Τεύχος Nο 109
ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ - ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2003

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ:

- ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ ΕΚΔΟΤΗ

- H EΠΟΧΗ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ
Από τότε που εμφανίστηκε η εποχή της πληροφόρησης αφθονούν οι εξηγήσεις ως προς το τι είναι η πληροφορία. Πέρα από το απλό έργο τού να κάνουμε γνωστά τα πράγματα, χιλιάδες θεωρίες υφίστανται επεξεργασία γύρω από το ποια γεγονότα θα πρέπει να γίνουν γνωστά, πώς, πότε, από ποιους, με ποια μέσα Είμαστε σύμφωνοι στο ότι ο τρόπος πληροφόρησης έχει αλλάξει σημαντικά με το πέρασμα του χρόνου, όμως είναι επίσης αλήθεια ότι πάντα υπήρξαν συστήματα πληροφόρησης, αν και τα σημερινά είναι πιο γρήγορα κι έχουν μεγαλύτερη εμβέλεια. Αυτό που μένει να συζητήσουμε είναι το αν είναι πιο τέλεια, ακόμη κι αν έχουν βελτιωθεί πολύ.

Τα σημερινά μέσα έχουν αλλάξει τη μορφή, όχι όμως και το πνεύμα της πληροφόρησης. Από την εμφάνιση της τυπογραφίας μέχρι σήμερα έχουν πολλαπλασιαστεί οι δημοσιεύσεις, έχει εμφανιστεί το ραδιόφωνο, η τηλεόραση, το μαγνητόφωνο, η κασέτα, το βίντεο, το τηλέφωνο, ο υπολογιστής, το φαξ και άλλες εφευρέσεις, τόσο θαυμαστές που φαίνονται μαγικές. Είναι γεγονός ότι αυτές προσφέρουν νέες δυνατότητες. Όμως, έχει αλλάξει άραγε ο άνθρωπος που διαθέτει αυτά τα μέσα σε σχέση με εκείνους που κάποτε έτρεχαν στους δρόμους;

- ΟΙ ΜΕΓΑΛΙΘΟΙ: ΜΙΑ ΓΕΦΥΡΑ ΑΝΑΜΕΣΑ
ΣΤΟΝ ΟΥΡΑΝΟ ΚΑΙ ΤΗ ΓΗ
Όταν μιλάμε για μεγάλιθους, αμέσως έρχεται στο νου μας η εικόνα εκείνων των πελώριων πέτρινων ογκόλιθων, ελάχιστα κατεργασμένων, που καρφώνονται στο χώμα, σα να ξεφύτρωσαν από τα άδυτα της Γης. Γεννήματα ενός πανάρχαιου πολιτισμού, του οποίου η προέλευση και τα χαρακτηριστικά παραμένουν ακόμα αινιγματικά, βρίσκονται σκόρπιοι σε όλη την Ευρώπη, σε μεγάλο αριθμό, ξεκινώντας από την Πορτογαλία, Ισπανία, Βόρεια Αφρική, Βρετανία, Γαλλία, Ιταλία, Γερμανία, Ιρλανδία, Αγγλία και Σκανδιναβικές χώρες, αλλά φτάνουν και μέχρι την Ιαπωνία και την Κίνα, περνώντας από τη Ρωσία και την Ινδία, όπου συναντάμε αξιόλογα μεγαλιθικά μνημεία.

- ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ & ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΙ ΠΕΡΙΟΔΙΚΩΝ ΕΘΙΜΩΝ
ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ - ΑΝΑΣΤΕΝΑΡΙΑ
Η πρωτομαγιά είναι η ημέρα κατά την οποία νικάει η ζωή το θάνατο, η Άνοιξη τον Χειμώνα οριστικά. Γιορτάζεται με ομαδικές εξόδους στους αγρούς, με τελεστικές ενέργειες και τραγούδια. Είναι ημέρα μαγική και αντιβασκανική (Μάης-μάγια).
Παλιότερα, σε μια μικρή περιοχή κοντά στην Αγαθούπολη της Θράκης γινόταν η Τελετή των Αναστεναρίων. Αργότερα, αυτή μεταφέρθηκε και στη Μακεδονία. Το έθιμο αυτό είναι ουσιαστικά κατάλοιπο της αρχαίας Βακχικής λατρείας, αφιερωμένης στο Θεό Διόνυσο.

KΑΛΟΚΑΙΡΙ

Η ημέρα του Θερινού Ηλιοστασίου συνδέθηκε με τη γιορτή του γενεθλίου του Ιωάννη του Προδρόμου, στις 24 Ιουνίου.
Τα έθιμα του Αϊ-Γιαννιού προέρχονται από τα αρχαία έθιμα των θερινών τροπών του Ηλίου. Γι' αυτό η γιορτή αυτή ονομάζεται "του Αϊ-Γιαννιού του Λιτροπιού", ή "Λιτροπιού" ή "Αλιτροπιού". Αυτήν την ημέρα πιστεύει ο λαός ότι ο ήλιος "τρέμει και γυρίζει και είναι θαμπερός".

