“Το φως του Όσιρη” που ενώ φώτιζε για τους μύστες τα βάθη της φύσης και τους ουράνιους θόλους , έσβησε για πάντα μέσα στις εγκαταλειμμένες κρύπτες .

Είναι αλήθεια ο λόγος του Ερμή στον Ασκληπιό :

“ Ώ Αίγυπτος ! δε θα μείνει από σένα τίποτα άλλο παρά μύθοι απίστευτοι στις μέλλουσες γενεές και τίποτα δεν θα κρατήσει εκτός από τις λέξεις που είναι χαραγμένες πάνω στις πέτρες . Εν τούτοις είναι μια ακτίνα αυτού του μυστηριώδους Ήλιου των άδυτων που θέλουμε να ξαναζήσει ακολουθώντας τη μυστική γραμμή της αρχαίας αιγυπτιακής μύησης , όσο το επιτρέπει η εσωτερική προαίσθηση και η φευγαλέα διάθλαση των αιώνων” .

Αλλά πριν μπούμε στο ναό , ας ρίξουμε μια ματιά στις μεγάλες φάσεις που διασχίζει η Αίγυπτος πριν από τον καιρό των Υξώς .

Περίπου τόσο παλιός όσο και ο σκελετός των ηπείρων μας , ο πρώτος αιγυπτιακός πολιτισμός ανέρχεται στην αρχαία κόκκινη ράτσα .

Η κολοσσιαία Σφίγγα της Γκίζας , κοντά στη μεγάλη πυραμίδα , είναι έργο του . Από τον καιρό που το Δέλτα (φτιαγμένο αργότερα από τις προσχώσεις του Νείλου) δεν υπήρχε ακόμη , το τερατώδες και συμβολικό ζώο ήταν ήδη ξαπλωμένο στο λόφο του από γρανίτη , μπροστά από την αλυσίδα των Λιβυκών ορέων και κοιτούσε τη θάλασσα να σκάει στα πόδια της , εκεί όπου απλώνεται σήμερα η άμμος της ερήμου .

Ο πιο παλιός ανθρώπινος κλήρος τον χάραξε , εικόνα της φύσεως ήσυχης και αναμφισβήτητης μέσα στο μυστήριό της .

Ένα κεφάλι ανθρώπου βγαίνει από σώμα ταύρου με χαρακτηριστικά λιονταριού και διπλώνει τα αετήσια φτερά στα πλευρά του .

Είναι η επίγεια Ίσις, η φύση μέσα στη ζώσα ενότητα της βασιλείας της .

Γιατί ήδη αυτοί οι αλησμόνητοι ιερωμένοι γνωρίζανε και διδάσκανε ότι στη μεγάλη εξέλιξη η ανθρώπινη φύση αναδύεται από τη ζωική φύση .

Σε αυτό το σύμπλεγμα του ταύρου , του λέοντος , του αετού και του ανθρώπου είναι κλεισμένα επίσης τα τέσσερα ζώα του οράματος του Ιεζεκιήλ , αντιπροσωπεύοντα τα τέσσερα βασικά στοιχεία του μικρόκοσμου : το νερό , η γη , ο αέρας και η φωτιά, βάσεις της απόκρυφης επιστήμης .

Γι’αυτό το λόγο , στους μετέπειτα αιώνες , όταν οι μύστες βλέπουν το ιερό ζώο , ξαπλωμένο στα πρόθυρα των ναών ή στο βάθος των κρυπτών , αισθάνονται να ζει αυτό το μυστήριο μέσα τους και διπλώνουν με ησυχία τα φτερά του πνεύματός τους στην εσωτερική αλήθεια .

Γιατί ξέρουν ότι η λύση του αινίγματος της Σφίγγας είναι ο άνθρωπος, ο μικρόκοσμος , ο έξοχος παράγων , που περικλείει όλα τα στοιχεία και όλες τις δυνάμεις της φύσης .

Η κόκκινη ράτσα δεν άφησε λοιπόν άλλο μάρτυρα εκτός από τη Σφίγγα της Γκίζας , ατράνταχτη απόδειξη ότι έθεσε και έλυσε με τον τρόπο της το μεγάλο πρόβλημα .

Πάντως , εγώ σε λίγα ακόμη μηνύματά μου θα συνεχίσω να αναφέρομαι στην ερμητική διδασκαλία της αρχαίας Αιγύπτου γιατί πρέπει κάποια στιγμή (σχετικά σύντομα) πρέπει να . . . αλλάξω ρότα και να κατευθυνθώ προς την Ελληνική Θήβα και τον Οιδίποδα . Κατά συνέπεια έχεις επαρκή χρόνο για να παρέμβεις , κάποια στιγμή που εσύ θα επιλέξεις , παραθέτοντας τις απόψεις σου . . .

Η λαϊκή όμως και προτρεπτική αυτή άποψη δεν ικανοποιεί πια , με την παιδιάστικη μορφή της , τον ενήλικο άνδρα ο οποίος κυριάρχησε στις δυνάμεις της φύσης , σ’αυτόν τον άνδρα που θέλει να διεισδύσει σε όλα τα μυστήρια με τη λογική του , και ο οποίος , όμοιος με τον άπιστο Θωμά , δεν πιστεύει πια παρά μονάχα σε αυτό που αγγίζει ...

Και να τώρα που ο σημερινός άνθρωπος αντιμετωπίζει την αρχαία Σφίγγα που το συνεχώς επαναλαμβανόμενο ερώτημά της ερεθίζει και αναστατώνει τον ερευνητή παρά τη θέλησή του .

Αποκαμωμένος τελικά , αυτός ξεσπάει :

– Ώ αιώνια Σφίγγα , ανόητη και μάταιη είναι η παλιά ερώτηση .

Δεν υπάρχει κανένας Θεός .

Κι’αν θα’πρεπε κάπου να υπάρχει , σε κάποια περιοχή απρόσιτη για τις αισθήσεις μου, δεν θέλω τίποτα να ξέρω γι’αυτό, ούτε και να μάθω μελλοντικά , το αντιπαρέρχομαι .

Οι θεοί πέθαναν .

Δεν υπάρχει ούτε το Απόλυτο , ούτε υπέρτατος Θεός , ούτε πρώτη αιτία .

Το μόνο που υπάρχει είναι ένας αδιάλειπτος χείμαρρος φαινομένων , σε μια συνεχή διαδοχή σαν κύματα που κυλάνε στο μοιραίο κύκλο του σύμπαντος .

– Ώ Σφίγγα απατηλή, βασανιστήρια των σοφών , φόβητρο των μαζών, δεν σε φοβάμαι πια .

Πολύ λίγο με νοιάζει αν κατά τύχη βγήκα απ’τα πλευρά σου , αφού όμως γεννήθηκα ξέφυγα από τα γαμψά σου νύχια γιατί ονομάζομαι Θέληση , Λογική , Ανάλυση , και τα πάντα υποκλίνονται μπροστά στη δύναμή μου .

Κι’αφού είναι έτσι , εγώ είμαι ο αφέντης σου κι’εσύ γίνεσαι περιττή .

Μάταιο είδωλο του παρελθόντος , τελευταίο φάντασμα των θεών που εξατμίστηκαν , εξαφανίσου κι’εσύ μέσα στην άμμο και άφησέ μου τη γη , όπου θα μπορέσω επιτέλους να διαδώσω την ελευθερία και την ευτυχία .

Η Σφίγγα , που ξεροψήνεται μέσα στην έρημο , σωπαίνει .

Και ο θριαμβευτής υπεράνθρωπος κοιτάζεται στον καθρέφτη της επιστήμης του .

Και τότε έντρομος υποχωρεί . Γιατί βλέπει τον εαυτό του με τη μορφή ενός γορίλλα .

Το βελουδένιο του σώμα και το προγναθικό του πρόσωπο , του φωνάζει σαρκαστικά :

“ Ιδού ο πρόγονός σου … Χαιρέτα τον καινούργιο σου θεό ! ” .

Μπροστά σ’αυτό το θέαμα , ο υπεράνθρωπος μάταια προσπαθεί να αντισταθεί με την περηφάνια του , ανατριχιάζει απ’τον τρόμο του , νιώθει ταπεινωμένος από την αδυσώπητη επιστήμη του .

Και , μέσα στα βάθη της συνείδησής του , ακούει μια φωνή που του φαίνεται σαν να’ναι η φωνή της μακρινής Σφίγγας, γιατί είναι λεπτή σαν ένα αέρινο κύμα και αρμονική σαν το ψιθύρισμα που ακούγεται από το άγαλμα του Μέμνονα (Μέμνων : μυθικός βασιλιάς της Αιθιοπίας , ήρωας του Τρωικού πολέμου) με τις πρώτες ακτίνες του ήλιου :

“Ανόητε άνθρωπε”, λέει , που πιστεύεις πως κατάγεσαι από τον γορίλα , θα σου άξιζε να μην ξανανέβεις . Μάθε πως το μεγαλύτερό σου έγκλημα είναι πως έχεις δολοφονήσει τον Θεό ! ” .

Από αυτή την κατάσταση εκπορεύθηκαν και οι δύο θεωρίες του αγνωστικισμού και του ματεριαλισμού , που κατευθύνουν κυριαρχικά τη σύγχρονη νοοτροπία .

Ο αγνωστικισμός λέει : “ Ignorabimus , δεν θα μάθουμε ποτέ το βάθος των πραγμάτων . Ας πάψει λοιπόν να μας απασχολεί αυτό το θέμα ” .

Ο δεύτερος λέει : "Δεν υπάρχει τίποτ’άλλο από την ύλη και το ένστικτο . Ας επωφεληθούμε λοιπόν όσο μπορούμε περισσότερο απ’αυτά" .

Το αποτέλεσμα και των δύο αυτών θεωριών είναι το ίδιο :

Μοιρολατρεία στην ιστορία και τη φιλοσοφία, ρεαλισμός στην τέχνη, καταστολή της θείας ιδέας .

Ορθώς τονίζεις τις λιγότερο γνωστές πτυχές του εκπληκτικού αυτού πολιτισμού με την τόσο μεγάλη αντοχή στο χρόνο (θεμελιωμένος γαρ στην αστρολογική εποχή του σταθερού Ταύρου). Αρκετοί εξ’ημών άλλωστε που δεν γνωρίζουμε πολλά για τον εν λόγω πολιτισμό όταν ακούμε «Αίγυπτο» ενδεχομένως το μυαλό μας να πλάθει στερεοτυπικές εικόνες απολυταρχικών, θεοποιημένων Φαραώ να διατάζουν το μαστίγωμα άμοιρων σκλάβων που κάτω από το εκτυφλωτικό φως του ηλίου μεταφέρουν πέτρες για το χτίσιμο πυραμιδών...κάνοντας ίσως και συσχετισμούς τύπου «οι αρχαίοι Έλληνες, πόσο πιο ελεύθερο ήθος είχαν, πόσο πιο δημοκρατικοί υπήρξαν, πόσο πιο φιλοσοφημένοι»!

