Συγγραφέας |
Θέμα |
|
serr1
Νέο Μέλος
17 Μηνύματα |
Απεστάλη: 07/09/2008, 20:51:42
quote:
Ειδικά αυτή η εποχή που ζούμε δείχνει ένα φοβερό παράδοξο χώρου και χρόνου: ενώ έχουμε πιο πολλά μέσα επικοινωνίας, μεταφορών, όπως και κάθε τεχνολογία, δεν μπορούμε να προλάβουμε τιποτα.Ο χρόνος μοιάζει ακυβέρνητος ή , μάλλον σαν να κυνηγάει κανείς την πλάτη του..
Προσεγγίζοντας το χρόνο φιλοσοφικά μοιάζει ακυβέρνητος ,αλλά στην πραγματικότητα είναι μέγεθος που μεταβάλλεται σταθερά , πάντα . Από τη στιγμή που τον ορίζεις σαν μέγεθος η μεταβολή του είναι πάντα σταθερή , η δική μας ματαιοδοξία δεν μπορεί να χωρέσει στον χρόνο . Ψάχνουμε τρόπους να κάνουμε όλο και περισσότερα πράγματα σε συγκεκριμένη χρονική στιγμή έχοντας την ψευδαίσθηση ότι νικάμε το χρόνο . Δυστυχώς αυτό που καταφέρνουμε είναι να χάνουμε χρόνο . Η τεχνολογία δεν μας πρόσφερε χρόνο αλλά μας αφαίρεσε δείχνοντας μας την ανικανότητα που έχουμε σαν όντα να προλάβουμε αυτά που ανακαλύπτουμε . Η πρόσβαση στην πληροφορία είναι πλέον γρήγορη , οι πληροφορίες είναι όμως τόσο πολλές που δεν φτάνει ο χρόνος να τις αγγίξουμε όλες . Ο χρόνος λοιπόν είναι ο χειρότερος εχθρός του πνεύματος , παραμένει νικητής ακόμη Ποιο πνεύμα , ποια φιλοσοφική προσέγγιση θα μπορούσε να ορίσει στο παρελθόν κανόνες για τη συμπεριφορά μας μέσα στον κυβερνοχώρο ; Κανένα Να που πάλι ο χρόνος παραμένει νικητής έναντι του πνεύματος .
|
μαιμουδιτσα
Μέλος 3ης Βαθμίδας
Greece
505 Μηνύματα |
Απεστάλη: 08/09/2008, 00:54:13
Κι ομως,υπηρξαν μεγαλα πνευματα,που καταφεραν να κερδισουν τον χρονο. |
trexagireve
ΜΕΛΟΣ "Forums ESOTERICA"
13021 Μηνύματα |
Απεστάλη: 08/09/2008, 10:56:00
Αγαπητέ serr1, το πνεύμα που λες αφορά στον άνθρωπο που ζει στον παρόν κόσμο, αλλά υπάρχει μέσα μας μια πανανθρώπινη μνημη, που μπορούμε να καλέσουμε, αν ξεφύγουμε απο τις χρονοπαγίδες του τώρα.... Νικητής ο χρόνος; Φίλε μου, αυτός τελειώνει, ή έστω τον τελειώνουμε ως πολιτισμός και κοινωνία... Αυτό που σίγουρα μένει και έχει αιώνια ζωή και αποστολή, είναι το πνεύμα... Μην ξεχνάς ότι όλα γίνονται για κάποιο λόγο, τίποτα δεν γίνεται τυχαία... Όσο για τα μεγάλα πνεύματα που πέρασαν τον χρόνο, φίλη μαιμουδίτσα, σίγουρα αποδεικνύει ότι υπάρχει αυτή η προοπτική του ανθρώπου...σίγουρα δείχνει ότι ο άνθρωπος έχει αιώνια υπόσταση και ρόλο στον κόσμο μας. Και το πνεύμα είναι αυτό που θα μπορεί να κάνει τέτοια δουλειά... |
serr1
Νέο Μέλος
17 Μηνύματα |
Απεστάλη: 10/09/2008, 22:34:56
Αγαπητοί συνομιλητες μαιμουδίτσα καιtrexagireve μπορείται να δώσεται ένα παράδειγμα , που αποτέλεσμα πνεύματος ξεπέρασε το χρόνο για να το συζητήσουμε . Ισως έτσι προσεγγίσουμε καλλίτερα το θέμα .Αγαπητε trexagireve ο πολιτισμός δεν τελειώνει το χρόνο αλλά το αντίστροφο . ΠΧ κάποιο πνεύμα εφεύρε την ατμομηχανή , στην διάρκεια του χρόνου ξεπεράστηκε η εφεύρεση μιας και η κίνηση πλέον δεν δίνεται μόνο με ατμό .
|
trexagireve
ΜΕΛΟΣ "Forums ESOTERICA"
13021 Μηνύματα |
Απεστάλη: 10/09/2008, 23:33:31
Αγαπητέ serr1, χαίρομαι που έχεις το σωστό μήκος ευκρίνιας στην ερώτηση σου... Πολλά τα παραδείγματα πνεύματος που νίκησε τον χρόνο... Η Ελλάδα σαν πολιτισμός, η Ελλάδα σαν ανδρεία, η Ελλάδα ως δόξα πολέμων, ο χριστιανισμός, απο το πουθενά, σε μια παγκόσμια θρησκεία,η αλλαγή των πολεμοχαρών θεών του προ Χριστού, με την ειρήνη και την αγάπη του Ιησού, τα θαύματα του Ιησού και των αγίων, και άλλα πολλά, αλλά, όλα αυτά είναι δείγματα.... Αν θέλεις μπορούμε να μπούμε και σε πιο ενδεικτικά παραδείγματα, αν επιασες την ιδέα.... Όσο για τον πολιτισμό, εννοούμε άλλο πολιτισμό οι δυό μας, πνεύματος εννοώ κι όχι αυτόν της μηχανοκίνητης και πετρελαιοκίνητης κοινωνίας μας...Μιλάω για έναν πολιτισμό που θα κάνει αθάνατο τον άνθρωπο, κυριολεκτικά και μεταφορικά... Αν μπορέσει ο άνθρωπος και δει μέσα του το θεό κι όχι το ζώο... Να δει αιώνιες κι όχι φθαρτές ουσίες. |
LordThomas
Απενεργοποιημένος Λογαριασμός
Greece
495 Μηνύματα |
Απεστάλη: 26/09/2008, 00:55:39
Θα ήθελα να εκφράσω κι εγώ με τη σειρά μου μια ολοκληρωμένη εικόνα. Αρχικά ψυχή και σώμα είναι δύο διαφορετικά πράγματα, με διαφορετική υπόσταση και ιδιότητες.Η ψυχή είναι αιώνια,ταξιδεύει με την ταχύτητα της σκέψης και παίρνει ότι μορφή θέλει. Στον πλανήτητ Γη έχουμε αυτή τη μορφή λόγω το συνθηκών που επικρατούν εδώ, δηλαδή για να ενεργήσει η ψυχή σε αυτή τη διάσταση και πλανήτη, την υλική, θα πρέπει να αποκτήσει και αυτή ύλη και ο άνθρωπος είναι η ανώτερη μορφή ενέργειας πάνω στον πλανήτη οπότε παίρνει αυτή τη μορφή και τα στοιχεία του τα έχει αποκτήσει λόγω φυσικών φαινομένων από την πρώτη μέρα που δημιουργήθηκε ο πλανήτης, όπως βαρύτητα,χρόνος,καιρικές συνθήκες,εξάρτηση από οξυγόνο και νερό κ.α.Σε αυτούς τους νόμους υπακούει μόνο το σώμα όχι η ψυχή.Οπότε το σώμα φθείτεται και όταν ολοκληρώσει τον κύκλο του η υλική του ενέργεια ανακυκλώνεται και επιστρέφει στην άυλη μορφή.Η ψυχή τώρα βαρύνεται όταν στις μετενσαρκώσεις μας κάνουμε πράξεις κακές με την ευρύτερη έννοια και συνέχεια "πέφτει" επίπεδο και για αυτό σε επόμενες ζωές μπορεί να γεννηθούμε με προβλήματα υγείας,ανάπηρη ή να πληρώνουμε για κάτι που δεν έχουμε κάνει σε αυτή τη ζωή όμως.Όταν φτάσει στο κατώτατο επίπεδο τότε παιρνάει από το "καθαρτήριο" και εξαγνίζεται και αναγεννιέται.Κάνει μια νέα αρχή.Αυτή είναι η μόνη φθορά της ψυχής. Η ψυχή δεν καταλαβαίνει το χρόνο επειδή δεν την επηρεάζει. Το πως αντιλαμβανόμαστε εμείς στη Γη το χρόνο ο οποιός είναι φτιαγμένος με ώρες,λεπτά χρόνια για να καλύπτει δικές μας ανάγκες,δεν είναι ίδιος για άλλους πλανήτες ή παράλληλους κόσμους, οπότε για αυτό μπορεί να μην βρίσκουμαι ζωή σε κάποιους πλανήτες επειδή δεν είναι στην δικιά μας διάσταση.Ας δώσω ένα παράδειγμα: Σκεφτείται ένα πλανήτη που ειναι σε δύο διαστάσεις μήκος και πλατος.και ξαφνικα πεφτει κατι απο τον ουρανο, ένα μηλο ας πουμε.οι ανθρωποι θα το βλεπουν μονο τον πατο του μηλου αφου δεν αντιλαμβανονται την τριτη διασταση, το ύψος.οποτε οσο πεφτει θα βλεπουν μια κυλιδα κοκκινη να ερχεται κατα πανω τους, η οποια ολο και μεγαλωνει.αρχιζουν και φοβουνται μηπως τους καταπιει αλλα τι να κανουν περιμενουν...μολις πεσει το μηλο στο εδαφος βλεπουν μια μικρη κοκκινη κυλιδα στο εδαφος και το πιανουν αλλα δεν βλεπουν το εσωτερικο τους και τους φαινεται σαν κατι αορατο με ενα κοκκινο κυκλο,τον πατο του μηλου.αμεσως νομιζουν οτι ειναι κατι εξωγηινο.σκεφτειται εμεις που βλεπουμε τρεις διαστασεις να ερθει ενα ον που βρισκεται σε 4 διαστασεις μαλλον ειναι ο χωρο-χρονος.θα βλεπουμε μαλλον ενα ον να επαναλαμβανει τον εαυτο σε διαφορες φασεις και αλλαγες του χρονου σε διαφορετικο χωρο.Αρα τι θα πουμε?εξωγήινος! |
LordThomas
Απενεργοποιημένος Λογαριασμός
Greece
495 Μηνύματα |
Απεστάλη: 26/09/2008, 01:19:31
Το τι είναι χρόνος, δύσκολα πιστεύω θα απαντήσει κάποιος. Εγώ πιστεύω ότι είναι δονήσεις στο χώρο σε όλες τις πιθανές διαστάσεις. Λιγάκι μπακαλίστικα, όπως ο αέρας που φαίνεται να δημιουργείται από το πουθενά και είναι δονήσεις των διάφορων μαζών της ατμόσφαιρας.Κάτι αντίστοιχο με τις μάζες πιστεύω είναι οι διαστάσεις και η ατμόσφαιρα είναι ολόκληρο το υπαρκτό σύμπαν. Και τώρα μπορεί κάποιος να ρωτήσεις,αν κάποτε μπορούμε να ταξιδέψουμε στο χρόνο τότε τα γεγονότα αποθηκεύονται κάπου και μπορούμε έτσι να ξαναζήσουμε το παρελθόν ή είναι προγραμματισμένα και μπορούμε έτσι να ζήσουμε το μέλλον;Αν είναι έτσι τότε είναι μάταια όλα αφού έχουν ρυθμιστεί από την αρχή πως θα γίνουν άρα είμαστε έρμαια του χρόνου; Τι να πω,δεν έχω πάρει καμιά ικανοποιητική απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα.
|
trexagireve
ΜΕΛΟΣ "Forums ESOTERICA"
13021 Μηνύματα |
Απεστάλη: 26/09/2008, 17:31:10
Αγαπητέ LordThomas, ο χρόνος ο ίδιος δεν έχει δυναμη, αποτελεί πέρας ενεργειών στην ύλη και καθορίζεται απο νόμους που τον διέπουν. Αυτό που με προβληματίζει είναι ότι ο χρόνος μοιάζει σαν αίνιγμα, όπου μόλις το λύσουμε,θα καταλάβουμε άλλα πράγματα, ανώτερα. Η λογική του χρόνου, μειώνει την αντίληψη του ανθρώπου, οπότε το ξεπέρασμα του, επιτρέπει να δούμε πράγματα που τώρα κρύβονται πίσωαπο τον χρόνο... Ένα παράδειγμα, είναι η καθημερινότητα μας, είναι τόσο απλή, τόσο επαναλαμβανόμενη, κί όμως, αντί για ρουτίνα, αποτελεί για τον άνθρωπο, αιτία άγχους... Πως γίνεται αυτό; Εκεί πρέπει να αναζητήσουμε το παιχνίδι με τον χρόνο... |
LordThomas
Απενεργοποιημένος Λογαριασμός
Greece
495 Μηνύματα |
Απεστάλη: 26/09/2008, 17:53:31
quote: Αγαπητέ LordThomas, ο χρόνος ο ίδιος δεν έχει δυναμη, αποτελεί πέρας ενεργειών στην ύλη και καθορίζεται απο νόμους που τον διέπουν.
Αν μπορούσες να μου εξηγήσεις αυτό το κομμάτι λιγάκι πιο πολύ. Και ας αναρωτηθούμε μήπως δεν χρειάζεται να καταλάβουμε τι είναι ο χρόνος αλλά τις ιδιότητές του και πως αυτές λειτουργούν; Επίσης για να τις καταλάβεις μήπως θα πρέπει να μπορείς να εναλλάσεσαι μεταξύ πολλών διαστάσεων και μορφών ώστε να αντιλαμβάνεσαι το χρόνο από όλες τις πλευρές; |
trexagireve
ΜΕΛΟΣ "Forums ESOTERICA"
13021 Μηνύματα |
Απεστάλη: 27/09/2008, 11:45:41
Και βέβαια γίνεται να σου εξηγήσω καλύτερα τι εννοώ, φίλε LordThomas...Ο χρόνος υπάρχει μόνο και μόνο γιατί υπάρχουν υλικά δρώμενα που τον χρησιμοποιούν και ορίζονται από αυτόν. Αποτελεί ένα ..κουτί του χώρου και όπου βάζουμε εμπερίες, γνώση, σχέσεις,θέσεις. Αλλά το πνεύμα πραγματικά, δεν περιορίζεται απο χώρους και χρόνο,οπότε ο χρόνος είναι παροδικό φαινόμενο. Αυτό όμως, εφόσον ο άνθρωπος, με την νέα του εξέλιξη, φτάσει στο επίπεδο του να βιώνει όλα τα πράγματα στον πνευματικό κόσμο, με την τέλεια μορφή τους, ως αξίες, όπου και δεν υπάρχει χρόνος... Για την παρατήρηση του χρόνου που εμμέσως αναφέρεις, μπορώ να πώ μόνο όσο καλύτερα φτιάχνεις κάτι τόσο πιο πολύ νικάς τον χρόνο, μετατρέποντας τον σε απλό κομπάρσο... |
trexagireve
ΜΕΛΟΣ "Forums ESOTERICA"
13021 Μηνύματα |
Απεστάλη: 03/10/2008, 11:26:39
Και για να συμπληρώσω την άπάντηση μου, στον φίλο Lordthomas, πιστεύ ότι αξίζει να προσθέσουμε, ότι ο χρόνος αποτελεί όριο, όπου αν ξεπεραστεί, ο άνθρωπος μπορεί να ανέβει αναλόγως ψηλότερα.. Το θέμα είναι ότι κάτι τέτοιο αποτελεί συνολικό αποτέλεσμα και όσο ο άνθρωπος δεν γίνεται μια ανθρωπότητα με ένα πνεύμα, θα είναι δύσκολο να ξεφύγουμε απο τα όρια της ύλης. Θέλει ανάλογη κοινωνία και ομοψυχία, ώστε όλοι μαζί μπορούμε να πετύχουμε θαύματα. μια ενωμένη ανθρωπότητα μας περιμένει στο τέλος του χρόνου. Μια πραγματικότητα που και τώρα υφίσταται, αλλά τα δικά μας πάθη και όρια δεν μας αφήνουν να τη δούμε.Ένας κόσμος που είναι απλά τέλειος και φωτεινόες, δίχως σκοτεινά σημεία και αμφισβητήσεις. Γιατί όμως, εκεί δεν έχει σημασία και άρα δεν υπάρχει ο χρόνος; Έχει να κάνει με το ότι το τέλειο, δεν υπόκειται σε νόμους και όρια φθοράς; |
trexagireve
ΜΕΛΟΣ "Forums ESOTERICA"
13021 Μηνύματα |
Απεστάλη: 07/10/2008, 16:53:02
Φυλακισμένος στα δευτερόλεπτα του χρόνου, ο άνθρωπος γίνεται όμηρος αυτού που έγινε για την δική του διασκέδαση.. Ο χρόνος είναι ένα άνυσμα, όπου, εμείς, εντρυφούμε στα λεπτότερα του σημεία,των αστραπιαιών δευτεςρολεπτων..Εκεί εμείς καθυστερούμε με τη σκέψη μας... Και τοτε μας πιάνει ο χρόνος κι είμαστε ένοχοι και πρέπει να κρυφτούμε.... Ίσως όλα συμβαίνουν πάλι μές στο μυαλό μας και ζούμε μόνο ένα τμήμα της πραγματικής ζωής μας, μέχρι να ξυπνήσουμε κανονικά και ενήλικες... |
trexagireve
ΜΕΛΟΣ "Forums ESOTERICA"
13021 Μηνύματα |
Απεστάλη: 13/10/2008, 22:03:17
Το πνεύμα είναι θεός και μόνο όποιος το έχει μπορεί να ζήσει στην πραγματική αιώνια ζωή. Ο Ενώχ ήταν ένας άνθρωπος που ξύπνησε το πνεύμα του και γι αυτο και εμετατέθει.. Δηλαδή, ξεπέρασε το χρόνο του και δεν ευρίσκετο... Βλέποντας μέσα απο τον χρόνο, μπορεί κανείς να τον καβαλήσει και να ταξιδέψει στο άπειρο. |
trexagireve
ΜΕΛΟΣ "Forums ESOTERICA"
13021 Μηνύματα |
Απεστάλη: 20/10/2008, 13:34:19
Πολλοί άνθρωποι σήμερα, έχουν μια περίεργη αίσθηση ότι τα πάντα έχουν σταματήσει.Ότι το κοσμικό ρολόιέπαψς να ακούγεται... Ότι ο χρόνος σταμάτησε και κινείται μόνο ο άνθρωπος. Αυτό το λένε επειδή πλέον δεν υπάρχει πρόοδος ουσιαστική, αλλά προώθηση παλιαοτέρων σκοπών κι οτι οι νέοι σκοποί έχουν εκλείψει....Ή έχουν εξαφανιστεί, φυσικά ή τεχνητά... Αν έχει σταματήσει ο χρόνος τότε δεν υπάρχει δικαιολογία για να είμαστε τόσο λίγοι...Μπορούμε να είμαστε πολλοί... Μέσα μας,φυσικά... |
trexagireve
ΜΕΛΟΣ "Forums ESOTERICA"
13021 Μηνύματα |
Απεστάλη: 27/10/2008, 09:40:31
...Και αφού τελειώνει ο χρόνος, μαζεύονται άνθρωποι απο όλο τον χρονο...Έρχονται τώρα εδώ για να κριθούν και να πάρουν θέση....Και το πνεύμα που τόσο καιρο είναι σιωπηλό, όπως και στον ουρανό, τό ιδιο και στη γή, ετοιμάζεται να ιππεύσει ίππους οξείς και ορμητκούς, για να σαρώσει όλα τα όρια του χρόνου και να κάνει τον χώρο ένα.... Κι ο χρόνος θα γίνει παρλθόν.... |
trexagireve
ΜΕΛΟΣ "Forums ESOTERICA"
13021 Μηνύματα |
Απεστάλη: 01/11/2008, 13:01:13
Στον χρονο που λέμε όι πιστεύουμε, δεν είμαστε πιστοί, γιατί ήδη κοιτάμε τον μικρό τον χρόνο που ζούμε και πεθαίνουμε και έτσι ξεχάσαμε ότι ο χρόνος είναι αιώνιος, μόνο όχι ως ήττα μας αλλά ως νίκος... Στον χρονο που ζει το πνεύμα, υπάρχει μόνο εύρος, όχι φθορά... Εκει πάμε, ούτως ή άλλως.. |
trexagireve
ΜΕΛΟΣ "Forums ESOTERICA"
13021 Μηνύματα |
Απεστάλη: 03/11/2008, 17:41:03
