ESOTERICA.gr - Ajahn Sumedho. "Οι τέσσερις ευγενείς αλήθειες" / Μέρος Δ΄

ΑJΑΗΝ SUΜΕDΗΟ

ΟΙ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΕΥΓΕΝΕΙΣ ΑΛΗΘΕΙΕΣ

ΜΕΡΟΣ Δ'

Από τον σεβάσμιο Αjahn Sumedho

Από το web site www.budhanet.net

Η ΤΕΤΑΡΤΗ ΕΥΓΕΝΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑ

Η τέταρτη Ευγενής Αλήθεια, όπως και οι πρώτες τρεις, έχει κι αυτή τρεις όψεις.
Η πρώτη όψη είναι "Υπάρχει το Οκταπλό Μονοπάτι", το Αtthangika Μagga, ο δρόμος πέρα από την επιθυμία. Αυτό αποκαλείται Αriya Μagga ή το Ευγενές Μονοπάτι.
Η δεύτερη όψη είναι "Αυτό το Μονοπάτι θα έπρεπε να αναπτυχθεί"
Η τελική επίγνωση στον Αrahant είναι "Αυτό το Μονοπάτι έχει πλήρως αναπτυχθεί".

Το Οκταπλό Μονοπάτι παρουσιάζεται σε μια σειρά, σε μια διαδοχή.

* Ξεκινώντας με την Ορθή Κατανόηση, Τέλεια Κατανόηση, Samma Ditthi, πηγαίνουμε στην Ορθή Φιλοδοξία, την τέλεια πρόθεση, Samma Sankappa. Αυτά τα δύο στοιχεία του μονοπατιού είναι ενοποιημένα μαζί ως Σοφία ή, στην γλώσσα Ρali, Ρanna.

Η ηθική υποχρέωση, ή αλλιώς, στην γλώσσα Ρali, Sila, ρέει από την Ρanna. Αυτή καλύπτει την Ορθή Ομιλία, την Ορθή Δράση, και τα Ορθά Μέσα Zωής, τους ορθούς πόρους ζωής. Επίσης αναφέρεται σε μια τέλεια ομιλία, τέλεια δράση, και τέλεια ζωή κοινωνική. Η πρώτη λέξη είναι Samma Vaca. Ο δεύτερος όρος είναι Samma Κammanta. Ο τρίτος όρος είναι Samma Αgiva.

Τότε εμείς έχουμε Ορθή Προσπάθεια, Ορθή Προσοχή, και Ορθή Συγκέντρωση.
(Σημ. του μετ.: Σαν προσοχή μεταφράζω τη λέξη mindfulness, που αλλιώς σημαίνει επιμέλεια, μνήμη. Το μεταφράζω σαν προσοχή, που είναι κι αυτή μια ερμηνεία, γιατί θεωρώ ότι αυτή η ελληνική λέξη είναι πιο κοντά στον αγγλικό όρο, δηλαδή "γεμάτο με νου".)
Οι λέξεις αυτές στη γλώσσα Ρali είναι: Samma Vayama, Samma Sati, Samma Samadhi, τα οποία πηγάζουν φυσικά από το Sila. Αυτά τα τρία τελευταία προωθούν μια συναισθηματική ισορροπία. Είναι σχετικά με την καρδιά, που είναι ελεύθερη από την όψη του εαυτού, από τον εγωισμό. Με Ορθή Προσπάθεια, Ορθή Προσοχή και Ορθή Συγκέντρωση, η καρδιά γίνεται αγνή, καθαρή, ελεύθερη από κηλίδες και από μολύνσεις.

Όταν η καρδιά είναι αγνή, ο νους είναι ειρηνικός. Η σοφία και η σωστή κατανόηση και η σωστή φιλοδοξία έρχονται από μια καθαρή καρδιά. Αυτό μας φέρνει πίσω από κει που ξεκινήσαμε. Τότε υπάρχουν τα στοιχεία του Ευγενούς Οκταπλού Μονοπατιού, τα οποία μπορούμε να ομαδοποιήσουμε σε τρείς τομείς.

Πρώτος τομέας είναι η Σοφία, που έχει ως όρους την Ορθή Κατανόηση και την Ορθή Φιλοδοξία.
Ο δεύτερος τομέας έχει τίτλο Ηθικότητα, Sila, και περιλαμβάνει την Ορθή Ομιλία, την Ορθή Δράση και τους Ορθούς Πόρους Zωής.
Ο τρίτος τομέας έχει σαν τίτλο Συγκέντρωση, Samadhi, και αποτελείται από την Ορθή Προσπάθεια, την Ορθή Προσοχή και την Ορθή Συγκέντρωση.

Το γεγονός ότι εμείς τα ομαδοποιούμε με αυτή τη τάξη δεν σημαίνει ότι αυτά συμβαίνουν με γραμμικό τρόπο, σε μια σειρά, ότι αυτά εμφανίζονται μαζί. Εμείς θα μπορούσαμε να πούμε σχετικά με το Οκταπλό Μονοπάτι, ότι πρώτα πρέπει να έχετε Ορθή Κατανόηση, μετά Ορθή Φιλοδοξία, κλπ... Αλλά μετά, παρουσιαζόμενα με αυτό το τρόπο, αυτό απλά μας διδάσκει να διαλογιστούμε σχετικά με τη σημασία του να παίρνουμε υπευθυνότητα γι' αυτά που λέμε κι αυτά που κάνουμε στις ζωές μας.

ΟΡΘΗ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ

Το πρώτο στοιχείο από το Οκταπλό Μονοπάτι είναι η Ορθή Κατανόηση, η οποία εμφανίζεται μέσω των επιγνώσεων της πρώτης από τις Τρεις Ευγενείς Αλήθειες.
Αν έχουμε αυτές τις επιγνώσεις, τότε έχουμε τέλεια κατανόηση του Dhamma, την κατανόηση που πηγάζει από την φράση "Όλα αυτά που είναι υποκείμενα να εμφανιστούν, είναι υποκείμενα να εξαφανιστού". Είναι τόσο απλό, έτσι ακριβώς. Εσείς δεν πρέπει να ξοδέψετε πολύ χρόνο να διαβάσετε το "Ότι είναι υποκείμενο να εμφανιστεί είναι υποκείμενο να εξαφανιστεί", αλλά παίρνει αρκετά λιγότερο για τον καθένα από μας για να γνωρίσουμε τι σημαίνουν οι λέξεις μ' ένα τρόπο μάλλον πιο βαθύ, παρά μέσω μιας εγκεφαλικής κατανόησης. Για να χρησιμοποιήσουμε απλά Αγγλικά, της καθομιλουμένης, η επίγνωση είναι κάτι που το καταλαβαίνουμε μέσα από τα σπλάχνα μας, μια τέτοια γνώση, και δεν προέρχεται από κάποιες ιδέες. Δεν είναι πλέον "Εγώ νομίζω ότι εγώ γνωρίζω"
"Εγώ νομίζω ότι εγώ γνωρίζω, αυτό μου φαίνεται λογικό, συμφωνώ μ' αυτό, μ' αρέσει αυτή η σκέψη". Αυτό το είδος της κατανόησης είναι ακόμα εγκεφαλικό, ενώ η επίγνωση είναι πολύ πιο βαθιά. Είναι πραγματικά γνωστή, η αμφιβολία δεν αποτελεί πλέον πρόβλημα.

Αυτή η βαθιά κατανόηση έρχεται από τις προηγούμενες εννέα επιγνώσεις. Έτσι υπάρχει μια σειρά, που ξεκινάει από την Ορθή κατανόηση των πραγμάτων, όπως πραγματικά είναι, και που ονομάζεται "Αυτό που είναι υποκείμενο να εμφανιστεί, είναι υποκείμενο να εξαφανιστεί", και δεν είναι εαυτός. Στη Ορθή Κατανόηση, εσείς θα παραιτηθείτε από την ψευδαίσθηση του εαυτού, η οποία συνδέεται με τις θνητές καταστάσεις. Υπάρχει ακόμα το σώμα, υπάρχουν ακόμα τα αισθήματα και οι σκέψεις, αλλά αυτά είναι ότι είναι. Δεν είναι άλλο πια μια πεποίθηση ότι εσείς είστε το σώμα σας, ή τα συναισθήματα σας ή οι σκέψεις σας. Η έμφαση είναι στο ότι τα πράγματα είναι έτσι όπως είναι. Δεν προσπαθούμε να πούμε ότι τα πράγματα δεν είναι τίποτα και δεν είναι καθόλου, ούτε ότι δεν είναι όπως είναι. Αυτά είναι ακριβώς ότι είναι και τίποτα παραπάνω. Αλλά όταν εμείς έχουμε άγνοια, όταν δεν έχουμε κατανοήσει αυτές τις αλήθειες, τείνουμε να νομίζουμε ότι τα πράγματα είναι κάτι περισσότερο από ότι είναι. Πιστεύουμε όλα τα είδη των πραγμάτων και δημιουργούμε όλα τα είδη των προβλημάτων γύρω από αυτές τις καταστάσεις, στις οποίες εμείς έχουμε εμπειρία. Έτσι η περισσότερη από την ανθρώπινη οδύνη, την απόγνωση, έρχεται από το επιπρόσθετο στοιχείο, που γεννιέται από την άγνοια.

Είναι λυπηρό να συνειδητοποιούμε και να αντιλαμβανόμαστε, πόσο πολύ δυστυχία και οδύνη και απόγνωση την ανθρωπότητας είναι βασισμένη πάνω στην ψευδαίσθηση. Η απόγνωση είναι άδεια, χωρίς νόημα. Όταν εσείς το παρατηρήσετε αυτό, αρχίζετε να αισθάνεστε μια απέραντη συμπόνια για όλα τα όντα. Πώς μπορείς να μισήσεις κάποιον, ή να του κρατήσεις κακία, ή να καταδικάσεις οποιονδήποτε, ο οποίος είναι πιασμένος σ' αυτά τα δεσμά της άγνοιας. Ο καθένας επηρεάζεται ώστε να κάνει τα πράγματα που κάνει από λάθος απόψεις που έχει για τα πράγματα. , ,

Καθώς διαλογιζόμαστε, έχουμε την εμπειρία κάποιας γαλήνης, κάποιου είδους ηρεμίας, στην οποία το μυαλό σταματάει, ο νους σταματάει και ηρεμεί. Όταν κοιτάζουμε κάτι, όπως ένα λουλούδι, με έναν ήρεμο νου, το βλέπουμε αυτό όπως πραγματικά είναι. Όταν δεν υπάρχει κάποιο γράπωμα, τίποτα να κερδίσουμε, τίποτα να απαλλαγούμε, τότε, εμείς βλέπουμε, ή ακούμε κάτι, ή έχουμε άλλη εμπειρία μέσω των αισθήσεων, είναι πραγματικά όμορφο. Δεν θέλουμε να το κριτικάρουμε, να το συγκρίνουμε, να το ζήσουμε, να το κάνουμε δικό μας. Βρίσκουμε απόλαυση και χαρά στην ομορφιά γύρω μας γιατί δεν υπάρχει ανάγκη να κάνουμε κάτι άλλο, πέρα απ' αυτό. Αυτό είναι ακριβώς όπως είναι. Η ομορφιά μας θυμίζει την καθαρότητα, την αλήθεια, και την Απόλυτη Ομορφιά. Δεν πρέπει να τη βλέπουμε σαν ένα δόλωμα, που θα μας κολλήσει σε μια ψευδαίσθηση.

