δυνατότητα να βιώσουν μια ευρεία γκάμα οπτικών και θεάσεων.

Αυτή η τακτική είναι γνωστή και αναφέρεται στο να διδάσκεται η αμφισβήτηση, μια αμφισβήτηση όμως που στη συγκεκριμένη περίπτωση, σύμφωνα με τους επιστήμονες, δεν υφίσταται. Η Εξέλιξη είναι μια καλά στηριγμένη θεωρία, ανάμεσα στις πιο στέρεες και σημαντικές θεωρίες ολόκληρης της επιστήμης και μεταξύ των επιστημόνων απλώς δεν υπάρχει καμιά διαφωνία ή αμφισβήτησή της.

Ανάμεσα στις διδασκαλίες της Φάρμας είναι το ότι οι επιστήμονες χρησιμοποιούν την πίστη για να εξηγήσουν τη Δαρβινική Εξέλιξη. Και αυτό είναι εντελώς ψέμα. Οι επιστήμονες χρησιμοποιούν στοιχεία, από καταγραφές σε απολιθώματα, από συγκρίσεις DNA και από μελέτες που διεξάγονται σε διάφορα γνωστικά πεδία για να καταλήξουν στο ότι η εξέλιξη λειτουργεί και στο ότι οι άνθρωποι και οι πίθηκοι μοιράζονται έναν κοινό πρόγονο. Το παραπλανητικό υλικό της παρουσίασης υπαινίσσεται ότι τα κενά γνώσης που υπάρχουν στις καταγραφές των απολιθωμάτων απαιτούν άλματα πίστεως για να δώσουν συνοχή στη θεωρία της Εξέλιξης.

Η Φάρμα προάγει επίσης την άποψη ότι η Γη δεν έχει ηλικία τεσσερισήμισι δισεκατομμυρίων χρόνων, όπως λένε οι επιστήμονες, ενώ δεν απέχει και πολύ από την παρατραβηγμένη άποψη ότι η Γη έχει ηλικία μονάχα μερικών χιλιάδων χρόνων και ότι οι άνθρωποι συνυπήρχαν με τους δεινοσαύρους. Πιστεύουμε ότι η Γη είναι πολύ πιο παλιά από έξι χιλιάδες χρόνια αλλά πολύ πιο νέα από τεσσερισήμισι δισεκατομμύρια χρόνια, δηλώνεται στην ιστοσελίδα της Φάρμας.

Οι σπόροι αμφιβολίας που παρέχει η παρουσίαση περιλαμβάνουν επίσης ένα εδάφιο στο οποίο προτείνεται ότι η ποικιλομορφία των ειδών και η πολυπλοκότητα της ζωής δε θα μπορούσαν να προέλθουν από την εξέλιξη, μια διαδικασία που έχει περιγραφεί και υποστηριχθεί σε πολύ επαρκή βαθμό από τους επιστήμονες, αλλά ότι θα πρέπει να έχει μεσολαβήσει ένας θεϊκός σχεδιαστής. Όπως γράφουν, οι ερευνητές παρατηρούν σχέδιο σε κάθε κύτταρο και σε κάθε οστό, αλλά κανείς δεν τολμά να αναφέρει τις προφανείς συνέπειες μιας θέασης που αποκλείει τον Θεό.

Ο Δημιουργισμός έχει τρυπώσει επίσης στις διδακτικές αίθουσες των Ηνωμένων Πολιτειών εδώ και λίγο καιρό. Μια πρόσφατη έρευνα βρήκε ότι το 12 τοις εκατό των καθηγητών βιολογίας στα γυμνάσια παρουσιάζουν με θετική χροιά την εκδοχή του Ευφυούς Σχεδιασμού ή του Δημιουργισμού, παρόλο που υπάρχει ομοσπονδιακή απαγόρευση κατά της διδασκαλίας αυτής.

Ο Paul Sims συνοψίζει στη Guardian το πρόβλημα που τίθεται με τη διδασκαλία του Δημιουργισμού ως μια βιώσιμη εναλλακτική της Εξέλιξης. Δηλώνει, ότι όσοι υποστηρίζουν ότι θα έπρεπε να διδάσκεται η σχετική διαφωνία προσπαθούν να μας πείσουν ότι αυτός είναι ο σκοπός της εκπαίδευσης, το να αφήσουν τα παιδιά να σκεφτούν από μόνα τους, πως είναι αναγκαίο να τους διδάξουν πράγματα που δεν είναι αληθινά μαζί με πράγματα που είναι αληθινά. Αλλά εάν ένα παιδί φύγει από το σχολείο με την πεποίθηση ότι οι άνθρωποι δεν έχουν κοινό πρόγονο με τους άλλους μεγάλους πίθηκους, αυτό δε θα σημαίνει ότι το εκπαιδευτικό σύστημα το ξεγέλασε;

Μέχρι να το δείτε να γίνεται, ίσως να σκέφτεστε ότι η όλη ιδέα ενός αθλητή των πολεμικών τεχνών που σπάει πλάκες τσιμέντου με γυμνά χέρια είναι ένα είδος μαγικού κόλπου. Αλλά όπως εξηγεί ο John Rennie, πρώην συντάκτης του Scientific American, ο οποίος δηλώνει ότι οι πολεμικές τέχνες είναι το χόμπι του και η επιστημονική εξήγηση η δουλειά του, όλη η ιστορία έχει να κάνει με τη φυσική. Ο Rennie παρουσιάζει συνοπτικά το πώς λειτουργεί αυτό το φαινόμενο, καθώς επίσης απομυθοποιεί άλλες προτεινόμενες εξηγήσεις. Το σπάσιμο μιας σανίδας ή μιας δέσμης τσιμεντένιων πλακών εξαρτάται απόλυτα από την παρατεταμένη ώθηση του χτυπήματος. Όπως το θέτει ο ίδιος:

Οι πολεμικές τέχνες είναι το χόμπι μου ενώ το να εξηγώ την επιστήμη είναι η δουλειά μου, έτσι μια πρόσφατη δημοσίευση στο io9.com με τίτλο «Πώς σπάνε με καράτε πλάκες από τσιμέντο» μου τράβηξε φυσικά την προσοχή. Δυστυχώς, όχι μόνο διέψευσε τις ελπίδες μου ότι θα προσέφερε μια σαφή εξήγηση, αλλά παπαγάλιζε παραπλανητικές δηλώσεις από ένα παλαιότερο άρθρο που αναφερόταν στο ίδιο ακριβώς θέμα και που με απογοήτευε κάθε φορά που το έφερνα στο μυαλό μου εδώ και 10 χρόνια.

Το εν λόγω άρθρο ξεκινάει με την ερώτηση του πώς τα μαλακά ανθρώπινα χέρια όσων ασκούνται στις πολεμικές τέχνες μπορούν να σπάσουν τσιμεντένιες πλάκες, ξύλινες σανίδες ή άλλα αξιοσημείωτα σκληρότερα αντικείμενα. Ευτυχώς, δεν αφιερώνει χρόνο στο να αναφερθεί σε ενέργειες όπως το «chi» και άλλες παραπλήσιες μυστικιστικές θεωρίες, αλλά αντ' αυτού προχωράει σε μια πολύ χαλαρή συζήτηση της εμβιομηχανικής της επιτυχούς σύγκρουσης και του χτυπήματος σε εύτρωτα σημεία του στόχου. Μέχρις εδώ καλά, αν και οι περιγραφές του τι ακριβώς γίνεται είναι προφανώς πολύ ασαφείς για να βοηθήσουν τους αναγνώστες που δεν ξέρουν ήδη τι κάνουν όσοι σπάζουν τα αντικείμενα αυτά.

Και μετά, το άρθρο φαίνεται ότι εκτροχιάζεται:

Όπως αναφέρει:

"Είναι επίσης σημαντικό να χτυπήσει κανείς γρήγορα στην επιφάνεια της πλάκας. Τα περισσότερα χτυπήματα αποτελούνται εν μέρει από μια ελαφριά επαφή και εν μέρει από σπρώξιμο. Αυτό προκαλεί τη μεγαλύτερη βλάβη όταν μάχεται κανείς με σάρκα αλλά βοηθάει στην προστασία έναντι στο τσιμέντο ή στο ξύλο. Το τσιμέντο και το ξύλο χαρακτηρίζονται από έναν καλό συνδυασμό ακαμψίας και ελαστικότητας. Τα υλικά θα καμφθούν και ακόμα θα τιναχτούν προς την αντίθετη πλευρά σαν λάστιχο, αλλά τα όρια της ευπλαστότητάς τους είναι πολύ χαμηλότερα από αυτά του λάστιχου. Η κάμψη και η εκτίναξη προς τα πίσω μπορεί να τους προκαλέσει μεγαλύτερη ζημιά από όση ζημιά θα προκαλούσε σε υλικά που κάμπτονται πιο εύκολα. Εάν αυτός που χτυπάει κάνει το χτύπημα γρήγορα και αποτραβηχτεί πίσω αμέσως θα χτυπήσει πιο δυνατά και θα επιτρέψει στο υλικό να καμφθεί όσο το δυνατόν περισσότερο. Η παρατεταμένη ώθηση θα απέτρεπε το υλικό από το να τιναχτεί πίσω."

Κατά την εμπειρία μου, και την εμπειρία κάθε αθλητή πολεμικών τεχνών με τον οποίο έχω μιλήσει για το θέμα αυτό, τα παραπάνω απλώς δεν είναι σωστά.

Όταν σπας μια σανίδα ή τσιμέντο, ή οτιδήποτε άλλο συνήθως χρησιμοποιείται σε επιδείξεις του tameshiwari (σπάσιμο), θα πρέπει να παρατείνεις την ώθηση του χτυπήματος. Πράγματι, η συμβουλή που συνήθως δίνεται σε σπουδαστές που μαθαίνουν να σπάνε είναι ότι θα πρέπει να στοχεύουν σε έναν φανταστικό στόχο που βρίσκεται αρκετά εκατοστά πέρα από το πραγματικό αντικείμενο, για δύο λόγους. Πρώτον, το να κάνει κανείς κάτι τέτοιο βοηθάει στο να σιγουρευτεί ότι το χτύπημα θα συμβεί πιο κοντά στο σημείο της μέγιστης εμβιομηχανικής αποδοτικότητας της κίνησης. Δεύτερον, βοηθάει στο να εξουδετερώσουμε τη φυσική μας τάση (εν μέρει ψυχολογική και εν μέρει αντανακλαστική) να επιβραδύνουμε τις βαλλιστικές κινήσεις όπως γροθιές και κλωτσιές πριν φτάσουν στην πλήρη έκτασή τους, κάτι που γίνεται για να προστατευθεί ο συνδετικός ιστός που βρίσκεται γύρω από τις αρθρώσεις.

Για όποιον θα ήθελε μια πιο λεπτομερή περιγραφή για τη φυσική του σπασίματος από τις πολεμικές τέχνες, θα μπορούσε να ανατρέξει στις παρακάτω πηγές:

-Walker, J. D. Karate Strikes, American Journal of Physics, Vol. 43, 10, Oct. 1975

-Feld, M. S. et. al. The Physics of Karate, Scientific American, pp. 150-158, April 1979

Μια εκπληκτικά ακριβής και ενημερωτική περιγραφή για την επιστήμη που κρύβεται πίσω από το σπάσιμο συνάντησα σε μια παιδική τηλεοπτική εκπομπή στην οποία αναφέρεται:

"Ένα κλειδί για να κατανοηθεί η θραύση τούβλων είναι η βασική αρχή της κίνησης: όσο μεγαλύτερη ορμή έχει ένα αντικείμενο, τόσο μεγαλύτερη δύναμη μπορεί να δημιουργήσει. Όταν ένας Καρατέκα χτυπάει ένα εμπόδιο το χέρι του μπορεί να φτάσει στην ταχύτητα των 11 μέτρων το δευτερόλεπτο. Στην ταχύτητα αυτή, το χέρι του ασκεί μια τεράστια δύναμη της τάξης των 3,000 Newton στο τσιμέντο. Μια τσιμεντένια πλάκα θα μπορούσε εύκολα να αντέξει το βάρος μερικών ανθρώπων που θα ζύγιζαν όλοι μαζί λίγο πάνω από 300 κιλά. Αλλά το να εφαρμοστεί αυτή η ποσότητα δύναμης συγκεντρωμένη σε μια περιοχή που είναι τόσο μικρή όσο μια γροθιά θα έχει ως αποτέλεσμα το σπάσιμο της τσιμεντένιας πλάκας."