Απόσπασμα άρθρου του θεωρητικού φυσικού, LEE SMOLIN,γα το χρόνο, όπου μεταφέρει τους προβληματισμούς του για τον ορισμό του χρόνου. Ο Σμόλιν,έγινε γνωστός για τις νεωτεριστικές απόψεις του πάνω στα θεμελιώδη προβλήματα της φυσικής γύρω από τον χωροχρόνο και τη συσχέτιση της Γενικής θεωρίας της Σχετικότητας με την Κβαντομηχανική. Έχει επίσης δουλέψει πάνω στην πρόταση της εφαρμογής μιας εξελικτικής θεωρίας στην Κοσμολογία. Συχνά γράφει άρθρα, βιβλία και εμφανίζεται στα ΜΜΕ με θέματα που ενδιαφέρουν ένα ευρύτερο επιστημονικό κοινό. "Η πίστη σ' έναν απόλυτο χρόνο γεννά άλλα παράδοξα. Θα υπήρχε ροή του χρόνου αν δεν υπήρχε τίποτα στο Σύμπαν; Αν κάθε τι σταματούσε, αν τίποτα δεν εξελισσόταν, θα συνέχιζε να ρέει ο χρόνος; Από την άλλη πλευρά, ίσως δεν υπάρχει ένας μοναδικός απόλυτος χρόνος. Στην περίπτωση αυτή ο χρόνος είναι μόνο ότι μετράνε τα ρολόγια, και καθώς υπάρχουν πολλά ρολόγια τα οποία τελικά διαφωνούν, υπάρχουν και πολλοί χρόνοι. Χωρίς έναν απόλυτο χρόνο, μπορούμε μόνο να πούμε, ότι ο χρόνος ορίζεται σχετικά με κάποιο ρολόι που επιλέγουμε να χρησιμοποιούμε. Αυτό σαν ιδέα φαίνεται ελκυστικό, διότι δεν απαιτείται να πιστέψουμε σε κάποια απόλυτη ροή του χρόνου την οποία δεν παρατηρούμε. Μας οδηγεί όμως σε κάποιο πρόβλημα αν γνωρίζουμε έστω και λίγα από φυσική. Ένα από τα αντικείμενα που περιγράφει η φυσική είναι η κίνηση, και δεν μπορούμε να συλλάβουμε την έννοια της κίνησης χωρίς το χρόνο. Έτσι η έννοια του χρόνου είναι βασική για τη φυσική. Ας θεωρήσουμε τον πιο απλό νόμο κίνησης που ανακαλύφθηκε από τον Γαλιλαίο και τον Καρτέσιο και τυποποιήθηκε από τον Νεύτωνα. Ένα σώμα στο οποίο δεν δρα καμιά δύναμη, κινείται σε ευθεία γραμμή με σταθερή ταχύτητα. Ας μην απασχοληθούμε εδώ με το τι είναι η ευθεία γραμμή, (αυτό είναι το πρόβλημα του χώρου, το οποίο είναι τελείως ανάλογο με το πρόβλημα του χρόνου, αλλά δεν θα το θίξω εδώ.) Για να καταλάβουμε τι λέει αυτός ο νόμος, χρειάζεται να ξέρουμε τι σημαίνει να κινείσαι με σταθερή ταχύτητα. Η έννοια αυτή απαιτεί την έννοια του χρόνου, καθώς κάτι κινείται με σταθερή ταχύτητα όταν διανύει ίσα διαστήματα σε ίσους χρόνους. Μπορούμε τότε ν' αναρωτηθούμε: Ως προς ποιο χρόνο είναι η κίνηση σταθερή; Πρόκειται για τον χρόνο κάποιου ιδιαίτερου ρολογιού; Αν ναι πως θα ξέρουμε ποιο ρολόι να διαλέξουμε, αφού όπως παρατηρήσαμε λίγο πριν, όλα τα πραγματικά ρολόγια βαθμιαία θα αποσυγχρονιστούν το ένα με το άλλο. Ή μήπως ο νόμος αναφέρεται σε έναν ιδανικό απόλυτο χρόνο; Ας υποθέσουμε ότι υιοθετούμε την άποψη πως ο νόμος αναφέρεται σ' έναν ιδανικό απόλυτο χρόνο. Αυτό λύνει το πρόβλημα της επιλογής ρολογιού, αλλά θέτει άλλο πρόβλημα αφού κανένα ρολόι δεν μετράει αυτόν τον φανταστικό, ιδεατό χρόνο. Πως θα μπορούσαμε να είμαστε στ' αλήθεια σίγουροι ότι η διατύπωση του νόμου αυτού είναι σωστή, αν δεν έχουμε πρόσβαση σ' αυτόν τον απόλυτο ιδεατό χρόνο; Πως θα μπορούσαμε να διακρίνουμε αν κάποια φαινομενική επιτάχυνση ή επιβράδυνση ενός σώματος οφείλεται στην αποτυχία του νόμου, η απλώς στην ατέλεια του ρολογιού που χρησιμοποιούμε; Ο Νεύτωνας όταν διατύπωσε τους νόμους της κίνησης, διάλεξε να λύσει το πρόβλημα της επιλογής ρολογιού, δεχόμενος την ύπαρξη ενός απόλυτου χρόνου. Κάνοντας κάτι τέτοιο βρέθηκε αντίθετος με την άποψη άλλων συγχρόνων του, όπως ο Descartes και ο Gottfried Leibniz, οι οποίοι πρέσβευαν ότι ο χρόνος είναι μόνο μια όψη των σχέσεων μεταξύ των πραγματικών αντικειμένων και των πραγματικών διαδικασιών στον Κόσμο. Ίσως η δική τους να είναι η καλύτερη φιλοσοφία, αλλά καθώς ο Νεύτωνας ήταν η αυθεντία του καιρού του, επικράτησε η άποψή του. Ο Albert Einstein, ο οποίος κατέρριψε την άποψη του Νεύτωνα για τον χρόνο, επαινούσε το θάρρος και την κρίση του Νεύτωνα να πάει κόντρα σ' αυτό που ήταν ξεκάθαρα η καλύτερη φιλοσοφική επιλογή, και έκανε τις συγκεκριμένες υποθέσεις για να επινοήσει μια φυσική που είχε νόημα. Αυτή η διαμάχη, μεταξύ της άποψης του χρόνου ως απόλυτου και προϋπάρχοντος, και του χρόνου ως μιας αντανάκλασης των σχέσεων μεταξύ των πραγμάτων, μπορεί να δοθεί γλαφυρά με τον παρακάτω τρόπο. Φαντασθείτε ότι το Σύμπαν είναι μια σκηνή όπου ένα κουαρτέτο εγχόρδων η ένα γκρουπ της τζαζ πρόκειται να παίξει. Η σκηνή και η αίθουσα είναι προς το παρόν άδεια, αλλά εμείς ακούμε ένα τικ-τακ, σαν κάποιος να έχει ξεχάσει μετά την τελευταία δοκιμή, να κλείσει ένα μετρονόμο, που βρίσκεται σε μια γωνιά του κοίλου της ορχήστρας. Ο μετρονόμος που χτυπάει στην άδεια αίθουσα είναι το αντίστοιχο του φανταστικού απόλυτου χρόνου του Νεύτωνα, ο οποίος προχωράει αιώνια με σταθερό ρυθμό, πριν και ανεξάρτητα από καθετί που υπάρχει πραγματικά η συμβαίνει στο Σύμπαν. Οι μουσικοί εισέρχονται, το Σύμπαν ξαφνικά δεν είναι άδειο αλλά μπαίνει σε κίνηση, και αρχίζουν να παίζουν υφαίνοντας ο καθένας τη δική του ρυθμική τέχνη. Τώρα ο χρόνος που εισέρχεται στη μουσική τους δεν είναι ο απόλυτος προϋπάρχων χρόνος του μετρονόμου. Είναι ένας σχετικός χρόνος βασισμένος στην ανάπτυξη πραγματικών σχέσεων μεταξύ των μουσικών φράσεων. Το ξέρουμε ότι είναι έτσι επειδή οι μουσικοί δεν ακούνε το μετρονόμο. Ακούνε ο ένας τον άλλο, και ανάμεσα στις μουσικές εναλλαγές τους, παράγουν ένα χρόνο στη συγκεκριμένη θέση και στην παρούσα στιγμή μέσα στο Σύμπαν. Όμως πάντα ο μετρονόμος βρίσκεται στη γωνιά του και χτυπάει χωρίς ν' ακούγεται από τους μουσικούς. Για τον Νεύτωνα ο χρόνος των μουσικών, ο σχετικός χρόνος δεν είναι παρά μια σκιά του πραγματικού, απόλυτου χρόνου του μετρονόμου. Κάθε ρυθμός που ακούγεται, όπως και ο χτύπος κάθε πραγματικού φυσικού ρολογιού, ακολουθεί ατελώς τον πραγματικό, απόλυτο χρόνο. Από την άλλη πλευρά, για τον Leibniz και άλλους φιλοσόφους, ο μετρονόμος είναι μια φαντασία που μας τυφλώνει μπροστά σ' αυτό που συμβαίνει πραγματικά. Ο μόνος χρόνος είναι αυτός που υφαίνουν οι μουσικοί με την μουσική τους. Η διαμάχη μεταξύ απόλυτου και σχετικού χρόνου αντανακλά την ιστορία της φυσικής και φιλοσοφίας και ορθώνεται μπροστά μας στις μέρες μας, καθώς προσπαθούμε να καταλάβουμε ποια έννοια του χώρου και του χρόνου πρόκειται ν' αντικαταστήσει αυτήν του Νεύτωνα. Αν δεν υπάρχει απόλυτος χρόνος, τότε οι νόμοι της κίνησης του Νεύτωνα δεν έχουν νόημα. Αυτό που πρέπει να τους αντικαταστήσει πρέπει να είναι ένα διαφορετικό είδος χρόνου που να έχει νόημα όταν κανείς μετράει τον χρόνο με οποιοδήποτε ρολόι. Αυτό που μας χρειάζεται είναι ένας "δημοκρατικός" μάλλον χρόνος, παρά ένας "αριστοκρατικός" χρόνος, σύμφωνα με τον οποίο η ένδειξη οποιουδήποτε ρολογιού όσο ατελής και αν είναι, είναι ισότιμη με οποιουδήποτε άλλου. Ο Leibniz βέβαια δεν μπόρεσε ποτέ να επινοήσει ένα τέτοιο νόμο. Ο Einstein όμως μπόρεσε και πρόκειται για μια από τις μεγάλες επιτυχίες της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας, ότι βρέθηκε ένας τρόπος να εκφράσουμε τους νόμους κίνησης κατά τρόπο ώστε να έχουν νόημα οποιοδήποτε ρολόι και αν χρησιμοποιήσει κανείς. Κατά παράδοξο τρόπο αυτό γίνεται με την απαλοιφή κάθε αναφοράς στο χρόνο μέσα στις βασικές εξισώσεις της θεωρίας. Το αποτέλεσμα είναι ότι δεν μπορούμε να μιλάμε για τον χρόνο γενικά και αφηρημένα. Μπορούμε μόνο να περιγράφουμε πως αλλάζει το Σύμπαν με τον χρόνο αν όμως πούμε πρώτα στη θεωρία, ακριβώς ποιές πραγματικές φυσικές διαδικασίες θα χρησιμοποιηθούν ως ρολόγια για να μετρούν το πέρασμα του χρόνου. Αν είναι έτσι λοιπόν τα πράγματα, γιατί λέω πως δεν γνωρίζω τι είναι πραγματικά ο χρόνος; Το πρόβλημα είναι ότι η Γενική Σχετικότητα είναι μόνο η μισή επανάσταση της φυσικής του 20ου αιώνα, γιατί υπάρχει επίσης και η κβαντική θεωρία. Και η κβαντική θεωρία που αναπτύχθηκε αρχικά για να εξηγήσει τις ιδιότητες των ατόμων και των μορίων, χρησιμοποιεί την σύμβαση του Νεύτωνα για έναν απόλυτο χρόνο. Έτσι στη θεωρητική φυσική έχουμε επί του παρόντος, όχι μία αλλά δύο θεωρίες. Την Σχετικότητα και την Κβαντομηχανική, και αυτές βασίζονται σε διαφορετικές συμβάσεις για τον χρόνο. Το κεντρικό πρόβλημα της θεωρητικής φυσικής επί του παρόντος είναι να συνδυάσει την Γενική Σχετικότητα και την Κβαντομηχανική σε μια ενιαία θεωρία της φυσικής, η οποία να μπορεί τελικά ν' αντικαταστήσει τη Νευτώνεια θεωρία που ξεπεράστηκε στις αρχές του προηγούμενου αιώνα. Και πράγματι το εμπόδιο κλειδί για να το πετύχουμε αυτό είναι ότι οι δύο θεωρίες περιγράφουν τον Κόσμο με διαφορετικές σημασίες του χρόνου. Αν κάποιος δεν θέλει να πάει πίσω και να στηρίξει αυτή την ενοποίηση στην παλιά Νευτώνεια σημασία του χρόνου, είναι καθαρό ότι πρέπει να φέρουμε την αντίληψη του Leibniz για τον χρόνο μέσα στην κβαντική θεωρία. Κάτι τέτοιο δεν είναι ατυχώς και τόσο εύκολο. Το πρόβλημα είναι ότι η κβαντική μηχανική επιτρέπει πολλές διαφορετικές και φαινομενικά αντιφατικές καταστάσεις να υπάρχουν συγχρόνως, όσο αυτές υπάρχουν σ' ένα είδος "σκιάς" δηλαδή "δυνάμει πραγματικότητας". (Για να το εξηγήσω αυτό θα έπρεπε να γράψω άλλη μια πραγματεία μεγέθους όπως η παρούσα πάνω στην κβαντική θεωρία). Αυτό εφαρμόζεται επίσης και στα ρολόγια, κατά τον ίδιο τρόπο που η γνωστή γάτα του Schrodinger της κβαντικής θεωρίας, μπορεί να υπάρχει σε μια κατάσταση ώστε να είναι συγχρόνως δυνάμει νεκρή και δυνάμει ζωντανή. Παρόμοια ένα ρολόι μπορεί να υπάρχει σε μια κατάσταση στην οποία αυτό δουλεύει με τον συνηθισμένο τρόπο αλλά συγχρόνως τρέχει και προς τα πίσω. Έτσι αν υπήρχε μια κβαντική θεωρία του χρόνου θα είχε να κάνει όχι μόνο με την ελευθερία επιλογής διαφορετικών φυσικών ρολογιών για να μετρούν το χρόνο, αλλά και με τη σύγχρονη παρουσία, τουλάχιστον δυνητικά, πολλών διαφορετικών ρολογιών. Το πρώτο, το μάθαμε από τον Einstein πως να το κάνουμε. Το δεύτερο έχει μέχρι τώρα αποδειχθεί ότι βρίσκεται πέρα από τη φαντασία μας. Έτσι το πρόβλημα τι είναι ο χρόνος παραμένει άλυτο. Αλλά πρόκειται για κάτι ακόμα χειρότερο, αφού η σχετικότητα φαίνεται να απαιτεί άλλες μεταβολές στη σύλληψη του χρόνου. Μια από αυτές αφορά την εισαγωγική μου ερώτηση, αν ο χρόνος μπορεί ν' αρχίζει ή να τελειώνει ή αν ρέει αιώνια. Η Σχετικότητα πάντως είναι μια θεωρία στην οποία ο χρόνος μπορεί ν' αρχίζει και να σταματάει. Μια περίσταση στην οποία συμβαίνει κάτι τέτοιο είναι στο εσωτερικό μιας μαύρης τρύπας. Μια μαύρη τρύπα είναι το αποτέλεσμα της κατάρρευσης ενός άστρου μεγάλης μάζας, όταν πια έχουν τελειώσει όλα τα πυρηνικά καύσιμά του και παύει να παράγει ενέργεια ως άστρο. Άπαξ και δεν παράγει πια θερμότητα, τίποτα δεν μπορεί να συγκρατήσει ένα άστρο μεγάλης μάζας από την κατάρρευση που προκαλεί η ίδια η βαρυτική έλξη του άστρου. Αυτή η διαδικασία αυτοτροφοδοτείται, διότι νόσο πιο μικρό γίνεται το άστρο τόσο πιο ισχυρή είναι η δύναμη με την οποία έλκονται μεταξύ τους τα μέρη του. Μια συνέπεια αυτού είναι ότι φθάνει σ' ένα σημείο στο οποίο για να διαφύγει κάτι από τη βαρυτική έλξη του άστρου πρέπει να κινείται ταχύτερα από το φως. Επειδή λοιπόν τίποτα δεν κινείται ταχύτερα από το φως, τίποτα δεν μπορεί να διαφύγει. Αυτός είναι και ο λόγος που το αποκαλούμε μαύρη τρύπα, γιατί ούτε ακόμα και το φως δεν μπορεί να διαφύγει απ' αυτό. Παρόλα αυτά, ας αφήσουμε αυτό το θέμα και ας δούμε τι συμβαίνει στο ίδιο το άστρο. Μόλις γίνει αόρατο σε μας, χρειάζεται ακόμα λίγο χρόνο για να συμπιεστεί το άστρο στο σημείο όπου απειρίζεται η πυκνότητά του και απειρίζεται επίσης και το βαρυτικό του πεδίο. Το πρόβλημα είναι, τι συμβαίνει στη συνέχεια; Αλλά τι σημαίνει στ' αλήθεια η φράση: "στη συνέχεια"; Αν ο χρόνος αποκτά σημασία μόνο με την κίνηση των φυσικών ρολογιών, τότε πρέπει να παραδεχτούμε ότι ο χρόνος σταματάει στο εσωτερικό μιας μαύρης τρύπας. Διότι όταν το άστρο φτάσει την κατάσταση της άπειρης πυκνότητας και άπειρου βαρυτικού πεδίου, καμιά περαιτέρω μεταβολή δεν μπορεί να συμβεί, και καμιά φυσική διεργασία δεν μπορεί να συνεχιστεί, που να δίνει νόημα στον χρόνο. Έτσι η θεωρία απλά επιβεβαιώνει ότι ο χρόνος σταματάει. Το πρόβλημα είναι στην πραγματικότητα χειρότερο απ' αυτό, διότι η Γενική Σχετικότητα επιτρέπει σε ολόκληρο το Σύμπαν να καταρρεύσει σαν μαύρη τρύπα. Στην πραγματικότητα έτσι εννοούμε το Big Bang, την πιο δημοφιλή σημερινή θεωρία για την προέλευση του Σύμπαντος. Ίσως το κεντρικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε όλοι εμείς που προσπαθούμε να συνδυάσουμε την Σχετικότητα με την Κβαντομηχανική να είναι: τι συμβαίνει στο εσωτερικό μιας μαύρης τρύπας; Αν ο χρόνος πραγματικά σταματάει εκεί, τότε πραγματικά πρέπει να σκεφτούμε ότι ο χρόνος σταματάει παντού στο Σύμπαν όταν αυτό καταρρεύσει. Απεναντίας αν δεν σταματάει, τότε πρέπει να σκεφτούμε έναν ολόκληρο αέναο κόσμο, στο εσωτερικό μιας μαύρης τρύπας, ο οποίος βρίσκεται για πάντα έξω από την όρασή μας. Επιπλέον αυτό δεν είναι ένα θεωρητικό πρόβλημα, διότι μια μαύρη τρύπα σχηματίζεται κάθε φορά που ένα αστέρι μεγάλης μάζας φτάνει στο τέλος της ζωής του και καταρρέει. Το μυστήριο αυτό λοιπόν συμβαίνει κάπου στο αχανές Σύμπαν που παρατηρούμε, ίσως και 100 φορές το δευτερόλεπτο...." Ο LEE SMOLIN,είναι ένας θεωρητικός φυσικός, ο οποίος κατά τον χρόνο της συγγραφής του άρθρου εργαζόταν ως καθηγητής στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Pensylvania και ήταν μέλος του Κέντρου για την Φυσική και την Γεωμετρία της βαρύτητας του ιδίου πανεπιστημίου. Θεωρείται από τους εξέχοντες θεωρητικούς για το πρόβλημα της κβαντικής βαρύτητας.
