Ο ΕΑΥΤΟΣ ΩΣ ΘΕΑΤΗΣ. ΟΡΙΖΕΙ ΤΑ ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΣΤΟΥΣ ΠΡΑΓΙΑΠΑΤΙΣ (Δημιουργούς)

8. Αυτός ο αυθύπαρκτος, διαποτίζει τα πάντα – χωρίς σώμα, χωρίς μυς, αμόλυντος από την αμαρτία, λαμπερός, άτμητος και αγνός, θεατής του παντός, γνώστης του παντός, αγκαλιάζει τα πάντα. Είναι Αυτός που όρισε τα σχετικά καθήκοντα στους αιώνιους Prajapatis (σελ. 55)

Η ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΠΟΛΥΤΟ ΘΕΟ. Η ΔΙΑΦΟΡΑ ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΚΑΙ ΑΠΟΛΥΤΟΥ ΘΕΟΥ. ΕΝΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΠΟΛΛΑΠΛΟΤΗΤΑ

11. Όποιος εννοεί το μυστικό της πολλαπλότητας και ταυτόχρονα απορροφιέται στο Ένα, επιτυγχάνει την υπερβατική πνευματική ευδαιμονία (τη vidya) μέσω της απορροφήσεώς του στο Ένα – αφού πρώτα νικήσει τις αδυναμίες και τις αυταπάτες της θνητής ζωής (την avidya) μέσω της γνώσης ότι η πολλαπλότητα είναι το γίγνεσθαι του Ενός.

12. Όσοι απορροφούνται στη λατρεία των «γεννημένων» ή κάποιου προσωπικού θεού που δεν αναγνωρίζεται σαν έκφραση του Απόλυτου – αυτοί μπαίνουν σε εκτυφλωτικό σκοτάδι. Σε ακόμα πυκνότερο σκοτάδι από αυτό, τρόπος του λέγειν, μπαίνουν όσοι απορροφούνται στο Αγέννητο, το Απόλυτο επειδή στο πρώτο υπάρχει η έκφραση της ζωής, ενώ το δεύτερο μοιάζει αδρανές και σαν να αρνείται τη ζωή.

13. Έτσι ένα είδος αποτελέσματος, λένε, επιτυγχάνεις όταν λατρεύεις ένα Προσωπικό Θεό κι ένα εντελώς διαφορετικό όταν απορροφιέσαι στο Απόλυτο. Έτσι ακούσαμε από τους σοφούς που μας το εξήγησαν.

ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ Η ΕΠΙΘΥΜΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΛΟ ΕΙΝΑΙ ΔΕΣΜΑ. Ο ΠΟΥΡΟΥΣΑ, Ο ΑΤΜΑΝ ΕΙΝΑΙ ΗΔΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ

Ο ΑΝΟΗΤΟΣ ΕΙΝΑΙ ΤΥΦΛΟΣ ΠΟΥ ΟΔΗΓΕΙ ΤΥΦΛΟΥΣ ΑΛΛΑ ΝΟΜΙΖΕΙ ΟΤΙ ΒΛΕΠΕΙ

1.2.5 Οι ανόητοι – ενώ πλέουν σε βαθιά αγνωσία και αλαζονικά φαντάζονται ότι είναι σώφρονες και πολυμαθείς – πηγαίνουν γύρω-γύρω παραπατώντας δώθε εκείθε σαν τους τυφλούς που οδηγεί ένας τυφλός. (σελ. 129)

Η ΑΦΘΑΡΣΙΑ ΚΑΙ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΤΟΥ ΕΑΥΤΟΥ-ΨΥΧΗΣ

1.2.18 Η σοφή ψυχή ούτε γεννιέται, ούτε πεθαίνει. Δεν έχει εκπορευτεί από πουθενά και τίποτα δεν εκπορεύεται από αυτή. Αυτός ο αγέννητος, αιώνιος, άφθαρτος, Αρχαίος δεν καταστρέφεται ακόμα κι όταν το σώμα καταρρέει.

1.2.19 Αν ο φονιάς νομίζει πως φονεύει και ο φονευόμενος νομίζει ότι φονεύεται, και οι δύο τους δεν Τον γνωρίζουν. Αυτός ούτε σκοτώνει, ούτε σκοτώνεται. (σελ 137)

Ο ΑΤΜΑΝ ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ

Παρότι κάθεται ακίνητος, Αυτός περιηγείται, παρότι είναι πλαγιασμένος, πηγαίνει παντού. Ποιος άλλος εκτός από εμένα είναι ικανός να γνωρίζει εκείνο το λαμπερό Ον που χαίρεται και δε χαίρεται; (σελ. 138)

ΤΟ ΑΡΜΑ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ

1.3.4 Οι αισθήσεις, λένε, είναι τα άλογα και οι δρόμοι τους είναι τα αισθητά αντικείμενα. Οι σώφρονες Τον λένε απολαμβάνοντα (όταν Αυτός) βρίσκεται σε σύζευξη με το σώμα, τις αισθήσεις και το νου.

