Τι είναι για εσάς η Φιλοσοφία;
Τρόπος ζωής και πορείας στη ζωή.

Πιστεύετε ότι φιλοσοφείτε;
Ναι.

Τι απαιτείται για να φιλοσοφήσει κανείς;
Να επιδιώκει τη σοφία.

Ποιά τα εργαλεία της φιλοσοφίας;
Εφαρμογή φιλοσοφικών πρακτικών. Έχει επικρατήσει να θεωρείται "φιλοσοφία" ο στοχασμός και η μελέτη του τι έγραψαν προηγούμενοι φιλόσοφοι. Αυτό είναι μεν απαραίτητο (είναι καλό να τσεκάρεις χάρτες και ταξιδιωτικούς οδηγούς) αλλά όταν μένει εκεί, έτσω και με κάποια επιπλέον διανοητική μόνο 'εξερεύνηση' δεν είναι παρά φιλοσοφολογία κι όχι φιλοσοφία. Μπορεί έτσι ένας άνθρωπος να έχει 'πτυχίο' "Φιλοσοφίας" ή και να τη διδασκει αλλά να μην είνα. Ο/η Φιλόσοφος πχ καθηγητής/καθηγήτρια αν είναι φιλόσοφος περιμένω να μην έχει τον ίδιο τρόπο ζωής και σχέσεων με συνάδελφους-καθηγητές χημείας ή μαθηματικών ή με τους μη-φιλοσόφους. Από την άλλη ένας υδραυλικός που φιλοσοφεί (ζει δηλαδή την αναζήτηση της σοφίας, όπως αυτό αντανακλάται σε τρόπο ζωής και σχέσεων) είναι πιο φιλόσοφος από πολλούς με πτυχία φιλοσοφίας.

Εξίσου και κατά περίπτωση, βλήματα.

Επιτρέψτε μου αφενός να συμπτύξω τα 2 πρώτα ερωτήματα και να τα δω ως 1, εφόσον το τί είναι η φιλοσοφία θα το εξετάσω από τη δική μου οπτική (όπως κάνει και ο καθένας άλλωστε)
Επίσης για να γίνει ευκολότερο, θεωρώ σκόπιμο να ξεκινήσω από το το τί είναι ο Φιλόσοφος και μέσω αυτού, με κάποια παραδείγματα να πάμε παρακάτω.

Γιατί, τι είναι τελικά ο φιλόσοφος?
Δεν είναι ούτε επάγγελμα, ούτε ταμπέλα.
Τι είναι ο διανοούμενος? Παρομοίως.

Διότι αν ρωτήσεις 100 άτομα τι ήταν φερ’ειπείν ο Καζαντζάκης θα σου πούνε οι πιο πολλοί άμεσα και αβίαστα ότι ήταν ...συγγραφέας. Τι ήταν ο Φρόυντ? Γιατρός, Ψυχίατρος. Τι υπήρξε ο Λεονάρντο ντα Βίντσι? Εξαιρετικός και πρωτοπόρος καλλιτέχνης, έστω και με πολύπλευρες ασχολίες. Αμ, ο άλλος, ο Νικολά Τέσλα? Επιστήμονας, έστω ιδιόρρυθμος και «εκκεντρικός»... και πάει λέγοντας. Τα ίδια και με τον Καρτέσιο, τον Γαλιλαίο και όλους τους γνωστούς (και άλλους τόσους και εκατονταπλάσιους άγνωστους), που είχαν έναν κοινό παρονομαστή πέρα, πίσω και πάνω από όλα.
Τη φιλοσοφία.
Τη φιλοσοφία ως έρευνα, ως έναυσμα, ως ελατήριο, ως συνεχή ερωτήματα που τριβέλιζαν το μυαλό, σαν τον οίστρο του Σωκράτη ένα πράμα. Συνεπικουρούμενη από την παρατήρηση, την ανησυχία, τη σκέψη, την «πρόβλεψη», τη διάθεση για απαντήσεις, σε αυτά που υπάρχουν και σε αυτά που δεν υπάρχουν. Ή καλύτερα, σε αυτά που φαίνεται να υπάρχουν και σε αυτά που φαίνεται να μην υπάρχουν. Γιατί κατά πως λένε και μερικοί φίλοι μου, και το ασπάζομαι απολύτως, άλλο τι είναι και άλλο τι φαίνεται.
Και αυτά τα πράγματα δεν μπορείς να τα διαχωρίσεις. Η φιλοσοφία δεν πάει α λα καρτ. Δεν έχει εξειδίκευση και απομόνωση. Ερευνώ μόνο αυτό ή εκείνο και εστιάζω μόνο εκεί. Όποιος το κάνει ή το λέει αυτό ασκεί (?) γιαλαντζί φιλοσοφία. Πέρασε και δεν ακούμπησε. Για να μην πω ότι δεν δικαιούται διά να ονομάζεται και φιλόσοφος.