Το σπάσιμο που γίνεται στις πολεμικές τέχνες περιστοιχίζεται από πρακτικές που είναι είτε τρικ για να ξεγελούν τους θεατές, είτε τεχνικές για τη μεγιστοποίηση του οπτικού αποτελέσματος του χτυπήματος. Δε χτυπάει κανείς μόνο με τη δύναμη του βραχίονά του ή του ποδιού του. Αντίθετα, οργανώνει την κίνηση του χτυπήματος για να συγκεντρώσει όσο το δυνατόν περισσότερη δύναμη από τα πόδια, τα ισχία και το επάνω μέρος του σώματος. Όταν σπάει κανείς ξύλινες επιφάνειες χρησιμοποιεί συνήθως πεύκο (και όχι δρυ ή μαόνι) που δεν έχει πυκνούς κόμπους, είναι κομμένο σε πάχος περίπου δύο εκατοστών και έχει διαγώνιο 30 εκατοστά. Το ξύλο χτυπιέται με τρόπο ώστε να σπάσει κατά μήκος των φυσικών του νερών (κάποιοι που σπάνε ξύλα τα ψήνουν κάποιες φορές σε φούρνους πριν από τις επιδείξεις ώστε να γίνουν πιο εύθραυστα). Μια καλή ξύλινη επιφάνεια, εάν κρατηθεί με ασφάλεια ώστε να μην κινηθεί ή να μην αναπηδήσει, είναι τόσο εύκολο να σπάσει ώστε ακόμα και όσοι δεν έχουν προπονηθεί καθόλου θα μπορούσαν να διδαχτούν να τη σπάσουν μέσα σε πέντε λεπτά.

Για το σπάσιμο τσιμεντένιων πλακών χρησιμοποιούνται πλάκες που είναι σχετικά στενές και μακριές, έτσι ώστε το χτύπημα να μπορεί να επικεντρωθεί σε κάποια απόσταση από τα στηρίγματα που βρίσκονται στις άκρες και να αυξηθεί η αποδοτικότητα του χτυπήματος. Όταν υπάρχουν πολλαπλές πλάκες, υπολογίζει κανείς και το βάρος των ήδη σπασμένων κομματιών που πέφτουν στις κάτω πλάκες.

Όλες οι παραπάνω πρακτικές αποτελούν τελικά επιδείξεις της απλής φυσικής και όχι κάποιας μαγικής δύναμης, αλλά το να κάνει κάποιος αυτές τις τεχνικές καλά απαιτεί δύναμη, προπόνηση και συγκέντρωση. Η αξία του tameshiwari στις πολεμικές τέχνες έχει αμφισβητηθεί αρκετά. Έχει μικρή ή καθόλου πρακτική συνάφεια με τη μάχη ή με οποιοδήποτε άλλο σκοπό έχουν όσοι σπουδάζουν πολεμικές τέχνες. Το να γίνει με λανθασμένο τρόπο, το σπάσιμο είναι ένας εκπληκτικά αποδοτικός τρόπος για να καταστρέψει κανείς τα άκρα του, ίσως και μόνιμα. Προσωπικά δεν το κάνω συχνά και δε μου λείπει, αν και έχω δει πόσο βοηθάει στο να υψώσει την αυτοπεποίθηση των σπουδαστών που το κάνουν.

Πιστεύετε στα φαντάσματα; Εάν ναι, τότε ο Scott Petullo είναι αυτός που θα σας βοηθήσει να τα αντιμετωπίσετε σε περίπτωση που έχετε βρεθεί σε όχι και τόσο φιλικές σχέσεις μαζί τους. Έχοντας ασχοληθεί για πάνω από 14 χρόνια με τον καθαρισμό σπιτιών από ενέργειες που προέρχονται από το «Υπερπέραν» και ελευθερώνοντας ανθρώπους από την αρνητική εξουσία που τους ασκούσαν ασώματα πνεύματα, ο Pettulo αναφέρει ότι είναι πεπεισμένος πως τα φαντάσματα είναι πολύ πιο συνηθισμένα από όσο πιστεύει ο περισσότερος κόσμος. Στην ιστοσελίδα opposingviews.com προτείνει στους ενδιαφερόμενους να μην υποταχθούν στο φόβο τους, εφόσον τα περισσότερα φαντάσματα είναι απλά ένας μπελάς όπως τα κουνούπια και δεν αποτελούν πραγματική απειλή, αρκεί να ξέρει κανείς πώς θα τα αντιμετωπίσει. Γράφει ο Petullo:

Θέτοντάς το απλά, ένα φάντασμα είναι η αποχωρισμένη από το σώμα ψυχή κάποιου, που το σώμα του πέθανε. Αντί να πάνε προς το «Φως», οι ψυχές που είναι φαντάσματα παραμένουν δεμένες στη Γη. Οι κυνηγοί φαντασμάτων στην τηλεόραση κάνουν πολύ καλή δουλειά στο να ανιχνεύουν παραφυσική δραστηριότητα, αλλά συνήθως δεν καταφέρνουν να στείλουν το φάντασμα εκεί που χρειάζεται να πάει ώστε να συνεχίσει την πνευματική του εξέλιξη: στο Φως. Αυτό το τελικό βήμα στο δάμασμα των φαντασμάτων συχνά παραβλέπεται, αλλά είναι σημαντικό επειδή εάν δε γίνει, το φάντασμα θα συνεχίσει να προκαλεί προβλήματα στον εαυτό του και στους άλλους.

Εξαρτήσεις, προσκολλήσεις σε οικεία μέρη, ξαφνικός και μη αναμενόμενος θάνατος, αυτοκτονία, εκδίκηση και φόβος για την «κόλαση» μπορούν να είναι αιτίες που κάνουν τα φαντάσματα να παραμένουν. Μπορεί το μέρος που πέθαναν να είναι το σπίτι σας, μπορεί όμως να μπήκαν στο σπίτι τυχαία, ή να σας ακολούθησαν από το νοσοκομείο, το νεκροταφείο ή ακόμα και από το μπαρ, για παράδειγμα.

Πώς το ξέρετε ότι έχετε ένα φάντασμα που στοιχειώνει στο σπίτι σας; Υπάρχουν σημάδια που περιλαμβάνουν ανεξήγητους ήχους και φωνές, εξαφανίσεις αντικειμένων, ηλεκτρονικές συσκευές που ανοίγουν και κλείνουν μόνες τους, μικρά παιδιά που βλέπουν ανθρώπους τους οποίους εσείς δε μπορείτε να δείτε, φώτα που αναβοσβήνουν, ανεξήγητες μυρωδιές ή σημεία με ιδιαίτερο κρύο ή ζέστη, η αίσθηση ότι σας κοιτάνε, θέαση σκιών με την άκρη του ματιού σας, παράξενη συμπεριφορά κατοικίδιων ζώων, ξαφνική ορμή να φάτε πολύ, να πιείτε, να καπνίσετε ή να πάρετε φάρμακα (ιδιαίτερα εάν δεν μπορείτε να αποδώσετε σε κάποια αιτία την ξαφνική αυτή ορμή) και τέλος, εφιάλτες.

Ευτυχώς, μπορείτε σχετικά εύκολα να βοηθήσετε το φάντασμα και εσάς τους ίδιους ακολουθώντας τα παρακάτω βήματα:

Αναγνωρίστε την ενέργεια. Είναι ένας φύλακας άγγελος ή ένα φάντασμα; Οι φύλακες άγγελοι δεν είναι αρνητικοί ούτε επιθετικοί. Ένας φύλακας άγγελος ή ένα αγαπημένο πρόσωπο που έχει φύγει είναι πιθανότερο να εμφανιστεί για να σας βοηθήσει και θα σας κάνει να νιώσετε εμψύχωση. Εάν το φάντασμα προέρχεται από κάποιο αγαπημένο πρόσωπο που πέθανε, θα πρέπει να καταλάβετε ότι είναι καλύτερο και για τους δυο σας εάν το αφήσετε να φύγει για να πάει στο Φως.

Ερευνήστε την ιστορία του σπιτιού σας και της περιοχής που μένετε. Μήπως πέθανε κανείς στο σπίτι ή στην περιοχή; Μήπως στο παρελθόν βρισκόταν κοντά στο σπίτι σας κάποιο μπαρ, τρελοκομείο, φυλακή, νεκροταφείο, νεκροτομείο ή νοσοκομείο;

Κάποιες φορές τα φαντάσματα δεν αντιλαμβάνονται ότι έχουν πεθάνει και ότι είναι ενοχλητικά. Γι' αυτό, σταθερά αλλά ευγενικά εξηγείστε με δυνατή φωνή ότι αυτός που σας ενοχλεί είναι πεθαμένος, ότι το σπίτι τώρα είναι δικό σας και πως είναι καιρός να προχωρήσει προς το Φως, δείχνοντας προς τα πάνω.

Για πιο επίμονες καταστάσεις, μπορείτε να ακολουθήσετε τις παρακάτω συμβουλές. Σιγουρευτείτε ότι βρίσκεστε σε νηφαλιότητα και συγκέντρωση κατά τη διάρκεια της διαδικασίας αλλιώς θα ανοίξετε τον εαυτό σας στον κίνδυνο της κατοχής από το πνεύμα που στοιχειώνει τον χώρο.

Εκμεταλλευτείτε το Φως. Προστατεύστε πνευματικά τον εαυτό σας οραματιζόμενοι ένα φωτεινό, λευκό Φως. Φανταστείτε τον Ήλιο να λάμπει έντονα ή ότι υπάρχουν αστραπές που σας γεμίζουν με φως εσάς αλλά και κάθε γωνία, κάθε δωμάτιο.

Κάψτε φασκόμηλο. Μπορείτε να βρείτε σκευάσματα φασκόμηλου σε καταστήματα με υγιεινές τροφές ή καταστήματα που πουλάνε εναλλακτικά είδη. Ανάψτε το φασκόμηλο, κρατήστε από κάτω ένα τασάκι ή ένα πιάτο και περπατήστε με τη φορά των δεικτών του ρολογιού γύρω από κάθε δωμάτιο ενώ φαντάζεστε ότι ο χώρος εξαγνίζεται από τον καπνό.

Εξηγείστε και πάλι με ηρεμία στο φάντασμα ότι έχει πεθάνει και είναι ώρα να πάει προς το φως και στη συνέχεια καλέστε τα αγαπημένα πρόσωπά του από την άλλη πλευρά για να σας βοηθήσουν να εξηγήσετε ότι είναι ώρα να γυρίσει εκεί όπου ανήκει.

Εάν η ενέργεια φαίνεται ότι δε θέλει να φύγει, καλέστε το Θεό, τους οδηγούς του Φωτός και για δυσκολότερες περιπτώσεις επικαλεστείτε τον αρχάγγελο Μιχαήλ και τον αρχάγγελο Σάνταλφον (δίδυμος αδελφός του Μέτατρον) να σας βοηθήσουν στο να οδηγήσουν τη χαμένη ψυχή στο Φως. Αυτές οι οντότητες πάντα είναι πρόθυμες και μπορούν να βοηθήσουν, φτάνει να το ζητήσετε.

Σημαντικό: Δεν πρέπει απλά να προσπαθήσετε να διώξετε ένα φάντασμα από το σπίτι σας γιατί είναι πιθανό να πάει σε άλλο σπίτι. Αντίθετα, πάντα να το οδηγείτε προς το Φως. Αν πάει εκεί, δε θα ξαναγυρίσει πίσω και δε θα κάνει κακό ούτε στον εαυτό του ούτε σε άλλους.

Το Second Life είναι ένας διαδικτυακός εικονικός κόσμος που δίνει τη δυνατότητα στους χρήστες του να δημιουργήσουν ένα προσαρμοσμένο avatar ή διαδικτυακή προσωπικότητα με την οποία μπορούν να αλληλεπιδράσουν μεταξύ τους. Έγινε ιδιαίτερα δημοφιλές όταν ξεκίνησε πριν από 7 περίπου χρόνια, με εκατομμύρια χρήστες που το χρησιμοποιούν ακόμα και σήμερα σε τακτική βάση για να συναντηθούν μεταξύ τους, να κάνουν κοινωνικές σχέσεις ή ακόμα και να κάνουν εικονικό σεξ. Σήμερα είναι γεμάτο με κοινότητες και ιδρύματα, έχει επιχειρήσεις και πανεπιστήμια, ακόμα και τη δική του οικονομία.

Φανταστείτε τώρα μια μελλοντική εκδοχή του Second Life, στην οποία τα avatar θα μπορούσαν να μεταφέρουν αισθήσεις στα σώματα των χρηστών τους. Ένα τέτοιο σενάριο ίσως φαίνεται τραβηγμένο, αλλά μια ομάδα ευρωπαίων ερευνητών μας έφερε ένα βήμα πιο κοντά σ' αυτή την κατεύθυνση. Παρουσίασαν μια αντιληπτική πλάνη στην οποία ένα ψηφιακά δημιουργημένο εικονικό σώμα μπορεί να διευθετηθεί με τρόπο που να το νιώθει κάποιος σα να ήταν το δικό του σώμα, να νιώθει αισθήσεις από αυτό και να αντιδρά σ' αυτό σα να ήταν πραγματικό.

Η πρόσφατη αυτή μελέτη από τον Mel Slater του Εργαστηρίου Εικονικών Περιβαλλόντων για τη Νευροεπιστήμη και την Τεχνολογία (EVENT Experimental Virtual Environments for Neuroscience and Technology) στο Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης στην Ισπανία, βασίζεται σε παλιότερες μελέτες που παρουσιάζουν ότι εύκολα μπορεί να γίνει χειρισμός των αναπαραστάσεων του σώματος στον εγκέφαλο. Η πρώτη σχετική έρευνα δημοσιεύτηκε το 1998 και περιέγραφε την πλάνη του λαστιχένιου χεριού, στην οποία ο εγκέφαλος ενσωματώνει ένα προσθετικό μέλος στο σώμα, έτσι ώστε εάν εφαρμοστεί ερέθισμα σ' αυτό, ένα άτομο το εκλαμβάνει σα να προέρχονταν από το δικό του σώμα. Πιο πρόσφατα βρέθηκε ότι αυτό το φαινόμενο μπορεί να προκληθεί για ολόκληρο το σώμα, κάτι που είναι γνωστό ως η πλάνη της ανταλλαγής σώματος (body swap illusion) στην οποία τα άτομα που συμμετέχουν στο πείραμα αντιλαμβάνονται ότι το σώμα ενός άλλου ατόμου ανήκει σε αυτούς, έτσι ώστε ερεθίσματα αφής που εφαρμόζονται στο σώμα ενός άλλου ατόμου εμφανίζονται σα να εφαρμόζονται στο δικό τους σώμα.

