Αγαπητοί φίλοιΣυνεχίζω την παράθεση των ορισμών που έδωσαν κατά καιρούς διάφορες διασημότητες του πνεύματος για την έννοια της "Αλήθειας":
Αναγέννηση : Η αναβίωση του πνεύματος και της τέχνης της κλασσικής αρχαιότητας στην Ευρώπη από το τέλος του 14ου αιώνα μέχρι των αρχών του 17ου αιώνα .
Διαφωτισμός ή Διαφώτιση : Σαν φιλοσοφικός όρος η λέξη σημαίνει την διάδοση σαφών ιδεών επί ζητημάτων που αφορούν την νόηση και την ζωή . Ο 18ος αιώνας καλείται αιώνας της διαφώτισης ή του διαφωτισμού , διότι σ’αυτήν την περίοδο άρχισε ζωηρή διανοητική κίνηση που αποσκοπούσε στην απαλλαγή του ανθρώπινου πνεύματος από τις μεσαιωνικές προλήψεις και τις παραδεδομένες δεισιδαιμονίες , αντίθετα δε την διάδοση γνώσεων εδραιωμένων επί των αξιώσεων της ελεύθερα ενεργούσης νόησης και απηλλαγμένης από κάθε κηδεμονία , χωρίς να δεσμεύεται από οιανδήποτε αυθεντία . Κύριοι εκπρόσωποι του Διαφωτισμού είναι :
ΣΗΜΕΙΩΣΗ : Εδώ ξεσπά φοβερή διαμάχη μεταξύ Αγγλίας και ηπειρωτικής Ευρώπης
Λάϊμπνιτς (Γερμανός φιλόσοφος και μαθηματικός 1646 – 1716), Κάντ (Γερμανός φιλόσοφος 1724 – 1804) και Χέγκελ (Γερμανός φιλόσοφος 1770 – 1831), έστρεψαν τα πυρά των αμφιβολιών τους κατά των αισθήσεων και υποστήριξαν τα δικαιώματα της νόησης σαν ελεγκτού όλων των εντυπώσεων – αναφορών των αισθητηρίων οργάνων .
Χόμπς (Άγγλος αισθησιοκράτης φιλόσοφος 1588 – 1679), Λόκ (Άγγλος φιλόσοφος 1632 – 1704) και Μίλ (Άγγλος φιλόσοφος 1806 – 1873), ειρωνεύτηκαν σαν ανόητη μία νόηση που τολμούσε να αναζητεί αλήθειες πέραν των ορίων μέχρι των οποίων φθάνει η όραση , η γεύση , η αφή , της οσμής και του ήχου .
ΣΗΜΕΙΩΣΗ : Καμία διαμάχη ποτέ δεν είχε τόσο παράδοξη έκβαση :
Ο απριορισμός – η υπεράσπιση δηλαδή αληθειών ανεξαρτήτων της εμπειρίας – (οι υπέρμαχοι δηλαδή της νόησης) , πέθανε στην ηπειρωτική Ευρώπη αλλά αναστήθηκε μεταφυτευθείς στην Αγγλία .
Ο εμπειρισμός – η αναγωγή κάθε γνώσεως στην αίσθηση , σαν πηγή και κριτήριό της – (οι υπέρμαχοι δηλαδή των αισθήσεων) , πέθανε στην Αγγλία και αναστήθηκε στην Αμερική .
ΣΗΜΕΙΩΣΗ : Η Αγγλία είχε επί αιώνες ένα πρακτικό προσανατολισμό (δηλ. ήταν υπέρμαχος του εμπειρισμού και των αισθήσεων) , και τα αναμφίλεκτα πορίσματα της λογικής της απηχούσαν την διεύθυνση του βίου της από την μεσαία τάξη . Αλλά τώρα , την ίδια στιγμή που η τάξη αυτή σταθεροποιούσε την νίκη της κατά των γαιοκτημόνων , οι στοχαστές της Αγγλίας , μεταβλήθηκαν ξαφνικά σε ασαφείς και ακατάληπτους , εισήγαγαν τα λείψανα της σκέψης του Κάντ και του Χέγκελ (υπέρμαχοι της νόησης) , έριξαν στο καλάθι των αχρήστων τα δεδομένα των αισθήσεων και έφθασαν να συναγάγουν από τον αφαιρετικό συλλογισμό νέους νόμους της σκέψης , οι οποίοι θα ίσχυαν όχι μόνο για την λογική σαν μέθοδο αλλά και για το καθολικό πρόβλημα του κόσμου .
Μπράντλεϋ Ιάκωβος (Άγγλος αστρονόμος και φιλόσοφος 1692 – 1762): Ονόμασε εμπειρία το Απόλυτο και κατόπιν προχώρησε σε πλήρη ανάλυσή του .
Μποζανκέ : Υπήγαγε την λογική στην ψυχολογία της νόησης .
Μπέρτραντ Ράσελ (1872 – 1970) : Εγκατέλειψε την λογική στην επιστήμη της νόησης και την κατέστησε «επιστήμη των πληρέστερων δυνατών αφαιρέσεων» .
Ουΐλλιαμ Τζαίημς (1842 – 1910) : Πίστευε ότι η ασάφεια δεν είναι προϋπόθεση της φιλοσοφίας και ότι η έννοια της αλήθειας είναι αρκετά απλή . Αλήθεια είναι ό,τι τελεσφορεί .
Τζων Ντιούϊ (Αμερικανός φιλόσοφος , 1859 – 1952) : Η σκέψη φαίνεται να είναι ένα όργανο , η αξία της οποίας κρίνεται από το αν επιτελεί την λειτουργία της (πραγματισμός) .
Φίλοι μου,
Σας παρέθεσα όλες αυτές τις απόψεις για να υπενθυμήσω ότι η ανθρωπότητα ανέκαθεν είχε ασχοληθεί με την ανεύρεση της "Αλήθειας", χωρίς όμως να καταφέρει να συμφωνήσει και να καταλήξει σε κάποιο συμπέρασμα πάνω σ'αυτό το θέμα.
Φιλικά
Κηφεύς
Ου τα πάντα τοις πάσι ρητά.