Το ερώτημα του «τι είναι η Μεταφυσική. …?» μπορεί πολύ απλά να απαντηθεί ως εξής:

Μεταφυσική είναι (εκείνη) η γνώση που εξετάζει και ερευνά τις ενέργειες και δυνάμεις των αόρατων κόσμων!

Μεταφυσική είναι η γνώση που ερευνά τα δρώμενα εκτός του φυσικού (κόσμου) πεδίου.
Ονομάζεται Μεταφυσική γιατί εξετάζει και ερευνά την γνώση «μετά την φυσική», που η τελευταία φυσική (υλιστική) επιστήμη περιορίζεται συνήθως στην έρευνα του φυσικού κόσμου με τις πέντε φυσικές αισθήσεις.
Οι φυσικοί επιστήμονες εξετάζουν τον ορατό και μέρος του αιθερικού κόσμου σήμερα (τον τέταρτο και πέμπτο αιθέρα, αν και οι περισσότεροι δεν δέχονται την ύπαρξη του αιθέρα) με υπερσύγχρονα μηχανήματα και με αφετηρία τις πέντε αισθήσεις.

Στους αποκρυφιστικούς κύκλους λέγεται ότι πολύ σύντομα η ανθρωπότητα (ένα επαρκές τμήμα της) θα αποκτήσει αιθερική όραση. Αυτό σημαίνει ότι πάρα πολλοί άνθρωποι στο άμεσο μέλλον (σε 10, 20 ή 50 χρόνια) θα βλέπουν στο αιθερικό πεδίο (ιδιαιτέρα τα νέα παιδιά που έρχονται). Αυτό το τελευταίο θα δημιουργήσει πονοκέφαλο στους υλιστές επιστήμονες οι οποίοι θα αντιλαμβάνονται ότι αρκετοί αξιόπιστοι συνάνθρωποί τους, θα παρατηρούν τις δυνάμεις και ενέργειες που καταγράφουν τα υπερσύγχρονα μηχανήματά τους, με τους φυσικούς οφθαλμούς τους (ήδη αυτό συμβαίνει από αρκετούς)! (Δηλαδή τους αξονικούς και μαγνητικούς τομογράφους, τους υπέρηχους και τα διαφόρων ειδών ακτινολογικά μηχανήματα.)

Φυσικά στους αποκρυφιστικούς κύκλους υπάρχουν (πάντοτε υπήρχαν) συνάνθρωποί μας (μαθητές και μυημένοι διαφόρων βαθμών) που βλέπουν και ακούν, … στον αστρικό κόσμο, στον νοητικό, κτλ. Βλέπουν και ακούν, αισθάνονται, εντελώς συνειδητά τους επόμενους βαθμούς της λεπτεπίλετης ύλης – δύναμης – ενέργειας, δηλαδή όσα συμβαίνουν στους αόρατους κόσμους (διαστάσεις).
Αυτή η γνώση αντίληψης και κατανόησης με πλήρη συνείδηση των αόρατων κόσμων, εξετάζεται και ερευνάται από την Μεταφυσική.

Γι’ αυτό άλλωστε μιλούμε για εξωτερική και εσωτερική γνώση, γιατί η μεν εξωτερική γνώση χρησιμοποιεί τις πέντε φυσικές αισθήσεις (και την φυσική), ενώ η εσωτερική γνώση χρησιμοποιεί τις εσωτερικές (αφυπνισμένες) αισθήσεις (και γίνεται λόγος για την Μεταφυσική).

Χαιρετώ φιλικά

Σας ευχαριστώ
Φιλικά

Κηφεύς

Από τους νεώτερους φιλοσόφους, σαν ισοδύναμοι προς την Μεταφυσική ενδείξεις χρησιμοποιούνται και οι όροι "Οντολογία" και "Πρώτη φιλοσοφία".
Τα θέματα που εξετάζει η Μεταφυσική μπορούν να διαιρεθούν σε δύο ομάδες :
1) Η Μεταφυσική εξετάζει τις αρχές της γνώσης από την άποψη της οντολογικής τους αξίας. Τα προβλήματα αυτά έχει πραγματευθεί πριν μερικές δεκαετίες ο Γερμανός φιλόσοφος Ν. Χάρτμαν στο σύγγραμμά του "Αρχές της μεταφυσικής της γνώσης". Στην ομάδα των προβλημάτων αυτών π.χ. υπάγεται το ζήτημα, το οποίο εξετάζει, αν ο νόμος της αιτιότητας, ο οποίος λέγει, ότι κάθε αποτέλεσμα προέρχεται από προηγηθέν αίτιο, ανταποκρίνεται προς αυτά που συμβαίνουν πραγματικά στο σύμπαν.
2) Η Μεταφυσική εξετάζει επίσης, τις πρώτες αρχές και τις τελευταίες συνάφειες των όντων και γεγονότων.
Διερευνά το πρόβλημα, το οποίο ερωτά από πού έλαβαν υπόσταση τα όντα.
Επίσης θέλει να εξακριβώσει τις αλληλοσυσχετίσεις στις οποίες ευρίσκονται τα όντα.
Ζητάει π.χ. να βρει ποια είναι η σχέση μεταξύ σώματος και ψυχής, ύλης και πνεύματος, φυσικοχημικών και βιολογικών λειτουργιών.
Εξετάζει επίσης τους τελευταίους σκοπούς προς τους οποίους κατευθύνονται τα όντα.
Ερευνά εν γένει την ουσία της πραγματικότητας και από στατικής και από δυναμικής απόψεως.
Δεν λαμβάνει σαν θέμα των ερευνών της τα αντικειμενικώς υφιστάμενα πράγματα.
Επεκτείνει την έρευνά της και στα φαινόμενα και γεγονότα που βρίσκονται σε διαρκή εξέλιξη. Η θεωρία π.χ. του Σοπενχάουερ, κατά την οποία την ουσία της πραγματικότητας την αποτελεί η βούληση είναι πρόβλημα μεταφυσικό.
Η μελέτη, η οποία θέλει να εξακριβώσει την ουσία και τους έσχατους σκοπούς του ιστορικού βίου, αποτελεί την μεταφυσική της ιστορίας.
Η προσπάθεια να συμπληρώσουμε τα χάσματα που υπάρχουν μεταξύ των διαφόρων επιστημών και να σχηματίσουμε μία ενιαία εικόνα για το σύνολο της πραγματικότητας, είναι μια από τις αποστολές της Μεταφυσικής.
Η Μεταφυσική ερευνά επίσης αν υπάρχει πέρα από τον προσιτό στις αισθήσεις μας εμπειρικό κόσμο, ένας υπεραισθητός κόσμος και αν είναι δυνατόν να γνωρίσουμε αυτόν τον κόσμο με την νόηση.

Με φιλικούς χαιρετισμούς

Κηφεύς

Από τους νεώτερους φιλοσόφους, σαν ισοδύναμοι προς την Μεταφυσική ενδείξεις χρησιμοποιούνται και οι όροι "Οντολογία" και "Πρώτη φιλοσοφία".
Τα θέματα που εξετάζει η Μεταφυσική μπορούν να διαιρεθούν σε δύο ομάδες :
1) Η Μεταφυσική εξετάζει τις αρχές της γνώσης από την άποψη της οντολογικής τους αξίας. Τα προβλήματα αυτά έχει πραγματευθεί πριν μερικές δεκαετίες ο Γερμανός φιλόσοφος Ν. Χάρτμαν στο σύγγραμμά του "Αρχές της μεταφυσικής της γνώσης". Στην ομάδα των προβλημάτων αυτών π.χ. υπάγεται το ζήτημα, το οποίο εξετάζει, αν ο νόμος της αιτιότητας, ο οποίος λέγει, ότι κάθε αποτέλεσμα προέρχεται από προηγηθέν αίτιο, ανταποκρίνεται προς αυτά που συμβαίνουν πραγματικά στο σύμπαν.
2) Η Μεταφυσική εξετάζει επίσης, τις πρώτες αρχές και τις τελευταίες συνάφειες των όντων και γεγονότων.
Διερευνά το πρόβλημα, το οποίο ερωτά από πού έλαβαν υπόσταση τα όντα.
Επίσης θέλει να εξακριβώσει τις αλληλοσυσχετίσεις στις οποίες ευρίσκονται τα όντα.
Ζητάει π.χ. να βρει ποια είναι η σχέση μεταξύ σώματος και ψυχής, ύλης και πνεύματος, φυσικοχημικών και βιολογικών λειτουργιών.
Εξετάζει επίσης τους τελευταίους σκοπούς προς τους οποίους κατευθύνονται τα όντα.
Ερευνά εν γένει την ουσία της πραγματικότητας και από στατικής και από δυναμικής απόψεως.
Δεν λαμβάνει σαν θέμα των ερευνών της τα αντικειμενικώς υφιστάμενα πράγματα.
Επεκτείνει την έρευνά της και στα φαινόμενα και γεγονότα που βρίσκονται σε διαρκή εξέλιξη. Η θεωρία π.χ. του Σοπενχάουερ, κατά την οποία την ουσία της πραγματικότητας την αποτελεί η βούληση είναι πρόβλημα μεταφυσικό.
Η μελέτη, η οποία θέλει να εξακριβώσει την ουσία και τους έσχατους σκοπούς του ιστορικού βίου, αποτελεί την μεταφυσική της ιστορίας.
Η προσπάθεια να συμπληρώσουμε τα χάσματα που υπάρχουν μεταξύ των διαφόρων επιστημών και να σχηματίσουμε μία ενιαία εικόνα για το σύνολο της πραγματικότητας, είναι μια από τις αποστολές της Μεταφυσικής.
Η Μεταφυσική ερευνά επίσης αν υπάρχει πέρα από τον προσιτό στις αισθήσεις μας εμπειρικό κόσμο, ένας υπεραισθητός κόσμος και αν είναι δυνατόν να γνωρίσουμε αυτόν τον κόσμο με την νόηση.

Με φιλικούς χαιρετισμούς

Κηφεύς

Αφού δόθηκε ο ορισμός της Μεταφυσικής, σήμερα θα έλεγα να εξετάζαμε ποια ήταν η θεωρία των διαφόρων φιλοσόφων πάνω σ'αυτό το θέμα, ξεκινώντας πρώτα από τους Προσωκρατικούς.

Οι προσωκρατικοί φιλόσοφοι εξετάζουν τα πάντα ορμώμενοι από μια βασική αρχή και ανακαλύπτουν τις βαθύτερες σχέσεις της εξάρτησης των πραγμάτων.
Η πρώτη ομάδα των μεταφυσικών αυτών ερευνητών, εμφανίζεται στην Μίλητο και ακολουθεί ενιαία κατεύθυνση.

Οι τρείς Μιλήσιοι φιλόσοφοι οι Θαλής, Αναξίμανδρος και Αναξιμένης, θέτουν το ερώτημα "τι είναι εκείνο το οποίο αποτελεί την καθαυτό ουσία των κοσμικών όντων.

Αναζητούν την πρώτη αρχή.

Είναι προφανές ότι έχουν συνείδηση για "το πεπερασμένο του χαρακτήρα των εγκόσμιων όντων και περί της εξάρτησής τους από μια ανώτερη αρχή".

Ο καθένας τους δίνει διαφορετική απάντηση στο πρόβλημα.

Το κοινό χαρακτηριστικό και για τους τρείς είναι "η αναγνώριση μιας θεμελιώδους αρχικής ουσίας που φέρει μέσα της την ικανότητα να γίνει φορέας της ύπαρξης και εξέλιξης των εγκόσμιων όντων".

Ας αρχίσουμε πρώτα με τον πρώτο και κορυφαίο από τους τρείς αυτούς μεταφυσικούς φιλοσόφους:

Θαλής ο Μιλήσιος (624-546 π.Χ.):
Επιστήμονας και υλιστής φιλόσοφος, αρχιηγέτης και πρώτος θεμελιωτής της ευρωπαϊκής φιλοσοφίας και επιστήμης, σύγχρονος του Σόλωνα και του Κροίσου.
Ένας από τους επτά σοφούς της αρχαίας Ελλάδας, ιδρυτής της Ιωνικής Σχολής και της φυσικής φιλοσοφίας.

Ο Θαλής είπε, ότι την πρώτη αρχή και την ουσία της πραγματικότητας την αποτελεί το νερό.

Ο Θαλής ζητάει να βρεί όχι τι συνέβη στην αρχή της κοσμογονικής ή θεογονικής εξέλιξης, αλλά όπως λέγει ο Αριστοτέλης ποιο είναι εκείνο το δεδομένο "εξ ου έστιν άπαντα τα όντα και εξ ου γίνεται πρώτου και είς ο φθείρεται τελευταίον, της μεν ουσίας υπομενούσης, τοις δε πάθεσι, μεταβαλλούσης. Τούτο στοιχείον και ταύτην αρχήν".
Ελεύθερη μετάφραση:
"εκ του οποίου αρχικά λαμβάνουν υπόσταση και εις το οποίον εν τέλει δια της φθοράς επιστρέφουν, ενώ η ουσία διασώζεται και μεταβάλλεται μόνον ως προς τις καταστάσεις της. Αυτό αναγνώρισαν (οι πρώτοι φιλοσοφίσαντες) ως στοιχείον και ως αρχήν".

Ο Θαλής έχει το ον μπροστά του στο σύνολό του.

Το κοσμικό σύνολο είναι γι'αυτόν κάτι του θείο.

Εμείς οι νεώτεροι (ίσως, άθελά μας, επηρεασμένοι από την υλιστική νοοτροπία που βλέπει την φύση σαν άψυχο και νεκρό δεδομένο), δυσκολευόμαστε να μετατεθούμε στην συνθετική θεώρηση των προσωκρατικών και απορούμε όταν ο Αριστοτέλης λέγει ότι κατά τον Θαλή, "το σύμπαν είναι γεμάτο από θεούς, (πάντα πλήρη θεών είναι").

Όταν ο Θαλής λέγει "πάντα" αναφέρεται στο σύνολο του σύμπαντος, στην έννοια του όντος όπως είπαν αργότερα οι μεταφυσικοί.

Ο Θεός πρέπει να νοηθεί σαν ον και πρέπει να υπάρχει στην σφαίρα των όντων.

Η θεία ενέργεια είναι κατά τον Θαλή οντολογικό δεδομένο, έχει και αυτή άμεση παρουσία μέσα στην κοσμική περιοχή.

Η αλήθεια είναι ότι λέγοντας "ψυχή" ο Θαλής εννοεί την εκδήλωση της εις την φύση ενέργειας. Επειδή δε σαν πηγή της ενέργειας, προκειμένου για τον άνθρωπο, λαμβάνεται η ψυχή, συλλογιζόμενος αναλογικά μιλάει περί ψυχής των όντων.

Ο ορισμός του Πλάτωνα που δίδεται στον "Φαίδρο" ότι η ψυχή είναι η πηγή και η αρχή της κινήσεως, ανήκει στον Θαλή.

Κατά τον Αέτιο (Περιπατητικός - αριστοτελικός φιλόσοφος που έζησε τον 2ο π.Χ. αιώνα) "Θαλής απεφήνατο πρώτος την ψυχήν φύσιν αεικίνητον" ("Ο Θαλής χατακτήρισε πρώτος την ψυχή αεικίνητη").
Πίσω από την σύντομη αυτή διατύπωση υποκρύπτεται η αρχή της περί αφθαρσίας της ψυχής και συνεχείας της κινήσεως και ενεργείας στον κόσμο.

Φιλικά

Κηφεύς

Ου τα πάντα τοις πάσι ρητά.

Συνεχίζω σήμερα με τον δεύτερο Μιλήσιο φιλόσοφο:

Αναξίμανδρος (610-546 π.Χ,): Υλιστής φιλόσοφος. Θεωρούσε ως αρχή των όντων το "άπειρο" .

Οι φιλοσοφικές του μεταφυσικές έρευνες αποτελούν συνέχεια εκείνων του Θαλή, δηλαδή των προσπαθειών αναζήτησης του καθορισμού της πρώτης αρχής των όντων.
Καινοτομεί σε σύγκριση με τις δοξασίες του δασκάλου του Θαλή, στο ότι ενώ εκείνος δεχόταν σαν βασική ουσία των όντων το νερό, αυτός εισάγει νέα αρχή, το άπειρο.
Σύμφωνα με τις μαρτυρίες του Συμπλίκιου (Νεοπλατωνικός φιλόσοφος από την Κιλικία - έζησε τον 6ο μ.Χ. αιώνα), αυτός για πρώτη φορά κάνει χρήση του όρου "αρχή".
Ο Σιμπλίκιος γράφει σχετικά: "Των δε εν και κινούμενον και άπειρον λεγόντων Αναξίμανδρος ο Πραξιάδου Μιλήσιος, Θαλού γενόμενος διάδοχος και μαθητής αρχήν τε και στοιχείον είρηκε των όντων το άπειρον, πρώτος τούτο τούνομα κομίσας της αρχής" (Από εκείνους δε οι οποίοι παραδέχονται την ύπαρξη ενός όντος κινουμένου και απείρου ο Αναξίμανδρος ο υιός του Πραξιάδου από την Μίλητο ο οποίος υπήρξε διάδοχος και μαθητής του Θαλή, έχει αναγνωρίσει σαν αρχή και στοιχείο των όντων το άπειρο, και εισάγει πρώτος αυτός τον όρο, δηλαδή την "αρχή").

