AUTHOR: James Meek, επιστημονικός ανταποκριτής της "The Guardian".

Ένας καθολικός ιερέας του 18ου αιώνα, ο οποίος τύφλωνε νυχτερίδες, αποκεφάλιζε φίδια και ξαναζωντάνευε μικροσκοπικά αποξηραμένα ζωύφια, ήταν το πρωτότυπο για όλα τα επακόλουθα διαβολικά επιστημονικά έργα στη βιβλιογραφία και τον κινηματογράφο, σύμφωνα με μια πρόσφατη έρευνα.

Ένας ιταλός ερευνητής και ιερέας, ο Lazzaro Spallanzani, είναι το μοντέλο που χρησιμοποιήθηκε για τον Ernst Hoffmann στην ιστορία του στα 1815 "Der Sandmann", σχετικά με έναν επιστήμονα ο οποίος δημιούργησε πανέμορφα θηλυκά ρομπότ, τα οποία οδηγούσαν νεαρούς άνδρες στην τρέλα. Ο Hoffmann έργαψε την ιστορία ένα χρόνο πριν η Mary Shelley γράψει την μεσαιωνική της νουβέλα "Frankenstein" η οποία, σήμερα, θεωρείται σαν αναφορά στην επιστημονική φαντασία. Πολύ αργότερα, ο Der Sandmann ενέπνευσε την όπερα του Offenbach, "The Tales of Hoffman", στην οποία ο επιστήμονας μετονομάστηκε σε Hoffman.

Όμως, στην πραγματική ιστορία, ο απαίσιος, παραπλανητικός επιστήμονας, όντας πανέξυπνος, λαχταρά για γνώση και παραβλέπει μπροστά στα επιτεύγματά του, τα βάσανα που προκαλεί στον αφελή, τον αποκαλούμενο Spalanzani -διαφορετικός από την πραγματική όψη του Spallanzani, αλλά μόνο κατά ένα γράμμα.

Σε ένα άρθρο στην εφημερίδα "Nature", ο ιταλός ερευνητής Paolo Mazzarello επισημαίνει πως ο πραγματικός Spallanzani, καθηγητής της φυσικής ιστορίας το Πανεπιστήμιο της Pavia, στο τέλος του 18ου αιώνα και μέλος του Βρετανικής Βασιλικής Ένωσης, αναφέρει πως έχει επιτύχει "ανάσταση μετά το θάνατο" προσθέτοντας νερό σε μικροσκοπικά αφυδατωμένα ζωύφια.

Επιστήμονες και ιερείς αρχίζουν να ενοχλούνται από τις μεταφυσικές επιπτώσεις αυτών που κάνει, και έγραψαν στον Voltaire ρωτώντας το τι πιστεύει πως συμβαίνει στις ψυχές των ζώων ενώ αυτά είναι νεκρά. "Όταν ένας άνθρωπος, όπως εσείς μου αναφέρετε, ισχυρίζεται πως έχει μετακινηθεί από το θάνατο πίσω στη ζωή, πρέπει να τον πιστεύουμε", απάντησε ο Voltaire. "Αν υπάρχει κάποιος, κύριε, που να έχει τον τρόπο να εξηγήσει αυτό το μυστήριο, αυτός είσαι εσύ".

Ο Spallanzani, ο οποίος πέθανε στα 1799, έκοβε κεφάλια από φίδια για να δει κατά πόσο μπορούν να φυτρώσουν ξανά, ανακαλύπτοντας πως τυφλωμένες νυχτερίδες μπορούσαν ακόμα να βρίσκουν το δρόμο τους στο σκοτάδι και αποκαλύπτοντας πως φυσικά χημικά μέσα στο σώμα που χωνεύουν την τροφή, υπήρξε ο πρώτος που παρατήρησε τις κυψελίδες της λευχαιμίας.

"Δεν ήταν έκπληξη πως αυτός ο ιερέας ήταν χαρακτηρισμένος, για πολλά χρόνια μετά το θάνατό του, σαν ένα μίγμα σατανικού και άγιου ύδατος, ένα θρυλικός μάγος του πειραματισμού", λέει ο Dr. Mazzarello.

"Το επιτυχημένο πρόγραμμά του για την ανακάλυψη εξετάζοντας τα έσχατα φιλοσοφικά όρια της επιστήμης του 18ου αιώνα τον ανέδειξε σε ένα πνευματικό σύμβολο της επιστημονικής διάνοιας στη διήγηση του Hoffman. Ο Hoffman έδωσε έμφαση στη σκοτεινή πλευρά του Spallanzani στην ιστορία του, η οποία είναι οπωσδήποτε φιλική στην επιστήμη. Περιέγραψε τον ήρωά του να περπατά αργά μέσα σ' ένα άδειο δωμάτιο. "Τα ίχνη του να αφήνουν ένα υπόκωφο ήχο και το πρόσωπό του να έχει, όπως οι τρεμοπαίζουσες σκιές εξαντλημένες γύρω του, ένα τρομακτικό, σαν φάντασμα, παρουσιαστικό.

Όμως, ο Christopher Frayling, πρύτανης στο "Royal College of Art" και συγγραφέας ενός βιβλίου σχετικού με το image των επιστημόνων στη μεγάλη οθόνη, λέει πως υπάρχουν άλλοι πραγματικοί ερευνητές οι οποίοι μπορούν να ειδωθούν σαν μοντέλα τρελών επιστημονικών διανοιών σε μοντέρνες ταινίες και λογοτεχνικά έργα.

Ο Konrad Deppel, ένας αλχημιστής του 16ου αιώνα, ο οποίος εργάστηκε στην πόλη του Frankenstein, και ο Andrew Crosse, ο "Μάγος της Κβαντομηχανικής", ο οποίος προκαλούσε προβλήματα και ανησυχίες στους γείτονές του στο Somerset με πρωινά ηλεκτρικά του πειράματα, έχουν υιοθετήσει σαν πρότυπο για έργα τους, επιστήμονες ήρωες.

"Σύμφωνα με μια άποψη, το θέμα οδηγεί πίσω στον Faust, στον Κήπο της Εδέμ, ή στον ελληνικό μύθο με το κουτί της Πανδώρας" λέει ο καθηγητής Frayling.

LINK: http://www.guardian.co.uk/uk_news/story/0,3604,504690,00.html