Συνεχίζοντας αυτές τις έρευνες, ο Slater και οι συνεργάτες του έδειξαν ότι αυτές οι ψευδαισθήσεις μπορούν εύκολα να αναπαραχθούν στην εικονική πραγματικότητα. Η πλάνη του εικονικού χεριού προκλήθηκε με σχεδόν τον ίδιο τρόπο όπως με την πλάνη του λαστιχένιου χεριού. Οι συμμετέχοντες τοποθέτησαν το ένα τους χέρι σε σημείο που να μην το βλέπουν, πίσω από μια οθόνη και κοίταζαν σε μια τρισδιάστατη ψηφιακή εικόνα ενός χεριού που προβάλλονταν σε μια μεγάλη οθόνη ακριβώς μπροστά τους. Μια ηλεκτρονική βέργα χρησιμοποιήθηκε στη συνέχεια για να ξύσει τα χέρια του συμμετέχοντα. Σε κάποιες περιπτώσεις, οι κινήσεις της βέργας είχαν συγχρονιστεί με τις κινήσεις μιας μικρής κίτρινης μπάλας που εμφανιζόταν στην οθόνη, έτσι ώστε οι συμμετέχοντες έβλεπαν τη μπάλα να αγγίζει το τεχνητό χέρι ενώ συγχρόνως ένιωθαν ένα παρόμοιο άγγιγμα να γίνεται στο πραγματικό τους χέρι. Σε κάποιες άλλες περιπτώσεις, οι κινήσεις της μπάλας στην οθόνη είχαν από προηγουμένως καταγραφεί ώστε δεν αντιστοιχούσαν στα ερεθίσματα που δίνονταν στο πραγματικό χέρι.

Κατά τη διάρκεια της πειραματικής συνθήκης στην οποία οι κινήσεις της βέργας και της μπάλας ήταν συγχρονισμένες, αλλά όχι στην ασύγχρονη πειραματική συνθήκη, οι συμμετέχοντες ανέφεραν ότι το εικονικό χέρι το ένιωθαν σα να ήταν δικό τους και ότι οι αισθήσεις που ένιωθαν προέρχονταν από τη μπάλα στην οθόνη και όχι από τη βέργα. Σε κάθε πειραματική δοκιμή σε κάποιο χρονικό διάστημα το εικονικό χέρι περιστρεφόταν προς τα εμπρός και προς τα πίσω και την ίδια στιγμή, ηλεκτρόδια που είχαν τοποθετηθεί στο πραγματικό χέρι του συμμετέχοντα κατέγραψαν ηλεκτρική δραστηριότητα από τους μυς, σα να κινούνταν κι εκείνοι. Ο εγκέφαλος είχε ενσωματώσει το τεχνητό χέρι στην αναπαράσταση που είχε για το σώμα, αντιμετωπίζοντάς το σα να ήταν μέρος του σώματος. Με άλλα λόγια, οι συμμετέχοντες απέκτησαν πλήρη κατοχή του εικονικού χεριού.

Σε ένα δεύτερο σετ πειραμάτων, οι συμμετέχοντες φόρεσαν ένα γάντι που ανιχνεύει τις κινήσεις των δακτύλων και τις μεταφέρει σε έναν υπολογιστή σε πραγματικό χρόνο. Στη μια πειραματική συνθήκη, τα δεδομένα από το γάντι χρησιμοποιήθηκαν για να ελέγξουν τις κινήσεις του εικονικού χεριού, ενώ στην άλλη, το εικονικό χέρι έκανε μια σειρά από προ-εγγραμένες κινήσεις που δεν αντιστοιχούσαν στις κινήσεις του χεριού του συμμετέχοντα. Μόνο όταν οι κινήσεις του πραγματικού και του εικονικού χεριού ήταν ίδιες, οι συμμετέχοντες ανέφεραν ότι ένιωσαν πως το χέρι τους βρισκόταν εκεί που ήταν το εικονικό χέρι, ή ότι το εικονικό χέρι το ένιωθαν σα να ήταν δικό τους.

Τέλος, οι ερευνητές βρήκαν ότι η ψευδαίσθηση αυτή μπορεί ακόμα να προκληθεί όταν το εικονικό χέρι ελέγχεται από μια μη παρεμβατική διασύνδεση υπολογιστή εγκεφάλου. Οι συμμετέχοντες αρχικά εκπαιδεύτηκαν στο να χρησιμοποιούν τη συσκευή ώστε να ανοίγουν και να κλείνουν το εικονικό χέρι, κάνοντας νοητικά τις κινήσεις αυτές. Η συσκευή καταγράφει την ηλεκτρική δραστηριότητα που συνδέεται με αυτήν την κινητική νοητική διεργασία και τη μεταφράζει σε εντολές που χρησιμοποιούνται από τον υπολογιστή για να ελέγξουν τις κινήσεις του εικονικού χεριού. Στη μία πειραματική συνθήκη οι κινήσεις του εικονικού χεριού ήταν σύγχρονες με τη νοητική κίνηση που έκαναν οι συμμετέχοντες, ενώ στην άλλη δεν ήταν. Και πάλι, μόνο στη σύγχρονη συνθήκη οι συμμετέχοντες ανέφεραν την αίσθηση της κατοχής του εικονικού χεριού και μόνο σ' αυτή τη συνθήκη καταγράφηκε ηλεκτρική δραστηριότητα από τους μυς του χεριού. Η ψευδαίσθηση ήταν κάπως λιγότερο έντονη, αλλά πάντως σίγουρα σαφής.

Η συγκεκριμένη ψευδαίσθηση δεν έχει ακόμα επεκταθεί σε ένα ολόκληρο εικονικό σώμα, αλλά υπάρχουν καλοί λόγοι για να πιστεύουμε ότι κάτι τέτοιο είναι πιθανό. Στην πλάνη της ανταλλαγής σώματος η κατοχή ολόκληρου του σώματος του συμμετέχοντα μεταφερόταν σε ένα άλλο άτομο και έχουν γίνει εξάλλου πειράματα με άλλες μεθόδους για να προκληθούν θεάσεις του σώματος κάποιου από μια προοπτική τρίτου προσώπου. Αυτό υποδηλώνει έντονα ότι η πλάνη της κατοχής απέναντι σε ένα ολόκληρο εικονικό σώμα θα μπορούσε πιθανότατα να προκληθεί εύκολα και ο Slater με τους συνεργάτες του εργάζονται ήδη για το σκοπό αυτό.

Και τι γίνεται με τα avatar του Second Life που μπορεί κάποια στιγμή να τα νιώθουμε σα να είναι αληθινά; Αυτά τα ευρήματα δείχνουν πως κάτι τέτοιο είναι πιθανό, τουλάχιστον θεωρητικά. Κάποιες από τις απαιτούμενες τεχνολογίες είναι ήδη διαθέσιμες, αλλά πρακτικά, δεν μπορεί κάτι τέτοιο να γίνει για την ώρα. Αισθήσεις από το avatar θα μπορούσαν να μεταφερθούν στο χρήστη από μια ολόσωμη απτική φόρμα, αλλά η αίσθηση θα έμοιαζε με πραγματική μόνο εάν η φόρμα μπορούσε επίσης να μεταφέρει τις κινήσεις του χρήστη στο avatar με ακρίβεια και σε πραγματικό χρόνο. Έτσι, απέχουμε ακόμα πολύ από τα avatar στα οποία θα μπορεί κανείς να βυθιστεί πλήρως.

Τα Μυστήρια... σκεπτόμαστε γενικά γι' αυτά σε σχέση με τα αρχαία τελετουργικά μύησης της Ελλάδας και της Ρώμης, τα Ελευσίνια Μυστήρια, τα Ορφικά, τα Φρυγικά, τα Μιθραϊκά και επιπλέον τα Αιγυπτιακά, τα Θιβετιανά και άλλα. Ωστόσο, ο όρος θα μπορούσε επίσης να χρησιμοποιηθεί και για τα συγγράματα και τα διαγράμματα της αλχημείας. Αυτά έχουν αναφερθεί ως «σκοτεινά ιδιώματα». Το Rosarium philosophorum που εκδόθηκε στη Φρανκφούρτη το 1550 δήλωνε: «όποτε έχουμε μιλήσει ανοικτά, δεν έχουμε πει στην πραγματικότητα τίποτα. Αλλά όπου έχουμε γράψει κάτι σε κωδική γλώσσα και με εικόνες, έχουμε κρύψει μέσα σ' αυτό την αλήθεια» (εκδόσεις Weinheim, 1990).

Ακούγεται διφορούμενο, αντανακλά όμως ακριβώς αυτό που έκαναν οι αλχημιστές. Δεν παρουσίασαν τίποτα ανοικτά: τίποτα που να μπορούσε να αναφερθεί και να κατανοηθεί εύκολα και απλά. Οτιδήποτε είχε τέτοια εμφάνιση έπρεπε να θεωρηθεί ύποπτο. Οι αλχημιστές κρατούσαν τα μυστικά τους ασφαλισμένα σ' ένα συνονθύλευμα κωδικών ονομάτων συνοδευόμενα από απεικονίσεις που στοίβαζαν σύμβολα πάνω από σύμβολα. Στο 'Αλχημεία & Μυστικισμός' (Alchemy & Mysticism, Taschen, Kln 1997), ο Alexander Roob αναφέρει, «διαποτίζοντάς τες με μια ξεχωριστή ιερογλυφική αύρα, οι δημιουργοί αυτών των εικόνων υπονοούσαν την πανάρχαιη ηλικία της τέχνης τους και την αναγνώριση της πηγής της γνώσης τους: τον πατριάρχη του φυσικού μυστικισμού και της αλχημείας, τον Ερμή τον Τρισμέγιστο.»

Λεγόταν ότι ο Ερμής ο Τρισμέγιστος είχε συγγράψει πολλά βιβλία αλχημικής και μαγικής γνώσης. Από αυτόν η Αλχημεία ονομάστηκε 'ερμητική' τέχνη. Ο Ερμής που ήταν μια μυθική φυσιογνωμία, είχε εξισωθεί με τον αιγυπτιακό θεό Θωθ, τον γραφέα των θεών, εφευρέτη της γραφής και προστάτη όλων των τεχνών που ήταν εξαρτημένες από τη γραφή, συμπεριλαμβανόμενης της Ιατρικής, της Αστρονομίας και της Μαγείας. Το επίθετο 'τρισμέγιστος' προέρχεται από την ελληνική γλώσσα και σημαίνει 'τρεις φορές μέγιστος'.

Οι αλχημιστές ή όπως αυτοαποκαλούνταν, οι 'φιλόσοφοι'- ξεκίνησαν αρχικά σε μέρη τόσο διαφορετικά όπως η Αίγυπτος, η Ινδία και η Κίνα. Όμως η αλχημική πρακτική άνθησε πραγματικά τον 12ο αιώνα όταν σχετικά κείμενα είχαν μεταφραστεί στα λατινικά. Ο 'Σμαραγδένιος Πίνακας' και το 'Βιβλίο του Alums' ήταν δύο ιδιαίτερα αξιοσημείωτα κείμενα. Ένα κύμα Αλχημείας πλημμύρισε την Ευρώπη κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα. Ακόμα και στο καθεδρικό ναό της Παναγίας των Παρισίων διασώζονται χαράγματα αλχημικών σχεδίων από τον 14ο αιώνα.

Έχει διατυπωθεί ότι το δόγμα της Αλχημείας «αναφέρεται σε μια κρυμμένη αλήθεια της υψιστης αρχής που αποτελεί την υποκείμενη ουσία όλων των αληθειών και των θρησκειών». (Stanislas Klossowski de Rola: Alchemy the Secret Art, Thames & Hudson, London 1973). Νωρίτερα, ο Pierre-Jean Fabre (Παρίσι, 1636) είχε αναφέρει ότι «η Αλχημεία είναι μια αληθινή και απτή επιστήμη που διδάσκει πώς να γνωρίζεις το κέντρο όλων των πραγμάτων, το οποίο στη θεία γλώσσα ονομάζεται το Πνεύμα της Ζωής.»

Αυτό που προσπάθησαν οι αλχημιστές να αποκτήσουν ήταν η «Φιλοσοφική Λίθος», γνωστή και ως menstruum universale. Αυτή υποτίθεται ότι ήταν μια διαλυτική ουσία τεράστιας δύναμης που μπορούσε να μετατρέψει βασικά μέταλλα σε πολύτιμα μέταλλα. Θεωρείτο επίσης ότι κατείχε τρομακτικές δυνάμεις ίασης. Ως τέτοιο, ήταν ένα ελιξίριο της ζωής, ικανό να χαρίσει την αιώνια νιότη.