Αυτά τα λουλούδια είναι εδώ για να με έλκουν. Έτσι, εγώ θα πλανευτώ απ' αυτά. Αυτό είναι το χαρακτηριστικό, από ένα είδος διαλογισμού, που γραπωνόμαστε απ' αυτόν. Όταν κοιτάζουμε ένα μέλος από το αντίθετο φύλο με καθαρή καρδιά, εκτιμούμε την ομορφιά χωρίς την επιθυμία κάποιου είδους σύνδεσης, ή κάποιου είδους κατάκτησης. Μπορούμε να απολαύσουμε την ομορφιά στους άλλους ανθρώπους, άνδρες και γυναίκες, όταν δεν υπάρχει εγωισμός, εγωιστικό ενδιαφέρον ή επιθυμία. Υπάρχει η τιμιότητα και τα πράγματα είναι όπως είναι. Αυτό είναι που εννοούμε με την απελευθέρωση ή την λέξη Vimutti, στη γλώσσα Ρali. Απελευθερωνόμαστε από αυτούς τους δεσμούς, που διαστρέφουν και διαφθείρουν την ομορφιά γύρω μας, όπως είναι τα σώματα που έχουμε. Όμως ο νους μας μπορεί να γίνει διεφθαρμένος και αρνητικός και καταπιεσμένος και βασανιστικός μ' αυτά τα πράγματα, όταν δεν κοιτάζουμε τα πράγματα όπως είναι. Αν δεν έχουμε Ορθή Κατανόηση, τότε βλέπουμε το κάθε τι μέσα από χοντρά φίλτρα και πέπλα. Η Ορθή Κατανόηση μπορεί να αναπτυχθεί μέσω του στοχασμού, χρησιμοποιώντας τη διδασκαλία του Βούδα.

Η Σούτα την οποία εξετάζουμε είναι πολύ ενδιαφέρουσα, γιατί διδάσκει να μελετάμε και να χρησιμοποιούμε την αναφορά του στοχασμού. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε επίσης άλλες Σούτας, από την Τipitaka ή αλλιώς στην Σανσκριτική Τριπιτάκα, όπως αυτές που χρησιμοποιούμε σ' αυτή τη Σούτα. Αυτή είναι νομίζω μια μαγευτική διδασκαλία για να στοχαστούμε πάνω της. Αν μπορείτε να μελετήσετε τέτοιες διδασκαλίες, μπορείτε να δείτε πολύ καθαρά την διαφορά μεταξύ των πραγμάτων όπως είναι, ως Dhamma, και την ψευδαίσθηση που τείνουμε να δημιουργήσουμε για τα πράγματα, όπως νομίζουμε ότι είναι. Αυτός είναι ο λόγος που πρέπει να κατορθώσουμε πλήρη συνειδητή επίγνωση των πραγμάτων όπως είναι. Αν υπάρχει η γνώση των τεσσάρων Ευγενών Αληθειών, τότε υπάρχει Dhamma. Με την Ορθή Κατανόηση, κάθε τι μπορεί να ειδωθεί ως Dhamma.

Για παράδειγμα, καθόμαστε εδώ. Αυτό είναι Dhamma. Δεν σκεφτόμαστε για το σώμα και το νου σαν μια προσωπικότητα, με όλες τις απόψεις και τις γνώμες και όλες τις καταστάσεις, τις σκέψεις, και τις αντιδράσεις, που έχουμε αποκτήσει μέσω της άγνοιας. Στοχαζόμαστε αυτή τη στιγμή σ' αυτό το σημείο. Αυτός είναι ο τρόπος που είναι. Αυτό είναι το Dhamma. Φέρνουμε στο νου την κατανόηση, ότι αυτή η φυσική μορφοποίηση είναι απλά Dhamma. Δεν είναι εαυτός, δεν είναι κάτι προσωπικό. Επίσης βλέπουμε την ευαισθησία αυτής της φυσικής διαμόρφωσης ως Damma περισσότερο, παρά να το παίρνουμε προσωπικά.

"Εγώ είμαι ευαίσθητος ή εγώ δεν είμαι ευαίσθητος". Ή "Εσύ δεν είσαι ευαίσθητος σαν εμένα, ποιος είναι ο πιο ευαίσθητος;". Ή "Γιατί αισθανόμαστε τόσο πόνο; Γιατί ο Θεός δημιούργησε τον πόνο; Γιατί δεν δημιούργησε απλά μόνο απόλαυση; Γιατί υπάρχει τόσο πολύ δυστυχία και πόνος στο κόσμο; Είναι άδικο, οι άνθρωποι πεθαίνουν και μεις δεν πρέπει να αποχωριζόμαστε από τους ανθρώπους που αγαπάμε. Η οδύνη είναι τρομερή."
Δεν υπάρχει Dhamma σ' αυτό, έτσι δεν είναι; Είναι όλα προσωπικές απόψεις. "Φτωχέ μου, εμένα δεν μ' αρέσει αυτό, δεν το θέλω αυτό έτσι, θέλω ασφάλεια, χαρά, απόλαυση κι όλα τα καλά του κόσμου. Δεν είναι δίκαιο που οι γονείς μου δεν ήταν Αραχάντ όταν εγώ ήρθα σ' αυτό το κόσμο. Δεν είναι δίκαιο που αυτοί ποτέ δεν επέλεξαν Αραχάντ να είναι ο πρωθυπουργός της Βρετανίας. Αν οτιδήποτε ήταν δίκαιο, θα εξέλεγαν Αραχάντ να είναι ο πρωθυπουργός της Βρετανίας".

Εγώ προσπαθώ να πάρω αυτή την αίσθηση του "Αυτό δεν είναι σωστό ή δεν είναι δίκαιο" ως ένα παραλογισμό, για να υποδείξουμε πως περιμένουμε ότι Θεός δημιούργησε το κάθε τι για μας. δημιούργησε το κάθε τι για μας, για να μας κάνει ευτυχισμένους και ασφαλείς. Αυτό είναι που συχνά οι άνθρωποι σκέφτονται, ακόμα κι αν δεν το λένε. Αλλά όταν στοχαζόμαστε, μπορούμε να δούμε ότι "Αυτός είναι ο τρόπος που είναι τα πράγματα, ο πόνος είναι έτσι κι έτσι είναι η απόλαυση. Η συνείδηση είναι μ' αυτό το τρόπο". Εμείς αισθανόμαστε, εμείς αναπνέουμε, εμείς μπορούμε να φιλοδοξούμε. Όταν στοχαζόμαστε, μελετάμε την ανθρωπότητα, έτσι όπως είναι. Δεν τα παίρνουμε πια όλα σε προσωπικό επίπεδο, ούτε κατηγορούμε οποιονδήποτε γιατί τα πράγματα δεν είναι ακριβώς όπως θα τα θέλαμε ή θα επιθυμούσαμε. Αυτός είναι ο τρόπος που είναι κι εμείς είμαστε με τον τρόπο που είμαστε.

Θα μπορούσατε να ρωτήσετε, γιατί να μην είναι όλα ακριβώς ίδια, με τον ίδιο θυμό, με την ίδια πλεονεξία, με την ίδια άγνοια, χωρίς όλες αυτές τις διαφοροποιήσεις και μεταλλαγές; Όμως ακόμα κι αν ιχνογραφήσουμε όλη την ανθρώπινη εμπειρία στα βασικά πράγματα, ο καθένας από μας έχει το δικό του Κamma, (είναι η σανσκριτική λέξη Κάρμα), για να μπορούμε να ασχοληθούμε μ' αυτό, τις δικές του έμμονες ιδέες και τάσεις. ς του έμμονες ιδέες και τάσεις, που είναι πάντοτε διαφορετικές σε ποιότητα και ποσότητα απ' αυτές κάποιου άλλου.

Γιατί δεν μπορούμε να είμαστε ακριβώς ίσοι, να έχουμε ακριβώς το ίδιο ο καθένας και να μοιάζουμε όλοι ίδιοι, σαν ένα ερμαφρόδιτο ον; Σ' έναν κόσμο σαν κι αυτόν τίποτα δεν θα έπρεπε να είναι άδικο, καμιά διαφορά δεν θα έπρεπε να επιτρέπεται, το κάθε τι θα έπρεπε να είναι απόλυτα τέλειο και δεν θα έπρεπε να υπάρχει δυνατότητα ή πιθανότητα ανισότητας. Αλλά όσο εμείς αναγνωρίζουμε το Dhamma, βλέπουμε ότι μέσα στο βασίλειο των καταστάσεων και των συνθηκών, ότι ποτέ δύο πράγματα δεν είναι ίδια. Είναι όλα αρκετά διαφορετικά, απέραντα ποικίλα, μεταλλασσόμενα, και το περισσότερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να κάνουμε τις συνθήκες και τις καταστάσεις να ταιριάζουν με τις ιδέες μας. "

Καθώς διαλογιζόμαστε, έχουμε την εμπειρία κάποιας γαλήνης, κάποιου είδους ηρεμίας, στην οποία το μυαλό σταματάει, ο νους σταματάει και ηρεμεί. Όταν κοιτάζουμε κάτι, όπως ένα λουλούδι, με έναν ήρεμο νου, το βλέπουμε αυτό όπως πραγματικά είναι. Όταν δεν υπάρχει κάποιο γράπωμα, τίποτα να κερδίσουμε, τίποτα να απαλλαγούμε, τότε, εμείς βλέπουμε, ή ακούμε κάτι, ή έχουμε άλλη εμπειρία μέσω των αισθήσεων, είναι πραγματικά όμορφο. Δεν θέλουμε να το κριτικάρουμε, να το συγκρίνουμε, να το κατακτήσουμε, να το κάνουμε δικό μας. Βρίσκουμε απόλαυση και χαρά στην ομορφιά γύρω μας γιατί δεν υπάρχει ανάγκη να κάνουμε κάτι άλλο, πέρα απ' αυτό. Αυτό είναι ακριβώς όπως είναι. Η ομορφιά μας θυμίζει την καθαρότητα, την αλήθεια, και την Απόλυτη Ομορφιά. Δεν πρέπει να τη βλέπουμε σαν ένα δόλωμα, που θα μας κολλήσει σε μια ψευδαίσθηση.