Η φιλοσοφία είναι υπερσύνολο.
Είναι βιοθεωρία. Στάση και τρόπος ζωής. Δίνει κατευθυντήριες γραμμές. Όχι εντολές. Όχι μωσαϊκούς νόμους. Όχι αυστηρές νόρμες, ντιρεκτίβες, τυπικά ή τελετουργίες. (Με το που αρχίζουν κάτι τέτοια, αμέσως να καταλαβαίνετε ότι πάει αλλού το πράμα). Η φιλοσοφία είναι σαν την απλή πυξίδα ας πούμε. Σου λέει γενικά πού θα πας, αλλά δεν σου δείχνει και το δρόμο ακριβώς. Για την ακρίβεια αυτόν ζητάει και αυτή μαζί σου. Δεν είναι GPS. Δεν τη νοιάζει αν θα πας ζιγκ-ζαγκ, ευθεία, ή σκάβοντας λαγούμια, ή κολυμπώντας ή πετώντας. Δείχνει μόνο την κατεύθυνση. Και η κατεύθυνση αυτή είναι τα κοινά, πανάρχαια και πανανθρώπινα ερωτήματα. Τα ίδια τα ερωτήματα, αλλά και η τέχνη του να βάζεις ερωτήματα. Τα κατάλληλα ερωτήματα. Οι αξίες, οι όποιες αξίες. Οι ιδέες, οι όποιες ιδέες. Ό,τι απασχολεί ή δύναται να απασχολήσει τέλοσπάντων τον σκεπτόμενο άνθρωπο. Όχι το γαϊδούρι, το βόδι ή το μουλάρι. Και όχι μόνο τα γνωστά και συμπαθή τετράποδα, αλλά και κάποια ανθρωπόμορφα δίποδα που δεν συνταιριάζουν την εξωτερική τους μορφή με την αντίστοιχη πνευματική ελέω και της περίφημης πλέον «ένδειας» που διαπραγματευόμαστε σε άλλο τόπικ. Διότι όπως θα έλεγε και ο άλλος ο μπάρμπας, ο Διογένης ο κυνικός, κόσμο είδα πολύν, αλλά ανθρώπους λίγους! (και γι’αυτό τους έψαχνε με το φανάρι στην αγορά....).

Και για να καλύψουμε και τα υπόλοιπα ερωτήματα που ετέθησαν, περί της φιλοσοφίας των επιμέρους επιστημών, της φυσικής των μαθηματικών, κλπ.
Ναι, υπάρχει αυτού του είδους η «φιλοσοφία» που αφορά το ‘σκοπό’ και οφείλει να διέπει αυτές (με την ίδια λογική που υπάρχει και η ‘φιλοσοφοφία’ των εταιρειών πχ. στο προφίλ τους και την αναφέρουν πάντοτε ωςξεχωριστή παράγραφο σε εταιρικές παρουσιάσεις αλλοτε ως ‘company philosophy’ ή ως ‘company vision’, κλπ) γιατί ο καθείς αντιλαμβάνεται πως όταν δεν υπάρχει αυτό το συστατικό τα υπόλοιπα όλα είναι μια μηχανική ρουτίνα και «ματαιότης ματαιοτήτων», δεν ξέρουμε πού πάμε και τί κάνουμε, σε δουλειά να βρισκόμαστε.
Η συνολική όμως εικόνα και απάντηση δεν μπορεί να δοθεί από τα παρακλάδια, τα δεκανίκια, και τους «κλητήρες» της φιλοσοφίας. Ήτοι την κοινωνιολογία, τις οικονομικές θεωρίες, την πολιτική, τη θεολογία, τη λογοτεχνία, την τέχνη, τις Φυσικές επιστήμες, και ούτω καθεξής. Καλά όλα αυτά και χρήσιμα και ωραία.

