Χαμοδράκια (είναι γνωστά, κατά τόπους με διάφορα ονόματα, όπως Σμερδάκια, Ζουλάπια, Είδωλα, Διάβολοι, Τράγοι, Χαμουθράκια, Φίντες, Δαιμονικά κ.α.) καλούμε τους Ποιμενικούς Δαίμονες, δηλαδή τα κακοποιία πνεύματα τα οποία υποτίθεται πως βλάπτουν τα κοπάδια των τσοπάνηδων (από τα μεσάνυχτα και μετά). Σε ορισμένες δε περιπτώσεις τα χαμοδράκια εκδηλώνουν την κακοποιό δράση τους και σε ανθρώπους με δυσάρεστα αποτελέσματα.Οι προέλευση τους σε γενικές γραμμές αποδίδεται σε νεκρά νεογέννητα παιδιά τα όποια όντας νόθα (γεννημένα δηλαδή εκτός γάμου) θάπτονταν κρυφά εκτός του τοπικού νεκροταφείου μην λαμβάνοντα συνεπώς την ανάλογη νεκρώσιμη θρησκευτική τελετή. Αξίζει εδώ όμως να αναφέρουμε πως σε ορισμένες περιοχές (πχ. Κάλαμος) η προέλευση αυτών των δαιμόνων αποδίδεται σε ψυχές ορισμένων σκληρόκαρδων Τούρκων (κατακτητών)..
Σύμφωνα με την ποιμενική λαογραφία τα χαμοδράκια ομοιάζουν με μικρογραφίες του θεού Πάν, δηλαδή περιγράφονται ως μικρά σε μέγεθος, τραγόμορφα όντα, συνήθως μαύρου χρώματος (αν θυμάμαι καλά) τα οποία εφ’ όσον μπουν σε ένα κοπάδι προβάτων και ζευγαρώσουν ή δαγκώσουν στο λαιμό τις προβατίνες, εκείνες μετά από μερικές ώρες ψοφούν μελανιασμένες και με φουσκωμένη την κοιλιά τους (τυμπανισμός..). Το κρέας των άτυχων ζώων αναδίδει μια εξαιρετικά δυσάρεστη οσμή ενώ το αίμα τους σύμφωνα με τις λαογραφικές αναφορές λαμβάνει σκούρο χρώμα (όπως λένε «μαύρο αίμα»).
Σε αυτές τις περιπτώσεις οι τσοπάνηδες συμβουλεύεται να απομακρύνουν αμέσως το νεκρό ζώο από το υπόλοιπο κοπάδι, παράλληλα προειδοποιούνται να μην δοκιμάσουν να φανέ εκείνοι ή τα σκυλιά τους το κρέας του καθώς σε αυτή την περίπτωση κινδυνεύουν να αρρωστήσουν βαριά παθαίνοντας τα ίδια με τα άτυχα ζώα (δείτε λαογραφική αναφορά από «Φίντι Τεγέας»).
Εδώ αξίζει να θυμηθούμε πάντως πως σύμφωνα με ορισμένες νεότερες επιστημονικές πηγές, τα συμπτώματα που παρουσιάζουν τα μολυσμένα από τα χαμοδράκια ζώα ή άνθρωποι ομοιάζουν με την μόλυνση από Άνθρακα πράγμα που αποτελεί ενδεχομένως μια αρκετά ρεαλιστική ερμηνεία του φαινομένου το οποίο αποδόθηκε στην παλιά ελληνική επαρχία ως Χαμοδράκι (Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος).
Στην νεοελληνική λαογραφία δεν είναι λίγες και οι περιπτώσεις εκείνων των ανθρώπων που ήρθαν σε επαφή με αυτούς τους δαίμονες άλλοτε εντελώς τυχαία, στον δρόμο για το χωρίο τους και άλλοτε δοκιμάζοντας να σώσουν το κοπάδι τους.
Στην πρώτη περίπτωση το Χαμοδράκι δοκιμάζει να καβαλήσει στο σβέρκο τον άτυχο οδοιπόρο, αν το πετύχει αυτό τότε ιππεύοντας τον, δοκιμάζει να τον σκοτώσει οδηγώντας τον προς κάποιο γκρεμό ή χαράδρα, συνηθισμένη διέξοδος σωτηρίας για το θύμα είναι η προσευχή (το «Πάτερ Ημών..»).
Στην δεύτερη περίπτωση ο τσοπάνος συνήθως δοκιμάζει να πυροβολήσει το Χαμοδράκι ώστε να το εκδιώξει από το κοπάδι του, σε αυτή την περίπτωση υπάρχει το ενδεχόμενο να συμπλέκει μαζί του. Στην λαογραφία υπάρχουν ορισμένες αναφορές από ανθρώπους που κατάφεραν να διώξουν το χαμοδράκι αλλά είτε πέθαναν διότι λαβώθηκαν από αυτό είτε αρρώστησαν για πολλούς μήνες όπου τους ακούμπησε ο δαίμονας..
Αν το Χαμοδράκι επιμένει να επιτίθεται στο ίδιο κοπάδι, τότε μπορούν να εφαρμοσθούν τελετές εξορκισμού (καύση δυσωδών αντικειμένων), μαγικές επικλήσεις (ειδικές προσευχές που δεν τις γνωρίζουν πολλοί) με την ελπίδα πως έτσι θα εκδιωχθεί μια για πάντα από το χώρο, αν αυτό δεν συμβεί τότε η μετακίνηση του κοπαδιού σε άλλο τόπο κρίνεται απαραίτητη.
Υ.Γ.
Για περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τα «Χαμοδράκια» διαβάστε τις «Παραδόσεις» του Νικόλαου Πολίτου, καθώς αφιερώνει ένα ολόκληρο κεφάλαιο σε αυτά.
Edited by - XD on 07/07/2007 10:31:29