Πολλές συζητήσεις έγιναν για να καθορισθεί από πραγματολογικής άποψης το σημασιολογικό περιεχόμενο το οποίο αποδίδει ο Μιλήσιος φιλόσοφος στον όρο "άπειρο".

Το πιο σωστό είναι να παραδεχθούμε ότι με τον όρο αυτό καθορίζεται η κατ'εξοχήν πρώτη αρχή από την οποία παίρνει την αφετηρία του το γεγονός της κοσμικής εξέλιξης και την ύπαρξή του, οιοδήποτε πεπερασμένο ον.

Το άπειρο είναι κάτι το οποίο δεν έχει αρχή, αλλά αποτελεί, όπως είπε ο Αριστοτέλης, αυτό το ίδιο αρχή.

Επειδή δε δεν έχει αρχή δεν μπορεί να έχει ούτε τέλος, ούτε να υπόκειται σε φθορά.

Συνεπώς το άπειρο είναι αθάνατο, "ανώλεθρο" και θείο. Αλλά δεν αποτελεί μόνο χρονική αρχή αλλά ασκεί και την εξουσία του πάνω στα πεπερασμένα όντα. Αυτό περιέχει και κυβερνά το σύνολο των πεπερασμένων όντων.

Τα πεπερασμένα όντα, λέγει ο Αναξίμανδρος, επειδή αντλούν από το άπειρο την υπόστασή τους με την μορφή χρέους, οφείλουν να φθαρούν και να επανέλθει η υπόστσή τους στους κόλπους του απείρου.

Τα εγκόσμια όντα οδηγούνται σε δίκη ενώπιον του χρόνου ο οποίος είναι ο δικαστής, που τους αποκαλύπτει την ελλειπτικότητά τους (αδικία) και τα εξαναγκάζει να πληρώσουν αποζημίωση το ένα στο άλλο: (διδόναι τίσιν αλλήλοις).
Αλλά πώς εννοεί ο Αναξίμανδρος την πληρωμή αυτής της αποζημίωσης "τίσεως" του ενός όντος προς το άλλο;
Το πιθανό νόημα της απόφασής του είναι ότι τα όντα λόγω του πεπερασμένου χαρακτήρα της υπόστασής τους τείνουν προς την αδικία. Επειδή είναι περιορισμένα ρέπουν προς "το πλέον έχειν", την πλεονεξία.
Γι'αυτό συγκρούονται και οδηγούνται στο δικαστήριο που εκπροσωπείται από τον χρόνο, ο οποίος απονέμει δικαιοσύνη.

Αποδεικνύεται, ασφαλώς, από το απόσπασμα αυτό ότι ο στοχασμός των προσωκρατικών είναι συνθετικός, περιλαμβάνοντας με μια ματιά το φυσικό μαζί με το ανθρωπολογικό φαινόμενο.

Συγκρινόμενη η δοξασία του Αναξίμανδρου, περί του απείρου σαν πρώτη αρχή, προς την γνώμη του Θαλή ότι η πρώτη αρχή είναι το νερό, παρουσιάζει την ομοιότητα ότι και ο Θαλής ακολουθώντας παλαιότερες αντιλήψεις που τις παίρνει από τον Όμηρο, θεωρούσε το νερό σαν άπειρη ποσότητα.

Ο Αναξίμανδρος όμως φθάνει στην καθαρότερη κατανόηση της αρχής και αντιλαμβάνεται ότι αυτή δεν μπορεί να ταυτίζεται με τα στοιχεία του κόσμου.

Η σκέψη του προφανώς είναι περισσότερο θεωρητική και αφηρημένη.

Θέλει να απαλλάξει την πρώτη αρχή από τους ποιοτικούς προσδιορισμούς και να την τοποθετήσει έξω από την σαφήνεια της εγκόσμιας αιτιοκρατικής διαδικασίας.
Συγχρόνως την απαλλάσσει από κάθε όριο ανακηρύσσοντάς την, ανεξάντλητη πηγή από την οποία παίρνει ανεξάντλητη υπόσταση η απειρία των κόσμων.
Μια τέτοια γένεση των κόσμων από το άπειρο συνεπάγεται και την φθαρτότητά τους και έτσι γίνεται κατανοητός ο πεπερασμένος χαρακτήρας τους.

Είναι αξιοσημείωτο ότι στις πρώτες αρχές, η ελληνική φιλοσοφική σκέψη υψώνει την έννοια του απείρου πάνω από την έννοια του πεπερασμένου.

Ο Αναξίμανδρος ανεβάζοντας το άπειρο στο αξίωμα της πρώτης υπερβατικής αρχής και ταυτίζοντάς το, με το θείο, προπαρασκεύασε την μαθηματική περί του κόσμου αντίληψη, αφού υπέδειξε ότι το ουσιώδες γνώρισμα των εγκόσμιων όντων το αποτελεί ο πεπερασμένος χαρακτήρας τους.

Φιλικά

Κηφεύς

Κλίνω τώρα με τον τρίτο και τελευταίο Μιλήσιο φιλόσοφο.

Αναξιμένης (585-528 π.Χ.): Υλιστής φιλόσοφος. Θεωρούσε ως αρχή των όντων τον αέρα.

Στον τρίτο Μιλήσιο φιλόσοφο, πρέπει να επιδράσανε εξίσου στη σκέψη του, οι δύο προηγούμενοί του σοφοί: Ο Θαλής και ο Αναξίμανδρος.
Διότι αφ'ενός ακολουθεί τον Θαλή, θέτοντας σαν αρχή συγκεκριμένο στοιχείο, αφέτέρου ευθυγραμμίστηκε με τις περί απείρου διδασκαλίες του Αναξίμανδρου.

Δέχεται σαν αρχή όχι το νερό, αλλά τον αέρα.

Συγκρίνοντας ο Αναξιμένης τον αέρα με το νερό, τον εύρισκε να έχει ιδιότητες, οι οποίες πλησιάζουν περισσότερο τα χαρακτηριστικά του απείρου.

Ο αέρας εκτείνεται παντού και πάνω από τη θάλασσα, περιέχει τα πάντα και εισδύει παντού.

Έτσι συνδυάζοντας τις αντιλήψεις και των δύο δασκάλων του, δέχτηκε αυτόν σαν αρχή από την οποία παράγονται τα πάντα.

Με τον Αναξιμένη δεν γίνεται μια οπισθοδρόμηση, όπως πιστεύουν μερικοί, στην φιλοσοφική σκέψη, αλλά πραγματοποιείται μια διαλεκτική σύνθεση.

Αν θεωρήσουμε το νερό του Θαλή σαν αρχική θέση, και το άπειρο του Αναξίμανδρου σαν αντίθεση, και οι δύο αυτές έννοιες ενώνονται στον αέρα, ο οποίος σύμφωνα με τον Αναξιμένη συνενώνει τα προσόντα, που εμφανίζουν για να ανακηρυχθούν σαν πρώτες αιτίες και το νερό και το άπειρο.

Η μεγάλη ανακάλυψη του Αναξιμένη ήταν η προσπάθειά του να αναγάγει τις ποιοτικές μεταβολές σε ποσοτικές.

Το πολυδιαφημιζόμενο σήμερα δόγμα ότι η ποιότητα μπορεί να αναχθεί στην ποσότητα ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά από τον Αναξιμένη.
Ο Αναξιμένης είπε ότι η ποικιλία των όντων μπορεί να εξηγηθεί με την μηχανική διαδικασία της πύκνωσης και της αραίωσης "πυκνώσει κσι μονώσει".

Σε όλα τα όντα υπάρχει σαν κοινή ουσία ο αέρας, αναλόγως δε της μεγαλύτερης ή μικρότερης πυκνότητάς του εμφανίζεται σαν νερό, σαν γη, σαν φωτιά και εν γένει σαν πράγμα συγκεκριμένο με καθορισμένες ιδιότητες.

Οιαδήποτε μεταβολή της αρχικής ύλης μπορεί να αιτιολογηθεί από την μηχανική ενέργεια που προκαλείται από την κίνηση.

Την κίνηση δέχεται ο Αναξιμένης μαζί με τον Αναξίμανδρο ως αιώνια και άπειρη: "αίδιον".

Είναι φανερό ότι ενώ ο Αναξίμανδρος είχε παρουσιάσει μια μαθηματική αιτιότητα, ο Αναξιμένης εξηγεί το κοσμικό γεγονός με μηχανική αιτιότητα.

Αναδείχτηκε έτσι εισηγητής της μηχανικής ερμηνείας του κόσμου. Διακρίθηκε δε για την συστηματικότητα της σκέψης του και για την ακρίβεια της παρατήρησης των φυσικών φαινομένων.

Με τον Αναξιμένη τερματίζεται η φιλοσοφική παράδοση της Μιλήτου.

Αγαπητοί φίλοι

Δεν θα ξαναεπανέλθω με άλλο μήνυμα λόγω άλλων ασχολιών.

Ευχαριστώ, όλους τους συνομιλητές μου για την συνεργασία τους.

Φιλικά

Κηφεύς

Ο ουρανός των Θεών υπήρχε πριν από τη Γη .

Η ψυχή σου κατέβηκε από κει και να προσεύχεσαι σ’αυτούς , για να ξαναγυρίσει μια μέρα .

Ο νέος άνθρωπος ένιωσε μια πονεμένη ανατριχίλα να τον περνάει αλλά την έπνιξε μέσα του για να συγκεντρωθεί και πάλι στον εαυτό του .

Το πρόβλημα ξαναμπαίνει μπροστά του πιο οδυνηρό, πιο οξύ .

Η Γη έλεγε : Μοίρα .

Ο Ουρανός έλεγε : Πρόνοια .

Και η Ανθρωπότητα που στροβιλίζεται ανάμεσα στα δύο απαντούσε :
Τρέλα ! Πόνος ! Σκλαβιά !

Αλλά μέσα του βαθιά ο μελλοντικός μύστης άκουγε μια ανίκητη φωνή που απαντούσε στις αλυσίδες της Γης και στις αστραπές του Ουρανού με την κραυγή :

Ε λ ε υ θ ε ρ ί α !

Ποιος λοιπόν είχε δίκιο ;
Οι σοφοί , οι Ιερείς , οι τρελοί , οι δυστυχισμένοι ή η φωνή μέσα του ;

Κάθε μία θριάμβευε στη δική της σφαίρα .

Αλλά ο αληθινός σοφός θα ήταν μονάχα εκείνος που θα ήξερε να αποκαλύψεi την εσωτερική τους συμφωνία , το νόμο που τα φέρνει σε ισορροπία .

Μόνο αυτός θα κατείχε τη Θεϊκή γνώση .

Αγαπητοί φίλοι

Μιλάω για τον Πυθαγόρα .

Γεννήθηκε το 570 π.Χ. στη Σάμο και καθοδηγήθηκε στον κόσμο της αρμονίας από τον γέροντα τραγουδιστή των Ομηρικών Επών , Ερμοδάμαντα .
Συγχρόνως δε , αυξανόταν σ’αυτόν η επιθυμία να γνωρίσει τα αιώνια πράγματα και να βοηθήσει τους ανθρώπους να ξεφύγουν από την πλάνη και την αθλιότητά τους.

Και κάποτε πάρθηκε η απόφαση να πάει στην Αίγυπτο και να μυηθεί .

Οι Αιγύπτιοι σοφοί τον δέχτηκαν μετά από πολλές δυσκολίες και με μεγάλη δυσφορία γιατί δυσπιστούσαν στους Έλληνες . Έκαναν τα πάντα για να αποθαρρύνουν τον νεαρό Σαμιώτη . Εκείνος όμως ξεπέρασε με ακλόνητη υπομονή τις δοκιμασίες . Η μύησή του διήρκεσε εικοσιδύο ολόκληρα χρόνια .

Ο Πυθαγόρας πέρασε όλες τις φάσεις που του επέτρεψαν να πραγματώσει , όχι σαν μια κενή θεωρία , αλλά σαν κάτι βιωμένο , την επιστήμη του Λόγου – Φωτός , καθώς και την ανθρώπινη εξέλιξη μέσα απ’τους επτά Πλανητικούς κύκλους .

Η ζωή του κινδύνεψε εκατό φορές σε κάθε βήμα , ειδικά όταν ήθελε να φτάσει να μπορεί να χειρίζεται τις μυστικές δυνάμεις , στην επικίνδυνη εξάσκηση της μαγείας και της Θεουργίας .

Όταν πιά οι Αιγύπτιοι , αναγνώρισαν σ’αυτόν , μιαν εξαιρετική δύναμη πνεύματος μαζί με το ανιδιοτελές πάθος για την σοφία που είναι το σπανιότερο πράγμα στον κόσμο , του άνοιξαν τους θησαυρούς των γνώσεών τους .

Εκεί αντρώθηκε και μορφώθηκε , εκεί μπόρεσε να εμβαθύνει στα Μαθηματικά , την επιστήμη των αριθμών και τις παγκόσμιες αρχές που μετά τα έκανε κέντρο του συστήματός που διατύπωσε .

Εκεί λοιπόν , στην Αίγυπτο , ο Πυθαγόρας απέκτησε αυτή την εκ των άνω αντίληψη των Πραγμάτων , που του επέτρεψε να κατανοήσει τις σφαίρες της ζωής και των επιστημών στους ομόκεντρους κύκλους τους , να συλλάβει την « εξέλιξη » του Πνεύματος στην ύλη με την Παγκόσμια γέννηση και μετά την « εξέλιξή » του ή το ξανανέβασμά του προς την μονάδα , μέσα από την ατομική Δημιουργία που ονομάζεται σχηματισμός μιάς συνείδησης . Ο Πυθαγόρας είχε φτάσει στην κορυφή της Αιγυπτιακής μύησης και σκεπτόταν να επιστρέψει στην Ελλάδα , όταν ο πόλεμος ήρθε στις όχθες του Νείλου . Ο Καμβύσης ήρθε να πέσει στην Αίγυπτο με τις πειναλέες στρατιές του για να βάλλει τέλος στο θεσμό των Φαραώ .

Ο Πυθαγόρας μεταφέρεται αιχμάλωτος στη Βαβυλώνα και φυλακίζεται . Τρείς θρησκείες βασίλευαν στο Ανώτατο Ιερατείο της πόλης όταν έφτασε ο Πυθαγόρας :

- Οι αρχαίοι Χαλδαίοι Ιερείς .
- Οι επιζώντες της Περσικής Μαγείας .
- και η ελίτ των σκλαβωμένων Εβραίων .

Ο Πυθαγόρας θα πλάτυνε αρκετά τον ήδη τεράστιο κύκλο των γνώσεών του μελετώντας αυτές τις θρησκείες . Και μπόρεσε να εμβαθύνει , στη Βαβυλώνα , στις γνώσεις των μαζών – κληρονόμων του Ζωροάστρη . Αν μόνο οι Αιγύπτιοι Ιερείς κρατούσαν τα κλειδιά των Ιερών Επιστημών , οι Πέρσες μάγοι είχαν τη φήμη ότι είχαν σπρώξει πολύ πιο μακριά την έρευνα ορισμένων τεχνών . Έλεγαν ότι κατείχαν το χειρισμό των μυστικών αυτών δυνάμεων που ονομάζονται « Παντάμορφο πυρ » και « Αστρικό φως » .
Μετά την Αιγυπτιακή και Χαλδαϊκή μύησή του , το τέκνο της Σάμου ήξερε πολύ περισσότερα πιά απ’ότι οι δάσκαλοί του και απ’ότι οποιοσδήποτε άλλος Έλληνας Ιερέας ή λαϊκός του καιρού του .
Ήξερε τις αιώνιες αρχές του Σύμπαντος και τις εφαρμογές τους . Η φύση , του είχε ανοίξει τις αβύσσους της . Μπόρεσε να συγκρίνει τα υπέρ και τα κατά του Εβραϊκού Μονοθεϊσμού , του Ελληνικού Πολυθεϊσμού , του Ινδουϊστικού τριαδισμού και του Περσικού δυϊσμού . Ήξερε ότι όλες οι θρησκείες ήταν αχτίδες της ίδιας αλήθειας , προσαρμοσμένες σε διαφορετικές κοινωνικές συνθήκες και από διαφορετικούς δασκάλους διδαγμένες . Κρατούσε το κλειδί στη σύνθεση όλων αυτών με την επιστήμη του εσωτερισμού . Το βλέμμα του αγκάλιαζε το παρελθόν , ξαπλωνόταν στο μέλλον και ήξερε να ζυγίζει το παρόν με μοναδική διαύγεια . Η πείρα , του έδειχνε την ανθρωπότητα να απειλείται από την άγνοια των ιερέων , τον ματεριαλισμό των σοφών , την απειθαρχία των δημοκρατιών . Ήταν λοιπόν καιρός να γυρίσει στην Ελλάδα και να ολοκληρώσει την αποστολή του .