|
trexagireve
ΜΕΛΟΣ "Forums ESOTERICA"
13021 Μηνύματα |
Απεστάλη: 12/11/2008, 18:16:33
Ο χρόνος μέσα απο την Αποκάλυψη του Ιωάννου, δείχνει ένα πέρας που πολλές φορές έχουμε εδώ αναφέρει...: "1 Καὶ ὅτε ἤνοιξε τὴν σφραγῖδα τὴν ἑβδόμην, ἐγένετο σιγὴ ἐν τῷ οὐρανῷ ὡς ἡμιώριον..." "5 Καὶ ὁ ἄγγελος, ὃν εἶδον ἑστῶτα ἐπὶ τῆς θαλάσσης καὶ ἐπὶ τῆς γῆς, ἦρε τὴν χεῖρα αὐτοῦ τὴν δεξιὰν εἰς τὸν οὐρανὸν 6 καὶ ὤμοσεν ἐν τῷ ζῶντι εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων, ὃς ἔκτισε τὸν οὐρανὸν καὶ τὰ ἐν αὐτῷ καὶ τὴν γῆν καὶ τὰ ἐν αὐτῇ καὶ τὴν θάλασσαν καὶ τὰ ἐν αὐτῇ, ὅτι χρόνος οὐκέτι ἔσται, 7 ἀλλ' ἐν ταῖς ἡμέραις τῆς φωνῆς τοῦ ἑβδόμου ἀγγέλου, ὅταν μέλλῃ σαλπίζειν, καὶ ἐτελέσθη τὸ μυστήριον τοῦ Θεοῦ, ὡς εὐηγγέλισε τοὺς δούλους αὐτοῦ τοὺς προφήτας." Αυτά τα δυο αποσπάσματα, αφορούν στο τέλος του χρόνου, όπως πολλοι πιστεύουν ότι έρχεται με το επόμενο στάδιο, όπου μιλάμε για ένα πνεύμα που είναι σαφές δυνατότερο στον άνθρωπο, απο ότι μέχρι τώρα έχουμε συνηθίσει ...Μπορούμε,λοιπόν, να δούμε ότι το επόμενο σταδιο του ανθρώπου, έχει τεράστιες διαφορές απο το τώρα, αφού εμφανίζεται δυνατότερος, πνευματικά , πράγμα που αντανακλά και στη ζωή του,στο βίωμα ενός χρόνου που δεν έχει συνέπειες για τον άνθρωπο. Έναν χρόνο του πνεύματος, που αυτός είναι και ο πραγματικός χρόνος που ζει ο άνθρωπος...Αυτόν που τώρα δεν μπορούμε να δούμε λόγω λογικής που μας ελέγχει και της φθοράς που έιμεθα υποκείμενοι... |
trexagireve
ΜΕΛΟΣ "Forums ESOTERICA"
13021 Μηνύματα |
Απεστάλη: 15/11/2008, 12:46:51
Κιαλήθεια, όταν λέμε πνεύμα, τι εννοούμε; Εννοούμε το πνεύμα που αντιλαμβάνεται τι γίνεται γύρω του, ή το Πνεύμα του Θεού;Ένα πνεύμα πλάσματος,ή ένα πνεύμα κυρίαρχο; επ αυτού παραθέτω ένα λόγο του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου,σχολιασμένο απο τον κ. Στυλιανό Παπαδόπουλο, ο οποιος, βάζει τη διαφορά του πνεύματος της ύλης, με το πνεύμα του Θεού, που έχουμε όλοι, ως επιφοίτηση και βάπτισμα... Ένα πνεύμα Θεός κι όχι ένα πνεύμα υποταγμένο στην ύλη...Λόγος λα' περί του Αγίου Πνεύματος Από: Στυλ. Γ. Παπαδόπουλος (επιμ.), Μιλάει ο Γρηγόριος ο Θεολόγος, μτφρ. Διονύσιος Κακαλέτρης, εκδ. Αποστολική Διακονία, Αθήνα 1991. Ο ΛΑ ' Λόγος είναι ο σπουδαιότερος από τους Θεολογικούς Λόγους του αγ. Γρηγορίου. Εκφωνήθηκε στο ναό της αγ. Αναστασiας στην Κωνσταντινούπολη, το 380, πιθανόν κατά το διάστημα μεταξύ Ιουλίου και Νοεμβρίου. Είναι η πρώτη φορά που σε ειδική πραγματεία, αφιερωμένη στο άγιο Πνεύμα, ομολογείται και καταδεικνύεται η θεότητα και το ομοούσιο του αγ. Πνεύματος. Ο Γρηγόριος διακηρύσσει την ορθή πίστη της Εκκλησίας ότι «εκ φωτός του Πατρός φως καταλαμβάνοντες τον Υιόν εν φωτί τω Πνεύματι» (§ 3). Καταρρίπτει, στη συνέχεια, τους συλλογισμούς των αιρετικών Πνευματομάχων με θεολογικά επιχειρήματα (§ 4-21) και τέλος, απαντώντας στο επιχείρημα ότι στην αγία Γραφή δεν δηλώνεται ρητά η θεότητα του Πνεύματος, παραθέτει πλήθος χωρίων, όπου υποδεικνύεται η θεότητα του Πνεύματος (§ 29-30). Αλλά και το ίδιο το Πνεύμα τώρα, σύμφωνα με το Γρηγόριο, φανερώνει στούς αξίους βαθύτερα και σαφέστερα οτι είναι Θεός, ένα από τα τρία πρόσωπα της μιας θεότητας (§ 26).
3. Εκείνοι, λοιπόν, oι οποίοι είναι δυσαρεστημένοι και με σφοδρότητα υπερασπίζονται το «γράμμα», επειδή εμείς τάχα εισάγουμε κάποιον ξένο και παρείσακτο Θεό, να ξέρουν καλά ότι φοβούνται εκεί που δεν υπάρχει φόβος. Και ας γνωρίζουν σαφώς, ότι κάλυμμα της ασέβειάς τους είναι η φιλία του «γράμματος», όπως θα φανεί εντός ολίγου, όταν, όσο είναι δυνατόν, θα ανατρέψουμε τα επιχειρήματά τους. Εμείς βέβαια έχουμε τόση πίστη στη θεότητα του Πνεύματος, το οποίο λατρεύουμε, ώστε από Αυτό θ' αρχίσουμε το λόγο για το Θεό, αναφέροντας τις ίδιες εκφράσεις για την Τριάδα, έστω κι αν φανεί σε μερικούς πολύ τολμηρό. «Ήταν το φως το αληθινό, το οποίο φωτίζει κάθε άνθρωπο που έρχεται στον κόσμο», ο Πατέρας. «Ήταν το φως το αληθινό, το οποίο φωτίζει κάθε άνθρωπο που έρχεται στον κόσμο», ο Υιός. «Ήταν το φως το αληθινό, το οποίο φωτίζει κάθε άνθρωπο που έρχεται στον κόσμο», ο άλλος Παράκλητος· «ήταν» και «ήταν» και «ήταν»· όμως ένα «ήταν» υπάρχει. «Φως» και «φως» και «φώς», αλλά ένα φως, ένας Θεός. Αυτό είναι εκείνο που ο Δαβίδ παλαιότερα κατανόησε, όταν έλεγε· «στο φως σου θα δούμε το φως». Και τώρα εμείς και έχουμε ιδεί και διακηρύσσουμε ότι κατανοούμε τον Υιό ως φως που προέρχεται από φως, τον Πατέρα, μέσα στο φως, του Πνεύματος. Έτσι έχουμε μια σύντομη και απλή θεολογία για την Τριάδα. Όποιος θέλει να περιφρονήσει όσα λέμε, ας τα περιφρονήσει. Κι όποιος θέλει ν' αμαρτάνει, ας αμαρτάνει· εμείς κηρύσσουμε αυτό που έχουμε καταλάβει καλά. Και αν από εδώ κάτω δεν ακουγόμαστε, σε υψηλό βουνό θ' ανεβούμε και θα φωνάξουμε. Θα «υψώσουμε» το Πνεύμα, δεν θα φοβηθούμε. Και αν φοβηθούμε, (αυτό θα γίνει) όχι την ώρα που κηρύσσουμε, αλλά όταν σιωπούμε (ησυχάζουμε). 4. Αν υπήρξε χρόνος κατά τον οποίο δεν υπήρχε ο Πατήρ, αλλο τόσο υπήρξε χρόνος που δεν υπήρχε ο Υιός. Και αν υπήρξε χρόνος που δεν υπήρχε ο Υιός, τότε υπήρξε χρόνος που δεν υπήρχε ούτε το άγιο Πνεύμα. Αν το ένα υπήρχε από την αρχή, τότε και τα τρία υπήρξαν το ίδιο. Τολμώ να πω, πως αν το ένα υποβιβάσεις, ούτε τα άλλα δύο να εξυψώσεις. Ποια άραγε ωφέλεια υπάρχει από μία ατελή θεότητα; Ακόμη περισσότερο, τι είδους θεότητα είναι αυτή, αν δεν είναι τέλεια; Κατά κάποιον τρόπο δεν υπάρχει, εάν δεν έχει την αγιότητα· και πώς θα την έχει, αν δεν έχει το Πνεύμα; Εκτός εάν υπάρχει άλλη αγιότητα εκτός από το Πνεύμα· ας μας πει κάποιος πως αυτή κατανοείται αλλιώς. Αν όμως η αγιότητα είναι το Πνεύμα, πώς τότε δεν υπήρχε από την αρχή; Σαν να ήταν καλλίτερο για τον Θεό να υπήρξε ποτέ ατελής και χωρίς το Πνεύμα. Αν δεν υπήρξε από την αρχή το Πνεύμα, τότε τοποθετείται στην ίδια κατηγορία με μένα(1), ακόμη κι αν δημιουργήθηκε λίγο πριν από μένα. Διότι ως προς το χρόνο εμείς αντιδιαστελλόμαστε από τον Θεό. Εάν τοποθετείται το Πνεύμα στην ίδια κατηγορία με μένα, πώς εμένα με θεοποιεί ή πώς με ενώνει με τη θεότητα; 5. Όμως θ' ασχοληθώ για χάρη σου λίγο περισσότερο με το θέμα αυτό. Όσα έχουν σχέση βέβαια με την αγία Τριάδα επεξηγήσαμε και προηγουμένως. Oι Σαδδουκαίοι κατ' αρχήν, νόμισαν ότι δεν υπάρχει καθόλου το άγιο Πνεύμα, ούτε βέβαια άγγελοι, ούτε ανάσταση· δεν ξέρω γιατί περιφρόνησαν εντελώς τις τόσες μαρτυρίες της Παλαιάς Διαθήκης. Από τους Έλληνες πάλι, oι περισσότεροι θεολόγοι και όσοι βρίσκονται πιο κοντά στη δική μας αλήθεια, το συνέλαβαν με τη φαντασία τους, όπως μου φαίνεται· σχετικά όμως με την ονομασία του διαφοροποιήθηκαν, καλώντας το «νου του παντός» και «θύραθεν νου» και άλλες σχετικές ονομασίες(2). Από τους δικούς μας σοφούς τώρα, άλλοι το εξέλαβαν ως ενέργεια, άλλοι ως κτίσμα, αλλοι ως Θεό και άλλοι δεν ξέρουν πιο από τα δύο αυτά, σεβόμενοι τη Γραφή, διότι, όπως ισχυρίζονται, δεν φανέρωσε καθαρά ούτε το ένα ούτε το άλλο. Και γι' αυτό ούτε το σέβονται, ούτε το περιφρονούν, κρατώντας κάπως μία μέση στάση γι' αυτό, μάλλον όμως πολύ άθλια. Απ' όσους πάλι το θεώρησαν Θεό, άλλοι είναι ευσεβείς μόνο μέχρι τη σκέψη, ενώ άλλοι τολμούν να εκφράζουν την ευσέβεια και με τα χείλη. Άκουσα ακόμη άλλους σοφότερους ν' αξιολογούν τη θεότητα. Αυτοί λοιπόν, όπως και μεις, τρία ομολογούν με ττ νου τους ότι υπάρχουν, τόσο όμως διαχωρίζονται μεταξύ τους, ώστε το μεν ένα (δηλ. τον Πατέρα) και ως προς την ουσία και ως προς τη δύναμη να παρουσιάζουν αόριστο· το άλλο (τον Υιό), ως προς τη δύναμη, όχι όμως ως προς την ουσία· το τρίτο (το Πνεύμα) και ως προς τα δύο περιγραπτό· με άλλον τρόπο μιμούνται αυτούς που ονομάζουν «δημιουργό» και «συνεργό» και «λειτουργό» τα πρόσωπα, εκλαμβάνοντας τη σειρά των ονομάτων και διαβάθμιση των προσώπων που αντιπροσωπεύουν. 7. Εδώ ο δικός σου λόγος· oι σφενδόνες ας μπουν σε δράση, oι συλλογισμοί ας γίνουν περίπλοκοι. Οπωσδήποτε, ή αγέννητο είναι το Πνεύμα ή γεννητό. Και αν είναι αγέννητο, τότε δύο είναι τα άναρχα. Εάν πάλι είναι γεννητό, πάλι θα υποδιαιρέσεις· ή από τον Πατέρα προέρχεται τούτο, ή από τον Υιό. Και αν βέβαια γεννιέται από τον Πατέρα, τότε υπάρχουν δύο γιοι και αδελφοί. Αν θέλεις, φτιάξε τους και διδύμους, ή τον ένα μεγαλύτερο και τον άλλο νεώτερο, αφού είσαι τόσο φιλοσώματος. Εάν πάλι έχει φανεί από τον Υιό, λέγει, μας φανερώνεται και Θεός-εγγονός! Τι πιο παράξενο από αυτό θα μπορούσε να υπάρξει; Αυτή είναι η γλώσσα όσων είναι σοφοί στο να πράττουν το κακό, μη θέλοντας να γράφουν τα καλά. Όμως εγώ, αν έβλεπα ότι είναι αναγκαία η διαίρεση, θα δεχόμουν τις πραγματικότητες που εκφράζει, χωρίς να φοβάμαι να τις κατονομάσω. Ούτε όμως, επειδή ο Υιός είναι Υιός σύμφωνα με κάποια ανώτερη σχέση που έχουν μεταξύ τους, εξαιτίας του ότι δεν θα μπορούσαμε με άλλο τρόπο παρά μόνο έτσι να δείξουμε ότι προέρχεται από τον Θεό και είναι ομοούσιος, πρέπει να νομισθεί ότι είναι απαραίτητο όλες τις επίγειες ονομασίες και μάλιστα αυτές που δηλώνουν συγγένεια, να τις μεταφέρουμε στο Θεό. Ή μήπως θα εκλάβεις και αρσενικού γένους τον Θεό σύμφωνα με τον λόγο αυτό, επειδή ονομάζεται Θεός και Πατήρ; και ως κάποιο θηλυκό τη θεότητα, σύμφωνα με το γένος των λέξεων και ουδέτερο το Πνεύμα, επειδή δεν γεννάει; Κι αν μας πεις και αυτό το κωμικό, ότι δηλαδή ο Θεός γέννησε τον Υιό αφού συνενώθηκε με τη θέλησή του, σύμφωνα με κάποιες παλιές ανοησίες και μυθοπλασίες, τότε μας εισήχθη κάποιος αρσενικοθήλυκος Θεός του Μαρκίωνα και του Ουαλεντίνου, ο οποίος εφεύρε με το νού του τους νέους αιώνες(3). 8. Αφού λοιπόν δεν δεχόμαστε την πρώτη σου διαίρεση σύμφωνα με την οποία δεν υπάρχει τίποτε ενδιάμεσο μεταξύ αγέννητου και γεννητού, αμέσως χάνονται μαζί με την περίφημη διαίρεσή σου oι αδελφοί και oι εγγονοί, oι οποίοι χάθηκαν, όπως ακριβώς ενός πολυπλόκου δεσμού του οποίου, αφού λύθηκε ο πρώτος κόμπος και υποχώρησαν μαζί, μη έχοντας θέση πλέον στη θεολογία. Πού τάχα θα τοποθετήσεις το εκπορευτό, πες μου, το οποίο διαφαίνεται στο μέσον της δικής σου διαιρέσεως και το οποίο εισάγεται από κάποιον καλύτερο από σένα θεολόγο, το Σωτήρα μας; Εκτός εάν τη φράση εκείνη που λέγει: «Το Πνεύμα το Άγιο, το οποίο εκπορεύεται από τον Πατέρα», την έβγαλες απο τα δικά σου ευαγγέλια για να φτιάξεις μια τρίτη δική σου Διαθήκη· το οποίο, εφόσον εκπορεύεται από εκεί, δεν είναι κτίσμα· εφόσον πάλι δεν είναι γεννητό, δεν είναι Υιός· εφόσον, τέλος, βρίσκεται στο μέσον μεταξύ αγεννήτου καί γεννητοϋ, είναι ο Θεός. Και έτσι, πιο ισχυρός από τις διαιρέσεις σου. Τι είναι αυτή η εκπόρευση; Πες μου εσύ τι είναι η αγεννησία του Πατρός, κι εγώ θα σου εξηγήσω τη γέννηση του Υιού και την εκπόρευση του Πνεύματος και θα παραφρονήσουμε και oι δύο καθώς θα ζητάμε να εξερευνήσουμε τα μυστήρια του Θεού. Και αυτά ποιοί θα τα κάνουν; Εμείς, oι οποίοι δεν μπορούμε ούτε αυτά που βρίσκονται στα πόδια μας να εννοήσουμε, ούτε την άμμο των θαλασσών και τις σταγόνες της βροχής και τις ημέρες της αιωνιότητας να υπολογίσουμε, ακόμη περισσότερο δε, να εισέλθουμε στα βάθη του Θεού και να κάνουμε λόγο για την άρρητη και πέρα από κάθε λογική κατανόηση φύση του Θεού. 9. Τι λοιπόν είναι αυτό, λέγει, το οποίο λείπει από το Πνεύμα για να είναι αυτό Υιός; Διότι αν δεν έλειπε κάτι, θα ήταν Υιός. Εμείς ισχυριζόμαστε ότι δεν του λείπει τίποτε· διότι δεν είναι ελλειπής ο Θεός. Ο τρόπος της φανερώσεως, για να το πω έτσι, ή η διαφορά της σχέσεως που έχουν μεταξύ τους, δημιουργεί και τη διαφορά που έχουν στην ονομασία τους. Διότι τίποτε δεν λείπει από τον Υιό για να είναι Πατέρας -εφόσον δεν είναι έλλειψη η υιότητα-, αλλά παρά ταύτα δεν είναι Πατέρας. Ή δεν λείπει κάτι από τον Πατέρα για να είναι Υιός· δεν είναι όμως Υιός ο Πατέρας. Αλλά oι όροι αυτοί δεν εκφράζουν κάποια έλλειψη, ούτε ελάττωση κατά την ουσία. Αυτό το ότι «δεν έχει γεννηθεί» Τον μεν Πατέρα, το ότι «έχει γεννηθεί» Τον δε Υιό και το ότι «εκπορεύεται» αυτό το οποίο ακριβώς λέγεται άγιο Πνεύμα ονόμασε, για να διασώζεται το ασύγχυτο των τριών υποστάσεων μέσα και στη μία φύση και το ένα μεγαλείο της θεότητας. Ούτε πράγματι ο Υιός είναι Πατέρας, διότι ένας είναι ο Πατέρας, αλλά είναι ότι είναι ο Πατέρας. Ούτε το Πνεύμα είναι Υιός, αν και προέρχεται από τον Θεό, διότι ένας είναι ο Μονογενής, αλλά είναι ό,τι ο Υιός. Ένα είναι και τα τρία, ως προς τη θεότητα, και το ένα είναι τρία ως προς τις ιδιότητες· έτσι ώστε, ούτε το ένα είναι όπως το κατανοούσε ο Σαβέλλιος, ούτε τα τρία να είναι της τωρινής πονηρής διαιρέσεως. 