Σχόλια: Η πραγματική ουσία της ψυχής, η αγνή Νοημοσύνη, ο Ατμάν, ουδέποτε πράττει, μήτε απολαμβάνει καρπούς έργων. Μόνο όταν επικρατεί μια φαινομενική σύζευξη – προϊόν της avidya – ανάμεσα σε Αυτόν, στο νου, στις αισθήσεις και στο σώμα, τότε Αυτός μοιάζει σαν να δρα και να απολαμβάνει. Ο νους, δια των αισθήσεων και του σώματος, δρα και να απολαμβάνει, κι αυτή η ιδιότητα του νου λαθεμένα αποδίδεται στον Ατμάν και θεωρείται η έμφυτη του φύση. Η νοημοσύνη δηλαδή τίθεται πάνω στο νου.

Στη βεδαντική ορολογία αυτό ονομάζεται itaretaradhyasa (= «αμοιβαίο επίθεμα»). Οπότε όταν ο αγνός Ατμάν τίθεται πάνω στις ιδιότητες του νου, των αισθήσεων και του σώματος των αποκαλούν Jiva – δηλαδή ο ενεργών (karta) και ο απολαμβάνων (bhokta) τους καρπούς των πράξεων. Είναι αυτή η ψεύτικη σκιά του Ατμάν που υποφέρει όλα τα βάσανα της ζωής, όπως π.χ. τη γέννηση και το θάνατο. (σελ 142-143)

1.3.6 Αλλά αυτός του οποίου ο νους είναι πάντα συγκρατημένος και διαθέτει ορθή κρίση, οι αισθήσεις του είναι ελεγχόμενες όπως τα καλά άλογα του αρματηλάτη. (σελ. 143)

Η ΕΠΙΤΑΓΗ ΓΙΑ ΑΦΥΠΝΙΣΗ ΚΑΙ ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΟΤΙ ΕΙΜΑΣΤΕ Ο ΑΤΜΑΝ. ΤΟ ΔΥΣΒΑΤΟ ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΤΗΣ ΜΑΘΗΤΕΙΑΣ

1.3.14 Σήκω, ξύπνα (ω άνθρωπε) ! Συνειδητοποίησέ Τον άμεσα (τον Ατμάν) με τη βοήθεια των εξαίσιων (δασκάλων). Σαν την κοφτερή κόψη του ξυραφιού είναι εκείνο το μονοπάτι το δυσκολοπέραστο και δύσβατο – έτσι λένε οι σοφοί. (σελ. 146)

«Μπήκα μέσα στο μέσον των σκοταδιών που είναι η φυλακή του σώματος. Και μίλησα έτσι: Αυτός που ακούει, ας ξυπνήσει από τον βαθύ ύπνο» Και τότε ο Αδάμ θρήνησε και δάκρυσε. Αφού κατάπιε τα πικρά του δάκρυα, ρώτησε: «Ποιος είναι αυτός που με φωνάζει με το όνομά μου, και από πού έχει αυτήν την ελπίδα για μένα, ενώ είμαι δεμένος με τις αλυσίδες της φυλακής μου;» Και εγώ του είπα: «Είμαι η Πρόνοια του καθαρού φωτός. Είμαι η σκέψη του αμόλυντου πνεύματος.. Σήκω και θυμήσου… και ακολούθησε την αρχή σου που είμαι εγώ… και προφυλάξου από τον βαθύ ύπνο» (Το Απόκρυφο του Ιωάννη, "Nag Hammadi")

ΟΙ ΑΙΣΘΗΣΕΙΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΣΤΡΑΦΟΥΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΘΕΑΣΗ ΤΟΥ ΑΤΜΑΝ

Η ΟΜΟΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΦΑΙΝΟΜΕΝΙΚΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΜΕ ΤΟΝ ΒΡΑΧΜΑΝ.

2.1.10 Ό,τι υπάρχει εδώ, υπάρχει κι εκεί, ό,τι υπάρχει εκεί, το ίδιο είναι κι εδώ. Όποιος διακρίνει ανομοιότητα εδώ, συναντάει το θάνατο ξανά και ξανά.

Σχόλια: Το Ον έχει δύο καταστάσεις, την απόλυτη και τη θεατή, επομένως δεν υπάρχει ουσιαστική διαφορά ανάμεσά του. Το κύμα και ο ωκεανός δεν είναι ουσιαστικά διαφορετικά. Όμως από την σκοπιά του Vivartavadin (που θεωρεί το Σύμπαν ως ψεύτικο μετασχηματισμό του Brahman) όπως ο Σανκαρατσάρια, αυτό ισχύει μόνο με έναν ειδικό τρόπο. Κατ’ αυτόν δεν είναι δυνατό να υπάρχουν δύο πραγματικές καταστάσεις του Όντος. Το Ον είναι ύπαρξη αιώνια, παντοτινά αναλλοίωτη και απόλυτη, η θεατή του όψη απλώς μοιάζει να μεταλλάσσεται, φαίνεται σαν να αυτοπεριορίζεται. Επομένως, η ουσία της φανερωμένης όψης του Όντος και το ίδιο το Ον είναι ταυτόσημα, μοιάζουν διαφορετικά εξαιτίας της αγνωσίας μας. (σελ. 152-153)

"ΟΠΩΣ ΕΠΑΝΩ, ΕΤΣΙ ΚΑΙ ΚΑΤΩ" έλεγε και ο Αρχαίος Αιγύπτιος...παππούς μου.