Ένας από τους εξέχοντες αλχημιστές της εποχής του ήταν ο AurSlus Philippus Theophrastus Paracelsus Bombastus von Hohenheim (1490-1541), ευρύτερα γνωστός ως Παράκελσος. Τα κολοσσιαία έργα του ήταν τόσο δυσνόητα και γεμάτα από γλωσσικές δημιουργίες οι οποίες γέννησαν τον όρο 'πομπώδης' που σημαίνει 'επιτηδευμένος, φλύαρος λόγος ή γραφή'. Όπως κι αν ήταν η γραφή του, κατείχε σπουδαία γνώση που μελετήθηκε από τους ομοϊδεάτες του φιλοσόφους. Στην ηλικία των 20 ετών είχε ξεκινήσει να γνωρίζει τον κόσμο όπου και ανακάλυψε τη Μεταλλουργία, την Αλχημεία και την παράγωγή της, Χημεία. Συναντήθηκε με όλα τα σπουδαία ονόματα της Μαγείας εκείνης της εποχής και παρέμεινε αρκετά χρόνια στην Αίγυπτο και την Αραβία.

Η Αλχημεία δεν ήταν πάρεργο για ερασιτέχνες. Το κόστος των πειραματισμών ήταν αστρονομικό. Εκτός από τον κλίβανο, την καύσιμη ύλη και τα απαραίτητα συστατικά, υπήρχαν μεγάλες δαπάνες για δοκιμαστικούς σωλήνες και αποστακτήρες. Εκείνες τις μέρες το γυαλί ήταν εύθραυστο. Πολύ παχύτερο από το σημερινό γυαλί, θα θρυμματιζόταν σε εφαρμογή υψηλής θερμοκρασίας. Ο χρόνος ήταν άλλο ένα έξοδο αφού όλα τα πειράματα διαρκούσαν εβδομάδες, μήνες ή ακόμα και χρόνια. Στην πραγματικότητα η μελέτη των διαθέσιμων κειμένων μπορούσε να διαρκέσει για χρόνια. Οι αλχημιστές έπρεπε συχνά να διαβάσουν πολύ και σκληρά για να κατανοήσουν όσα παρουσιάζονταν στα κείμενα, πόσο μάλλον για να ξεκινήσουν τους πειραματισμούς.

Ένα μεγάλος αριθμός ιερέων, μοναχών και άλλων εκκλησιαστικών ανθρώπων εξάσκησαν τη συγκεκριμένη τέχνη, εφόσον διέθεταν το χρόνο να ενδώσουν σ' αυτή. Είχαν επίσης πρόσβαση στις αναγκαίες οικονομικές πηγές. Ο επίσκοπος της Ρατισβόννης, Albertus Magnus, υπήρξε αλχημιστής καθώς και ο μαθητής του Άγιος Θωμάς Ακινάτης. Ο Ιωάννης Κρέμερ, ηγούμενος του Westminster και ο Πάπας Ιωάννης XXII (και πιθανώς και άλλοι Πάπες) εξασκήθηκαν επίσης στην Αλχημεία.

Οι αλχημιστές έθεσαν ένα ανθρωπομορφικό πρόσωπο στην πρακτική τους. Για παράδειγμα, πίστευαν ότι για να δημιουργήσουν χρυσό έπρεπε να τον 'γεννήσουν'. Αυτό σήμαινε ότι έπρεπε να υπάρξει ένας σπόρος που θα αναπτυσσόταν σε μια μήτρα ή σ' ένα αβγό. Στη γέννηση το σημαντικότερο συστατικό ήταν το πνεύμα, η 'πνοή της ζωής'. Η γέννηση ήταν ουσιαστικά περισσότερο μια αναγέννηση των βασικών μετάλλων. Υπήρχε ένα μέρος για την αναγέννηση αυτή στην αρχή της διαδικασίας, η παλιγγενεσία ή αναζωογόνηση. Ο θάνατος -ένας χωρισμός- ήταν μια μακρά διαδικασία παρακμής που οδηγούσε στην αποσύνθεση. Η αποσύνθεση ήταν μια διάλυση των αντιθέτων μέσα στο 'μαύρο των μαύρων' γνωστό ως nigredo. Η εμφάνισή του ήταν η πρώτη ένδειξη για το ότι η διαδικασία όδευε προς τη σωστή κατεύθυνση.

Στην περίπλοκη συμβολολογία της Αλχημείας το κοτσύφι αντιπροσώπευε την μαυρισμένη μάζα: το nigredo. Το πέταγμα των πουλιών ήταν η εξαέρωση. Το λιοντάρι αντιπροσώπευε το οξύ, το αρσενικό ελάφι την ψυχή και ο μονόκερως το πνεύμα. Ο Ουροβόρος -το φίδι που δαγκώνει την ουρά του- συμβόλιζε την ολοκλήρωση. Ο Ήλιος και η Σελήνη αντιπροσώπευαν το χρυσό και το ασήμι. Συχνά αυτά τα δύο παρουσιάζονταν και ως ζεύγος και μερικές φορές απεικονίζονταν ως ερμαφρόδιτη μορφή: μισή αρσενικό και μισή θηλυκό.Ο θάνατος της παλιάς ουσίας απεικονιζόταν μερικές φορές με ένα πρόσωπο να εισέρχεται σ' έναν τάφο ή να βρίσκεται ξαπλωμένο σ' αυτόν.

Μία από τις συχνότερα απεικονιζόμενες φιγούρες στην αλχημική εικονογραφία ήταν το ερπετό, είτε στη μορφή του φιδιού είτε συχνότερα σε αυτή του δράκου. Αυτό αντιπροσωπεύει την ύλη στη μη αναζωογονημένη, ατελή κατάσταση. Κατά συνέπεια πρόκειται για ένα δράκο που περιμένει να σφαχτεί. Ο Γιουνγκ διαπίστωσε ότι ο δράκος είναι πιθανότατα το αρχαιότερο αλχημικό εικονογραφικό σύμβολο για το οποίο έχουμε τεκμηριωμένα στοιχεία. Ανέφερε ότι, «πολύ συχνά οι αλχημιστές επαναλαμβάνουν ότι το έργο προχωράει από το ένα οδηγώντας πίσω στο ένα: πρόκειται για ένα είδος κύκλου, σαν έναν δράκο που δαγκώνει την ουρά του. Γι' αυτό το λόγο το έργο συχνά αποκαλούνταν circulari, ή αλλιώς rota, ο τροχός» (Ψυχολογία και Αλχημεία-Psychology and Alchemy, London 1953).

Ένα ακόμη σημαντικό σύμβολο ήταν το δέντρο. Απεικονιζόταν συχνά φέροντας στα κλαδιά του πουλιά, αβγά ή δοχεία διαφόρων ειδών. Αυτά τα δοχεία μπορούσαν να περιέχουν ήλιους και φεγγάρια ή άλλα αντικείμενα. Μερικές φορές το δέντρο ήταν καλυμμένο με άνθη που στην πραγματικότητα ήταν μικροσκοπικοί ήλιοι και φεγγάρια. Η γη από την οποία το δέντρο ξεφύτρωνε ήταν η ανόργανη ουσία. Το φρούτο ήταν η πνευματική.

Η επιλογή του χρόνου ήταν πολύ σημαντική για τον αλχημιστή και χρησιμοποιούσε συνήθως την αστρολογία ως εργαλείο. Το 'Μεγάλο Έργο' θα ξεκινούσε όταν ο Ήλιος θα βρισκόταν στον Άρη και η Σελήνη στον Ταύρο. Οι ημερομηνίες για το ξεκίνημα καθενός από τα διάφορα στάδια ήταν εξίσου σημαντικές και προσκωλλημένες σε αυτήν. Η διαδικασία χωριζόταν σε δύο κύρια μέρη: στο 'ευτελές' και στο 'εξευγενισμένο'. Το πρώτο στάδιο περιλάμβανε τη συλλογή όλων των συστατικών μαζί και την κάθαρσή τους. Το δεύτερο αφορούσε στην μετατροπή τους. Ήταν στο δεύτερο μέρος, το εξευγενισμένο, όπου μερικοί αλχημιστές έκαναν τυχαίες ανακαλύψεις. Ο Geber της Μεσοποταμίας ανακάλυψε τυχαία και ανέλυσε το ερυθρό οξείδιο στις αρχές του 1300. Ο Vigenere ανακάλυψε στα τέλη του 1500 το βενζοϊκό οξύ χωρίς να αντιληφθεί τι είχε κάνει. Το 1600 ο Johann von Lowenstern Kunckel απομόνωσε τυχαία τον φώσφορο. Συνεπώς, η χημεία αναπτύχθηκε σταδιακά από την Αλχημεία.

Σύμφωνα με τα λεγόμενα του de Rola, «αυτή η εικονογραφική γλώσσα, στην οποία καμία λεπτομέρεια δεν είναι ποτέ άσκοπη, ασκεί μια βαθιά γοητεία στον ευαίσθητο παρατηρητή. Η γοητεία αυτή δεν εξαρτάται απαραίτητα ούτε από την κατανόηση. Αν ο αναγνώστης μελετήσει βαθιά αυτές τις εικόνες, εισδύοντας δηλαδή πέρα από την επιφανειακή τους μορφή, θα αντιληφθεί συχνά ότι αντιστοιχούν σε μια αιώνια διάσταση την οποία μπορούμε όλοι να ανακαλύψουμε βαθιά στους εαυτούς μας.» Αυτό ήταν κάτι που αναγνωρίστηκε από τον Καρλ Γιουνγκ ο οποίος χρησιμοποίησε αλχημικές γκραβούρες και φιλοσοφίες για να επεξηγήσει τα νοήματα των ονείρων.

Η πιθανότητα να γυρίσει κανείς πίσω στο χρόνο και να σκοτώσει τους προγόνους του αποτρέποντας έτσι την ίδια του τη γέννηση έχει θέσει ένα σοβαρό πρόβλημα για την πιθανότητα επίτευξης ταξιδιών στο χρόνο, χωρίς καν να λογαριάσει κανείς τις τεχνικές δυσκολίες για την κατασκευή μιας κατάλληλης μηχανής. Αλλά μια θεωρία που προτάθηκε από φυσικούς του MIT εισηγείται ότι αυτό το παράδοξο του παππού θα μπορούσε να αποφευχθεί με τη χρήση κβαντικής τηλεμεταφοράς και μετά-επιλογής του τι θα μπορούσε και τι δε θα μπορούσε να κάνει ένας ταξιδιώτης του χρόνου. Έτσι, αν και η δολοφονία των συγγενών κάποιου ανθρώπου είναι κάτι που είναι δυστυχώς δυνατό στον παρόντα χρόνο, τέτοιες δράσεις θα απαγορεύονταν αυστηρά εάν επιχειρούνταν κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης στο παρελθόν.

Το μοντέλο για το ταξίδι στο χρόνο που προτάθηκε από τον Seth Lloyd και τους συνεργάτες του σε πρόσφατη δημοσίευση στο arXiv.org (για το pdf του άρθρου κάντε κλικ εδώ)προέρχεται από την έρευνά τους στην κβαντομηχανική που διέπει τις κλειστές χρονοειδείς καμπύλες (CTCs) και από την έρευνα για τη θεωρία της βαρύτητας. Σε απλούς όρους, μια κλειστή χρονοειδής καμπύλη είναι μια διαδρομή του χωροχρόνου που επιστρέφει στο αρχικό της σημείο. Η ύπαρξή τους επιτρέπεται από τη θεωρία της Γενικής Σχετικότητας του Αϊνστάιν, αν και αρχικά τις ανακάλυψε ο Goedel. Όπως και με αρκετές άλλες συνέπειες των θεωριών του, ο Αϊνστάιν είχε ενοχληθεί κάπως από τις κλειστές χρονοειδείς καμπύλες.

Στη δημοσίευσή τους οι επιστήμονες εξετάζουν ένα συγκεκριμένο είδος από καμπύλες CTC βασιζόμενοι στο συνδυασμό κβαντικής τηλεμεταφοράς με εκ των υστέρων επιλογή, κάτι που έχει ως αποτέλεσμα μια θεωρία εκ των υστέρων επιλεγμένων κλειστών χρονοειδών καμπύλων (P-CTCs). Η κβαντική τηλεμεταφορά αφορά στη μετάδοση πληροφορίας από ένα κβαντικό σύστημα σε ένα άλλο σε αποστάσεις που μπορεί να είναι τεράστιες. Για τη μεταφορά της πληροφορίας είναι απαραίτητο οι δύο κβαντικές καταστάσεις μεταξύ των οποίων θα γίνει η μετάδοση της πληροφορίας να είναι συζευγμένες (μέσω του λεγόμενου "κβαντικού εναγκαλισμού"). Οι επιστήμονες εφάρμοσαν την έννοια της εκ των υστέρων επιλογής, που αφορά στη δυνατότητα να διευθετηθεί ένας υπολογισμός με τρόπο ώστε αυτόματα να αποδέχεται μόνο ορισμένα αποτελέσματα και να παραβλέπει άλλα. Με τον τρόπο αυτό η μετά-επιλογή θα μπορούσε να διασφαλίσει πως μόνο ένα είδος καταστάσεων θα μπορεί να τηλεμεταφερθεί. Οι καταστάσεις που πληρούν το κριτήριο για να τηλεμεταφερθούν είναι εκείνες που έχουν μετεπιλεχθεί να είναι συνεπείς με τον εαυτό τους πριν μπουν στη διαδικασία της τηλεμεταφοράς. Μόνο εφόσον κάτι τέτοιο έχει προσδιοριστεί και εγκριθεί θα μπορεί μια κατάσταση να τηλεμεταφερθεί, έτσι ώστε η κατάσταση να ταξιδέψει πίσω στο χρόνο. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, το ταξίδι στο χρόνο θα μπορούσε να συμβεί μόνο με έναν αυτό-συνεπή και όχι παράδοξο τρόπο.