10. Τι λοιπόν; Είναι Θεός το Πνεύμα; Βεβαιότατα. Και τι άλλο, είναι ομοούσιο; Ασφαλώς, εφόσον είναι Θεός. 12. Αλλά ποιος προσκύνησε ποτέ το Πνεύμα; ίσχυρίζεται (ο αιρετικός). Ποιος (από τους αγίους) της Παλαιάς ή της Καινής Διαθήκης; Ποιος προσευχήθηκε σ' αυτό; Πού είναι γραμμένο ότι πρέπει να το προσκυνούμε ή να προσευχόμαστε σ' αυτό; Και από πού το έχεις πάρει; Την πιο πλήρη αιτιολόγηση θα τη δώσουμε αργότερα, όταν συζητήσουμε για τις αλήθειες της πίστεως που δεν απαντουν στην Γραφή. Τώρα θα είναι αρκετό να πούμε μόνο αυτό: Το Πνεύμα είναι αυτό, μέσα από το οποίο προσκυνούμε τον Θεό και με τη βοήθεια του οποίου προσευχόμαστε. Διότι Πνεύμα λέγει η Γραφή πως είναι ο Θεός και αυτοί που τον λατρεύουν πρέπει να τον λατρεύουν με τη δύναμη του Πνεύματος, που φανερώνει την αλήθεια. Και αλλού λέγει πάλι η Γραφή: Εμείς δεν ξέρουμε ούτε τι ούτε πώς να προσευχηθούμε. Το Πνεύμα όμως μεσιτεύει το ίδιο στο Θεό για μας με στεναγμούς που δεν μπορούν να εκφραστούν με λέξεις. Και αλλού: Θα προσευχηθώ με το Πνεύμα, θα προσευχηθώ και με το νου, δηλαδή με το νου και το Πνεύμα. Το να προσκυνώ λοιπόν το Πνεύμα ή να προσεύχομαι, δεν μου φαίνεται ότι είναι τίποτε άλλο παρα το ότι το ίδιο το Πνεύμα προσφέρει στον εαυτό του την προσευχή και την προσκύνηση, Ποιος από τους ένθεους και από αυτούς, που γνωρίζουν πολύ καλό, δεν θα επαινούσε αυτό το πράγμα, ότι δηλαδή η προσκύνηση του ενός, και των τριών είναι προσκύνηση, αφού είναι ομότιμη και στα τρία πρόσωπα η αξία και η θεότητα; Και βέβαια ούτε εκείνο που λέγεται στη Γραφή θα φοβηθώ, ότι δηλαδή τα πάντα έχουν γίνει μέσω του Υιού, σαν να ήταν ένα από τα πάντα και το άγιο Πνεύμα. Διότι, τα πάντα όσα έχουν γίνει λέγει η Γραφή, όχι απλώς τα πάντα χωρίς περιορισμό. Ούτε βέβαια περιλαμβάνεται ο Πατέρας, ούτε όσα δεν έχουν γίνει. Απόδειξε πρώτα ότι έχει γίνει μέσα στο χρόνο, και τότε απόδοσέ το στον Υιό και συναρίθμησέ το με τα κτίσματα. Όσο εσύ δεν το αποδεικνύεις, αυτή η περιεκτική φράση δεν θα σε βοηθήσει στην ασέβειά σου. Διότι αν έχει γίνει, οπωσδήποτε δια του Χριστού έχει γίνει. Ούτε εγώ ο ίδιος θα το αρνηθώ. Εάν όμως δεν έχει γίνει, πώς είναι ένα από τα πάντα ή έχει γίνει μέσω του Χριστού; Σταμάτα λοιπόν ν' ατιμάζεις και τον Πατέρα περιφρονώντας το Μονογενή Υιό του - διότι είναι ατιμία για τον Πατέρα, θεωρώντας κτίσμα το ύψιστο (τον Υιό), να τον στερείς από τον Υιό Του -και τον Υιό περιφρονώντας το Πνεύμα. Διότι (ο Υιός) δεν είναι δημιουργός κάποιου δούλου όμοιου μ' αυτόν, αλλ' αυτός που συνδοξάζεται με τον ομότιμό του, το Πνεύμα. Τίποτε από την αγία Τριάδα να μη βάλλεις στην ίδια κατηγορία με σένα, για να μην πέσεις εσύ από την Τριάδα. Και με κανένα τρόπο να μην περικόψεις τη μία φύση και εξίσου άξια σεβασμού, διότι αν κάτι καθαιρέσεις από τα τρία πρόσωπα, θα έχεις καθαιρέσει μαζί του το σύνολο, ή μάλλον θα έχεις ξεπέσει εσύ απ' όλα. Καλύτερα να σχηματίσεις μία ατελή ιδέα για τον τρόπο της ενώσεως, παρά ν' αποτολμήσεις μια τόσο μεγάλη ασέβεια. 13. Έφτασε όμως ο λόγος μας και σε αυτό το ουσιαστικό κεφάλαιο· και στενάζω βέβαια, διότι ζήτημα το οποίο είχε σβήσει από παλιά και είχε υποχωρήσει μπροστά στην αλήθεια, τώρα αναζωπυρώνεται. Είναι ανάγκη όμως ν'αντιταχθοϋμε στους φλύαρους και να μη νικηθούμε λόγω της απουσίας μας, με το να έχουμε λόγο και να συνηγορούμε υπέρ του Πνεύματος. Εάν, λέγει, υπάρχει Θεός και Θεός καί Θεός, πώς δεν υπάρχουν τρεις Θεοί; Και πώς αυτό που δοξολογείται, δεν είναι πολυαρχία; Ποιοί είναι αυτοί που λένε τέτοια πράγματα; Εκείνοι, oι οποίοι είναι τελειότεροι στην ασέβεια, ή και εκείνοι που ανήκουν στη δεύτερη κατηγορία, εννοώ δηλαδή αυτούς που είναι κάπως σώφρονες σχετικά με τον Υιό; Η μία μου απάντηση θα είναι κοινή και για τους δύο, η άλλη μου απάντηση θα είναι ιδιαίτερη για τους δεύτερους. Η απάντησή μου λοιπόν προς τους τελευταίους είναι αυτή: Τι λέτε σε μας τους τριθεΐτες εσείς που σέβεστε τον Υιό, αλλά επαναστατήσατε κατα του Πνεύματος; Εσείς δεν είσαστε διθεΐτες; Εάν επιπλέον αρνείσθε και την προσκύνηση του Μονογενούς, έχετε σαφώς ταχθεί με το μέρος των αντιπάλων. Και τότε γιατί να σας φερόμαστε φιλάνθρωπα σαν τάχα να μην είσαστε εντελώς νεκρωμένοι; Αν όμως σέβεσθε τον Υιό και πιστεύετε ορθα και σωτήρια μέχρι αυτό το σημείο, τότε θα σας ρωτήσουμε: Ποιος είναι ο λόγος της διθεΐας σας, αν κατηγορηθείτε γι' αυτό; Εαν υπάρχει κάποια απάντηση συνετή, αποκριθείτε και δείξτε και σε μας τον τρόπο ν' απαντάμε. Διότι με όποια επιχειρήματα θ' αποκρούσετε εσείς την διθεΐα, αυτά θ' αρκέσουν και σε μας για ν' αποκρούσουμε τήν τριθεΐα. Κι έτσι θα νικάμε χρησιμοποιώντας εσάς τους κατήγορους ως συνήγορους. Τι πιο γενναίο απ' αυτό; 14. Αλλά πώς θ' αγωνιστούμε και θ' αποκριθούμε ενάντια και στους δύο; Για μας ένας Θεός υπάρχει, διότι μία είναι η θεότητα. Και στο ένα αναφέρονται τα προερχόμενα από αυτό, ακόμη κι αν θεωρούνται τρία. Διότι δεν είναι άλλο από τα πρόσωπα περισσότερο Θεός και άλλο λιγότερο Θεός ούτε υπάρχει άλλο προγενέστερο και άλλο μεταγενέστερο· ούτε χωρίζονται ως προς το θέλημα, ούτε διαιρούνται ως προς τη δύναμη. Ούτε είναι δυνατόν να βρίσκει κανένας σ' αυτά, κάτι απ' αυτά που ύπάρχουν στα κτιστά όντα, που μπορούν να διαχωριστούν. Αλλά εάν πρέπει να εκφραστούμε με συντομία, η θεότητα είναι αδιαίρετη, αν και διακρίνεται σε πρόσωπα. Και όπως συμβαίνει με τρεις ήλιους oι οποίοι είναι ενωμένοι μεταξύ τους: μία είναι η έκχυση του φωτός. Οταν λοιπόν αναβλέψουμε προς τη θεότητα και την πρώτη αιτία και τη μοναρχία, ένα είναι αυτό που μας εμφανίζεται. Όταν πάλι αναβλέψουμε σ'αυτά, στα οποία ενυπάρχει η θεότητα και τα οποία προέρχονται αχρόνως από την πρώτη αιτία έχοντας την ίδια δόξα, τότε τρία είναι τα προσκυνούμενα. 15. Όμως, τι θα ισχυρίζονταν, δεν υπάρχει και στους Έλληνες μία θεότητα, όπως διδάσκουν όσοι από εκείνους φιλοσοφούν βαθύτερα, και για μας δεν υπάρχει μία ανθρωπότητα, όλο δηλαδή το ανθρώπινο γένος; Αλλά όμως υπάρχουν γι' αυτούς πολλοί θεοί και όχι ένας, όπως και άνθρωποι πολλοί; Εκεί όμως το ένα μπορεί η κοινωνία να το φανταστεί μόνο με τη σκέψη· τα δε επιμέρους άτομα είναι διαχωρισμένα στον ύψιστο βαθμό μεταξύ τους και ως προς το χρόνο και ως προς τα πάθη και ως προς τη δύναμη. Διότι εμείς oι άνθρωποι δεν είμαστε μόνο σύνθετοι, αλλά και αντίθετοι και μεταξύ μας αλλά και με τον ίδιο μας τον εαυτό, μη παραμένοντας απόλυτα οι ίδιοι ούτε και για μια μέρα, αλλά όχι όλη τη ζωή μας, αλλά και σωματικά και ψυχικά συνεχώς αλλάζουμε και μεταβαλλόμαστε. Δεν ξέρω μάλιστα, μήπως και oι άγγελοι (μεταβάλλονται) και όλη η ανώτερη φύση μετά την Τριάδα, έστω κι αν μερικοί είναι απλοί και περισσότερο παγιωμένοι προς το καλό, επειδή είναι πλησίον του ύψιστου Αγαθού. 21. Πολλές φορές και πάλι επανέρχεσαι και μας κατηγορείς ότι δεν στηριζόμαστε στην αγία Γραφή (για να καταδείξουμε τη θεότητα του Πνεύματος). Ότι βέβαια δεν είναι ξένο το Πνεύμα, ούτε παρείσακτο, αλλά και στους αγίους της Παλαιάς Διαθήκης και στους σημερινούς φανερώνεται και αποκαλύπτεται, έχει ήδη αποδειχθεί από πολλούς, oι οποίοι ασχολήθηκαν μ' αυτό, όσοι βέβαια αφού μελέτησαν όχι με ραθυμία ή έπιπολαιδτητα τις θείες γραφές, αλλά διέσχισαν το «γράμμα» και έσκυψαν να δουν μέσα από αυτό, αξιώθηκαν να δουν την κρυμμένη ομορφιά και καταυγάσθηκαν από το φωτισμό της γνώσεως(4). 25. Δύο λαμπρές αλλαγές του τρόπου της ζωής μας έχουν γίνει στο διάβα όλου του χρόνου, oι οποίες και δύο Διαθήκες καλούνται, και σεισμοί της γης, διότι αποτελούν μία περιβόητη πραγματικότητα. Η πρώτη είναι η μετάβαση από τα είδωλα στο νόμο και η δεύτερη από το νόμο στο Ευαγγέλιο. Όμως και τρίτος σεισμός μας έχει αναγγελθεί, η μετάσταση δηλαδή από το εδώ στα εκεί, τα μη πλέον κινούμενα και σαλευόμενα. Αυτό έχουν πάθει και oι δύο Διαθήκες. Τι είναι αυτό; Δεν μετακινήθηκαν ξαφνικά, ούτε με την πρώτη κίνηση για πραγματοποίηση του εγχειρήματος. Για ποιο λόγο; Διότι είναι αναγκαίο να ξέρουμε. Για να μην πιεσθούμε αλλά να πεισθούμε. Διότι αυτό που γίνεται παρα τη θέλησή μας, δεν είναι μόνιμο, όπως ακριβώς όσα συγκρατούνται βίαια από τα ρεύματα και τα φυτά. Όμως αυτό που γίνεται με τη θέλησή μας, και μονιμότερο είναι και ασφαλέστερο. Το ένα είναι έργο αυτού που μας εξαναγκάζει, το άλλο είναι δικό μας· και το ένα πάλι είναι έργο της επιείκειας του Θεού, το άλλο της τυραννικής εξουσίας. Δεν ενόμισε λοιπόν ότι πρέπει χωρίς να θέλουμε να μας κάνει καλό, αλλά να μας ευεργετεί, όταν εμείς το θέλουμε. Γι' αυτό, για παιδαγωγικούς και ιατρικούς λόγους, άλλα αφαιρεί από τα πατροπαράδοτα έθιμα και άλλα επιτρέπει, υποχωρώντας λίγο σε αυτά που δίνουν χαρά. Έτσι, όπως ακριβώς κάνουν και oι γιατροί στους αρρώστους, δηλαδή για να γίνει αποδεκτή η θεραπεία με φάρμακα, αλλάζουν επιτήδεια τη γεύση τους με προϊόντα περισσότερο ευχάριστα. Διότι δεν είναι εύκολη η αλλαγή σ' αυτά που είχαν γίνει συνήθεια και τιμούνταν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Τι εννοώ δηλαδή; Η πρώτη αλλαγή περιέκοψε βέβαια τα είδωλα, αλλά επέτρεψε τις θυσίες· η δεύτερη αλλαγή κατάργησε τις θυσίες, αλλά δεν εμπόδισε την περιτομή. Επειτα, όταν οριστικά συμβιβάστηκαν με αυτή την αφαίρεση, τότε παραδέχτηκαν και την παραχώρηση που είχε γίνει σ' αυτούς, δηλαδή oι Ιουδαίοι τίς θυσίες και oι χριστιανοί την περιτομή. Και έγιναν από εθνικοί ιουδαίοι και από ιουδαίοι χριστιανοί, αφού οδηγήθηκαν ανεπαίσθητα προς το Ευαγγέλιο με αυτές τις επιμέρους αλλαγές. Θα σε πείσει γι' αυτό ο Παύλος, ο οποίος προερχόμενος από περιτομές και αγνισμούς έλεγε: «Όσο για μένα αδελφοί μου, γιατί με καταδιώκουν, εάν κηρύττω την αναγκαιότητα της περιτομής;». Εκείνο ήταν σημείο οικονομίας αυτό είναι δείγμα της τελειότητας. 26. Με αυτόν τον τρόπο μπορώ να εικάζω ό,τι αφορα στην θεολογία, όσο όμως είναι δυνατόν, από τ' αντίθετα. Διότι, πράγματι εκεί, από τις αφαιρέσεις γίνεται η αλλαγή· εδώ όμως με τις προσθήκες επιτυγχάνεται η τελειότητα. Βέβαια, έτσι είναι. Εκήρυττε φανερό η Παλαιά Διαθήκη τον Πατέρα και αμυδρότερα τον Υιό. Φανέρωσε η Καινή Διαθήκη τον Υιό, υπέδειξε τη θεότητα του Πνεύματος. Δρα τώρα το Πνεύμα, κάνοντάς μας σαφέστερη τη φανέρωσή του. Διότι δεν θα ήταν ασφαλές, χωρίς πρωτύτερα να ομολογηθεί η θεότητα του Πατρός, να κηρύσσεται φανερό ο Υιός ούτε προτού να γίνει παραδεκτή η θεότητα του Υιού, να «επιφορτισθούμε» με το Πνεύμα το άγιο, για να χρησιμοποιήσω μία έκφραση λίγο τολμηρότερη· μήπως κινδυνεύσουν και στο κατά δύναμη, όπως ακριβώς με όσους, oι οποίοι αφού φάνε πάνω από την αντοχή τους βαραίνουν και αφού προσβάλουν την δράση πάνω από τη δύναμη κοιτάζοντας το φως του ήλιου την καθιστούν ασθενέστερη. Αντιθέτως, με τις βαθμιαίες προσθήκες και όπως είπε ο Δαβίδ, με τις αναβάσεις και με τις από δόξα σε δόξα προόδους και προκοπές, το φως της Τριάδας θα λάμψει στους πιο φωτισμένους. Και νομίζω, ότι γι' αυτό τον λόγο και στους μαθητές επιδημεί σταδιακά, ανάλογα με την ικανότητα εκείνων που το δέχονται, δηλαδή στην αρχή του Ευαγγελίου, μετά το πάθος, μετά την Ανάληψη, όταν επιτελεί τα θαύματα, όταν εμφυσείται και όταν εμφανίζεται ως πύρινες γλώσσες. Και από τον Ιησού φανερώνεται σταδιακά, όπως θα διαπιστώσεις κι εσύ ο ίδιος, αν μελετήσεις με περισσότερο επιμέλεια: Θα παρακαλέσω, λέγει η Γραφή, τον Πατέρα να σας δώσει άλλον Παράκλητο, το Πνεύμα της αληθείας, για να μη νομίσει κανένας ότι είναι αντίθετος από το Θεό και πως μιλάει από κάποια άλλη εξουσία. Έπειτα «θα στείλει» ο Πατέρας, αλλά «στο όνομά μου» αφού άφησε στην άκρη το «θα ρωτήσω», το «θα στείλει» διατήρησε. Στην συνέχεια με το «θα στείλω» διακήρυξε το δικό του αξίωμα· κατόπιν με το «θα έλθει» διακηρύσσεται η εξουσία του Πνεύματος. 27. Βλέπεις, λοιπόν, σταδιακούς φωτισμούς που μας φωτίζουν και την τάξη της θεολογίας, την οποία καλύτερα να τηρούμε και εμείς, και ούτε να τη φανερώνουμε μια και καλή, ούτε να την αποκρύπτουμε τελείως. Διότι το ένα δείχνει έλλειψη διακρίσεως, το άλλο αθεΐα. Και το ένα πάλι μπορεί να βλάψει τους άπιστους, ενώ το άλλο ν' αποδιώξει τους δικούς μας. Όμως, αυτό το οποίο ίσως ήλθε και στο μυαλό άλλων, αλλά εγώ θεωρώ καρπό της δικής μου διανοίας, θα το προσθέσω σ' αυτά, που έχουν ήδη ειπωθεί. Κατά τον Σωτήρα ήσαν μερικά, για τα οποία έλεγε στους μαθητές ότι δεν μπορούσαν τότε να τα βαστάσουν, αν και είχαν χορτάσει με διδασκαλίες, ίσως για τους λόγους που ανέφερα, και γι' αυτό δεν τα αποκάλυψε. Έλεγε πάλι, ότι όλα αυτά θα μας τα διδάξει το άγιο Πνεύμα, όταν θα κατέλθει. Ένα από αυτά (που θα μας διδάξει) είναι, νομίζω, και ή ίδια η θεότητα του Πνεύματος, η οποία αποσαφηνίζεται αργότερα, αφού μετά την αποκατάσταση του Σωτήρα, τυχαίνει να είναι ώριμη και καταληπτή η γνώση, αφού κανένας πλέον δεν απιστεί στο θαύμα. Τι λοιπόν θα ήταν πιο μεγάλο, αυτό που εκείνος υποσχέθηκε ή αυτό που το Πνεύμα δίδαξε; Εάν βέβαια πρέπει σαν κάτι μεγάλο να νομίζουμε καί άξιο της μεγαλοπρέπειας του Θεού, αυτό το οποίο υπόσχεται, ή αυτό το οποίο διδάσκεται. 28. Ετσι λοιπόν πιστεύω γι' αυτά και μακάρι έτσι να πιστεύω εγώ, και όποιος μου είναι αγαπητός. Να τιμάμε δηλαδή ως Θεό τον Πατέρα, Θεό τον Υιό, Θεό το Πνεύμα το άγιο, τρεις oι ιδιότητες, αλλά μία η θεότητα, χωρίς να διαιρείται ως προς τη δόξα, την τιμή και τη βασιλεία, όπως θεολόγησε κάποιος από τους θεοφόρους άνδρες λίγο προγενέστερα. Και όποιος δεν πιστεύει έτσι ή προσαρμόζεται ανάλογα με τις περιστάσεις, αλλάζοντας συνεχώς την πίστη του και σκέπτεται με επιπολαιότητα, γι' αυτά που είναι τόσο σπουδαία, ας μη δει τον ήλιο ν' ανατέλλει, όπως λέγει η Γραφή, ούτε τη δόξα της ουράνιας λαμπρότητας. Διότι αν το Πνεύμα δεν είναι προσκυνητόν, πώς με θεώνει με το βάπτισμα; Αν πάλι προσκυνείται, πώς να μη λατρεύεται; Και αν λατρεύεται, πώς δεν είναι Θεός; Το ένα εξαρτάται από το άλλο, κι έτσι έχουμε πράγματι μία χρυσή και σωτήρια αλυσίδα. Από το Πνεύμα συμβαίνει η αναγέννηση σε μας από την αναγέννηση ακολουθεί η ανάπλαση και από την ανάπλαση η επίγνωση της αξίας εκείνου που μας ανέπλασε. 