Ο ΑΤΜΑΝ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΝΕΤΑΙ ΣΤΑ ΔΙΑΦΟΡΑ ΟΝΤΑ ΟΠΩΣ ΚΑΝΕΙ ΚΑΙ Η ΦΩΤΙΑ

Ο ΚΟΣΜΟΣ ΩΣ ΑΝΕΣΤΡΑΜΜΕΝΟ ΔΕΝΤΡΟ

Ο ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙ ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΑΠΟΓΟΝΟΥΣ. ΥΛΗ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑ. ΗΛΙΟΣ – ΣΕΛΗΝΗ - ΓΗ. ΤΡΟΦΗ

1.3 Κατόπιν ο Kathuayana Kabandhin, αφού πλησίασε (τον Pippalada) ρώτησε: «Σεβαστέ κύριε, από πού προέρχονται αυτά τα πλάσματα;»

1.4 Σε αυτόν ο Pippalada απάντησε: «Ο Δημιουργός επιθυμώντας απογόνους, άσκησε Tapas με τη μορφή διαλογισμού. Αφού άσκησε Tapas, Αυτός εκπόρευσε το ζεύγος – Ύλη και Ενέργεια – με το σκοπό να παράγουν αυτές μαζί, διάφορα πλάσματα για Αυτόν.

Σχόλια-Σημειώσεις: Ο Δημιουργός είναι ο Hiranyagarbha.

Ύλη και ενέργεια. Κατά τον Σανκαρατσάρια, η λέξη Rayi του κειμένου σημαίνει τροφή, Σελήνη, ενώ η λέξη Prana σημαίνει Φωτιά, ο Τρώγων. Η ερμηνεία του στηρίζεται στη Βεδική αντίληψη ότι όλη η τροφή παράγεται από τη λεπτοφυή επιρροή της Σελήνης, που είναι το αίτιος της επίγειας αρχής της ρευστότητας (Rasa), ενώ ο Ήλιος, που χαρίζει στη γη την αρχή της Φωτιάς (Tejas), είναι ο καταναλωτής της πρώτης. Αυτό αληθεύει και σωματικά και φυσιολογικά, αφού η ζωή διατηρείται και αναπαράγεται μέσω της τροφής (Anna) και της πνοής (Prana). Ο Hiranyagarbha, ο παγκόσμιος νους πρώτα εκπόρευσε από τον εαυτό του την Ύλη και την Ενέργεια που παράγουν όλη την ποικιλία του σύμπαντος. Αυτή η ερμηνεία είναι σε αρμονία με τις ανακαλύψεις της σύγχρονης Επιστήμης και πολύ πειστική όταν τη συνδέσουμε με τα επόμενα εδάφια. (σελ. 178 -179)

1.5 Ο Ήλιος είναι Ενέργεια και η Σελήνη είναι όντως Ύλη, αληθινά, ό,τι έχει μορφή και ό,τι είναι άμορφο – όλα τούτα – είναι Ύλη, επομένως η μορφή είναι Ύλη.

Σχόλια-Σημειώσεις:

1.Ο Ήλιος είναι Ενέργεια. Ο ήλιος επειδή είναι η μέγιστη πηγή Ενέργειας, θεωρείται το κύριο ελατήριο της ζωής και της δραστηριότητας, εδώ ταυτίζεται με την Prana, την παγκόσμια Ενέργεια.

2. Η ύλη είναι όντως η σελήνη. Η σελήνη, επειδή εντελώς στερείται θερμότητας και φωτός, ταυτίζεται με την αδρανή ύλη. Επιπλέον, όπως η Σελήνη εκφράζεται λάμποντας με το δανεικό φως του Ήλιου, έτσι και η Ύλη εκφράζεται μέσα από τη δύναμη ή την ενέργεια. Ίσως υπάρχει και μια άλλη δικαιολογία για αυτήν την ταύτιση. Η λέξη Rayi σημαίνει τροφή και σύμφωνα με τη Βεδική μυθολογία, το νέκταρ της σελήνης είναι η τροφή των θεών και όλα τα επίγεια λαχανικά παράγονται μέσα από την επιρροή της, άρα η σελήνη είναι τροφή (Rayi) η ακομψότητα πάντως του παραδείγματος διορθώνεται στην επόμενη φράση.