ΥΓ.: Έχω αρχίσει από τους Προσωκρατικούς, γιατί πιστεύω ότι από αυτούς θα διδαχθούμε, από πρώτο χέρι, την αυγή της Μεταφυσικής.
Παραθέτοντας τα παραπάνω προσπάθησα να σχεδιάσω ένα συνοπτικό πορτραίτο του μεγάλου Μεταφυσικού φιλοσόφου. Από το επόμενο μήνυμα (προσγειονόμενος) θα σας μεταφέρω όσα γνωρίζω για την φιλοσοφική του τοποθέτηση.

Φιλικά

Κηφεύς

Ου τα πάντα τοις πάσι ρητά.

Ας ξεκινήσουμε την περιληπτική μας έρευνα, σέ ό,τι αφορά τον μεγάλο αυτό Έλληνα φιλόσοφο για να οδηγηθούμε σιγά-σιγά στην μεταφυσική του τοποθέτηση .

Πυθαγόρας (570 – 496 π.Χ.) :

Επειδή η διδασκαλία των Πυθαγορείων ήταν κατ’αρχάς προφορική και μυστική, δεν μπορούμε να ξέρουμε ποιές από αυτές τις δοξασίες ανήκουν στον Πυθαγόρα και ποιές στους οπαδούς του .

Ήδη ο Αριστοτέλης είχε την ίδια απορία και γι’αυτό, όταν εκθέτει τις φιλοσοφικές τους αντιλήψεις, μιλάει όχι για τον Πυθαγόρα αλλά «περί των λεγομένων Πυθαγορείων» .

Η θεμελιώδης φιλοσοφική τους δοξασία ήταν ότι η ουσία των όντων είναι ο αριθμός .

Στο σημείο αυτό φαίνεται ότι άσκησε στην σκέψη του Πυθαγόρα αποφασιστική επίδραση η προσπάθεια του Αναξίμανδρου να καθορίσει μαθηματικά και αριθμητικά τις σχέσεις των ουρανίων σωμάτων .

Επειδή αυτές οι σχέσεις εμφανίζονται σαν σταθερές, είναι εύκολο να βγει το συμπέρασμα ότι στον κόσμο, εκείνο που μένει αναλλοίωτο είναι ο αριθμός .

Οι Πυθαγόρειοι δεν αντιλαμβάνονται τους αριθμούς σαν κενές και αφηρημένες εξωτερικές μορφές των όντων, όπως η σημερινή μαθηματική σκέψη .

Ισχυρίζονται ότι κατά την εσωτερική ουσία τους τα όντα είναι αριθμοί .

Ο Αριστοτέλης μας πληροφορεί ότι θεωρούσαν τους αριθμούς σαν το ουσιαστικό περιεχόμενο των όντων. Επειδή δε ο αριθμός είναι κάτι το οποίο δεν γίνεται αντιληπτό με τις αισθήσεις αλλά με την νόηση, αναγκάσθηκαν οι Πυθαγόρειοι να πάψουν να θεωρούν την ουσία των όντων σαν υλική και προσιτή στις αισθήσεις.

Η ουσία γίνεται γι’αυτούς κατανοητή και αντιληπτή με την αφηρημένη σκέψη.

Η ταύτιση της ουσίας των όντων με τους αριθμούς υπήρξε γόνιμη δοξασία, διότι έδωσε την αφορμή να σχηματισθεί η δέα ότι με την μελέτη των αριθμών είναι δυνατόν να ανακαλύψουμε την σύσταση του κόσμου.

Πράγματι οι Πυθαγόρειοι επιδόθηκαν στην σπουδή των αριθμών και δημιούργησαν την μαθηματική επιστήμη.

Αναπόφευκτο ήταν, τις καθαρά μαθηματικές μελέτες να τις συνοδεύει και η μεταφυσική αριθμολογία. Οι αριθμοί θεωρούνται σαν σύμβολα που εκφράζουν την ουσία των όντων και φαινομένων.

Ο αριθμός 7 εκφράζει τον νου, την υγεία και το φως, ο 4 την δικαιοσύνη, ο 3 τον γάμο, ο 6 την εμψύχωση, ο 8 τον έρωτα και την φιλία.

Παράλληλα όμως ασχολιόντουσαν με επιστημονική συνέπεια και ακριβολογία με την διερεύνηση των αριθμών, από καθαρά επιστημονικής άποψης.

Διαίρεσαν τους αριθμούς σε περιττούς και άρτιους και επειδή οι άρτιοι αριθμοί επιτρέπουν την επ’άπειρον διαίρεση, τους θεώρησαν σαν ατελέστερους, σε σύγκριση με τους περιττούς, οι οποίοι εμφανίζουν ολότητα «συγκείμενην εξ αρχής, πέρατος και μέσου». Ο αριθμός 5 π.χ. παρουσιάζει ολότητα, διότι οι πρώτες δύο μονάδες συμβολίζουν την αρχή, οι δύο τελευταίες το τέλος και αυτή που βρίσκεται στο μέσον μονάδα, το μέσον.

ΥΓ.: Στο επόμενο μήνυμα συνεχίζεται η φιλοσοφία των Πυθαγορείων.

Φιλικά

Κηφεύς

Ου τα πάντα τοις πάσι ρητά.

Να συμβάλλω κι εγώ στην παρουσίαση της φιλοσοφίας των Πυθαγορείων, στο τμήμα που αφορά στα μαθηματικά:

Η πυθαγόρεια κοσμογονία θεωρεί ως αφετηρία της δημιουργίας του σύμπαντος τον αριθμό ένα (1) που στη συνέχεια διαιρείται από "εισπνοή" απείρου. Το ένα διαφοροποιείται και από τη μονάδα προκύπτει η δυάδα. Ανάλογα δημιουργείται από τη δυάδα η τριάδα, από την τριάδα η τετράδα, κ.λπ., μέχρι την άπειρη πολυπλοκότητα του σύμπαντος.

Στην πυθαγόρεια φιλοσοφία έχει πολύ μεγάλη σημασία η έννοια του διπόλου. Το βασικό δίπολο είναι το ΄πέρας-άπειρο' το οποίο σχετίζεται με το 'είναι-μη είναι'. Το 'μη-είναι' οριοθετεί το 'είναι' - μπορούμε να φανταστούμε το 'μη-είναι' ως το κενό, αλλά θα πρέπει να προσέξουμε, γιατί ακόμα κι αν το φανταστούμε, αυτό δεν Είναι , οπότε ίσως θα ήταν καλύτερα να μην το φανταστούμε καν!

Για τους πυθαγορείους (και σύμφωνα με τον Αριστοτέλη) ο κόσμος στηρίζεται σε δέκα αρχές - δίπολα, που είναι τα παρακάτω:

πέρας - άπειρο
περιττό - άρτιο
εν - πλήθος
δεξιό - αριστερό
άρρεν - θήλυ
ηρεμούν - κινούμενο
ευθύ - καμπύλο
φως - σκοτάδι
αγαθό - κακό
τετράγωνο - ετερόμηκες

Ένα άλλο στοιχείο της πυθαγόρειας οντολογικής φιλοσοφίας που ερμηνεύει τον κόσμο με τα μαθηματικά, είναι η γνωστή τετρακτύς:

Ο αριθμός 1 αντιπροσωπεύει το ον. Από το 1 έχει προκύψει με διαίρεση το 2 που σύμφωνα με τους πυθαγορείους ταυτίζεται με την ευθεία γραμμή. Από το 2 το 3, που είναι το απλούστερο επίπεδο σχήμα (τρίγωνο) και από το 3 το 4, που αντιστοιχεί στο απλούστερο τρισδιάστατο (στερεό), δηλαδή το τετράεδρο (η πυραμίδα με την τριγωνική βάση). Αθροιζόμενη η τετράδα μας δίνει το αριθμό 10 (που τον συναντήσαμε και πιο πάνω, στα δέκα δίπολα, που σύμφωνα με τον Αριστοτέλη αποτελούν τις πυθαγόρειες αρχές του σύμπαντος).

Ευχαριστώ για τη συμβολή σου στο θέμα και για τα καλά σου λόγια.

Βέβαια συμφωνώ με όλες τις προσθήκες σου και επ’ευκαιρία θέλω να τονίσω τη μεγάλη βοήθεια που παίρνω όταν έχω και μία δεύτερη γνώμη για τα γραφόμενά μου .

Στην προσπάθειά μου να συμπτύξω μέσα σε λίγα μηνύματα τα μεγάλα νοήματα που μας άφησαν σαν κληρονομιά αυτοί οι γίγαντες του πνεύματος, ενώ παράλληλα να αποφύγω την υπεραπλούστευση που είναι χειρότερη από την πολύ πυκνή διατύπωση που αυτή με τη σειρά της θα είναι λιγότερο «εύπεπτη» για τον κάθε αναγνώστη, με οδηγούν συνειδητά σε ορισμένα «λάθη».

Ποιό είναι το μεγαλύτερο από αυτά τα λάθη μου :

Κυρίως το ότι πρέπει να παραλείψω ορισμένα κομμάτια της θεωρίας τους για να περιορίσω τον όγκο των μηνυμάτων. Και πρέπει να κρίνω, μόνος μου, ποιά είναι τα «δευτερευούσης σημασίας» αναφερόμενά τους που δεν θα συμπεριλάβω. Η επιλογή αυτή είναι αρκετά δύσκολη, αφού είναι υποκειμενική, άρα εξ ορισμού εμπεριέχουσα ποσοστό σφάλματος.

Γι’αυτό , είναι πάρα πολύ υποβοηθητική, για μένα, η συμβολή σου αυτή, την οποία θα σε παρακαλούσα να την επαναλαμβάνεις όπου και όποτε κρίνεις εσύ ότι είναι απαραίτητη, υπό οιανδήποτε μορφή: Είτε προσθήκης, είτε παρατηρήσεως, είτε αιτήσεως τεκμηρίωσης για κάτι που έγραψα είτε για οτιδήποτε άλλο.

Όσον αφορά στο προκείμενο θέμα του Πυθαγόρα, πράγματι είχα σκοπό να παραλείψω την αναφορά στην τετρακτύ (μετά από μεγάλη αμφιταλάντευση, παρ’όλ’αυτά μετά το μήνυμα που ακολουθεί και που θα ήταν το τελευταίο που θα αφορούσε τον Πυθαγόρα, θα κάνω μία επέκταση με δύο-τρία μηνύματα αναλύοντας περισσότερο το θέμα της μεταφυσικής του τοποθέτησης.

Φιλικά

Κηφεύς

Συνεχίζοντας την περιγραφή της φιλοσοφίας των Πυθαγορείων παρατηρούμε μια αξιοσημείωτη αντιστροφή σε σχέση με τις αντιλήψεις του Αναξίμανδρου, περί απείρου.

Ενώ κατά τον Μιλήσιο σοφό το άπειρο ταυτίζεται με το θείο, οι Πυθαγόρειοι το εξομοιώνουν με το υλικό στοιχείο το ανεπίδεκτο μέτρησης και καθορισμού.

Η καινοτομία αυτή έχει μεγάλη σημασία για την περεταίρω εξέλιξη της φιλοσοφικής διανόησης.

Εισάγεται με αυτήν η έννοια της ύλης, η οποία θεωρείται σαν στοιχείο που αντιστέκεται σε κάθε καθορισμό και σαν πηγή κάθε οντολογικής και ηθικής ατέλειας .

Υπό το πρίσμα αυτό θα δουν αργότερα την ύλη ο Αριστοτέλης και ο Πλάτωνας. Και ο γερμανικός Ιδεαλισμός του 19ου αιώνα όπως και η Νεοκαντιανή φιλοσοφία του 20ου αιώνα βλέπει την ύλη σαν το «άλογο» και ανεπίδεκτο τέρματος και καθορισμού στοιχείο.

Η αντίθεση αυτή που δημιουργήθηκε μεταξύ του απείρου και του πεπερασμένου έδωσε την βάση να φανεί η πραγματικότητα από την αντιθετική προοπτική. Οι Πυθαγόρειοι είδαν την πραγματικότητα σαν σειρά διαλεκτικών αντιθέσεων και δημιούργησαν έτσι ορισμένες αντιθετικές συστοιχίες .

Τέτοιες είναι οι αντιθέσεις,τις οποίες απαρτίζουν σαν αντιτιθέμενοι πόλοι:
Πέρας – άπειρον, περιττόν – άρτιον, έν – πλήθος, δεξιόν – αριστερόν, άρρεν – θήλυ, ηρεμούν – κινούμενον, ευθύ – καμπύλον, φως – σκότος, τετράγωνον – ετερόμηκες, αγαθόν – κακόν.

Με αυτές τις συστοιχίες τέθηκε η βάση για να στηριχθεί η αντίληψη ότι στον κόσμο υπάρχουν δύο αντιτιθέμενα στοιχεία (δυϊσμός) .

Κατά τους Πυθαγορείους ο κόσμος δημιουργείται αφού κατ’αρχάς δημιουργηθεί το έν.

Το έν, το οποίο δημιουργείται κατά την πρώτη αρχή «το πρώτον αρμοσθέν», έλκει προς αυτό το άπειρο και δίνει σ’αυτό πέρας.

Επομένως οι Πυθαγόρειοι σαν απαρχή της δημιουργίας ελάμβαναν ένα αρχικό μοναδικό δεδομένο, το οποίο διαστελλόταν συνεχώς περιλαμβάνοντας μέσα στον εαυτό του το άπειρο.

Είναι εκπληκτικό ότι και οι νεώτατες φυσικές θεωρίες της σύγχρονής μας εποχής θεωρούν το σύμπαν σαν σφαίρα διαστελλόμενη, η οποία αφού ξεκίνησε από ένα αρχικό πυρήνα, εξακολουθεί διαρκώς να διαστέλλεται.

Ο Αριστοτέλης μας βεβαιώνει ότι πράγματι κατ’αυτόν τον τρόπο ερμήνευαν την δημιουργία του κόσμου «φανερώς γαρ λέγουσιν ως του ενός συσταθέντος, είτ’εξ επιπέδων είτ’εκ χροιάς, είτ’εκ σπέρματος, είτ’εξ ων απορούσι ειπείν, ευθύς τα έγγιστα του απείρου είλκετο και επεραίνετο υπό του πέρατος». (Διότι λέγουν ρητώς, ότι όταν έλαβε υπόσταση το έν, δημιουργηθέν είτε από επίπεδα, είτε από επιφάνειες, είτε από σπέρμα, είτε από συστατικά τα οποία δεν μπορούσαν να ανακαλύψουν, αμέσως εκείνα τα μέρη του απείρου, τα οποία βρισκόντουσαν σε πολύ κοντινή απόσταση (από το έν) είλκοντο και περικλείοντο υπό του πέρατος).

ΥΓ.: Η ενότητα αυτή τελειώνει στο επόμενο μήνυμα.

Φιλικά

Κηφεύς

Ου τα πάντα τοις πάσι ρητά.

Με αυτό το απόσπασμα, τελειώνει η ενότητα του προηγουμένου μηνύματός μου.

Δεν μπορεί να υπάρξει καμία αμφισβήτηση περί του ότι οι Πυθαγόρειοι έβλεπαν ότι το σύμπαν εξελίχθηκε από έναν απειροστό πυρήνα ο οποίος διαστελλόμενος διαρκώς εξαπλωνόταν σφαιρικά στο άπειρο.

Σε ένα άλλο σημείο των «Φυσικών» (213 β 23) ο Αριστοτέλης λέγει ότι το σύμπαν εκτελεί κάποιο είδος αναπνοής αναπνέοντας το περιβάλλον αυτό άπειρο.