Αιγύπτιος ιερέας ήταν όμως εκείνος, κατά τον Πλάτωνα, που είπε την μεγαλύτερη αλήθεια για τους Έλληνες, την διαχρονικότερη αλήθεια για αυτόν τον τόσο ενθουσιώδη, φιλομαθή, διανοητικό αλλά και απείθαρχο, ερειστικό και εγωπαθή λαό. «Σόλωνα, εσείς οι Έλληνες είστε αιώνια παιδιά...εσείς οι Έλληνες έχετε τόσο βραχεία μνήμη», είπε ο ιερέας της Σάιδος στον Έλληνα σοφό, αντιπαραβάλλοντας το εφηβικό, ευμετάβλητο και ανταγωνιστικό ήθος των φιλόδοξων Ελλήνων απέναντι στην κρόνια, γηραιά σοφία της Αιγύπτου με την τόσο τέλεια ταξινομημένη και αρχειοθετημένη γνώση. Χωρίς υπερβάσεις όμως, χωρίς τον αρχετυπικό ελληνικό εγωϊσμό (με τον πρωτοφανή ιδεολογικό ανταγωνισμό μεταξύ των δεκάδων φιλοσοφικών σχολών) δεν θα είχε σημειωθεί αυτή η εκπληκτική πρόοδος του πολιτισμού της ελεύθερης φιλοσοφικής και επιστημονικής έρευνας.

Μιλάμε όμως εδώ για την αιώνια μυστηριώδη Σφίγγα που στέκει σιωπηρή και ασάλευτη στο χρόνο, τον γηραιό θεματοφύλακα των αρχαιοτάτων εσωτερικών παραδόσεων και μαγικότερων ανακαλύψεων της επιστήμης, την Αίγυπτο. Στα μυστήρια και τις απόκρυφες γνώσεις της οποίας λέγεται πως μυήθηκαν οι μεγαλύτεροι σοφοί του κόσμου, από τον Μωυσή μέχρι τον Πλάτωνα. Ο Πυθαγόρας, ο σοφότερος ίσως των Ελλήνων, παρέμεινε 20 ολόκληρα χρόνια εκεί, δίπλα στους Αιγύπτιους σοφούς! Φυσικά και ο μοναδικός αυτός νους θα γινόταν δεκτός στα κλειστού τύπου ιερατεία, φυσικά και θα προήχθηκε σε ανώτερα ιερατικά αξιώματα λόγω των σπανίων διανοητικών και πνευματικών του χαρισμάτων, όμως πόσες γνώσεις άραγε θα απέκτησε εκεί, πόσο θα διευρύνθηκε το πνεύμα του υπό την καθοδήγηση των γηραιών εκεί σοφών!

Και η θεμελιωδέστερη ίσως γνώση που ο Πυθαγόρας αφομοίωσε εκεί ήταν η (τόσο παρεξηγημένη) ανάγκη της μυστικότητας. Η αναζήτηση της Αλήθειας είναι το οξυγόνο και η κινητήριος δύναμη του φιλοσόφου όμως αλίμονο εάν η γνώση για τα μυστήρια του κόσμου γίνεται αντικείμενο ευρείας κατανάλωσης. Όλα τα μυστήρια κάποια στιγμή ξεδιαλύνονται, όλα τα αινίγματα κάποια στιγμή λύνονται. Η πραγματική σοφία όμως θέτει όρια ακόμα και στη γνώση. Και αλίμονο εάν τα αιώνια μυστικά κοινοποιούνται, αλίμονο εάν ό,τι πιο ιερό και απόκρυφο παραδοθεί ανοικτά στο πλήθος.

Γι’αυτό και η θεία ορφική και πυθαγόρεια διδασκαλία παραδόθηκαν μέσω μυστικών σχολών που δίδασκαν διά του ερμητικού πνεύματος του ιερού συμβολισμού και της μυστικής αλληγορίας, και για τις οποίες δεν γνωρίζουμε παρά ελάχιστα! Για αυτό και ένας από τους μεγαλύτερους Έλληνες σοφούς, ο Πλάτωνας, ναι μεν συνετέλεσε όσο ελάχιστοι στην πρόοδο της Φιλοσοφίας, των Μαθηματικών και της Επιστήμης γενικότερα, αλλά δεν παρέλειψε να καταδείξει την σημασία της αποκεκρυμμένης γνώσης. Η ανώτερη εκπαίδευση και γνώσεις, κατέληξε, είναι για τους λίγους (στην Ακαδημία λίγα μέλη έφταναν στις ανώτατες βαθμίδες εκπαίδευσης), στην ιδανική πολιτεία θα υπάρχει αυστηρή τάξη και ιεραρχία, αυστηρός έλεγχος και λογοκρισία στις ιδέες.

Όλη η σοφία της Αιγύπτου συμπυκνώνεται στην παρακάτω διήγηση του Πλάτωνα που συνοψίζει την πεμπτουσία του αιγυπτιακού πνεύματος της ερμητικής διδασκαλίας και απόκρυψης.

Αναφέρεται στην εφευρετική διάνοια του Θευθ και στον τρόπο που ο διορατικός βασιλιάς Θαμούς έκρινε το μακρυνό αποτέλεσμα που θα είχε καθεμία από τις ανακαλύψεις του Θευθ. Εδώ ο Πλάτωνας χρησιμοποιεί την πυθαγόρεια τεχνική της αριθμοσοφίας και με το βασιλικό όνομα «Θαμούς» υπονοεί το όνομα «Νους». Ο δε Θευθ εκπροσωπεί την αναλυτική και εφευρετικότατη «Διάνοια», η οποία όμως δεν έχει τη διορατική ικανότητα του Νου να καταλάβει το αντίκτυπο και τις μακρυνές συνέπειες των έργων της.

Ο Θευθ (ή Θωθ) των Αιγυπτίων - ο Ερμής ο Τρισμέγιστος για τους Έλληνες- θεωρούνταν ο μεγάλος διδάσκαλος της ανθρωπότητας, ο οποίος μεταξύ άλλων ανακάλυψε τη γραφή, την αριθμητική και κάθε είδους τέχνη και επιστήμη (στα πλαίσια του ελληνιστικού συγκρητισμού οι μεγάλες πόλεις της Αιγύπτου πήραν ελληνικό όνομα ανάλογα με την κυβερνώσα θεότητα της κάθε πόλης (και των θεολογικών αλληγοριών που την συνόδευαν) και του αντίστοιχου ελληνικού θεού, πχ. Ηλιούπολις, Ερμούπολις, μεγάλη και μικρή Διόσπολις).

Για να δούμε:

«Όταν, λοιπόν, o Σωκράτης συνάντησε το νεαρό Φαίδρο, άρχισε να του διηγείται την κάτωθι ιστορία υπό τη σκέπη του ιερού των Νυμφών και του Πανός (του υιού του Ερμή):

«Άκουσα να λένε ότι κοντά στη Ναύκρατι της Αιγύπτου υπήρξε κάποιος από τους εκεί παλιούς θεούς, που και το ιερό του πτηνό ήταν αυτό, που, ως γνωστόν, το ονομάζουν Ίβι, και ότι ο ίδιος ο θεός ονομαζόταν Θευθ. Άκουσα λοιπόν ότι αυτός πρώτος ανακάλυψε και τον αριθμό και την αρίθμησι και τη γεωμετρία και την αστρονομία και ακόμη το παιγνίδι με τους πεσσούς και το παιγνίδι με τους κύβους και επί πλέον τα γράμματα. Και καθώς τότε ήταν βασιλιάς όλης της Αιγύπτου ο Θαμούς, κοντά στη μεγάλη πόλη της επάνω χώρας (της Άνω Αιγύπτου), που οι Έλληνες την ονομάζουν Αιγυπτιακές Θήβες και τον θεό της Άμμωνα, αφού ήλθε σ’ αυτόν ο Θευθ του επέδειξε τις εφευρέσεις του και υποστήριξε ότι πρέπει να διαδοθούν στους άλλους Αιγυπτίους.

Και τότε ο βασιλιάς ρώτησε, ποια χρησιμότητα έχει η κάθε εφεύρεση, και ενώ εκείνος του εξηγούσε διεξοδικά, ο βασιλιάς ό,τι του φαινόταν σωστό ή άλλοτε πάλι λάθος, ανάλογα το μεν το επαινούσε και το άλλο το αποδοκίμαζε. Πολλές λοιπόν κρίσεις σχετικά με την κάθε τέχνη χωριστά και θετικές και αρνητικές λέγεται ότι διατύπωσε ο Θαμούς στο Θευθ, που θα μακρηγορούσαμε, εάν τις εκθέταμε με λεπτομέρειες. Όταν έφθασε στην περίπτωση του γραπτού λόγου, είπε ο Θευθ: «αυτή λοιπόν η μάθηση, βασιλιά μου, θα καταστήσει τους Αιγυπτίους περισσότερο σοφούς και με καλύτερο μνημονικό, γιατί βρέθηκε το φάρμακο για τη μνήμη και τη σοφία».

Αυτός όμως απάντησε: «Εφευρετικώτατε Θευθ, άλλος μεν έχει τη δύναμι να εφευρίσκει τα σχετικά με τις τέχνες, άλλος όμως να κρίνει, πόσο θα βλάψουν και πόσο θα ωφελήσουν εκείνους που πρόκειται να τις χρησιμοποιήσουν. Και εσύ τώρα, επειδή είσαι ο εφευρέτης των γραμμάτων, από συμπάθεια είπες το αντίθετο από εκείνο που πραγματικά μπορούν. Διότι αυτά τα γράμματα θα προξενήσουν λήθη στις ψυχές εκείνων που θα τα μάθουν, από έλλειψη ασκήσεως της μνήμης, επειδή, από εμπιστοσύνη στη γραφή, θα ανακαλούν τα πράγματα στη μνήμη τους απ’ έξω, δηλαδή με ξένα σημάδια και όχι οι ίδιοι από μέσα, από τον ίδιο τους τον εαυτό. Δεν βρήκες λοιπόν φάρμακο για τη μνήμη την ίδια αλλά για την υπενθύμιση. Και προσφέρεις στους μαθητές σου επιφανειακή σοφία και όχι την αλήθεια. Διότι, αφού μάθουν πολλά σύμφωνα με την άποψή σου από τα βιβλία χωρίς διδασκαλία, θα φαίνονται ότι είναι πολυμαθείς, ενώ στην πραγματικότητα θα είναι, ως επί το πλείστον, αμαθείς και ανυπόφοροι στην συναναστροφή, επειδή θα έχουν γίνει δοκησίσοφοι αντί για σοφοί”».