29. Αυτά λοιπόν θα μπορούσε να πει κανένας, αν προϋπέθετε ότι δεν υπάρχει στην Γραφή. Ήδη όμως θα έλθει σε σένα το πλήθος των μαρτυριών, με τις οποίες θ' αποδειχθεί ότι αναφέρεται και με το παραπάνω μέσα στην αγία Γραφή η θεότητα του Πνεύματος, σε όσους βέβαια δεν είναι πολύ ανόητοι, ούτε αποξενωμένοι από το Πνεύμα. Σκέψου λοιπόν τα εξής: Γεννιέται ο Χριστός; Το Πνεύμα προηγείται· βαπτίζεται; Αυτό δίνει μαρτυρία· δέχεται πειρασμούς; Τον οδηγεί. Επιτελεί θαύματα; Τον συνοδεύει. Ανέρχεται; Τον διαδέχεται. Ποιο άραγε από τα μεγάλα και απ' όσα κάνει ο Θεός, δεν μπορεί το Πνεύμα; Ποια πάλι ονομασία δεν έχει απ' όσες έχει ο Θεός εκτός από την αγεννησία και τη γέννηση; Διότι έπρεπε να μείνουν oι ιδιότητες στον Πατέρα και στον Υιό, για να μην υπάρχει σύγχυση στη θεότητα, η οποία και τ' άλλα οδηγεί σε τάξη και κοσμιότητα. Εγώ φρίττω αναλογιζόμενος τον πλούτο των ονομασιών του Πνεύματος και σε πόσες από αυτές δείχνουν την ασέβειά τους αυτοί που επιτίθενται στο Πνεύμα. Λέγεται λοιπόν Πνεύμα Θεού, Πνεύμα Χριστού, νους Χριστού, Πνεύμα Κυρίου, το ίδιο επίσης Κύριος, Πνεύμα υιοθεσίας, αληθείας, ελευθερίας· Πνεύμα σοφίας, συνέσεως, θελήσεως, δυνάμεως, γνώσεως, ευσεβείας, φόβου Θεού. Διότι αυτό είναι το οποίο προκαλεί όλα αυτά. Όλα τα γεμίζει με το είναι του, όλα τα συγκρατεί. Με την ύπαρξή του γεμίζει όλο τον κόσμο, δεν περιορίζεται όμως η δύναμή του στον κόσμο. Είναι αγαθό, ευθές, ηγεμονικό, αγιάζει από τη φύση του και όχι λόγω θέσεως, δεν αγιάζεται, είναι το μέτρο, δεν μετριέται, μετέχεται δεν μετέχει, πληροί, δεν πληρούται, συγκρατεί δεν συγκρατείται, κληρονομείται, δοξάζεται, συναριθμείται, απειλείται, λέγεται δάκτυλος Θεού και φωτιά όπως ο Θεός, για να δοθεί νομίζω, έμφαση στο ομοούσιο. Το Πνεύμα είναι αυτό που δημιούργησε, που μας ανακαινίζει με το βάπτισμα και την ανάσταση. Το Πνεύμα είναι αυτό που γνωρίζει τα πάντα, που διδάσκει, που πνέει όπου και όσο θέλει, που οδηγεί, λαλεί, αποστέλλει, αφορίζει, παροργίζεται, πειράζεται, αποκαλύπτει, φωτίζει, δίνει ζωή, μάλλον είναι το ίδιο φως και ζωή. Είναι αυτό που μας κάνει ναούς, μας θεώνει, μας τελειοποιεί, ώστε και να προηγείται του βαπτίσματος, αλλά και να επιζητείται μετά το βάπτισμα. Ενεργεί επίσης όσα κι ο Θεός, διαμοιράζεται σε γλώσσες πύρινες , μοιράζει χαρίσματα, καθιστά αποστόλους, προφήτες, ευαγγελιστές, ποιμένες και διδασκάλους. Είναι νοερό, πολυμερές, σαφές, τρανό, ανεμπόδιστο, αμόλυντο. Αυτό σημαίνει μέ ισοδύναμες λέξεις, πως είναι η ύψιστη σοφία και μπορεί να ενεργεί με πολλούς τρόπους και αποσαφηνίζει τα πάντα και τα διατρανώνει. Και είναι αυτεξούσιο και αναλλοίωτο, παντοδύναμο, επιβλέπει τα πάντα και διεισδύει σε όλα τα νοερά πνεύματα, τα καθαρά και λεπτότατα, δηλαδή εννοώ τις αγγελικές δυνάμεις, όπως και στα πνεύματα των προφητών και των αποστόλων, την ίδια στιγμή αλλά όχι στους ίδιους τόπους, αφού είναι διασκορπισμένα εδώ κι εκεί. Με το να έχουν απονεμηθεί άλλα σε άλλο μέρος φανερώνεται το απερίγραπτο (αυτού). 30. Αυτοί που λένε και διδάσκουν αυτά και επιπλέον το ονομάζουν «άλλον Παράκλητον», δηλαδή άλλον Θεό, αυτοί oι οποίοι γνωρίζουν ότι η μόνη ασυγχώρητη αμαρτία είναι η βλασφημία σ'αυτό, αυτοί που τόσο φοβερά στηλίτευσαν τον Ανανία και τη Σαπφείρα, επειδή είπαν ψέματα στο Πνεύμα το άγιο, σαν να είπαν ψέματα στον Θεό και όχι σε άνθρωπο, αυτοί λοιπόν τι σου φαίνεται από τα δύο, ότι κηρύττουν πως το άγιο Πνεύμα είναι Θεός ή κάτι αλλο; Πόσο στ' αλήθεια ανόητος είσαι και μακριά από το Πνεύμα, εάν απορείς γι' αυτό και χρειάζεσαι κάποιον να σε διδάξει. Oι ονομασίες λοιπόν του Πνεύματος είναι τόσες πολλές και τόσο ζωντανές. Γιατί λοιπόν πρέπει να σου παραθέσω τις μαρτυρίες γι' αυτές τις λέξεις; Και όσα εδώ λέγονται με τρόπο ταπεινό, ότι δηλαδή δίδεται, ότι αποστέλλεται, ότι μερίζεται, ότι είναι χάρισμα, δώρημα, εμφύσημα, επαγγελία, μεσιτεία, είτε κάτι άλλο σαν αυτά, για να μην απαριθμώ το καθένα ξεχωριστά, πρέπει να το αναγάγουμε στην πρώτη αιτία, για να καταδειχθεί από πού προέρχεται και να μην γίνουν παραδεκτές από κάποιους, τρεις αρχές διαχωρισμένες μεταξύ τους, σαν να υπάρχει πολυθεΐα...... Πιστεύω ότι τώρα μπαίνει το θεμα στην πραγματική του διάσταση, όπου ο Θεός, δεν γίνεται αντιληπτός απο το πλάσμα, που προσπαθεί να εξηγήσει τον κόσμο και την πλάση με τη δική του, μερική λογική.... |
trexagireve
ΜΕΛΟΣ "Forums ESOTERICA"
13021 Μηνύματα |
Απεστάλη: 15/11/2008, 17:17:02
H έννοια χρόνος έχει υπερεκτιμηθεί, αλλά και η σχέση του με τον κόσμο του πνεύματος, που είναι αιώνιος... Πάντως η γνώση αυτή είναι οπωσδήποτε μερική και όχι ολοκληρωμένη, όπως λέει ο Απόστολος Παύλος, « εκ μέρους γαρ γινώσκομεν και εκ μέρους προφητεύομεν• όταν δε έλθη το τέλειον, τότε το εκ μέρους καταργηθήσεται... Βλέπομεν γαρ άρτι ως δι' εσόπτρου εν αινίγματι, τότε δε πρόσωπον προς πρόσωπον » Κοινώς, ακόμη δεν γνωρίζουμε την πλήρη υπόσταση των πραγμάτων κι ότι ξέρουμε, εχει να κάνει με την μερική αντίληψη μας κι όχι με την αλήθεια...Εκεί κολλάειτο υπάρχει χρόνος για το πνεύμα, ή συντελείται κάτι άλλο, υπο την κάλυψη του χρόνου; |
trexagireve
ΜΕΛΟΣ "Forums ESOTERICA"
13021 Μηνύματα |
Απεστάλη: 18/11/2008, 22:05:58
Οι σοφοί πατέρες της εκκλησίας λένε ότι με την πάροδο του χρόνου ένα από τα δύο γίνεται στον άνθρωπο, ή σαρκοποιείται το πνεύμα ή πνευματικοποιείται η σάρκα. Ουδέτερη κατάσταση δεν μπορεί να υπάρξει, αυτό είναι μία μεγάλη αλήθεια. Ο καλός γίνεται καλύτερος και ο κακός γίνεται χειρότερος, ο τσιγκούνης γίνεται χειρότερος, ο φιλεύσπλαχνος γίνεται πιο πολύ κ.ο.κ. Κι ο χρόνος φέρνει την επιλογή μας....
|
trexagireve
ΜΕΛΟΣ "Forums ESOTERICA"
13021 Μηνύματα |
Απεστάλη: 19/11/2008, 23:27:44
Αλλά μιλώντας για τον χρόνο και το πνεύμα, καλά θα ήταν να δούμε ποιό πνεύμα είναι έξω απο τον χρόνο.. Αυ΄το που τον εξυπηρετεί ή το Άγιο Πνεύμα που μένει εις τους αιώνας; Φυσικά το Άγιο Πνεύμα, που δεν ορίζεται αλλά ορίζει... Το Άγιο Πνεύμα που συνεχίζει το απολυτρωτικό έργο του Χριστού μας μετά την εις Ουρανούς Ανάληψή Του. Αυτός διαχέει τις άκτιστες δωρεές του Θεού στους ανθρώπους και ολόκληρη τη δημιουργία. Αυτός είναι ο πραγματικός τελετουργός των Ιερών Μυστηρίων της Εκκλησίας μας, μέσω των οποίων οι πιστοί αγιαζόμαστε και σωζόμαστε. Αυτός καθιστά τους λειτουργούς της Εκκλησίας μας κεχαριτωμένα όργανά Του, για την επιτέλεση του σωστικού έργου του λαού του Θεού. Αυτός εμπνέει πνεύματα προφητείας και σοφίας. Αυτός διαφυλάσσει την Εκκλησία από τις επιβουλές των οργάνων της πλάνης και του ψεύδους (Ιωάν.16:13). Αυτός μοιράζει χαρίσματα στους πιστούς (Α΄Κορ.12:4) και πραγματοποιεί την υιοθεσία μας στο Θεό (Γαλ.4:6). Αυτός συγκροτεί όλον τον θεσμό της Εκκλησίας (Λουκ.24:49). Η παρουσία λοιπόν του Κυρίου μας Παρακλήτου στην Εκκλησία είναι τόσο σημαντική ώστε «Ει μη Πνεύμα παρήν, ουκ αν συνέστη η Εκκλησία» τονίζει ο ιερός Χρυσόστομος (Ε.Π.50,459). Χάρις στην παρουσία Εκείνου βιώνουμε το μυστήριο της Βασιλείας του Θεού και γευόμαστε τις ακένωτες σωτήριες δωρεές Του. «Είδομεν το φως το αληθινόν, ελάβομεν Πνεύμα επουράνιον, εύρομεν πίστιν αληθή, αδιαίρετον Τριάδα προσκυνούντες αύτη γαρ ημάς έσωσεν». Δεν έχουμε παρά να κλείνουμε γόνυ λατρείας και προσκυνήσεως προς Αυτόν και να Του ζητήσουμε έτι φωτισμό γνώσεως και ψυχοσωματική κάθαρση από κάθε ρύπο αμαρτίας. Αυτό το Άγιο Πνεύμα, όχι απλά δεν υπακούει σε χρόνο, αλλά έθεσε αυτόν πύλας χρόνου, ώστε να ωριμάσει ο άνθρωπος, πριν γνωρισει το μυστήριο του Θεού... Γιατί αυτή είναι η αήλθεια, ο χρόνος είναι μια καθυστέρηση, απο κάτι που έχει την μεγαλύτερη σημασία και θα λάβει εν ευθέτω χρόνο, χώρα...Ο χρόνος έγινε προς όφελος του ανθρώπου, όπως λέει και στην Γέννεση , όταν ο Αδάμ έφαγε το καρπόν του δένδρου του γινώσκειν καλόυ και πονηρόν, αφού ακόμη ήταν παιδί, εγκεφαλικά κι εμπειρικά... Αυτο το στάδιο παρήλθε. Μένει να παρέλθει κι ο χρόνος και τότε να σταθούμε όλοι απέναντι στον Πνεύμα, που θα καλέσει τον καθένα μας, προς απολογισμό και εκτέλεση δυνάμεων... Εκει θα φανεί πόσο πνεύμα κρατήσαμε στο πέρασμα του χρόνου....
|
trexagireve
ΜΕΛΟΣ "Forums ESOTERICA"
13021 Μηνύματα |
Απεστάλη: 20/11/2008, 11:19:19
Ρούχο του ανθρώπου είναι ο χρόνος και κρύβεται ή ετοιμάζεται μέσα απο αυτόν... Αλλά , θάρθει η στιγμή που θα ξαναείμαστε γυμνοί και τότε ο καθένας θα διαλέξει θέση και θα πάει με το Πνεύμα ή ε την ύλη που θα χαθεί... Δεν υπάρχει η δεύτερη επιλογή... Αυτό είναι η απάτη που πολλοί πιστεύουν...Ο άνθρωπος ήρθε εδώ για να σωθεί και ο χρόνος του δόθηκε σαν περιθώριο μετανοίας.. Χρόνος σκεψης γα το που θέλει να πάει: Στην αιωνιότητα ή στο χάος που δεν θα υπάρχει, όταν όλα θα μπουν στη θέση τους.. Ευκαιρία είναι ο χρόνος για τον άνθρωπο και πρέπει να την εκμεταλευτεί πριν οι σκέψεις μας μας καταδικάσουν σε νεο χρόνο... |
trexagireve
ΜΕΛΟΣ "Forums ESOTERICA"
13021 Μηνύματα |
Απεστάλη: 20/11/2008, 13:41:51
Ας δούμε,όμως τι είναι ο χρόνος, ώστε να ξέρουμε περί τίνος μεγέθους μιλάμε... Αφού ο χρόνος γεννήθηκε με την γέννεση του κόσμου... Σχετική αξιολόγηση του χρόνου, κάνει σε θέμα του ο Αρχ. Χριστόφορος Νάνος: " Οι επιστήμες των αριθμών και μετρήσεων, τα Μαθηματικά, η Φυσική και η Αστρονομία για να ορίσουν το χρόνο παρατηρούν, μελετούν και υπολογίζουν τις κινήσεις, τις τροχιές και τα συστήματα των ουρανίων σωμάτων: των πλανητών, των αστέρων, των γαλαξιών και αυτού τούτου του σύμπαντος, το οποίον κινείται και φθείρεται! Μετρούν τη κίνηση, τη διάρκεια και τη φθορά του φυσικού κόσμου και υπολογίζουν το χρόνο. Γιατί ο χρόνος δεν έχει δική του υπόσταση, δική του οντότητα. Σε αυτή τη διαπίστωση καταλήγει και ο ιερός πατήρ Βασίλειος ο Μέγας: «τοιούτος ο χρόνος, ου το μεν παρελθόν ηφανίσθη, το δε μέλλον ούπω πάρεση, το δε παρόν πριν γνωσθήναι διαδιδράσκει την αίσθησιν». (Αυτό είναι το χαρακτηριστικό του χρόνου, του οποίου το μεν παρελθόν δεν υπάρχει πια, το μέλλον δεν έχει έλθει ακόμη, το δε παρόν ξεφεύγει από την αντίληψη μας πριν καν το συνειδητοποιήσουμε). Η υπόσταση του χρόνου εξαρτάται από τη φυσική δημιουργία και συνυπάρχει με αυτήν. «Άρα τω κόσμω η του χρόνου διέξοδος υπέστη, επειγομένη αεί και παραρρέουσα και μηδαμού παυομένη του δρόμου», συνεχίζει ο ιερός πατήρ. (Η φανέρωσις του χρόνου υπήρξε ταυτόχρονα με τη παρουσία του κόσμου, η οποία συνεχώς παρέρχεται με βιασύνη και πουθενά δεν σταματά την πορεία της). Ο χρόνος είναι μια συνεχής ροή γεγονότων που αφετηρία έχουν την αρχή της δημιουργίας και τέλος την συντέλεια του κόσμου. Πέρα όμως του μαθηματικού χρόνου, του χρόνου της Επιστήμης, του φυσικού χρόνου με τον οποίον μετρώνται τα έτη και οι χιλιετίες, καταρτίζονται τα ημερολόγια και προσδιορίζονται οι ηλικίες, υπάρχει και ο χρόνος της Εκκλησίας. Ο οποίος έχει το δικό του στίγμα στο ίδιο κεφάλαιο της Γενέσεως: «εν αρχή εποίησεν ο Θεός τον ουρανόν και την γην». Μέσα σ' αυτή τη δημιουργική δύναμη της βιβλικής φράσεως φαίνεται «η μακάρια φύσις, η αρχή των όντων», παρατηρεί και πάλι ο Μέγας Βασίλειος. Δηλαδή φαίνεται ο Θεός, ο οποίος προηγείται κάθε έννοιας γήινου χρόνου διότι, όπως μαρτυρεί ο Θεολόγος της Εκκλησίας, Ιωάννης ο Ευαγγελιστής: «εν αρχή ην» ο ενυπόστατος Λόγος του Θεού «δι ου και τους αιώνας εποίησεν». Δηλαδή είναι ο προ των αιώνων υπάρχων Θεός. Μετά δέους αναφέρεται στο βιβλίο των Παροιμιών η θεολογική πληροφορία: «Ηνίκα ητοίμασεν ο Πατήρ τον ουρανόν συμπαρήμην αυτώ». (Καθ' όν χρόνον δημιουργούσε ο Θεός Πατήρ τον υλικό κόσμο συμπαρευρισκόμουν μ' αυτόν ως Θεός Λόγος). ...." Σιγά σιγά μπορούμε να δούμε ότι ο χρόνος είναι απλά ένα εξάρτημα του κόσμου τούτου και επειδή ο άνθρωπος, θα ζήσει περισσότερο απο αυτόν, μπορούμε άνετα να λέμε φθαρτό και λίγόχρονο, τον ίδιο τον χρόνο και να μην τον αντιμετωπίζουμε με την στάση που αντμετωπίζουμε κάτι αιώνιο, όπως ο άνθρωπος... Θα συνεχίσουμε, όμως...
|
trexagireve
ΜΕΛΟΣ "Forums ESOTERICA"
13021 Μηνύματα |
Απεστάλη: 22/11/2008, 19:16:24
Ας δούμε λοιπόν απο χριστιανικής πλευράς, πως μετράμε τον χρόνο, ώστε να εννοήσουμε και την ύπαρξη του χρόνου, ανάλογα με τον κόσμο που ζούμε... έχουμε λοιπόν, τον Γραμμικό και τον Σταυρικό χρόνο: Ο Γραμμικός χρόνος, είναι η αντίληψη των γεγονότων κατά σειράν, κατά ακολουθία γεγονότων. Σύμφωνα με το Γραμμικό χρόνο, μετά από τις 6 δημιουργικές ημέρες, ακολουθεί η 7η ημέρα καταπαύσεως, από την οποία όμως ο Αδάμ ξεπέφτει. Έτσι όμως η 7η δημιουργική ημέρα, είναι ένα γεγονός ανεπανάληπτο, καθώς ο χρόνος κινείται γραμμικά. Τα μάτια των ανθρώπων αποβλέπουν πλέον στον "μέλλοντα αιώνα", σε μια άλλη καινούρια ημέρα καταπαύσεως, που θα αντικαταστήσει την 7η, όπως η Κυριακή αντικατέστησε το Σάββατο των Ιουδαίων. Την ημέρα αυτή, κάποιοι πατέρες την ονομάζουν: 8η, και την ταυτίζουν με την ημέρα του Κυρίου. Δεν είναι λάθος αυτή η αντίληψη. Είναι η συνήθης αντίληψη του χρόνου, όπως τον αντιλαμβανόμαστε ανθρώπινα. Υπάρχει όμως και ένας περισσότερο ακριβής τρόπος αντίληψης: Ο Σταυρικός χρόνος. Πρόκειται για τον Χριστιανικά ακριβέστερο τρόπο αντίληψης του θείου σχεδίου. Κατ' αυτόν, τα γεγονότα δεν κινούνται κατ' ανάγκην γραμμικά, αλλά οι δημιουργικές ημέρες μπορούν να συμπορεύονται, και να εναλάσσονται στην ανθρώπινη ιστορία. Είναι δε ο πιο ταιριαστός τρόπος αντίληψης του θείου σχεδίου, όχι μόνο επειδή συγγενεύει με την άχρονη κατάσταση του Θεού, αλλά και επειδή έτσι δεν χρειάζεται η λήξη τής 6ης ημέρας για την αποδοχή τής 7ης ημέρας, ούτε η λήξη τής 7ης ημέρας για την αποδοχή μιας 8ης ημέρας. Γιατί μπορούν οι ημέρες αυτές να συμπορεύονται. Δεν πρόκειται δηλαδή για κατ' ανάγκην χρονική διαδοχή, καθώς από την 7η ημέρα και μετά ο χρόνος καταλύεται, αλλά για "τροπική" διαδοχή. Πρόκειται για διαδοχή τρόπου υπάρξεως τών όντων. Και στη σημερινή εποχή, ζώντας αυτή την δυνητική και επόμενη αλλαγή, πρέπει να φτάσουμε να ξεπεράσουμε τη δύναμη του χρόνου,ώστε να απελευθερωθεί μέσα μας η πραγματική γνώση του χρόνου και της φύσης των πραγμάτων, αφού μας είναι ήδη γνωστό, αλλά δεν βιώνουμε, λόγω της στενής λογικής που μας διέπει.....