Αρκεί να δούμε όμως το όλον.
Πού εντάσσονται. Πού θα έπρεπε να εντάσσονται, για τη ακρίβεια. Ποιανού παζλ είναι κομμάτια (ή θα έπρεπε να είναι). Τι θα έπρεπε να εξυπηρετούν και πού να συγκλίνουν. Και στα «βαριά» θέματα δεν αρκείσαι στη γραμματεία όσο ευγενική, εξυπηρετική και όμορφη κι αν είναι. Ζητάς να δεις το διευθυντή. Το ίδιο κι εδώ.
Τι να ορίσεις και τι να (πρωτο)πείς? Για την αξία της ζωής? Για την ποιότητά της? Για το είδος και την πορεία της? Για το σκοπό της? Για την αξιοπρέπεια του ανθρώπου? Για τον ίδιο τον άνθρωπο ως ον αφεαυτού ή ως ον μεταξύ όντων? Για τις κοινωνικές σχέσεις, για τα αλισβερίσια κάθε είδους στο πλαίσιο αυτού που λέγεται ανθρώπινη κοινωνία και κοινωνικο-οικονομικο-πολιτικό γίγνεσθαι? Ποιος περιμένεις να δώσει απαντήσεις? Απαντήσεις που να είναι πλήρεις και να καλύπτουν το ευρύτερο φάσμα, και όχι πρόχειρα συμπεράσματα του ποδαριού... Και αν δεν μπορεί να δώσει απαντήσεις (που δεν είναι εφικτό σε όλα τα θέματα φυσικά, τουλάχιστον να κάνει ερωτήσεις. Τις κατάλληλες ερωτήσεις. Και συνέχεια ερωτήσεις, χωρίς εφησυχασμό και επανάπαυση εφόσον δεν έχει έρθει η οριστική απάντηση, μέχρι να έρθει, όπως και όποτε έρθει...)

Γι’αυτό λοιπόν αναγκαστικά πρέπει να καταφύγει κανείς στη φιλοσοφία που είναι υπεράνω όλων αυτών των επιμέρους, τα εμπεριέχει όλα αυτά και τους δίνει νόημα και αξία. Αλλιώς είναι απλώς στάχτη στα μάτια και πουκάμισα αδειανά, έτσι να’χαμε να λέγαμε. Και δεν λύνουν το πρόβλημα ή τα προβλήματα. Για την ακρίβεια αδυνατούν ακόμη και να τα ερμηνεύσουν.

Έτσι λοιπόν, τα περισσότερα πράγματα και καταστάσεις από αυτά που μας περικυκλώνουν καθημερινά χρειάζονται αναγωγή στη φιλοσοφική σφαίρα. Εάν βεβαίως θέλουμε να πούμε ότι προσπαθούμε να τα προσεγγίσουμε σοβαρά. Όχι ως υπεκφυγή ή αδράνεια ή θεωρητικολογία. Αλλά ως εμβάθυνση στο πραγματικό νόημα.Ειδάλλως, χωρίς φιλοσοφία είναι απλώς έτσι «για να περνάμε», και τότε ας το αφήσουμε καλύτερα.... Να κάτσουμε στ’αυγά μας και να περιμένουμε τα έτοιμα. Αλλά το φαϊ που μας ετοιμάζουν οι άλλοι δεν σημαίνει ότι θα είναι απαραίτητα στην ποιότητα και στην ποσότητα που επιθυμούμε. Ακόμα χειρότερα, μπορεί και να βλάπτει κιόλας βραχυπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα, ή να προκαλέσει και καμιά αλλεργία. Πού θέλω να καταλήξω; Δεν υπάρχουν εύκολες απαντήσεις. Και κυρίως δεν υπάρχουν μοναδικές απαντήσεις. Τα ερωτήματα μπορεί –θεωρητικά- να είναι απλά και μονοσήμαντα. Αλλά αυτό είναι και η παγίδα. Η ερώτηση είναι το πρώτο βήμα. Είναι βασική. Είναι θεμελιώδης. Είναι απαραίτητη. Είναι νοητική διεργασία άξια σεβασμού. Αλλά δεν είσαι ούτε καν στη μέση με αυτήν. Ερωτήσεις κάνουν και τα μικρά παιδιά. Και συνεχώς. Και για τα πάντα. Αν δεν πάρουν απάντηση ή αν με κάποιο τρόπο δεν τη βρουν, τότε θα μείνουν ....με την ερώτηση στο χέρι. Και μιλάω πάντα για τα θέματα που έχουν ή για τα οποία μπορούν να βρεθούν απαντήσεις, με κάποιο τρόπο, έστω και με πολύ ψάξιμο ή δυσκολία. Γιατί υπάρχουν και τα «άλλα», τα «μεγάλα» και τα άνευ...