"Η τυποποίηση των P-CTCs δείχνει ότι ένα τέτοιο κβαντικό ταξίδι μπορεί να θεωρηθεί ως ένα είδος κβαντικού τούνελ που πηγαίνει πίσω στο χρόνο και που μπορεί να λάβει χώρα ακόμα και όταν απουσιάζει μια κλασική διαδρομή από το μέλλον στο παρελθόν", γράφουν οι ερευνητές στη δημοσίευσή τους. "Επειδή η θεωρία των μετεπιλεγμένων κλειστών χρονοειδών καμπυλών βασίζεται στη μετεπιλογή, παρέχει αυτό-συνεπείς λύσεις τέτοιων παραδόξων: οτιδήποτε συμβαίνει σε μια P-CTC μπορεί επίσης να συμβεί στη συμβατική κβαντομηχανική με κάποια πιθανότητα."

Ωστόσο, οι επιστήμονες σημειώνουν ότι ο αποκλεισμός των παράδοξων συμβάντων θα μπορούσε να προκαλέσει τη συχνότερη εμφάνιση απίθανων συμβάντων. Αυτά τα "περίεργα και αντιδιαισθητικά αποτελέσματα" δημιουργούνται λόγω της μη γραμμικής φύσεως των P-CTCs. Όπως ένας ήρωας κινηματογραφικών ταινιών που πάντα καταφέρνει να ξεφεύγει από τον φαινομενικά αναπόφευκτο θάνατο, ο παππούς θα μπορούσε πάντα με κάποιον τρόπο να καταφέρει να επιζήσει από τα δολοφονικά σχέδια του εγγονού του. "Κάποια μικρή κβαντική διακύμανση θα έσπρωχνε τη σφαίρα μακριά ακριβώς την τελευταία στιγμή", εξηγεί ο Lloyd.

Εκτός από την αναχαίτιση του παράδοξου του παππού, η θεωρία των μετεπιλεγμένων κλειστών χρονοειδών καμπυλών έχει επίσης το πλεονέκτημα ότι δεν απαιτεί τις στρεβλώσεις του χωροχρόνου στις οποίες βασίζονται οι παραδοσιακές θεωρίες ταξιδιών στο χρόνο. Αυτές οι χωροχρονικές στρεβλώσεις πιθανόν συμβαίνουν μόνο σε ακραία περιβάλλοντα όπως μέσα σε μαύρες τρύπες, καθιστώντας αυτές τις θεωρίες σχεδόν απίθανες στο να πραγματοποιηθούν.

Αν και οι μετεπιλεγμένοι υπολογισμοί είναι μη γραμμικοί και δεν έχει ακόμα δειχθεί ότι είναι δυνατοί, κάποιες έρευνες έχουν δείξει ότι η κβαντομηχανική ίσως δεν είναι γραμμική και επιτρέπει μετεπιλεγμένους υπολογισμούς, κάτι που θα παρείχε τη δυνατότητα στους κβαντικούς υπολογισμούς να είναι μια πολύ ισχυρή τεχνική. Ένας τέτοιος υπολογιστής θα μπορούσε πιο αποτελεσματικά να λύσει ένα πολύπλοκο πρόβλημα που θα περιλάμβανε πολλές μεταβλητές τρέχοντας όλους τους πιθανούς συνδυασμούς από τιμές και μετεπιλέγοντας μόνο τους συνδυασμούς που λύνουν το πρόβλημα. Αυτή η στρατηγική θα λειτουργούσε πολύ καλύτερα από την κλασική που δοκιμάζει διαφορετικούς συνδυασμούς μέχρι να φτάσει σε έναν που λειτουργεί. Από την άλλη μεριά, άλλες έρευνες προτείνουν ότι η κβαντομηχανική θα πρέπει να είναι γραμμική, εν μέρει λόγω των φαινομενικά απίθανων πραγμάτων που επιτρέπει η μετεπιλογή.

Για την ώρα, οι επιστήμονες ελπίζουν ότι μελλοντικές έρευνες θα αποκαλύψουν εάν ισχύει η θεωρία τους. Εξηγούν ότι τα αποτελέσματα των καμπυλών P-CTC μπορούν να ελεγχθούν εάν γίνουν πειράματα κβαντικής τηλεμεταφοράς και με την εκ των υστέρων επιλογή μονάχα των αποτελεσμάτων που ανταποκρίνονται στην επιθυμητή έξοδο συζευγμένης κατάστασης.

"Οι P-CTCs ίσως μπορούν να επιτρέψουν το ταξίδι στο χωροχρόνο χωρίς κλειστές χρονοειδείς καμπύλες της γενικής θεωρίας της Σχετικότητας" καταλήγουν. "Εάν η φύση με κάποιον τρόπο παρέχει τη μη γραμμική δυναμική που υποστηρίζεται από προβολές τελικών καταστάσεων, τότε είναι πιθανό για σωματίδια (και, θεωρητικά, για ανθρώπους) να περάσουν μέσω ενός τούνελ από το μέλλον στο παρελθόν."

Στη νέα ταινία του Clint Eastwood με τίτλο «Hereafter», ο Matt Damon πρωταγωνιστεί στο ρόλο του George, ενός άντρα που μπορεί να επικοινωνήσει με φαντάσματα. Ο George, έχοντας αποσυρθεί από το επάγγελμα της επικοινωνίας με τους νεκρούς (που αποκαλεί το χάρισμά του ως κατάρα και όχι ως ευλογία) επιστρέφει απρόθυμα στη δουλειά αυτή και αναλαμβάνει να κάνει το διάμεσο για ανθρώπους που έχασαν πρόσφατα τα αγαπημένα τους πρόσωπα.

Άνθρωποι από όλους σχεδόν τους πολιτισμούς πίστευαν για καιρό ότι είναι δυνατή η επικοινωνία με τους νεκρούς και υπάρχουν πολλές αναφορές για ανθρώπους που ισχυρίστηκαν ότι μπορούσαν να μιλήσουν με όσους είχαν φύγει από τη ζωή. Τα φαντάσματα και η επικοινωνία με πνεύματα αποτελούν σύνηθες αντικείμενο στη λογοτεχνία, όπως επίσης στη μυθολογία, στη Βίβλο ή στα έργα του Shakespeare.

Στη βικτωριανή Αγγλία ήταν της μόδας σε πολλούς κύκλους να κάνουν σεάνς, να χρησιμοποιούν πίνακες Ouija, τραπέζια με τρία πόδια, κεριά και άλλα εργαλεία για να επικοινωνήσουν με τους πεθαμένους. Στις Ηνωμένες Πολιτείες η πεποίθηση για τη δυνατότητα επικοινωνίας με τους νεκρούς αυξήθηκε δραματικά το 1800 μαζί με την άνοδο του Πνευματισμού, που ξεκίνησε ως θρησκεία από δύο νεαρές αδελφές στο Hydesville της Νέας Υόρκης, οι οποίες ισχυρίζονταν ότι επικοινωνούσαν με πνεύματα. Παρά το γεγονός ότι οι αδελφές στη συνέχεια παραδέχτηκαν πως προσποιούνταν ότι λάμβαναν μηνύματα από τους πεθαμένους, η θρησκεία, στη δημιουργία της οποίας συντέλεσαν, άκμασε και απέκτησε πάνω από οκτώ εκατομμύρια οπαδούς μέχρι το 1900.

Για πάνω από έναν αιώνα πολλά διάμεσα συνελήφθησαν όταν προσποιούνταν ότι επικοινωνούσαν με πνεύματα. Ο Harry Houdini απεκάλυψε πολλούς ψυχικούς που έκαναν απάτες και χρησιμοποιούσαν τρικ για να πείσουν ευαίσθητους ανθρώπους ότι στην πραγματικότητα δέχονταν μηνύματα από πνεύματα. Είτε αληθινά είτε ψεύτικα, τα μηνύματα που υποτιθέμενα μεταβιβάζονταν από το μεγάλο υπερπέραν άλλαξαν δραματικά με το πέρασμα του χρόνου. Πριν από έναν αιώνα, τα διάμεσα που ισχυρίζονταν ότι ήταν σε επαφή με τα πνεύματα κατά τη διάρκεια πνευματιστικών συγκεντρώσεων θα έγραφαν σελίδες και σελίδες αυτόματης γραφής με χέρια που υποτίθεται ότι οδηγούνταν από φαντάσματα για να μεταδώσουν μακροσκελή χειρόγραφα μηνύματα.

Περιέργως, έκτοτε τα φαντάσματα φαίνεται ότι έχασαν την προθυμία ή τη δυνατότητά τους να γράφουν, η ακόμα και να επικοινωνούν αποτελεσματικά. Σε μεταγενέστερες εποχές φαίνεται ότι προτιμούν το παιχνίδι της μαντικής, προσφέροντας διφορούμενες και ασαφείς πληροφορίες σε ερωτήσεις που θέτουν τα διάμεσα και είναι του τύπου: «νιώθω την παρουσία κάποιου που το όνομά του αρχίζει από Μ ή από Γ, υπάρχει κανείς που ξέρει το όνομα αυτό; Κάποιος πατέρας, μια πατρική φιγούρα ίσως; Σας έδωσε τίποτε ιδιαίτερο για να τον θυμάστε, κάτι μικρό;», κ.λπ.

Αν η επικοινωνία με τα πνεύματα ήταν αληθινή, θα υπέθετε κανείς ότι οι αμέτρητες ανθρωποκτονίες και εξαφανίσεις θα επιλύονταν εύκολα με την επικοινωνία με τους νεκρούς και τη λήψη συγκεκριμένων ενοχοποιητικών στοιχείων αναφορικά με τις συνθήκες του θανάτου των δολοφονηθέντων προσώπων.

Στην ταινία «Hereafter» ο George επανειλημμένως βλέπει το χάρισμά του ως κατάρα. Αλλά στην πραγματικότητα, όσοι ισχυρίζονται ότι είναι ψυχικά διάμεσα εκμεταλλεύονται με απληστία την «κατάρα» τους, αποκομίζοντας εκατομμύρια δολαρίων σε συμφωνίες για συγγραφή βιβλίων, σε παραστάσεις, ιδιωτικές επικοινωνίες και τηλεοπτικές εμφανίσεις.

Αλλά οι δυνάμεις τους ποτέ δεν αποδείχθηκαν κάτω από ελεγχόμενες επιστημονικές συνθήκες και οι αναφορές επιτυχίας τους είναι περιστασιακές στην καλύτερη περίπτωση. Σε μια περίπτωση που συνέβη το 2002, η Browne, μια τακτική θαμώνας της εκπομπής «Montel Williams», είπε στους γονείς ενός παιδιού που είχε εξαφανιστεί (Shawn Hornbeck) πως ο γιος τους είχε πεθάνει. Το σώμα του, είπε, θα βρισκόταν σε μια δασώδη περιοχή δίπλα σε δύο μεγάλους ογκόλιθους και είχε απαχθεί από έναν πολύ ψηλό σκουρόχρωμο άντρα με ράστα στα μαλλιά. Στην πραγματικότητα, ο Hornbeck και άλλο ένα αγόρι βρέθηκαν ζωντανοί μετά από πέντε χρόνια στο σπίτι ενός καυκάσιου άντρα που δεν είχε ράστα, έμενε στο Μισούρι, λεγόταν Michael Devlin και τα είχε απαγάγει.

Υπάρχουν ακόμα και ολόκληρες πόλεις όπου οι κάτοικοί τους ισχυρίζονται ότι λαμβάνουν μηνύματα από νεκρούς. Για παράδειγμα, κάθε χρόνο πάνω από 20,000 άνθρωποι επισκέπτονται την πνευματιστική κοινότητα της Νέας Υόρκης Lily Dale, όπου αρκετά διάμεσα προσφέρουν τις ψυχικές υπηρεσίες τους σε τουρίστες.