Αυτά τα λουλούδια είναι εδώ για να με έλκουν. Έτσι, εγώ θα πλανευτώ απ' αυτά. Αυτό είναι το χαρακτηριστικό, από ένα είδος διαλογισμού, που γραπωνόμαστε απ' αυτόν. Όταν εμείς κοιτάζουμε ένα μέλος από το αντίθετο φύλο με καθαρή καρδιά, εκτιμούμε την ομορφιά χωρίς την επιθυμία κάποιου είδους σύνδεσης, ή κάποιου είδους κατάκτησης. Μπορούμε να απολαύσουμε την ομορφιά στους άλλους ανθρώπους, άνδρες και γυναίκες, όταν δεν υπάρχει εγωισμός, εγωιστικό ενδιαφέρον ή επιθυμία. Υπάρχει η τιμιότητα και τα πράγματα είναι όπως είναι. Αυτό είναι που εννοούμε με την απελευθέρωση ή την λέξη Vimutti, στη γλώσσα Ρali. Απελευθερωνόμαστε από αυτούς τους δεσμούς, που διαστρέφουν και διαφθείρουν την ομορφιά γύρω μας, όπως είναι τα σώματα που έχουμε. Όμως ο νους μας μπορεί να γίνει διεφθαρμένος και αρνητικός και καταπιεσμένος και βασανιστικός μ' αυτά τα πράγματα, όταν δεν κοιτάζουμε τα πράγματα όπως είναι. Αν δεν έχουμε Ορθή Κατανόηση, τότε βλέπουμε το κάθε τι μέσα από χοντρά φίλτρα και πέπλα. Η Ορθή Κατανόηση μπορεί να αναπτυχθεί μέσω του στοχασμού, χρησιμοποιώντας τη διδασκαλία του Βούδα.

Για παράδειγμα, εμείς καθόμαστε εδώ. Αυτό είναι Dhamma. Δεν σκεφτόμαστε για το σώμα και το νου σαν μια προσωπικότητα, με όλες τις απόψεις και τις γνώμες και όλες τις καταστάσεις, τις σκέψεις, και τις αντιδράσεις, που έχουμε αποκτήσει μέσω της άγνοιας. Στοχαζόμαστε αυτή τη στιγμή σ' αυτό το σημείο. Αυτός είναι ο τρόπος που είναι. Αυτό είναι το Dhamma. Φέρνουμε στο νου την κατανόηση, ότι αυτή η φυσική μορφοποίηση είναι απλά Dhamma. Δεν είναι εαυτός, δεν είναι κάτι προσωπικό. Επίσης βλέπουμε την ευαισθησία αυτής της φυσικής διαμόρφωσης ως Dhamma περισσότερο, παρά να το παίρνουμε προσωπικά.

"Εγώ είμαι ευαίσθητος ή εγώ δεν είμαι ευαίσθητος". Ή "Εσύ δεν είσαι ευαίσθητος σαν εμένα, ποιος είναι ο πιο ευαίσθητος;". Ή "Γιατί αισθανόμαστε τόσο πόνο; Γιατί ο Θεός δημιούργησε τον πόνο; Γιατί δεν δημιούργησε απλά μόνο απόλαυση; Γιατί υπάρχει τόσο πολύ δυστυχία και πόνος στο κόσμο; Είναι άδικο, οι άνθρωποι πεθαίνουν και εμείς δεν πρέπει να αποχωριζόμαστε από τους ανθρώπους που αγαπάμε. Η οδύνη είναι τρομερή." Δεν υπάρχει Dhamma σ' αυτό, έτσι δεν είναι; Είναι όλα προσωπικές απόψεις. "Φτωχέ μου, εμένα δεν μ' αρέσει αυτό, δεν το θέλω αυτό έτσι, θέλω ασφάλεια, χαρά, απόλαυση κι όλα τα καλά του κόσμου. Δεν είναι δίκαιο που οι γονείς μου δεν ήταν Αραχάντ όταν εγώ ήρθα σ' αυτό το κόσμο. Δεν είναι δίκαιο που αυτοί ποτέ δεν επέλεξαν Αραχάντ να είναι ο πρωθυπουργός της Βρετανίας. Αν οτιδήποτε ήταν δίκαιο, θα εξέλεγαν Αραχάντ να είναι ο πρωθυπουργός της Βρετανίας".

Εγώ προσπαθώ να πάρω αυτή την αίσθηση του "Αυτό δεν είναι σωστό ή δεν είναι δίκαιο" ως ένα παραλογισμό, για να υποδείξουμε πως περιμένουμε ότι Θεός δημιούργησε το κάθε τι για μας, για να μας κάνει ευτυχισμένους και ασφαλείς. Αυτό είναι που συχνά οι άνθρωποι σκέφτονται, ακόμα κι αν δεν το λένε. Αλλά όταν στοχαζόμαστε, μπορούμε να δούμε ότι "Αυτός είναι ο τρόπος που είναι τα πράγματα, ο πόνος είναι έτσι κι έτσι είναι η απόλαυση. Η συνείδηση είναι μ' αυτό το τρόπο". Εμείς αισθανόμαστε, εμείς αναπνέουμε, εμείς μπορούμε να φιλοδοξούμε. Όταν στοχαζόμαστε, μελετάμε την ανθρωπότητα, έτσι όπως είναι. Δεν τα παίρνουμε πια όλα σε προσωπικό επίπεδο, ούτε κατηγορούμε οποιονδήποτε γιατί τα πράγματα δεν είναι ακριβώς όπως θα τα θέλαμε ή θα επιθυμούσαμε. Αυτός είναι ο τρόπος που είναι κι εμείς είμαστε με τον τρόπο που είμαστε.

Θα μπορούσατε να ρωτήσετε, γιατί να μην είναι όλα ακριβώς ίδια, με τον ίδιο θυμό, με την ίδια πλεονεξία, με την ίδια άγνοια, χωρίς όλες αυτές τις διαφοροποιήσεις και μεταλλαγές; Όμως ακόμα κι αν ιχνογραφήσουμε όλη την ανθρώπινη εμπειρία στα βασικά πράγματα, ο καθένας από μας έχει το δικό του Κamma, (είναι η σανσκριτική λέξη Κάρμα), για να μπορούμε να ασχοληθούμε μ' αυτό, τις δικές του έμμονες ιδέες και τάσεις, που είναι πάντοτε διαφορετικές σε ποιότητα και ποσότητα απ' αυτές κάποιου άλλου.

Γιατί δεν μπορούμε να είμαστε ακριβώς ίσοι, να έχουμε ακριβώς το ίδιο ο καθένας και να μοιάζουμε όλοι ίδιοι, σαν ένα ερμαφρόδιτο ον; Σ' έναν κόσμο σαν κιh αυτόν τίποτα δεν θα έπρεπε να είναι άδικο, καμιά διαφορά δεν θα έπρεπε να επιτρέπεται, το κάθε τι θα έπρεπε να είναι απόλυτα τέλειο και δεν θα έπρεπε να υπάρχει δυνατότητα ή πιθανότητα ανισότητας. Αλλά όσο εμείς αναγνωρίζουμε το Dhamma, βλέπουμε ότι μέσα στο βασίλειο των καταστάσεων και των συνθηκών, ότι ποτέ δύο πράγματα δεν είναι ίδια. Είναι όλα αρκετά διαφορετικά, απέραντα ποικίλα, μεταλλασσόμενα, και το περισσότερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να κάνουμε τις συνθήκες και τις καταστάσεις να ταιριάζουν με τις ιδέες μας. Το περισσότερο μάταιο που μπορούμε να καταφέρουμε. Προσπαθούμε να δημιουργήσουμε ο ένας τον άλλον και μια κοινωνία που να πάρει και να εφαρμόσει τις ιδέες που εμείς έχουμε για το πως πρέπει να είναι τα πράγματα. Αλλά πάντοτε τελειώνουμε με ένα συναίσθημα ματαιότητας. Με τον διαλογισμό και με τον στοχασμό συνειδητοποιούμε. Αυτός είναι ο τρόπος που είναι τα πράγματα. Έτσι πρέπει να είναι τα πράγματα, μπορούν να είναι μόνο μ' αυτό το τρόπο.

Τώρα, αυτό δεν είναι ένας μοιρολατρικός και αρνητικός στοχασμός. Δεν είναι μια στάση του τύπου "Έτσι είναι τα πράγματα και δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα σχετικά μ' αυτά", αλλά είναι μια πολύ θετική ανταπόκριση του να δεχτούμε τη ροή της ζωής όπως είναι. Ακόμα κι αν δεν είναι έτσι όπως εμείς θα θέλαμε να είναι, πρέπει να το αποδεχτούμε και να μάθουμε απ' αυτό. Είμαστε συνειδητά, νοητικά όντα, με μνήμη που συγκρατεί τα πράγματα. Έχουμε γλώσσα. Εδώ και αρκετές χιλιάδες χρόνια έχουμε αναπτύξει τον λόγο, την λογική, την διάκριση. Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να χρησιμοποιήσουμε αυτές τις ικανότητες ως εργαλεία, για να αντιληφθούμε και να πραγματώσουμε το Dhamma μάλλον, παρά σαν προσωπικά ή πρακτικά προβλήματα. Οι άνθρωποι που αναπτύσσουν την διάκριση τους, συχνά τελειώνουν με το να τη στρέφουν ενάντια στους εαυτούς τους. Γίνονται πάρα πολύ αυτοκριτικοί, κι ακόμα αρχίζουν να μισούν τους εαυτούς τους. Αυτό γίνεται γιατί οι ικανότητες διάκρισης της νοημοσύνης μας τείνουν να εστιάζονται πάνω σ' αυτό που είναι λάθος σε κάθε τι. Αυτό είναι που κάνει η διάκριση, να βλέπει πώς αυτό είναι διαφορετικό από κείνο. Γιατί το κάνεις εσύ αυτό στον εαυτό σου, πώς θα τελειώσει αυτό το πράγμα, μια τέλεια συνολική λίστα από ελαττώματα και σφάλματα, που μοιάζουν τα πάντα να είναι απόλυτα, χωρίς ελπίδα.

Όταν εμείς αναπτύσσουμε την Ορθή Κατανόηση, χρησιμοποιούμε την διάνοια και τη νοημοσύνη μας για στοχασμό και για μελέτη των πραγμάτων. Επίσης χρησιμοποιούμε την προσοχή και τη σοφία μαζί. Έτσι τώρα χρησιμοποιούμε τις ικανότητες μας για να διακρίνουμε με σοφία (στην γλώσσα Ρali είναι Vijja)μάλλον, παρά με άγνοια (στη γλώσσα Ρali είναι Αvijja)(Σημ. του μετ.: Πιθανά πρόκειται για τις λέξεις που ξέρουμε σαν Βίντια-γνώση και Αβίντια-άγνοια, στα Σανσκριτικά).

Αυτή η διδασκαλία των τεσσάρων Ευγενών Αληθειών είναι για να μας βοηθήσει να χρησιμοποιήσουμε την νοημοσύνη μας. Να χρησιμοποιήσουμε τις ικανότητες μας να στοχαστούμε και να σκεφτούμε με ένα σοφό τρόπο μάλλον, παρά με αυτοκαταστροφικό ή άπληστο τρόπο, ή τρόπο που προωθεί το μίσος.