3. Αληθινά… όλα τούτα είναι Ύλη. Εδώ η Sruti κάνει νύξη στην τελευταία επιστημονική θέση κατά την οποία ό,τι υπάρχει σε αυτό το σύμπαν – αντικείμενα με μορφή ή χωρίς μορφή, αδρομερή ή λεπτοφυή, ατομικά ή σύνθετα – είναι ύλη, ότι η Rayi και η Prana, η ύλη και η ενέργεια είναι αλληλομετρατρέψιμες, κι ότι η διαφορά ανάμεσά τους δεν είναι ριζική αλλά μόνο εννοιολογική (διαφορά μόνο σε τρόπους εκδήλωσης).

ΟΙ ΔΥΟ ΠΟΡΕΙΕΣ ΤΩΝ ΨΥΧΩΝ, ΣΤΑ ΗΛΙΟΣΤΑΣΙΑ

1.9 Το έτος είναι όντως ο Prajapati και οι δρόμοι του είναι δύο, ο νότιος και ο βόρειος. Τώρα, όσοι εκτελούν τις istapurta (βεδικές θυσίες και αγαθοεργίες) με την πίστη ότι αυτές οι δραστηριότητες ύψιστης αξίας, αυτοί επιτυγχάνουν την σφαίρα της Σελήνης και κατόπιν επιστρέφουν εδώ. Για αυτό. Οι Rsis που επιθυμούν απογόνους ακολουθούν την Νότια Πορεία. Η ύλη είναι όντως αυτός ο δρόμος των προγόνων.

Σχόλια – Σημειώσεις:

Καθώς το έτος έχει δύο μέρη που σηματοδοτούνται από τα δύο ηλιοστάσια, έτσι υπάρχουν δύο πορείες που καθορίζει ο Prajapati (ο χρόνος) για τις απερχόμενες ψυχές, σύμφωνα με τον Νόμο της Αιτιότητας (το κάρμα) και τα αναγκαία του αποτελέσματα. (σελ 181-182)

1.10 Όσοι όμως αναζητούν τον Ατμάν μέσω του αυστηρού βίου, της εγκράτειας, της πίστης και της γνώσης, επιτυγχάνουν τον Aditya δια της Βόρειας Πορείας. Αυτός είναι η πηγή κάθε Ενέργειας, αυτός είναι το υπέρτατο καταφύγιο. Από εκεί δεν επιστρέφουμε, επειδή αυτό είναι το τέλος.
(σελ. 182)

ΟΙ ΨΥΧΕΣ ΚΟΥΡΝΙΑΖΟΥΝ ΣΤΟΝ ΑΤΜΑΝ ΟΠΩΣ ΤΑ ΠΟΥΛΙΑ ΣΤΟ ΔΕΝΔΡΟ

4.7 Όπως τα πουλιά, νεαρέ μου φίλε, πάνε να κουρνιάσουν στο δένδρο, έτσι όλα τούτα αναπαύονται στον ανώτερο Ατμάν. (σελ. 200)

Ο ΟΔΟΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡΑΒΟΛΗ ΤΟΥ ΠΟΤΑΜΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΩΚΕΑΝΟΥ

Όπως τα ρέοντα ποτάμια που πορεύονται προς τη θάλασσα και φτάνοντας εκεί ενοποιούνται με τον ωκεανό, χάνοντας τα ονόματα και τις μορφές τους, με αποτέλεσμα οι άνθρωποι να μιλάνε μόνο για τον ωκεανό, έτσι και τα δεκαέξι kalas αυτού του Θεατή, του Purusa, εδρεύουν σε Αυτόν μόνο, κι όταν φτάνουν σε Αυτόν χάνονται σε Αυτόν, τα ονόματα και οι μορφές τους καταστρέφονται και οι άνθρωποι μιλάνε μόνο για τον Purusa. Τότε Αυτός απαλλάσσεται από τα kalas και γίνεται αθάνατος. (σελ 209-210)

Η ΚΑΤΩΤΕΡΗ ΚΑΙ Η ΑΝΩΤΕΡΗ ΓΝΩΣΗ – ΤΟ ΑΦΘΑΡΤΟ ΟΝ ΚΑΙ Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ – ΠΑΡΑΒΟΛΗ ΜΕ ΑΡΑΧΝΗ

1.1.3 Ο Saunaka, ο ξακουστός οικογενειάρχης, κάποτε πλησίασε τον Angiras με τον τρόπο που ορίζουν οι Γραφές και ρώτησε, «Κύριε, τι είναι αυτό, που όταν το γνωρίσεις κατανοείς ό,τι υπάρχει μέσα στο σύμπαν;

1.1.4 Σε αυτόν ο Angiras απάντησε: υπάρχουν δύο κατηγορίες γνώσεων που αξίζουν να κτηθούν, όπως είπαν οι γνώστες των Vedas – μια κατώτερη και μια ανώτερη.

1.1.5 Εκ των δύο, η κατώτερη αποτελείται από τη μελέτη των Rg-Veda, Yajur-Veda, Sama-Veda και Atharva-Veda, της φωνητικής, των εγχειριδίων για τις τελετουργίες, της γραμματικής, της ετυμολογίας, της προσωδίας και της αστρονομίας. Ως προς την ανώτερη Γνώση, είναι αυτή δια της οποίας κατακτάται το Άφθαρτο.