Παρά τις μακρόχρονες έρευνες, η επιστήμη δεν έχει ακόμα επικυρώσει τη μεταθανάτιο ζωή, τα φαντάσματα και τις ψυχικές δυνάμεις. Βέβαια, το να μιλάει κανείς στους νεκρούς δεν απαιτεί κάποια ιδιαίτερη ικανότητα, αλλά το να πάρεις απάντηση από αυτούς είναι το πραγματικά δύσκολο. Ο Shakespeare είχε τονίσει το παραπάνω στο πρώτο μέρος του «Ερρίκος ο Τέταρτος» όταν ο Glendower ισχυρίζεται ότι έχει ψυχικές ικανότητες: «Μπορώ να καλέσω πνεύματα από το άπειρο βάθος», δηλώνει και ο ξάδελφος του, Hotspur, απαντάει, «Αυτό το κάνω κι εγώ και κάθε άνθρωπος. Αλλά έρχονται όταν τους καλείς;»

Λίγοι ήχοι μπορούν να επιταχύνουν το σφυγμό τόσο, όσο ο κρότος της μπίλιας της ρουλέτας καθώς πέφτει. Περιουσίες μπορούν να κερδιστούν η να χαθούν καθώς σταθεροποιείται στην αριθμημένη της κόγχη. Ο Michael Franklin νομίζει ότι ίσως μπορεί να ισχυριστεί το αδύνατο. Με πάνω από χίλιες δοκιμές, φαίνεται ότι βρήκε τον τρόπο να προβλέψει, με ορθότητα ελαφρώς μεγαλύτερη από την τυχαία εικασία, εάν η μπίλια θα πέσει στο κόκκινο ή στο μαύρο.Δεν θα βρείτε μαγικά ραβδιά η κρυστάλλινες σφαίρες να βοηθούν τον Franklin. Ούτε και χειρίζεται τις δυνάμεις του αυτές μέσα από μια ομιχλώδη σκηνή με σιρίτια και μυστήρια αρώματα. Εργάζεται σε ένα εργαστήριο στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, στη Santa Barbara.

Ανήκει σε μια μικρή ομάδα ψυχολόγων που ερευνούν την πρόγνωση, τη δυνατότητα να προλέγει κανείς το μέλλον. Προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι κάποιοι από την ομάδα, συμπεριλαμβανομένου του Franklin, έχουν βγάλει θετικά αποτελέσματα. «Θέλω ακόμα να δω ότι μπορώ πραγματικά να κερδίσω λεφτά με αυτό» λέει ο Franklin, που βαθμολογεί την εμπιστοσύνη του στα δεδομένα με 7,5 βαθμούς στους 10. «Ως επιστήμων, πρέπει να είμαι αγνωστικιστής».

Εάν η πρόβλεψη προκύψει να είναι πραγματική, θα ταρακουνήσει τα θεμέλια της επιστήμης και της φιλοσοφίας. Λίγοι είναι οι επιστήμονες που θα στοιχημάτιζαν γι' αυτήν την έκβαση ωστόσο. Οι περισσότεροι περιμένουν ότι τα αινιγματικά αποτελέσματα θα αρχίσουν να εξατμίζονται καθώς άλλοι θα επιχειρούν να επαναλάβουν τα πειράματα. Ακόμα κι έτσι, αυτό θα μπορούσε να αλλάξει την επιστήμη με τον τρόπο που την ξέρουμε. Ο Franklin και οι συνεργάτες του χρησιμοποιούν όλοι καθιερωμένες ερευνητικές μεθόδους που συνήθως δεν αμφισβητούνται. Εάν τέτοιες μέθοδοι μπορούν να οδηγήσουν σεβαστούς επιστήμονες σε τέτοια σημαντικά λάθη, πόσες άλλες έρευνες θα μπορούσαν παρομοίως να ακυρωθούν;

Μια κοντινότερη ματιά

Παρά τον εκτεταμένο σκεπτικισμό από τους επιστήμονες της κυρίαρχης τάσης, οι μελέτες για πρόβλεψη και άλλες μορφές εξωαισθητήριας αντίληψης έχουν μακριά ιστορία. Στη δεκαετία του 1940 είχαν να κάνουν με το μάντεμα καρτών, το 1980 με την δυνατότητα επίδρασης σε γεννήτριες τυχαίων αριθμών και την τελευταία δεκαετία με το επονομαζόμενο 'προαίσθημα', στο οποίο οι εθελοντές εμφάνιζαν αλλαγές στην αγωγιμότητα του δέρματός τους λίγο πριν δουν εικόνες που προκαλούν ταραχή. Σε κάθε περίπτωση ωστόσο, ανεξάρτητοι ερευνητές απέτυχαν να επαναλάβουν τα αρχικά αποτελέσματα, καταλήγοντας τελικά στο ότι επρόκειτο για ελαττωματικές πειραματικές διαδικασίες ή για συμπτώσεις.

Εν τούτοις, μόλις πριν από έναν χρόνο ακόμα και οι σκεπτικιστές έπρεπε να δουν το θέμα πιο προσεκτικά όταν ο Daryl Bem, αξιοσέβαστος ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο Cornell στη Νέα Υόρκη, ανέφερε κάποια θετικά αποτελέσματα στο περιοδικό Journal of Personality and Social Psychology. «Όταν ο Daryl Bem μιλάει, εμείς ακούμε,» λέει ο Jeff Galak του Πανεπιστημίου Carnegie Mellon στο Pittsburgh της Pennsylvania.

Η ελκυστικότητα της δουλειάς του Bem βασίζεται στο ότι χρησιμοποίησε αποδεκτά ψυχολογικά πειράματα, αλλά με έναν ελιγμό. Αμέτρητες έρευνες, για παράδειγμα, έδειξαν ότι η αντιγραφή μιας λίστας από λέξεις είναι ένας τρόπος για να τις θυμηθεί κανείς πιο εύκολα αργότερα. Ο Bem κατά κάποιον τρόπο αντέστρεψε τη σειρά των δύο γεγονότων. Τα υποκείμενα του πειράματός του είδαν τη λίστα για σύντομο χρονικό διάστημα και ελέγχθηκαν για την αρχική ανάκλησή τους. Στη συνέχεια τους δόθηκε μια μικρότερη, τυχαία συλλογή από λέξεις που άνηκαν στην ίδια λίστα, για την οποία τους ζητήθηκε να δακτυλογραφήσουν τις λέξεις και να τις απομνημονεύσουν. Με έκπληξη παρατηρήθηκε πως ήταν πιο πιθανό να έχουν θυμηθεί τις λέξεις αυτές κατά τη διάρκεια του αρχικού τεστ μνήμης, πριν καν δουν τη λίστα. Η διαφορά μεταξύ των δύο συνόλων από λέξεις ήταν ελαφριά, μόλις 2.27 τοις εκατό, αλλά στατιστικώς σημαντική.

Ένα άλλο από τα πειράματα του Bem εστιάστηκε σε ένα ψυχολογικό φαινόμενο που είναι γνωστό ως εξοικείωση (habituation). Εάν ζητείται στους εθελοντές να επιλέξουν μεταξύ δύο παρομοίων εικόνων, θα τείνουν να προτιμήσουν μια εικόνα που είχαν δει από πριν από μια εικόνα που δεν την έχουν ξαναδεί. Ξανά ο Bem αντέστρεψε τη σειρά, έδειξε στα υποκείμενα δύο νέες εικόνες και τους ζήτησε να επιλέξουν ποια από τις δύο τους άρεσε περισσότερο, πριν τους ξαναδείξει τη μία εκ των δύο εικόνων αμέσως μετά. Βρήκε ότι περίπου στο 54 τοις εκατό των περιπτώσεων, οι άνθρωποι προτίμησαν την εικόνα στην οποία θα κατέληγαν να δουν ξανά αμέσως μετά.

Εξέθεσε εννέα τέτοια πειράματα αντιστροφής χρονικής σειράς, σε οκτώ από τα οποία τα μεταγενέστερα γεγονότα εμφανίστηκε ότι επηρέασαν την προγενέστερη συμπεριφορά των ατόμων. Τα αποτελέσματα ήταν πολύ λεπτές διαφορές, τυπικά κυμαίνονταν στο 2 με 4 τοις εκατό, αλλά οι στατιστικοί έλεγχοι που διεξήγαγε ο Bem έδειξαν ότι ήταν απίθανο να έχουν συμβεί κατά τύχη. Εάν τα λάμβανε κανείς υπόψη όλα μαζί, τα πειράματα υποδείκνυαν με ισχυρό τρόπο ότι οι άνθρωποι μπορούν πράγματι να «νιώσουν το μέλλον», κατέληξε ο Bem.

Μετά την εμφάνιση των μελετών του Bem, δύο ακόμα ερευνητές παρουσίασαν παρόμοια αποτελέσματα στο συνέδριο Towards a Science of Consciousness (Προς μια Επιστήμη της Συνείδησης) που έγινε στη Στοκχόλμη της Σουηδίας, τον Μάιο του 2011. Ο Franklin ήταν ένας από αυτούς. Ζήτησε στους εθελοντές να αναγνωρίσουν συγκεκριμένα πολύπλοκα γεωμετρικά σχήματα, κάποια από τα οποία θα χρησιμοποιούσαν για εξάσκηση λίγο αργότερα. Σε συμφωνία με τα αποτελέσματα του Bem, η επίδοσή τους στο πρώτο έργο φάνηκε να έχει επηρεαστεί από τα σχήματα που είδαν στη μεταγενέστερη διαδικασία της εξάσκησης.

Ο Franklin αναρωτήθηκε εάν θα μπορούσε να προσαρμόσει τη μέθοδό του για να κάνει πιο χρήσιμες προβλέψεις. Ας υποθέσουμε ότι η επιλογή των σχημάτων για την εξάσκηση καθοριζόταν από την περιστροφή ενός τροχού ρουλέτας, για παράδειγμα. Θα μπορούσε τότε να χρησιμοποιήσει τα αποτελέσματα των δοκιμών του πειραματικού υποκειμένου για να προβλέψει εάν η μπίλια θα πέσει στο κόκκινο ή στο μαύρο.

«Εάν γνωρίζεις ποια συνθήκη εξάσκησης θα τους τύχει, τότε μπορείς να πεις Εντάξει, πρόκειται να προβλέψω ότι η περιστροφή της ρουλέτας θα βγάλει κόκκινο» λέει ο Franklin. Αρκετά σίγουρος, όταν προσπάθησε πραγματικά να το κάνει κατάφερε όντως να μαντέψει την κατάληξη της μπίλιας της ρουλέτας σε ένα άλλο δωμάτιο με ακρίβεια 57 τοις εκατό στις φορές που έγιναν οι δοκιμές, κάτι που θα ήταν αρκετό για να έχει ένα μικρό κέρδος εάν στοιχημάτιζε με κανονικά χρήματα σε ένα παιχνίδι.

Ο Dick Bierman, φυσικός και γνωσιακός ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ στην Ολλανδία, στο μεταξύ, έδειξε στους εθελοντές μια κλασική οπτική πλάνη που είναι γνωστή ως ο κύβος του Necker. Πρόκειται για ένα δισδιάστατο σχέδιο ενός κύβου που η τρισδιάστατη αντιληπτική του εντύπωση εναλλάσσεται δείχνοντας προς τα πάνω ή προς τα κάτω. Τα υποκείμενα έπρεπε να δηλώσουν ποια από τις δύο εναλλακτικές αντιλήψεις είχαν και πότε άλλαζε η αντίληψή τους.

Στη συνέχεια ο Bierman έδειξε σε κάθε εθελοντή ένα χρωματισμένο σχέδιο κύβου που αναμφίβολα παρίστανε μια από τις δύο αντιλήψεις, την προς τα πάνω ή την προς τα κάτω. Όσοι στη μεταγενέστερη χρωματισμένη απεικόνιση είδαν την προς τα πάνω εικόνα, αφιέρωσαν περισσότερο χρόνο στο να αντιλαμβάνονται τον κύβο του Necker με την προς τα πάνω κατεύθυνση, το αντίστοιχο συνέβη και σε όσους επιδείχτηκε στη συνέχεια η προς τα κάτω κατεύθυνση στη χρωματιστή εικόνα. Όπως και με την έρευνα του Bem, η διαφορά ήταν ελαφριά, μόλις 3 τοις εκατό περίπου, αλλά ήταν απίθανο να έχει συμβεί από τύχη.

Με μια πρώτη ματιά, τα πειράματα αυτά φαίνεται να καταρρίπτουν την συμβατική έννοια της αιτίας και του αποτελέσματος. Θα μπορούσαν να σημαίνουν ότι τα προαισθήματα όντως μας λένε κάτι για το μέλλον. Ίσως να μπορούσαμε ακόμα και να «θυμηθούμε» τα αποτελέσματα της επόμενης κλήρωσης του λαχείου.

Κι όμως, κανένα από τα προαναφερθέντα δεν θα κατέρριπτε τους νόμους της φυσικής όπως τους γνωρίζουμε, εφόσον οι εξισώσεις της φυσικής είναι στην πλειονότητά τους «συμμετρικές στο χρόνο», σημειώνει ο Daniel Sheehan, φυσικός του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, στο San Diego. «Εάν επρόκειτο να πεις ότι το παρελθόν επιδρά στο παρόν, ο καθένας θα έλεγε εντάξει. Αλλά μπορείς επίσης να πεις ότι οι οριακές συνθήκες του μέλλοντος επηρεάζουν το παρόν,» λέει ο Sheehan, που οργάνωσε ένα συμπόσιο για την αντίστροφη αιτιότητα το 2011 για μια τοπική συνάντηση της Αμερικάνικης Ένωσης για την Προαγωγή της Επιστήμης (American Association for the Advancement of Science) στο San Diego. «Το μέλλον έχει μια ίση απόκριση στο παρόν όπως έχει το παρελθόν.»