Για να φιλοσοφήσει λοιπόν κανείς δεν χρειάζεται πολλά πράγματα και εργαλεία. Έχει ένα, το νου, το καλύτερο, το βασικότερο (αρκεί να το χρησιμοποιεί) .
Το να υπάρχει ένα υπόβαθρο (ενν. μαθηματικό, φυσικών επιστημών, θεωρητικών επιστημών, κλπ) βέβαια πάντα βοηθάει, αλλά έως του σημείου που δεν θα πνιγούμε και δεν θα χαθούμε στη λεπτομέρεια, στη ‘μετάφραση’ και στις ‘δευτεράντζες’. Είναι αυτό που επεσήμανε και ο φίλος ΑΜΕΙΝΙΑΣ περί της φιλοσοφίας του ΤΟΤΕ και του ΤΩΡΑ (που είναι το ζητούμενο). Τηρουμένων των αναλογιών, τότε είχανε χώρο για να παίξουν περισσότερη φιλοσοφική μπάλα οι παππούδες μας (και το κάνανε καλά). Τα εχουμε πει αυτά , τα εχουμε αναλύσει και αλλού. Στο σήμερα υπάρχει η σύγχυση ακριβώς για το λόγο ότι με όλα τα φαντεζί και χάι τεκ περιτυλίγματα θεωρείται ότι η επιστήμη έχει «ισοπεδώσει» τα πάντα, και πήρε τα πάντα στο άρμα της ή στο διάβα της και κάπου έχουμε χάσει το μπούσουλα, το σκοπό και το νόημα, έχουμε μπερδέψει τα γένια και τα χτένια.

Από την άλλη, όπως πολύ σωστά διέκρινε κι ένας άλλος φίλος εδώ, να μη μπερδευτούμε και με τη Φιλοσοφολογία που θα μπορούσε να παραμένει απλώς στο επίπεδο της στείρας μελέτης, αναπαραγωγής ή επίκλησης εγνωσμένων φιλοσοφικών θέσεων και όλα τα «περί αυτών». Και αυτό καλό είναι, αλλά από μόνο του φυσικά δεν είναι Φιλοσοφία.

Φιλοσοφία μπορεί (και πρέπει) να ασκεί (ή να ασκείται σε αυτήν) ο καθένας.

Επαναλαμβάνω ότι είναι περισσότερο θέση, θέαση, στάση και τρόπος ζωής, τρόπος γενικότερα του σκέπτεσθαι και του λειτουργείν ενός ολοκληρωμένου ανθρώπου.Έτσι μπορώ να δεχτώ ότι φιλοσοφικά μπορεί εάν το θέλει να λειτουργεί ο καθένας.
Αλλά για να ονομαστεί κάποιος φιλόσοφος,
επειδή καθοριστικό ρόλο παίζει και η εμπειρία και οι γνώσεις (σε όλα τα επίπεδα) που λειτουργούν σωρευτικά με τα χρόνια, προφανώς και ένας 15άχρονος πχ. έστω και αν δρα με φιλοσοφικά κριτήρια, αναλυτική σκέωη, κρίση, κλπ, δεν μπορεί να ονομαστεί Φιλόσοφος. Αυτό το τελευταίο είναι μάλλον ένας άτυπος τίτλος που κερδίζεται πραγματικά με τα χρόνια και όσο περισσότερο ....γηράσκουμε αεί διδασκόμενοι!
(ούτε το σκέτο γήρας συνεπάγεται και Φιλοσοφικό ή φιλοσοφημένο βίο προφανώς...)

Έτσι λοιπόν, για να απαντήσω και στο ερώτημα εάν φιλοσοφώ εγώ,
ναι, θεωρώ ότι το κάνω, όπως και πολλοί άλλοι μέσα και έξω από αυτό το φόρουμ, αλλά παρ’όλα αυτά δεν μπορώ να διεκδικήσω τον τίτλο του Φιλοσόφου στο εύρος και στην ουσία που εγώ τον αντιλαμβάνομαι.

Μπορώ ίσως να δηλώσω ...ΑνθυποΦιλόσοφος (με τάσεις εξέλιξης στην ιεραρχία, εν καιρώ...)

.
.
.
" Υπάρχει ο σωστός τρόπος, ο λάθος τρόπος, και ο ...δικός μου τρόπος! "

Τα αξιώματα είναι ίσως τα μοναδικά αυθεντικά παράγωγα της λογικής, ως εκ τούτου, η ίδια η λογική δεν είναι αντικείμενο των αξιωμάτων, αλλά μάλλον υποκείμενη αρχή, της οποίας αποτελούν αντικείμενο.

Θεμελιακά η ίδια η λογική, είναι ίσως περισσότερο μια ενσυναίσθηση του υποκειμένου, παρά μια καθαρά παραγωγική διαδικασία, ή και μέθοδος ορισμού του αντικειμένου.