1.1.6 Αυτό που είναι αόρατο, άπιαστο, αγέννητο και χωρίς κατηγορήματα, αυτό που δεν έχει ούτε μάτια, ούτε αυτιά, ούτε χέρια, ούτε πόδια, αυτό που είναι αιώνιο, παντοδιαποτίζον, αμέτρως λεπτό και απέραντα εκδηλωμένο, αυτό το άφθαρτο Ον θεωρούν οι σώφρονες, ως πηγή όλης της πλάσης.

1.1.7 Όπως η αράχνη εκπορεύει και αποσύρει ξανά τον ιστό της, όπως τα χόρτα φυτρώνουν στη γη, όπως οι τρίχες φυτρώνουν στο κεφάλι και το σώμα του ανθρώπου, ακοπίαστα, έτσι εκπορεύεται και το σύμπαν από το άφθαρτο Ον.
(σελ. 222-223)

ΤΟ BRAHMAN ΔΙΑΣΤΕΛΛΕΤΑΙ. Η ΥΛΗ-ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΩΣ ΤΡΟΦΗ. ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ-ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ

1.1.8 Μέσα από βαθύ στοχασμό, το Brahman διαστέλλεται (με τη χαρά της δημιουργίας). Ως εκ τούτου γεννιέται η Τροφή και από αυτήν η Ενέργεια, ο νους, το Αληθινό, οι κόσμοι και η ατελεύτητη εμπλοκή σε δραστηριότητες.

Σχόλιο: Τροφή: Η λέξη “annam” σημαίνει αυτό που τρώγεται ή που απολαμβάνεται. Φιλοσοφίκά σημαίνει το αντικείμενο το οποίο μπορεί να οριστεί ως αυτό που απολαμβάνεται από το υποκείμενο ή το Πνεύμα. Συχνά, σε κοσμολογικές περιγραφές, αυτή αποτελεί την Ύλη. Εδώ δεν μπορούμε να την εκλάβουμε ως Ύλη με την αδρομερή σημασία, επειδή λέγεται στο στίχο ότι η prana, η Ενέργεια, εκπορεύεται από αυτήν. Επομένως πρέπει να την εκλάβουμε ως την «απλή αίσθηση της αντικειμενικότητας» που πρέπει να επικρατεί σαν πρώτη βαθμίδα της εξελικτικής πορείας, καθώς το μη δυαδικό Brahman πάει να εκδηλωθεί ως δημιουργία. Η δημιουργική βούληση ξεκινάει από μια έμφαση στο «εγώ», το υποκείμενο και αυτή η έμφαση συνοδεύεται ταυτόχρονα από την αίσθηση του «τούτο», την πηγή της αντικειμενικότητας. Σε αυτήν την κοσμολογική περιγραφή, αυτή η απλή αίσθηση της αντικειμενικότητας μερικές φορές ονομάζεται Avyakta, φηλαδή η «Αδιαφοροποίητη» ενώ σε άλλες Upanisads ονομάζεται prana. Η αδρομερής Ύλη, επίσης μερικές φορές αποκαλείται annam και rayi.

Ενέργεια: Η λέξη prana έχει ένα ευρύ φάσμα εννοιών στη βεδαντινή γραμματεία από «ζωτική ενέργεια» μέχρι τον Hiranyagarbha (τον Brahma) το πρώτο βλαστάρι της δημιουργίας. Εδώ η λέξη χρησιμοποιείται με την έννοια του Hiranyagarbha [κυριολεκτικά: το «Χρυσό Αυγό»] που είναι η νοήμων δύναμη που διαφοροποιεί τη δημιουργία. Είναι ο Δημιουργός Θεός της Ινδουιστικής Τριάδας. (σελ. 224-225)

ΟΙ ΓΝΩΣΤΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΜΑΘΕΙΣ

1.2.8 Εμποτισμένοι με άγνοια, αλλά φανταζόμενοι τους εαυτούς τους σοφούς και πολυπαθείς, οι ανόητοι περιφέρονται δώθε και κείθε υποφέροντας ξανά και ξανά, σαν τους τυφλούς που οδηγούνται από τυφλούς.

1.2.9 Απορροφημένοι στους δρόμους των αμαθών, αυτοί οι άνθρωποι αφελώς νομίζουν πως πέτυχαν το σκοπό της ζωής. Αλλά επειδή διακατέχονται από πάθη και προσκολλήσεις, αυτοί ποτέ δεν κατακτούν τη Γνώση και ως εκ τούτου βυθίζονται στη δυστυχία μόλις εξαντληθούν οι καρποί των καλών έργων τους (σελ. 230)

ΟΙ ΠΡΑΞΕΙΣ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΑΡΧΗ ΚΑΙ ΤΕΛΟΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΕΣ

1.2.12 Αφού καλοεξετάσει τους κόσμους που επιτυγχάνονται μέσα από πράξεις, ο άνθρωπος με πνευματικές ροπές θα πρέπει να αδιαφορήσει για αυτούς, γιατί οι πράξεις που έχουν αρχή και τέλος δεν μπορούν να κερδίσουν το Υπέρτατο που είναι άναρχο. Για να γνωρίζει λοιπόν Εκείνο, ας γίνει μαθητής ενός δασκάλου που είναι γνώστης των Γραφών και σταθερά εδραιωμένος στο Πνεύμα. (σελ 232)

Η ΦΩΤΙΑ-ΜΠΡΑΧΜΑΝ ΚΑΙ ΟΙ ΣΠΙΘΕΣ-ΟΝΤΑ

Ο ΜΠΡΑΧΜΑΝ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΜΕΣΑ ΚΑΙ ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ. ΕΙΝΑΙ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΖΩΗ ΚΑΙ ΤΟ ΝΟΥ. ΤΟ ΣΩΜΑ ΤΟΥ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΣΥΜΠΑΝ

2.1.2 Αυτόφωτο, άμορφο, άναρχο και αγνό, αυτό το παντοδιαποτίζον Ον είναι και μέσα και έξω. Προγενέστερος της ζωής και του νου, Αυτός είναι πέρα και από την ανέκδηλη αιτιατή κατάσταση του σύμπαντος. (σελ. 233)

2.1.3 Από αυτόν τον Πουρούσα πηγάζει η ζωή, ο νους, οι αισθήσεις, ο αιθέρας, ο αέρας, η φωτιά, το νερό και η γη που στηρίζει τα πάντα. (σελ. 233)

2.1.4 Αληθινά, Αυτός είναι το Ενυπάρχον Πνεύμα που κατοικεί μέσα σε όλους. Η φωτιά είναι το κεφάλι Του, ο ήλιος και η σελήνη είναι τα μάτια του, τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα τα αυτιά του, η αποκάλυψη (οι Βέδες), η φωνή του, ο αέρας, η αναπνοή του, το σύμπαν, η καρδιά του. Και από τα πόδια του εκπορεύτηκε η γη. (σελ. 233)

ΤΑ ΤΡΙΑ ΕΙΔΗ ΚΑΡΜΑ

Σχόλιο: Υπάρχουν τρία είδη karma (προϊόντα της δραστηριότητας): prarabdha, sancita και agamin. Prarabdha (αρχινισμένο) ονομάζονται τα προϊόντα των παρελθοντικών μας δραστηριοτήτων που έχουν ήδη αρχίσει να φυτρώνουν και να καρποφορούν σε τούτη τη ζωή. Sancita (αποθηκευμένο) είναι ό,τι δεν μπορεί να καρποφορήσει τώρα και έχει αποθηκευτεί για επόμενες ζωές. Ενώ ό,τι μπορεί να καρποφορήσει μελλοντικά στην τωρινή μας ζωή αποκαλείται agamin (ερχόμενο). (σελ 241)

Ο ΕΝΤΟΣ ΘΕΟΣ ΜΑΣ. ΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΦΩΣ

2.2.9 Στο φωτεινό περίβλημα (της νοημοσύνης), στο βαθύτερο πυρήνα του ανθρώπου, κατοικεί το Brahman – άσπιλο, αδιαίρετο, αγνό. Αυτός είναι το φως σε κάθε τι που λάμπει. Αυτό συνειδητοποιούν όσοι άμεσα γνωρίζουν τον Εαυτό. (σελ. 242)

Ο ΑΝΩΤΕΡΟΣ ΚΑΙ Ο ΚΑΤΩΤΕΡΟΣ ΕΑΥΤΟΣ. ΠΑΡΑΒΟΛΗ ΜΕ ΔΥΟ ΠΟΥΛΙΑ ΣΤΟ ΙΔΙΟ ΔΕΝΔΡΟ

3.1.1 Δύο πουλιά συνδεδεμένα με στενή φιλία, κουρνιάζουν στο ίδιο δένδρο. Το ένα τρώει τους καρπούς του δένδρου λαχταριστά, ενώ το άλλο παρακολουθεί χωρίς να τρώει.

3.1.2 Καθσιμένα στο ίδιο δένδρο, το ένα από αυτά – ο προσωπικός εαυτός -βυθισμένος στην άγνοια και την αυταπάτη θρηνεί την ανικανότητά του. Αλλά όταν βλέπει το Άλλο – τον Κύριο, τον Λατρευτό – και τη δόξα του, απαλλάσσεται από τη μελαγχολία του.