Η διορατική Φιλοσοφία όμως δεν μπορεί να ανακόψει την μοιραία πρόοδο του πολιτισμού που επιφέρει ο Ερμής-Λόγος. Διανύουμε άλλωστε ακόμα την εποχή του Δία, την εποχή της εξέλιξης, των μεταβολών και των πολέμων. Και έτσι ο γραπτός λόγος εξελίχθηκε στους αιώνες. Και η απευθείας, προφορική επικοινωνία, ο προφορικός λόγος όλο και μειώνονται. Kαι κάπως έτσι πάψαμε σταδιακά να «ανακαλούμε πράγματα από τον εαυτό μας και όχι από αλλού», φτάνοντας στο σήμερα...την διαδικτυακή εποχή που γεννά κατακερματισμένες διάνοιες...την καταιγιστική πληροφόρηση που τείνει να σκοτώσει την πραγματκή γνώση.

Κάποτε όμως η ανθώπινη σκέψη είχε μεγαλύτερη ουσία γι’αυτό και μπορούσε να προβεί στις σημαντικότερες ανακαλύψεις με τα πενιχρότερα μέσα. Κάποτε άνθρωποι μετρούσαν τη διάμετρο της Γης καθαρά με τη λογική δύναμη της σκέψης. Μπορούσαν να απομνημονεύουν από μνήμης και στήθους τα Ομηρικά Έπη. Τώρα όμως χωρίς τα βοηθήματα του γραπτού λόγου και της τεχνολογίας η διάνοια είναι ανήμπορη...τώρα βάζουμε υπενθυμίσεις στο κινητό ακόμα και για τα πιο ασήμαντα. Είμαστε πάντα ενημερωμένοι αλλά ουσιαστικά είμαστε έρμαια της διαρκούς ροής των πληροφοριών...διότι ο καταιγισμός πληροφορίας μας έμαθε να είμαστε πάντα αβέβαιοι και σε απορία, δεν μας έμαθε όμως να γνωρίζουμε με βεβαιότητα ότι γνωρίζουμε αυτό που γνωρίζουμε.

Και κάποτε βέβαια η Θεότητα ήταν πιο εύκολα προσβάσιμη στον Άνθρωπο, διότι ο νους μπορούσε ευκολότερα να ανακαλέσει από τα έσω τις αρχαίες γνώσεις της ψυχής...και μπορούσε να αποσπάσει πληροφορίες από το σύμπαν ακόμα και για τα σκοτεινότερα ζητήματα....τώρα όμως η υπέρμετρη αναλυτικότητα γεννάει την αμφιβολία ακόμα και για τις πιο προφανείς διαβεβαιώσεις του πνεύματος. Γι'αυτό και η έλλειψη «επιστημονικών» αποδείξεων για την ύπαρξη Θεότητας τείνει να πείσει όλο και περισσότερους για την έλλειψη Θεότητας...και αυτό είναι κάτι που διαλύει την τεράστια πνευματική δύναμη των όντων.

Και όλα αυτά ποιός ξέρει πού οδηγούν? Ίσως τελικά να οδηγούν στη νέα εποχή του Κρόνου, όπως προανήγγειλε ο Πλάτωνας, εκεί που «τα πάντα θα γίνονται αυτόματα για τους ανθρώπους»! Και πιο μετά ποιός ξέρει...

quote:

---

kost :

Η διορατική Φιλοσοφία όμως δεν μπορεί να ανακόψει την μοιραία πρόοδο του πολιτισμού που επιφέρει ο Ερμής-Λόγος. Διανύουμε άλλωστε ακόμα την εποχή του Δία, την εποχή της εξέλιξης, των μεταβολών και των πολέμων. Και έτσι ο γραπτός λόγος εξελίχθηκε στους αιώνες. Και η απευθείας, προφορική επικοινωνία, ο προφορικός λόγος όλο και μειώνονται. Kαι κάπως έτσι πάψαμε σταδιακά να «ανακαλούμε πράγματα από τον εαυτό μας και όχι από αλλού», φτάνοντας στο σήμερα...την διαδικτυακή εποχή που γεννά κατακερματισμένες διάνοιες...την καταιγιστική πληροφόρηση που τείνει να σκοτώσει την πραγματκή γνώση.

Κάποτε όμως η ανθώπινη σκέψη είχε μεγαλύτερη ουσία γι’αυτό και μπορούσε να προβεί στις σημαντικότερες ανακαλύψεις με τα πενιχρότερα μέσα. Κάποτε άνθρωποι μετρούσαν τη διάμετρο της Γης καθαρά με τη λογική δύναμη της σκέψης. Μπορούσαν να απομνημονεύουν από μνήμης και στήθους τα Ομηρικά Έπη. Τώρα όμως χωρίς τα βοηθήματα του γραπτού λόγου και της τεχνολογίας η διάνοια είναι ανήμπορη...τώρα βάζουμε υπενθυμίσεις στο κινητό ακόμα και για τα πιο ασήμαντα. Είμαστε πάντα ενημερωμένοι αλλά ουσιαστικά είμαστε έρμαια της διαρκούς ροής των πληροφοριών...διότι ο καταιγισμός πληροφορίας μας έμαθε να είμαστε πάντα αβέβαιοι και σε απορία, δεν μας έμαθε όμως να γνωρίζουμε με βεβαιότητα ότι γνωρίζουμε αυτό που γνωρίζουμε.

Και κάποτε βέβαια η Θεότητα ήταν πιο εύκολα προσβάσιμη στον Άνθρωπο, διότι ο νους μπορούσε ευκολότερα να ανακαλέσει από τα έσω τις αρχαίες γνώσεις της ψυχής...και μπορούσε να αποσπάσει πληροφορίες από το σύμπαν ακόμα και για τα σκοτεινότερα ζητήματα....τώρα όμως η υπέρμετρη αναλυτικότητα γεννάει την αμφιβολία ακόμα και για τις πιο προφανείς διαβεβαιώσεις του πνεύματος. Γι'αυτό και η έλλειψη «επιστημονικών» αποδείξεων για την ύπαρξη Θεότητας τείνει να πείσει όλο και περισσότερους για την έλλειψη Θεότητας...και αυτό είναι κάτι που διαλύει την τεράστια πνευματική δύναμη των όντων.

Και όλα αυτά ποιός ξέρει πού οδηγούν? Ίσως τελικά να οδηγούν στη νέα εποχή του Κρόνου, όπως προανήγγειλε ο Πλάτωνας, εκεί που «τα πάντα θα γίνονται αυτόματα για τους ανθρώπους»! Και πιο μετά ποιός ξέρει...

---

Ου τα πάντα τοις πάσι ρητά

Κυλούσε κάποτε χωρίς να συναντάει εμπόδια , όπως ο Γάγγης που πέφτει από τις χιονισμένες πλαγιές των Ιμαλαΐων .

Σήμερα φαίνεται σαν να’ναι μονάχα ένα λεπτό νήμα , ένα αραχνοΰφαντο στρώμα νερού που γλυστράει πάνω σε μια κοίτη από χαλίκια , ποτέ όμως δεν στέρεψε ολοκληρωτικά .

Αυτή η επιστήμη προβάλλει άλλες ιδιότητες , μεθόδους εντελώς διαφορετικές από αυτές που χρησιμοποιεί η σημερινή επιστήμη .

Η διαίσθηση δεν είναι παρά μια έντονη ανταύγεια και το πρώτο στάδιο αυτής της σοφίας . Ονομάζεται : Διόραση , Θεώρηση του Θείου, ζωντανή Επικοινωνία με το Αιώνιο .

Αυτή η σοφία εκπορεύεται από το εσωτερικό φως που αχνοφέγγει μέσα στον άνθρωπο σε ένα ορισμένο σημείο της εξέλιξής του . Διεισδύει δια μέσου του αστρικού κόσμου , εργαστηρίου των δημιουργικών δυνάμεων , μέχρι τον πνευματικό κόσμο , την πηγή των πραγμάτων .

Σκοτεινές και ατελείς είναι οι επεξηγήσεις που μας δίνουν γι’αυτή τη σοφία η ανθρώπινη γλώσσα και τέχνη , αγνή όμως και ακτινοβόλα είναι η πηγή , γιατί αναβλύζει κάτω απ’την άμεση εποπτεία ροής των πνευματικών δυνάμεων οι οποίες δημιούργησαν τον κόσμο .

Τελειώνοντας ας ακούσομε το κάλεσμα στους μύστες από "την Βίβλο των Νεκρών":

"Ώ τυφλή ψυχή ! οπλίσου με τον πυρσό των μυστηρίων , και μέσα στην επίγεια νύχτα θα ανακαλύψεις το φωτεινό πανομοιότυπό σου , τη θεσπέσια ψυχή σου . Ακολούθησε αυτό το θείο οδηγό και θα είναι το πνεύμα σου .

Ακούστε μέσα σας και κοιτάξετε στο άπειρο του διαστήματος και του χρόνου . Εκεί αντιλαλούν το τραγούδι των Άστρων , η φωνή των Αριθμών , η αρμονία των Σφαιρών .

Κάθε ήλιος είναι μία σκέψη του Θεού , και κάθε πλανήτης ένας τρόπος αυτής της σκέψης . Αυτό προς γνωριμία της θείας σκέψης , ώ ψυχές, να κατεβαίνετε και να ξανακατεβαίνετε κοπιαστικά το δρόμο των εφτά πλανητών και των εφτά ουρανών τους .

Τι κάνουν τα Άστρα ; τι λένε οι Αριθμοί ; πού κυλούν οι Σφαίρες ;

Ώ ψυχές ! χαμένες ή σωσμένες , μιλάνε , τραγουδάνε , κυλάνε τα πεπρωμένα σας !!!"

Τι έμεινε μετά τον Κάδμο στη Θήβα , αφού αυτός με την Αρμονία πέρασαν σαν ζωντανά φίδια μαζί στον άλλο κόσμο ;

Απόμεινε ο πυρπολημένος θάλαμος της Σεμέλης στο άλλοτε παλάτι του , που τώρα ήταν ιερό της Δήμητρας .

Σ’ αυτό το θάλαμο παρουσιάστηκε ο Ζεύς στην παντοδυναμία της αστραπής του , εκεί πήρε το Διόνυσο κοντά του από την καψαλισμένη κοιλιά της μάνας του . Σ’ αυτή τη θέση έπεσε από τον ουρανό ένα κομμάτι ξύλο κι αντικατέστησε το παιδί στα μάτια των θνητών .