«Είναι δ’έφασαν οι Πυθαγόρειοι κενόν, και επεισιέναι αυτό τω ουρανώ εκ του απείρου πνεύματος ως αναπνέοντι και το κενόν, ο διορίζει τας φύσεις, ως όντος του κενού χωρισμού τινος των εφεξής και της διορίσεως και τούτ’είναι πρώτον εν αριθμοίς. Το γαρ κενόν διορίζειν την φύσιν αυτών». (= Οι Πυθαγόρειοι είπαν ότι υπάρχει το κενό και ότι αυτό υπεισέρχεται στον ουρανό (δημιουργημένο σύμπαν) από το άπειρο πνεύμα (τον άπειρο αέρα), διότι πιστεύουν ότι το σύμπαν αναπνέει το κενό, το οποίο (κενό) επιφέρει σε διάφορους χώρους την τοποθέτηση των φυσικών όντων, επειδή (πιστεύουν ότι) το κενό είναι αιτία να χωρίζονται και να διακρίνονται σαν χωριστοί όροι τα μέλη μιας κατά συνέχεια σειράς. Αυτός ο διαχωρισμός συμβαίνει κατ’εξοχήν στην σειρά, την οποία απαρτίζουν οι αριθμοί διότι αυτό διακρίνει την φύση καθενός των αριθμών).

Οι Πυθαγόρειοι συνεχίζουν συγχρόνως και την παράδοση των Μιλήσιων σοφών, η οποία ήταν γνωστή στον Πυθαγόρα κατά την εποχή που κατοικούσε ακόμη στην πατρίδα του τη Σάμο.

Το κέντρο του σύμπαντος από το οποίο ξεκίνησε η δημιουργία του και συνεχίσθηκε η συνεχής διαστολή του, ονόμαζαν οι Πυθαγόρειοι «εστίαν του παντός», «οίκον Διός» και «μητέρα θεών». Στο κεντρικό αυτό σημείο και ο Παρμενίδης τοποθετεί την θεά, η οποία κυβερνά τα πάντα.

Σπουδαιότατη σημασία έχει και το διδασκόμενο από τους Πυθαγορείους δόγμα της μετεμψυχώσεως.

Κατά την παράδοση, που διασώθηκε από τον Διογένη Λαέρτιο (Βιβλίο8,κεφ.1, ο Πυθαγόρας θυμόταν ότι είχε κατ’αρχάς γεννηθεί σαν Αιθαλίδης, έπειτα έζησε επί των Τρωικών σαν Εύφορβος, για τον οποίο αναφέρει ο Όμηρος ότι τραυματίστηκε από τον Μενέλαο, μετά τον θάνατο του Ευφόρβου έζησε σαν Πύρρος, ο οποίος υπήρξε ψαράς στην Δήλο, εν τέλει δε εμφανίστηκε σαν Πυθαγόρας.

Το πιθανότερο είναι ότι οι Πυθαγόρειοι έφθασαν εις την περί αθανασίας της ψυχής και μετεμψυχώσεως δοξασία παίρνοντας αφορμή από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τα οποία εμφανίζει η μαθηματική γνώση.

Είναι γνωστό ότι τα μαθηματικά παρέχουν γνώσεις, οι οποίες ισχύουν εκ των προτέρων, δηλαδή ανεξαρτήτως της εμπειρίας.

Οιοσδήποτε άνθρωπος είναι ικανός, χειραγωγούμενος από κατάλληλες ερωτήσεις, να ανακαλύψει εκ νέου μια μαθηματική αλήθεια.

Είναι λοιπόν πολύ πιθανόν ότι οι Πυθαγόρειοι σχημάτισαν την ιδέα ότι αυτή η εκ των προτέρων γνώση μπορεί να εξηγηθεί μόνο με τη μνήμη, η οποία υπερβαίνει την προσωπικότητα.

Εφόσον οι αριθμοί και οι σχέσεις τους δεν γίνονται αντιληπτές από τις αισθήσεις, αλλά πρέπει η ψυχή να περισυλλεγεί στον εαυτό της για να αναχθεί στην ανακάλυψη της μαθηματικής αλήθειας, εύκολο ήταν για τους Πυθαγόρειους να υποθέσουν ότι η ψυχή, προϋπάρξασα σε κάποιον άλλο κόσμο έχει δει τους αριθμούς και έχει λάβει γνώση των μαθηματικών αληθειών.

Η συγκέντρωση αφ’ετέρου της σκέψης η οποία απαιτείται για την λύση θεωρητικών αριθμητικών προβλημάτων, άνοιξε νέο ορίζοντα, έκανε περισσότερο ζωηρή τη συναίσθηση της αυτοσυνειδησίας και ασφαλώς συντέλεσε να ταυτισθεί η έννοια της ψυχής με την έννοια της αυτοσυνειδησίας .

Αυτή η ταύτιση δεν υπήρχε στην παλαιότερη εποχή.

Η ασχολία των Πυθαγορείων με τα θεωρητικά προβλήματα εμφάνισε την σκέψη σαν πηγή γνώσης και έγινε αφορμή να σκεφθεί ο άνθρωπος ότι η ψυχή του δεν είναι απλό είδωλο, αλλά πηγή ζωτικής ενέργειας που έχει δύναμη να αποκαλύψει την αλήθεια.

ΥΓ.: Αγαπητοί φίλοι, κρίνω πολύ ενδιαφέρον, να αναφερθώ στα αμέσως επόμενα (λίγα), μηνύματά μου για τον τρόπο διδασκαλίας του Πυθαγόρα στην Σχολή του και να εξηγήσω κάπως αναλυτικότερα στο πώς απέδειξε ή οδηγήθηκε στην θεωρία της μετενσαρκώσεως.

Φιλικά

Κηφεύς

Η Διδασκαλία του Πυθαγόρα άρχιζε με την βασική μαθητεία των νεοφύτων που διαρκούσε δύο τουλάχιστον χρόνια.

Οι νεόφυτοι έπρεπε να υποστούν τον κανόνα της απόλυτης σ ι γ ή ς .

« Λάλει ά δεί και ό,τι δεί και ουκ ακούσει ά μη δεί » .

«Λέγε εκείνα που πρέπει και όπως πρέπει, και μην ακούς εκείνα που δεν πρέπει».

Δεν είχαν το δικαίωμα να κάνουν κάποια παρατήρηση ούτε να σχολιάσουν τα μαθήματά τους ...

Η ηθική διδασκαλία οδηγούσε στη φιλοσοφική.

Γιατί οι σχέσεις, έλεγε, που καθορίζουν τα κοινωνικά καθήκοντα και την κοσμική αρμονία δημιουργούσαν την προαίσθηση του νόμου της αναλογίας και της παγκόσμιας αρμονίας.

Στο βάθος όλων των αρχαίων μυστηρίων κατέληγε κανείς στην αναγωγή όλων των Θεών σ’ένα μοναδικό και υπέρτατο Θεό.
Η κατανόηση της αποκάλυψης αυτής μ’όλες τις επιπτώσεις της, γινόταν το κλειδί του κόσμου. Γι’αυτό και τη φύλαγαν για την καθαυτό μύηση .

Ο νεόφυτος δεν ήξερε τίποτα. Τον άφηναν μόνο να την μαντέψει μέσα σ’ότι του έλεγαν για τις δυνάμεις της Μουσικής και του Αριθμού.

Γιατί οι αριθμοί, δίδασκε ο δάσκαλος, περιέχουν το μυστικό των όντων και θεωρούνται σαν σύμβολα και εικόνες των διαφόρων πραγμάτων της φύσης και της δυναμικής τους καταστάσεως, αλλά και του περιεχομένου σ’αυτά πνεύματος:

« Εν τοίς αριθμοίς εδόκουν θεωρείν ομοιώματα πολλά τοίς ούσι και γιγνομένοις » .
ή « μιμήσει τα όντα φασίν είναι των αριθμών » .

Κατά την Πυθαγόρεια αριθμολογία οι αριθμοί δεν είχαν ποσοτική έννοια αλλά ποιοτική.

Με αυτούς εκφραζόταν η ποιοτική κατάσταση των πραγμάτων και των όντων που είναι ποικίλη στα διάφορα επίπεδα της φύσης.

Οι επτά ιεροί τρόποι που γεννιώνται από τις επτά νότες του επταχόρδου, αντιστοιχούν στα επτά χρώματα του φωτός, στους επτά πλανήτες, στους επτά τρόπους ύπαρξης που αναπαράγονται σ’όλες τις σφαίρες της υλικής και πνευματικής ζωής, από την πιο μικρή μέχρι την πιο μεγάλη.

Η κατανίκηση των παθών ήταν το πρώτο καθήκον της μύησης. Αυτός που δεν δημιούργησε την αρμονία στην ίδια του την ύπαρξη δεν είναι δυνατόν να αναλογισθεί την θεία αρμονία.

Στη συνέχεια άρχιζε η πραγματική μύηση.

Η αποκάλυψη αυτή συνίστατο σε μια πλήρη έκθεση της απόκρυφης διδασκαλίας, που περιέχονταν στη μυστηριώδη επιστήμη των αριθμών, στα πεπρωμένα και στο έσχατο τέλος της θείας ψυχής, της ανθρώπινης ψυχής.

Τα νούμερα, τα γράμματα, τα γεωμετρικά σχήματα, που χρησίμευαν για σημάδια σ’αυτή την απόκρυφη Άλγεβρα δεν ήταν κατανοητά παρά στον μυημένο.

« Ού τα πάντα τοίς πάσι ρητά » .

« Δεν μπορούν όλα τα πράγματα να λέγονται σ’όλους », όπως δίδασκε ο ίδιος.

Ο μυημένος πάλι δεν τα αποκάλυπτε σε κανέναν αφού εκείνος έπαιρνε το βαρύ όρκο, της σιγής.

Ο Πυθαγόρας ονόμαζε τους μαθητές του μαθηματικούς γιατί η ανώτερη διδασκαλία του, άρχιζε με την διδασκαλία των αριθμών.

Η επιστήμη των αριθμών, ήταν η επιστήμη των ζωντανών δυνάμεων, των ιδιοτήτων του Θεού ενεργοποιημένων στους κόσμους και στον άνθρωπο, στον μακρόκοσμο και το μικρόκοσμο.

Το μηδέν προϋπάρχει των αριθμών, και εδώ ο Πυθαγόρας δεν συμφωνεί με τον Αριστοτέλη ο οποίος υποστηρίζει ότι ο κόσμος υπήρχε ανέκαθεν, ούτε όμως και με τον Πλάτωνα που δεχόταν κατ’ αρχήν στοιχεία εν αταξία.

Ο Πυθαγόρας έλεγε ότι η Μεγάλη Μονάδα ενεργεί σαν δημιουργική δυάδα. Από τη στιγμή που ο Θεός εκδηλώνεται είναι δυϊκός.

Αδιαίρετη ουσία και διαιρετή υπόσταση, ενεργητική αρχή δημιουργίας, και παθητική θηλυκή αρχή ζωντανεμένης πλαστικότητας.

Η δυάδα αναπαριστάνει την ένωση του αιώνιου Αρσενικού με το αιώνιο θηλυκό στο Θεό - τις δύο αντιστοιχούσες θείες ιδιότητες.

Η μονάδα αντιπροσωπεύει την ουσία του Θεού.

Η δυάδα τη γενετική και αναπαραγωγική ικανότητά του.

Αυτή γονιμοποιεί τον κόσμο, ορατή εκδήλωση του Θεού μέσα στο χωροχρόνο, γιατί ο πραγματικός κόσμος είναι τριπλός.

Γιατί όπως ο άνθρωπος αποτελείται από 3 διαφορετικά στοιχεία: το σώμα, την ψυχή και το πνεύμα, το ίδιο και το σύμπαν είναι διαιρεμένο σε 3 ομόκεντρες σφαίρες: το φυσικό, το ανθρώπινο και το θείο κόσμο.

Η τριάδα, ο νόμος της τριαδικότητας, συστατικός κανόνας των πραγμάτων, από το πρώτο οργανικό κύτταρο στη φυσιολογική λειτουργία των σωμάτων των ζώων ως την υπερφυσική υπόσταση του Σύμπαντος και του Θεού.

Ένας χρησμός του Ζωροάστρη έλεγε: « στον Κόσμο βασιλεύει παντού, ο αριθμός (3), και μονάδα είναι η αρχή του ».

Ο Πυθαγόρας προχωρούσε πολύ βαθύτερα στη διδασκαλία των αριθμών.

Με καθένα τους καθόριζε μία αρχή, ένα νόμο, μια ευεργετική δύναμη.

ΥΓ.: Στο επόμενο μήνυμα συνεχίζεται η διδασκαλία του Πυθαγόρα.

Φιλικά

Κηφεύς

Ου τα πάντα τοις πάσι ρητά.

Συνεχίζομε την διδασκαλία του Πυθαγόρα:

Ο Πυθαγόρας έλεγε: «Πάντα κατ΄αριθμόν γίγνονται»,
«όλα γίνονται σύμφωνα με αριθμό»,
και πως οι βασικές αρχές περιέχονται στους 4 πρώτους αριθμούς γιατί προσθέτοντας ή πολλαπλασιάζοντάς τους, βρίσκονται όλοι οι υπόλοιποι.

Ο αριθμός 4 για τον Πυθαγόρα είναι το σύμβολο των πολλαπλασιαστικών δυνάμεων του θηλυκού (2 x 2 = 4).

Η ισχύς του θείου παρίστατο με τον αριθμό 6, ο οποίος προκύπτει από το άθροισμα (4 + 2) ή (2 + 2 + 2), ενώ ο αριθμός 5 από τις δημιουργικές ικανότητες του αθροίσματος (3 + 2).

Ο αριθμός (5) προκύπτοντας από τον πρώτο άρτιο, δηλ. τον (2), και τον πρώτο περιττό αριθμό, δηλ. τον (3), συμβολίζει και την αρχή της γονιμότητας στη θεία δυάδα, δηλ. τη σύμπτυξη του θηλυκού (2) και του αρσενικού (3).

Ακόμα ο αριθμός (5) παριστάνει και τη δικαιοσύνη γιατί βρίσκεται στο μέσο της δεκάδας.

Τον αριθμό (5) επίσης ονομάζουν: Πρόνοια, Δίκη, Αφροδίτη, Γαμηλία, Ανδριγυνεία, Ημίθεο, Παλλάδα και Καρυάτιδα.

Για την πεντάδα ο Πλούταρχος (Πυθαγόρου Βίος) λέει:
«Πρώτη δε ίσου δυναμένη τοίς παρ’αυτοίς δυσί, το κάλλιστον των ορθογωνίων τριγώνων συνήστησιν».

Για ορθογώνιο τρίγωνο με πλευρές 3,4,5 κατά το Πυθαγόρειο θεώρημα:
(3x3)+(4x4)=(5x5), ή 9 + 16 = 25

Συμφωνώντας με τους κυριότερους δασκάλους της εσωτερικής Επιστήμης, ο Πυθαγόρας προσέδιδε μεγάλη σημασία στον αριθμό (7).

Ο αριθμός (7), με το να συντίθεται από τον (3) και τον (4), συμβολίζει την ένωση του ανθρώπου και της θεότητας, ενώ ο (8) την ισχύ της γονιμότητας, για να ακολουθήσει ο (9) που συμβολίζει το Κέντρο του κόσμου, δεδομένου ότι κάθε αριθμός πολλαπλασιαζόμενος επί τον (9),το άθροισμα του αποτελέσματος δίνει πάλι τον αριθμό (9).

Δηλαδή : (5x9=45) οπότε (4+5=9).
ή : (3x9=27) » (2+7=9).

Όσον αφορά τον αριθμό (10), είναι αυτός που παριστάνει τις δέκα αντιθέσεις που διέπουν τον κόσμο των πραγμάτων και των εννοιών από της Δημιουργίας του Ενός επί του Χάους - Θείου Μηδενός, και που αυτές οι αντιθέσεις είναι:

1) Π έ ρ α ς – Ά π ε ι ρ ο .
2) Π ε ρ ι τ τ ό – Ά ρ τ ι ο .
3) Έ ν - Π λ ή θ ο ς .
4) Δ ε ξ ι ό - Α ρ ι σ τ ε ρ ό .
5) Ά ρ ρ ε ν - Θ ή λ υ .
6) Η ρ ε μ ο ύ ν – κ ι ν ο ύ μ ε ν ο . .
7) Ε υ θ ύ - Κ α μ π ύ λ ο .
8) Φ ώ ς - Σ κ ο τ ά δ ι .
9) Α γ α θ ό - Κ α κ ό .
10) Τ ε τ ρ ά γ ω ν ο - Ε τ ε ρ ό μ η κ ε ς .