3.1.3 Όταν ο βλέπων άμεσα συνειδητοποιεί το αυτόφωτο Ον – τον κυβερνήτη, τον πλάστη και πηγή ακόμα και του δημιουργού – τότε εκείνος ο σοφός, αποτινάζοντας κάθε αρετή και κακία γίνεται άσπιλος και επιτυγχάνει την υπέρτατη Ενότητα. (σελ 243-244)

Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΝΙΚΑΕΙ ΤΗΝ ΑΝΑΛΗΘΕΙΑ

3.1.6 Η αλήθεια νικάει πάντα την αναλήθεια. Με αλήθεια είναι στρωμένος ο θεϊκός δρόμος, δια του οποίου οι σοφοί, οι ανεπηρέαστοι από πάθη, ανέρχονται στην υπέρτατη κατοικία του Αληθινού. (σελ. 246)

ΤΟ ΔΕΝΔΡΟ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

1.10.1 Είμαι ο ζωοποιός του Δένδρου του Σύμπαντος, η φήμη μου είναι ψηλή σαν την βουνοκορφή, έχοντας ανέλθει στον υπέρτατα Ιερό, είμαι το υπέρμαχο αθάνατο Ον όπως αυτός εδρεύει στον Ήλιο. Είμαι η δύναμη, ο πλούτος της λαμπερής θεϊκής διαίσθησης, έχω επιτύχει την αληθινή γνώση, έχω γίνει άφθαρτος και άτρεπτος. Αυτή είναι η Ιερή απαγγελία του Trisanku. (σελ. 335)

Σχόλιο: Οι βεδικές, βουδιστικές, γνωστικές, ερμητικές, χριστιανικές, ισλαμικές και άλλες παραδόσεις αναφέρουν αυτό το παγκόσμιο σύμβολο σε όρθια και ανάποδη θέση. Οι ονομασίες Brahmavrska, Bodhi-druma, Δένδρο της Ζωής κ.λπ. είναι πασίγνωστες στα σχετικά πολιτισμικά περιβάλλοντα. Στη βεδική παράδοση το δένδρο αντιπροσωπεύει, είτε την Ολική Πραγματικότητα είτε την παγκόσμιά της εκδήλωση. Ως Πραγματικότητα, το όρθιο Brahmavrska αποτελείται από έναν κορμό με δύο τμήματα, το ένα είναι ο άξονας που συντηρεί τον κόσμο, ενώ το άλλο εκτείνεται πέρα από το σύμπαν.

Η Svetasvataropanisad 3,9 λέει ότι το Μεγάλο Ον στέκεται σαν ένα ακίνητο Δένδρο, ένας και μοναδικός, μέσα στην ίδια Του την δόξα. Η Maitrayanyupanisad 6,4 μιλάει για το μοναδικό δένδρο Asvattha, το οποίο ταυτίζει με το ΟΜ. Οι στίχοι Rg-veda 10.31.7 και 81.4 ρωτάνε «ποιο είναι εκείνο το Δέντρο από το οποίο εκπορεύτηκαν ο ουρανός και η γη;» και η Taittriyabrahmana 2.8.9.6 διευκρινίζει ότι το δέντρο αυτό είναι το Brahman. To Supalasavrska που αναφέρει το Rg-veda 10.135.1 ταυτίζεται με το Brahman στην Satapathabrahmana 1.3.3.9, 6.6.3.7, και 7.1.1.5. Ακόμα, στο Rg-veda 1.164.20 γίνεται λόγος για το ίδιο Δέντρο με το οποίοι οι δύο όψεις του Υπέρτατου όντος, ως Brahman και Jiva, έχουν διαφορετικές σχέσεις. Στο Mahabharata υπάρχει μια πλήρης περιγραφή του Brahmavrska. Τέλος, το Visnusahasranama συγκαταλέγει τις λέξεις vrska, asvattha, nygrodha και udumbara ανάμεσα στα ονόματα της Υπέρτατης Θεότητας.

Στη δεύτερη περίπτωση, αυτή του Samsaravrska, «Το Δέντρο του Κόσμου [του Γίγνεσθαι], το Δέντρο είναι ανάποδα, έχει τις ρίζες του πάνω, στο Ανεκδήλωτο, και απλώνει τα κλαδιά του προς τα κάτω, μέσα στο εκδηλωμένο σύμπαν. (…) Εφόσον είναι γεγονός ότι το Brahman είναι η πηγή του φαινομενικού Σύμπαντος τότε και το Δέντρο είναι το Brahman και όποιος άμεσα συνειδητοποιήσει το Brahman ως Ουσία, όπως έκανε ο σοφός Trisanku, τότε αυτός νιώθει – μέσα από τη γνώση της μη διαφοράς – ότι ο ίδιος ζωοποιεί το Δέντρο του Κόσμου ως ενυπάρχων Atman από τον οποίο αυτό ξεπηδάει και στον οποίον τελικά διαλύεται. (σελ. 336-337)

ΤΟ BRAHMAN-ATMAN ΩΣ ΚΟΣΜΟΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ. ΤΟ ΕΝ ΓΙΝΕΤΑΙ ΠΟΛΛΑΠΛΟ. ΤΟ BRAHMAN ΓΙΝΕΤΑΙ ΤΑ ΠΑΝΤΑ.