ΣΩΣΤΗ ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ

Το δεύτερο στοιχείο από το Οκταπλό Μονοπάτι είναι Samma Sankappa. Μερικές φορές αυτό μεταφράζεται σαν Ορθή Σκέψη. Σκεφτόμενοι με το σωστό τρόπο. Όμως αυτό πραγματικά έχει μια πιο δυναμική ποιότητα, όπως η λέξη Πρόθεση ή η λέξη Διάθεση ή η λέξη Φιλοδοξία. Εμένα μ' αρέσει να χρησιμοποιώ τη λέξη Φιλοδοξία, που είναι πιο βαρυσήμαντη σ' αυτό το Οκταπλό Μονοπάτι. Γιατί εμείς πραγματικά φιλοδοξούμε. Είναι σημαντικό να δούμε ότι αυτή η φιλοδοξία δεν είναι επιθυμία. Η λέξη αυτή στη γλώσσα Ρali "Τanha" σημαίνει "Επιθυμία που προέρχεται από άγνοια", ενώ η λέξη "Sankappa" σημαίνει "φιλοδοξία που δεν προέρχεται από άγνοια".

Η φιλοδοξία φαίνεται σε μας σαν ένα είδος επιθυμίας, γιατί στα Αγγλικά χρησιμοποιούν τη λέξη "επιθυμία" (Σημ. του μετ.: Desire) για κάθε τι στη φύση, είτε είναι φιλοδοξία, είτε είναι θέληση, είτε είναι επιθυμία. Θα έπρεπε να σκεφτείτε αυτή την φιλοδοξία σαν ένα είδος Τanha, θέλοντας να γίνετε φωτισμένοι. Αλλά το Samma Sankappa έρχεται από την Ορθή Κατανόηση, βλέποντας καθαρά. Δεν είναι να θέλουμε να γίνουμε κάτι. Δεν είναι η επιθυμία να γίνουμε ένα φωτισμένο πρόσωπο. Με την Ορθή κατανόηση αυτή όλη η ψευδαίσθηση και ο τρόπος σκέψης δεν μας κάνει πλέον αίσθηση. Η φιλοδοξία είναι ένα αίσθημα, μια πρόθεση, μια στάση ή διάθεση, ή κίνηση, μέσα μας. Το πνεύμα μας ανέρχεται και δεν βουλιάζει μέσα στην απελπισία.

Όταν υπάρχει Ορθή κατανόηση, εμπνεόμαστε και φιλοδοξούμε πάνω στην Αλήθεια, στην Ομορφιά και στο Καλό. Samma Ditthi και Samma Sankappa, τα δύο αυτά αποκαλούνται Ρanna ή Σοφία και αποτελούν τον πρώτο από τους τρεις τομείς από το Οκταπλό Μονοπάτι.

Μπορούμε να μελετήσουμε. Μπορούμε να μελετήσουμε, γιατί αυτό είναι έτσι, να αισθανόμαστε δυσαρέσκεια ακόμα κι αν έχουμε το κάθε τι; Γιατί δεν είμαστε απολύτως χαρούμενοι όταν έχουμε ένα όμορφο σπίτι, ένα αυτοκίνητο, έναν ωραίο γάμο, καλά και όμορφα παιδιά, κλπ; Γιατί δεν ευχαριστιόμαστε όταν δεν έχουμε όλα αυτά τα πράγματα; Αν δεν τα έχουμε, σκεφτόμαστε "Αν εγώ είχα το καλύτερο, τότε θα ήμουν ευχαριστημένος". Αλλά δεν θα ήμασταν. Η Γη δεν είναι ένα μέρος για την ευχαρίστηση μας, ούτε υποτίθεται ότι είναι. Όταν το συνειδητοποιήσουμε αυτό, δεν θα αναζητάμε πλέον ευχαρίστηση στον πλανήτη Γη. Δεν θα έχουμε αυτή την απαίτηση. Μέχρι να αντιληφθούμε ότι αυτός ο πλανήτης δεν μπορεί να ικανοποιήσει όλες τις επιθυμίες μας, εμείς θα συνεχίζουμε να ρωτάμε "Γιατί δεν μπορεί να με κάνει ευτυχισμένο η μητέρα Γη;"

Είμαστε όλοι σαν μικρά παιδιά, που θηλάζουν τη μητέρα τους συνεχώς, προσπαθώντας να πάρουν το καλύτερο απ' αυτήν και θέλοντας να τους ανατρέφει και να τους ταΐζει και να τους κάνει να αισθάνονται ευχαριστημένοι. Αν αισθανθούμε ευχαριστημένοι, δεν θα αναρωτιόμαστε σχετικά με τα πράγματα. Ακόμη θα αναγνωρίζουμε ότι υπάρχει κάτι παραπάνω, πέρα από το έδαφος κάτω από τα πόδια μας. Υπάρχει κάτι παραπάνω, που δεν έχουμε κατανοήσει αρκετά. Έχουμε την ικανότητα να θαυμάζουμε και να μελετάμε τη ζωή, να μελετάμε το νόημα της. Αν θέλετε να γνωρίσετε το νόημα της ζωής, δεν μπορείτε να είστε ευχαριστημένοι μόνο με τον υλικό πλούτο, την άνεση και την ασφάλεια. Έτσι εμείς φιλοδοξούμε να γνωρίζουμε την Αλήθεια.

Θα έπρεπε να σκεφτείτε αυτό, που είναι ένα είδος μιας θρασύτατης επιθυμίας ή φιλοδοξίας: "Ποιος νομίζω ότι είμαι; Γέρο μου, προσπαθείς να γνωρίσεις την Αλήθεια σχετικά με κάθε τι;" Αλλά υπάρχει αυτή η φιλοδοξία. Τι έχουμε εμείς, που δεν είναι πιθανό; Θεωρήστε την αντίληψη της απόλυτης πραγματικότητας, μια απόλυτη αλήθεια, που είναι λεπτεπίλεπτη έννοια, την ιδέα του Θεού, της Αθανασίας, είναι πραγματικά μια πολύ λεπτεπίλεπτη σκέψη. Εμείς φιλοδοξούμε να γνωρίσουμε αυτή την απόλυτη αλήθεια. Η ζωική μας πλευρά μας κάνει να μη φιλοδοξούμε. Δεν θέλει να γνωρίζει οτιδήποτε έχει σχέση με τέτοιες φιλοδοξίες. Αλλά υπάρχει μέσα σε μας μια διαισθητική νοημοσύνη, που θέλει να γνωρίζει. Είναι πάντοτε μέσα μας, αλλά τείνουμε να μη την προσέχουμε, δεν την καταλαβαίνουμε, τείνουμε να την απορρίπτουμε ή να δυσπιστούμε σ' αυτήν, ειδικά οι σύγχρονοι υλιστές. Αυτοί νομίζουν ότι είναι μια φαντασία, ότι δεν είναι πραγματική.

Σχετικά με τον εαυτό μου, εγώ ήμουν πραγματικά χαρούμενος όταν συνειδητοποίησα ότι αυτός ο πλανήτης δεν είναι το πραγματικό μου σπίτι. Πάντοτε το υποψιαζόμουν. Μπορώ να θυμηθώ, ακόμα κι όταν ήμουν μικρό παιδί, σκεφτόμουν "Εγώ δεν ανήκω πραγματικά εδώ, δεν ανήκω σ' αυτό το πλανήτη". Ακόμα και πριν γίνω μοναχός, σκεφτόμουν ότι δεν κολλούσα στην κοινωνία. Για κάποιους ανθρώπους αυτό θα μπορούσε να είναι ένα νευρωτικό πρόβλημα. Αλλά επίσης θα μπορούσε να είναι και ένα είδος διαίσθησης που έχουν τα παιδιά. Όταν είσαι αθώος, ο νους σου είναι πολύ διαισθητικός. Ο νους των παιδιών είναι περισσότερο διαισθητικός προς τις μυστηριακές δυνάμεις, από ότι ο νους των ενηλίκων. Όσο μεγαλώνουμε, συνθηκολογούμε περισσότερο με τη ζωή, σκεφτόμαστε με συγκεκριμένους τρόπους κι έχουμε συγκεκριμένες ιδέες, σχετικά με το τι είναι πραγματικό και τι δεν είναι. Καθώς αναπτύσσουμε το εγώ μας η κοινωνία μας επιβάλλει το τι είναι πραγματικό και τι δεν είναι, τι είναι σωστό και τι λάθος. Και εμείς ξεκινάμε να ερμηνεύουμε τον κόσμο, μέσω αυτών των προκατειλημμένων αντιλήψεων.

Ένα πράγμα που θεωρούμε θαυμάσιο στα παιδιά, είναι ότι αυτά δεν λειτουργούν ακόμα έτσι. Αυτά βλέπουν ακόμα τον κόσμο μ' έναν διαισθητικό νου, παρά μέσα από κάποιες συνθήκες. Ο διαλογισμός είναι ένας τρόπος να αποκαταστήσουμε το νου, που μας βοηθάει να αφήσουμε τις προκατειλημμένες απόψεις που έχουμε. Συνήθως ότι είναι πραγματικό είναι απορριπτέο, ενώ ότι δεν είναι πραγματικό τραβάει όλη μας την προσοχή. Είναι αυτό που μας προκαλεί η άγνοια. Η μελέτη της ανθρώπινης φιλοδοξίας μας συνδέει με κάτι ανώτερο από το ζωικό βασίλειο ή τον πλανήτη Γη. Για μένα, αυτή η συνείδηση μοιάζει περισσότερο αληθινή, παρά η ιδέα πως ότι υπάρχει είναι εδώ, πως όταν πεθάνουμε τα σώματα μας θα σαπίσουν και δεν υπάρχει τίποτα περισσότερο απ' αυτό.

Όταν μελετάμε και παρατηρούμε το Σύμπαν στο οποίο ζούμε, βλέπουμε ότι είναι πολύ αχανές, μυστήριο και ακατανόητο για μας. Όμως όταν εμπιστευόμαστε περισσότερο το διαισθητικό μας νου, μπορούμε να είμαστε πιο δεκτικοί σε πράγματα, που έχουμε ξεχάσει ή που δεν έχουν ανοιχτεί για μας. Ανοίγουμε όταν αφήνουμε να φύγουν οι προκατειλημμένες συνθήκες και αντιδράσεις. Μπορούμε να έχουμε τις προκατειλημμένες ιδέες ότι είμαστε μια προσωπικότητα, ότι είμαστε ένας άνδρας ή μια γυναίκα, ότι είμαστε ένας Άγγλος ή ένας Αμερικάνος. Αυτά τα πράγματα μπορεί να είναι πολύ πραγματικά για μας και μπορούμε να είμαστε πολύ αναστατωμένοι ή και θυμωμένοι σχετικά μ' αυτά. Μπορεί ακόμα να θέλουμε να σκοτώσουμε ο ένας τον άλλον, εξ αιτίας αυτών των συγκεκριμένων απόψεων που έχουμε, που κρατάμε και που πιστεύουμε, πέρα από κάθε αμφιβολία. Χωρίς την σωστή φιλοδοξία και την σωστή κατανόηση ποτέ δεν μπορούμε να δούμε την αληθινή φύση αυτών των απόψεων.