Ο Πολύδωρος , ο γιός και διάδοχος του Κάδμου , το έκλεισε σ’ ένα σιδερένιο περίβλημα και το ονόμασε Διόνυσος – Κάδμος . Ένα αμπέλι περιτριγύρισε το άδυτο με κληματόβεργες . Ο κισσός , το άλλο ιερό φυτό του θεού , περιτύλιξε το Διόνυσο – παιδί , αυτό που βρισκόταν στη θέση του . Κατά το όνομά του – “ο άνθρωπος με τα πολλά χαρίσματα” – θα μπορούσε κι ο Πολύδωρος να ήταν ένας μικρός Διόνυσος . Αλλά ονομαζόταν επίσης Πίνακος, “ο άνθρωπος των γραπτών πινακίδων” , γιατί ο πατέρας του Κάδμος είχε φέρει (κατά μία εκδοχή) το ελληνικό αλφάβητο από τη Φοινίκη . Ο γιος του Λάβδακος έφερε γι’ αυτό το λόγο το όνομα ενός γράμματος , του λάμδα , που στην αλφάβητο έρχεται μετά από το κ. Όμως τότε γι’ αυτόν , ούτε για τον αδελφό του , έχει να πει κανείς πολλά . Και μάλιστα την εποχή τους τη γεμίζει η ιστορία των Θηβαίων Διόσκουρων .

Και τι έμεινε μετά απ’ αυτούς , μετά τον Αμφίονα και τον Ζήθο, τους γιους του Διός και της Αντιόπης, εκτός από το ηρώο απ’ όπου οι Τιθορείς προσπαθούσαν κάθε χρόνο να κλέψουν χώμα ;

Με τον Αμφίονα συνδέθηκε η Νιόβη και η ιστορία της δύστυχης μάνας και των παιδιών της είναι παντού γνωστή . Όχι λιγότερο θλιβερή ήταν η ιστορία της οικογένειας του Ζήθου . Αλλά αυτή κοινό δώρο των Μουσών στους ανθρώπους και στα πουλιά : ότι κι εκείνοι κι αυτά μπορούσαν να τραγουδούν . Η μορφή πουλιού δεν ήταν ξένη στις ίδιες τις Μούσες .

Διηγούνταν για τη γυναίκα του Ζήθου , ότι ήταν κόρη του Πανδάρεω , όπως εκείνες οι δυο που αρπάχτηκαν από τις Άρπυιες . Αυτή όμως , με το όνομα Αηδών, σκότωσε κατά λάθος τον Ίτυλο , που είχε γεννήσει με το Ζήθο .

Ένας αττικός αγγειογράφος μας παρουσιάζει τη σκηνή : πώς σκότωσε το παιδί στο κρεβάτι του . Κι αυτό το έκανε πάνω στη ζάλη της . Λεγόταν ακόμα , ότι η αναστατωμένη γυναίκα δεν ήθελε να σκοτώσει το δικό της παιδί , αλλά ένα μικρό ανίψι από ζήλια για τη νύφη της . Μέσα στον πόνο της ευχήθηκε να φύγει από τον κόσμο των ανθρώπων και μεταμορφώθηκε από τους θεούς σε αηδόνι. Αυτή είναι που θρηνεί τον Ίτυλο .

Λάιος σημαίνει , σε συντομότερη μορφή , το ίδιο όπως Λαομέδων , έναν “βασιλιά του λαού” . Ήταν χρονιάρικο , όταν πέθανε ο Λάβδακος , και οι δύο σκυθρωποί αδελφοί , που έπαιξαν ένα ρόλο στην ιστορία της Αντιόπης και των γιών της , ο Νυκτεύς και ο Λύκος, σταθεροποιήθηκαν στην εξουσία .

Στον καιρό του Αμφίονος και του Ζήθου έμενε ο Λάιος ακόμα κοντά στον Πέλοπα κι έτσι απ’ αυτόν συνδέθηκαν οι Θηβαϊκές διηγήσεις μ’ αυτά που διαδρατίσθηκαν στην Πίσα .

Σα γνησιότερος γιος του Πέλοπα , ακριβώς σαν σωσίας του , φάνηκε εδώ ο Χρύσιππος (νόθο παιδί του Πέλοπα και της νύμφης Αξιόπης) , ένα πραγματικό παιδί του ήλιου , με το όνομα "αυτός με τα χρυσά άλογα" , που μοιράστηκε τη μοίρα του πατέρα του . Κι αυτός απάχθηκε , όπως ο Πέλοπας .
Απαγωγέας του ήταν ο Λάιος.

Κινδύνεψαν και οι δύο (Πέλοπας και Χρύσιππος) από δολοφονικά σχέδια : Ο Λϋδιος πρίγκιπας (Πέλοπας) στο σπίτι του πατέρα του Ταντάλου, που τον πρόσφερε γεύμα στους θεούς , ο Χρύσιππος από την Ιπποδάμεια (σύζυγο του Πέλοπα και μητέρα των Ατρέα και Θυέστη) , που φέρθηκε σα μητριά, και τα αδέλφια του, τον Ατρέα και τον Θυέστη, που τελικά (κατά μία εκδοχή) δολοφόνησαν κι αυτόν .

Οι διηγήσεις τον παρουσιάζουν σαν παιδί που δεν γνώρισε γάμο , αλλά αρπάχτηκε νωρίς – όπως ήθελε μια ποιήτρια – από τον ίδιο τον Δία , σαν ένας δεύτερος Γανυμήδης . Ονομαστή έμεινε από την τραγωδία η αρπαγή του από τον Λάιο.

Ο γιος του Λάβδακου (δηλ. ο Λάιος) ήταν – έτσι παρουσιάζει ο Ευριπίδης την ιστορία στον "Χρύσιππό" του – ο εισηγητής της παιδεραστίας . Σαν φιλοξενούμενος του Πέλοπα (ο Λάιος) δίδαξε το όμορφο παιδί να χειρίζεται τα ηνία της άμαξας . Διηγούνται επίσης ότι τον άρπαξε όχι από την Ολυμπία , αλλά από την Νεμέα , και τον έφερε με την άμαξά του στη Θήβα . Αυτό θα μπορούσε πιθανώς να είναι δυνατόν , εφόσον οι αγώνες δεν ιδρύθηκαν για πρώτη φορά στη Νεμέα την εποχή των εγγονών υο Λάιου . Με πόλεμο , λέγεται στη συνέχεια , ξανακέρδισε ο Πέλοπας το γιο του .

Ένας αγγειογράφος μας τον δείχνει στη σκηνή της αρπαγής , πώς ο Χρύσιππος από το τέθριππο του Λάιου άπλωσε τα χέρια του προς τον πατέρα του . Ένας άλλος παρουσιάζει και την Ιπποδάμεια στο βάθος να φωνάζει απελπισμένη για βοήθεια , σα να μην είχε συμπεριφερθεί σαν μητριά του παιδιού . Η αρπαγή έγινε στο σπίτι του Πέλοπα . Μας παραδόθηκε επίσης , ότι ο Λάιος έφτασε μακριά σε ξένη χώρα , σε απόσταση πέντε ημερών ταξιδιού, για να ερωτευθεί το Χρύσιππο και να τον απαγάγει. Τόσο μακριά βρίσκονταν η Πίσα και το άλσος του Διός από τη Θήβα .

Η ιστορία παρουσιάστηκε κι αλλιώς : Ο Ατρεύς και ο Θυέστης , οι μεγαλύτεροι αδελφοί , συνέλαβαν τον άρπαγα και τον ξανάφεραν πίσω μαζί με το παιδί . Τότε συγκινήθηκε ο Πέλοπας από την αγάπη του Λάιου για τον Χρύσιππο . Μόνο η Ιπποδάμεια ήθελε να πείσει τους μεγαλύτερους γιους να σκοτώσουν το μικρότερο , που δεν ήταν γιος της . Όταν αυτοί δεν υπάκουσαν , μπήκε αυτή τη νύχτα στο θάλαμο του Λάιου , όπου κοιμόταν με τον Χρύσιππο , τράβηξε το σπαθί του εραστή , πλήγωσε μ’ αυτό το παιδί κι άφησε το όπλο στην πληγή . Ο Χρύσιππος έζησε τόσο μόνο , ώστε να μπορέσει με τη μαρτυρία του να σώσει τον Λάιο και να υποδείξει τη φόνισσα . Ο Πέλοπας καταδίωξε γι αυτό την Ιπποδάμεια και την έστειλε εξορία . Είναι γνωστή ακόμη και η άλλη μορφή της ιστορίας , σύμφωνα με την οποία ο Ατρεύς και ο Θυέστης κάμανε το φόνο .

[ Η κατάρα του Πέλοπα τους ακολούθησε κι αυτούς , και το γένος τους δεν ήταν περισσότερο ευτυχισμένο από το γένος του Λάιου . ]

Ένας τραγικός ποιητής μετάθεσε την αυτοκτονία του Χρύσιππου στις Θήβες , σ’ εκείνη την εποχή που εκεί από πολύ παλιά εξουσίαζε ο γιος του Λάβδακου (δηλ. ο Λάιος) . Σα βασιλιάς στη Θήβα ο Λάιος είχε διαλέξει για γυναίκα του την κόρη του προέγγονου του Εχίονα , του "φιδάνθρωπου" , από τη δρακοσπορά και εγγονού του "ανθρώπου του πάθους" Πενθέα, του γιου της Αγαύης , της "σεμνής" : την Επικάστη ή , όπως αυτή συχνότερα ονομαζόταν , Ιοκάστη. Μ’ αυτό το όνομα κέρδισε τη φήμη μέχρι τα τελευταία χρόνια , όσο σχεδόν καμιά άλλη από τις βασίλισσες που ήταν μητέρες και σύζυγοι ηρώων . Αυτή ένωνε και τις δύο ιδιότητες σ’ένα και τον ίδιο ήρωα . Εξ αιτίας της κέρδισε κι ο αδελφός της Κρέων μια μακροχρόνια κυριαρχία στις Θήβες . Υπάρχει μια πληροφορία γι’ αυτό , ότι ο Λάιος δολοφόνησε τον πεθερό του Μενοικέα .

Ήταν γραμμένο της Ιοκάστης να γίνει πηγή βασιλικής δύναμης στη Θήβα .

Μόνο αν πέθαινε χωρίς παιδιά , θα σώζονταν η Θήβα .

Ο Λάιος δεν ήταν ικανός να πάρει μια σταθερή απόφαση . Έγινε σαν σε τρέλα , που οι σύζυγοι ολοκλήρωσαν το γάμο : Έτσι παρουσιάζεται αυτό στην Τραγωδία του Αισχύλου “Επτά επί Θήβαις”, από την οποία προηγούνται δυο έργα που δεν διασώθηκαν , ο “Λάιος” και ο “Οιδίπους”.