Ο Πυθαγόρας έβαζε τους αριθμούς μέσα σε γεωμετρικό σχήμα Τριγώνου με τέσσερις σειρές και τούτο γιατί ο αριθμός (4) σημαίνει επίσης την ισχύ του (10).

Γιατί πριν φτάσουμε στον αριθμό αυτό, ανακαλύπτουμε τις αρετές του (10) στον αριθμό (4), αφού προσθέτοντας όλους τους αριθμούς απ’ τη μονάδα μέχρι καιτον (4), η όλη άθροιση δίνει τον αριθμό (10):

( 1 + 2 + 3 + 4 = 10 ) .

Ερμηνεύοντας αυτούς τους αριθμούς μέχρι τον (4) έχομε το γεωμετρικό σχήμα της Τετρακτύος που συμβολίζει:

1) Τ ο δ η μ ι ο υ ρ γ ι κ ό π ν ε ύ μ α .
2) Τ η ν ύ λ η .
3) Τ η ν έ ν ω σ η π ν ε ύ μ α τ ο ς κ α ι ύ λ η ς .
4) Τ η δ η μ ι ο υ ρ γ η θ ε ί σ α μ ο ρ φ ή .

Το σχήμα της τετρακτύος (που έχει σε κάθε πλευρά του τριγώνου τέσσερις στιγμές) την διδάχτηκε ο Πυθαγόρας κατά την παραμονή του στη Βαβυλώνα, και συμβολίζει με την στιγμή στην κορυφή του τριγώνου τη Δημιουργία (ενεργητικό στοιχείο), οι επόμενες δύο στιγμές την ύλη (παθητικό στοιχείο), οι πιο κάτω τρείς στιγμές τους κόσμους που δημιουργήθηκαν από την ένωση και οι τελευταίες τέσσερις στιγμές τις ελευθέριες τέχνες και επιστήμες.

.

. .

. . .

. . . .

Οι μυούμενοι στα Πυθαγόρεια μυστήρια έδιναν τις επίσημες διαβεβαιώσεις και τους όρκους τους πάνω στην τετρακτύ, λέγοντας:

«Ναι μα τον αμετέρα ψυχά παραδόντα τετρακτύν, παγάν αενάου φύσεως».

ΥΓ.: Στο επόμενο μήνυμα θα συνεχιστεί η διδασκαλία του Πυθαγόρα.

Φιλικά

Κηφεύς

Ου τα πάντα τοις πάσι ρητά.

Συνεχίζομε την διδασκαλία του Πυθαγόρα:

Ο Πυθαγόρας έλεγε: «Πάντα κατ΄αριθμόν γίγνονται»,
«όλα γίνονται σύμφωνα με αριθμό»,
και πως οι βασικές αρχές περιέχονται στους 4 πρώτους αριθμούς γιατί προσθέτοντας ή πολλαπλασιάζοντάς τους, βρίσκονται όλοι οι υπόλοιποι.

Ο αριθμός 4 για τον Πυθαγόρα είναι το σύμβολο των πολλαπλασιαστικών δυνάμεων του θηλυκού (2 x 2 = 4).

Η ισχύς του θείου παρίστατο με τον αριθμό 6, ο οποίος προκύπτει από το άθροισμα (4 + 2) ή (2 + 2 + 2), ενώ ο αριθμός 5 από τις δημιουργικές ικανότητες του αθροίσματος (3 + 2).

Ο αριθμός (5) προκύπτοντας από τον πρώτο άρτιο, δηλ. τον (2), και τον πρώτο περιττό αριθμό, δηλ. τον (3), συμβολίζει και την αρχή της γονιμότητας στη θεία δυάδα, δηλ. τη σύμπτυξη του θηλυκού (2) και του αρσενικού (3).

Ακόμα ο αριθμός (5) παριστάνει και τη δικαιοσύνη γιατί βρίσκεται στο μέσο της δεκάδας.

Τον αριθμό (5) επίσης ονομάζουν: Πρόνοια, Δίκη, Αφροδίτη, Γαμηλία, Ανδριγυνεία, Ημίθεο, Παλλάδα και Καρυάτιδα.

Για την πεντάδα ο Πλούταρχος (Πυθαγόρου Βίος) λέει:
«Πρώτη δε ίσου δυναμένη τοίς παρ’αυτοίς δυσί, το κάλλιστον των ορθογωνίων τριγώνων συνήστησιν».

Για ορθογώνιο τρίγωνο με πλευρές 3,4,5 κατά το Πυθαγόρειο θεώρημα:
(3x3)+(4x4)=(5x5), ή 9 + 16 = 25

Συμφωνώντας με τους κυριότερους δασκάλους της εσωτερικής Επιστήμης, ο Πυθαγόρας προσέδιδε μεγάλη σημασία στον αριθμό (7).

Ο αριθμός (7), με το να συντίθεται από τον (3) και τον (4), συμβολίζει την ένωση του ανθρώπου και της θεότητας, ενώ ο (8) την ισχύ της γονιμότητας, για να ακολουθήσει ο (9) που συμβολίζει το Κέντρο του κόσμου, δεδομένου ότι κάθε αριθμός πολλαπλασιαζόμενος επί τον (9),το άθροισμα του αποτελέσματος δίνει πάλι τον αριθμό (9).

Δηλαδή : (5x9=45) οπότε (4+5=9).
ή : (3x9=27) » (2+7=9).

Όσον αφορά τον αριθμό (10), είναι αυτός που παριστάνει τις δέκα αντιθέσεις που διέπουν τον κόσμο των πραγμάτων και των εννοιών από της Δημιουργίας του Ενός επί του Χάους - Θείου Μηδενός, και που αυτές οι αντιθέσεις είναι:

1) Π έ ρ α ς – Ά π ε ι ρ ο .
2) Π ε ρ ι τ τ ό – Ά ρ τ ι ο .
3) Έ ν - Π λ ή θ ο ς .
4) Δ ε ξ ι ό - Α ρ ι σ τ ε ρ ό .
5) Ά ρ ρ ε ν - Θ ή λ υ .
6) Η ρ ε μ ο ύ ν – κ ι ν ο ύ μ ε ν ο . .
7) Ε υ θ ύ - Κ α μ π ύ λ ο .
8) Φ ώ ς - Σ κ ο τ ά δ ι .
9) Α γ α θ ό - Κ α κ ό .
10) Τ ε τ ρ ά γ ω ν ο - Ε τ ε ρ ό μ η κ ε ς .

Ο Πυθαγόρας έβαζε τους αριθμούς μέσα σε γεωμετρικό σχήμα Τριγώνου με τέσσερις σειρές και τούτο γιατί ο αριθμός (4) σημαίνει επίσης την ισχύ του (10).

Γιατί πριν φτάσουμε στον αριθμό αυτό, ανακαλύπτουμε τις αρετές του (10) στον αριθμό (4), αφού προσθέτοντας όλους τους αριθμούς απ’ τη μονάδα μέχρι καιτον (4), η όλη άθροιση δίνει τον αριθμό (10):

( 1 + 2 + 3 + 4 = 10 ) .

Ερμηνεύοντας αυτούς τους αριθμούς μέχρι τον (4) έχομε το γεωμετρικό σχήμα της Τετρακτύος που συμβολίζει:

1) Τ ο δ η μ ι ο υ ρ γ ι κ ό π ν ε ύ μ α .
2) Τ η ν ύ λ η .
3) Τ η ν έ ν ω σ η π ν ε ύ μ α τ ο ς κ α ι ύ λ η ς .
4) Τ η δ η μ ι ο υ ρ γ η θ ε ί σ α μ ο ρ φ ή .

Το σχήμα της τετρακτύος (που έχει σε κάθε πλευρά του τριγώνου τέσσερις στιγμές) την διδάχτηκε ο Πυθαγόρας κατά την παραμονή του στη Βαβυλώνα, και συμβολίζει με την στιγμή στην κορυφή του τριγώνου τη Δημιουργία (ενεργητικό στοιχείο), οι επόμενες δύο στιγμές την ύλη (παθητικό στοιχείο), οι πιο κάτω τρείς στιγμές τους κόσμους που δημιουργήθηκαν από την ένωση και οι τελευταίες τέσσερις στιγμές τις ελευθέριες τέχνες και επιστήμες.

.

. .

. . .

. . . .

Οι μυούμενοι στα Πυθαγόρεια μυστήρια έδιναν τις επίσημες διαβεβαιώσεις και τους όρκους τους πάνω στην τετρακτύ, λέγοντας:

«Ναι μα τον αμετέρα ψυχά παραδόντα τετρακτύν, παγάν αενάου φύσεως».

ΥΓ.: Στο επόμενο μήνυμα θα συνεχιστεί η διδασκαλία του Πυθαγόρα.

Φιλικά

Κηφεύς

Ου τα πάντα τοις πάσι ρητά.

Το σωστό σχήμα της τετρακτυος το έχει αποτυπώσει η amalia στο μήνυμά της, τής 27/03/2008 .
Εγώ δεν τα κατάφερα και επειδή δεν μπορώ να κάνω άλλες δοκιμές με άλλα μηνύματα, σας παραπέμπω στο παραπάνω μήνυμα της amalia.

Φιλικά

Σ'ευχαριστώ για τις παρατηρήσεις σου, οι οποίες με έβαλαν σε σκέψεις. Διερωτήθηκα, μήπως δεν κατάφερα να διατυπώσω με απλό, περιληπτικό και κατανοητό τρόπο τις υψηλές, αλλά πολλές φορές, δυσνόητες, έννοιες που μας κληρονόμησαν οι μεγάλοι αυτοί φιλόσοφοι.
Θα κάνω αμέσως παρακάτω μια προσπάθεια για να μεταφέρω με όσο πιο σαφή τρόπο μπορώ αυτά που εγώ κατάλαβα ότι θέλει να πει ο Πυθαγόρας:

quote:

---

Αγαπητέ Κηφεύς, μου κάνει εντύπωση που οι έννοιες που χρησιμοποιείς είναι σωστές, αλλά μένεις δεμένος σε απλοικές αρχικές τοποθετήσεις…Δηλαδή, όταν δέχεσαι ότι υπάρχει στην αρχή η Μονάς, αναγνωρίζοντας παράλληλα κ ι έναν κόσμο γύρω του, έχεις ήδη καταργήσει την έννοια της αρχικής Μονάδος…
Θέλω να πω δεν είναι εύκολο να γίνει αντιληπτό ότι ό αχώρητος Θεός- Μονάς, έχει υποδιαιρέσει τον εαυτό του; Πως μπορεί να είναι Μονάς, όταν έχει και περιβάλλοντα χώρο γύρω του; Για να το θέσω πιο απλά, ο κόσμος δεν προήλθε από τον Θεό; Υπήρχε αφ’ εαυτού του; Η ουσία του Θεού-Μονάς, λέγεται διπλή υπόσταση; Μα αφού είναι πάλι ο ίδιος, πως είναι διπλός;

---

Σήμερα με αυτό το μήνυμα ολοκληρώνω το θέμα που αφορά την διδασκαλία του Πυθαγόρα:

Ο μαθητής είχε πάρει από το δάσκαλο τη βάση της επιστήμης. Η επιστήμη των αριθμών δεν ήταν παρά η εισαγωγή στη μεγάλη μύηση.

Η υλική και πνευματική πρόοδος του κόσμου είναι δύο κινήσεις αντίθετες αλλά παράλληλες με μία αντιστοιχία σ’ όλη τη σκάλα, του είναι.

Η μία δεν εξηγεί την άλλη, ενώ ειδομένες μαζί εξηγούν τον κόσμο.

Στους μαθητές του τώρα, ο Πυθαγόρας δίδασκε τη διπλή κίνηση της Γής. Γνώριζε επίσης ότι τα αστέρια είναι πλανητικά συστήματα που υπάγονται στους ίδιους νόμους με το δικό μας. Ήξερε ότι κάθε πλανητικό σύστημα είναι ένα μικρό σύμπαν που έχει τον ουρανό του και την αντιστοιχία του στον πνευματικό κόσμο.

Αυτό λοιπόν που οι φιλόσοφοι μας θεωρούν ότι είναι φυσική του Πυθαγόρα και του Πλάτωνα, δεν είναι τίποτα άλλο παρά εικονογραφημένη περιγραφή της κρυφής τους φιλοσοφίας, φανερή για τους μυημένους αλλά τόσο αδιαπέραστη για τον πολύ κόσμο, όσο τη θεωρούν μια απλή Φυσική.

Η περιοχή που βρίσκεται κάτω από το φεγγάρι, εκεί όπου υπάρχει η έλξη της Γής, ονομάζεται κύκλος των γενεών. Οι μυημένοι εννοούσαν μ΄αυτό ότι για μας η Γη είναι περιοχή της ζωής του σώματος. Εκεί συμβαίνουν ό,τι αφορά την ενσάρκωση και την αποσάρκωση των ψυχών.

Η σφαίρα των Πλανητών και του ήλιου ανταποκρίνεται στις κατηγορίες των πνευμάτων που ανεβαίνουν.

Η Κοσμογονία του ορατού κόσμου, έλεγε ο Πυθαγόρας, μας οδήγησε στην Ιστορία της Γης κι’ αυτή με τη σειρά της στο μυστήριο της ανθρώπινης ψυχής.

Μ’ αυτό αγγίζουμε τα άδυτα των αδύτων. Στα άγνωστα βάθη της, η θεϊκή ψυχή αντικρύζει με κατάπληκτο βλέμμα όλες τις ζωές και όλους τους κόσμους.

« Γνώρισε τον εαυτό σου και θα γνωρίσεις όλο το Σύμπαν και τους Θεούς » .

Ν α τ ο μ υ σ τ ι κ ό τ ω ν σ ο φ ώ ν μ υ η μ έ ν ω ν !

Μ’ αυτό τον τρόπο περνούσε ο Πυθαγόρας από τη φυσική κοσμογονία στην πνευματική.

Μετά την εξέλιξη της Γης διηγιόταν την εξέλιξη της ψυχής μέσα στους κόσμους. Έξω από τους κύκλους των μυημένων η διδασκαλία αυτή είναι γνωστή με το όνομα μ ε τ ε ν σ ά ρ κ ω σ η τ ω ν ψ υ χ ώ ν.

Η διδασκαλία της ανοδικής ζωής της ψυχής μέσα από μια σειρά υπάρξεων είναι ο κοινός τόπος των εσωτερικών παραδόσεων και η κορωνίδα της φιλοσοφίας.

Η ψυχή προϋπάρχει του σώματος και εγκλείεται μέσα σ’ αυτό σαν σε δεσμευτήριο για να εξιλεωθεί από τις αμαρτίες της.
Οφείλει δε να μείνει μέσα σ’ αυτό μέχρις ότου συμπληρωθεί ο καθορισμένος χρόνος από τον Θεό για να απαλλαγεί.
Η αυτοχειρία είναι πράξη αθέμιτη σαν αυθαίρετη φυγή και δραπέτευση που συνεπάγεται βαρύτατες ποινές.
Και όσες από αυτές διάγουν στη φυλακή αυτή δίκαια και θεάρεστα, απαλλασσόμενες από τα δεσμά του σώματος μεταφέρονται στην κατοικία των Αθανάτων και σαν άλλοι Θεοί απολαμβάνουν την αιώνια μακαριότητα.
Όσες όμως κατά την διάρκεια του βίου τους μέσα στο σώμα δεν χρησιμοποιούν την παραμονή τους για εξαγνισμό και κάθαρση των προηγουμένων αμαρτιών τους, αυτές, αν βρεθούν τελείως αδιόρθωτες, κατεβαίνουν στον Τάρταρο και μένουν δέσμιες των Ερινύων, ή πλανώνται γύρω μας στον αέρα σαν δαίμονες εμφανιζόμενοι στα όνειρα των ανθρώπων και ενίοτε προφητεύοντας και το μέλλον.

Μετά δε από πάροδο χρόνου κλείνονται πάλι ανάλογα με την ηθική τους ποιότητα σε νέα σώματα μέχρις ότου εξιλεωθούν από τις αμαρτίες και γίνουν άξιες για την μακάρια ζωή των Αθανάτων.

Ο Διδάσκαλος είχε κάνει τους μαθητές του να περπατήσουν μέσα σε απρόσμενα χάη του διαστήματος, τους είχε βυθίσει στα χάσματα του αόρατου.