ΟΡΘΟΣ ΛΟΓΟΣ, ΟΡΘΗ ΔΡΑΣΗ, ΟΡΘΟΙ ΠΟΡΟΙ ZΩΗΣ
Το Sila, το ηθικό τμήμα του Οκταπλού Μονοπατιού, αποτελείται από τον Ορθό Λόγο, την Ορθή Δράση και τους Ορθούς Πόρους Zωής, που σημαίνει να έχουμε υπευθυνότητα σχετικά με το λόγο μας, να είμαστε προσεκτικοί σχετικά με το τι κάνουμε για τα σώματα μας. Όταν εγώ είμαι προσεκτικός και γνωστικός, μιλάω μ' έναν τρόπο, που είναι κατάλληλος στον τόπο και στο χρόνο, ενεργώ και εργάζομαι σύμφωνα με το χώρο και το χρόνο.

Αρχίζουμε να αντιλαμβανόμαστε ότι πρέπει να γίνουμε προσεκτικοί σχετικά με το τι είμαστε και λέμε, αλλιώς συνεχώς πληγώνουμε τους εαυτούς μας. Αν κάνουμε ή λέμε πράγματα, που είναι αγενή ή σκληρά, υπάρχει πάντοτε ένα άμεσο αποτέλεσμα. Στο παρελθόν, εσείς θα ήσασταν ικανοί να δραπετεύσετε λέγοντας ψέματα και προκαλώντας σύγχυση στον εαυτό σας, πηγαίνοντας σε κάτι άλλο, όπου δεν χρειάζεται να σκέφτεστε για τα προηγούμενα. Θα μπορούσατε να ξεχάσετε όλα αυτά τα πράγματα για λίγο, μέχρι που εμπειρικά κάτι θα συνέβαινε και θα σας επέστρεφε πίσω σ' αυτές τις ιδέες. Αλλά αν εσείς εξασκήσετε το Sila, τα πράγματα φαίνονται να έρχονται αμέσως πίσω. Ακόμα, όταν μεγαλοποιείτε κάτι, λέτε "Αυτό δεν θα έπρεπε να μεγαλοποιηθεί, θα έπρεπε να είσαι πιο προσεκτικός".

Εγώ είχα αυτή τη συνήθεια της μεγαλοποίησης των πραγμάτων. Είναι μέρος της κουλτούρας μας. Μοιάζει απολύτως κανονικό, αλλά όταν γίνεσαι γνώστης αυτού του πράγματος, το αποτέλεσμα, ακόμα κι αυτού του λεπτού ψέματος ή του κουτσομπολιού, είναι άμεσο, γιατί εσύ είσαι απόλυτα ανοιχτός, τρωτός κι ευαίσθητος. Έτσι, όταν είσαι προσεκτικός σχετικά με το τι κάνεις, συνειδητοποιείς ότι είναι πολύ σημαντικό να είσαι υπεύθυνος για το τι λες και το τι κάνεις.

Η παρόρμηση να βοηθήσεις κάποιον είναι ένα ικανό Dhamma, ένα επιδέξιο Dhamma. Βλέπεις κάποιον να πέφτει στο πάτωμα και να λιποθυμά, τότε το επιδέξιο Dhamma βγαίνει μέσα από το νου σου και λέει "Βοήθησε αυτό το άτομο". Και πηγαίνεις να τον βοηθήσεις και να επαναφέρεις τις αισθήσεις του. Αν αυτό το κάνεις με άδειο νου, όχι από μια προσωπική επιθυμία ή κέρδος, αλλά μόνο από συμπόνια, γιατί αυτό είναι το σωστό για να κάνεις, τότε απλά κάνεις ένα επιδέξιο Dhamma. Δεν είναι ένα προσωπικό Κamma, δεν είναι δικό σου. Αν εσύ όμως το κάνεις από επιθυμία να κερδίσεις κάτι ή να εντυπωσιάσεις τους άλλους ανθρώπους, ή γιατί το πρόσωπο είναι πλούσιο και περιμένεις κάποια ανταμοιβή για τη δράση σου, τότε, ακόμα κι αν η πράξη είναι καλή, εσύ κάνεις μια προσωπική σχέση μ' αυτό, κι αυτό ενδυναμώνει την αίσθηση του εαυτού. Όταν εμείς κάνουμε καλά έργα από προσοχή και σοφία μάλλον, παρά από άγνοια, τότε κάνουμε καλό Dhamma, χωρίς προσωπικό Κamma.

Η μοναστική τάξη, που εγκαθιδρύθηκε , έτσι ώστε άντρες και γυναίκες να μπορούν να ζήσουν μια αναμάρτητη ζωή, που να είναι απόλυτα άμεμπτη, έχει δοθεί από το Βούδα. Ως ένας Βhikkhu ζεις σ' ένα συνολικό σύστημα από κανόνες που εξασκείς και από πειθαρχία. Όταν ζεις κάτω απ' αυτή τη πειθαρχία, ακόμα και η δράση σου ή ο λόγος σου είναι προσεκτικά, τουλάχιστον δεν αφήνουν δυνατές εντυπώσεις. Δεν μπορείς να έχεις λεφτά, έτσι δεν μπορείς να πάς κάπου που θα ήθελες, πρέπει να είσαι άγαμος, πρέπει να ζεις από ελεημοσύνη και δεν πρέπει να σκοτώνεις ζώα. Ακόμα, δεν μπορείς να μαζέψεις λουλούδια ή φύλλα ή να κάνεις μια δράση που θα μπορούσε να πληγώσει τη φυσική ροή των πραγμάτων. Είσαι αποκλειστικά αβλαβής.

Στην πραγματικότητα, στην Ταϊλάνδη, εμείς έπρεπε να μεταφέρουμε νερό με στραγγιστήρι, για να μπορούμε να φιλτράρουμε κάθε είδος ζωντανού πλάσματος μέσα στο νερό, όπως ένα κουνούπι, κι έτσι να το απελευθερώνουμε. Ήταν τελείως ασυγχώρητο να σκοτώνεις εκ προθέσεως. Έχω ζήσει κάτω απ' αυτό το κανόνα για 25 χρόνια μέχρι τώρα, και πραγματικά δεν έχω κάνει κάποια βαριά καρμική πράξη. Κάτω απ' αυτή τη πειθαρχία, ζει κανείς χωρίς να βλάπτει, με πολύ υπεύθυνο τρόπο. Ίσως το πιο δύσκολο μέρος είναι αυτό που αφορά το λόγο. Οι συνήθειες της ομιλίας είναι οι πιο δύσκολες να σπάσουν και να αφεθούν, αλλά κι αυτές μπορούν να απορριφτούν. Με το στοχασμό και τη μελέτη μπορεί κανείς να ξεκινήσει να βλέπει αυτή τη δυσάρεστη κατάσταση, του να λέει ανόητα πράγματα ή να φλυαρεί ή να κουβεντιάζει χωρίς κάποιο πραγματικό λόγο.

Για τον απλό κόσμο, οι Ορθοί Πόροι Zωής είναι κάτι που αναπτύσσεται καθώς γνωρίζουμε τις προθέσεις μας γι' αυτό που κάνουμε. Μπορείτε να αποφύγετε να πληγώσετε εσκεμμένα άλλα όντα με το να ζείτε μ' έναν αβλαβή και ευγενικό τρόπο.

Επίσης, μπορείτε να προσπαθήσετε να αποφύγετε τους Ορθούς Πόρους Zωής, που μπορεί να προκαλέσουν τους άλλους ανθρώπους να γίνουν εξαρτημένοι από ναρκωτικά, ποτό, ή κάτι που μπορεί να κάνει πιο επισφαλή την οικολογική ισορροπία του πλανήτη.

Έτσι αυτά τα τρία, Ορθή Δράση, Ορθός Λόγος, και Ορθοί Πόροι Zωής, ακολουθούν την Σωστή Κατανόηση και την Τέλεια Γνώση. Αρχίζουμε να αισθανόμαστε ότι θέλουμε να ζούμε μ' έναν τρόπο που να είναι ευλογία στον πλανήτη, ή τουλάχιστον να μη τον βλάπτει. Η Ορθή Κατανόηση και η Ορθή Φιλοδοξία έχουν μία σαφή επιρροή σ' οτιδήποτε κάνουμε και λέμε. Έτσι, η Ρana, η Σοφία, οδηγεί στο Sila, δηλαδή στον Ορθό Λόγο, στην Ορθή Δράση και στους Ορθούς Πόρους Zωής. Η Sila αναφέρεται στους τρόπους και στις δράσεις. Με τη Sila αναχαιτίζουμε τη σεξουαλική μας παρόρμηση ή την βίαιη χρήση του σώματος. Δεν τα χρησιμοποιούμε αυτά για να κλέβουμε ή να σκοτώνουμε. Μ' αυτό το τρόπο, η Ρana και η Sila δουλεύουν μαζί, σε μια τέλεια αρμονία.

ΟΡΘΗ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ, ΟΡΘΗ ΠΡΟΣΟΧΗ ΚΑΙ ΟΡΘΗ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ
Η Ορθή Προσπάθεια, η Ορθή Προσοχή και η Ορθή Συγκέντρωση αναφέρονται στο πνεύμα σου και στη καρδιά σου.

Όταν σκεφτόμαστε σχετικά με το πνεύμα, δείχνουμε ότι είναι στο κέντρο του στήθους, στην καρδιά. Έτσι, έχουμε Ρana στο κεφάλι, Sila στο σώμα, και Samanthi στη καρδιά. Έτσι, μπορείς να χρησιμοποιήσεις το σώμα σου σαν ένα είδος χάρτη για το Οκταπλό Μονοπάτι. Αυτά τα τρία είναι ενοποιημένα, δουλεύουν μαζί, για την πραγμάτωση και την υποστήριξη του ενός από το άλλο, σαν ένας τρίποδας. Το καθένα δεν είναι κυρίαρχο στο άλλο και δεν εκμεταλλεύεται ή απορρίπτει κανένα. Η Σοφία, από τη σωστή κατανόηση και τη σωστή πρόθεση ή φιλοδοξία, μετά η Ηθικότητα, που είναι ορθή προσπάθεια, ορθή προσοχή και ορθή συγκέντρωση, ισορροπημένος ήρεμος νους, η συναισθηματική γαλήνη.

Η γαλήνη είναι εκεί όπου τα αισθήματα είναι ισορροπημένα, υποστηρίζοντας το ένα το άλλο. Δεν είναι όταν ανεβοκατεβαίνουν. Υπάρχει μια αίσθηση ευδαιμονίας, που βγαίνει από τη γαλήνη. Εκεί υπάρχει μια τέλεια αρμονία μεταξύ της διάνοιας, των ενστίκτων και των συναισθημάτων. Αυτά υποστηρίζονται από κοινού, βοηθώντας το ένα το άλλο. Δεν είναι πλέον συγκρουόμενα ή προσπαθώντας να μας πάρουνε στα άκρα, αλλά εξαιτίας αυτού αρχίζουμε να αισθανόμαστε μια εξαιρετική ηρεμία στο νου μας. Υπάρχει μια αίσθηση ησυχίας και ειρήνης που πηγάζει από το Οκταπλό Μονοπάτι, μια αίσθηση συναισθηματικής ισορροπίας. Αισθανόμαστε περισσότερο ήσυχοι, πέρα από μια αίσθηση ανησυχίας, έντασης ή συναισθηματικών συγκρούσεων. Υπάρχει διαύγεια, ειρήνη, ησυχία, γνώση. Αυτή η επίγνωση του Οκταπλού Μονοπατιού θα έπρεπε να αναπτυχθεί. Αυτό είναι το Βhavana.