Στο πρώτο ίσως διηγείται , πώς ο Λάιος , που δεν υπάκουσε στο μαντείο , αφού εξέθεσε το παιδί που απέκτησε με την Ιοκάστη , προκάλεσε την οργή της Ήρας και μετά απ’ αυτό και το μίσος του Δελφικού θεού .

Ο Απόλλων άφηνε στη διάθεση αυτών που ρωτούσαν το μαντείο του , αν ήθελαν να διαλέξουν το καλύτερο που τους συμβούλευε , ή το χειρότερο που ήταν δυνατό να διαλέξουν .

Για το μίσος του θεού χρειάστηκε κάτι περισσότερο : ο βίαιος θάνατος του Χρύσιππου στο σπίτι του Λάιου στη Θήβα θα έδωσε την αιτία για την αποστροφή του θεού , που ήταν προστάτης των παιδιών και των τρυφερών εφήβων .

Για την οργή της Ήρας ήταν αρκετό , όταν το παιδί που άρπαξε και κράτησε με τη βία επρόκειτο να αντικαταστήσει τη γυναίκα του βασιλιά .

Έστειλε τη Σφίγγα , το τέρας από την Αιθιοπία εναντίον των Θηβαίων .

Ο Χρύσιππος αυτοκτόνησε γι’ αυτό το λόγο και μετά απ’ αυτό αποφάσισε ο Λάιος να ταξιδέψει στους Δελφούς και για τέταρτη φορά να ρωτήσει το θεό : έτσι διηγούνταν την ιστορία και πιθανώς αυτή η διήγηση συνδέεται με τους “Επτά επί Θήβαις” , τουλάχιστον αποδίδεται εν μέρει στον Αισχύλο . Γι’ αυτόν δεν ήταν ο Λάιος ο εφευρέτης της παιδεραστίας , αλλά ο κακός εραστής , που κατέστρεψε το αγαπημένο παιδί της κατοχής του .

Ο Τειρεσίας , ο σοφός μάντης των Θηβαίων , που γνώριζε ότι ο θεός μισούσε το βασιλιά , τον απότρεψε από το ταξίδι και τον παρακίνησε να θυσιάσει καλύτερα στην Ήρα , τη θεά του γάμου . Ο Λάιος δεν υπάκουσε στον μάντη και πήρε το δρόμο που στην αρχή θα τον οδηγούσε στα νότια , σ’ ένα στενό μονοπάτι ανάμεσα στον Κιθαιρώνα και στις Ποτνιές .

Την ιστορία του μαντείου και του ταξιδιού του Λάιου την διηγήθηκαν και διαφορετικά , με τα λόγια της Ιοκάστης στην αρχή των “Φοινισσών” του Ευριπίδη , που ακολούθησαν μετά τον "Χρύσιππο" .

Πολλά χρόνια είχε ζήσει κιόλας ο Λάιος με την Ιοκάστη κι ο γάμος τους ήταν άγονος , όταν αποφάσισε να συμβουλευτεί το μαντείο για απογόνους . Ο θεός του απάντησε :

“Μη σπείρεις κανένα παιδί ενάντια στη θέληση των θεών ! Αν αποκτήσεις γιο , τότε θα δολοφονηθείς απ’ το βλαστάρι σου κι όλο σου το σπίτι θα κυλιστεί στο αίμα” .

Θα έπρεπε μετά απ’ αυτό να ησυχάσει και να μη θέλει απογόνους .

Νικημένος από τον πόθο και το κρασί , απόκτησε ένα γιο και τον έδωσε αμέσως να τον αφήσουν έξω μακριά .

Μετά από αρκετά χρόνια έφυγε , παρακινημένος από κακά προαισθήματα , για να πληροφορηθεί από το μαντείο , αν το έκθετο παιδί ζούσε ακόμα .

Πήρε το συντομότερο δρόμο για τους Δελφούς μέσα από τη χώρα Φωκίδα κι έφτασε σ’ ένα στενό μονοπάτι .

Ο βασιλιάς κι η βασίλισσα της Θήβας , Λάιος και Ιοκάστη , πληροφορήθηκαν από τους Δελφούς την απειλή , ότι ο γιος τους επρόκειτο να σκοτώσει τον πατέρα του .

Κι έτσι έφτασαν να εκθέσουν το παιδί .

Ισχυρίστηκαν αργότερα ότι μπορούσαν να παρουσιάσουν ένα χρησμό σε στίχους της Πυθίας , που δεν ήταν βέβαια καθόλου τόσο απλός κι αρχαίος , αλλά που περιλάμβανε όλη την προηγούμενη ιστορία . Μόνο γι αυτό θα μπορούσε να υπάρχει αυτό εδώ , πριν η διήγησή μας φτάσει στο πεπρωμένο του έκθετου παιδιού :

“Λάιε , γιε του Λαβδάκου , θέλεις έναν πραγματικό απόγονο ; Θα αποκτήσεις τον πολυπόθητο γιο , αλλ’ αυτή θα είναι η μοίρα σου : να χάσεις τη ζωή σου απ’ τα χέρια του ίδιου σου παιδιού . Γιατί ο Ζευς , ο γιος του Κρόνου , κατένευσε στη φοβερή κατάρα του Πέλοπα , που του άρπαξες το γιο . Τον είχε ικετέψει να πέσουν όλ’ αυτά πάνω σου” .

Οι παλιότεροι αφηγητές έστρεφαν το βλέμμα περισσότερο στη μορφή του Οιδίποδα και λιγότερο στην προϊστορία της εγκατάλειψής του .Σύμφωνα με το όνομά του , ο ήρωας είχε “πρησμένα πόδια” και οι αφηγητές πάσχιζαν να εξηγήσουν αυτό το παράξενο όνομα και να κάνουν πιστευτό , ότι αυτός πράγματι είχε σχέση με τα πόδια του έκθετου παιδιού. Αλλιώς , θα μπορούσε κανείς εύκολα να σκεφτεί έναν από τους Δακτύλους , τους από τη γη γεννημένους γιούς της μεγάλης μητέρας των θεών (της Ρέας ή Κυβέλης) . Στα χρόνια κατά τα οποία παρουσιάζεται η διήγηση για τον Οιδίποδα, φαίνεται ότι αυτό δεν ήταν πια συνηθισμένο .

Το παιδί είχε εκτεθεί το χειμώνα μέσα σ’ ένα πήλινο αγγείο : έτσι παρουσιαζόταν στον “Λάιο” του Αισχύλου. Γυμνό κάθεται το παιδάκι στην αγκαλιά του βοσκού Ευφόρβου που το βρήκε : έτσι απεικονίζεται σε μιαν αγγειογραφία . Και για να αυξήσουν την εγκατάλειψή του , τρύπησαν ακόμη τα πόδια του με μια χρυσή βελόνα ή με σιδερένιο καρφί , για να είναι σ’ όλη του τη ζωή με "πρησμένα πόδια" !

Η ιστορία του δεν αρχίζει διαφορετικά από εκείνες άλλων έκθετων ηρώων και θεϊκών παιδιών . Διηγούνται γι’ αυτόν κάτι παρόμοιο , όπως για τον Περσέα ή ακόμη και για τον ίδιο το Διόνυσο : σε μια κιβωτό τον άφησαν πάνω στο νερό , ή στα νερά του Κορινθιακού κόλπου , ή του Ευρίπου , του θαλάσσιου στενού που χωρίζει την Εύβοια από τη Βοιωτία . Περιπλανιόταν η κιβωτός πάνω στη θάλασσα , μέχρις ότου η ίδια η Ιπποδάμεια βρήκε το έκθετο και μπόρεσε να το αναθρέψει σαν να ήταν ο Χρύσιππος , ένας γιος του Πέλοπα .

Θα σκότωνε τον Λάιο για να προστατέψει αυτόν που θεωρούσε αδελφό του ή για να εκδικηθεί , και κατέκτησε την Ιοκάστη , όταν αυτή ήλθε στην Πίσα για την ταφή του άντρα της . Θα πρέπει αυτός να ήταν ένας αντίζηλος του Λάιου και γι’ αυτό τον δολοφόνησε . Τούτο όμως είναι μεγαλύτερη διακλάδωση της διήγησης , όπου ανακατεύονται τα παλιά με τα νέα και χάνεται το αρχικό νόημα .

Η βασίλισσα Περίβοια έπλενε στην Ακτή τα ρούχα , όταν η Κιβωτός έφτασε εκεί στην ξηρά .

Σ’ ένα γνωστό ομηρικό κύπελλο βλέπει κανείς , ότι ο Ερμής ήταν εκείνος που έφερε το παιδί στη βασίλισσα κι ότι η Περίβοια το απόθεσε στην αγκαλιά του βασιλιά . Στο σπίτι του Πόλυβου μεγάλωσε ο Οιδίπους , νομίζοντας ότι η Περίβοια – ονομαζόταν επίσης και Μερόπη – κι ο βασιλιάς ήταν οι γονείς του .

Μόνο , σύμφωνα με τη γνωστότερη διήγηση , δεν τον άφησαν στη θάλασσα αλλά στον Κιθαιρώνα , όπου συναντώνται από τη μια πλευρά οι βοσκοί από τη Θήβα κι από την άλλη οι βοσκοί από την Κόρινθο ή την Σικυώνα . Αν άφηναν εκεί οι βοσκοί του Λάιου το μωρό , θα μπορούσαν να το βρουν οι βοσκοί του Πολύβου . Στα λιβάδια της Ήρας έγινε αυτό , σύμφωνα με την παρουσίαση του Ευριπίδη .

Το παιδί δεν το εγκατέλειψαν , έτσι μαθαίνουμε στον “Οιδίποδα τύραννο”: Ο Θηβαίος βοσκός το παρέδωσε σ’ έναν από την Κόρινθο , για να το αναθρέψει σαν να ήταν δικό του . Εκείνος όμως το δώρισε στο βασιλιά που δεν είχε παιδιά .

Ο Οιδίποδας ο ίδιος διηγείται σ’ αυτή την τραγωδία , πως στο συμπόσιο ένας μεθυσμένος ξένος , αυτόν που είχε γίνει ο εξοχότερος πολίτης της Κορίνθου , τον κατηγόρησε ότι δεν ήταν γιος του βασιλιά , πως έπειτα οι θετοί του γονείς , που ζήτησαν το λόγο , αρνήθηκαν την κατηγορία , και πως έφυγε κρυφά , για να ρωτήσει το θεό στους Δελφούς .

Στη συνέχεια , ακούει κανείς απ’ αυτόν , ότι ο θεός δεν απάντησε στην ερώτησή του , αλλά τον απείλησε με τη φοβερή του μοίρα , ότι θα γίνει σύζυγος της μητέρας του και δολοφόνος του πατέρα του .