Από το φοβερό αυτό ταξίδι οι αληθινοί μυημένοι έπρεπε να γυρίσουν πίσω καλύτεροι, πιο έτοιμοι για τις δοκιμασίες της ζωής.
Τη μύηση της διάνοιας έπρεπε να ακολουθήσει η μύηση της θέλησης, η πιο δύσκολη απ’ όλες. Γιατί τώρα έπρεπε ο μαθητής να κάνει την αλήθεια να κατέβει στα βάθη του είναι του, να την κάνει πρακτική στην καθημερινότητα της ζωής του.

Ο Πυθαγόρας, στην τελευταία φάση της διδασκαλίας του, περιοριζόταν να διδάσκει τους πιστούς του την εφαρμογή της θεωρίας του στη γη.

Η καταγωγή του καλού και του κακού παραμένει ακατανόητο μυστήριο, γι’αυτόν που δεν έχει γνωρίσει την καταγωγή και το τέλος των ειδών.

Κάποια ηθική που δεν παίρνει υπ’ όψη της τα πεπρωμένα του ανθρώπου, δεν θα ήταν παρά ωφελιμιστική και ατελέστατη . Επί πλέον η ελευθερία των ανθρώπων δεν υφίσταται DE FACTO γι’ αυτούς που αισθάνονται σκλάβοι των παθών τους, ούτε υπάρχει DE JURY για κείνους που δεν δέχονται την ύπαρξη της ψυχής και του Θεού καθώς επίσης και για όσους η ζωή είναι μόνο μια αστραπή ανάμεσα σε δύο τίποτα.

Για να καταλάβει την καταγωγή του καλού και του κακού ο μυημένος κοιτάζει τους τρείς κόσμους:

Βλέπει το σκοτεινό κόσμο της ύλης και των ζωωδών ορμών όπου δεσπόζει η αναπόφευκτη μοίρα.
Βλέπει το φωτεινό κόσμο του πνεύματος, που για μας είναι αόρατος, την απέραντη ιεραρχία των ψυχών που έχουν φτάσει εκεί όπου βασιλεύει ο θείος νόμος και που αυτές οι ίδιες είναι η Πρόνοια εν δράσει.
Ανάμεσα στους δύο αντικρίζει την ανθρωπότητα που έχει την αρχή της, στο φυσικό κόσμο, και το τέλος της στο θείο.

Ο Πυθαγόρας πίστευε στις αρετές και της μυημένης γυναίκας αλλά δυσπιστούσε πολύ στις απλές γυναίκες του κόσμου.
Οι γυναίκες που μυούσε αυτός, έπαιρναν μαζί με την μύηση, τις ανώτατες αρχές της αποστολής τους.
Τους αποκάλυπτε τη μεταμόρφωση του έρωτα στον τέλειο γάμο, που είναι η διείσδυση δύο ψυχών στο απόλυτο κέντρο της ζωής και της αλήθειας.
Για να δεχθεί όμως αυτή τη διείσδυση η γυναίκα, πρέπει να βλέπει να καθρεπτίζεται στον άνδρα, που γι’ αυτό το λόγο πρέπει να είναι μυημένος. Ενώ πάλι αυτός, μόνος, έχει τη δυνατότητα, με τη δημιουργική του θέληση, να γονιμοποιήσει τη γυναικεία ψυχή και να τη μεταμορφώσει με την βοήθεια του θείου ιδεώδους. Του ιδεώδους αυτού που του ανταποδίδει η γυναίκα που αγαπιέται, πολλαπλασιασμένο από τις δονούμενες σκέψεις της, από τα λεπτότερα αισθήματά της. Γιατί αν ο άνδρας δημιουργεί με τη θέληση και την επιθυμία, η γυναίκα γονιμοποιεί φυσικά και πνευματικά.

Στο ρόλο της, της συζύγου, της μητέρας, της εμπνευσμένης δεν είναι καθόλου λιγότερο μεγάλη. Είναι άγιο και θείο το έργο της μάνας που πρέπει να δημιουργήσει μια καινούργια κατοικία στην ψυχή που έρχεται και να κάνει έτσι λιγότερο οδυνηρή τη φυλακή της νέας ψυχής.

Τέτοιος δάσκαλος δεν ήταν δυνατόν να θεωρηθεί όμοιος με τους λοιπούς ανθρώπους, τέτοια διδασκαλία δεν ήταν δυνατόν να γίνει πιστευτή ότι είχε γήϊνη καταγωγή.

Από κάποιον υπέρτατο Κόσμο ώφειλε να έχει έρθει αυτός που φέρνει τέτοια υπερκόσμια διδάγματα.

Ο Μεγάλος Πυθαγόρας όπως όλα τα λαμπρά πνεύματα που βοήθησαν και εργάστηκαν για τη δημιουργία μιάς ενάρετης κοινωνίας, πέθανε το 496 π.Χ., διωκόμενος και παραγκωνισμένος, τον θάνατο του Μάρτυρα της ανθρωπότητας, για να αναγεννηθεί στην αιώνια ζωή, στο πνεύμα και στην καρδιά εκείνων οι οποίοι αναζητούν την Αλήθεια.

ΥΓ.: Αγαπητοί φίλοι, από το επόμενο μήνυμα, θα αναφερθώ στον Ηράκλειτο.

Φιλικά

Κηφεύς

Ου τα πάντα τοις πάσι ρητά.

Δεν συμφωνώ για την έκφρασή σου «από επιστημονικής πλευράς …», επειδή βλέπω ότι δεν έχομε την ίδια άποψη για τον ορισμό της Επιστήμης:
Θα σου τον εξηγήσω εγώ αμέσως παρακάτω:

Ξεκινάμε πρώτα από το τι θα πει επιστημονική έρευνα:

Όλοι μας στο άκουσμα της λέξης επιστημονική έρευνα φέρνουμε στο νού μας κάποιες οργανωμένες και συνειδητές ενέργειες, που αποβλέπουν στην απόκτηση περισσότερης γνώσης,ή διαφορετικά στην διερεύνηση κάποιας αλήθειας άγνωστής μας μέχρι τώρα.

Μάθαμε μάλιστα να ξεχωρίζουμε τη βασική ή θεμελιώδη έρευνα, που αποβλέπει απλά στην αύξηση της ανθρώπινης γνώσης, από την εφαρμοσμένη ή τεχνολογική έρευνα, που σκοπεύει πάντα σε κάποια συγκεκριμένη εφαρμογή.

Ξέρουμε ακόμα πως τέσσερα είναι τα στάδια της επιστημονικής αναζήτησης:

Πρώτο η παρατήρηση του φαινομένου που μας ενδιαφέρει,

Δεύτερο, το πείραμα δηλ. η αναπαραγωγή του φαινομένου κάτω από συνθήκες ελεγχόμενες,

Τρίτο, η διατύπωση κάποιας υπόθεσης για την μορφή που διέπει το φαινόμενο που μελετούμε και

Τέταρτο, η διατύπωση μιας επιστημονικής θεωρίας, που θα πρέπει κάθε φορά στο μέλλον να επαληθεύεται από τα φαινόμενα με υψηλή ακρίβεια.

Ας δούμε όμως, πώς δουλεύει η επιστημονική μέθοδος.

Ο άνθρωπος εκτελεί την παρατήρηση με τις αισθήσεις του. Καθώς όμως αυτές λειτουργούν μέσα σε στενά όρια, έχει κατασκευάσει όργανα που αποτελούν προέκταση ή διευρύνουν τις δυνατότητες των αισθήσεων.

Έτσι το τηλεσκόπιο μας επιτρέπει να διακρίνουμε από μεγάλη απόσταση λεπτομέρειες απροσπέλαστες στο γυμνό μάτι, ενώ ο μετρητής ραδιενέργειας μας πληροφορεί για φαινόμενα που οι αισθήσεις μας αδυνατούν τελείως να συλλάβουν.

Ας δούμε όμως τώρα σε τι χρησιμεύει το πείραμα.

Τα φυσικά φαινόμενα σπάνια εμφανίζονται μεμονωμένα κι’ανεξάρτητα, αλλά κατά κανόνα το ένα επηρεάζει την εξέλιξη του άλλου, μειώνοντας την αξιοπιστία της παρατήρησης.

Πείραμα είναι η αναπαραγωγή ενός φαινομένου, όμως με τρόπο ελεγχόμενο, ώστε να προκύπτουν αξιόπιστα συμπεράσματα από την τέτοια εξέτασή tου.

Τα αποτελέσματα όμως που μας φέρνουν η παρατήρηση και το πείραμα, όσα πολλά κι’όποιας ποιότητας κι’αν είναι, δεν αποτελούν επιστήμη.

Η υπόθεση προσπαθεί να εκφράσει τη φύση του νόμου που διέπει το συγκεκριμένο φαινόμενο, ώστε, μέσα από κάποια διαδικασία συστολής, το πλήθος των παρατηρήσεων να αναχθεί π.χ. στη μορφή ενός μαθηματικού τύπου.

Αν τα συμπεράσματα που θα προκύψουν έχουν γενικότερη σημασία, σε βαθμό που όχι μόνο να ερμηνεύουν το φαινόμενο αλλά και να προβλέπουν την μελλοντική του πορεία, τότε μιλάμε για την διατύπωση μιάς επιστημονικής θεωρίας.

Τέλος η θεμελιακήιδιότητα της επιστήμης είναι η προσθετική. Κάθε καινούργια γνώση οικοδομείται πάνω στην προϋπάρχουσα, ενώ ο θεμέλιος λίθος του οικοδομήματος είναι παραδεδεγμένες αλήθειες γενικότερης σημασίας που ονομάζονται αξιώματα.

Η σύγχρονη, όμως, επιστήμη δεν έχει καλύψει ακόμη σε ικανοποιητικό βαθμό τις ανάγκες του ανθρώπου σε γνώση.

Η γνώση που μας λείπει δεν είναι ασήμαντη.

Αγνοούμε την ίδια την αρχή των πάντων, το γενεσιουργό αίτιο του Σύμπαντος, ακόμα και την αληθινή φύση του ίδιου μας του εαυτού.

Αυτό, όμως, είναι ένα γιγάντιο κενό, που πριν απ’όλα εμποδίζει τη συγκρότηση της κοινωνίας μας μέσα σε σωστά και ευσταθή πλαίσια.

Το καταπληκτικό φαινόμενο στην προκειμένη περίπτωση είναι ότι, οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι χωρίς να διαθέτουν την σημερινή τεχνολογία, πρώτοι αυτοί κατέληξαν σε συμπεράσματα που ακόμη και τώρα η σημερινή επιστήμη δεν τα έχει ακόμη ανακαλύψει.

Σου παραθέτω, γρήγορα και ενδεικτικά μόνο, μερικά από τα επιτεύγματά τους χωρίς να έχουν χρησιμοποιήσει την σύγχρονη επιστημονική μέθοδο που μόλις παραπάνω περιέγραψα.

Οι Πυθαγόρειοι βρήκαν πρώτοι την θεωρία της διαστολής του σύμπαντος (Big Bang).

Οι απόψεις του Νίτσε, φαίνονται να βρίσκονται πολύ κοντά στη σκέψη του Ηράκλειτου.

Ο Heisenberg (θεωρία της απροσδιοριστίας), τόσους αιώνες μετά, αναγνωρίζει πόσο η σκέψη του Ηράκλειτου πλησιάζει ενορατικά τη σύγχρονη φυσική. Το παραδέχεται στο βιβλίο του “Physics of Philosophy”.

Ζήνων ο Ελεάτης: Τα διαλεκτικά επιχειρήματά του απεδείχθησαν πολύ ωφέλημα για την ανάπτυξη των μαθηματικών. Με αυτά τέθηκαν για πρώτη φορά υπό συζήτηση τα συναφή με την μελέτη των συνεχών και ασυνεχών προβλήματα, τα οποία οδήγησαν εν τέλει τους μαθηματικούς στην ανακάλυψη ΤΟΥ ΑΠΕΙΡΟΣΤΙΚΟΥ ΛΟΓΙΣΜΟΥ (αυτά για όσους έχουν κάποια καλή σχέση με τα μαθηματικά). Γι’αυτό ο Ζήνων θεωρείται ένας από τους πατέρες της ανώτερης μαθηματικής ανάλυσης.

Ο Εμπεδοκλής προλαβαίνει τις διδασκαλίες του Δαρβίνου.

Ο Λεύκιππος και ο Δημόκριτος ανακαλύπτουν την ατομική θεωρία.

Ο Αναξαγόρας προλαβαίνει τη διάσπαση του ατόμου δεχόμενος την επ’άπειρον διαιρετότητα της ύλης.

Η θεωρία, επίσης, του Αναξαγόρα, πλησιάζει τις αντιλήψεις της σύγχρονης χημικής έρευνας που προσπαθεί να αναγάγει τις ποικίλες συνθέσεις της ύλης σε αρχικά στοιχεία.

Και τόσα άλλα, για να μην αναφερθώ και σε άλλες επιστήμες, όπως π.χ. η Ιατρική με τον Ιπποκράτη κ.τ.λ. …

Τι παραπάνω περίμενες να κάνουν, φίλε trexagireve;

Βέβαια από το καλό υπάρχει πάντα το καλύτερο, Αν το πας εκεί.

Δεν χρειάζεται, νομίζω, μετά τα παραπάνω, να σου απαντήσω εκτενώς στην άποψή σου ότι: «…αλλά και το σήμερα, όπου ο νους του ανθρώπου έχει φτάσει σε σημείο να κατανοεί μεγαλύτερες έννοιες απ’ότι παλιότερα» (;), διότι διαφωνώ απόλυτα.

Εάν μου απαντήσεις με το πασίγνωστο ερώτημα που θέτουν μερικοί ότι:

Γιατί οι αρχαίοι Έλληνες δεν είχαν φθάσει στην σημερινή Τεχνολογία; Αυτό είναι ένα θέμα που σηκώνει πολλή συζήτηση.

Παρ’όλ’αυτά για να μην παραπονεθείς γιατί δεν απαντάω καθόλου σ’αυτό (το υποθετικό ερώτημα) θα σου πω το εξής:
Διότι υπάρχει στον σημερινό άνθρωπο η εννοιολογική σύγχυση μεταξύ των λέξεων: Φιλοσοφία, Μεταφυσική, Επιστήμη, Τεχνολογία και γενικά τρόπου Σκέψης.

Και τέλος πώς συνάγεις το συμπέρασμα, από τα λεγόμενα του Πυθαγόρα (και μάλιστα εύκολα) ότι «κακό δεν υπάρχει», και επίσης ότι το καλό είναι η μόνη ζωαρχική ουσία (;) και περιλαμβάνει την μόνη αλήθεια της ζωής;

Και παρακάτω τι σημαίνει «αμορφωσιά». Πού αναφέρεσαι;
Στους αρχαίους προγόνους μας, στους τωρινούς Έλληνες, στους τωρινούς ανθρώπους όλου του πλανήτη ή στους πολλούς του κόσμου (έτσι γενικά);

Τελειώνοντας, ας πάρομε το θέμα καλό – κακό, στο οποίο έχω αναφερθεί σε άλλο μου μήνυμα με μία φράση ότι: « …στο δίπολο καλό – κακό, που τιτάνιος μοιάζει νάναι ο αγώνας, για να βρεις το σωστό σημείο ανάμεσά τους και να ισορροπήσεις εκεί» . Καταλαβαίνω, λοιπόν, από το μήνυμά σου ότι χρειάζεται μια σχετικά μεγάλη επεξήγηση, την οποία στο μέτρο του δυνατού θα προσπαθήσω να στη δώσω όσο μπορώ πιο περιληπτικά:

Η σωστή πορεία του ανθρώπου, μέσα σε τούτο το αντιθετικό σύμπλεγμα είναι ο δρόμος της ισορροπίας. Η στενή ατραπός, που χωρίζει το κακό από το καλό. Έτσι που δεξιά κι’αριστερά μας περνάμε εναλλακτικά από το καλό και το κακό, χωρίς με κανένα από τα δύο να ταυτιζόμαστε και πάνω απ’όλα προσπαθώντας να βιώσουμε το μεγάλο σύνολο, που μερική έκφρασή του είναι το καλό ή το κακό.

Γιατί όμως με κανένα από τα δύο δεν πρέπει να ταυτισθούμε;

Έχουμε διδαχθεί ότι το καλό πρέπει να αναζητούμε και μέσ’απ’το καλό να ρυθμίζουμε την πορεία μας στον κόσμο.

Πού οφείλεται η αντίφαση αυτή;

Κι’όμως δεν υπάρχει αντίφαση.

Στο κόσμο μέσα που ζούμε, το καλό υπάρχει μονάχα σαν αντίπαλος του κακού.