Προσωπικές απόψεις φυσικά.

Ισχυρίζομαι ακριβώς το αντίθετο. Η λογική παράγει τα αξιώματα, ως ενσυναισθητική εκδήλωση του υποκειμένου.

Αξιώματα δηλαδή, δεν υπάρχουν ως αυτόνομες δομές, αλλά ως ενσυναισθητικές μεταφράσεις του Όντος.

Για αυτό περιμένω ακόμα τη διευκρίνηση των προθέσεων της Αμαλίας.

Συμφωνω μαζι σου φιλε ilias mitropoulos

Αν και η λεξη φιλοσοφια ειναι μονο μια λεξη ,εχει το δυναμικο να εμπεριεχει προθεσεις ,κλισεις ,αναπτυξη τεχνικων ,αλλα και τα οποια αποτελεσματα μπορει να προκυψουν

Εδώ δεν θα αντισταθώ στον πειρασμό να παραθέσω ένα πολυαγαπημένο μου απόσπασμα:

«Σαράντα δύο!» ούρλιαξε ο Λούνκβωλ. «Αυτό είναι το μόνο που έχεις να πεις μετά από επτάμισι εκατομμύρια χρόνια εργασίας;»

«Το έλεγξα από κάθε άποψη» είπε ο κομπιούτερ «και είναι σίγουρο πως αυτή είναι η απάντηση. Για να είμαι ειλικρινής μαζί σας, νομίζω πως το πρόβλημα είναι πως ποτέ δεν ξέρατε ποια είναι η ερώτηση».

«Αλλά ήταν το Μεγάλο Ερώτημα! Το Ύστατο Ερώτημα για τη Ζωή, το Σύμπαν και τα Πάντα» ούρλιαξε ο Λούνκβωλ.

«Ναι» είπε η Βαθιά Σκέψη με τον αέρα κάποιου που μπορεί άνετα να ανεχτεί κάποιον ανόητο, «αλλά ποια ακριβώς είναι η ερώτηση;»

Το απόσπασμα αυτό προέρχεται από το βιβλίο του Douglas Adams ‘Γυρίστε το Γαλαξία με Ώτο-Στοπ’ (Adams 1979) και αναφέρεται στην ιστορία της κατασκευής ενός εκπληκτικού υπερ-υπολογιστή που μπορούσε να υπολογίσει και να απαντήσει στα πάντα. Σκοπός της κατασκευής του υπολογιστή αυτού που είχε το όνομα ‘Βαθιά Σκέψη’, ήταν να δοθεί μία απάντηση σχετικά με το ποιο είναι το νόημα της ζωής.

Αυτή είναι η δουλειά του φιλοσόφου. Να θέτει τα κατάλληλα ερωτήματα.

Σημ:
Η συζήτηση περί λογικής και αξιωμάτων παρουσιάζει ενδιαφέρον, αλλά δεν ξέρω εάν εξυπηρετεί να αναπτύξουμε το θέμα σε πολλαπλές κατευθύνσεις. Ταιριάζει φυσικά εδώ αλλά είναι κάπως προχωρημένο, τουλάχιστον για την ώρα (η συζήτηση περί των θεμελίων της φιλοσοφίας πριν καν καταλάβουμε τι είναι φιλοσοφία). Εξαρτάται βέβαια από το τι θέλει η ομήγυρη να συζητήσει

There is no Dark Side of the Moon really. In fact it is all Dark.

...χμμμ (Μηθύρα style). Κι εγώ λοιπόν λέω, πως καμία σημαντικότητα δεν έχει.

Αν κάτι σε άνθρωπο, κάπου και κάποια στιγμή, το πάει το πράγμα ουσιαστικά παραπέρα, αυτό θα είναι το πραγματικά σημαντικότερο. Ακόμα κι αν ποτέ, πουθενά και κανείς δεν το μάθει ή κατανοήσει.

Όλο το θέμα είναι στο ΑΝ μπορεί κάτι σε άνθρωπο, να κάνει κάτι τέτοιο.

Σας έχει συμβεί;

Γιατί? Μήπως αν δει κανείς την πορεία των ανθρώπων σε βάθος εβδομήντα-ογδόντα χρόνων, όσο δηλαδή ο μέσος όρος ζωής τους, η έμμηνος ρύση και η τριχοφυία του προσώπου, δεν είναι σαν να παρουσιάζονται σχεδόν ταυτόχρονα?

Υπάρχει κάποια πρότερη συνεννόηση σε αυτά?

Και από την άλλη, άνθρωπος είναι ο άνθρωπος, ή οι άνθρωποι?