Δεν τόλμησε , έπειτα απ’ αυτό , να γυρίσει στην Κόρινθο και πήρε άλλο δρόμο μέσ’ από τη Φωκίδα , μέσ’ από στενό μονοπάτι , όπου θα γινόταν δολοφόνος κάποιου άγνωστου .

Έτσι οδηγεί η ιστορία , είτε την αρχίζομε με τον Λάιο είτε με τον Οιδίποδα , σ’ ένα στενό μονοπάτι , όπου κι αν βρίσκεται αυτό , ανάμεσα στη Θήβα και στους Δελφούς , στη Φωκίδα , ή νοτιότερα από τη Θήβα , ανάμεσα στον Κιθαιρώνα και στις Ποτνιές .

Πατέρας και γιος έπρεπε να συναντηθούν εκεί , χωρίς ν’ αναγνωρίσει ο ένας τον άλλο . Ένας άθλιος πατέρας κι ένας άτυχος γιος , που θάπρεπε αντιθέτως ν’ αποφύγουν ο ένας τον άλλο και να κάνουν το παν για να μη συναντηθούν .

Ο Οιδίπους δεν υποψιαζόταν , σε καμιά εκδοχή της ιστορίας , ότι ο δρόμος του μέσα στο στενό μονοπάτι θα έβγαινε στο δρόμο του πατέρα .

Η αγωνία του Λάιου για την εκθρόνισή του από το γιο του δεν χρειαζόταν επίσης χρησμό : το αρχέτυπο αναφερόταν ήδη στις διηγήσεις των θεών , στη διήγηση για τον Ουρανό και τον Κρόνο , σε μια πολύ παλιά κοινή παράδοση από την αρχαία εποχή των Ελλήνων και των Μικρασιατών . Με την προφητεία δίνουν οι αφηγητές μια μορφή στον πρωτόγονο φόβο , κι η εγκατάλειψη του παιδιού έγινε από φόβο , κι όχι από την προφητεία του Απόλλωνα : βέβαια , όχι χωρίς να το γνωρίζει , αν αυτός ήταν ο θεός του μαντείου των Δελφών . Από φόβο για το τρομερό , ο άνθρωπος καταφεύγει συχνά στο τρομερό .

Έτσι συνέβηκε αυτό το ανθρώπινο : ο δρόμος του γιου κατέληγε στο δρόμο του πατέρα σ’ ένα στενό πέρασμα , όπου ήταν αδύνατο να παραμερίσει κανείς , για να περάσει ο άλλος .“Διαβάτη , φύγε από το δρόμο του βασιλιά ! “ – έτσι φώναξε στον άγνωστο ο κήρυκας του Λάιου , που προχωρούσε πάνω στο αμάξι του μέσα από το στενό . Στον Οιδίποδα φούντωσε η οργή . Αμίλητος προχώρησε στο δρόμο του . Πάνω στο πόδι του πάτησε ένα άλογο του βασιλιά . Και μόλις ο γέρος τον κτύπησε στο κεφάλι με την μυτερή του βουκέντρα , που του χρησίμευε να κεντάει τα’ άλογα , τότε έγινε έξω φρενών . Τυφλωμένος από οργή ο γιος και χωρίς να γνωρίζει ποιον συναντούσε , όπως ξεκάθαρα λέγεται , χτύπησε με το ραβδί του και σκότωσε τον πατέρα και μαζί και τον κήρυκα . Στην εικόνα του τυφλωμένου απ’ την οργή ο Αισχύλος πρόσθεσε ακόμα μια μαρτυρία : δάγκωσε τον σκοτωμένο κι έφτυσε το αίμα του .

Σε μια πολύ παλιά μορφή της ιστορίας αναφέρεται εκείνος ο μεταγενέστερος αφηγητής που μας πληροφορεί : Ο Οιδίπους είχε τότε ξεκινήσει ν’ αρπάξει άλογα , κι όταν συναντήθηκαν , ο Λάιος συνοδευόταν από τη γυναίκα του Επικάστη . Αλλάζει όμως πριν από το αποκορύφωμα της ιστορίας και ισχυρίζεται ότι ο Οιδίπους μετά το φόνο κατέφυγε στα βουνά και δεν άγγιξε την Επικάστη . Πώς όμως η Επικάστη θα μπορούσε , στην μετέπειτα πορεία της ιστορίας , να παντρευτεί με τη θέλησή της το φονιά , αφού ήταν μάρτυρας του φόνου , αν δεν είχε πέσει στα χέρια του ληστή σαν λεία ; Όλα έγιναν πιθανώς – σύμφωνα μ’ εκείνη την παλιά διήγηση – μέσα στο ίδιο ξέσπασμα της οργής :

Ο γιος σκότωσε τον πατέρα κι έκανε δικιά του τη μητέρα του , την άγνωστη βασίλισσα , και μ’ αυτήν απόκτησε την κυριαρχία στη Θήβα .

Γρήγορα οι θεοί το φανέρωσαν σ’ όλο τον κόσμο .

Ο Οιδίπους έμεινε βασιλιάς των Καδμείων στην Θήβα με βάσανα , σύμφωνα με την ολέθρια θέληση των θεών .

Η Επικάστη όμως χάθηκε μέσα από τις πύλες του Άδη , αφού κρεμάστηκε από θλίψη , κι άφησε στο γιο της τη συμφορά , που φέρνει τα εκδικητικά πνεύματα της μητέρας .

Και τα παιδιά του Οιδίποδα θα έπρεπε να το καταλάβουν , πως σύμφωνα με τους παλιούς αφηγητές , δεν ήταν παιδιά της Επικάστης , αλλά μιας δεύτερης γυναίκας με ωραίο όνομα : Ευρυγάνεια , “αυτή που αστράφτει από χαρά” . Και ένα άλλο ακόμη όνομα παραδίδεται , που θα είχε μια γυναίκα του Οιδίποδα : Αστυμέδουσα, ένα όνομα που ταιριάζει σε κάθε βασίλισσα . Μπορεί όμως και τα δυο ονόματα να δηλώνουν την ίδια γυναίκα . Ο Οιδίπους ο ίδιος θα έπεσε – έτσι βλέπουμε στην Ιλιάδα – με μεγάλη ορμή στο πεδίο της μάχης .

Με καμιά λέξη δε φανερώνεται στον Όμηρο η προφητεία πως ο Οιδίπους έπρεπε να κυριαρχήσει στη Θήβα μετά τη δολοφονία του Λάιου , σαν να μην είχαν ποτέ καταπιεστεί οι Κάδμειοι από το τέρας του γειτονικού βουνού Φικίου , από τη Σφίγγα “αυτήν που στραγγαλίζει” !

Αν ο Οιδίπους είχε επιστρέψει με τα κλεμμένα άλογα ή μουλάρια του Λάιου στο θετό του πατέρα Πόλυβο , όπως έλεγε ο υστερώτερος αφηγητής της παλιάς ιστορίας σχετικά με την έξοδό του για την αρπαγή των αλόγων , δεν θα είχε πάρει στην κατοχή του μαζί με τη βασίλισσα και το βασίλειο , κι έτσι θα έπρεπε να γυρίσει αργότερα στη Θήβα , για να ελευθερώσει την πόλη από τη Σφίγγα .

Μετά το θάνατο του Λάιου εξουσίαζε ο Κρέων , ο αδελφός της Ιοκάστης . Αυτός και οι Γέροντες ήταν σε μεγάλη στενοχώρια από τότε που η φτερωτή λέαινα ή σκύλα με το κεφάλι παρθένας διαδραμάτιζε ρόλο στην τύχη της πόλης .

Λεγόταν επίσης , ότι αυτή η μάστιγα βασάνιζε τη Θήβα από τα χρόνια που ζούσε ο Λάιος .

Η Ήρα είχε στείλει τη Σφίγγα ενάντια στους Καδμείους , γιατί ανέχονταν το πάθος του βασιλιά για τον Χρύσιππο.

Κι ο Διόνυσος επίσης θα μπορούσε να είχε στείλει την αρπακτική λιονταροπαρθένα ενάντια στη γενέτειρά του , γιατί δεν ήθελε να τον τιμήσει . Αυτό φαίνεται ότι κι ο Ευριπίδης θα το είχε ισχυριστεί , που λέει κιόλας τι έπρεπε να παρουσιάζεται σ’ όσους υπέφεραν ; Ο κάτω κόσμος είχε στείλει τη Σφίγγα επάνω , ενάντια στους Θηβαίους .

Πάνω στο βουνό , στο Φίκιο , καθόταν η Σφίγγα , όταν δεν κατέβαινε πάνω σε μια κολώνα στην αγορά των Καδμείων , για να διαλέξει τα θύματά της .

Σ’ αυτή τη στάση πάνω στην κολώνα , ή ακόμη πάνω στο βουνό , την παριστάνουν οι αγγειογραφίες .

Τη βλέπει κανείς να αρπάζει νέους και να τους στραγγαλίζει .

Έτσι απεικονίζεται στο θρόνο του Διός , στο έργο του Φειδία . Σύμφωνα με μια παλιά διήγηση , η Σφίγγα άρπαξε τον Αίμονα , τον ωραιότερο έφηβο της Θήβας , τον γιο του Κρέοντα .

Μετά απ’ αυτό ο Κρέων διακήρυξε :

“Η Ιοκάστη και το βασίλειο θ’ ανήκε σ’ αυτόν που θα κατατρόπωνε τη Σφίγγα” .

Έτσι παριστάνει ένα αγγείο τον Οιδίποδα: Να σηκώνει το ρόπαλο ενάντια στη λιονταροπαρθένα , κι όχι να προσπαθεί να λύσει το αίνιγμα .

Σύμφωνα με την πιο γνωστή διήγηση , όλοι οι Θηβαίοι συγκεντρώνονταν καθημερινά για να λύσουν το αίνιγμα , που τους έβαζε η Σφίγγα . Κι όταν δεν μπορούσαν να το λύσουν , άρπαζε αυτή πάντοτε έναν από τους δικούς τους .

Το αίνιγμα το είχε από τις Μούσες , όμως έμοιαζε πιο πολύ στις Σειρήνες παρά στις Μούσες .

Σε μια λαξεμένη πέτρα της καλύτερης κλασσικής εποχής βλέπει κανείς , πώς αντλούσε την σοφία της από ένα ειλητάριο ή απάγγελνε .

Η Σφίγγα απάγγελνε το αίνιγμά της σαν χρησμό :

“Ένα δίποδο υπάρχει στη γη κι ένα τετράποδο , που έχουν το ίδιο όνομα , επίσης ένα τρίποδο . Αλλάζει τη μορφή του μόνο αυτό απ’ όλα τα πλάσματα που κινούνται πάνω στη γη , στον αέρα και στη θάλασσα . Όταν περπατάει στηριγμένο στα περισσότερα πόδια , τότε η γρηγοράδα των μελών του είναι πολύ μικρή” .