Και πόσο καλός μπορείς νάσαι, όταν η δική σου καλωσύνη υπάρχει χάρη στην ύπαρξη της κακίας των άλλων;
Είναι φανερό ότι μια τέτοια καλοσύνη δεν είναι τίποτ’άλλο παρά υποκρισία, κι’ο σωστός άνθρωπος φροντίζει στη ζωή του να τηρεί ίσες αποστάσεις κι’από τα δύο άκρα, δείχνοντας αγάπη και ανοχή απέναντι και σ’αυτούς ακόμα που σφάλλουν, έχοντας πριν απ’όλα συνείδηση των δικών του ατελειών κι’ελαττωμάτων.

Φίλε trexagireve. Με ανάγκασε το μήνυμά σου να βγω από το θέμα με το οποίο ασχολούμαστε, για να σου απαντήσω. Εάν έχεις τέτοιες απορίες (στο λέω τελείως καλοπροαίρετα) μπορείς να ζητήσεις από τους συντονιστές να σου δημιουργήσουν άλλα topics σχετικά με τα ενδιαφέροντά σου.

Φιλικά

Κηφεύς

Αρχίζω σήμερα την παράθεση των Μεταφυσικών απόψεων του Ηράκλειτου.

Ηράκλειτος ο Εφέσιος (540 – 480 π.Χ.):
Φιλόσοφος που θεωρούσε το πύρ ως αρχή των όντων και ότι η πραγματικότητα βρίσκεται σε συνεχή ροή («τα πάντα ρεί») εξαιτίας της αδιάκοπης πάλης των αντιθέσεων:
ζωή – θάνατος, νεότητα – γήρας, κλπ.(εμπειριοκρατική τάση.

Περικοπή 1 : του δε λόγου τούδ’εόντος αεί αξύνεται γίνονται
άνθρωποι και πρόσθεν ή ακούσαι και ακούσαντες το πρώτον γινομένων γαρ πάντων κατά τον λόγον τόνδε απείροισιν εοίκασι, πειρώμενοι και επέων και έργων τοιούτων, οκοίων εγώ διηγεύμαι κατά φύσιν διαιρέων έκαστον και φράζων όκως έχει. τους δε άλλους ανθρώπους λανθάνει οκόσα εγερθέντες ποιούσιν, όκωσπερ οκόσα εύδοντες επιλανθάνονται.

Μετάφραση Περικοπής 1 : ενώ αυτός ο λόγος πράγματι υπάρχει πάντοτε, πάντα οι άνθρωποι είναι ανίκανοι να τον κατανοήσουν και πριν τον πληροφορηθούν και αφού τον πληροφορηθούν για πρώτη φορά. Διότι αφού όλα έχουν γίνει σύμφωνα με αυτή τη λογική, μοιάζουν ανεξέταστα αδιαπέραστοι από τέτοια, και λόγια και έργα, τα οποία εγώ περιγράφω λεπτομερώς ερμηνεύοντας καθένα κατά την φύση του και εξηγώντας όπως έχει. Ενώ για τους άλλους ανθρώπους παραμένει ακατανόητο όσα κάνουν αφού εγερθούν, όπως ακριβώς λησμονούν όσα κάνουν όταν κοιμούνται.

Λέγεται πως ο Ηράκλειτος είναι δυσνόητος και είναι πράγματι, γιατί συνειδητά επιλέγει να είναι πυκνός.

Ούτε ο Σωκράτης ούτε ο Πλάτων ούτε ο Αριστοτέλης τον καταλαβαίνουν, παρ’όλον ότι έχουν στα χέρια τους ολόκληρο το έργο του.

Και είναι κρίμα, γιατί αν τουλάχιστον ο Πλάτων τον είχε κατανοήσει και ερμηνεύσει, η ιστορία της ανθρώπινης διανόησης θα ήταν τελείως διαφορετική.

Η ανθρώπινη σκέψη θα είχε τουλάχιστον αποφύγει την χωρίς τελείωση έως τώρα αντιπαράθεση του εμπειρισμού, που αρχίζει με τον Θαλή, και του ιδεαλισμού του Πυθαγόρα και όσων τον ακολούθησαν.

Για τις διάφορες σημασίες της λέξης «λόγος» υπάρχουν πολλές αναλύσεις. Ορθότερο είναι να μείνει για την ώρα η λέξη αμετάφραστη, και να πλησιάσουμε την σημασία της αργότερα μαζί με άλλα δείγματα του λόγου του φιλοσόφου.

Ο Ηράκλειτος γνωρίζοντας πως όλα έγιναν σύμφωνα με τον «λόγο», ασφαλώς θέλει να σημειώσει ότι κάτι τόσο σημαντικό όπως ο «λόγος» πρέπει να υπάρχει πάντα.

Στην περ.30 σημειώνει πως αυτόν τον κόσμο δεν τον έφτιαξε ούτε κανείς από τους θεούς ούτε από τους ανθρώπους.

Εδώ σημειώνει πως όλα έχουν γίνει σύμφωνα με τον λόγο.
Επομένως ο λόγος, όπως τον εννοεί ο Ηράκλειτος, καμία σχέση δεν μπορεί να έχει με το θείο.

Η σκέψη του Nietzsche, φαίνεται να βρίσκεται πολύ κοντά στην σκέψη του Ηράκλειτου.

Ο Ηράκλειτος αυτό που δεν δύει ποτέ απλώς το ονομάζει «λόγο» και είναι κοινό «τοις πάσι».

Η φιλοσοφία του Ηράκλειτου περιστρέφεται γύρω από τον «κοινό λόγο» των περικοπών 1 και 2, και όχι γύρω από κάποια νοήμονα φωτιά.

Επομένως αυτό που δεν δύει ποτέ για τον Ηράκλειτο, αυτό που μπορεί να γνωρίζει τα πάντα, είναι ο «κοινός» για όλους και όλα, Θεούς και ανθρώπους και πράγματα, «λόγος», η τάξη με την οποία όλα συμβαίνουν σε έναν φυσικό κόσμο, όπου τα πάντα είναι ένα και τα πάντα κυβερνώνται από τα πάντα ( Περ. 16).

Ο Ηράκλειτος γνωρίζει καλά πόσο άχρηστο χώμα χρειάστηκε να πετάξει από το νου του:

Τους μύθους των αρχαίων ποιητών, τις θρησκείες των άλλων, τα
νοήματα των φιλοσόφων που προηγήθηκαν και τις αρχές τους.

Μόνο έτσι φθάνει στα λίγα ψήγματα χρυσού, στις λίγες αδιάσειστες για τον ίδιο αλήθειες, με τις οποίες κατορθώνει να γνωρίσει τον κόσμο:

Την έννοια του λόγου από την οποία συνάγεται:

1. Πως τα πάντα είναι ένα. (Έν πάντα είναι).
2. Την πεποίθηση της αέναης κίνησης.
3. Την βεβαιότητα πως τα πάντα γίνονται με την εναρμόνιση των αντιθέτων.

« το εν σοφόν » . (Περ. 22)

Φιλικά

Κηφεύς

Συνεχίζω και σήμερα την ανάπτυξη των Μεταφυσικών απόψεων του Ηράκλειτου :

Περικοπή 30 : κόσμον τόνδε, τον αυτόν απάντων, ούτε τις
θεών ούτε ανθρώπων εποίησεν, αλλ’ ήν αεί και έστιν και έσται πυρ αείζωον, απτόμενον μέτρα και αποσβεννύμενον μέτρα.

Μετάφραση Περικοπής 30 :
Αυτόν τον κόσμο, τον ίδιο με όλους, δεν
κατασκεύασε ούτε κάποιος από τους θεούς ούτε από τους ανθρώπους, αλλά ήταν πάντοτε και είναι και θα είναι φωτιά πάντα ζώσα,
που ανάβει με μέτρο και σβήνει με μέτρο.

Γι’αυτόν τον κόσμο μας πληροφορεί ότι:

1. Είναι ίδιος με όλους τους άλλους.
2. Δεν τον κατασκεύασε κανένας θεός ή άνθρωπος.
3. Ήταν πάντοτε και είναι και θα είναι.
4. Αυτός ο κόσμος που πάντα κινείται, αφού ήταν πάντοτε και είναι και θα είναι, μοιάζει με φωτιά πάντα ζωντανή, και
5. αυτή η ζωντανή φωτιά, με την οποία παρομοιάζεται αυτός ο κόσμος, ανάβει με μέτρο και σβήνει με μέτρο.

Ο κόσμος, λοιπόν, κατά τον Ηράκλειτο, είναι σαν φωτιά που παραμένει
πάντοτε ζωντανή, μια φωτιά που μπορεί συνεχώς να μεταβάλλεται όπως όλες οι φωτιές, άλλοτε να θεριεύει, άλλοτε να μικραίνει, αλλά χωρίς ποτέ να σβήνει τελείως, αφού ο κόσμος υπάρχει πάντοτε.

Αυτή η φωτιά της παρομοίωσης, είναι πάντα ζώσα όπως ο κόσμος ήταν πάντοτε, είναι και θα είναι.

Ο Werner Heisenberg, τόσους αιώνες μετά, αναγνωρίζει πόσο η σκέψη του Ηράκλειτου πλησιάζει ενορατικά την σύγχρονη φυσική. Γράφει στο βιβλίο του “Physics and Philosophy”:
« Μπορούμε να παρατηρήσουμε ότι η σύγχρονη φυσική είναι με κάποιο τρόπο υπερβολικά πλησίον στις πεποιθήσεις του Ηράκλειτου.
Εάν αντικαταστήσουμε την λέξη «φωτιά» με την λέξη «ενέργεια», σχεδόν μπορούμε να επαναλάβουμε τις θέσεις του λέξη προς λέξη από τη σύγχρονη άποψή μας », (Περ. 30).

Ο Ηράκλειτος υποστηρίζει, πως η ψυχή είναι κάτι περίπου ασώματο αλλά υλικό, που μετά τον θάνατο του ανθρώπου και των άλλων έμβιων όντων παύει να υπάρχει, μετατρέπεται πάλι σε κάτι άλλο από το οποίο προήλθε.

Για τον Ηράκλειτο αυτό είναι το νερό.

Η θεωρία της αθανασίας της ψυχής, είναι τελείως ακατανόητη για τη λογική του Ηράκλειτου (Περ. 36).

Για τον Ηράκλειτο, ο θάνατος της ψυχής όταν μεταβάλλεται
σε νερό είναι πλήρης, όπως και ο θάνατος κάθε ζωντανού όντος ως φυσικό άτομο.

Η επόμενη ψυχή που παράγεται από το νερό, είναι κάτι τελείως καινούριο και όχι κάποια άλλη ψυχή που έχει προηγουμένως πεθάνει και τώρα αναγεννάται διατηρώντας την ατομικότητά της (Περ.36).

Ο Ηράκλειτος έχει τον δικό του τρόπο θεώρησης του κόσμου
που είναι βασικά διαφορετικός από των υπολοίπων φιλοσόφων, αφού γνωρίζει πως ο κόσμος υπάρχει πάντα και δεν έχει αρχή (Περ. 40).

Ηράκλειτος: « Ένα είναι το σοφό που πρέπει να γνωρίζει ο
άνθρωπος : πως όλα κυβερνώνται από όλα » (Περ. 41).

Το «ένα σοφό» για τον Ηράκλειτο είναι ότι «όλα κυβερνώνται από όλα».

Εάν αυτό αποτελεί σχέδιο ή σκέψη κάποιας θεότητας ή είναι η θεότητα και θέλουμε να του δώσουμε κάποιο όνομα, αυτό μπορεί να είναι το όνομα «Ζεύς».
Αρκεί με το όνομα να εννοούμε τη γνώμη πως «όλα κυβερνώνται από όλα», αλλά όχι την γνώμη πως «η θεότητα» ή κάποια «φρόνηση» κυβερνά τα πάντα, όπως νομίζει ο Πλούταρχος και τόσοι άλλοι.
Εάν κάτι άλλο καταλαβαίνουμε με το όνομα, τότε βέβαια δεν μπορούμε να το αποκαλούμε «Ζεύς» ή με το όνομα οποιασδήποτε θεότητας.

Ο Ηράκλειτος εννοεί ως θεότητα την ενότητα του κόσμου η οποία αναγκαία απαιτεί την αλληλεξάρτηση των πάντων από τα πάντα ώστε ο κόσμος να είναι ένας .

Ο Ηράκλειτος δεν δέχεται πως μόνο κάποια θεότητα έχει την ικανότητα να κυβερνά «τα πάντα δια πάντων», επιτυγχάνοντας την ενότητα, ούτε πως εξισώνει την έννοια της θεότητας με το «πυρ αείζωον» της περικοπής 30 ή τον «λόγον» της περικοπής 1.

Με την περικοπή 32, ο Ηράκλειτος λέει ότι θα μπορούσαμε να ονομάσουμε με το όνομα κάποιας θεότητας το σχέδιο ή / και την ενυπάρχουσα στον κόσμο τάξη που οφείλεται στο γεγονός ότι στον κόσμο, που αποτελεί ενότητα, τα πάντα κυβερνώνται από τα πάντα.

Στην περικοπή 108, προφανώς μιλώντας πάλι για το ίδιο «σοφόν», σημειώνει ότι το σοφόν είναι χωρισμένο από τα πάντα.

Επομένως θα μπορούσε να του αποδοθεί το όνομα κάποιας θεότητας αν και δεν φαίνεται να το θεωρεί απαραίτητο από τον τρόπο που έχει συντάξει την περικοπή 32 (Περ. 41).

Η άποψη της θεότητας που κυβερνά τα πάντα όπως οι θεοί του Ολύμπου– που τόσο απεχθάνεται ο Ηράκλειτος– καθώς και οι ύστεροι θεοί άλλων θρησκειών, φαίνεται να ενυπάρχει αταβιστικά στην ανθρώπινη φύση, αλλά όχι στη φύση του Ηράκλειτου (Περ. 41).

(Αταβισμός: Βιολογικό φαινόμενο που κληρονομείται από πρόγονο που απέχει δύο ή περισσότερες γενεές πριν).

ΥΓ.: Αγαπητοί φίλοι στο επόμενο μήνυμά μου ολοκληρώνεται η περιληπτική ενότητα που αφορά τις μεταφυσικές τοποθετήσεις του Ηράκλειτου.

Φιλικά

Κηφεύς

Συνέχεια των Μεταφυσικών απόψεων του Ηράκλειτου:

«Πόλεμος πάντων πατήρ».

Περικοπή 53: πόλεμος πάντων μεν πατήρ έστι, πάντων δε
βασιλεύς, και τους μεν θεούς έδειξε τους δε ανθρώπους, τους μεν δούλους εποίησε τους δε ελεύθερους.

Μετάφραση Περικοπής 53: Ο πόλεμος είναι βέβαια των πάντων πατέρας, αλλά και των πάντων βασιλιάς, και άλλους απέδειξε ως θεούς άλλους όμως ως ανθρώπους, άλλους έκανε δούλους άλλους όμως ελεύθερους.

Ο άνθρωπος που έχει πεισθεί ότι για τον θεό δεν υπάρχει κακό
και καλό, δίκαιο και άδικο –(Περ. 102), ο άνθρωπος που παρατηρεί ότι ο θεός είναι ημέρα - νύχτα, χειμώνας - καλοκαίρι, πόλεμος - ειρήνη και όλα τα άλλα αντίθετα –(Περ. 67), ο άνθρωπος που σημειώνει ότι «μεταβάλλον αναπαύεται» –(Περ. 84a), μπορεί και οφείλει να επισημάνει ότι «πολεμώντας ειρηνεύει».

Αυτό εννοεί όταν γράφει: «πόλεμος πάντων πατήρ έστι», αφού όσα συμβαίνουν, ακόμη και σε εποχές που ο άνθρωπος θεωρεί ως περιόδους ειρήνης, στην πραγματικότητα αποτελούν και αυτές εναρμόνιση αντιθέσεων.

Εάν η θέση του Ηράκλειτου σχετικά ακόμη και με τον κοινό πόλεμο ήταν διαφορετική, η φιλοσοφική του θεώρηση δεν θα ήταν συνεπής (Περ. 53).

«Έν πάντα είναι», παρ’ όλο που «πάντα κατ’ έρινγίγνεσθαι» (Περ.54).

Κατά την σύγχρονη φυσική θεώρηση, αυτό το έργο της φωτιάς έχουν αναλάβει οι τέσσερις μορφές ενέργειας που συγκροτούν την βάση της
τάξης που επικρατεί στον φυσικό κόσμο.

Και στις δύο περιπτώσεις ο Ηράκλειτος χρησιμοποιεί τις έννοιες της «δίκης» και της «φωτιάς» μεταφορικά για να περιγράψει ό,τι οφείλει να συμβεί στις πράξεις του ανθρώπου και στις μεταβολές της φύσης όταν οι πρώτες ή οι δεύτερες δεν γίνονται σύμφωνα με την κοσμική τάξη.