|
trexagireve
ΜΕΛΟΣ "Forums ESOTERICA"
13021 Μηνύματα |
Απεστάλη: 23/11/2008, 18:50:12
Ας δούμε όμως την προσέγγιση του θέματος χρόνος και πνεύμα, μέσα απο τα μάτια κλασσικών φιλοσόφων του 19ου,αιώνα και του 20ου όπως ο ΧέγκελΣτο σχετικό έργο του : "Το πνεύμα - ιστορικότητα και ελευθερία" αναφέρει χαρακτηριστικά για την υφή και ουσάι του πνεύματος,στην γήινη πραγματικότητα, απο όπου πμορούμε να δούμε τον ΄ρολο που εξυπηρετεί ο χρόνος... [προδημοσίευση από την έκδοση "Ο Λόγος στην Ιστορία - Εισαγωγή στη Φιλοσοφία της Ιστορίας", μετάφραση-προλεγόμενα-ερμηνευτικά σχόλια: Παναγιώτης Θανασάς, εκδόσεις Μεταίχμιο] *** Η ιστορική διαδρομή που διανύει η έννοια του πνεύματος έχει την αφετηρία της στο αρχαιοελληνικό πνεύμα που, όπως και το λατινικό spiritus και το εβραϊκό ruach, σήμαινε αρχικά την "πνοή". Από την ελληνική "ανακάλυψη του πνεύματος" έως τα νεότερα spirit, esprit και Geist, η έννοια ακολουθεί μια πολυκύμαντη πορεία γλωσσικών και νοηματικών μεταλλαγών και ανταλλαγών, κύριο χαρακτηριστικό των οποίων είναι η διαρκής (αλλά όχι ευθύγραμμη) μετατόπιση του κέντρου βάρους από το υλικό στο νοητικό στοιχείο. Η όδευση της έννοιας συμπίπτει έτσι εν πολλοίς με τη διαδρομή της ίδιας της φιλοσοφίας, γνωρίζοντας την κορύφωσή της με τον γερμανικό ιδεαλισμό. Η γερμανική λέξη Geist καθιερώνεται αρχικά ως απόδοση του λατινικού spiritus. Η ετυμολογική της προέλευση παραπέμπει σε μια υπερφυσική, θεία δύναμη που εκδηλώνεται σε συνθήκες θρησκευτικής έκστασης, ενώ σταδιακά η λέξη λαμβάνει την ευρύτερη σημασία μιας ζωοποιού δύναμης. Στην εποχή του Χέγκελ, η λέξη έχει ήδη αρχίσει να διαμορφώνεται σε φιλοσοφική έννοια, καθιστώντας την ετυμολογία αδιάφορη· παρούσα είναι, αντίθετα, η σημασία του πνεύματος ως ζωοποιού δύναμης. Οι πρώτες εγελιανές αναφορές στο Geist ανιχνεύονται στα κείμενα της Φρανκφούρτης που φέρουν τον τίτλο "Το πνεύμα του χριστιανισμού". Εκεί το πνεύμα ταυτίζεται ουσιαστικά με την ψυχική υπόσταση ενός υποκειμένου και παραπέμπει στο συναίσθημα: "Η σχέση ενός πνεύματος με ένα άλλο πνεύμα είναι συναίσθημα αρμονίας, είναι η ένωσή τους - γιατί πώς θα μπορούσαν να ενωθούν τα ετερογενή;" Στα ίδια κείμενα συναντάται και μια φράση που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί εμβληματική: "Το πνεύμα αναγνωρίζει μόνο πνεύμα". Αν προσθέταμε και την αντιστροφή της ("το πνεύμα αναγνωρίζεται μόνο από πνεύμα"), θα είχαμε εδώ εν σπέρματι μια προτύπωση της εξέλιξης του Geist στον ώριμο Χέγκελ. Η λειτουργία του πνεύματος ως ζωοποιού δύναμης γίνεται φανερότερη στο λεγόμενο "απόσπασμα συστήματος". Το πνεύμα δηλώνει εδώ την "άπειρη ζωή" και καλείται να επιτελέσει την "ανύψωση του ανθρώπου από το πεπερασμένο στο άπειρο", συγκροτώντας μια "ζωντανή ενότητα της πολλαπλότητας": "Το πνεύμα είναι ζωοποιός νόμος, βρίσκεται σε ενότητα με το πολλαπλό, το οποίο έτσι ζωογονείται". Ο ενοποιητικός ρόλος του πνεύματος είναι ανάλογος εκείνου που νωρίτερα είχε ανατεθεί στην αγάπη και στη ζωή. Oπως νωρίτερα η αγάπη, έτσι τώρα και το πνεύμα υπερβαίνει το ξένο ενσωματώνοντάς το· όπως η αγάπη, έτσι και το πνεύμα εμπλουτίζεται μέσω τέτοιων υπερβάσεων. Μολονότι δε η έννοια της αγάπης αντικαθίσταται σταδιακά από εκείνη της ζωής, θα μπορούσε να υποστηριχθεί ότι η αγάπη μπορεί να εκφράσει επιτυχέστερα αυτόν τον εμπλουτισμό, καθώς δεν υπόκειται στη διαρκή ανακύκληση του φυσικού βίου. Σε κάθε περίπτωση, το πνεύμα θα υποκαταστήσει σταδιακά (αλλά οριστικά) και τις δύο αυτές έννοιες, καθώς ο Χέγκελ οδηγείται στην επίγνωση ότι οι σχέσεις ενότητας -πολλαπλότητας και πεπερασμένου- απείρου δεν αρκεί να αποτελούν σημεία αναφοράς των συναισθημάτων ή της εποπτείας, αλλά οφείλουν να καταστούν αντικείμενο γνώσης και εννοιακής διασάφησης. Στην πραγματικότητα, αγάπη, ζωή και πνεύμα αποτελούν απόπειρες περιγραφής μιας σχέσης που παραμένει στον πυρήνα της εγελιανής προβληματικής από τα νεανικά χρόνια του φιλοσόφου έως τον θάνατό του: πρόκειται για τη σχέση της ολότητας με τα μέρη της. Πρώτη προϋπόθεση για μια έλλογη σύλληψη της ολότητας αποτελεί η επίγνωση ότι το όλον δεν είναι απλώς ένα άθροισμα των μερών του, αλλά πάντοτε κάτι παραπάνω από αυτά. Η διαπίστωση αυτή δεν θα πρέπει να ξενίζει: όλοι κατανοούμε ότι ο άνθρωπος δεν απαρτίζεται από τα μέλη του, ότι μια ορχήστρα δεν προκύπτει από την απλή παράταξη μερικών μουσικών, ότι μια ομάδα είναι πάντοτε κάτι περισσότερο από τα άτομα που την απαρτίζουν. Αυτό το "παραπάνω" μπορεί να περιγραφεί ως το στοιχείο που προσδίδει ενότητα στις επιμέρους μονάδες/μέρη, που διασφαλίζει την αρμονική τους συνύπαρξη, που τα διέπει ως οργανική ή οργανωτική αρχή. Η αποφασιστική συνεισφορά του Χέγκελ δεν είναι τόσο η υπόδειξη αυτής της γνωστής αλήθειας όσο η υπενθύμιση ότι το εκάστοτε όλον δεν υφίσταται ως μια ανεξάρτητη υπόσταση πάνω ή πέρα από τα μέρη του. Αυτή είναι η "θεμελιώδης διαίσθηση της εγελιανής σκέψης". Πράγματι, ένας τέτοιος διαχωρισμός του όλου από τα μέρη του θα το παρέτασσε δίπλα σε αυτά, υποδηλώνοντας έτσι ότι το όλον δεν είναι πράγματι όλον, αλλά συναπαρτίζει με τα μέρη του ένα άλλο, υπέρτερο όλον. Η αληθινή ολότητα δεν υπάρχει χωρίς τα μέρη, αλλά αποτελεί ήδη μια ενότητα του όλου με τα μέρη του. Η ίδια δομή διέπει τη σχέση ενότητας-πολλαπλότητας, καθολικού-επιμέρους, γενικού-ειδικού: η διάκριση του ενός από τα πολλά και του καθολικού από το επιμέρους δεν επιτρέπεται να οδηγήσει στον διαχωρισμό τους. Μια ενότητα δίπλα στην πολλαπλότητα και εκτός αυτής την καθιστά μία ακόμη επιμέρους πτυχή της πολλαπλότητας και όχι ενοποιό στοιχείο της. Ενα καθολικό έξω από το επιμέρους εκπίπτει σε "αφηρημένο καθολικό" (abstraktes Allgemeines), σε αντίστιξη προς το "συγκεκριμένο καθολικό" (konkretes Allgemeines) που δηλώνει την ενότητα, σύνδεση και αμοιβαία σχέση του καθολικού και του επιμέρους. Σε όλες αυτές τις σχέσεις, όσο απαραίτητη είναι η διάκριση τόσο αποφευκτέα καθίσταται η σκλήρυνσή της. Η διάκριση οφείλει εδώ αντίθετα να προαχθεί σε σύνδεση και ταύτιση. Το Έν λ.χ. διακρίνεται από τα Πολλά, αλλιώς δεν θα ήταν Έν· συγχρόνως όμως ταυτίζεται με τα Πολλά, ως δική τους Ενότητα που δεν έχει υπόσταση έξω από αυτά. Το Έν είναι Έν και συγχρόνως το αντίθετό του: Πολλά. Το καθολικό είναι καθολικό και συγχρόνως το αντίθετό του: επιμέρους. Η παράλληλη σύλληψη της διάκρισης και της ταύτισης ως δύο ομόλογων πτυχών, η επίγνωση ότι διαφορά και ταυτότητα όχι μόνο δεν αντιφάσκουν αλλά συνυπάρχουν και ταυτίζονται εντός των λογικών σχέσεων που περιγράψαμε, αποτελεί την καρδιά της εγελιανής σύλληψης της πραγματικότητας, την καρδιά της διαλεκτικής κίνησης. Αυτή ακριβώς η λογική δομή, η περίφημη "ταυτότητα ταυτότητας και διαφοράς", διέπει και την ανάπτυξη του πνεύματος. Στον ώριμο Χέγκελ, η "φιλοσοφία του πνεύματος" θα αποτελέσει τον τρίτο πυλώνα του συστήματος της Εγκυκλοπαίδειας (μαζί με την "επιστήμη της Λογικής" και τη "φιλοσοφία της φύσης"). Ποια είναι όμως η μορφή που έχει λάβει εκεί η έννοια του πνεύματος; Πρώτη, επιτακτική προϋπόθεση για την προσέγγιση της έννοιας, αλλά και της εγελιανής φιλοσοφίας εν γένει, αποτελεί η απόρριψη κάθε σχέσης ή έστω συνειρμικής συσχέτισης του πνεύματος με οτιδήποτε "πνευματιστικό". Το πνεύμα δεν εγκλωβίζεται μεν στην ατομική συνείδηση, ούτε όμως παραπέμπει σε έναν μυστικιστικό πνευματισμό, σε ένα Επέκεινα, σε απόκρυφες διεργασίες και μυστικές δυνάμεις που υπογείως κινούν τα νήματα του κόσμου μας. Το εγελιανό πνεύμα βρίσκεται ουσιωδώς εντεύθεν, ενώ ουσία του δεν είναι παρά η εμφάνιση και αποκάλυψή του: "Προσδιορισμός του πνεύματος είναι η φανέρωση. Το πνεύμα δεν είναι ένας οποιοσδήποτε [προϋπάρχων] προσδιορισμός ή περιεχόμενο, του οποίου η έκφραση ή εξωτερικότητα θα αποτελούσε απλώς μια [εξωτερική] διακριτή από αυτό μορφή. Το πνεύμα δεν φανερώνει κάτι [άλλο], αλλά προσδιορισμός και περιεχόμενό του είναι η ίδια η φανέρωση". Πιστεύω ότι, ενόψει μιας πρώτης προσέγγισης της έννοιας, η πρόταση να θεωρήσουμε το εγελιανό Geist συνώνυμο του όρου Kultur δεν στερείται χρησιμότητας -αρκεί βέβαια να δούμε αυτή την "κουλτούρα"-"πολιτισμό" στην ιστορική της εξέλιξη, που υπερβαίνει τις επιμέρους διαμορφώσεις τους στο πλαίσιο ενός λαού και μιας εποχής. Θα μπορούσαμε επίσης να παραπέμψουμε στο Zeitgeist, στο "πνεύμα της εποχής", το οποίο καθορίζει τις στάσεις και συμπεριφορές των ανθρώπων που ζουν σε αυτήν - με την ουσιώδη διαφορά, βέβαια, ότι το πνεύμα δεν εκφράζεται ως μόδα ή... "τάση", αλλά συμπυκνώνει τη βαθύτερη ουσία μιας εποχής, η οποία μάλιστα δεν αποτελεί παρά επιμέρους στιγμή ενός ευρύτερου όλου, της όλης πορείας του πνεύματος. Πράγματι, το "πνεύμα" συμπεριλαμβάνει καθετί που σχετίζεται με την ανθρώπινη δραστηριότητα και δημιουργικότητα, τόσο σε ατομικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο· εμπεριέχει, μορφοποιεί και επεξεργάζεται καθετί που δεν αποτελεί φυσικό παράγωγο ή φυσική λειτουργία - και στον άνθρωπο τίποτε δεν είναι αποκλειστικά φυσικό, αφού ακόμη και τα φυσικά ένστικτα εκφράζονται με τρόπο που εμπεριέχει σκέψη και νόηση. Η έννοια του πνεύματος περιλαμβάνει έτσι τόσο την ατομική συνείδηση όσο και τον πολιτισμό, την καλλιέργεια και την "κουλτούρα" ενός λαού, του οποίου τα άτομα συναντούν και αναγνωρίζουν σε αυτό την υπόστασή τους: "Το παγκόσμιο πνεύμα είναι το πνεύμα του κόσμου, όπως αυτό εκτυλίσσεται εντός της ανθρώπινης συνείδησης. Οι άνθρωποι σχετίζονται μαζί του όπως τα μέρη με ένα όλον που αποτελεί την υπόστασή τους". Πρόκειται ωστόσο, όπως τονίστηκε, για ένα όλον που δεν υπάρχει χωρίς τα μέρη του. Το πνεύμα δεν ενεργεί πίσω και ανεξάρτητα από τους ανθρώπους, τα υποκείμενα, αλλά αποκλειστικά μέσα τους και μέσω αυτών. Παραφράζοντας τη χαϊντεγκεριανή αποστροφή που συνομολογούσε ότι "το Είναι χρειάζεται τα όντα", μπορούμε να διαβεβαιώσουμε ότι το εγελιανό πνεύμα "χρειάζεται" εξίσου τον άνθρωπο: "Το βασίλειο του πνεύματος δημιουργείται από τον άνθρωπο. Ο,τι παραστάσεις κι αν έχουμε για το βασίλειο του Θεού, πρόκειται πάντοτε για ένα βασίλειο του πνεύματος, το οποίο πραγματώνεται εντός του ανθρώπου και πρέπει να λάβει ύπαρξη από αυτόν. Το πεδίο του πνεύματος είναι το πλέον περιεκτικό: συμπεριλαμβάνει καθετί που είλκυσε κάποτε το ενδιαφέρον του ανθρώπου και που εξακολουθεί να τον ενδιαφέρει. Εντός του ο άνθρωπος καθίσταται ενεργός· σε ό,τι κι αν κάνει, μέσα του δραστηριοποιείται το πνεύμα". Η σχέση πνεύματος και ατόμων, βέβαια, δεν είναι σχέση ίσων ή ομολόγων. Το πνεύμα πραγματώνεται μεν μέσα στα άτομα, δεν καθορίζεται ωστόσο από αυτά, αλλά μάλλον τα καθορίζει. Το όλον δεν υπάρχει χωρίς τα μέρη, είναι όμως αυτό που τα προσδιορίζει υποστασιακά ως μέρη τινός, προσδίδοντάς τους αξία και νόημα. Για την εξεικόνιση της σχέσης πνεύματος και ατόμων, θα μπορούσε ενδεχομένως να επιστρατευθεί εκ νέου η παμπάλαιη μεταφορά του ποταμού. Το νερό του ποταμού απαρτίζεται από μόρια νερού, έστω από σταγόνες, χωρίς τις οποίες ο ποταμός δεν υφίσταται. Οι σταγόνες τού είναι μεν απαραίτητες, εξαρτάται από αυτές· πρόκειται, ωστόσο, για οντική εξάρτηση που δεν συνεπάγεται και την οντολογική προτεραιότητά τους. Καθοριστικός και θεμελιώδης είναι, αντίθετα, ο ποταμός (ως κοίτη και κατεύθυνση, ως ρεύμα και ορμή)· η κάθε σταγόνα που ρέει ή ενδεχομένως χύνεται μέσα του δεν τον καθορίζει, αλλά ακολουθεί το ρεύμα της κίνησής του, επηρεάζοντάς τον μόνο κατ' ελάχιστον. Η κίνηση του πνεύματος διαμορφώνει τα άτομα, δεν διαμορφώνεται από αυτά. Πρώτιστο μέλημα του Χέγκελ είναι να αναδείξει αυτήν ακριβώς την εγγενή κίνηση που διέπει το πνεύμα: "Το πνεύμα δεν είναι κάτι που ησυχάζει, αλλά μάλλον το απολύτως ανήσυχο, μια καθαρή δραστηριότητα". Οπως υποδηλώνει και η διαίρεση της Εγκυκλοπαίδειας, το πνεύμα οριοθετείται καταρχήν σε αντιδιαστολή προς τη φύση: "Κάθε προσδιορισμός είναι προσδιορισμός μόνο σε αντίθεση με κάποιον άλλο. Στον εν γένει προσδιορισμό του πνεύματος αντίκειται καταρχήν εκείνος της φύσης· ο πρώτος μπορεί λοιπόν να συλληφθεί μόνο ταυτόχρονα με τον δεύτερο". Δεν πρόκειται, ωστόσο, για μια σχέση ισοδυνάμων υποστάσεων, ούτε βέβαια η ανάδυση του πνεύματος μέσα από τη φύση επιτρέπεται να εκληφθεί ως υπεροχή, ηγεμονία και πρωτείο της τελευταίας. Το πνεύμα, αντίθετα, έχει την ικανότητα να υπερβαίνει την αντίθεση με τους δικούς του όρους: "Η επίφαση που θέλει το πνεύμα να διαμεσολαβείται μέσω ενός ετέρου [δηλαδή της φύσης] αίρεται από το ίδιο το πνεύμα, καθώς αυτό, με μια ούτως ειπείν κυρίαρχη αγνωμοσύνη, αίρει εκείνο μέσω του οποίου φαίνεται να διαμεσολαβείται, το καθιστά μέσο, το υποβιβάζει σε κάτι που υφίσταται μόνο μέσω αυτού του ιδίου [: του πνεύματος]. Με τον τρόπο αυτό, το πνεύμα καθίσταται πλήρως αυτοτελές". Στον ώριμο Χέγκελ, το πνεύμα δεν αποτελεί μόνο κατάληξη μιας πορείας ένωσης και υπέρβασης αντιθέσεων, αλλά πρωτίστως αφετηρία εξέλιξης, παραγωγή των αντιθέσεων, δραστηριότητα εν γένει: "Για το πνεύμα, η εξέλιξη αποτελεί συνάμα έναν σκληρό, ατελεύτητο αγώνα εναντίον του εαυτού του". Αν το πνεύμα είναι κίνηση και εξέλιξη, δεν μπορεί παρά να εκτυλίσσεται εν χρόνω. Ενώ στο πεδίο της φύσης ο χρόνος είναι το αρνητικό, μια δύναμη φθοροποιός που κατακρημνίζει την ύπαρξη στη μηδαμινότητα, για το πνεύμα ο χρόνος παρέχει έναν ορίζοντα εκτύλιξης και ανάπτυξης. Αν η φθοροποιός πάροδος του αισθητού δημιουργεί το "πρόβλημα του χρόνου", η έννοια του πνεύματος αποτελεί τη "λύση" αυτού του προβλήματος. Το πνεύμα δεν κατακερματίζεται στην πολλαπλότητα των εκδηλώσεών του, δεν εξαντλείται στη μερικότητά τους, αλλά τις υπερβαίνει προάγοντας μέσω αυτών την ενότητά του. Ο χρόνος εδώ δεν αφανίζει, αλλά αποτελεί πεδίο εκδίπλωσης και εξέλιξης του πνεύματος, ορίζοντα παραγωγής νοήματος. Το πνεύμα υπερβαίνει -ακριβέστερα: αίρει- τη φθοροποιό λειτουργία του χρόνου, διότι έχει τη δύναμη να συγκρατεί και να ενσωματώνει το παρελθόν, να το ανελκύει από τη λήθη και να αποκαλύπτει την α-λήθειά του. Εν ολίγοις, το πνεύμα ακυρώνει την εκμηδένιση του χρόνου και τη μηδαμινότητα του παρελθόντος, διότι στο βάθος της ουσίας του αποτελεί μνήμη. Η εγελιανή φιλοσοφία του πνεύματος αποτελεί μια μεγαλειώδη και μοναδικά ολοκληρωμένη απόπειρα διαστοχασμού της ιστορικότητας. Η καντιανή διάκριση ιστορικής και ορθολογικής γνώσης υποσκάπτεται έτσι και ακυρώνεται, στο όνομα της φιλοσοφικής επίγνωσης ότι ο Λόγος και το πνεύμα δεν στηρίζονται παρά στους όρους της δικής τους ιστορικής αυτοπαραγωγής. Η φιλοσοφική συνείδηση είναι πλέον ιστορική συνείδηση - τούτο είναι το απαράγραπτο κληροδότημα της εγελιανής σκέψης. Το μεγαλύτερο δε επίτευγμα αυτής της σκέψης είναι ότι στοχάζεται την ιστορικότητα προλαμβάνοντας τα αδιέξοδα του ιστορισμού πριν καν αυτός αποκτήσει διακριτό σχήμα και υπόσταση. Οταν ο ιστορισμός ως ρεύμα της ιστορικής επιστήμης (δηλαδή ως "ιστορικός θετικισμός") εγκλωβίζεται στην αναζήτηση του επιμέρους και στη συσσώρευση ευρημάτων, όταν υποβιβάζει το νόημα σε γενετική αλληλουχία των επιμέρους γεγονότων, ο Χέγκελ έχει ήδη καταδείξει ότι συνέπεια αυτής της στάσης είναι η αυτοακύρωση του Λόγου και η παραίτηση από την προσδοκία ενότητας και νοήματος. Οταν ο ιστορισμός ως γενικότερη πνευματική και επιστημονική στάση εκλαμβάνει την ιστορικότητα και μεταβλητότητα των πνευματικών παραγωγών ως ατέλεια, συμπεραίνοντας μια έλλειψη δεσμευτικότητας και εκβάλλοντας στο σχετικισμό, ο Χέγκελ έχει ήδη καταδείξει ότι αυτό το συμπέρασμα στηρίζεται σε μια ψευδή, επίπλαστη και συγκεχυμένη αντίστιξη "αντικειμενικής" αιωνιότητας και "σχετικής" ιστορίας. Η ακύρωση της αντίθεσης ανάμεσα στην ιστορικότητα και στην αιωνιότητα βρίσκεται στον πυρήνα της εγελιανής φιλοσοφίας του πνεύματος, το οποίο είναι αιώνιο μόνο επειδή είναι ιστορικό: "Στην πραγματικότητα, αυτό που εμείς είμαστε το είμαστε και ιστορικά". Η ιστορικότητα αυτή διαπερνά και εμποτίζει ακόμα και τις φαινομενικά άχρονες έννοιες της εγελιανής Λογικής - όχι τόσο επειδή αυτές συμμετέχουν σε μια δυναμική διαδικασία παραγωγής νοήματος, όσο επειδή η ίδια η Λογική αποτελεί συγχρόνως μια κατηγοριακή ανακατασκευή της ίδιας της ιστορίας