Αυτή η ηρεμία και η ησυχία, αν την εξερευνήσετε, δεν είναι ικανοποιητική ηρεμία. Υπάρχει κάτι που χάνεται, διότι αυτή εξαρτάται από μια τεχνική. Είναι εξαρτημένη από κάτι που, ακόμα κι αυτό, αρχίζει και τελειώνει. Ότι κι αν γίνεσαι, γίνεσαι προσωρινά, γιατί το γίγνεσθαι είναι μια διαδικασία αλλαγής. Δεν είναι μια μόνιμη συνθήκη για κατάσταση. Έτσι ότι και να γίνεις, θα πάψεις να είσαι. Δεν είναι η απόλυτη πραγματικότητα. Δεν έχει σημασία πόσο ψηλά μπορείς να συγκεντρωθείς, αυτό πάντα θα είναι μια ανικανοποίητη κατάσταση. Ο διαλογισμός Σαμάθα παίρνει σε λαμπρές και υψηλές εμπειρίες το νου σου, αλλά όλες έχουν ένα τέλος. Μετά μπορείς να κάνεις πρακτική στη Vipassana με διαλογισμό για άλλη μια ώρα, μόνο με προσοχή και αφήνοντας πέρα οτιδήποτε, και δεχόμενος την αβεβαιότητα, την ησυχία και την παύση των καταστάσεων. Το αποτέλεσμα είναι ότι θα αισθανθείς ήρεμος μάλλον, παρά ήσυχος και αυτή η ηρεμία είναι μια τέλεια ηρεμία, είναι πλήρης. Δεν είναι μια ησυχία από το Σαμάθα, το οποίο έχει πάντα κάτι το ατελές και ανικανοποίητο, ακόμα και στις καλύτερες στιγμές. Η αντίληψη αυτής της εξαφάνισης και της παύσης, καθώς αναπτύσσεται και καταλαβαίνει κανείς όλο και περισσότερο, οδηγεί σε μια αληθινή ηρεμία, μη προσκόλληση και Νibana. Έτσι, Σαμάθα και Vipassana, είναι οι δύο διαστάσεις του διαλογισμού. Η μία αναπτύσσεται σε καταστάσεις συγκέντρωσης του νου πάνω σε εξευγενισμένα αντικείμενα, που βρίσκονται στη συνείδηση και γίνονται πιο εξευγενισμένα μέσω της συγκέντρωσης. Αλλά όντας εξαιρετικά εξευγενισμένα, και με μια τρομερή διανοητική διάσταση, σε κάνουν να γεύεσαι μια μεγάλη ομορφιά, κι έτσι κάνουν το κάθε τι τραχύ και αβάσταχτο, εξαιτίας της προσκόλλησης σ' αυτό που είναι ραφιναρισμένο κι εξευγενισμένο. Οι άνθρωποι που έχουν αφιερώσει τις ζωές τους σ' αυτή τη λεπτότητα και την εκλέπτυνση, θα βρουν τη ζωή μάταια και φοβερή, όταν δεν θα μπορούν να διατηρήσουν τέτοια υψηλά στάνταρ.

ΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ

Αν αγαπάτε τη λογική σκέψη και είστε προσκολλημένοι σε ιδέες και αντιλήψεις, τότε γίνεται να περιφρονήσετε τα συναισθήματα. Μπορείτε να παρατηρήσετε αυτή τη τάση, αν αρχίζετε να νιώθετε συναισθήματα, και λέτε "Εγώ θα το πάψω αυτό, δεν θέλω να αισθάνομαι τέτοια πράγματα". Δεν σας αρέσει να συναισθάνεστε οτιδήποτε, διότι μπορείτε να φτάσετε σε ένα είδος υψηλής και καθαρής διανόησης και απολαμβάνετε τη λογική σκέψη. Ο νους απολαμβάνει τον τρόπο της λογικής και του ελέγχου, τον τρόπο που σας δίνει νόημα. Είναι τόσο καθαρός, κομψός και ακριβής, σαν τα μαθηματικά. Αλλά τα συναισθήματα βρίσκονται παντού, σ' όλο το χώρο, έτσι δεν είναι; Δεν είναι ακριβή, δεν είναι κομψά, μπορούν εύκολα να σας βγάλουν εκτός ελέγχου. Έτσι η συναισθηματική φύση είναι συχνά περιφρονημένη, την φοβόμαστε.

Για παράδειγμα, οι άντρες αισθάνονται φοβισμένοι με τα συναισθήματα τους, γιατί τους έχουν κάνει να πιστεύουν ότι οι άνδρες δεν κλαίνε. Τουλάχιστον στη γενιά μου, μας έλεγαν ότι τα παιδιά δεν πρέπει να κλαίνε, κι έτσι εμείς προσπαθούσαμε να ζήσουμε σύμφωνα με τα πρότυπα που μας λέγανε ότι πρέπει να ζούμε. Αυτοί θα λέγανε "Εσύ είσαι αγόρι" . Κι έτσι εμείς προσπαθούσαμε να γίνουμε όπως οι πατεράδες μας λέγανε ότι πρέπει να είμαστε.

Οι ιδέες της κοινωνίας επηρεάζουν το νου μας, και εξαιτίας αυτού βρίσκουμε τα συναισθήματα πολύ στενάχωρα. Εδώ στην Αγγλία, οι άνθρωποι αισθάνονται καταπίεση από τα συναισθήματα, και γενικά τα αποφεύγουν. Αν γίνει κάποιος λίγο πιο συναισθηματικός, τότε θεωρούν ότι είναι μάλλον Ιταλός, ή κάποιας άλλης τέτοιας εθνικότητας. Αν είστε πολύ λογικός και θέλετε να σχεδιάζετε το κάθε τι, τότε δεν μπορείτε να ξέρετε τι κάνουν οι άνθρωποι όταν γίνονται συναισθηματικοί. Αν κάποιος αρχίσει να κλαίει, τότε εσείς λέτε "Τι υποτίθεται ότι πρέπει να κάνω εγώ τώρα;". Ίσως πείτε "Έλα, να χαρείς, είναι όλα εντάξει, αγαπητέ μου, όλα θα είναι πολύ καλά, δεν υπάρχει λόγος για να κλαις." Αν εσείς είστε προσκολλημένοι σε λογικές σκέψεις, τότε θα τείνετε να τα διαλύσετε αυτά με τη λογική. Αλλά τα συναισθήματα δεν ανταποκρίνονται στη λογική. Συχνά, αντιδρούν στη λογική, αλλά δεν ανταποκρίνονται σ' αυτήν. Το συναίσθημα είναι ένα πολύ ευαίσθητο πράγμα, δουλεύει μ' έναν τρόπο, που πολλές φορές δεν κατανοούμε. Αν ποτέ δεν έχουμε μελετήσει ή δοκιμάσει να κατανοήσουμε τι είναι να αισθανόμαστε στη ζωή, κι αν πραγματικά δεν είμαστε ανοιχτοί και δεν επιτρέπουμε στους εαυτούς μας να είναι ευαίσθητοι, τότε οι συναισθηματικές καταστάσεις μας φοβίζουν και μας στεναχωρούν. Δεν θέλουμε να ξέρουμε τι είναι όλα αυτά, γιατί έχουμε απωθήσει και απορρίψει αυτές τις πλευρές του εαυτού μας.

Στα δέκατα τρίτα γενέθλια μου, αντιλήφθηκα ότι ήμουν συναισθηματικά μη ανεπτυγμένος άνθρωπος. Ήταν σημαντικά γενέθλια για μένα. Αντιλήφθηκα ότι ήμουν σε πλήρη ανάπτυξη, ώριμος άνδρας. Δεν θεωρούσα τον εαυτό μου νέο, αλλά την ίδια στιγμή, συναισθηματικά πίστευα ότι ήμουν έξι χρόνων. Πραγματικά, δεν είχα αναπτυχθεί σ' αυτό το επίπεδο πάρα πολύ. Ακόμα κι αν μπορούσα να διατηρήσω αυτό το είδος της αξιοπρέπειας και της παρουσίας ενός ώριμου ανθρώπου στην κοινωνία, δεν αισθανόμουν πάντοτε μ' αυτό το τρόπο. Είχα ακόμα δυνατά και άλυτα συναισθήματα και φόβους στο νου μου. Είχε γίνει φανερό ότι εγώ είχα να κάνω σχετικά μ' αυτά που λέγαμε, καθώς η σκέψη ότι εγώ θα έπρεπε να ξοδέψω το υπόλοιπο της ζωής μου σε μια συναισθηματική ηλικία των έξι ετών, ήταν μια αρκετά θλιβερή προοπτική.

Σ' αυτό είναι που οι περισσότεροι από μας, στη κοινωνία μας, έχουν κολλήσει. Για παράδειγμα, η Αμερικανική κοινωνία δεν σας επιτρέπει να αναπτυχθείτε συναισθηματικά, να ωριμάσετε. Δεν κατανοεί αυτή την ανάγκη καθόλου. Έτσι δεν προωθεί κάποιες τελετές του περάσματος από την εφηβεία στην ανδρική ηλικία. Η κοινωνία δεν προωθεί αυτό το είδος εισαγωγής σ' έναν κόσμο ωριμότητας. Περιμένετε να είστε ανώριμοι για το σύνολο της ζωής σας. Υποτίθεται ότι λειτουργείτε ώριμα, αλλά δεν περιμένετε να είστε ώριμοι. Συνεπώς, πολύ λίγοι άνθρωποι είναι. Τα συναισθήματα δεν κατανοούνται ή λύνονται πραγματικά. Οι τάσεις της παιδικής ηλικίας είναι απωθημένες μάλλον, παρά αναπτυγμένες στην ωριμότητα.

Αυτό που κάνει ο διαλογισμός είναι να προσφέρει μια ευκαιρία να ωριμάσεις στον συναισθηματικό επίπεδο. Η τέλεια συναισθηματική ωριμότητα θα μπορούσε να είναι Samma Vayama. Αυτό είναι ο στοχασμός. Εσείς δεν θα το βρείτε αυτό σε κάποιο βιβλίο, αυτό είναι μόνο για σας, για να το μελετήσετε. Η τέλεια συναισθηματική ωριμότητα περικλείει Ορθή Προσπάθεια, Ορθή Προσοχή και Ορθή Συγκέντρωση. Είναι παρούσα όταν κάποιος δεν πιάνεται από διακυμάνσεις κι από περιπέτειες, όταν κάποιος έχει αρμονία και καθαρότητα και διαύγεια και είναι ικανός να είναι δεκτικός και ευαίσθητος.

ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΟΠΩΣ ΑΥΤΑ ΕΙΝΑΙ

Με την Ορθή Προσπάθεια μπορεί να υπάρχει ένα ψύχραιμο είδος αποδοχής μιας κατάστασης μάλλον, παρά ο πανικός που έρχεται με το να σκέφτεσαι "Αυτό εξαρτάται από μένα, το να είναι ο καθένας σωστός", να κάνετε οτιδήποτε σωστό και να λύνετε του καθενός τα προβλήματα. Εμείς κάνουμε το καλύτερο που μπορούμε, αλλά επίσης συνειδητοποιούμε ότι δεν εξαρτάται από μας να κάνουμε το κάθε τι και να το κάνουμε σωστό.

Κάποτε, όταν εγώ ήμουν στο Wat Ρah Ρong με τον Αgahn Chah, μπορούσα να δω ένα σωρό πράγματα που πηγαίνανε λάθος στο μοναστήρι. Έτσι, πήγα σ' αυτόν και του είπα: "Αυτά τα πράγματα πηγαίνουν λάθος, πρέπει να κάνεις κάτι σχετικά μ' αυτό". Αυτός με κοίταξε και μου είπε: "Ω, υποφέρεις πολύ, Sumedho, υποφέρεις πολύ, αυτό θα αλλάξει". Σκέφτηκα ότι αυτός δεν ενδιαφέρεται, ότι αυτό το μοναστήρι, όπου αφοσιώθηκε σ' όλη του τη ζωή το αφήνει να βουλιάξει.

Αλλά αυτός είχε δίκιο. Μετά από λίγο καιρό τα πράγματα άρχισαν να αλλάζουν και με το να αντέχουν τα πράγματα οι άνθρωποι άρχισαν να βλέπουν τι πήγαινε λάθος.

Μερικές φορές πρέπει να αφήσουμε τα πράγματα να βουλιάξουνε, έτσι ώστε οι άνθρωποι να δουν και να έχουν την εμπειρία απ' αυτό. Μετά μπορούμε να μάθουμε πως μπορούμε να τα ξανασηκώσουμε και να τα κάνουμε έτσι όπως πρέπει να είναι. Καταλαβαίνετε τι εννοώ; Μερικές φορές οι καταστάσεις στη ζωή μας είναι μ' αυτό το τρόπο. Δεν υπάρχει τίποτε που μπορούμε να κάνουμε και να επιτρέψουμε να γίνει μ' αυτό το τρόπο. Ακόμα, αν αυτά πηγαίνουνε λάθος, εμείς επιτρέπουμε να πάνε λάθος. Αλλά αυτό δεν είναι μοιρολατρικό ή κάτι αρνητικό που κάνουμε. Είναι ένα είδος υπομονής, θέλοντας να αντέξουμε σε κάτι, επιτρέποντας το να αλλάξει φυσικά μάλλον, παρά εγωιστικά να προσπαθήσουμε να το υποστηρίξουμε, να το καθαρίσουμε, λόγω μιας αποστροφής και αντιπάθειας προς την αταξία. Μετά, όταν οι άνθρωποι πατάνε τα κουμπιά μας, εμείς δεν θα είμαστε πάντα προσβεβλημένοι, πληγωμένοι ή αναστατωμένοι από τα πράγματα που συμβαίνουν ή συντετριμμένοι και κατεστραμμένοι από πράγματα που λένε ή κάνουν οι άνθρωποι.

Ένα άτομο που γνωρίζω, τείνει να μεγαλοποιεί το κάθε τι. Αν κάτι πάει στραβά σήμερα, θα πει: "Είμαι τελείως και απολύτως συντετριμμένος". Όταν συμβαίνει αυτό, τελικά συνειδητοποιώ ότι είναι μάλλον ένα μικρό πρόβλημα που εμφανίστηκε. Όμως το μυαλό αυτού του ατόμου μεγαλοποιεί κάθε τι, το προεκτείνει κι αυτό το μικρό πράγμα μπορεί να καταστρέψει τελείως τη μέρα του. Όταν εμείς το βλέπουμε αυτό, θα έπρεπε να καταλαβαίνουμε ότι υπάρχει μια μεγάλη ανισορροπία, γιατί τα μικρά πράγματα δεν μπορούν να συντρίψουν ολότελα κάποιον. Αντιλήφθηκα ότι εγώ θα μπορούσα πολύ εύκολα να προσβληθώ έτσι. Όταν το κατάλαβα υποσχέθηκα στον εαυτό μου να μην προσβάλλομαι. Παρατήρησα πόσο εύκολο ήταν για μένα να προσβάλλομαι και να αισθάνομαι άσχημα από μικρά πράγματα, είτε εσκεμμένα είτε ακούσια.

Μπορούμε να δούμε πόσο εύκολο είναι να αισθανθούμε πληγωμένοι, τραυματισμένοι, αναστατωμένοι ή ανήσυχοι. Κάτι σε μας προσπαθεί πάντοτε να μας κάνει να είμαστε καλά και να νιώθουμε ωραία. Αλλά πάντοτε αισθανόμαστε λίγο προσβεβλημένοι από κάτι ή από κάποια ασήμαντα λόγια που θα μας πει κάποιος και θα προσβληθούμε. Με το στοχασμό μπορείτε να δείτε ότι ο κόσμος είναι έτσι. Είναι ένας ευαίσθητος κόσμος κι ένας ευαίσθητος χώρος. Δεν πρόκειται πάντα να σας μαλακώσει και να σας κάνει να αισθανθείτε χαρούμενοι, ασφαλείς και θετικοί. Η ζωή είναι γεμάτη από πράγματα που μπορούν να σας προσβάλουν, να σας πληγώσουν, να σας ανησυχήσουν ή να σας συντρίψουν. Έτσι είναι η ζωή, έτσι γίνεται.

Αν κάποιος μιλήσει μ' έναν δύστροπο τόνο στη φωνή του, εσείς θα το αισθανθείτε αυτό. Αλλά τότε ο νους μπορεί να πάει πιο μακριά και να προσβληθεί και να πείτε: "Ω, αυτό πραγματικά με πλήγωσε, όταν αυτός ή αυτή μου είπε εκείνο το πράγμα. Ξέρεις, δεν ήταν πολύ ωραίος ο τόνος της φωνής, αισθάνθηκα αρκετά στενάχωρα, εγώ ποτέ δεν έχω κάνει κάτι για να στεναχωρήσω τον άλλον...". Ο νους πηγαίνει σε κάτι σαν κι αυτό, έτσι δεν είναι; Εσείς έχετε σίγουρα ανησυχήσει, έχετε συντριφθεί, έχετε προσβληθεί. Αλλά αν μελετήσετε θα αντιληφθείτε ότι αυτό είναι απλά ευαισθησία. Όταν μελετήσετε αυτό το τρόπο, δεν είναι ότι προσπαθείτε να μην αισθάνεστε. Αν κάποιος σας μιλάει μ' έναν αγενή τόνο στη φωνή, δεν είναι ότι εσείς δεν το αισθάνεστε καθόλου.

Δεν προσπαθούμε να γίνουμε αναίσθητοι. Μάλλον προσπαθούμε να μη δίνουμε την λάθος ερμηνεία και να μη τα παίρνουμε προσωπικά. Έχοντας ισορροπήσει τα συναισθήματα, σημαίνει ότι οι άνθρωποι μπορούν να λένε πράγματα, που μπορεί να είναι ενοχλητικά, κι εσύ να μην τα λαμβάνεις, να μη χρειάζεται να τα πάρεις. Έχεις την ισορροπία και την συναισθηματική δύναμη να μη προσβάλλεσαι, να μην ανησυχείς, να μη συντρίβεσαι με κάτι που σου συμβαίνει στη ζωή. Αν είσαι κάποιος που πάντα προσβάλλεται ή πληγώνεται στη ζωή, πρέπει πάντα να τρέχεις μακριά και να κρύβεσαι ή να βρεις μια ομάδα από δουλοπρεπείς κόλακες να ζεις μαζί τους, άνθρωποι που θα λένε "Είσαι θαυμάσιος Αgahn Sumedho". Κι εγώ θ' απαντήσω "Είμαι πραγματικά θαυμάσιος;" και θα μου απαντήσουν ξανά "Ναι, είσαι". Τότε εγώ θα πω "Εσύ απλά το λες αυτό, έτσι δεν είναι;" κι αυτοί θα ανταπαντήσουν "Όχι, εγώ το εννοώ από το βάθος της καρδιάς μου". Εγώ θα πω "Αυτό το άτομο σκέφτεται πάντοτε ότι εγώ είμαι θαυμάσιος, καλά, αυτός είναι ηλίθιος". Αυτό είναι που εγώ σκέφτηκα. Είναι σαν την ιστορία με τα καινούργια ρούχα του βασιλιά, έτσι δεν είναι; Εσείς πρέπει να αναζητήσετε ειδικά περιβάλλοντα, έτσι ώστε το κάθε τι να συμβαίνει για σας μόνο και να προσαρμόζεται για σας, μ' έναν ασφαλή και καθόλου τρομακτικό τρόπο σε κάθε περίπτωση.

ΑΡΜΟΝΙΑ

Όταν υπάρχει Ορθή Προσπάθεια, Ορθή Προσοχή και Ορθή Συγκέντρωση, τότε κανείς είναι άφοβος. Υπάρχει γενναιότητα, διότι δεν υπάρχει τίποτα που μπορεί να σε τρομάξει. Έχει κανείς τα κότσια να κοιτάξει τα πράγματα και να μην τα πάρει με λάθος τρόπο. Έχει τη σοφία να μελετήσει και να διαλογιστεί πάνω στη ζωή. Έχει την ασφάλεια και την αυτοπεποίθηση του Sila, την δύναμη από την ηθική δέσμευση και την αποφασιστικότητα να κάνει το καλό και να αποφύγει να κάνει το κακό με το λόγο και την ομιλία. Μ' αυτό το τρόπο το όλο πράγμα κρατιέται μαζί, σαν ένα μονοπάτι για ανάπτυξη. Είναι ένα τέλειο μονοπάτι, γιατί κάθε τι είναι βοηθητικό και υποστηρικτικό. Το σώμα, η συναισθηματική φύση, δηλαδή η ευαισθησία των συναισθημάτων, και η διάνοια. Όλα είναι σε μια τέλεια αρμονία, υποστηρίζοντας το ένα το άλλο.

Χωρίς αυτή την αρμονία, η ενστικτώδης μας φύση μπορεί να γεμίσει όλο το χώρο. Αν δεν έχουμε καθόλου ηθική δέσμευση, τότε τα ένστικτα μας μπορούν να πάρουν τον έλεγχο. Για παράδειγμα, αν εμείς ακολουθούμε μόνο τις σεξουαλικές μας επιθυμίες, χωρίς καμιά αναφορά σε ηθικότητα, τότε εμείς θα πιαστούμε σε κάθε είδος πραγμάτων που προκαλούν αποστροφή προς τον εαυτό μας. Αυτά είναι η μοιχεία, η ακολασία, η αρρώστια, κι όλη η διάσπαση και η σύγχυση που έρχεται όταν δεν χαλιναγωγούμε την ενστικτώδη μας φύση, μέσω των περιορισμών που μας βάζει η ηθική.

Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την νοημοσύνη μας για να εξαπατήσουμε και να πούμε ψέματα, έτσι δεν είναι; Αλλά όταν εμείς έχουμε ένα ηθικό θεμέλιο, οδηγούμαστε από τη Σοφία και από το Samanthi. Αυτά μας οδηγούν σε μια συναισθηματική ισορροπία και συναισθηματική δύναμη. Αλλά δεν χρησιμοποιούμε τη Σοφία για να καταστείλουμε την ευαισθησία. Δεν θέλουμε να κυριαρχήσουμε τα συναισθήματα μας με το να σκεφτόμαστε ή με το να καταπιέζουμε την συναισθηματική μας φύση. Αυτό είναι που τείνουμε να έχουμε στη Δύση.

Συνηθίζουμε να χρησιμοποιούμε τις λογικές μας σκέψεις και τα ιδανικά μας, ώστε να κυριαρχήσουν και να καταπιέσουν τα συναισθήματα μας. Έτσι γινόμαστε αναίσθητοι στα πράγματα, στη ζωή και στους εαυτούς μας. Όμως στην εξάσκηση της προσοχής, μέσω του Vipassana διαλογισμού, ο νους είναι ολιστικά δεκτικός και ανοιχτός κι έτσι εμείς έχουμε την πληρότητα και την ποιότητα. Και επειδή είναι ανοιχτός, ο νους είναι επίσης αντανακλαστικός και στοχαστικός. Όταν εσείς συγκεντρώνεστε σ' ένα σημείο, ο νους σας δεν είναι πλέον στοχαστικός, είναι απορροφημένος στην ποιότητα από αυτό το αντικείμενο. Η στοχαστική ικανότητα του νου, έρχεται μέσω της προσοχής. (Σημ. του μετ.: Στα Αγγλικά mindfulness). Εσείς δεν φιλτράρετε, ούτε επιλέγετε. Μπορείτε να παρατηρήσετε απλά οτιδήποτε εμφανίζεται κι εξαφανίζεται. Μελετάτε ότι αν προσκολληθείτε σε οτιδήποτε εμφανίζεται, αυτό εξαφανίζεται. Έχετε την εμπειρία, ότι ακόμα κι αν αυτό είναι ελκυστικό όταν εμφανίζεται, αλλάζει όταν εξαφανίζεται. Έτσι η ελκυστικότητα του μειώνεται, κι εμείς πρέπει να βρούμε κάτι άλλο, για να απορροφηθούμε σ' αυτό.

Το θέμα σχετικά με το να είσαι άνθρωπος, είναι ότι εμείς πρέπει να αγγίξουμε τη Γη. Πρέπει να αποδεχτούμε τους περιορισμούς της ανθρώπινης μορφής και της πλανητικής ζωής. Και μόνο κάνοντας αυτό θα βρούμε τον δρόμο έξω από τον πόνο. Γιατί ο δρόμος έξω από το πόνο αρχίζει με το να δούμε την ανθρώπινη εμπειρία, με το να ζούμε σε εκλεπτυσμένες καταστάσεις συνείδησης, με το να αγκαλιάσουμε το σύνολο του ανθρώπου, το βασίλειο του Βράχμα, μέσω της προσοχής. Μ' αυτό το τρόπο, ο Βούδας έδειξε μια συνολική αντίληψη μάλλον, παρά μια προσωρινή διαφυγή μέσω της εκλέπτυνσης και της ομορφιάς. Αυτό είναι που ο Βούδας εννοούσε όταν έδειχνε το δρόμο για το Νibhana.

ΤΟ ΟΚΤΑΠΛΟ ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΣΑΝ ΜΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΟΧΑΣΜΟΥ

Σ' αυτό το Οκταπλό Μονοπάτι, τα οκτώ στοιχεία δουλεύουν σαν οκτώ πόδια, υποστηρίζοντας σας. Δεν είναι σαν να λέμε ένα, δύο, τρία....., οκτώ, σε μια γραμμική κλίμακα. Είναι περισσότερο σαν μια συνολική και συνθετική εργασία. Δεν είναι ότι εσείς αναπτύσσετε πρώτα το Ρana, μετά αφού έχετε το Ρana, μπορείτε να αναπτύξετε το Sila, κι αφού το αναπτύξετε, τότε θα έχετε το Samanthi. Κάπως έτσι το νομίζουμε, έτσι δεν είναι; Πρέπει να έχετε το ένα, μετά το δύο, μετά το τρία; Καθώς υπάρχει μια πραγματική συνειδητοποίηση, αναπτύσσοντας το Οκταπλό Μονοπάτι, είναι μια εμπειρία της στιγμής. Είναι όλα σε ένα. Όλα τα μέρη δουλεύουν σε μια δυνατή ανάπτυξη. Δεν είναι μια γραμμική διαδικασία. Σκεφτόμαστε μ' αυτό το τρόπο, διότι μπορούμε να έχουμε μόνο μια σκέψη σε μια δεδομένη στιγμή.

Κάθε τι που έχω πει σχετικά με το Οκταπλό Μονοπάτι και τις τέσσερις Ευγενείς Αλήθειες είναι μόνο ένας στοχασμός. Ότι είναι σημαντικό για σας είναι να αντιληφθείτε τι πραγματικά κάνω καθώς διαλογίζομαι, στοχάζομαι, παρά να γραπωθείτε στα πράγματα που λέω. Είναι μια διαδικασία του να φέρετε το Οκταπλό Μονοπάτι στο νου σας, χρησιμοποιώντας το σαν μια στοχαστική διδασκαλία, έτσι ώστε να θεωρήσετε τι πραγματικά σημαίνει. Όχι να σκέφτεστε ότι γνωρίζετε, γιατί εσείς γνωρίζετε, για παράδειγμα, ότι Samma Ditthi σημαίνει Ορθή Κατανόηση, ότι Samma Sankappa σημαίνει Ορθή Σκέψη... Αυτό είναι μια διανοητική κατανόηση. Θα μπορούσε να πει κανείς "Όχι, εγώ νομίζω ότι Samma Sankappa σημαίνει.... ". Κι εσείς θα απαντήσετε "Όχι, στο βιβλίο λέει Ορθή Σκέψη, έχει κάνει λάθος". Αυτό δεν είναι στοχασμός. Μπορούμε να μεταφράσουμε το Samma Sankappa ως Ορθή Σκέψη, ή Διάθεση, ή Πρόθεση. Μπορούμε να δοκιμάσουμε τέτοια πράγματα. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτά τα εργαλεία για μελέτη μάλλον, παρά σκεφτόμενοι ότι αυτά είναι απολύτως συγκεκριμένα και ότι πρέπει να τα αποδεχτούμε σε ένα ορθόδοξο στυλ, αφού κάθε είδος διαφοροποίησης από την ακριβή ερμηνεία είναι μια αίρεση. Μερικές φορές ο νους μας σκέφτεται μ' αυτό τον άκαμπτο τρόπο. Αλλά εμείς προσπαθούμε να υπερβούμε αυτό τον τρόπο σκέψης, με το να αναπτύσσουμε το νου, που κινείται γύρω, παρατηρεί, εξερευνά, θεωρεί, θαυμάζει και στοχάζεται.

Προσπαθώ να ενθαρρύνω τον καθένα από σας να είστε αρκετά γενναίοι, έτσι ώστε σοφά να θεωρείτε τον τρόπο που τα πράγματα είναι μάλλον, παρά να έχετε κάποιον να σας λέει πότε είστε σημαντικοί, ή πότε είστε φωτισμένοι. Αλλά πραγματικά η Βουδιστική διδασκαλία είναι μια και είναι για να γίνετε φωτισμένοι μάλλον, παρά να κάνετε κάτι για να γίνετε φωτισμένοι. Η ιδέα ότι εσείς πρέπει να κάνετε κάτι για να γίνετε φωτισμένοι μπορεί μόνο να έρθει από λάθος κατανόηση, ότι η φώτιση είναι μια άλλη κατάσταση μάλλον, εξαρτημένη από κάτι άλλο. Έτσι δεν είναι πραγματική φώτιση, είναι μόνο μια αντίληψη της φώτισης. Όμως εγώ σας μιλάω σχετικά με ένα είδος αντίληψης, σχετικά με το να είστε σε επαγρύπνηση για τον τρόπο που τα πράγματα είναι. Η παρούσα στιγμή είναι ότι εμείς πραγματικά μπορούμε να παρατηρήσουμε. Δεν μπορούμε να παρατηρήσουμε το αύριο ακόμα, και μπορούμε μόνο να παρατηρήσουμε τι θυμόμαστε από το χθες. Αλλά η Βουδιστική εξάσκηση είναι πολύ άμεση, στο εδώ και στο τώρα, κοιτάζοντας τα πράγματα έτσι όπως είναι.

Τώρα, πώς θα το κάνουμε αυτό; Καλά, πρώτα πρέπει να κοιτάξουμε στις αμφιβολίες και στους φόβους μας, γιατί είμαστε τόσο προσκολλημένοι στις απόψεις μας και στις γνώμες μας, που αυτές μας οδηγούν στην αμφιβολία, σχετικά με το τι κάνουμε. Κάποιος θα μπορούσε να αναπτύξει μια λανθασμένη αυτοπεποίθηση, πιστεύοντας ότι είναι φωτισμένος. Αλλά το να πιστεύεις ότι είσαι φωτισμένος, ή το να πιστεύεις ότι δεν είσαι φωτισμένος, είναι και τα δύο ψευδαισθήσεις. Αυτό που σας δείχνω τώρα είναι να είστε φωτισμένοι μάλλον, παρά να πιστεύετε σ' αυτό. Γι' αυτό χρειάζεται να ανοίξουμε στον τρόπο που τα πράγματα είναι. Ξεκινάμε με τον τρόπο που τα πράγματα είναι, καθώς αυτά συμβαίνουν ακριβώς αυτή τη στιγμή, όπως ακριβώς είναι η αναπνοή στα σώματα μας.

Τι σχέση έχει αυτό με την αλήθεια και με τη φώτιση, θα ρωτήσει κάποιος. Το να παρατηρώ την αναπνοή, μπορεί αυτό να σημαίνει ότι εγώ είμαι φωτισμένος; Αλλά όσο περισσότερο προσπαθείς να σκεφτείς σχετικά μ' αυτό και να το σκιαγραφήσεις, τόσο περισσότερο αβέβαιο και ανασφαλές είναι το συναίσθημα που νιώθεις.

Όλο κι όλο που μπορούμε εμείς να κάνουμε σ' αυτή τη συμβατική μορφή, είναι να ξεφύγουμε από την ψευδαίσθηση. Αυτό είναι η πρακτική και η εξάσκηση από τις τέσσερις Ευγενείς Αλήθειες και η ανάπτυξη του Ευγενούς Οκταπλού Μονοπατιού.

*********

Οι τέσσερις ευγενείς αλήθειες

Α' Μέρος

Β' Μέρος

Γ' Μέρος

Δ΄Μέρος

Προσθέστε: Σχόλια - Παρατηρήσεις - Δικές σας απόψεις,

στην διεύθυνση arthra@esoterica.gr