Εμφάνιση ρωγμών

Πράγματι, ακόμα και κάποια πειράματα της φυσικής μπορούν να ερμηνευτούν ως αιτιότητα που κινείται αντίστροφα στο χρόνο. Ένα φωτόνιο που περνάει μέσα από μία ή δύο στενές σχισμές θα συμπεριφερθεί σαν κύμα και σαν σωματίδιο, ανάλογα με το πόσες σχισμές είναι ανοιχτές, ακόμα κι αν οι σχισμές διευθετηθούν αφότου περάσει το φωτόνιο. Το πείραμα μπορεί επίσης να εξηγηθεί χωρίς την επίκληση αντίστροφης αιτιότητας, αλλά τα επιχειρήματα τείνουν να είναι ιδιαίτερα στρυφνά, σύμφωνα με τον Sheehan.

Η μεγάλη πλειοψηφία των επιστημόνων δε θα δεχτούνε τις ερμηνείες αυτές ακόμα. «Πριν προχωρήσεις σε προσπάθειες να προσαρμόσεις αυτά τα φαινόμενα στην φυσική, δείξε μας ότι τα φαινόμενα υπάρχουν,» λέει ο James Alcock, ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο York του Τορόντο, στον Καναδά. Κι αν κοιτάξει κανείς λίγο πιο προσεκτικά τις τελευταίες μελέτες, αρχίζουν να εμφανίζονται ρωγμές στην φαινομενικά πειστική τους πρόσοψη.

Καταρχάς, οι στατιστικές αναλύσεις που προορίζονται να απομακρύνουν αποτελέσματα τα οποία θα μπορούσαν να έχουν συμβεί από τύχη, ίσως να κρύβουν λανθασμένες θετικές απαντήσεις. Με τη χρήση της κλασικής στατιστικής τεχνικής, οι ερευνητές προσπαθούν να εκτιμήσουν την πιθανότητα τα αποτελέσματά τους να συμβαίνουν σύμφωνα με την επονομαζόμενη «μηδενική υπόθεση», που σημαίνει ότι τίποτε αντικανονικό δεν συμβαίνει, δηλαδή ότι δεν ισχύει η πρόγνωση. Εάν αυτή η πιθανότητα είναι αρκετά μικρή, καταλήγουν ότι θα πρέπει να ισχύει η εναλλακτική υπόθεση, η οποία στα συγκεκριμένα πειράματα είναι ότι ισχύει η πρόγνωση.

Αλλά πουθενά στη διαδικασία δεν υπολογίζουν τα πειράματα το πόσο πιθανές θα ήταν οι παρατηρήσεις εάν λαμβανόταν υπόψη η εναλλακτική υπόθεση. Εάν κάνει κανείς αυτόν τον υπολογισμό, χρησιμοποιώντας μια άλλη μέθοδο που είναι γνωστή ως μπαεσιανή (Bayesian) στατιστική, τα αποτελέσματα μπορεί να προκαλέσουν σύγχυση. Ας υποθέσουμε ότι ρίχνετε ένα καλοζυγισμένο κέρμα 1000 φορές και φέρνει 527 φορές κορώνα. Οι πιθανότητα να απέχει το αποτέλεσμα τόσο πολύ από το 50:50 είναι κάπως λιγότερες από 1 προς 20. Είναι δελεαστικό να σκεφτεί κανείς ότι υπάρχουν 20 προς 1 πιθανότητες το νόμισμα να ήταν κατασκευασμένο έτσι ώστε να «προτιμά» τη μία από τις δύο όψεις, αλλά δεν πρόκειται γι' αυτήν την περίπτωση, λέει ο Jeff Rouder, ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο του Missouri στην Columbia. Ακόμα και η καλύτερη εναλλακτική, ένα νόμισμα που δίνει κορώνα 52.7 τοις εκατό των φορών, παρέχει πιθανότητα μόλις 0.025 του να φέρει ακριβώς 527 φορές κορώνα, κάτι που είναι μονάχα τέσσερις φορές βελτίωση πάνω από τις πιθανότητες του να φέρει ακριβώς 527 κορώνες ένα καλοζυγισμένο νόμισμα. «Με άλλα λόγια, αυτή η νέα εναλλακτική δεν είναι πολύ περισσότερο πιθανή από αυτήν που απέρριψα» λέει ο Rouder. Άλλες εναλλακτικές, ότι το νόμισμα θα φέρει κορώνα στο 55 τοις εκατό των φορών ας πούμε, προσφέρουν ακόμα λιγότερο απ' ότι ένα προβάδισμα από τη μηδενική υπόθεση.

Εάν κοιτάξει κανείς τα δεδομένα του Bem με τον παραπάνω τρόπο, η μπαεσιανή επανανάλυση από τον Eric-Jan Wagenmakers, μαθηματικό ψυχολόγο στο Πανεστήμιο του Άμστερνταμ και ο Rouder βρήκαν ότι η περίπτωση της πρόγνωσης δεν είναι πειστική. Τέτοιες αναλύσεις έχουν όμως τα δικά τους ερωτήματα, στην προκειμένη περίπτωση το πόσο πολύ πρόγνωση θα έπρεπε να επηρεάσει τα αποτελέσματα των πειραμάτων. Σύμφωνα πάντως με την μπαεσιανή ανάλυση που έκανε ο ίδιος ο Bem στα πειράματά του, αντιμετωπίζοντάς τα ως σύνολο, παρείχαν πιθανότητες 13,000 προς 1 υπέρ του ισχυρισμού της πρόγνωσης.

Ο θάνατος είναι ένα γεγονός της ζωής, όπως και οι διάφοροι τρόποι διάθεσης του σώματος μετά από το γεγονός αυτό. Είμαστε συνηθισμένοι με τους διάφορους τρόπους ταφής και αποτέφρωσης, αλλά υπάρχουν κάποιοι άλλοι, πιο ασυνήθιστοι τρόποι, με τους οποίους άνθρωποι του παρόντος και του παρελθόντος αντιμετωπίζουν όσους αφήνουν αυτή τη ζωή.

Οι Πύργοι της Σιωπής

Οι οπαδοί του Ζωροαστρισμού πιστεύουν ότι το σώμα είναι ακάθαρτο και δε θα έπρεπε να μολύνει τη γη μετά το θάνατο μέσω της ταφής ή της αποτέφρωσης. Έτσι, οι αποθανόντες μεταφέρονται σε έναν τελετουργικό «πύργο σιωπής», που συνήθως βρίσκεται σε ένα υπερυψωμένο οροπέδιο και τους αφήνουν εκτεθειμένους στα ζώα και στα στοιχεία της φύσης. Όταν τα κόκαλα στεγνώσουν και ασπρίσουν από τον ήλιο συλλέγονται και διαλύονται σε ασβέστη.

Ταφές σε Δέντρα

Φυλές ιθαγενών σε πολλά μέρη του κόσμου ανακάλυψαν ότι ο καλύτερος τρόπος για τη διάθεση των νεκρών είναι η τοποθέτησή τους σε κάποιο ψηλό μέρος και όχι στο βάθος της γης. Ομάδες στην Αυστραλία, τη Βρετανική Κολούμπια, τη νοτιοδυτική Αμερική και τη Σιβηρία ήταν γνωστό ότι έκαναν ταφές σε δέντρα, που περιλάμβαναν το τύλιγμα του σώματος σε ένα σάβανο ή ύφασμα και την τοποθέτησή του σε ένα κλαδί για να αποσυντεθεί.

Οι ταφές σε πλοία των Βίκινγκς

Οι Βίκινγκς του Μεσαίωνα ζούσαν και ουσιαστικά πέθαιναν από τη θάλασσα. Μετά το θάνατο, οι πλουσιότεροι τοποθετούνταν σε πλοία γεμάτα με τροφή, κοσμήματα, όπλα και ακόμα κάποιους υπηρέτες σε μερικές περιπτώσεις, ή ζώα, για να έχουν άνεση στη μεταθανάτιο ζωή. Τα πλοία ενταφιάζονταν στο χώμα, καίγονταν ή στέλνονταν έξω στη θάλασσα. Ο ύψιστος μεταθανάτιος προορισμός για τους πολεμιστές των Βίκινγκς ήταν η Βαλχάλα, ή η αίθουσα του Οντίν, που είναι γνωστή από τις ηρωικές αφηγήσεις των αρχαίων Νορβηγών.

Θιβετανική ταφή στον Αέρα

Θέλατε ποτέ να πετάξετε; Στο Θιβέτ, θα βρείτε την ευκαιρία να το κάνετε, μονάχα που πρώτα θα πρέπει να περιμένετε μέχρι να πεθάνετε. Αντί να προσπαθούν να θάψουν τα σώματα στο σκληρό και βραχώδες έδαφος, κάποιοι Θιβετιανοί στέλνουν τους αγαπημένους τους στην κορφή ενός βουνού και τους αφήνουν να φαγωθούν από τα όρνια. Τα αποσυναρμολογημένα σώματα κάποιες φορές αναμιγνύονται με αλεύρι και γάλα για να είναι πιο θελκτικά για φάγωμα, ώστε να εξασφαλιστεί πως κάθε κομμάτι θα αφήσει για τα καλά τη Γη.

Σώματα των Βάλτων

Πολλοί ταξιδιώτες που είχαν την ατυχία να πεθάνουν καθώς περνούσαν τους ζοφερούς βάλτους της βόρειας Ευρώπης και τουλάχιστον κάποια άτομα, ιδιαίτερα στις εποχές του Μεσαίωνα, ενταφιάζονταν στους βάλτους προσεκτικά και με σκοπιμότητα. Για καλή τύχη των αρχαιολόγων, η χημική σύσταση ενός βάλτου διατηρεί πολύ καλά την ανθρώπινη σάρκα, επιτρέποντάς τους να μελετήσουν πολύ καλά τα σώματα των άτυχων που κείτονταν στους βάλτους.

Ταφές σε Σπηλιές των Νεάντερνταλ

Πριν αρχίσουν να ενταφιάζουν τους νεκρούς τους μέσα στο έδαφος πριν από περίπου 100,000 χρόνια, οι Νεάντερνταλ συνήθως άφηναν όσους πέθαιναν βαθιά μέσα στις σπηλιές της Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής. Για τους Νεάντερνταλ, οι σκοτεινές, μυστηριώδεις εσοχές μιας σπηλιάς ίσως φαίνονταν ως ένα καλό μέρος για τη μετάβαση στον άλλο κόσμο, όπως έχουν προτείνει κάποιοι αρχαιολόγοι.

Πλαστικοποίηση

Μπορεί κανείς ακόμα να επιλέξει να στείλει το σώμα του σε μια περιοδεία σε μουσεία όλου του κόσμου, αφού πρώτα υποστεί πλαστικοποίηση, όπως ανέπτυξε ο γερμανός επιστήμονας Gunther von Hagens. Οι διάσημες εκθέσεις του «Body Worlds» εκθέτουν αυτήν την αμφισβητούμενη τεχνική διατήρησης του σώματος, που περιλαμβάνει την ανατομή του σώματος σε τμήματα, τη βαλσάμωσή τους με ένα σκληρυντικό υγρό και την επανατοποθέτηση του σώματος σε διάφορες «εκπαιδευτικές» θέσεις.

Οι αποτεφρώσεις του Μπαλί

Σε αντίθεση με τις περισσότερες ζοφερές δυτικές κηδείες, οι τελετές αποτέφρωσης στους Hindu του Bali έχουν μια ατμόσφαιρα που μοιάζει με καρναβάλι. Εορταστικά άρματα παρελαύνουν σε τοπικούς δρόμους συνοδεύοντας το σώμα σε μια περιοχή ταφής, όπου μεταφέρεται σε ένα τελετουργικό κιβώτιο και ανάβεται.

Κρυογονική

Ποιος δεν έχει ακούσει την ιστορία για την προσπάθεια του Disney να μείνει αθάνατος με την κατάψυξη του σώματός του; Αν και αυτό ήταν ένας αστικός θρύλος, η επιστήμη της κρυογονικής είναι πραγματική και για την ώρα είναι νόμιμη να γίνει μόνο σε όσους έχουν χαρακτηριστεί νεκροί. Λίγο μετά το θάνατο, όσοι επιλέγουν την κρυογονική τοποθετούνται σε ένα υγρό διάλυμα αζώτου για να αποφευχθεί η αποσύνθεση, μέχρι τον καιρό που ο θάνατος θα γίνει ένα ανατρέψιμο φαινόμενο. Μέχρι τότε, τα σώματα παραμένουν παγωμένα.

Μουμιοποίηση

Οι μούμιες της αρχαίας Αιγύπτου είναι πιθανότατα τα πιο διάσημα νεκρά σώματα του κόσμου. Κυρίως για άτομα των ανώτερων τάξεων, η μουμιοποίηση περιλάμβανε την αφαίρεση όλων των οργάνων, μαζί και του εγκεφάλου, που τραβιόνταν από τη μύτη μέσω ενός άγκιστρου. Το σώμα στη συνέχεια παραγεμίζονταν με ξηρά υλικά όπως πριονίδι και τυλίγονταν σε λινό. Ο Αιγύπτιοι πίστευαν πως η μουμιοποίηση προστάτευε την ψυχή για το ταξίδι της στη μεταθανάτιο ζωή.