Ο φυσικός κόσμος όμως – και η πράξη των ανθρώπων ως μέρος του φυσικού κόσμου – υπόκειται στην αναγκαιότητα των φυσικών κανόνων που δεν επιτρέπουν διατάραξη της τάξης (Περ. 66).

Η ΘΕΟΤΗΤΑ, κατά τον Ηράκλειτο, ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΚΑΜΙΑ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΙΣ ΓΡΑΦΙΚΕΣ ΘΕΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΤΟΥ , ΟΥΤΕ ΜΕ ΤΙΣ ΥΣΤΕΡΕΣ Ή ΠΡΟΤΕΡΕΣ ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΕΣ Ή ΟΧΙ ΘΕΟΤΗΤΕΣ ΑΛΛΩΝ ΘΡΗΣΚΕΙΩΝ.

Για τον Ηράκλειτο: Ο ΘΕΟΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ , ΔΕΝ ΕΦΤΙΑΞΕ ΤΙΠΟΤΕ , ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΚΑΠΟΙΑ ΒΟΥΛΗΣΗ , ΩΣΤΕ ΝΑ ΕΜΠΛΕΚΕΤΑΙ ΜΕ ΤΑ ΣΥΜΒΑΙΝΟΝΤΑ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΚΟΣΜΟ ΑΤΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΚΑΤΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ Ή ΝΑ ΚΑΘΟΔΗΓΕΙ ΤΑ ΣΥΜΒΑΙΝΟΝΤΑ ΜΕ ΟΠΟΙΟΝΔΗΠΟΤΕ ΤΡΟΠΟ.

ΘΕΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΤΑΞΗ ΤΟΥ.(Περ.67).

Για τον Ηράκλειτο η ψυχή προέρχεται από τις αναθυμιάσεις
του νερού. Ως ψυχή προσδίδει τις ιδιότητες της ζωής στον άνθρωπο και μετά τον θάνατο επιστρέφει στην υγρή κατάσταση (Περ. 77).

Η φύση της θεότητας για τον Ηράκλειτο είναι ταυτόσημη με
την φύση του κόσμου ως σύνολο και από την παρατηρούμενη φύση του κόσμου συνάγει με την ενορατική λογική του «τας γνώμας του θείου ήθους».

Αυτό είναι το βασικό μήνυμα της φιλοσοφίας του Ηράκλειτου και το νόημα του λόγου του στο παρόν κείμενο (Περ.78).

Το θείο, για τον Ηράκλειτο, δεν είναι ο υπερβατικός Θεός των
θρησκειών, ο δημιουργός του κόσμου, αφού στην περικοπή 30 σαφώς μας πληροφορεί ότι κανένας Θεός δεν έφτιαξε τον κόσμο. Ούτε οι σκέψεις της θεότητας που αναφέρονται στην περικοπή 78 έχουν κάποια σχέση με το είδος των ανθρώπινων σκέψεων, αλλά αποτελούν μόνο την έκφραση της κοσμικής τάξης.

Επομένως το θείο, για τον Ηράκλειτο, είναι η τάξη, ο κόσμος, η επικρατούσα στον κόσμο νομοτέλεια, αφού τα πάντα κυβερνώνται από τα πάντα επαναλαμβάνοντας «μέτρα».

Το θείο είναι η διαπίστωση πως τα πάντα είναι ένα και τα πάντα είναι καλά και αγαθά και δίκαια – (Περ.102) – (Περ. 79).

«Έρις πάντων μήτηρ».

Περικοπή 80: Ειδέναι δε χρη τον πόλεμον εόντα ξυνόν, και δίκην έριν, και γινόμενα πάντα κατ’έριν και χρεών.

Μετάφραση Περικοπής 80: Πρέπει λοιπόν να αναγνωρίζεται ότι ο πόλεμος είναι κοινός, και η δικαιοσύνη διαμάχη, και ότι όλα γίνονται σύμφωνα με την διαμάχη και την ανάγκη.

Ο Ηράκλειτος θέλει να δείξει, στην αρχή της περικοπής, ακριβώς ότι δεν μιλά για τον συνηθισμένο πόλεμο, όπως τον καταλαβαίνουν οι παλαιότεροι ποιητές και οι πολλοί, αλλά για τον πόλεμο και την έριδα, χωρίς τα οποία τίποτε δεν θα συνέβαινε στον κόσμο.

Την έριδα, επομένως, ο Ηράκλειτος δεν την αντιπαραβάλλει, δεν την θεωρεί κάτι αντίθετο προς την δικαιοσύνη. Δεν εντάσσει απλώς τη φράση του στην θεωρία του περί των αντιθέτων, αλλά εκφράζει την γνώμη πως η δικαιοσύνη είναι διαμάχη όπως και ο πόλεμος.

Ο Ηράκλειτος μιλά για το ανθρώπινο δίκαιο, ώστε να γίνει κατανοητός από τους πολλούς καθώς συγχρόνως προβάλλει την έννοια σε κοσμικό επίπεδο.

Δεν εννοεί απλοϊκά, την διαμάχη μεταξύ των ανθρώπων που τους οδηγεί στην δικαιοσύνη για την λύση των διαφορών τους.

Για τον Ηράκλειτο ο κόσμος δεν έχει «αρχήν» ούτε με την σημασία κάποιου υλικού σώματος από το οποίο τα πάντα προήλθαν, ούτε με την σημασία της αρχικής αιτίας της δημιουργίας του κόσμου, ούτε με την σημασία κάποιας αρχής νοήμονος που διευθετεί και κατευθύνει τα συμβαίνοντα στον κόσμο (Περ. 90).

«Τα πάντα ρει»

Περικοπή 91: ποταμώ γαρ ουκ έστιν εμβήναι δις τω αυτώ
καθ’Ηράκλειτον ουδέ θνητής ουσίας δις άψασθαι κατά έξιν "της αυτής" αλλ’οξύτητι και τάχει μεταβολής σκίδνησι και πάλιν συνάγει (μάλλον δε ουδέ πάλιν ουδ’ύστερον, αλλ’άμα συνίσταται και απολείπε) και πρόσεισι και άπεισι.

Μετάφραση Περικοπής 91: Δεν μπορεί κάποιος να μπει δυο φορές στον ίδιο ποταμό κατά τον Ηράκλειτο, ούτε να αγγίξει δυο φορές θνητή ουσία στην ίδια κατάσταση γιατί από την ξαφνική και γρήγορη αλλαγή διασκορπίζεται και πάλι συναθροίζεται (ή μάλλον ούτε πάλι ούτε ύστερα, αλλά συγχρόνως συνίσταται και εκλείπει) και επέρχεται και απέρχεται.

Ο Πλούταρχος όπως και άλλοι, αποδίδουν ιδιαίτερη σημασία
σε ετούτον τον λόγο του Ηράκλειτου, ίσως γιατί είναι ιστορικά η πρώτη συγκεκριμένη διατύπωση της άποψης πως τα πάντα συνεχώς μεταβάλλονται στην φύση.

Για την θέση του Ηράκλειτου πάνω στο ίδιο θέμα έχει γίνει μνεία στην περ.12 και την περ.49.

Η βασική αυτή θέση της φιλοσοφίας του Ηράκλειτου είναι άλλωστε γνωστή σε πολλούς με την έκφραση «τα πάντα ρει» που ο ίδιος ίσως ποτέ δεν έγραψε, αλλά προέρχεται από κείμενα του Πλάτωνα («Θεαίτητος» και «Κρατύλος»)–(Περ. 91).

Φιλικά

Κηφεύς

Ου τα πάντα τοις πάσι ρητά.

Κλείνω σήμερα το θέμα του Ηράκλειτου με αυτό το οποίο θεωρώ ότι αποτελεί την Μεταφυσική του θέση:

Περικοπή 101: "εδιζησάμην εμεωυτόν".

Μετάφραση Περικοπής 101: "διερεύνησα εμένα τον ίδιο".

Αυτό είναι το βασικό μήνυμα του Ηράκλειτου και οι δύο λέξεις της παρούσας περικοπής θα έπρεπε να είναι τόσο γνωστές όσο και οι δύο λέξεις του ναού των Δελφών ("γνώθι σαυτόν"), που τόσο διασυνδέθηκαν με το όνομα του Σωκράτη.

Το μόνο, λοιπόν που μένει για τον άνθρωπο είναι να ψάξει μέσα στον εαυτό του, ώστε να ανακαλύψει τον κοινό λόγο με την χρήση του οποίου θα κατορθώσει να κατανοήσει βασικές αλήθειες:

Έν πάντα είναι – εκ πάντων έν και εξ ενός πάντα – επίστασθαι γνώμην, οτέ η εκυβέρνησε τα πάντα δια πάντων – κόσμον τόνδε, τον αυτόν απάντων, ούτε τις θεών ούτε ανθρώπων εποίησεν, αλλ’ήν αεί και έστιν και έσται πυρ αείζωον, απτόμενον μέτρα και αποσβεννύμενον μέτρα.

Όλοι οι άνθρωποι έχουν τον κοινό νου, "τον ξυνόν λόγον", ώστε να κατανοήσουν όλα αυτά.

Δυστυχώς, όμως, οι πολλοί ζουν σαν να έχουν δική τους γνώση, ακριβώς επειδή δεν αναζήτησαν μέσα τους τον λόγο, αλλά τον αναζητούν έξω από τον εαυτό τους, όπως στα έργα του Ομήρου και του Ησιόδου και τους άλλους μύθους, σε απόψεις που πολλοί επιπόλαιοι πλάθουν.

Οι πολλοί δεν είναι ικανοί οι ίδιοι να αναζητήσουν μέσα τους και να ανακαλύψουν την αλήθεια.

Την γνώση δεν την βρίσκει ο Ηράκλειτος στην πολυμάθεια αλλά την αναζητά μέσα του καθώς προσπαθεί να γνωρίσει τον εαυτό του.

Δεν την επιζητά στην παρατήρηση και για τούτο συχνά μεταφέρει τη γνώση του σαν να ήταν χρησμός.

Τον ενορατικό λόγο αναζητά μέσα του ο Ηράκλειτος.

Βρίσκει έτσι την ευκαιρία, έμμεσα να κατηγορήσει πάλι τους πολλούς
για την άγνοιά τους, όπως κάνει και σε άλλες περικοπές, τις 28, 78, 79, 23.

Πώς δικαιολογεί, όμως, ο ίδιος την δική του υπεροχή;

Έχει την πεποίθηση πως τον λόγο που είναι κοινός για όλους τους ανθρώπους, ο ίδιος κατόρθωσε να τον φέρει στην επιφάνεια, καθώς διερεύνησε τον εαυτό του.

Όλοι μπορούν να πετύχουν το ίδιο ακολουθώντας την δική του μέθοδο, αλλά οι πολλοί δεν ενδιαφέρονται, δεν προσπαθούν, δεν το κατορθώνουν.

Γι΄αυτό ο ίδιος ισχυρίζεται ότι: Οι πολλοί είτε δεν θα τον καταλάβουν καθόλου είτε θα τον καταλάβουν μόνο μερικώς, όπως τον Σωκράτη, είτε θα νομίζουν πως εκφράζει μόνο προσωπικές απόψεις, όπως κάνουν άλλοι "δοκιμώτατοι", (Περ. 28).

Για τον Ηράκλειτο η μέγιστη αρετή είναι ο ορθός τρόπος σκέψης (Περ.112).

ΥΓ.: Από το επόμενο μήνυμα θα αναφερθώ στις Μταφυσικές απόψεις των εκπροσώπων της Ελεατικής Σχολής, ξεκινώντας από τον Ξενοφάνη τον Κολοφώνιο.

Φιλικά

Κηφεύς

Οι κύριοι εκπρόσωποι της Ελεατικής φιλοσοφικής Σχολής είναι οι: Ξενοφάνης, Παρμενίδης, Ζήνων και Μέλισσος.
Ας εξετάσουμε πρώτα την μεταφυσική τοποθέτηση του Ξενοφάνη:

Ξενοφάνης ο Κολοφώνιος (570–480 π.Χ).

Καταγόταν από την Ιωνική πόλη της Κολοφώνος της Μικράς Ασίας από την οποία έφυγε κατά το 545 π.Χ. γιατί δεν ανεχόταν τον περσικό ζυγό. Αφού περιπλανήθηκε στην Μεσσήνη, την Κατάνη και τις Συρακούσες, κατέληξε και εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Ελέα της Κάτω Ιταλίας, όπου συμμετείχε στην ίδρυση της Ελεατικής φιλοσοφικής σχολής.

Η φιλοσοφία του Ξενοφάνη είναι κυρίως μεταφυσική και φιλοσοφία πολιτισμού.

Ο πυρήνας της θεολογίας του είναι η καταπολέμηση της λαϊκής αντίληψης περί υπάρξεως πολλών θεών και του θεολογικού ανθρωπομορφισμού.

Κατά τον Ξενοφάνη:

"οι βροτοί δοκέουσι γεννάσθαι θεούς,
την σφετέρην δ’εσθήτα έχειν φωνήν τε δέμας τε".

(οι άνθρωποι νομίζουν ότι οι θεοί γεννήθηκαν και ότι έχουν την ενδυμασία, την φωνή και την μορφή ανθρώπων).

Στην συνηθισμένη αυτή γνώμη για τη γένεση των θεών, ο Ξενοφάνης αντέλεγε ότι αυτοί που πιστεύουν αυτά εξίσου ασεβούν με αυτούς που λέγουν ότι οι θεοί πεθαίνουν.

Αντιθέτως αυτός παραδεχόταν τα εξής:

"Είς θεός, εν τε θεοίσι και ανθρώποισι μέγιστος,
ούτι δέμας θνητοίσιν ομοίιος ουδέ νόημα".

(Ένας θεός υπάρχει, μέγιστος μεταξύ θεών και ανθρώπων, και ούτε το σώμα του ούτε ο νους του είναι όμοιος με τους θνητούς.

Ο θεός αυτός:

"ούλος ορά , ούλος δε νοεί , ούλος δε τ’ακούει".

(Είναι όλος οφθαλμός, όλος πνεύμα, όλος αυτί).

Ο ένας αυτός θεός "απάνευθε, πόνοιο νόου φρενί πάντα κραδαίνει". (χωρίς κόπο διασείει, κραδαίνει τα πάντα με τη δύναμη του πνεύματος). "αεί δ’εν ταυτώ μίμνει κινούμενος ουδέν ουδέ μετέρχεσθαι μιν επιτέπει άλλοτε άλλη" (Πάντοτε μένει εις τον ίδιο χώρο χωρίς καθόλου να κινείται και δεν αρμόζει εις αυτόν να πηγαίνει άλλοτε προς τα εδώ και άλλοτε προς τα εκεί).

Συνεχίζοντας ο Ξενοφάνης την θεολογία του παρατηρεί ότι κανένα δικαίωμα δεν έχομε να αποδίδουμε στους θεούς ανθρώπινη μορφή.

Τον ένα θεό ο Ξενοφάνης ταυτίζει πανθεϊστικά με τον κόσμο.

Την ενότητα του θεού επεκτείνει στην ολότητα των όντων και του κόσμου. Σ’αυτό συμφωνούν οι πιο αξιόπιστες μαρτυρίες των αρχαίων συγγραφέων.

Έτσι ο Πλάτωνας (Σοφιστής 242 d), λέγει ότι η Ελεατική Σχολή, της οποίας ηγείται ο Ξενοφάνης, δοξάζει ότι: "εν είναι το παν»" .

Και ο Αριστοτέλης (Μετά τα φυσικά Α5, 986 β 10) αποδίδει στον Ξενοφάνη την γνώμη ότι το παν είναι μία φύση και κατά ταύτα ούτος είναι ο πρώτος "ενίσας» (αυτός που αποδέχθηκε δηλαδή εν το όν) και αυτός που ταύτισε το εν με τον θεό.

Κατά τον Θεόφραστο και άλλους, ο Ξενοφάνης "το εν τούτο και παν τον θεόν έλεγεν".

Κατά την γνώμη του Ξενοφάνη, μέρος μόνον των αγαθών του πολιτισμού οφείλεται σε υπόδειξη των θεών. Τα περισσότερα τα εφευρίσκουν οι άνθρωποι μόνοι τους.

ΥΓ.: Στο επόμενο μήνυμα θα αναφερθώ στον Παρμενίδη.

Φιλικά

Κηφεύς

ESOTERICA.gr Forums !

© 2010-11 ESOTERICA.gr