της μεταφυσικής. Το φάντασμα της "καθαρής", άχρονης ορθολογικότητας και των αιωνίων αληθειών που αναζητούσε η παραδοσιακή μεταφυσική έχει εκδιωχθεί από μια ορθολογικότητα που συγκροτεί, συγκρατεί και ενσωματώνει την ίδια την ιστορική προέλευση και παραγωγή της. Για το πνεύμα, η ιστορικότητά του δεν είναι κάτι εξωτερικό και τυχαίο, κάτι που αφήνει ανέπαφη την "ουσία" του, ούτε κάτι που αφορά απλώς την εμφάνισή του και όχι την πραγματική του υπόσταση. Αντίθετα, "ουσία" του πνεύματος είναι η δημιουργία του, είναι η εμφάνισή του: "Το πνεύμα δεν είναι κάτι που αιωρείται υπεράνω της ιστορίας, αβρόχοις ποσί, αλλά τη διυφαίνει, και μόνο αυτό την κινεί". Το Απόλυτο έχει καταστεί ουσιωδώς έγχρονο. Στη Φαινομενολογία, η πορεία του πνεύματος αποκαλύπτει μια συμπόρευση ιστορικού γίγνεσθαι και φιλοσοφικών διανοημάτων που συμπυκνώνει μέσα της ολόκληρη την εξέλιξη του ανθρώπου, της συνείδησης, της σκέψης και του πολιτισμού. Στο Τρίτο Μέρος της Εγκυκλοπαίδειας, που επιγράφεται "φιλοσοφία του πνεύματος", θα διακριθούν και θα αναπτυχθούν οι τρεις πτυχές του πνεύματος: η "υποκειμενική", η "αντικειμενική" και η "απόλυτη". Το "υποκειμενικό πνεύμα" περιλαμβάνει: α) την "ανθρωπολογία", που εξετάζει τις ιδιότητες της ανθρώπινης ψυχής σε σχέση με φυσικά, γεωγραφικά και εθνολογικά δεδομένα· β) μια "φαινομενολογία του πνεύματος", που από εισαγωγικό "Πρώτο Μέρος" έχει πλέον εκπέσει σε μικρή υποδιαίρεση του συστήματος, εξετάζοντας τις μορφές που λαμβάνει η σχέση της συνείδησης με τα αντικείμενα και με τον εαυτό της· γ) την "ψυχολογία", που εκθέτει τις "δυνάμεις" και επιμέρους δυνατότητες του ανθρώπινου πνεύματος. Επεται το "αντικειμενικό πνεύμα" (που θα αποτελέσει και το θέμα της Φιλοσοφίας του δικαίου), το οποίο πραγματεύεται: α) το αφηρημένο "δίκαιο" των προσώπων και της ιδιοκτησίας· β) την "ηθικότητα" (Moralitδt) ως αυτόνομο αυτοπροσδιορισμό της πράξης ενός έλλογου υποκειμένου· γ) το "ήθος" (Sittlichkeit) ως πραγματωμένη ελευθερία στο πλαίσιο της οικογένειας, της αστικής κοινωνίας (bόrgerliche Gesellschaft) και του κράτους. Το "απόλυτο πνεύμα", τέλος, περιλαμβάνει τις μορφές ιστορικής εξέλιξης των τριών ύψιστων μορφών ανθρώπινης δραστηριότητας: της τέχνης, της θρησκείας και της φιλοσοφίας, όπως αυτές κορυφώνονται στην κλασική ελληνική τέχνη, στον χριστιανισμό και στη φιλοσοφία των Νέων Χρόνων αντίστοιχα. Σε όλες αυτές τις μορφές και πτυχές του, το πνεύμα δεν κάνει τίποτε άλλο από το να παράγει, να διαμορφώνει και να πραγματώνει εαυτό· έχοντας αφελκυσθεί από την κατάσταση της φύσης, το πνεύμα είναι ελεύθερο. Η ελευθερία του δεν είναι "μια ιδιότητα μεταξύ πολλών άλλων", αλλά υποστασιακός προσδιορισμός του: Ολες οι ιδιότητες του πνεύματος υφίστανται μόνο μέσω της ελευθερίας, όλες τους αποτελούν μέσα για την ελευθερία, όλες αυτή μόνο αναζητούν και αναδεικνύουν". Η έννοια της ελευθερίας έχει βεβαίως την προέλευσή της στη σφαίρα της πράξης, αφορά την κίνηση και τη δραστηριότητα του πράττειν. Αποδιδόμενη στο πνεύμα, η ελευθερία το προσδιορίζει επίσης ως πράττειν, ως κίνηση και εξέλιξη, ως δυναμική διεργασία μορφοποίησης. Το πνεύμα δεν συναντά ξαφνικά την ελευθερία του, αλλά την πραγματώνει παράγοντάς την. Πρόκειται για παραγωγή που δεν πραγματώνεται άπαξ ή στιγμιαία, αλλά διαρκώς: αποτελεί αδιάλειπτη διαμεσολάβηση με το επιμέρους, διαμεσολάβηση εαυτού και ετερότητας, απείρου και πεπερασμένου. Σε έναν από τους προσδιορισμούς του, το πνεύμα περιγράφεται ως "άτομο που αποτελεί έναν κόσμο". Το πνεύμα αποτελεί έτσι εν ταυτώ ατομικότητα και καθολικότητα: πράττει και ενεργεί ελεύθερα ως άτομο, οι εκδηλώσεις της ατομικότητάς του, ωστόσο, πραγματώνονται ως πράξεις των επιμέρους υποκειμένων τα οποία ενσαρκώνουν την καθολικότητά του. Οπως κάθε μορφή ελευθερίας, έτσι και η ελευθερία του πνεύματος δηλώνει καταρχήν την έλλειψη εξωτερικής δέσμευσης και ετεροκαθορισμού. Το πνεύμα δεν υπακούει σε τίποτε άλλο εκτός από τον εαυτό του και τη δική του βούληση: "Υφίσταται μόνο ως δικό του αποτέλεσμα", και γι' αυτό είναι ελεύθερο. Επειδή δε ύψιστη πράξη του πνεύματος είναι η γνώση, ύψιστη μορφή ελευθερίας του είναι η ελευθερία της γνώσης και της συνείδησης. Το πνεύμα πράττει ελεύθερα όταν και ενόσω γνωρίζει, και δεν μπορεί να γνωρίζει τίποτε άλλο από τον ίδιο του τον εαυτό. Οπως θα δούμε και στην παγκόσμια ιστορία, η ελευθερία επικρατεί ως διεύρυνση της γνώσης του πνεύματος, δηλαδή και ως εμπλουτισμός και εμβάθυνση της γνώσης που έχει η ανθρωπότητα για τον εαυτό της, ως επαύξηση της ανθρώπινης αυτογνωσίας. Σε μία από τις πολλές σχετικές αναφορές, η ελευθερία εμφανίζεται ως "ακριβώς τούτο: ευρισκόμενο στο έτερο, κάτι βρίσκεται παρ' εαυτώ [bei sich], εξαρτάται [μόνο] από τον εαυτό του, είναι προσδιοριστικό του εαυτού του. [...] Ελευθερία υπάρχει μόνο εκεί όπου δεν υφίσταται για μένα ένα έτερον, διαφορετικό από εμένα τον ίδιο". Στο πλαίσιο μιας τέτοιας ελευθερίας, το πνεύμα δεν εκμηδενίζει βέβαια κάθε έτερον, αλλά το καθιστά ίδιον. Το πνεύμα υπερβαίνει κάθε πιθανό ή πραγματικό εμπόδιο, "εξημερώνοντάς" το και καθιστώντας το τμήμα του εαυτού του και στοιχείο της δικής του υπόστασης. Οντας παρ' εαυτώ, το πνεύμα έχει άρει κάθε αποξένωση: ό,τι κάνει του ανήκει, ό,τι του αντιτίθεται ενσωματώνεται - αφού το αντιτιθέμενο δεν μπορεί παρά να είναι εξίσου πνευματικό. Οπως βέβαια δείχνει κατεξοχήν η ίδια η παγκόσμια ιστορία, αυτή η διαδικασία καθολικής προσοικείωσης, αποτέλεσμα της αφομοιωτικής ισχύος του πνεύματος, δεν είναι ευθύγραμμη και ομαλή αλλά πλήρης αντιθέσεων και συγκρούσεων. Ωστόσο, "οι πληγές του πνεύματος επουλώνονται χωρίς να αφήνουν ουλές"· μόνο το πνεύμα παράγει πραγματική συμφιλίωση, και ως εκ τούτου μόνο το πνεύμα είναι πραγματικά παντοδύναμο. Με τα λόγια του Χανς-Γκέοργκ Γκάνταμερ: "Αναγνωρίζει στο ξένο το δικό του, το προσοικειώνεται: αυτή είναι η θεμελιώδης κίνηση του πνεύματος, του οποίου το Είναι δεν είναι παρά επιστροφή από την ετερότητα στον εαυτό του".
|
trexagireve
ΜΕΛΟΣ "Forums ESOTERICA"
13021 Μηνύματα |
Απεστάλη: 24/11/2008, 11:00:05
Και να συνεχίσουμε με τον Έγελο, που λέει ειδικά για το πνεύμα και τον χρόνο:"Αν το πνεύμα είναι κίνηση και εξέλιξη, δεν μπορεί παρά να εκτυλίσσεται εν χρόνω. Ενώ στο πεδίο της φύσης ο χρόνος είναι το αρνητικό, μια δύναμη φθοροποιός που κατακρημνίζει την ύπαρξη στη μηδαμινότητα, για το πνεύμα ο χρόνος παρέχει έναν ορίζοντα εκτύλιξης και ανάπτυξης. Αν η φθοροποιός πάροδος του αισθητού δημιουργεί το "πρόβλημα του χρόνου", η έννοια του πνεύματος αποτελεί τη "λύση" αυτού του προβλήματος. Το πνεύμα δεν κατακερματίζεται στην πολλαπλότητα των εκδηλώσεών του, δεν εξαντλείται στη μερικότητά τους, αλλά τις υπερβαίνει προάγοντας μέσω αυτών την ενότητά του. Ο χρόνος εδώ δεν αφανίζει, αλλά αποτελεί πεδίο εκδίπλωσης και εξέλιξης του πνεύματος, ορίζοντα παραγωγής νοήματος. Το πνεύμα υπερβαίνει -ακριβέστερα: αίρει- τη φθοροποιό λειτουργία του χρόνου, διότι έχει τη δύναμη να συγκρατεί και να ενσωματώνει το παρελθόν, να το ανελκύει από τη λήθη και να αποκαλύπτει την α-λήθειά του. Εν ολίγοις, το πνεύμα ακυρώνει την εκμηδένιση του χρόνου και τη μηδαμινότητα του παρελθόντος, διότι στο βάθος της ουσίας του αποτελεί μνήμη. Η εγελιανή φιλοσοφία του πνεύματος αποτελεί μια μεγαλειώδη και μοναδικά ολοκληρωμένη απόπειρα διαστοχασμού της ιστορικότητας. Η καντιανή διάκριση ιστορικής και ορθολογικής γνώσης υποσκάπτεται έτσι και ακυρώνεται, στο όνομα της φιλοσοφικής επίγνωσης ότι ο Λόγος και το πνεύμα δεν στηρίζονται παρά στους όρους της δικής τους ιστορικής αυτοπαραγωγής. Η φιλοσοφική συνείδηση είναι πλέον ιστορική συνείδηση - τούτο είναι το απαράγραπτο κληροδότημα της εγελιανής σκέψης. Το μεγαλύτερο δε επίτευγμα αυτής της σκέψης είναι ότι στοχάζεται την ιστορικότητα προλαμβάνοντας τα αδιέξοδα του ιστορισμού πριν καν αυτός αποκτήσει διακριτό σχήμα και υπόσταση. Οταν ο ιστορισμός ως ρεύμα της ιστορικής επιστήμης (δηλαδή ως "ιστορικός θετικισμός") εγκλωβίζεται στην αναζήτηση του επιμέρους και στη συσσώρευση ευρημάτων, όταν υποβιβάζει το νόημα σε γενετική αλληλουχία των επιμέρους γεγονότων, ο Χέγκελ έχει ήδη καταδείξει ότι συνέπεια αυτής της στάσης είναι η αυτοακύρωση του Λόγου και η παραίτηση από την προσδοκία ενότητας και νοήματος. Οταν ο ιστορισμός ως γενικότερη πνευματική και επιστημονική στάση εκλαμβάνει την ιστορικότητα και μεταβλητότητα των πνευματικών παραγωγών ως ατέλεια, συμπεραίνοντας μια έλλειψη δεσμευτικότητας και εκβάλλοντας στο σχετικισμό, ο Χέγκελ έχει ήδη καταδείξει ότι αυτό το συμπέρασμα στηρίζεται σε μια ψευδή, επίπλαστη και συγκεχυμένη αντίστιξη "αντικειμενικής" αιωνιότητας και "σχετικής" ιστορίας. Η ακύρωση της αντίθεσης ανάμεσα στην ιστορικότητα και στην αιωνιότητα βρίσκεται στον πυρήνα της εγελιανής φιλοσοφίας του πνεύματος, το οποίο είναι αιώνιο μόνο επειδή είναι ιστορικό: "Στην πραγματικότητα, αυτό που εμείς είμαστε το είμαστε και ιστορικά". Η ιστορικότητα αυτή διαπερνά και εμποτίζει ακόμα και τις φαινομενικά άχρονες έννοιες της εγελιανής Λογικής - όχι τόσο επειδή αυτές συμμετέχουν σε μια δυναμική διαδικασία παραγωγής νοήματος, όσο επειδή η ίδια η Λογική αποτελεί συγχρόνως μια κατηγοριακή ανακατασκευή της ίδιας της ιστορίας της μεταφυσικής. Το φάντασμα της "καθαρής", άχρονης ορθολογικότητας και των αιωνίων αληθειών που αναζητούσε η παραδοσιακή μεταφυσική έχει εκδιωχθεί από μια ορθολογικότητα που συγκροτεί, συγκρατεί και ενσωματώνει την ίδια την ιστορική προέλευση και παραγωγή της. Για το πνεύμα, η ιστορικότητά του δεν είναι κάτι εξωτερικό και τυχαίο, κάτι που αφήνει ανέπαφη την "ουσία" του, ούτε κάτι που αφορά απλώς την εμφάνισή του και όχι την πραγματική του υπόσταση. Αντίθετα, "ουσία" του πνεύματος είναι η δημιουργία του, είναι η εμφάνισή του: "Το πνεύμα δεν είναι κάτι που αιωρείται υπεράνω της ιστορίας, αβρόχοις ποσί, αλλά τη διυφαίνει, και μόνο αυτό την κινεί". Το Απόλυτο έχει καταστεί ουσιωδώς έγχρονο." Αυτος ο χρόνος κι αυτό το πνεύμα αποτελούν τμήματα του εδώ κόσμου, όπου το ουσιαστικό Πνεύμα,εποπτεύει, παρακολουθεί και ελεγχει την πορεία των αποτελεσμάτων του πνεύματος μέσα απο τον συγκεκριμένο και προσδιορισμένο, έως της ουσιαστικής αντίληψης, χρόνο..
|
trexagireve
ΜΕΛΟΣ "Forums ESOTERICA"
13021 Μηνύματα |
Απεστάλη: 24/11/2008, 18:56:21
Και αφού μιλάμε για Χέγκελ, δεν θα μπορούσα να μην κάνω σχετική αναφορά στο έργο του " Η Φαινομενολογία του πνεύματος". Αξιοσημείωτο ότι γι αυότ το βιβλίο, εκδόθηκε ειδική έκδοση απο τον Χέγκελ, που λέγεται " Εισαγωγή στην Φαινομενολογία του πνεύματος", προκειμένου να γίνει εισαγωγή στα όσα αναφέρονται στο κυρίως εργο. Ακόμη και μιας σελίδας πρότασhς, παρατηρησε ο γράφων, στην εισαγωγή, λόγω της πολυπλοκότητας αναφοράς στις ενότητες που διαπραγματεύεται...Στη Φαινομενολογία,λοιπόν, η πορεία του πνεύματος αποκαλύπτει μια συμπόρευση ιστορικού γίγνεσθαι και φιλοσοφικών διανοημάτων που συμπυκνώνει μέσα της ολόκληρη την εξέλιξη του ανθρώπου, της συνείδησης, της σκέψης και του πολιτισμού. Στο Τρίτο Μέρος της Εγκυκλοπαίδειας, που επιγράφεται "φιλοσοφία του πνεύματος", θα διακριθούν και θα αναπτυχθούν οι τρεις πτυχές του πνεύματος: η "υποκειμενική", η "αντικειμενική" και η "απόλυτη". Το "υποκειμενικό πνεύμα" περιλαμβάνει: α) την "ανθρωπολογία", που εξετάζει τις ιδιότητες της ανθρώπινης ψυχής σε σχέση με φυσικά, γεωγραφικά και εθνολογικά δεδομένα· β) μια "φαινομενολογία του πνεύματος", που από εισαγωγικό "Πρώτο Μέρος" έχει πλέον εκπέσει σε μικρή υποδιαίρεση του συστήματος, εξετάζοντας τις μορφές που λαμβάνει η σχέση της συνείδησης με τα αντικείμενα και με τον εαυτό της· γ) την "ψυχολογία", που εκθέτει τις "δυνάμεις" και επιμέρους δυνατότητες του ανθρώπινου πνεύματος. Επεται το "αντικειμενικό πνεύμα" (που θα αποτελέσει και το θέμα της Φιλοσοφίας του δικαίου), το οποίο πραγματεύεται: α) το αφηρημένο "δίκαιο" των προσώπων και της ιδιοκτησίας· β) την "ηθικότητα" (Moralitδt) ως αυτόνομο αυτοπροσδιορισμό της πράξης ενός έλλογου υποκειμένου· γ) το "ήθος" (Sittlichkeit) ως πραγματωμένη ελευθερία στο πλαίσιο της οικογένειας, της αστικής κοινωνίας (bόrgerliche Gesellschaft) και του κράτους. Το "απόλυτο πνεύμα", τέλος, περιλαμβάνει τις μορφές ιστορικής εξέλιξης των τριών ύψιστων μορφών ανθρώπινης δραστηριότητας: της τέχνης, της θρησκείας και της φιλοσοφίας, όπως αυτές κορυφώνονται στην κλασική ελληνική τέχνη, στον χριστιανισμό και στη φιλοσοφία των Νέων Χρόνων αντίστοιχα. Σε όλες αυτές τις μορφές και πτυχές του, το πνεύμα δεν κάνει τίποτε άλλο από το να παράγει, να διαμορφώνει και να πραγματώνει εαυτό· έχοντας αφελκυσθεί από την κατάσταση της φύσης, το πνεύμα είναι ελεύθερο. Η ελευθερία του δεν είναι "μια ιδιότητα μεταξύ πολλών άλλων", αλλά υποστασιακός προσδιορισμός του: Ολες οι ιδιότητες του πνεύματος υφίστανται μόνο μέσω της ελευθερίας, όλες τους αποτελούν μέσα για την ελευθερία, όλες αυτή μόνο αναζητούν και αναδεικνύουν". Η έννοια της ελευθερίας έχει βεβαίως την προέλευσή της στη σφαίρα της πράξης, αφορά την κίνηση και τη δραστηριότητα του πράττειν. Αποδιδόμενη στο πνεύμα, η ελευθερία το προσδιορίζει επίσης ως πράττειν, ως κίνηση και εξέλιξη, ως δυναμική διεργασία μορφοποίησης. Το πνεύμα δεν συναντά ξαφνικά την ελευθερία του, αλλά την πραγματώνει παράγοντάς την. Πρόκειται για παραγωγή που δεν πραγματώνεται άπαξ ή στιγμιαία, αλλά διαρκώς: αποτελεί αδιάλειπτη διαμεσολάβηση με το επιμέρους, διαμεσολάβηση εαυτού και ετερότητας, απείρου και πεπερασμένου. Σε έναν από τους προσδιορισμούς του, το πνεύμα περιγράφεται ως "άτομο που αποτελεί έναν κόσμο". Το πνεύμα αποτελεί έτσι εν ταυτώ ατομικότητα και καθολικότητα: πράττει και ενεργεί ελεύθερα ως άτομο, οι εκδηλώσεις της ατομικότητάς του, ωστόσο, πραγματώνονται ως πράξεις των επιμέρους υποκειμένων τα οποία ενσαρκώνουν την καθολικότητά του. Οπως κάθε μορφή ελευθερίας, έτσι και η ελευθερία του πνεύματος δηλώνει καταρχήν την έλλειψη εξωτερικής δέσμευσης και ετεροκαθορισμού. Το πνεύμα δεν υπακούει σε τίποτε άλλο εκτός από τον εαυτό του και τη δική του βούληση: "Υφίσταται μόνο ως δικό του αποτέλεσμα", και γι' αυτό είναι ελεύθερο. Επειδή δε ύψιστη πράξη του πνεύματος είναι η γνώση, ύψιστη μορφή ελευθερίας του είναι η ελευθερία της γνώσης και της συνείδησης. Το πνεύμα πράττει ελεύθερα όταν και ενόσω γνωρίζει, και δεν μπορεί να γνωρίζει τίποτε άλλο από τον ίδιο του τον εαυτό. Οπως θα δούμε και στην παγκόσμια ιστορία, η ελευθερία επικρατεί ως διεύρυνση της γνώσης του πνεύματος, δηλαδή και ως εμπλουτισμός και εμβάθυνση της γνώσης που έχει η ανθρωπότητα για τον εαυτό της, ως επαύξηση της ανθρώπινης αυτογνωσίας. Σε μία από τις πολλές σχετικές αναφορές, η ελευθερία εμφανίζεται ως "ακριβώς τούτο: ευρισκόμενο στο έτερο, κάτι βρίσκεται παρ' εαυτώ [bei sich], εξαρτάται [μόνο] από τον εαυτό του, είναι προσδιοριστικό του εαυτού του. [...] Ελευθερία υπάρχει μόνο εκεί όπου δεν υφίσταται για μένα ένα έτερον, διαφορετικό από εμένα τον ίδιο". Στο πλαίσιο μιας τέτοιας ελευθερίας, το πνεύμα δεν εκμηδενίζει βέβαια κάθε έτερον, αλλά το καθιστά ίδιον. Το πνεύμα υπερβαίνει κάθε πιθανό ή πραγματικό εμπόδιο, "εξημερώνοντάς" το και καθιστώντας το τμήμα του εαυτού του και στοιχείο της δικής του υπόστασης. Οντας παρ' εαυτώ, το πνεύμα έχει άρει κάθε αποξένωση: ό,τι κάνει του ανήκει, ό,τι του αντιτίθεται ενσωματώνεται - αφού το αντιτιθέμενο δεν μπορεί παρά να είναι εξίσου πνευματικό. Οπως βέβαια δείχνει κατεξοχήν η ίδια η παγκόσμια ιστορία, αυτή η διαδικασία καθολικής προσοικείωσης, αποτέλεσμα της αφομοιωτικής ισχύος του πνεύματος, δεν είναι ευθύγραμμη και ομαλή αλλά πλήρης αντιθέσεων και συγκρούσεων. Ωστόσο, "οι πληγές του πνεύματος επουλώνονται χωρίς να αφήνουν ουλές"· μόνο το πνεύμα παράγει πραγματική συμφιλίωση, και ως εκ τούτου μόνο το πνεύμα είναι πραγματικά παντοδύναμο. Με τα λόγια του Χανς-Γκέοργκ Γκάνταμερ: "Αναγνωρίζει στο ξένο το δικό του, το προσοικειώνεται: αυτή είναι η θεμελιώδης κίνηση του πνεύματος, του οποίου το Είναι δεν είναι παρά επιστροφή από την ετερότητα στον εαυτό του".