2.6.1 «Αυτός ο Atman πόθησε: Είθε να γίνω πολλά, είθε να αναπαραχθώ. Αυτός στοχάστηκε στο Εαυτό του. Κατόπιν εκπόρευσε όλα τούτα – ό,τι υπάρχει εδώ. Αφού τα εκπόρευσε αληθώς, Αυτός μπήκε σε αυτά, κι αφού μπήκε σε αυτά, Αυτός έγινε και το Ον και το Πέρα. Αυτός έγινε και τα καθορισμένα και τα ακαθόριστα, το θεμελιωμένο και το αθεμελίωτο, το συνειδητό και το ασυνείδητο, το αληθινό και το μη αληθινό και οτιδήποτε άλλο υπάρχει – μάλιστα, Αυτός έγινε ολόκληρη η Πραγματικότητα. Εξ ου λοιπόν οι σοφοί δηλώνουν πως όλα τούτα είναι αληθινά. Σχετικά με αυτό το θέμα υπάρχει και η ακόλουθη στροφή.» (σελ. 372)

ΤΟ BRAHMAN ΠΕΡΑ ΑΠΌ ΤΟ ΟΝ ΚΑΙ ΜΗ-ΟΝ. ΤΟ ΚΕΝΟ, ΜΗΔΕΝ. Ο ΑΥΤΟΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ BRAHMAN ΓΕΝΝΑ ΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ. Η ΨΥΧΗ ΠΟΥ ΔΕΝ ΒΛΕΠΕΙ ΤΗΝ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΜΕ ΤΟ BRAHMAN, ΑΛΛΑ ΕΤΕΡΟΤΗΤΑ, ΦΟΒΑΤΑΙ.

2.7.1 «Εν αρχή, τούτα ήταν όντως Μη Ον. Από αυτό αληθώς εκπορεύτηκε το Ον. Αυτό αυτοβούλως «εν-εαυτόθηκε». Για αυτό αποκαλείται αυτοδημιουργημένο, ή καλοφτιαγμένο (…) Η ατομική λοιπόν ψυχή γίνεται άφοβη μόνο όταν πατήσει σταθερά και ατάραχα σε εκείνη την αόρατη, «μη-εαυτική», άφατη, αστήριχτη Πραγματικότητα. Κάθε φορά που αυτή φαντάζεται ακόμα και τη μικρότερη διακοπή σε εκείνη την αίσθηση της μη-διαφοράς, τότε φοβάται. (…)» (σελ. 375-376)

Σχόλια: Η Rg-Veda 10.129 τοποθετεί το Brahman πάνω από το Ον και το Μη Ον. Ο διαχωρισμός του Εαυτού [Atman] και του μη Εαυτού [an-atman] είναι η απαρχή της δημιουργίας για αυτό πρώτα-πρώτα λέγεται ότι η Υπέρτατη Πραγματικότητα αυτοβούλως και φαινομενικά «εν-εαυτόθηκε» [εξατομικεύτηκε, εμφανίστηκε ως εαυτός]. Τούτο επίσης εξηγεί γιατί η ατομική ψυχή δε βρίσκει σταθερή γαλήνη παρά μόνο στη «μη-εαυτική" – δηλαδή, αδιαφοροποίητη – αόρατη Πραγματικότητα. Το Ον και το μη Ον, το Saguna και το Nirguna, είναι αδιαχώριστες όψεις εκείνης της Ύψιστης Μη Διαφοράς. Το Μη Ον είναι η επικυρωτική αρχή, το πρωταρχικό αίτιο, του Όντος, από το οποίο απορρέει το σύμπαν. Η Έσχατη Πραγματικότητα, μερικές φορές χαρακτηρίζεται αποφατικά και σε άλλες θρησκευτικές παραδόσεις. Το όνομα Sunya [κενό] είναι ένα από τα χίλια ονόματα του Vishnu [στο σχετικό ύμνο]. Ο γερμανός μυστικιστής Jakob Boehme είπε «Το Τίποτε φανερώνεται ως θέληση» (σελ. 375-376)

(…)

Σχόλια: Η ατομική ψυχή, λοιπόν, γίνεται άφοβη – Εδώ παρατίθεται μια καυστική ανάλυση του συναισθήματος του φόβου και της θεραπείας του. Η βάση του φόβου είναι η αίσθηση της ετερότητας. Δείτε Brhandaranyaka Up. 1.4.2. Όμως ο φόβος εγκαταλείπει τον άνθρωπο εντελώς, χωρίς να αφήσει κατάλοιπα, μόλις ο άνθρωπος αναγνωρίζει ότι ο ίδιος του ο Εαυτός είναι το Παν. Η αγάπη οδηγεί στην ένωση, ο χωρισμός οδηγεί στον φόβο. Η αφοβία είναι το χαρακτηριστικό σημάδι κάποιου που έχει άμεσα συνειδητοποιήσει την Αλήθεια. Ακόμα και ο σώφρων, μόλις πέσει σε απερισκεψία – μόλις δηλαδή διαχωρίσει τον Εαυτό σε υποκείμενο και αντικείμενο – γίνεται ανήσυχος. Η παραμικρή εξαντικειμενίκευση του Εαυτού γεννάει φόβο. Όσο κανείς εξακολουθεί να νιώθει ότι το Brahman είναι κάτι που πρέπει να γνωσθεί και δεν Το νιώθει ως τον ίδιο του τον Εαυτό, υπάρχει περιθώριο για φόβο. (σελ. 378)