Η Σφίγγα θάταν πολύ περήφανη για το αίνιγμα που απέλπιζε τους ανθρώπους . Γιατί δεν καταλάβαιναν και εκείνο το αίνιγμα που με τα λόγια ενός σοφού ήταν χαραγμένο σαν υπενθύμιση στον πρόναο του ναού του Απόλλωνα στους Δελφούς :

“ Γνώθι σαυτόν ! ” και που η λύση του ήταν : “ ότι είσαι άνθρωπος !”.

quote:

---

Η αγωνία του Λάιου για την εκθρόνισή του από το γιο του δεν χρειαζόταν επίσης χρησμό : το αρχέτυπο αναφερόταν ήδη στις διηγήσεις των θεών , στη διήγηση για τον Ουρανό και τον Κρόνο , σε μια πολύ παλιά κοινή παράδοση από την αρχαία εποχή των Ελλήνων και των Μικρασιατών . Με την προφητεία δίνουν οι αφηγητές μια μορφή στον πρωτόγονο φόβο , κι η εγκατάλειψη του παιδιού έγινε από φόβο , κι όχι από την προφητεία του Απόλλωνα : βέβαια , όχι χωρίς να το γνωρίζει , αν αυτός ήταν ο θεός του μαντείου των Δελφών . Από φόβο για το τρομερό , ο άνθρωπος καταφεύγει συχνά στο τρομερό .

---

Edited by - promitheus90 on 22/08/2011 02:59:17

quote:

---

Promitheus90 :

Αυτή η αντιπαλότητα ανάμεσα σε πατέρα και γιο αλλά και ο φόβος του μεγάλου αρσενικού για την επικράτηση του μικρότερου είναι διάχυτος στην Ελληνική Μυθολογία.

---

Τι θα μπορούσε αυτό να σημαίνει : “ . . . κι επίσης τρίποδο ” ; “ Τον άνθρωπο εννοείς ! ” – έτσι φώναξε – “ γιατί αυτός πάνω στη γη δω και κει σέρνεται , μόλις γεννηθεί , πρώτα ένα τετράποδο , όταν όμως γεράσει με κυρτωμένη ράχη κάτω από το βάρος των γηρατειών , για τριπόδι χρησιμοποιεί το ραβδί , και τρίποδο επίσης ! ”

Όταν η Σφίγγα τον άκουσε , έκανε όπως οι Σειρήνες , όταν κάποιος δεν άκουγε το τραγούδι τους : γκρεμίζονταν , παρ’ όλο που ήταν φτερωτές , μες στη θάλασσα κι αυτοκτονούσαν .

Αυτό έκανε λοιπόν , κι η φτερωτή λιονταροπαρθένα και γκρεμίστηκε από το βράχο της , ή από την κολώνα , ή από την ακρόπολη της Θήβας . Βλέπει κανείς πάλι σε μια αγγειογραφία , πώς ο Οιδίπους με το ελαφρύ σπαθί του της έδωσε το τελειωτικό χτύπημα .

Έτσι έγινε ο Οιδίπους ο σοφός και ταυτόχρονα ο μικρότερος βασιλιάς του κόσμου .

Σαν αμοιβή της νίκης του κέρδισε – έτσι το ήθελε η γνωστή παραλλαγή που δεν άφηνε την Ιοκάστη να παρευρίσκεται στη δολοφονία του Λάιου – τη μητέρα του για σύζυγο κι απόκτησε μαζί της τέσσερα παιδιά : τους γιους Ετεοκλέα και Πολυνείκη και τις κόρες Αντιγόνη και Ισμήνη , που όλοι τους θα γίνονταν γνωστοί από τη δυστυχία του οίκου των Λαβδακιδών.

Τίποτε δεν υποπτευόταν απ’ αυτά ο μόνο στα φαινόμενα σοφός Οιδίπους .

Γιατί υπήρχε επίσης ο μοναδικός πραγματικός σοφός στη Θήβα , ο μάντης Τειρεσίας , που όπως νωρίτερα είδε την πλάνη του Λάιου , έτσι τώρα είδε την πλάνη του Οιδίποδα με τα τυφλά του μάτια .

Όταν όμως αναγκάστηκε από το βασιλιά να μιλήσει , είχαν περάσει πολλά χρόνια κάτω από τη βασιλεία του άθλιου ζευγαριού , της μητέρας και του γιου , κι ένας λοιμός έκανε τους Θηβαίους να νοιώσουν ότι η πόλη τους δεν πήγαινε καλά .

Κάτι κοινό είχε επίσης ο Τειρεσίας – σύμφωνα με το όνομά του “ο ερμηνευτής των σημείων” , από τη λέξη “τείρεα” – με τον Οιδίποδα .

Τυφλώθηκε , όταν ήταν νέος , και όπως ο ήρωας που είχε πάρει για σύζυγο τη μητέρα του , θα έφτανε σε μεγάλη ηλικία .

Και γι’ αυτόν πίστεψαν , ότι ήταν απόγονος ενός από τους Σπάρτους , του Ουδαίου , του “ιδρυτού” . Η μητέρα του ονομαζόταν Χαρικλώ, όπως η γυναίκα του σοφού Κενταύρου Χείρωνα, κι ανήκε στις θεραπαινίδες της Παλλάδος Αθηνάς.

Έτσι είδε ο Τειρεσίας στα νιάτα του αυτό που δεν θάπρεπε ποτέ να δει .

Η θεά τριγύριζε με την άμαξα στη Βοιωτία , ευχαριστημένη για τα άλογά της . Εδώ έβγαλε τα ρούχα της για να δροσιστεί στο μπάνιο .

Αυτό το έκανε μια φορά , στην Ιπποκρήνη , στην “πηγή του ίππου” , πάνω στον Ελικώνα , στη γαλήνη του μεσημεριού και στην ερημιά .

Ο Τειρεσίας , με το πρώτο χνούδι στο πηγούνι , κυνηγούσε εκεί μόνος στον ιερό τόπο με τα σκυλιά του .

Παρακινημένος από ασίγαστη δίψα έτρεξε στην πηγή .

Χωρίς να το θέλει είδε αυτό που δεν επιτρεπότανε να δει .

Είδε το στήθος και το κορμί της Αθηνάς.

Μετά απ’ αυτό δεν έπρεπε πια να ξαναδεί το φως του ήλιου .

Η θεά έβαλε τα χέρια της πάνω στα μάτια του και τον τύφλωσε .

Όμως απ’ αγάπη στη συνοδό της Χαρικλώ του έδωσε το χάρισμα της μαντείας : του καθάρισε τ’ αυτιά , για να μπορεί να καταλαβαίνει τη φωνή των πουλιών και του έστειλε ένα ραβδί από ξύλο αγριοκερασιάς , που μ’ αυτό θα μπορούσε να προχωρεί σαν να έβλεπε .

Διηγούνταν , ότι όταν ήταν νεαρός βοσκός σ’ ένα λιβάδι στον Κιθαιρώνα – ή στο βουνό Κυλλήνη , στην περιοχή όπου ο Ερμής ασκούσε την τέχνη του με το ραβδί το στολισμένο με ζευγάρι από φίδια – είδε δυο φίδια την ώρα που ζευγαρώνονταν . Το ζήτημα , για το οποίο δεν πίστευαν ότι ήταν κάτι ασυνήθιστο στη ζωή των βοσκών στην Ελλάδα , θα έπρεπε να είχε σπουδαία σημασία στα αρχαία χρόνια , αν δεχτούμε πως κάτι τέτοιο για τους μεταγενέστερους ήταν έκφραση ενός πραγματικού αστείου των θεών .

Ο Τειρεσίας είχε σκοτώσει , έτσι έλεγαν , το θηλυκό φίδι που ζευγάρωνε και την ίδια στιγμή μεταμορφώθηκε σε γυναίκα .

Έτσι , σαν γυναίκα , έζησε τα επόμενα εφτά χρόνια και δοκίμασε τον έρωτα του άνδρα . Μετά από εφτά χρόνια είδε πάλι ένα ερωτευμένο ζευγάρι . Τώρα σκότωσε με τη γροθιά του το αρσενικό κι αμέσως μεταμορφώθηκε σε άνδρα .

Τότε μάλωσαν μεταξύ τους ο Ζευς και η Ήρα, αν το αρσενικό ή το θηλυκό φύλο ένιωθε περισσότερο την αγάπη . Για διαιτητή διάλεξαν τον Τειρεσία : “μόνο το ένα από τα δέκα μέρη απολαμβάνει ο άνδρας – έτσι ακούστηκε η απόφασή του – τα δέκα πραγματοποιεί η γυναίκα , που χαίρεται με την ψυχή της” .

Η Ήρα θύμωσε γι’ αυτό , επειδή το αποκάλυψε , και τον τιμώρησε με τύφλωση .

Ο Ζευς γι’ αυτό τον προίκισε με το χάρισμα του μάντη και του επέτρεψε να ζήσει εφτά γενιές ανθρώπων .

Μας παραδόθηκε όμως , ότι αυτό το χάρισμα δεν έκανε ευτυχισμένο τον σοφό άντρα : “Πατέρα , Ζευ – θα ψιθύρισε αναστενάζοντας – ή θάπρεπε να μου χαρίσεις συντομότερη ζωή , ή τόσο μόνο γνώση , όσοι έχουν και οι κοινοί θνητοί . Όπως είναι τώρα τα πράγματα , δεν είναι για μένα καθόλου τιμή το ότι θα ζήσω εφτά γενεές ανθρώπων !” .

Διηγούνταν , ότι όταν ήταν νεαρός βοσκός σ’ ένα λιβάδι στον Κιθαιρώνα – ή στο βουνό Κυλλήνη , στην περιοχή όπου ο Ερμής ασκούσε την τέχνη του με το ραβδί το στολισμένο με ζευγάρι από φίδια – είδε δυο φίδια την ώρα που ζευγαρώνονταν . Το ζήτημα , για το οποίο δεν πίστευαν ότι ήταν κάτι ασυνήθιστο στη ζωή των βοσκών στην Ελλάδα , θα έπρεπε να είχε σπουδαία σημασία στα αρχαία χρόνια , αν δεχτούμε πως κάτι τέτοιο για τους μεταγενέστερους ήταν έκφραση ενός πραγματικού αστείου των θεών .

Ο Τειρεσίας είχε σκοτώσει , έτσι έλεγαν , το θηλυκό φίδι που ζευγάρωνε και την ίδια στιγμή μεταμορφώθηκε σε γυναίκα .