|
trexagireve
ΜΕΛΟΣ "Forums ESOTERICA"
13021 Μηνύματα |
Απεστάλη: 26/11/2008, 13:24:00
Αν δούμε τον χρόνο πέραν απο την αξία που έως τώρα του δίνουμε, τότε δείχνει κι αυτός φθαρτός,ένα όριο που μπορει να περαστεί,ανάλογα τις ενέργειες που θα χρειαστεί να γίνουν. Ειδικά στην σύγχρονη εποχή και παρά τους γρήγορους ρυθμούς ζωής... Ένα φθαρτό όριο που πολλές φορές, τυχάνει και θαυμαστών μετατροπών του που δείχνουν εκπληκτικά. Όπως όταν είναι μια έντονη για μας στιγμή...Αποδεικνύεται, κατά καιρούς, ότι ο χρόνος,είναι ένα όριο που δεν μπορεί παρά προσωρινά να κρατάει τον άνθρωπο... Απο την άλλη,βέβαια, η υπαγωγή μας στη νομοτέλεια του χρόνου, έχει να κάνει και με τη λογική μας, αφού ξαφνιαζόμαστε όταν γίνει κάτι γρηγορότερα, ή όταν γίνει κάτι ανασταλτικό....Λες κι όλα είναι ορισμένα...Στην ένταση, μας βγαίνει συναισθηματισμός, που ξεχνάει τον χρόνο.Αλλά και σε περρίπτωση που βιαζόμαστε, βλέπουμε άλημορφή του χρόνου.. Εκεί δεν τον μετράμε απλά ως διάστημα τέλεσης ενός ζητήματος, αλλά ως χρονόμετρο... Ωστόσο,στην ουσία ο χρόνος, είναι η άσκηση ενεργειών του πνεύματος, δειχνοντας την περάτωση του, αλλά χωρίς να περιορίζει το πνεύμα...Η ολοκλήρωση του χρόνου, καλύπτει το πνεύμα, δίχως να σημαίνει ότι υπάρχει ικανοποίηση του πνεύματος, αλλά των χρονικών προσδοκομένων.. Φτάνουμε έτσι να διαπιστώνουμε ότι οι χρονικές οριοθετήσεις ενεργειών του πνεύματος, αφθαίρετα νομοτελούνται, αφού η ιδιαιτερότητα της κάθε μιας, αποτελεί έναν απίθανο συνδυασμό δεδομένων... Δεν μπορεί έτσι και να υπάρχει ένας συγκεκριμένος και ορισμένος χρόνός για ενέργειες του πνεύματος, μέσω του σώματος, με αποτέλεσμα να μιλάμε για νομοτέλεια, η οποία έχει σχέση με τις δικές μας ενέργειες κι όχι τον περιορισμό του χρόνου.... Τότε βγαίνει το πνεύμα έξω απο τον χρόνο και μένει ο χρόνος, μια σειρά γεγονότων και ακολουθία επαγωγών, δίχως υπόσταση.Για να φανεί ότι ορίζεται απο το πνεύμα κι όχι ότι το χωράει, ή μπορεί να το περιορίσει ουσιαστικά... |
trexagireve
ΜΕΛΟΣ "Forums ESOTERICA"
13021 Μηνύματα |
Απεστάλη: 27/11/2008, 18:46:40
Αλλά ο χρόνος και το πνεύμα, έχουν και τον χώρο όπου κινούνται.Αυτός ο χώρος όμως, δεσμεύεται με τον χρόνο, αλλά όχι με το πνεύμα, αφού και ο χώρος ειναι περατός... Για τον άνθρωπο και τον χωροχρόνο, έχει γράψει ένα ενδιαφέρον θέμα ο σεβασμιώτατος Αθανασίος Γιέφτιτς, Πρώην Επίσκοπος Ζαχουμίου και Ερζεγοβίνης, στο βιβλίο : «ΧΡΙΣΤΟΣ Η ΧΩΡΑ ΤΩΝ ΖΩΝΤΩΝ», Εκδόσεις «ΙΝΔΙΚΤΟΣ», ΑΘΗΝΑ 2007. Πηγή: http://www.alopsis.gr/modules.php?name=News&file=article&sid=779 Πρωτοδημοσιεύθηκε στον τόμο των Πρακτικών του Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου «Επιστήμες, Τεχνολογίες αιχμής και Ορθοδοξία», Δημόκριτος, Αθήνα, 4-8 Οκτωβρίου 2000. Ανάμεσα σε άλλα λέει λοιπόν: "Πράγματι, ο άνθρωπος από την αρχή της ιστορίας του ασχολήθηκε με τον χώρο του και τον χρόνο του, και προσπάθησε να οργανώσει τον χώρο του και τον χρόνο του. Και, όπως ξέρουμε, λίγο πολύ όλοι οι άνθρωποι στην ιστορία και όλοι οι λαοί, ψάχνοντας το νόημα του χώρου και του χρόνου, τόσο για τον εαυτό τους όσο και για την ανθρώπινη κοινωνία, στενότερη ή ευρύτερη, κατέληγαν στον λατρευτικό χώρο και στον λατρευτικό χρόνο, στον ναό και στα τελούμενα σ' αυτόν. Γι' αυτό, σε κάθε σπίτι υπήρχε ορισμένος τόπος για την οικογενειακή λατρεία (π.χ. εστία) και σε κάθε πόλη τόποι κοινής λατρείας (π.χ. βωμοί, ιερά, ναοί). Αυτή ήταν η αναζήτηση των ανθρώπων, ήταν η νοσταλγία και η δίψα τους, για να προσεγγίσουν το θείον, όπως είπε ο Απόστολος Παύλος στον Άρειο Πάγο (Πράξ. 17). Κι εμείς οι χριστιανοί πιστεύουμε και το μαρτυρούμε και ομολογούμε ό 'τι στην Εκκλησία ο χώρος και ο χρόνος βρήκαν το νόημα τους. Στην Εκκλησία, ο χωρόχρονος μας είναι ένα πρόσωπο. Είναι ο Χριστός ως Θεάνθρωπος, ο Χριστός εν τη Εκκλησία και ως Εκκλησία. Οι αρχαίοι Έλληνες ασχολήθηκαν πολύ με τον τόπο, τον χώρο, ενώ οι Εβραίοι ασχολήθηκαν περισσότερο με τον χρόνο. Και στον Χριστιανισμό ενώθηκαν τα δύο αυτά ενδιαφέροντα, διότι και τα δύο είναι δημιουργήματα του Θεού, και επίσης διότι ο Κύριος ως Θεάνθρωπος ήλθε και φανερώθηκε εν τόπω και χρόνω. Και έτσι η Ορθόδοξη Εκκλησία με την εμπειρία της δίνει την μαρτυρία ότι και ο χώρος και ο χρόνος είναι για τον άνθρωπο όχι απλώς αναγκαίες φυσικές προϋποθέσεις υπάρξεως και ζωής, άλλα έχουν το νόημα και το πλήρωμα τους στον Χριστό, ο οποίος ως ο δημιουργός Θεός όλου του κόσμου μπήκε στον χώρο και στον χρόνο. Ο Χριστός με την Ενσάρκωση και Ενανθρώπηση Του εισήλθε και εχωρήθη στον χωρόχρονο μας. Ήρθε ο Θεός Δημιουργός στον χωρόχρονο, σ' αυτό το ωραίο Σύμπαν ή τα Σύμπαντα, πού ο Ίδιος εδημιούργησε. Το μνημονεύουμε κάθε βράδυ στον 103ο Ψαλμό του Εσπερινού: «ανοίξαντός Σου την χείρα, τα Σύμπαντα πλησθήσονται χρηστότητος...». Ο πατήρ Ιουστίνος (Ρopovic) είχε την συνήθεια να λέει «οι κόσμοι του Θεού» σε πληθυντικό, άλλα υπάρχει και η βιβλική και εκκλησιαστική έκφραση, οι αιώνες: «και εις τους αιώνας των αιώνων» σε πληθυντικό, πού φανερώνουν πολλούς κόσμους και αιώνες του Θεού. Όλους αυτούς εδημιούργησε ο Θεός δια του Λόγου και Γιου Του (Εβρ. 1, 2) ο οποίος, ως Δημιουργός Θεός, ήλθε και «ενεχωροχρονήθη». Και, από τότε, είναι μεγάλη η χαρά μας, χαρά να ζούμε το λογικό του κόσμου, το έλλογο του κόσμου, όπως πολλές φορές ανέφερε και διαπίστωσε ο Αϊνστάιν, αλλά ακόμη πιο μεγάλη χαρά είναι για μας ό 'τι στον κόσμο και στον χρόνο μας ήλθε και εσαρκώθη ο Θεός Λόγος και σταυρώθηκε και αναστήθηκε. Λοιπόν, πίσω από αυτό το έλλογο του κόσμου, την λογικότητά του, βρίσκεται ο προσωπικός Λόγος του Θεού, ο Θεός ως πρόσωπο. Ο άνθρωπος ως πρόσωπο είναι κατ' εικόνα του Λόγου του Θεού, του Χρίστου. Ο άνθρωπος υπάρχει και ζει μέσα στον χώρο και στον χρόνο και είναι υπαρκτικά συνδεδεμένος με τον χωρόχρονο. Έχει, όμως, ο άνθρωπος και τον εσωτερικό χρόνο να παλεύει, και εκτός και εντός του, μια ουσιαστική πάλη• αγωνίζεται έναν χωροχρονικό αγώνα. Η ζωή είναι μια πάλη, ένας αγώνας, μια άσκηση με την πρωταρχική έννοια του ορού (πού εμείς οι Σλάβοι το λέμε «podvig», δηλαδή μια προσπάθεια και αγώνας για να προχωρούμε πιο πέρα και πιο πάνω). Πολύ ωραία ο πατήρ Φλορόφσκυ περιέγραψε αυτήν την άσκηση-podvig ως ενέργεια αθλητική, ψυχοσωματική και, κυρίως, θεληματική και ελεύθερη, ως πρόοδο προς τα εμπρός, αλλά και προς τα επάνω, δηλαδή αύξηση του ανθρώπου (Εφ. 7, 15' Κολ. 2, 19). Και η επιστήμη, κατ' εμέ, είναι μια άσκηση, ένα «podvig», ένας αγώνας για να γεμίσει ο άνθρωπος τον εαυτό του και τον κόσμο γύρω του, να παλέψει με τον χώρο και τον χρόνο και μέσα του και γύρω του, να τον γνωρίσει, να τον δαμάσει, να τον γεμίσει με νόημα, αλλά και αγώνας να μην είναι δέσμιος του χώρου και του χρόνου. Είναι παράδοξο, αλλά και ο χώρος και ο χρόνος στον όποιο μας έχει θέσει και δέσει ο Θεός είναι περιορισμοί και τρόπον τινά δεσμά. Τώρα, δεν ξέρουμε ακριβώς πώς ήταν στην αρχή του κόσμου, προτού να μας δέσει η αναγκαιότητα της φύσεως του χωροχρόνου και να το εκμεταλλευτεί ο διάβολος στον υλικό χωρόχρονο, όπως θα έλεγε ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής. Δηλαδή, ο διάβολος να χρησιμοποιεί την φύση, τον χώρο και τον χρόνο και μέσω αυτών να μας πολεμάει με τα πάθη και τις αμαρτίες, «πολέμους συμπλέκων μέσω αυτών», όπως λέει ο Άγιος Μάξιμος (Ερμηνεία στον 59ο Ψαλμό). Είναι γεγονός ότι, αν και είμαστε δέσμιοι του χώρου και του χρόνου, την ίδια στιγμή, ο χώρος και ο χρόνος είναι συνθήκες ζωής, χώροι ζωής δοσμένοι από τον Θεό. Ο χώρος και ο χρόνος είναι το ενιαίο υπαρκτικό και γνωστικό context μας, το όποιο προσπαθούμε να υπερβούμε υπαρξιακά και γνωσιολογικά. Είναι χαρακτηριστικό ό,τι η αποκάλυψις του Θεού μιλάει ταυτόχρονα για την κτίση και του χώρου και του χρόνου. Αυτό πού ο Αϊνστάιν διετύπωσε με την θεωρία της σχετικότητας είναι ήδη διατυπωμένο από τον Άγιο Βασίλειο. Στην ερμηνεία του στην Εξαήμερο, ο Άγιος Βασίλειος σημειώνει με σαφήνεια ότι μαζί με τον κόσμο, δηλαδή με τον χώρο, με την ύλη, δημιουργήθηκε και ο χρόνος. (Και αυτό είναι η έμφυτη κίνησις στην κτίση, στην δημιουργία, κατά τον Άγιο Μάξιμο.) O άνθρωπος είναι ύπαρξη ενιαία, ψυχοσωματικός οργανισμός προικισμένος να οργανώνει τον χωρόχρονο, αλλά και να οργώνει μέσα του την γη της υπάρξεως του, πού βρίσκεται στη διάθεση του, δηλαδή να καλλιεργεί την ύπαρξη και έτσι να τρώει το ψωμί του. Την εντολή του Θεού στον άνθρωπο να εργάζεται την γη «εν ιδρώτι του προσώπου του», ο Άγιος Μάξιμος την ερμηνεύει ως εργασία κάτω από τον ζυγό του χώρου και του χρόνου, και έτσι να τρώει τον άρτο της θεολογίας (= της θεογνωσίας). Είναι ζυγός ο χωρόχρονος και θέλει ο άνθρωπος να ξεφύγει από αυτόν, αλλά και αγαπάει και αγκαλιάζει και τον χώρο και τον χρόνο, ενώ θέλει και να τον υπερβεί. Και τον υπερβαίνει ακόμη και σε αυτή τη ζωή, ιδίως όταν βρεθεί σε ακραίες, οριακές καταστάσεις, σε μεγάλη θλίψη, σε μεγάλο πόνο, σε μεγάλη χαρά, σε κάποια έξαρση, διότι έχει κάποια έμφυτη τάση να βγει από τα «δεσμά» αυτά. Αυτό δείχνει ότι ο άνθρωπος είναι πλασμένος για κάτι μεγαλύτερο από τον κόσμο του χωροχρόνου. Οι άγιοι της Εκκλησίας μας μαρτυρούν ότι, όταν ο άνθρωπος συναντιέται με τον Θεό, όταν ενώνεται με τον Θεό, όταν γεύεται την χάρη του Θεού, παρουσία θείας δυνάμεως, «πνευματικής ισχύος» πού λέει ο Άγιος Μάξιμος —πνευματικής δύναμης του Αγίου Πνεύματος—, όταν μεταγγίζεται με κάτι θείον, με κάτι παραπάνω από ό,τι είναι απλώς σύνοψη των δικών του ψυχοφυσικών δυνάμεων, τότε νιώθει ό 'τι ο Ζων Θεός είναι και εντός και πέραν του χωροχρόνου. Νιώθει, επίσης, ότι δεν κατάγεται ούτε παράγεται από τον χώρο και το χρόνο, δηλαδή δεν μπορεί να προέλθει ένας άνθρωπος ακόμη κι αν συνοψίσει κανείς όλη την φύση ή όλο το Σύμπαν, όλο τον χωρόχρονο• από αυτά και μόνον δεν βγαίνει ο άνθρωπος ως πρόσωπον. Ούτε μπορείς να πει κανείς ότι από μια ενδοκοσμική εξίσωση προκύπτει ο άνθρωπος και ο χώρος και ο χρόνος του. Δεν ξέρω πώς και που θα προχωρήσουν οι επιστήμες και τι θα βγάλουν ακόμη, αλλά η πείρα μου ως ανθρώπου και η πείρα των ανθρώπων μέχρι τώρα είναι ότι δεν προέρχεται ο άνθρωπος από την Φύση και μόνον. Βλασταίνει και από την φύση των ζώντων γονέων, αλλά και από άλλου, όχι άσχετα προς την φύση, διότι είναι συνδεδεμένος και σαρκωμένος στον χώρο και στον χρόνο με την όλη κτίση που είναι σάρκα μας, είναι ζωή μας. Είναι το είναι μας, η ύπαρξη μας, χρονική και χωρική. Όμως ο άνθρωπος είναι σαν βέλος («βέλος πόθου και αγάπης», λένε οι Πατέρες), πού θέλει να ξεφύγει, να υπερβεί τον χωρόχρονο, για να φτάσει πέραν και υπεράνω. Αυτή η θεόσδοτη τάση, ο δυναμισμός να υπερβαίνουμε τη φύση και να μην μένουμε δέσμιοι δικοί της, είναι η εικόνα του Θεού μέσα μας. Όχι βέβαια να απαλλαγούμε από τη φύση, από τον χώρο και τον χρόνο, αλλά, χωρίς να εγκλωβιστούμε σ' αυτά, να τα ανυψώσουμε, και να τα μεταμορφώσουμε, και να τα σώσουμε. Πολλές φορές έχω την αίσθηση ότι και η φύση μου και η ψυχή μου και το σώμα μου περιμένουν να τα λυτρώσω εγώ κι όχι να με λυτρώσουν αυτά........" Βλέπουμε έτσι, ότι εδώ που βρισκόμαστε είμαστε ώς πεδιο ασκήσεως, ο χωροχρόνος μας δεσμεύει για να εντοπίσουμε το πρόβλημα, την επηρροή που ασκεί και ελέγχει τον άνθρωπο, η ύλη του σώματος,αφού αυτή χωροχρονίζεται και περορίζεται...
|
|
Το Θέμα καταλαμβάνει 16 Σελίδες: |
|
|
|
|
ESOTERICA.gr Forums !
|
© 2010-11 ESOTERICA.gr
|
|
|
|