Δεν είναι λίγες οι φορές στην επιστήμη που μια θεωρητική ανακάλυψη προηγείται της πειραματικής ή παρατηρησιακής της επιβεβαίωσης. Αυτό σημαίνει, πως ο συνδυασμός κάποιων θεωρητικών στοιχείων, συχνά κάτι που εκφράζεται μέσα από πολύπλοκους μαθηματικούς τύπους, παράγει με αναπόδραστη βεβαιότητα το συμπέρασμα, πως για παράδειγμα ένα υλικό σωματίδιο θα έπρεπε να αποτελεί θεμελιώδες συστατικό του κόσμου μας, μια θεωρητική ανακάλυψη, που πολύ συχνά επιβεβαιώνεται εκ των υστέρων από παρατηρήσεις και πειράματα. Ένα τέτοιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η ύπαρξη των αντισωματιδίων. Προβλέφθηκαν θεωρητικά από τον Paul Dirac, για να ανακαλυφθούν στη συνέχεια σε πειράματα με κοσμικές ακτίνες. Ο καθηγητής θεωρητικής Φυσικής Jim Al-Khalili, εξηγεί με κατανοητό τρόπο, πώς έγινε αυτή η θεωρητική πρόβλεψη.

Μέχρι το 1927 η Κβαντομηχανική αναπτυσσόταν μέσω δύο διαφορετικών γραμμών. Από τη μια πλευρά, ο Erwin Schroedinger είχε καταλήξει σε μια κυματική θεωρία για να περιγράψει κβαντικές οντότητες όπως τα ηλεκτρόνια, που δεν τα περιέγραφε ως μικροσκοπικά σωματίδια αλλά ως κύματα καθαρής ενέργειας. Την ίδια εποχή, ο Werner Heisenberg εργαζόταν με αφηρημένα μαθηματικά και ανέπτυξε μια θεωρία που βασιζόταν σε μαθηματικούς πίνακες. Αλλά ήταν ο Paul Dirac αυτός ο οποίος είδε τον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσαν να συνδυαστούν αυτές οι δύο οπτικές: τα κύματα του Schroedinger και οι μαθηματικοί πίνακες του Heisenberg. Αλλά τα πραγματικά του κίνητρα ήταν διαφορετικά.

Όλη αυτή η ιστορία λάμβανε χώρα μόλις δύο δεκαετίες μετά την εργασία του Αϊνστάιν στη θεωρία της Σχετικότητας στην οποία είχε δείξει πως όταν ένα σώμα κινείται σε μια ταχύτητα που πλησιάζει την ταχύτητα του φωτός αλλάζουν οι όροι του παιχνιδιού. Και ο μόνος τρόπος ικανοποιητικής περιγραφής ενός σώματος που κινείται τόσο γρήγορα ήταν να ενοποιηθούν οι τρεις διαστάσεις του χώρου με τη διάσταση του χρόνου σε αυτό που ονομάστηκε τετραδιάστατος χωρόχρονος.

Έτσι, έχουμε τον Schroedinger και τον Heisenberg που μπορούσαν να περιγράψουν το πώς οι υποατομικές οντότητες όπως τα ηλεκτρόνια συμπεριφέρονταν και αλληλεπιδρούσαν και έχουμε τη θεωρία της Σχετικότητας του Αϊνστάιν που περιέγραφε τι συμβαίνει όταν τα αντικείμενα κινούνται πολύ γρήγορα. Αλλά, τι συμβαίνει εάν ένα ηλεκτρόνιο κινείται πολύ γρήγορα; Ο Dirac ήξερε πως έπρεπε να συνδυάσει την Κβαντομηχανική με τη Σχετικότητα, με άλλα λόγια, έψαχνε για μια σχετικιστική κβαντική θεωρία.

Στις αρχές του 1928 ο Dirac δημοσίευσε την σχετικιστικά σταθερή εξίσωσή του για το ηλεκτρόνιο. Αυτό που έκανε βασιζόταν στο ότι, εάν αγνοήσουμε τη σχετικότητα, τότε η κβαντική μηχανική μπορεί να περιγραφεί με την εξίσωση του Schroedinger. Η ενέργεια ενός ελεύθερου ηλεκτρονίου σχετίζεται με την ορμή του μέσω της σχέσης: η ενέργεια είναι ίση με το τετράγωνο της ορμής διά το διπλάσιο της μάζας. Αλλά ο Dirac ήθελε να περιγράψει τι συμβαίνει όταν ένα σωματίδιο όπως το ηλεκτρόνιο κινηθεί πολύ γρήγορα, κοντά στην ταχύτητα του φωτός. Σ' αυτό το σημείο θα πρέπει να ληφθεί υπόψη η Ειδική Σχετικότητα.

Σύμφωνα με τον Αϊνστάιν, η συνολική ενέργεια του ηλεκτρονίου θα σχετίζεται στην περίπτωση αυτή με την ορμή του με έναν πιο περίπλοκο τρόπο, γιατί θα πρέπει να συμπεριληφθεί η ενέργεια που είναι παγωμένη στο ηλεκτρόνιο και εκφράζεται ως μάζα του ηλεκτρονίου (η περίφημη εξίσωση που εκφράζει την ενέργεια ως μάζα επί ταχύτητα του φωτός στο τετράγωνο). Και το πρόβλημα εδώ είναι ότι η συνολική ενέργεια δεν είναι μόνο το άθροισμα της παλαιότερης έκφρασης (που συνδέει την ενέργεια με την ορμή) και της εξίσωσης που συνδέει τη μάζα με την ενέργεια, αλλά προκύπτει ως το άθροισμα των τετραγώνων των δύο αυτών ενεργειών [E2 = (mc2)2 + (pc)2]. Αν όμως θυμηθούμε τη σχολική Γεωμετρία, τότε η εξίσωση που προκύπτει μας θυμίζει το Πυθαγόρειο Θεώρημα, όπου το τετράγωνο της υποτείνουσας ενός ορθογωνίου τριγώνου είναι ίσο με το άθροισμα των τετραγώνων των δύο κάθετων πλευρών. Ποιο είναι λοιπόν το πρόβλημα;

Στην περίπτωση του Πυθαγόρα, ο υπολογισμός του μήκους της μακρύτερης πλευράς σε ένα ορθογώνιο τρίγωνο γίνεται με το να υψώσουμε κάθε κάθετη πλευρά στο τετράγωνο, να τις προσθέσουμε και στη συνέχεια να υπολογίσουμε την τετραγωνική ρίζα του αποτελέσματος. Αυτό μπορεί να γίνει με οποιονδήποτε υπολογιστή τσέπης. Αλλά εάν είμαστε ακριβείς με τα μαθηματικά θα πρέπει να λάβουμε υπόψη πως θα υπάρχουν δύο αποτελέσματα. Ας σκεφτούμε ένα τρίγωνο με τις δύο κάθετες πλευρές να είναι 3 και 4 εκατοστά. Το άθροισμα των τετραγώνων τους είναι 9 + 16 = 25. Έτσι, η υποτείνουσα θα πρέπει να είναι 5 εκατοστά επειδή το 5 υψωμένο στο τετράγωνο μας δίνει 25. Ωστόσο, 25 μας δίνει και το μείον 5 (-5) εάν το υψώσουμε στο τετράγωνο (το γινόμενο δύο αρνητικών αριθμών είναι θετικός αριθμός). Φυσιολογικά, μπορούμε να αγνοήσουμε το δεύτερο αυτό αποτέλεσμα γιατί είναι απίθανο να υπάρχει ένα τρίγωνο με πλευρά που έχει μήκος μείον 5 εκατοστά!

Αλλά στην εξίσωση του Αϊνστάιν για την ενέργεια παίρνουμε επίσης δύο τιμές για τη συνολική ενέργεια του ηλεκτρονίου, μια θετική και μια αρνητική. Θα μπορούσε να πει κανείς βέβαια, ότι απορρίπτουμε το αποτέλεσμα για την ενέργεια που έχει αρνητικό πρόσημο, γιατί δε βγάζει νόημα. Αλλά ο Dirac δεν ήταν ικανοποιημένος με τη λύση αυτή: εάν εφαρμόσει κανείς αυτήν την εξίσωση στην κβαντομηχανική για να περιγράψει ένα ηλεκτρόνιο δεν είναι προφανές ότι μπορεί να αποκλείσει την αρνητική λύση. Ας θεωρήσουμε ένα ηλεκτρόνιο που κινείται ελεύθερα. Γνωρίζουμε πως δεν μπορεί να έχει ενέργεια μικρότερη από μηδέν κι έτσι είμαστε ασφαλείς. Αλλά εάν βρίσκεται σε ένα μαγνητικό πεδίο τότε ο τρόπος με τον οποίο αλληλεπιδρά με το πεδίο (σύμφωνα με την κβαντομηχανική) το κάνει να αποδίδει φως, δηλαδή φωτόνια. Κάθε φορά που το ηλεκτρόνιο εκπέμπει ένα φωτόνιο κατεβαίνει σε μια χαμηλότερη ενεργειακή κατάσταση. Αλλά τι το σταματάει από το να αλληλεπιδρά συνεχώς και να εκπέμπει φωτόνια; Ο Dirac πρότεινε ότι το ηλεκτρόνιο τελικά θα απέμενε με αρνητική ενέργεια!

Οι άλλοι φυσικοί αντιπαθούσαν την ιδέα αυτή και ιδιαίτερα ο Heisenberg και ο Pauli. Έτσι, δεν είναι παράξενο που και οι υπόλοιποι θνητοί ίσως δεν αισθανόμαστε άνετα με την ιδέα αυτή. Αλλά ο Dirac επέμενε πως τέτοιες αρνητικές ενεργειακές καταστάσεις ήταν απαραίτητες και ήταν άλλωστε κάτι το επιβεβλημένο εάν δεν αγνοοήσουμε την αρνητική λύση στη λύση της εξίσωσης. Πώς βγάζει όλο αυτό νόημα; Πώς μπορεί ένα σωματίδιο να έχει λιγότερη από τίποτα, ενέργεια; Ο Dirac επεξεργάστηκε το πρόβλημα επικαλούμενος έναν κανόνα της κβαντομηχανικής, που ονομάζεται αρχή του αποκλεισμού. Σύμφωνα με την αρχή αυτή, δε μπορούν δύο ηλεκτρόνια να έχουν την ίδια ενέργεια (ή, για να το διατυπώσουμε σωστότερα, δε μπορούν να βρίσκονται στην ίδια κβαντική κατάσταση, κάτι που μοιάζει λίγο με το να λέμε ότι δε μπορούν να βρίσκονται στην ίδια θέση, την ίδια στιγμή, με την ίδια ενέργεια, με την ίδια φορά περιστροφής, κ.λπ.).

Στη συνέχεια πρότεινε πως όλες οι πιθανές αρνητικές ενέργειες που θα μπορούσε να έχει το ηλεκτρόνιο, ορίζονται ήδη σε έναν απεριόριστο αριθμό από εικονικά ηλεκτρόνια. Έτσι, ένα ηλεκτρόνιο απαγορευόταν να εκπέμψει ένα φωτόνιο που θα μείωνε την ενέργειά του σε λιγότερο από μηδέν, όχι επειδή ήταν ανόητο να έχει ενέργεια μικρότερη του μηδενός, αλλά επειδή μια τέτοια κατάσταση ήταν ήδη κατειλημμένη από ένα άλλο «εικονικό» ηλεκτρόνιο. Η σύλληψη αυτή έγινε γνωστή ως η «Θάλασσα του Dirac» και φυσικά έκανε την ανησυχία των άλλων επιστημόνων της Κβαντομηχανικής ακόμα μεγαλύτερη. (Η θάλασσα Dirac είναι ένα θεωρητικό μοντέλο του κενού ως μια απεριόριστη θάλασσα σωματιδίων με αρνητική ενέργεια. Προτάθηκε αρχικά από τον βρετανό Φυσικό Paul Dirac το 1930 για να εξηγήσει τις ανώμαλες κβαντικές καταστάσεις αρνητικής ενέργειας που προβλέφθηκαν από την εξίσωση του Dirac για τα σχετικιστικά ηλεκτρόνια).

Η κατάληξη είναι ότι η ιδέα αυτή δεν επιβίωσε στην αρχική της μορφή, αλλά τελικά αποδείχθηκε πως είναι σωστό το ότι δεν μπορούμε να αγνοήσουμε αυτές τις λύσεις για την αρνητική ενέργεια. Δε σήμαιναν ότι μπορούν να υπάρξουν ηλεκτρόνια με αρνητική ενέργεια, αλλά ότι υπάρχουν ηλεκτρόνια αντιύλης (ποζιτρόνια) με θετική ενέργεια!

Το εντυπωσιακότερο όμως στην όλη υπόθεση είναι το γεγονός, ότι ο Dirac κατάφερε να προβλέψει την ύπαρξη αυτών των νέων σωματιδίων με μαθηματικό τρόπο, κάτι που επιβεβαιώθηκε λίγο αργότερα εμπειρικά σε πειράματα με κοσμικές ακτίνες. Έτσι, λίγα χρόνια μετά από τη θεωρητική πρόβλεψη, σε έναν ανιχνευτή θαλάμου αερίων, ο Carl Anderson παρατήρησε το ποζιτρόνιο με τις ιδιότητες που προέβλεψε ο Dirac. Για την συνεισφορά τους στη Φυσική οι Dirac και Anderson τιμήθηκαν με βραβεία Nobel τo 1933 και 1936 αντίστοιχα.