Έτσι , σαν γυναίκα , έζησε τα επόμενα εφτά χρόνια και δοκίμασε τον έρωτα του άνδρα . Μετά από εφτά χρόνια είδε πάλι ένα ερωτευμένο ζευγάρι . Τώρα σκότωσε με τη γροθιά του το αρσενικό κι αμέσως μεταμορφώθηκε σε άνδρα .

Τότε μάλωσαν μεταξύ τους ο Ζευς και η Ήρα, αν το αρσενικό ή το θηλυκό φύλο ένιωθε περισσότερο την αγάπη . Για διαιτητή διάλεξαν τον Τειρεσία : “μόνο το ένα από τα δέκα μέρη απολαμβάνει ο άνδρας – έτσι ακούστηκε η απόφασή του – τα δέκα πραγματοποιεί η γυναίκα , που χαίρεται με την ψυχή της” .

Η Ήρα θύμωσε γι’ αυτό , επειδή το αποκάλυψε , και τον τιμώρησε με τύφλωση .

Ο Ζευς γι’ αυτό τον προίκισε με το χάρισμα του μάντη και του επέτρεψε να ζήσει εφτά γενιές ανθρώπων .

Μας παραδόθηκε όμως , ότι αυτό το χάρισμα δεν έκανε ευτυχισμένο τον σοφό άντρα : “Πατέρα , Ζευ – θα ψιθύρισε αναστενάζοντας – ή θάπρεπε να μου χαρίσεις συντομότερη ζωή , ή τόσο μόνο γνώση , όσοι έχουν και οι κοινοί θνητοί . Όπως είναι τώρα τα πράγματα , δεν είναι για μένα καθόλου τιμή το ότι θα ζήσω εφτά γενεές ανθρώπων !” .

Αυτό το δώρο του το παραχώρησε η Περσεφόνη.

Στο βασίλειο των νεκρών τον επισκέφτηκε αργότερα ο Οδυσσεύς , και άφησε αυτόν , που ακόμα και εδώ κρατούσε το χρυσό ραβδί του μάντη , να μπει πρώτος στο λάκκο , τον γεμάτο με το αίμα των σφαγίων .

Ο Τειρεσίας τον γνώρισε και του μίλησε , χωρίς ακόμα να έχει πιεί , και όταν ήπιε αίμα , του φανέρωσε όλη τη μελλοντική του μοίρα .

Είδε επίσης τη μοίρα του Οιδίποδα , που εκπληρώθηκε , όπως ο Τειρεσίας το προφήτεψε .

Όταν ο δύστυχος ένιωσε ότι έγινε ο άντρας της μητέρας του κι αδελφός των παιδιών του , τυφλώθηκε μόνος του .

Αυτή ήταν η ποινή γι’ αυτόν που είχε δει αυτό που δεν έπρεπε .

Όπως ο Τειρεσίας είχε δει τη θεά ή το ερωτευμένο ζευγάρι φιδιών , έτσι και ο Οιδίπους είχε δει τη μητέρα .

Ισχυρίζονταν επίσης , ότι δεν τυφλώθηκε μόνος του , αλλά ότι τον τύφλωσαν οι παλιοί συμπολεμιστές του Λάιου, που θέλησαν έτσι να τιμωρήσουν τον δολοφόνο του αφέντη τους , χωρίς να ξέρουν ότι ήταν επίσης ο γιος του . Προσπαθούν πάντα να δώσουν νέες μορφές στην ιστορία .

Στις "Φοίνισσες" του Ευριπίδη παρουσιάζεται η ίδια η Ιοκάστη σαν γερόντισσα βασίλισσα μητέρα , ακόμα πολλά χρόνια αργότερα μετά την αποκάλυψη της θλιβερής πράξης με τρεμάμενα πόδια , κι αυτοκτονεί πάνω στα πτώματα των δύο γιων της που αλληλοσκοτώθηκαν , έχοντας γευτεί μέχρι σταγόνα όλες τις συμφορές της πονεμένης μητρότητας .

Σ’ όλες τις παλιότερες παραλλαγές της ιστορίας η Ιοκάστη κρεμιόταν αμέσως μετά την αποκάλυψη της θλιβερής πράξης .

Για να μη μολυνθεί το αγνό φως του ήλιου από τη σωματική του παρουσία , κρύφτηκε από τους δικούς του σαν μέσα σε ειρκτή : από τον Κρέοντα ή από τους γιους του .

Μη έχοντας πια τα λογικά του , ξεσπώντας σε βίαιες εκρήξεις οργής , έκαμε τα εξής : Απαγόρευσε στους γιούς του να του παρουσιάζουν τα βασιλικά σκεύη , έτσι συνεχίζει η ιστορία .

Και όταν ο ξανθός Πολυνείκης , παρά τη θέληση του πατέρα του , τοποθέτησε μπροστά του το ασημένιο τραπέζι του ευσεβούς Κάδμου γεμίζοντας το χρυσό κύπελλο με γλυκό κρασί , ο τυφλός το παρατήρησε , το θεώρησε σαν εμπαιγμό , μεγάλη πικρία γέμισε την ψυχή του και καταράστηκε τους δυο του γιους να μοιράσουν μεταξύ τους την πατρική κληρονομιά με το σίδερο .

Όταν πάλι μια φορά ξέχασαν να στείλουν στον πατέρα από τη θυσία το βασιλικό κομμάτι , την ωμοπλάτη , κι αντί γι αυτή τούστειλαν ένα κομμάτι από τα μεριά , αφού το κοίταξε , πέταξε το κομμάτι στο πάτωμα και καταράστηκε γι’ άλλη μια φορά τους γιους του : έστειλε την κατάρα στο Δία και τους λοιπούς θεούς , ώστε οι δυο τους να πάνε στον κάτω κόσμο σκοτωμένοι ο ένας από το χέρι του άλλου .

Από το παλάτι , τη φυλακή του , προβάλλει ο Οιδίπους στις "Φοίνισσες" σαν φάντασμά , για να δει την πραγματοποίηση της κατάρας του .

Η φυλάκισή του στο ίδιο του το παλάτι – σ’ ένα υπόγειο δωμάτιο , όπου σύμφωνα με μια μεταγενέστερη διήγηση πέθανε – ήταν μόνο ή μια μορφή της συμφοράς του .

Η Αντιγόνη , η μεγαλύτερη και δυνατότερη από τις κόρες του , τον οδήγησε σ’ αυτή την τραγωδία του Ευριπίδη πέρα από το πεδίο της μάχης , όπου για τελευταία φορά χάιδεψε τα τρία αγαπημένα σώματα – τα λείψανα της Ιοκάστης , του Ετεοκλέους και του Πολυνείκους .

Η Αντιγόνη οδήγησε τον Οιδίποδα , που του ήταν γραμμένο να γίνει επίσης και περιπλανώμενος , στο δρόμο για τον Κολωνό , στο βραχώδη λόφο του Ποσειδώνα και στο κατώφλι της Αθήνας και του κάτω κόσμου , στον ιερό χώρο , όπου σύμφωνα με το δελφικό χρησμό θα τελείωνε τη ζωή του .

Η νεώτερη κόρη Ισμήνη θα τους συναντήσει αργότερα στο δρόμο , που είχαν πάρει πολύ πριν από τον πόλεμο των αδελφών .

Ζητιανεύοντας περιπλανιόταν στη χώρα . Ο γέρο – Οιδίποδας δεν ήταν πια οργισμένος .

Για λίγα παρακαλούσε και με τα πιο λίγα ακόμα που του έδιναν ήταν ευχαριστημένος .

Είχε καταντήσει ένας βασανισμένος ήρωας , που μετά το θάνατό του έγινε θησαυρός και προστασία ενάντια στους εχθρούς , για κείνους που στη χώρα τους βρήκε τη γαλήνη .

Αυτό έπρεπε να συμβεί στην ιδιαίτερη πατρίδα του Σοφοκλή , στο δήμο Κολωνό, πάνω στον πετρόλοφο .

Εκεί είχαν το άδυτό τους τα εκδικητικά πνεύματα των μητέρων , οι Ερινύες , που ο λαός τις ονόμαζε και Ευμενίδες, “οι καλόκαρδες” . Εδώ ήταν το τέρμα του βασανισμένου ταξιδιού του Οιδίποδα , εδώ έγινε ευσπλαχνικά δεκτός .

Θαρρετά μπήκε μέσα στο απαγορευμένο άλσος .

Ήξερε πως έπρεπε να περιμένει εδώ την αναγγελία της εξαφάνισής του με σεισμούς , αστραπές και βροντές .

Τον εαυτό του και το μυστικό του τάφου του , που θα ήταν ένας συνηθισμένος τάφος , αλλά που θα προστάτευε “τους Αθηναίους”, το εμπιστεύτηκε στο Θησέα , τον κύριο της χώρας .

Του φώναξε να έρθει γρήγορα , όταν ο Ζευς με τον κεραυνό του έδειξε το πρώτο σημάδι . Βροντούσε σα μια θύελλα που δε λέει να σταματήσει : βροντές κι αστραπές η μια πάνω στην άλλη . Και τότε ο τυφλός έγινε οδηγός του Θησέα και των δυο κοριτσιών , που τον Οιδίποδα είχαν φέρει προς τα εκεί .

Με σταθερό βήμα ακολούθησε τον ψυχοπομπό , που φαινόταν να τον βλέπει , καθώς είπε το όνομα του Ερμή .

Ακολούθησε τη θεά του βασιλείου των νεκρών , που δείλιαζε να πει το όνομά της .

Στο απόκρημνο βάραθρο σταμάτησε .

Μέσα απ’ αυτό χάλκινα σκαλιά δημιουργούσαν την είσοδο για τα ριζά του βράχου .

Τα αμέτρητα μονοπάτια , που οδηγούσαν στον κάτω κόσμο , συναντιόνταν .

Εδώ , ανάμεσα σε μια κούφια αχλαδιά και έναν πέτρινο τάφο κάθισε ο Οιδίποδας .

Έβγαλε τα βρώμικα ρούχα του , άφησε τις κόρες του να τον πλύνουν και να τον ντύσουν , όπως αρμόζει σ’ ένα νεκρό .

Και μαζί τους άρχισε τα μοιρολόγια του χωρισμού , όταν ακούστηκε η βροντή του χθόνιου Διός .

Μα πέρασε κι αυτή κι όλοι σώπασαν .

Τρέμοντας ακούγονταν η φωνή ενός θεού : “Άκου , άκου , Οιδίποδα ! Γιατί αφήνεις να σε περιμένουμε ;”

Μόνο ο Θησεύς μπόρεσε να δει , ό,τι ύστερα έγινε .

Έμεινε για πολύ ακόμα εκεί και σκέπασε το πρόσωπό του .

Ο Οιδίπους είχε εξαφανιστεί .

ESOTERICA.gr Forums !

© 2010-11 ESOTERICA.gr