- FRACTALS

Ο όρος fractal πλάσθηκε από τον πολωνικής καταγωγής μαθηματικό Benoit Β. Μandelbrot από την λατινική λέξη fractus (θρυμματισμένος ή σπασμένος), για να εκφράσει την ιδέα ενός σχήματος του οποίου οι διαστάσεις δεν περιγράφονται με ακέραιο αριθμό. Στα Ελληνικά αποδόθηκε με τον όρο Μορφοκλασματική Καμπύλη.
"Η προς εαυτόν ομοιότητα" και η "χαμηλή περιεκτικότητα πληροφοριών" είναι δύο βασικά χαρακτηριστικά των fractals.

- ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
Αν ανατρέξουμε στην ετυμολογία του όρου, θα δούμε ότι η λέξη δημοκρατία προέρχεται από τις λέξεις δήμος και κρατώ. Δημοκρατία επομένως είναι εκείνο το πολίτευμα που η εξουσία βρίσκεται στα χέρια του δήμου. Μητέρα της Δημοκρατίας θεωρείται η Ελλάδα, και γι' αυτό το λόγο θα ανατρέξουμε στην αρχαία Ελλάδα, για να δούμε πώς εννοούσαν οι πρόγονοί μας το δημοκρατικό πολίτευμα. Φυσικά, η δημοκρατία και στην αρχαία Ελλάδα πέρασε από διάφορα στάδια. Εμείς όμως θα πάμε στην εποχή εκείνη που η δημοκρατία φτάνει στην ακμή της, σ' εκείνη την εποχή που πολλοί ύμνησαν, και που ακόμη και σήμερα αποτελεί πρότυπο για τα δημοκρατικά κράτη, στο χρυσό αιώνα του Περικλή.

"Λοιπόν, το όνομα του πολιτεύματος ήταν βέβαια δημοκρατία, όμως την εξουσία στην πραγματικότητα ασκούσε ο πιο άξιος πολίτης". Θουκιδίδης - Επιτάφιος

- Η ΝΕΑ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

- Η ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΑΤΖΕΝΤΑ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ

- ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ ΡΕΝΕ ΓΚΕΝΟΝ. Η ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ Ε. Π. ΜΠΛΑΒΑΤΣΚΥ
Ποιος ήταν ο Ρενέ Γκενόν; Αναφερόμενος άμεσα σε θέματα εσωτερισμού και πνευματικότητας, η σκέψη του παραμένει εντούτοις περιορισμένη σε στενούς κύκλους, ακόμη και παραμερισμένη από τους νοσταλγικούς εξτρεμιστές. Αν είναι αυτός που άνοιξε διάπλατα τις πόρτες της Ανατολής στη Δύση, είτε πρόκειται για την Ινδουιστική σκέψη είτε για την πνευματική εμπειρία του Ισλάμ, αν υπήρξε επίσης ένας μεγάλος κωδικοποιητής του εσωτερισμού που επηρέασε έντονα ένα τμήμα του μασονισμού, ήταν επίσης αυτός που απατήθηκε σοβαρά όσον αφορά την Έλενα Μπλαβάτσκυ, χωρίς να διστάσει να χρησιμοποιήσει τις πιο σκληρές λέξεις για να εκθέσει τη μεγάλη εσωτερίστρια του 19ου αιώνα, ιδρύτρια της Θεοσοφικής Εταιρείας. Πάνω σ' αυτό, η ιστορία του δίνει άδικο, καθώς δεν αρμόζει να εκθέτει κανείς αυτή τη μεγάλη ερευνήτρια της αλήθειας, αλλά να τη μνημονεύει.

- ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΣΩΤΕΡΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΟΔΥΣΣΕΙΑ ΤΟΥ ΟΜΗΡΟΥ
Πηγή: www.esoterica.gr (ειδική συνεργασία) - άρθρο on-line >>

Ένας ιδιαίτερα σημαντικός συμβολισμός στην Οδύσσεια είναι η Πηνελόπη, το σύμβολο της ψυχής. Μπορούμε να πούμε ότι η αθάνατη ψυχή του ανθρώπου, αυτή που δε χρειάζεται να εξελιχθεί γιατί είναι τέλεια, αυτή που μένει σταθερή στο κέντρο της είναι η Πηνελόπη.
Και ο άνθρωπος - Οδυσσέας, που ήδη είναι παντρεμένος μαζί της, μετά από μακροχρόνιο αποχωρισμό, τείνει να ταυτιστεί μ' αυτήν. Επιστρέφει μετά από πολλές μετενσαρκώσεις, δοκιμασίες κι εμπειρίες στην πηγή προέλευσής του, στην αθάνατη ψυχή του, στην Πηνελόπη.

- Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΩΣ ΜΕΛΕΤΗ ΘΑΝΑΤΟΥ
Η Πολιτεία του Πλάτωνα τελειώνει με την περιγραφή ενός τοπίου του Κάτω Κόσμου: "στο τέλος του ταξιδιού στον άλλο κόσμο -όπως αναφέρεται στον μύθο του Ηρός του Αρμενίου- υπάρχει μια πεδιάδα, όπου μέσα σε φοβερή και αποπνικτική ζέστη, σταματούν οι ψυχές για τελευταία φορά πριν ξανασταλούν πάνω στην γη για νέα ενσάρκωση. Όταν βραδιάζει κατασκηνώνουν στις όχθες του ποταμού Αμέλητα, που το νερό του κανένα δοχείο δεν μπορεί να το κρατήσει. Κάθε ψυχή είναι υποχρεωμένη να πιει ορισμένη ποσότητα από αυτό το νερό, μερικοί όμως δεν έχουν αρκετή φρόνηση, δεν συγκρατιούνται και πίνουν περισσότερο και τότε χάνουν κάθε ανάμνηση των προηγούμενων".

Η εικόνα αυτή συμφωνεί με μια μακριά παράδοση από όπου εμπνέεται ο Πλάτωνας. Το όνομα Αμέλητας που έδωσε ο φιλόσοφος στον υπόγειο ποταμό, δεν το ξαναβρίσκουμε πριν από την Πολιτεία σε καμία περιγραφή του κόσμου των νεκρών. Έτσι, ας αναζητήσουμε τη σημασία αυτής της λέξης, τον λόγο για τον οποίο εμφανίζεται μέσα στην Πλατωνική διήγηση, καθώς και τη σχέση που έχει με την πηγή της Λήθης, πηγή που συναντάμε στη μυστική λογοτεχνία και την οποία η ψυχή πρέπει να ξέρει να την αποφύγει, για να αντλήσει από την λίμνη της Μνημοσύνης το νερό που της χαρίζει την αθανασία και τη συντροφιά των ηρώων και των θεών, λευτερώνοντάς την από τον τροχό των γεννήσεων.

- Ο ΕΣΩΤΕΡΙΣΜΟΣ ΣΤΟΝ ΒΟΛΦΓΚΑΝΓΚ ΑΜΑΝΤΕΟΥΣ ΜΟΤΣΑΡΤ
Στη διάρκεια της σύντομης ζωής του ο Μότσαρτ δημιούργησε ένα τεράστιο σε όγκο έργο που περιλαμβάνει 15 λειτουργίες, 41 συμφωνίες, 23 κοντσέρτα για πιάνο, 130 κοντσέρτα για άλλα όργανα, 23 όπερες, λήντερ (τραγούδια) και κάπου 500 άλλα μουσικά κομμάτια. Ο Μότσαρτ έγινε μέλος της Τεκτονικής Στοάς zur Wohltdtigkeit (της Ευσπλαχνίας) στη Βιέννη το 1784 και ένα χρόνο αργότερα απέκτησε τον βαθμό του Δασκάλου Τέκτονα. Παρέμεινε στον Τεκτονισμό μέχρι το τέλος της ζωής του. Οι μυστικιστικές του όμως τάσεις και το ενδιαφέρον του για τα εσωτερικά θέματα ξεκίνησαν από τα παιδικά του χρόνια.

Ο Μαγικός Αυλός είναι ένα από τα πιο διάσημα με εσωτερικό περιεχόμενο έργα του. Είναι γεμάτο εσωτερικούς συμβολισμούς και περιγράφει τη μυητική διαδικασία. Για τον Μότσαρτ το ανθρώπινο πεπρωμένο αποτελεί μια αδιάκοπη, αν και αργή, ανάβαση προς το φως και αυτήν θέλησε να μας παρουσιάσει με το έργο του. Στην όπερα περιγράφονται οι δοκιμασίες που πρέπει να αντιμετωπίσει και να ξεπεράσει ο Παμίνος σ΄ αυτήν την αναβατική πορεία. Δοκιμασίες που συνδέονται με τη νύχτα, το σκοτάδι, το κακό, τα τέσσερα στοιχεία. Αλλά σ΄ αυτή την πορεία συναντά και τον έρωτα. Και όταν τελικά ανοίγουν οι πύλες του ναού, περνάει μέσα μαζί με τη σύντροφό του.

Υπάρχουν μελετητές που δεν καταλαβαίνουν καθόλου το έργο και το θεωρούν ένα παράξενο μίγμα από τραγικά, κωμικά και φιλοσοφικά στοιχεία. Ο ίδιος ο Μότσαρτ έλεγε ότι δεν επρόκειτο να εξηγήσει στους αδαείς το συμβολικό του περιεχόμενο.

Ο Γκαίτε, που είχε ασχοληθεί και αυτός με τον εσωτερισμό, έγραψε για το Μαγικό Αυλό: "Αρκεί να ικανοποιηθεί το κοινό με το θέμα του έργου. Από τους μυημένους δεν θα διαφύγει το υψηλό του νόημα".

- ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

- ΣΠΟΡΟΙ ΣΟΦΙΑΣ

- ΑΡΧΑΪΚΟ ΒΗΜΑ